O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilganligi munosabati bilan “Sudlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 47-moddasiga asoslanib, O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumi qaror qiladi:
I. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Xo‘jalik sudining qonuniy kuchga kirgan hujjatlarini yangi ochilgan holatlar bo‘yicha qayta ko‘rishda O‘zbekiston Respublikasi Xo‘jalik protsessual kodeksining qo‘llanishi haqida”gi 2003-yil 25-iyuldagi 111-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
“Bunday shaxslar yangi ochilgan holatlar bo‘yicha ariza bilan murojaat etganlarida arizani qabul qilish XPK 117-moddasining 1-bandiga mos holda rad etiladi, agar ariza ish yuritishga qabul qilingan bo‘lsa, u bo‘yicha ish yuritish XPK 86-moddasining 1-bandiga mos holda tugatiladi”;
“Sud hujjati bekor qilinib, ish yangidan ko‘rilayotganda sud tarkibi to‘g‘risidagi masalani hal qilish zaruriyati tug‘ilsa, sudlar XPK 19-moddasi qoidalaridan kelib chiqishlari lozim”;
“Arizachi va ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslar sud muhokamasining vaqti va joyi to‘g‘risida XPKning 124-moddasida nazarda tutilgan tartibda xabardor qilinadi”.
II. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Qishloq xo‘jaligida qonuniylikni ta’minlash va yerdan foydalanishdagi suiiste’molchiliklarning oldini olishda xo‘jalik sudlarining rolini oshirish to‘g‘risida” 2004-yil 12-martdagi 115-son qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
1) 1-bandning ikkinchi xatboshisidagi “aybdor shaxslarga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atish” degan so‘zlar “aybdor shaxslarga nisbatan jinoyat ishini qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi masalani hal qilish uchun tegishli materiallarni ilova qilgan holda bu haqda prokurorga xabar qilish” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Xo‘jalik sudlarining e’tibori qishloq xo‘jalik mahsulotlari yetishtiruvchilar ishtirokidagi nizolarni hal etishda O‘zbekiston Respublikasining Yer kodeksi, “Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida”gi, “Dehqon xo‘jaligi to‘g‘risida”gi, “Qishloq xo‘jalik kooperativi (shirkat xo‘jaligi) to‘g‘risida”gi qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 24-martdagi “Qishloq xo‘jaligida islohotlarni chuqurlashtirishning eng muhim yo‘nalishlari to‘g‘risida”gi va 2003-yil 27-oktabrdagi “2004 — 2006-yillarda fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasi to‘g‘risida”gi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012-yil 22-oktabrdagi “O‘zbekistonda fermerlik faoliyatini tashkil qilishni yanada takomillashtirish va uni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-4478-son farmonlari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2002-yil 5-yanvardagi “Qishloq xo‘jalik korxonalarini fermer xo‘jaliklariga aylantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 8-son, 2003-yil 4-sentabrdagi “Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida shartnomaviy munosabatlarni takomillashtirish va majburiyatlar bajarilishi uchun tomonlarning javobgarligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 383-son, 2003-yil 5-noyabrdagi “Qishloq xo‘jaligida ijara munosabatlarini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 486-son qarorlari, 2003-yil 30-oktabrdagi 476-son qarori bilan tasdiqlangan “Yer uchastkalarini fermer xo‘jaliklariga uzoq muddatli ijaraga berish tartibi to‘g‘risida”gi nizom, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 31-yanvardagi “Fermer xo‘jaligi yer maydonini maqbullashtirish va uni tugatish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 22-sonli qarori va boshqa qonun hujjatlari talablariga qat’iy rioya etilishi lozimligiga qaratilsin”;
3) 3-bandning ikkinchi xatboshisidagi “O‘zbekiston Respublikasi “Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida”gi Qonunining 7-moddasi 5-qismiga” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi “Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida”gi Qonunining 7-moddasi 3-qismiga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Sudlarning e’tibori O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekistonda fermerlik faoliyatini tashkil qilishni yanada takomillashtirish va uni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2012-yil 22-oktabrdagi PF-4478-sonli Farmoniga asosan Fermerlar kengashlari fermer xo‘jaliklari manfaatlarini ko‘zlab sudga da’vo arizalarini taqdim etish, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlarining qarorlari, ularning mansabdor shaxslari xatti-harakatlari (harakatsizliklari) ustidan shikoyat qilishlari mumkinligiga qaratilsin”;
5) 14-band “qishloq xo‘jalik mahsulotlarini yetishtiruvchilar manfaatlarini ko‘zlab kiritiladigan da’vo arizalari bo‘yicha” degan so‘zlardan keyin “29-bandiga muvofiq O‘zbekiston Fermerlar kengashi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va tumanlar fermerlar kengashlari fermer xo‘jaliklarining manfaatlarini ko‘zlab qilingan da’volar yuzasidan, shuningdek davlat va xo‘jalik boshqaruvi, mahalliy davlat hokimiyati organlarining qarorlari, ular mansabdor shaxslarining harakatlari (harakatsizligi) ustidan fermer xo‘jaliklarining manfaatlarini ko‘zlab qilingan shikoyatlar yuzasidan” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin.
III. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Kassatsiya instansiyasida ishlarni ko‘rishda O‘zbekiston Respublikasi Xo‘jalik protsessual kodeksining qo‘llanilishi to‘g‘risida” 2005-yil 23-dekabrdagi 136-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
“Kassatsiya shikoyati va unga ilova qilinadigan hujjatlar xo‘jalik sudiga axborot tizimi orqali elektron shaklda yuborilishi mumkin”;
“7. Sudlar shuni e’tiborga olishlari kerakki, XPK 180-moddasining birinchi qismida ko‘rsatilgan kassatsiya shikoyatini (protestini) qaytarish asoslari ro‘yxati qat’iy hisoblanadi va kengaytirilgan tarzda talqin qilinmaydi.
Bir vaqtning o‘zida bir necha ishlar bo‘yicha qabul qilingan hal qiluv qarorlari, qarorlar, shuningdek qonuniy kuchga kirmagan hal qiluv qarori ustidan berilgan kassatsiya shikoyati (protesti)ni qabul qilish XPKning 117-moddasi birinchi qismi 1-bandiga mos holda rad etiladi. Agar ko‘rsatilgan holatlar kassatsiya shikoyati (protesti) ish yuritishga qabul qilingandan keyin aniqlansa, shikoyat (protest) bo‘yicha kassatsiya instansiyasida ish yuritish XPK 86-moddasining 1-bandiga mos holda tugatiladi.
Kassatsiya shikoyati (protesti) xo‘jalik sudiga o‘tkazib yuborilgan apellatsiya shikoyati (protesti)ni berish muddatini tiklash to‘g‘risidagi iltimosnoma bilan apellatsiya shikoyati (protesti) berilgandan keyin kelib tushgan va bu iltimosnoma qanoatlantirilgan hollarda kassatsiya shikoyati (protesti)ni qabul qilish XPK 117-moddasi birinchi qismining 3-bandiga mos holda rad etiladi. Kassatsiya shikoyati (protesti)ning qabul qilishni rad etilishi shikoyat (protest) beruvchiga apellatsiya instansiyasida qaror (ajrim) qabul qilingandan so‘ng kassatsiya shikoyati (protesti) bilan xo‘jalik sudiga qayta murojaat etishiga to‘sqinlik qilmaydi, agar shikoyat (protest)ni berish asoslari yo‘qolmagan bo‘lsa.
Kassatsiya shikoyatini (protestini) qaytarish yoki qabul qilishni rad etish haqidagi birinchi instansiya sudi sudyasining ajrimi bir oylik muddat ichida kassatsiya instansiyasi sudiga shikoyat (protest) qilinishi mumkin”;
“Ajrimda kassatsiya shikoyatini (protestini) ko‘rish vaqti va joyi ko‘rsatiladi. Ajrim ishda ishtirok etuvchi shaxslarga, kassatsiya protestini keltirgan prokurorga, shuningdek XPK 188-moddasi uchinchi qismining 5-bandiga muvofiq shikoyat bergan shaxsga XPKning 124-moddasida nazarda tutilgan tartibda yuboriladi”;
“Agar ijro etilmagan sud hujjati bekor qilinib yoki o‘zgartirilib, da’voni to‘la yoki qisman rad etish to‘g‘risida yangi sud hujjati qabul qilinsa yoxud ish yuritish tugatilsa yoxud da’vo to‘la yoki qisman ko‘rmasdan qoldirilsa, kassatsiya instansiyasi sudi qarorining xulosa qismida bekor qilingan yoki tegishli qismi o‘zgartirilgan sud hujjati bo‘yicha undirishni to‘la yoki qisman bekor qilish to‘g‘risida ko‘rsatiladi”;
“Jinoyat alomatlari aniqlanganda kassatsiya instansiyasi sudi jinoyat ishini qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi masalani hal qilish uchun tegishli materiallarni ilova qilgan holda bu haqda prokurorga xabar qilishga haqli”.
IV. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Bankrotlik to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini xo‘jalik sudlari tomonidan qo‘llashning ayrim masalalari haqida” 2006-yil 27-yanvardagi 142-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
1) 2-bandning birinchi xatboshisidagi “O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasining Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Agar ko‘rsatilgan holatlar da’vo ariza (ariza) ish yurituvga qabul qilingandan keyin aniqlansa, u holda XPKning 86-moddasi 1-bandiga asosan ish bo‘yicha ish yuritish tugatiladi”;
“Agar bunday hujjatlar taqdim etilmagan bo‘lsa, arizani qabul qilish Qonun 45-moddasining beshinchi qismi va XPK 117-moddasi birinchi qismining 1-bandiga asosan rad etiladi”;
“Bunday holatda kuzatuv taomilini joriy etish va muvaqqat boshqaruvchini tayinlash masalasi Qonun 48-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza tushgan kundan e’tiboran o‘n kundan kechiktirmay hal qilinadi”;
“Ushbu sud majlisining o‘zida yangi sud boshqaruvchisini tayinlash, vazifasidan ozod etilgan sobiq sud boshqaruvchisini ma’muriy va (yoki) moddiy javobgarlikka tortish, uning harakatlarida jinoyat alomatlari aniqlanganda esa, XPKning 152–moddasi tartibida bu haqda prokurorga xabar qilish masalalari ko‘rib chiqilishi mumkin”;
“Qarzdorning chet el valyutasida qarzi mavjud bo‘lganda, agar kreditor va qarzdor o‘rtasida tuzilgan shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, kreditorlarning birinchi yig‘ilishini o‘tkazish uchun kreditorlarning talablari reyestriga kiritiladigan kreditorlarning talablari miqdori qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza xo‘jalik sudi tomonidan qabul qilingan sanadagi rasmiy kurs bilan, keyingi taomillarda esa “Chet el valyutasidagi operatsiyalarning buxgalteriya hisobida aks ettirish tartibi to‘g‘risida”gi nizomda nazarda tutilgan tartibda (O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2013-yil 30-iyulda 1411-1-son bilan ro‘yxatga olingan) belgilanadi”;
8) 30-bandning ikkinchi xatboshisidagi “ushbu muddat bir yildan oshmagan muddatga” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
9) 34-bandning beshinchi xatboshisidagi “O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasining Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“38. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Amalga oshirilayotgan iqtisodiy nochor korxonalarni tarkibiy o‘zgartirish va moliyaviy sog‘lomlashtirish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2003-yil 18-apreldagi 188-sonli qarorining 4-bandiga muvofiq qarzdor korxona bankrot deb e’lon qilinib, tugatish ishlari boshlanganda, 70 va undan ortiq foizlik talabga ega kreditor bo‘lmish tijorat banki qarzdor korxona (mol-mulki)ni, garov predmeti hisoblangan mol-mulkdan tashqari, tugatish qiymati bo‘yicha o‘z mulkiga o‘tkazish to‘g‘risida sudga ariza bilan murojaat qilish huquqiga ega. Bunda bank:
Qonun 134-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan sarf-xarajatlarni to‘lash va talablarni qondirish hamda ish haqi bo‘yicha qarzlarni to‘lash;
bankrot korxona sotilgandan keyin bankrot korxonaning boshqa kreditorlik qarzdorligini to‘lash bo‘yicha majburiyatlarni qabul qiladi.
Bank tomonidan Qonunning 134-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan sarf-xarajatlar va talablarni qondirish hamda ish haqi bo‘yicha qarzdorlikni to‘lanishi muddati sud tomonidan bankrot korxonaning mol-mulkini bankka berish to‘g‘risidagi qarori qabul qilingan paytdan boshlab bir oydan oshmasligi kerak.
Qarzdorning mol-mulki sud boshqaruvchisi tomonidan bankning mulkiga sudning ajrimi asosida bank tomonidan Qonun 134-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan sarf-xarajatlar va talablar qondirilganda hamda ish haqi bo‘yicha qarzdorlik to‘langanda o‘tkaziladi.
“Tugatish boshqaruvchisining hisoboti asosli deb topilganda, xo‘jalik sudi tugatishga doir ish yuritish tamomlanganligi haqida ajrim chiqaradi, hisobot asossiz deb topilganda esa — sud tugatishga doir ish yuritishni tamomlashni rad etish haqida ajrim chiqaradi”;
“Ushbu holatda tugatishga doir ish yuritishni tamomlash masalasi kamchiliklar bartaraf etilganidan va yangi hisobot taqdim etilgandan so‘ng ko‘rib chiqiladi”.
V. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Birinchi instansiya sudida ishlarni ko‘rishda O‘zbekiston Respublikasi xo‘jalik protsessual kodeksining qo‘llanilishi to‘g‘risida” 2007-yil 15-iyundagi 162-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
“XPKning 23-moddasida xo‘jalik sudiga taalluqli nizolar kelib chiqishi mumkin bo‘lgan huquqiy munosabatlar qatnashchilarining subyektli tarkibi belgilangan. U eng avvalo, yuridik shaxslarni va yuridik shaxs tuzmagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan va yakka tartibdagi tadbirkor maqomini qonunda belgilangan tarzda olgan fuqarolarni hamda XPK 23-moddasi birinchi qismining 4-bandida nazarda tutilgan ishlar bo‘yicha fuqarolar — jismoniy shaxslarni o‘z ichiga oladi. Sudlar nazarda tutishlari kerakki, agar da’vo bilan yuridik shaxsning o‘zi emas, balki uning alohida bo‘linmasi (filiali, vakolatxonasi) ishonchnoma asosida murojaat etsa, xo‘jalik sudi da’vo arizasini qabul qilishni rad etishga haqli emas. Bunda bunday ishlar bo‘yicha vakil sifatida ishtirok etayotgan alohida bo‘linma emas, balki u manfaatlarini ko‘zlab harakat qilayotgan yuridik shaxs da’vogar hisoblanadi”;
to‘rtinchi xatboshisidagi “XPKning 23-moddasiga muvofiq” degan so‘zlar “XPK 23-moddasi birinchi qismining 1-bandiga muvofiq” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“XPK 49-moddasining uchinchi qismiga muvofiq fuqarolar o‘z ishlarini xo‘jalik sudlarida shaxsan o‘zlari yoki vakillari orqali yuritishlari mumkin. XPK 49-moddasining uchinchi qismida ko‘rsatilgan fuqarolar deganda, yuridik shaxs tuzmagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan va yakka tartibdagi tadbirkor maqomini qonunda belgilangan tarzda olgan fuqarolar, shuningdek XPK 23-moddasi birinchi qismining 4-bandida nazarda tutilgan nizolar ishtirokchilari — jismoniy shaxslar tushunilishi lozim”;
“Sud buyrug‘i berish to‘g‘risidagi arizalar XPKning 14-bobida belgilangan tartibda ko‘rib chiqiladi”;
“O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi va uning hududiy boshqarmalarining da’vo arizasi (arizasi)ga O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi va da’vogar o‘rtasida tuzilgan a’zolik shartnomasi ilova qilinishi lozim. Mazkur talabga rioya qilinmaganda da’vo arizasi (ariza) XPK 118-moddasi birinchi qismining 2-bandiga mos holda qaytariladi, ushbu holat da’vo arizasi ish yuritishga qabul qilinganidan keyin aniqlansa, da’vo XPK 88-moddasining 3-bandiga mos holda ko‘rmasdan qoldiriladi”;
“Ishni sudda ko‘rishga tayyorlashda xo‘jalik sudi manfaatdor shaxslarni ish bo‘yicha ish yuritish haqida XPK 124-moddasida nazarda tutilgan tartibda xabardor qiladi”;
“Ishni ko‘rishni keyinga qoldirish to‘g‘risidagi ajrim ishda ishtirok etuvchi shaxslarga ushbu Kodeksning 124-moddasida nazarda tutilgan tartibda yuboriladi”;
“Ishlarni ko‘rish jarayonida qonun buzilishi yoxud xo‘jalik yurituvchi subyektlar, shuningdek ular mansabdor shaxslarining faoliyatida jiddiy kamchiliklar aniqlangan hollarda xo‘jalik sudlari XPKning 152-moddasi asosida xususiy ajrimlar chiqarishga, jinoyat alomatlari aniqlanganda esa — jinoyat ishlarini qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi masalani hal qilish uchun tegishli materiallarni ilova qilgan holda bu haqda prokurorga xabar qilishga haqli”.
VI. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Xo‘jalik sudining xususiy ajrimi to‘g‘risida” 2007-yil 28-dekabrdagi 172-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartirishlar kiritilsin:
“XPK 152-moddasining to‘rtinchi qismiga muvofiq, agar sud xo‘jalik nizosini ko‘rayotganida shaxslarning xatti-harakatlarida jinoyat alomatlarini aniqlasa, u jinoyat ishini qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi masalani hal qilish uchun tegishli materiallarni ilova qilgan holda bu haqda prokurorga xabar qiladi.
Sudlarga tushuntirilsinki, shaxslarning xatti-harakatlarida jinoyat alomatlarining mavjudligi haqidagi xabar xususiy ajrimda ko‘rsatilishi lozim”;
birinchi xatboshisining ikkinchi jumlasidagi “jinoyat ishini qo‘zg‘atish” va “JPK” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
uchinchi xatboshisining ikkinchi jumlasidagi “shuningdek jinoyat ishi qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi xususiy ajrimda” va “(jinoyat)” degan so‘zlar chiqarib tashlansin.
VII. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Apellatsiya instansiyasi sudida ishlarni ko‘rishda O‘zbekiston Respublikasi Xo‘jalik protsessual kodeksini qo‘llash haqida” 2007-yil 28-dekabrdagi 173-sonli qarori 4-bandning beshinchi xatboshisi “tilxat olib topshirilishi lozim” degan so‘zlardan keyin “ularning elektron manzillari mavjud bo‘lgan taqdirda esa, ajrim axborot tizimi orqali elektron shaklda yuborilishi mumkin” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin.
VIII. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Xo‘jalik sudlari tomonidan davlat boji to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini qo‘llashning ayrim masalalari haqida” 2008-yil 18-apreldagi 180-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
“Sud hujjati faqatgina davlat bojini undirish qismida shikoyat qilinayotgan holda, davlat boji to‘lanmaydi”;
“4.7. XPK 106-moddasiga ko‘ra sud buyrug‘ini berish to‘g‘risidagi ariza uchun sudga da’vo bilan umumiy tartibda murojaat qilganda nizolashilayotgan summa asosida hisoblab chiqilgan stavkaning ellik foizi miqdorida davlat boji to‘lanadi.
Sudlarga tushuntirilsinki, sud buyrug‘ini berish to‘g‘risidagi ariza bo‘yicha to‘lanadigan (undiriladigan) davlat boji miqdori eng kam ish haqining 50 foizidan kam bo‘lmasligi lozim”;
3) 9-bandning uchinchi jumlasi “boshqa shaxs tomonidan to‘langan bo‘lsa” degan so‘zlardan keyin “(korxona uchun uning rahbari yoki ta’sischisi tomonidan davlat boji to‘langan hollar bundan mustasno)” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin;
“Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlari amalga oshiradigan tadbirkorlik faoliyati doirasida sudga murojaat qilishda belgilangan stavkaning 50 foizi miqdorida davlat boji to‘laydilar. Bunda kichik biznes subyektlarining maqomi da’vo arizasiga ilova qilinadigan statistika organining ma’lumotnomasi bilan tasdiqlanishi lozim.
Agar xo‘jalik sudiga murojaat qilishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyekti tomonidan belgilangan stavkaning 50 foizi miqdorida davlat boji to‘langan bo‘lib da’vo talablari qanoatlantirilganda ishni ko‘rish natijasi bo‘yicha javobgardan undiriladigan davlat bojining miqdori da’vogar tomonidan to‘lab chiqilgan summa bilan chegaralanadi. Da’vo rad etilgan holda, davlat boji da’vogardan qo‘shimcha ravishda undirilmaydi.
Ushbu ishlar bo‘yicha apellatsiya va kassatsiya shikoyatlari uchun birinchi instansiya sudiga to‘langan (undirilgan) davlat bojining 50 foizi miqdorida boj to‘lanadi”;
5) 28-banddagi “monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash” degan so‘zlar “xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
6) 29-bandning birinchi xatboshisi “da’vo rad etilganda” degan so‘zlardan keyin “(ish yuritish tugatilganda, da’vo ko‘rmasdan qoldirilganda)” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin.
IX. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Xo‘jalik sudlari tomonidan bojxona haqidagi qonun hujjatlarini qo‘llashning ayrim masalalari to‘g‘risida” 2009-yil 24-apreldagi 197-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
birinchi xatboshisidagi “113-moddasida” degan so‘zlar “113-moddasining birinchi qismida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Agar to‘lovchi sudga da’vo arizasi berilgunga qadar pul mablag‘larini qaytarish (hisobga o‘tkazish) to‘g‘risidagi ariza bilan bojxona organlariga bir yil ichida murojaat qilmagan bo‘lsa, ish bo‘yicha ish yuritish XPK 86-moddasining 8-bandiga asosan tugatiladi”;
2) 14.2-banddagi “BK 113-moddasining ikkinchi qismiga” va “ulardan” degan so‘zlar tegishincha “BK 113-moddasining uchinchi qismiga” va “ular uchun” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar tomonidan o‘z ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun import qilingan mol-mulk uchun to‘langan bojxona bojini qaytarish bilan bog‘liq nizolarni hal etishda sudlar mahsulotning o‘z ehtiyojlari uchun import qiladigan mahsulot toifasiga kiritilishi holati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 16-maydagi 136-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar tomonidan o‘z ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun olib kelinayotgan mol-mulkni aniqlash tartibi to‘g‘risida”gi nizomga muvofiq beriladigan sertifikat bilan tasdiqlangan bo‘lishini e’tiborga olishlari lozim”;
“Bunda “Chet el investitsiyalari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni 12-moddasining oltinchi qismiga ko‘ra, ustav fondida chet el investitsiyalarining ulushi kamida 33 foiz bo‘lgan chet el investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar tomonidan ular davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan e’tiboran ikki yil davomida o‘z ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun O‘zbekiston Respublikasiga olib kiriladigan mol-mulk boj undirishdan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ozod qilinishi inobatga olinishi lozim”;
“Sudlar BKning 112-moddasiga asosan inkasso topshiriqnomalari qo‘yilganda bojxona organi O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2013-yil 3-iyunda 2465-son bilan ro‘yxatga olingan “O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida”gi nizomning 61-bandi ikkinchi xatboshisiga muvofiq to‘lov maqsadlarida so‘zsiz tartibda undirilishiga asos bo‘lgan hujjatning (BYuD, tekshirish dalolatnomasi, bojxona organi xulosasi) raqami va sanasini ko‘rsatishi majburligini inobatga olishlari kerak”.
X. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Kelishuv bitimini tasdiqlashda O‘zbekiston Respublikasi Xo‘jalik protsessual kodeksi normalarining qo‘llanilishi haqida” 2009-yil 18-dekabrdagi 204-sonli qarorining 3, 16-bandlari va 23-bandning ikkinchi xatboshisi chiqarib tashlansin.
XI. O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining “Xo‘jalik sudlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi umumiy qismini qo‘llashning ayrim masalalari haqida” 2010-yil 18-iyundagi 210-sonli qaroriga quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
1) 1.1-banddagi “14-moddasining uchinchi qismiga” degan so‘zlar “16-moddasining uchinchi qismiga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“13.1. Davlat soliq xizmati organi undiruvni soliq to‘lovchining mol-mulkiga qaratish to‘g‘risida ariza bilan murojaat qilganda soliq qarzdorligining miqdori qonun hujjatlarida belgilangan miqdordan kam bo‘lmasligi lozim. Agar qarzdorlik summasi belgilangan miqdordan kam bo‘lsa, arizani qabul qilish XPK 117-moddasi birinchi qismining 1-bandiga mos ravishda rad etiladi, ushbu holat ariza ish yuritishga qabul qilinganidan keyin aniqlansa, ish yuritish XPK 86-moddasining 1-bandiga muvofiq tugatiladi”;
“Davlat soliq xizmati organlari mansabdor shaxslarining SKning 92 — 104 moddalarida nazarda tutilgan qoidalarga rioya etmaganligi davlat soliq xizmati organining qarori davlat soliq xizmatining yuqori turuvchi organi tomonidan bekor qilinishi yoki mazkur qarorning sud tomonidan haqiqiy emas deb topilishi uchun asos bo‘lishi mumkin”;
“Soliq kodeksi 53-moddasining birinchi qismiga muvofiq banklar soliq to‘lovchining soliqni va (yoki) boshqa majburiy to‘lovni o‘tkazishga doir to‘lov topshiriqnomalarini, shuningdek tegishli vakolatli organning soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni undirish to‘g‘risidagi inkasso topshiriqnomalarini “Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning bank hisob raqamlaridan pul mablag‘larini hisobdan chiqarish tartibi to‘g‘risida”gi yo‘riqnomada (O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2012-yil 15-martda 2342-son bilan ro‘yxatga olingan), “O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida”gi nizom (O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2013-yil 3-iyunda 2465-son bilan ro‘yxatga olingan) hamda “O‘zbekiston Respublikasi davlat budjetining kassa ijrosi to‘g‘risida”gi yo‘riqnomada (O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2012-yil 1-fevralda 2320-son bilan ro‘yxatga olingan) belgilangan navbatda bajarishlari shart”;
“Chakana savdo faoliyati bilan shug‘ullanadigan yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun daromadlar va tovar operatsiyalarini hisobga olish registrlari chakana savdo faoliyati bilan shug‘ullanadigan yakka tartibdagi tadbirkorning daromadlar va tovar operatsiyalarini hisobga olish daftari va tovar cheklari daftarchasi hisoblanadi. Daromadlar va tovar operatsiyalarini hisobga olish registrlari yakka tartibdagi tadbirkor ro‘yxatdan o‘tkazilgan joydagi davlat soliq xizmati organlari tomonidan ro‘yxatdan o‘tkaziladi”;