Ўзбекистон Республикасининг «Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги тўғрисида»ги Қонунига мувофиқ ва республикада паспорт тизимини такомиллаштириш, хорижий фуқаролар ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудига кириши ва ҳудудида бўлишини тартибга солиш мақсадида:
Олдинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(1-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 20 апрелдаги ПФ-112-сонли Фармонига асосан чиқарилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 20.04.2022 й., 06/22/112/0326-сон)
МДҲга аъзо давлатларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудида уч кундан ортиқ бўладиган фуқаролари истиқомат жойида вақтинча турган жойи бўйича рўйхатга олиниши шарт;
Ўзбекистон Республикасига кириш визаси билан келган хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар визада кўрсатилган муддат билан вақтинча турган жойи бўйича рўйхатга олинади.
(1-банднинг иккинчи — тўртинчи хатбошилари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 26 январдаги ПФ-6146-сонли Фармони таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 27.01.2021 й., 06/21/6146/0065-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
2. Чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахснинг Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномаси тўғрисида Низом 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
(2-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 20 апрелдаги ПФ-112-сонли Фармони таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 20.04.2022 й., 06/22/112/0326-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(3-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 20 апрелдаги ПФ-112-сонли Фармонига асосан ўз кучини йўқотган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 20.04.2022 й., 06/22/112/0326-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
4. Паспорт тизими қоидаларига, хорижий фуқароларнинг, жумладан, МДҲга аъзо давлатлар фуқароларининг ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудига кириши, чиқиши ҳамда республикада бўлиши тартибига қатъий амал қилиниши учун шахсий жавобгарлик Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазири, Давлат хавфсизлик хизмати раиси, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимлари зиммасига юклатилсин.
(4-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 5 июндаги ПФ-5456-сонли Фармони таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 07.06.2018 й., 06/18/5456/1316-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(5-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 27 сентябрдаги ПФ-6075-сонли Фармонига асосан ўз кучини йўқотган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 28.09.2020 й., 06/20/6075/1330-сон)
6. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги Ички ишлар вазирлиги, бошқа манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан ҳамкорликда мазкур Фармондан келиб чиққан ҳолда қонунчилик ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисидаги таклифларни бир ой муддат ичида Вазирлар Маҳкамасига киритсин.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 27 февралдаги 91-сонли «Ўзбекистон Республикасида паспорт тизимини такомиллаштириш юзасидан қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ва 1999 йил 27 февралдаги 92-сонли «Хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар томонидан Ўзбекистон Республикасида уй-жой сотиб олинишини ҳамда доимий яшаш учун Тошкент шаҳрига келишни тартибга солиш тўғрисида»ги қарорлари.
LexUZ шарҳи
Мазкур низом Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 5 январдаги ПФ-4262-сонли «Ўзбекистон Республикасида паспорт тизимини такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Фармонига асосан 2016 йил 1 январдан амалда ўз аҳамиятини йўқотган.
1. Ўзбекистон Республикасида паспорт тизими тўғрисидаги Низом паспорт бериш ва ундан фойдаланиш, қайд этиш, рўйхатдан чиқариш тартибини, шунингдек паспорт тизими қоидаларини бузганлик учун жавобгарликни белгилайди.
2. Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг паспорти Ўзбекистон Республикаси фуқаролигини ва унинг эгаси шахсини тасдиқловчи асосий ҳужжатдир.
Ўзбекистон Республикасининг 16 ёшга тўлган барча фуқаролари Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспортига эга бўлишлари шарт. Ҳарбий хизматчилар бундай паспортсиз яшайдилар. Ҳарбий қисмлар ва ҳарбий муассасалар қўмондонлиги томонидан бериладиган шахсий гувоҳномалар ёки ҳарбий билетлар ҳарбий хизматчи шахсини тасдиқловчи ҳужжатлар ҳисобланади.
Хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Ўзбекистон Республикаси қонунчилигида белгиланган ҳужжатлар асосида яшайдилар. Ушбу Низом нормалари хорижий фуқаролар, дипломатик, консуллик ваколатхоналари ва уларга тенглаштирилган ваколатхоналарнинг ходимларига ҳамда уларнинг оила аъзоларига тадбиқ этилмайди, уларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудида бўлиши халқаро ҳуқуқ нормалари ва Ўзбекистон Республикаси қонунчилиги билан белгиланади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1996 йил 21 ноябрдаги 408-сонли қарори билан тасдиқланган «Хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг Ўзбекистон Республикасида бўлишлари қоидалари».
3. Паспорт хорижга жўнаб кетиш чоғида ҳам амал қилади. Хорижга жўнаб кетаётган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари учун Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспорти Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда расмийлаштирилади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1995 йил 6 январдаги 8-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг чет элга боришлари тартиби» ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 2002 йил 25 майдаги 181-сонли «Чет элга бориш учун рухсат бериш ёзувининг ёпиштириладиган стикерини тасдиқлаш тўғрисида»ги қарори.
4. «Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспорти:
«Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни кучга киргунига қадар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшаб турган шахсларга;
«Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси фуқаролигини олган шахсларга берилади.
Ўзбекистон Республикасининг хорижда доимий яшайдиган фуқароларига, шунингдек «Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги тўғрисида»ги Қонунга мувофиқ Ўзбекистон Республикаси фуқаролигини олган шахсларга Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспорти Ўзбекистон Республикасининг хориждаги дипломатия ваколатхонаси ёки консуллик муассасаси томонидан берилади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: «Ўзбекистон Республикасининг чет элдаги дипломатик ваколатхоналари ва консуллик муассасалари томонидан Ўзбекистон Республикаси фуқароларига паспортлар бериш ва алмаштириш тартиби тўғрисида»ги йўриқнома (рўйхат № 726, 11.05.1999 й.)
6. Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспорти бутун Ўзбекистон Республикасида ягона намунада ўзбек, рус ва инглиз тилларида, Қорақалпоғистон Республикаси учун эса, қорақалпоқ, ўзбек, рус ва инглиз тилларида тайёрланади ва 32 бетдан иборат бўлади.
7. Паспортга ўзбек, рус ва инглиз тилларида (Қорақалпоғистон Республикасида эса — қорақалпоқ тилида ҳам) фуқаронинг шахси тўғрисида қуйидаги маълумотлар ёзилади:
Паспортга фуқаронинг миллати тўғрисидаги ёзув унинг ота-онаси миллатига қараб киритилади. Агар фуқаронинг ота-онаси турли миллатга мансуб бўлса, биринчи марта паспорт берилаётганда паспорт олувчининг истагига кўра отаси ёки онасининг миллати ёзилади. Кейинчалик миллат тўғрисидаги ёзув фуқаронинг ёзма аризасига мувофиқ отаси ёки онасининг миллатига алмаштирилиши мумкин, аммо фақат бир марта ўзгартирилади.
Паспортда унинг эгасининг имзоси, паспорт берган масъул шахс имзоси бўлиши, шунингдек паспорт берилган вақт ва амал қилиш муддати кўрсатилиши лозим. Шунингдек паспортга:
Фуқароларнинг розилиги билан уларнинг паспортига паспорт эгаларининг қони гуруҳи ва резуси тўғрисидаги белгилар қўйилади. Фуқаронинг паспортига ушбу Низомда кўзда тутилмаган ёзувларни киритиш тақиқланади.
— ушбу Низомнинг 7-бандида кўрсатилган маълумотларни — ички ишлар органлари (хорижий давлатларга кириш учун визалар ҳақидаги ёзувдан ҳамда паспорт эгаларининг кони гуруҳи ва резуси тўғрисидаги белгилардан ташқари);
— ҳарбий хизматга муносабати ҳақидаги маълумотларни — мудофаа ишлари органлари, паспорт алмаштирилган ҳолларда эса — ички ишлар органлари ҳам;
— никоҳни қайд этиш ва никоҳни бекор қилиш тўғрисидаги ёзувларни — фуқаролик ҳолатини қайд этиш органлари, паспорт алмаштирилган ҳолларда эса — ички ишлар органлари ҳам;
— паспортнинг амал қилиш муддати, шунингдек паспорт эгаси билан бирга жўнаб кетаётган унинг балоғатга етмаган болалари тўғрисидаги ёзувларни — Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги, Ўзбекистон Республикасининг хориждаги дипломатия ваколатхонаси ёки консуллик муассасалари;
— хорижий давлатларга кириш учун визалар тўғрисидаги ёзувни — хорижий мамлакатларнинг дипломатия ваколатхоналари ва консуллик муассасалари;
9. 16 ёшга тўлган шахсга ички ишлар органлари томонидан паспорт берилади ва у 25 ёшга тўлгунига қадар ҳақиқий ҳисобланади.
Фуқаролар 25 ёшга ва 45 ёшга тўлганда ички ишлар органлари уларга янги паспорт беради, унга олдинги паспортдаги маълумотларнинг янги паспорт бериш вақтида ҳақиқий бўлганларининг ҳаммаси киритилади.
— ташкилотлар, корхоналар, муассасалар ва ўқув юртларининг, меҳмонхоналар, санаторийлар, пансионатларнинг, қариялар ва ногиронлар уйлари ва бошқа шундай муассасаларнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органларининг раҳбарлари;
11. Паспорт тизими қоидалари бажарилишини ички ишлар органлари ва маҳаллий ҳокимият органлари назорат қиладилар.
12. Паспорт олиш учун фуқаро истиқомат жойидаги ички ишлар органига ёхуд Ўзбекистон Республикасининг хориждаги дипломатия ваколатхонаси ёки консуллик муассасасига қуйидагиларни тақдим этади:
— Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги ёки Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги томонидан белгиланган шакл бўйича ариза;
13. Ўзбекистон Республикаси фуқароси Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг паспортини олиш чоғида илгари олган паспортини доимий истиқомат жойидаги ички ишлар органига, хорижда доимий яшайдиган Ўзбекистон Республикаси фуқароси эса Ўзбекистон Республикасининг чет элдаги дипломатия ваколатхонасига ёки консуллик муассасасига топширишга мажбурдир.
Паспортни фуқаролар истиқомат жойидаги ички ишлар органлари, ёхуд Ўзбекистон Республикасининг шахс борган хориждаги дипломатия ваколатхоналари ёки консуллик муассасалари беради ва алмаштиради.
14. Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучларидан бўшатилган ҳарбий хизматчиларга паспорт ҳарбий билет ва шахсий гувоҳнома асосида берилиши мумкин.
15. Ўзбекистон Республикаси фуқаролигига қабул қилинган шахсларга паспортлар ички ишлар органлари томонидан ёхуд Ўзбекистон Республикасининг дипломатия ваколатхоналари ёки консуллик муассасалари томонидан берилади.
Фамилияси, исми, отасининг исмини ўзгартириш, миллатини, туғилган йилини ўзгартиш ёки ёзувдаги чалкашликка аниқлик киритиш мақсадида паспортни алмаштириш учун шу ҳолатларни тасдиқловчи ҳужжатлар ҳам тақдим этилади.
17. Фуқаро тегишли ёшга тўлгандан сўнг ёки фамилияси, исми, отасининг исмини, туғилган йили ва миллатини ўзгартирган, ёзувдаги чалкашлик аниқланган ва паспорт фойдаланиш учун яроқсиз бўлгандан сўнг бир ой муддатдан кечиктирмай, паспорт аниқ муддатга берилган ҳолларда эса — паспортнинг амал қилиш муддати тугаган пайтдан бошлаб уч кун муддатда паспорт олиш ёки уни алмаштириш учун ҳужжатларни ва фотосуратларни тақдим этиши керак. Ўзбекистон Республикаси фуқароси хорижга жўнаб кетадиган тақдирда, агар паспортнинг амал қилиш муддати олти ойдан камроқни ёки кириш визасидаги муддатни ташкил этса, паспорт алмаштирилиши мумкин.
18. Ички ишлар органлари ёки Ўзбекистон Республикасининг хориждаги дипломатия ваколатхонаси ёхуд консуллик муассасаси томонидан алмаштириш тарзида ёки йўқолган паспорт ўрнига бериладиган паспортга ушбу Низомнинг 7-бандида кўрсатилган маълумотлар киритилиши керак.
19. Паспорт бериш учун Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган миқдорда давлат пошлинаси (бож) олинади. Тўла давлат таъминотида бўлган шахслар пошлина тўлашдан озод қилинади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 3 ноябрдаги 533-сон қарори билан тасдиқланган Давлат божи ставкаларининг 6-банди.
20. Фуқаро паспортни авайлаб асраши шарт. Паспорт йўқолгани ҳақида фуқаро доимий қайд этилган жойидаги ички ишлар органларига ёки Ўзбекистон Республикасининг шахс борган хориждаги дипломатия ваколатхонасига ёхуд консуллик муассасасига дарҳол хабар қилиши лозим. Улар эса фуқаронинг аризасига биноан белгиланган намунадаги маълумотнома беради. Маълумотнома шаклини Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги ёки Ташқи ишлар вазирлиги белгилайди.
Фуқаро паспортини йўқотган тақдирда унга ушбу Низомда белгиланган тартибда паспорт йўқолгани ҳақида ариза берган кундан бошлаб бир ой ичида янги паспорт берилади.
21. Ўзбекистон Республикаси фуқаролигидан чиққан шахс паспортини ички ишлар органларига ёки Ўзбекистон Республикасининг шахс борган хориждаги дипломатия ваколатхонасига ёхуд консуллик муассасасига топшириши шарт.
Фуқаролар ҳарбий хизматга чақирилганда уларнинг паспортлари хизматни ўташ даврида сақлаш учун хизматга чақирилиш жойидаги мудофаа ишлари органларига, ҳарбий ўқув юртларига қабул қилинганда эса, кейин ички ишлар органларига йўқ қилишга юбориш учун шу ўқув юртига топширилади.
Вафот этганларнинг паспортлари фуқаролик ҳолатини қайд этиш органларига ёхуд Ўзбекистон Республикасининг марҳум борган хориждаги дипломатия ваколатхонасига ёхуд консуллик муассасасига топширилади, улар эса ўлим рўйхатга олинганидан сўнг бир ой муддатдан кечиктирмай марҳумнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудида охирги истиқомат жойидаги ички ишлар органларига белгиланган тартибда йўқ қилиш учун юборади.
Топиб олинган паспорт ички ишлар органларига ёки Ўзбекистон Республикасининг хориждаги дипломатия ваколатхонасига ёхуд консуллик муассасасига топширилиши лозим.
22. Қамоққа олинган, шунингдек озодликдан маҳрумликка, қамоқ жазосига маҳкум этилган шахслар паспорти суриштирув, дастлабки тергов органлари ёки суд томонидан олиб қўйилади. Қамоқдан озод қилингандан ёки жазони ўтаб бўлганидан сўнг паспорт эгасига қайтарилади.
23. Ушбу Низомнинг 22-бандида кўзда тутилган ҳоллардан ташқари, Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг паспортини олиб қўйиш, шунингдек паспортни гаровга ёки бошқа мажбуриятларни таъминлаш мақсадида қолдириш ва олиб қолиш тақиқланади.
24. Ўзбекистон Республикасида паспорт тизими тўғрисидаги Низомни амалга ошириш учун зарур штамплар ва бланкаларнинг намуналари Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги ва Ташқи ишлар вазирлиги томонидан белгиланади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикасида паспорт тизимини амалга ошириш тартиби тўғрисидаги Йўриқнома (рўйхат. № 698, 09.04.1999 й.).
25. Паспорт олишга ариза бланкалари ва Ўзбекистон Республикасида паспорт тизими тўғрисидаги Низомни амалга оширишда зарур бўлган бошқа бланкалар учун давлат пошлинаси олинмайди.
26. Фуқароларни қайд этиш — Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги муайян истиқомат жойида шахснинг доимий ёки вақтинча яшаб туриши фактини ички ишлар органлари томонидан қонунчиликда белгиланган тартибда рўйхатга олишдир.
27. Шахс муайян истиқомат жойида доимий яшаш ниятида бўлган ҳолларда доимий қайд этиш амалга оширилади.
— хорижий фуқаролар, шу жумладан МДҲга аъзо давлатларнинг фуқаролари, фуқаролиги бўлмаган шахслар, агар ушбу тоифадаги шахсларда Ўзбекистон Республикасининг ички ишлар органлари томонидан белгиланган тартибда яшаш учун берилган гувоҳномалари мавжуд бўлган тақдирда.
28. Вақтинча қайд этиш шахснинг ўзи белгилаган истиқомат жойида бўлиши даврида амалга оширилади. Уч кундан олти ойгача даврдаги вақтинча қайд этиш фуқарони доимий истиқомат жойидаги рўйхатдан чиқармасдан амалга оширилади. 6 ойдан кўпроқ муддатга вақтинча қайд этиш шахсни доимий истиқомат жойидаги рўйхатдан чиқарган ҳолда амалга оширилади.
— Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги бир жойдан иккинчи жойга вақтинча яшаш учун келган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари;
— МДҲга аъзо давлатлардан фуқаролиги тўғрисида белгиси бўлмаган собиқ СССР паспортлари билан келган шахслар;
— Ўзбекистон Республикасига кириш визалари билан келган хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар.
29. Ўзбекистон Республикаси ҳудудининг бир жойидан иккинчи жойига олти ойгача муддат билан вақтинча яшаш учун келган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари доимий истиқомат жойидаги рўйхатдан чиқишни расмийлаштирмаган ҳолда вақтинча қайд этиладилар ва бунда паспортларга қайд этиш штампи қўйилади.
30. Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги бошқа жойга олти ойдан кўпроқ муддатга вақтинча яшаш учун жўнаб кетадиган (хизмат сафарларига, таътилларга, дала ҳовлига, дам олиш ёки даволанишга кетадиганлардан ташқари) Ўзбекистон Республикаси фуқаролари рўйхатдан чиқишлари ва вақтинча турадиган жойда қайд этилишлари шарт.
Олдинги таҳрирга қаранг.
31. Қайд этиш ва рўйхатдан чиқариш ички ишлар органлари томонидан амалга оширилади, бу орган ҳар ҳафтада одамларнинг жўнаб кетиши ва келиши тўғрисидаги варақларни ҳудуд бўйича Манзил-маълумотнома бюросига юбориб туриши шарт. Мулкчилик шаклидан қатъи назар меҳмонхоналарнинг, даволаш муассасаларининг, санаторийлар ва дам олиш уйларининг масъул шахслари қайд этилиши лозим бўлган жойлашган шахсларнинг сўровнома-аризаларини ҳисобга олиш учун ҳар ҳафтада ўзи жойлашган ҳудуд бўйича Манзил-маълумотнома бюросига юборишлари шарт.
(31-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 3 октябрдаги ПФ-4473-сонли Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2012 й., 40-сон, 466-модда)
32. Доимий ва вақтинча қайд эттириш учун Ўзбекистон Республикаси фуқаролари доимий ёки вақтинча истиқомат жойида қуйидагиларни тақдим этадилар:
— туғилганлик тўғрисидаги гувоҳнома — 16 ёшга тўлмаган, ота-оналаридан (васийлар ва ҳомийлардан) алоҳида яшовчи шахслар учун;
— ҳарбий билет ёки шахсий гувоҳнома — казармалардан, кемалардан ташқарида яшовчи ҳарбий хизматчилар учун;
16 ёшга тўлмаган, ота-оналари (васийлари, ҳомийлари) билан бирга яшайдиган болаларни қайд этиш туғилганлик тўғрисидаги гувоҳномалар бўйича, улар тўғрисидаги маълумотларни уй дафтарларига (қайд этиш варақчаларига) киритиш йўли билан амалга оширилади.
МДҲга аъзо давлатларнинг фуқаролари ва Ўзбекистон Республикасига вақтинча яшаш учун МДҲга аъзо давлатлардан келган шахслар ички ишлар органларига қуйидагиларни тақдим этадилар:
Хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар вақтинча қайд этиш учун қуйидагиларни тақдим этадилар:
Хорижий фуқаролар, шу жумладан МДҲга аъзо давлатларнинг фуқаролари, фуқаролиги бўлмаган шахслар, МДҲга аъзо давлатлардан келган шахслар доимий қайд этиш учун:
Чегара ҳудудида жойлашган аҳоли пунктларида қайд этиш учун ушбу ҳудудга кириш тўғрисида чегара ҳудудига жўнаб кетгунга қадар истиқомат жойида ички ишлар органидан белгиланган тартибда олинган рухсатнома ҳам тақдим этилади.
33. Қайд этилиши лозим бўлган шахслар келган кундан бошлаб уч кун муддат ичида ҳужжатларни қайд этиш учун ички ишлар органларига топширишлари шарт.
Рўйхатдан чиқиш учун ҳужжатлар доимий истиқомат жойидаги ички ишлар органлари томонидан расмийлаштирилади.
34. Ўзбекистон Республикасининг қуйидаги фуқаролари, шунингдек белгиланган тартибда берилган Ўзбекистон Республикаси ҳудудида яшаш гувоҳномасига эга бўлган хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар уй-жой майдонининг қанчалигидан қатъи назар доимий қайд эттириш ҳуқуқига эгадирлар:
— ўз оилаларига эга бўлмаган ёки балоғатга етмаган болалари бўлган, аммо никоҳдан ўтмаган балоғатга етган фарзандлар — ота-оналарининг уй-жой майдонига;
— балоғатга етмаган, ота-онаси бўлмаган туғишган ака-укалар, опа-сингиллар, шунингдек меҳнатга лаёқатсиз туғишган ака-укалар, опа-сингиллар, агар уларнинг ўз оилалари бўлмаса, ёшидан қатъи назар — акаси, укаси, опаси, синглисининг уй-жой майдонига;
— илгари мазкур аҳоли пунктида яшаган, меҳнат шартномаси билан ишлаш учун вақтинча бошқа жойга кетган шахслар, шунингдек амалдаги қонунчиликка мувофиқ вақтинча бошқа жойга кетганда уй-жойдан фойдаланиш ҳуқуқи сақланиб қоладиган фуқаролар — олдинги истиқомат жойига ёки қариндошларининг уй-жой майдонига;
— озодликдан маҳрум этиш жойларидан озод қилинган шахслар — олдинги истиқомат жойига, ўз оила аъзоларининг, қариндошлари ёки ҳукм қилингунга қадар яшаб турган бошқа шахсларнинг уй-жой майдонига;
— муддатли хизмат тугагандан сўнг Қуролли Кучлар сафидан бўшатилган ҳарбий хизматчилар — олдинги истиқомат жойига, ёки ота-онаси, ёхуд бошқа қариндошларининг уй-жой майдонига;
Олдинги таҳрирга қаранг.
— офицерлар таркибидан захирага ёки истеъфога бўшатилган шахслар, Қуролли Кучларнинг ва Миллий хавфсизлик хизматининг контракт бўйича хизмат қилаётган ҳарбий хизматчилари, Ички ишлар вазирлигининг бошлиқлар ва оддий ходимлари сафида бўлган шахслар (оила аъзолари билан) — белгиланган тартибда уй-жой олгунга (сотиб олингунга) қадар қариндошлари ёки бошқа шахсларнинг уй-жой майдонига.
(34-банднинг ўнинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2004 йил 4 июндаги ПФ-3441-сон Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2004 й., 22-23-сон, 259-модда)
Ушбу бандда кўрсатилган тоифадаги шахслар билан бир қаторда қуйидагилар ҳам уй-жой майдони қанчалигидан қатъи назар вақтинча қайд эттириш ҳуқуқига эга:
Олдинги таҳрирга қаранг.
— ҳақиқий ҳарбий хизматни ўтаётган ҳарбий хизматчилар оила аъзолари билан бирга — белгиланган тартибда уй-жой олгунга (сотиб олингунга) қадар муддатга бошқа шахслар ёки ҳарбий қисмнинг уй-жой майдонига ёхуд ҳарбий қисм, ҳарбий ўқув юрти ёки Мудофаа вазирлигининг, Миллий хавфсизлик хизмати ва Ички ишлар вазирлигининг ўзга ташкилоти жойлашган ерга;
(34-банднинг ўн иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2004 йил 4 июндаги ПФ-3441-сон Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2004 й., 22-23-сон, 259-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
— академик лицейларнинг, касб-ҳунар коллежларининг ўқувчилари, ўқув юртларининг талабалари, катта илмий ходим-изланувчилар, ординаторлари, кадрларни тайёрлаш ёки қайта тайёрлаш ёхуд малакасини ошириш курсларининг тингловчилари, шунингдек уларнинг оила аъзолари — ўқиш даврида ўқув юртлари ва идораларнинг, қариндошлари ёки бошқа шахсларнинг уй-жой майдонига;
(34-банднинг ўн учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2014 йил 24 июлдаги ПФ-4635-сонли Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2014 й., 30-сон, 365-модда)
— фаолияти доимий ҳаракат билан боғлиқ шахслар (кемалар экипажларининг аъзолари, геология ва қидирув партияларининг, экспедицияларнинг ходимлари ва шу кабилар) — иш даврида тегишли пароходчиликлар, бошқармалар, геология, қидирув партиялари ва экспедицияларнинг асосий базалари, қурилиш-монтаж, ишга тушириш-созлаш ташкилотлари ва бошқа ташкилотлар жойлашган манзилга.
35. Қайд этиш ва рўйхатдан чиқариш учун Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган миқдорда давлат пошлинаси олинади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 3 ноябрдаги 533-сон қарори билан тасдиқланган Давлат божи ставкаларининг 7-банди.
36. МДҲга аъзо давлатларнинг фуқаролари уларнинг шахсини ёки фуқаролигини тасдиқловчи ҳужжатлар мавжуд бўлган тақдирда Ўзбекистон Республикаси ҳудудига визасиз кириш ва унда ҳаракат қилиб юриш ҳуқуқига эгадирлар.
37. Чегара ҳудудида Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг, хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг истиқомат жойини танлашида чеклашлар белгилаб қўйилади. Ушбу бандда кўзда тутилган чеклаш амал қиладиган жойларда қайд этиш рухсат берилмаган шахслар шу ерларда жойлашган корхоналарга, муассаса ва ташкилотларга ишга қабул қилиниши мумкин эмас ҳамда улар шу жойни етти кун мобайнида тарк этишлари лозим. Улар чиқиб кетишдан бўйин товлаган ҳолларда ички ишлар органлари томонидан қонунда белгиланган тартибда чиқариб юбориладилар. Мазкур жойларда вақтинча бўлиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ республиканинг бошқа айрим минтақаларида аҳоли соғлиғини сақлаш ва хавфсизлигини таъминлаш мақсадида шу жойларда Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг, хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг бўлиши вақтинча чеклаб қўйилиши мумкин.
38. Хусусий уй-жой эгаси уй-жой майдони қанчалигидан қатъи назар оила аъзоларини ва Ўзбекистон Республикаси фуқароларини, шунингдек Ўзбекистон Республикаси ҳудудида яшаш учун белгиланган тартибда берилган гувоҳномага эга бўлган хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни қайд эттириш ҳуқуқига эгадир.
Хусусий мулк тарзида ўзига тегишли бир қанча уйнинг эгаси улардан фақат биттасига қайд этилиши мумкин.
39. Суднинг Ўзбекистон Республикаси фуқаросини, шунингдек Ўзбекистон Республикаси ҳудудида яшаш учун белгиланган тартибда берилган гувоҳномага эга бўлган хорижий фуқароларни ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни яшаб турган уйидан кўчириб юбориш ёки бундай уйлардан фойдаланиш ҳуқуқи ўз кучини йўқотгани ҳақидаги қарори қонуний кучга кириши муносабати билан уларнинг яшаш жойига қайд этилиши бекор қилиниши лозим.
40. Озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахслар мазкур шахсларга нисбатан чиқарилган ҳукмлар қонуний кучга кирганидан сўнг рўйхатдан чиқарилади.
42. Қайд этиш (рўйхатдан чиқиш) учун лозим бўлган аризалар, уй дафтарлари, манзил варақаларининг ҳамда Ўзбекистон Республикаси фуқароларини қайд этиш ва рўйхатдан чиқаришга тааллуқли бошқа ҳужжатларнинг шакллари Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги томонидан белгиланади.
LexUZ шарҳи
Қаранг: Ўзбекистон Республикасида паспорт тизимини амалга ошириш тартиби тўғрисидаги Йўриқнома (рўйхат. № 698, 09.04.1999 й.).
— паспортсиз ёки ҳақиқий бўлмаган паспорт билан қайд эттирмай яшаганлик учун, паспортни атайлаб яроқсиз ҳолга келтирганлик ҳамда паспортлардан ғаразли мақсадларда фойдаланганлик, паспортни авайлаб сақламай уни йўқотганлик учун;
— паспорт тизими қоидаларига риоя қилинишига масъул бўлган шахслар фуқароларнинг паспортсиз ёки ҳақиқий бўлмаган паспорт билан, ёхуд қайд этмай яшашига йўл қўйгани учун, шунингдек фуқаролар ўзлари эгаллаб турган уй-жой биноларида паспортсиз шахсларнинг қайдсиз яшашига йўл қўйгани учун;
— мансабдор шахслар паспортсиз ёки паспорти ҳақиқий бўлмаган фуқароларни, шунингдек қайдсиз яшаётган фуқароларни ишга қабул қилгани учун;
— мансабдор шахслар фуқароларнинг паспортини қонунсиз олиб қўйгани ёки паспортни гаровга олиб қолгани учун;
— чегара зонасига, шунингдек фуқароларнинг кириши ва бўлиши вақтинча, чекланган жойларга кириш ёки унда яшаш қоидаларини бузганлик учун Ўзбекистон Республикаси қонунчилигида белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
LexUZ шарҳи
Олдинги таҳрирга қаранг.
Чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахснинг Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномаси тўғрисида
1. Ушбу Низом чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахснинг Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномасидан (кейинги ўринларда — яшаш гувоҳномаси) фойдаланиш тартибини белгилайди.
2. Яшаш гувоҳномаси унда кўрсатилган амал қилиш муддати тугагунга қадар, 60 ёшга тўлгандан кейин олинган яшаш гувоҳномаси эса 2030 йил 31 декабргача чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахснинг идентификацияловчи ID-картаси (кейинги ўринларда — ID-карта) билан бир қаторда чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахснинг Ўзбекистон Республикасида доимий яшаш ҳуқуқини тасдиқловчи ҳужжат ҳисобланади.
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшаб турган, Ўзбекистон Республикасининг фуқароси бўлмаган ва ўзининг чет эл фуқаролигига мансублигига доир далилга эга бўлмаган шахс учун яшаш гувоҳномаси қўшимча равишда унинг шахсини тасдиқловчи ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахснинг ҳуқуқий мақомини белгилаб берувчи ҳужжат ҳисобланади. Яшаш гувоҳномаси Ўзбекистон Республикаси доирасида ҳақиқийдир.
3. Яшаш гувоҳномаси ички ишлар органлари томонидан давлат, рус, инглиз тилларида тўлдирилган ҳамда унга қуйидаги маълумотлар киритилган:
4. Жисмоний шахснинг шахсий идентификация рақамини олиш учун жисмоний шахс яшаш жойидаги ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимига мурожаат қилиши керак.
Шахснинг розилиги билан яшаш гувоҳномасида соғлиқни сақлаш муассасаси томонидан яшаш гувоҳномаси эгасининг қон гуруҳи ва резус мансублиги (фактори) тўғрисидаги белгилар қўйилади.
5. Яшаш гувоҳномаларида катталиги 35х45 миллиметрли қора-оқ ёки рангли фотосуратлар, ҳужжат эгасининг ва уни берган масъул шахснинг имзолари бўлиши лозим.
Чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар яшаш гувоҳномаси амал қилиш муддати тугагандан сўнг ёки фамилияси, исми, отасининг исми, туғилган йили ва миллати ўзгаргандан сўнг яшаш гувоҳномаси бир ой муддатда ID-картага алмаштириши лозим.
7. Яшаш гувоҳномаси йўқотилганда, чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахс у йўқотилган жойдаги ички ишлар органига дарҳол маълум қилиши шарт.
Бундай ҳолларда ички ишлар органи чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахсга қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ва муддатларда янги ID-карта расмийлаштириб беради.
8. Чет эл фуқароси ва фуқаролиги бўлмаган шахс учун яшаш гувоҳномалари, шунингдек фуқаролиги бўлмаган шахс гувоҳномаси қуйидаги ҳолларда ўз кучини йўқотади:
фуқаролиги бўлмаган шахс чет элга кетганида — фуқаролиги бўлмаган шахс гувоҳномасининг амал қилиш муддатини узрли сабабларсиз узайтирмаган ёки фуқаролиги бўлмаган шахс гувоҳномасининг амал қилиш муддатини узайтиришдан воз кечган ҳолларда;
чет эл фуқароси Ўзбекистон Республикаси фуқаролигини қабул қилганида ёки ўз мамлакати фуқаролигидан чиққанида;
яшаш гувоҳномасини ёки фуқаролиги бўлмаган шахс гувоҳномасини олиш учун ёлғон маълумотлар ёхуд сохта ҳужжатлар тақдим қилинганда.
9. Чет эл фуқароси ёки фуқаролиги бўлмаган шахс вафот этган ҳолларда яшаш гувоҳномалари мавжуд бўлган тақдирда экстерриториал тамойил асосида исталган фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш органларига, чет давлатларда эса — Ўзбекистон Республикасининг дипломатик ваколатхоналари ёки консуллик муассасаларига топширилади, улар гувоҳномани ўлим рўйхатга олингандан кейин доимий яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш жойидаги ички ишлар органларига юборади.
10. Ҳибсга олинган ёки озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахснинг яшаш гувоҳномаси терговга қадар текширув, суриштирув, тергов органлари ёки суд томонидан олиб қўйилади. Агар шахс суднинг ҳукми билан озодликдан маҳрум этилса, унинг яшаш гувоҳномаси Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Жазони ижро этиш департаментига юборилади.
Шахс ҳибсдан озод қилинганда ёки жазони ижро этиш муассасасидан озод этилганида, унга яшаш гувоҳномаси терговга қадар текширув, суриштирув, тергов органлари, суд ёхуд жазони ижро этиш муассасасининг маъмурияти томонидан қайтарилади.
11. Яшаш гувоҳномаси ўғирланган ҳолларда бу ҳақидаги аризалар жиноят содир этилган жойдаги ёки шахснинг яшаш жойидаги ҳудудий ички ишлар органларининг навбатчилик қисмлари ходимлари томонидан қабул қилинади. Бундай аризалар қабул қилинганлиги ҳақида шахсларга маълумотномалар берилади ва улар жавобгарликка тортилмайди.
Жазони ижро этиш муассасасида жазони ўтаб чиққан, табиий ва техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлар, шу жумладан маиший тусдаги офатлар (турар жойларнинг ёки яшаш учун мўлжалланмаган жойларнинг ёнғини, қулаши, транспорт воситаларининг ёниши) юз берганлиги оқибатида яшаш гувоҳномаси йўқолганлиги ёки яроқсиз ҳолга келганлиги тўғрисида ариза билан мурожаат этган шахслар ҳам жавобгарликка тортилмайди.
Бунда, жазони ижро этиш муассасасида жазони ўтаб чиққан шахс бу ҳолатни тасдиқловчи тегишли ҳужжатни аризага илова қилади, табиий ва техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлар, шу жумладан маиший тусдаги офатлар (турар жойларнинг ёки яшаш учун мўлжалланмаган жойларнинг ёнғини, қулаши, транспорт воситаларининг ёниши) юз берганлиги ҳолатини тасдиқлаш зарурати бўлганда, ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимлари томонидан сўров асосида қонунчиликда белгиланган ваколатли идоралардан маълумотнома олинади.
13. Яшаш гувоҳномасини олиб қўйиш ман этилади (Ўзбекистон Республикасининг қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно), шунингдек, гаровга олиб туриш ва бошқа шахсга бериш тақиқланади.
15. Чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар ушбу Низомнинг талабларини бузганликлари учун қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ жавоб берадилар.
16. Ушбу Низомнинг бажарилиши ички ишлар органлари ва маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари томонидан назорат қилинади.
(2-илова матни Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 20 апрелдаги ПФ-112-сонли Фармони таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 20.04.2022 й., 06/22/112/0326-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(3-илова Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 10 мартдаги ПФ-6185-сонли Фармонига асосан ўз кучини йўқотган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 11.03.2021 й., 06/21/6185/0197-сон)