31.10.2019 yildagi -son
 LexUZ sharhi
1996-yil 21-iyunda Florensiyada imzolangan O‘zbekiston Respublikasi, bir tomondan va Yevropa Hamjamiyatlari hamda ularga A’zo-davlatlar, ikkinchi tomondan, o‘rtasida sherikchilik ta’sis etuvchi Sherikchilik va Hamkorlik to‘g‘risidagi Bitim (“O‘zbekiston-Yevropa Ittifoqi Bitimi”) Birlashgan Qirollikka nisbatan uning Yevropa Ittifoqiga a’zoligi tugatilgan vaqtda yoki O‘zbekiston-Yevropa Ittifoqi Bitimi doirasida huquq va majburiyatlar Birlashgan Qirollikka nisbatan amal qiladigan har qanday vaqtinchalik kelishuv muddati tugagandan keyin qo‘llanilmasligini e’tirof etgan holda,
Tomonlar mazkur Bitimning XI bo‘limiga muvofiq, ikki tomonlama hamkorlikning barcha jihatlari bo‘yicha, shuningdek, o‘zaro qiziqish uyg‘otadigan xalqaro va mintaqaviy masalalar bo‘yicha tegishli darajada va tegishli forumda muntazam siyosiy muloqot o‘tkazadilar.
1-band qoidalari quyidagilarga nisbatan qo‘llanilmaydi:
1. O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarilgan tovarlar Birlashgan Qirollikka mazkur Bitimning 11 va 14-moddalari qoidalariga daxl qilmagan holda miqdoriy cheklovlarsiz va ekvivalent ta’sir choralarisiz import qilinadi.
2. Birlashgan Qirollikda ishlab chiqarilgan tovarlar O‘zbekiston Respublikasiga mazkur Bitimning 11 va 14-moddalari qoidalariga daxl qilmagan holda barcha miqdoriy cheklovlarsiz va ekvivalent ta’sir choralarisiz import qilinadi.
2. Har qanday choralarni ko‘rishdan oldin yoki 4-bandda qo‘llaniladigan holatlarda, vaziyatga qarab, O‘zbekiston Respublikasi yoki Birlashgan Qirollik, Sherikchilik va hamkorlik muloqotiga imkon qadar qisqa vaqt ichida, XI bo‘limda keltirilganidek, har ikki Tomon uchun ham maqbul bo‘lgan yechimni izlab topish maqsadida barcha zarur ma’lumotlarni taqdim etadi.
Tomonlar, zarur hollarda, 15 va 16-moddalarni amalga oshirish borasida o‘zaro maslahatlashib oladilar.
1. Birlashgan Qirollik, 20-moddaning (d) bandida belgilanganidek, O‘zbekiston kompaniyalarining ta’sis etilishi uchun har qanday uchinchi mamlakat kompaniyalariga nisbatan berilganidan kam bo‘lmagan qulay rejimni taqdim etadi.
2. Birlashgan Qirollik II ilovada sanab o‘tilgan qo‘shimcha shartlarga daxl qilmagan holda, Birlashgan Qirollikda ta’sis etilgan O‘zbekiston kompaniyalarining sho‘ba korxonalariga ularning faoliyatiga nisbatan har qanday Birlashgan Qirollik kompaniyalariga berilganidan kam bo‘lmagan qulay rejimni taqdim etadi.
4. III ilovada sanab o‘tilgan qo‘shimcha shartlarga daxl qilmagan holda, O‘zbekiston Respublikasi, 20-moddaning (d) bandida belgilanganidek, Birlashgan Qirollik kompaniyalarining ta’sis etilishi uchun O‘zbekiston kompaniyalariga yoki har qanday uchinchi mamlakat kompaniyalariga nisbatan berilganidan qaysi biri yaxshiroq bo‘lsa, undan kam bo‘lmagan qulay rejimni taqdim etadi.
1. 18-moddaning qoidalari havo transporti, ichki suv transporti va dengiz transportiga nisbatan qo‘llanilmaydi.
Mazkur Bitim qoidalari har bir Tomonning mazkur Bitim qoidalari vositasida ushbu Tomon bozoriga uchinchi mamlakatning kirishiga taalluqli o‘z choralarini chetlab o‘tishning oldini olish uchun zarur bo‘lgan har qanday choralarni ko‘rishiga to‘sqinlik qilmaydi.
1. Mazkur bo‘limning I bobi qoidalaridan qat’i nazar, tegishlicha Birlashgan Qirollik yoki O‘zbekiston Respublikasi hududida ta’sis etilgan Birlashgan Qirollik kompaniyasi yoxud O‘zbekiston kompaniyasi yoki uning sho‘ba kompaniyalaridan yoxud filiallaridan biri tomonidan hududida kompaniya ta’sis etilgan qabul qiluvchi mamlakatda, mos ravishda Birlashgan Qirollik va O‘zbekiston Respublikasida, amalda bo‘lgan qonunchilikka muvofiq, tegishlicha Birlashgan Qirollik va O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari bo‘lgan xodimlarni ishga yollash huquqiga ega, ammo bunday xodimlar 2-bandda nazarda tutilgan muhim xodimlar sirasiga kirishi lozim va ular faqat ushbu kompaniyalar yoki filiallar tomonidan ishga yollanishi lozim. Bunday xodimlarga beriladigan yashash va ishlash uchun ruxsatnomalar faqatgina ishga yollanish muddatini qamrab oladi.
(a) bir-birlarining kompaniyalarini ta’sis etish va ularning faoliyati uchun yaratilgan sharoitlarni mazkur Bitim imzolangan sanadan oldingi kunda mavjud bo‘lgan vaziyatga qaraganda yanada cheklaydigan choralar yoki harakatlarni amalga oshirishdan tiyilish;
2. Mazkur moddaning qoidalari 32-moddaning qoidalariga daxl qilmaydi: 32-modda bilan qamrab olingan vaziyatlar, boshqa har qanday qoidalarni istisno qilgan holda, faqat uning qoidalari bilan tartibga solinadi.
2. Zarurat bo‘lgan taqdirda, Tomonlar 1-bandni amalga oshirish borasida o‘zaro maslahatlashib oladilar.
2. 1-band prinsiplarini qo‘llashda Tomonlar:
II, III va IV boblarda nazarda tutilgan maqsadlar uchun GATSning V moddasi prinsiplariga ko‘ra iqtisodiy integratsiya to‘g‘risidagi bitimlarda nazarda tutilgan majburiyatlarga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi yoki Birlashgan Qirollik tomonidan taqdim etiladigan rejim inobatga olinmaydi.
23-moddaga daxl qilmagan holda, II, III va IV boblarning qoidalari quyidagi huquqlarni beradigan tarzda talqin qilinmasligi lozim:
2. To‘lov balansidagi kapital harakati hisobvarag‘iga nisbatan, mazkur Bitim kuchga kirgan paytdan boshlab, qabul qiluvchi mamlakat qonunlariga muvofiq ta’sis etilgan kompaniyaga kiritilgan to‘g‘ridan to‘g‘ri investitsiyalar va II bob qoidalariga muvofiq kiritilgan investitsiyalarga tegishli kapitalning erkin harakati, shuningdek, ushbu investitsiyalar va ulardan keladigan har qanday foydaning tugatilishi yoki repatriatsiya qilinishi ta’minlanadi.
3. 2 yoki 5-bandlarga daxl qilmagan holda, mazkur Bitim kuchga kirgan paytdan boshlab, Tomonlar O‘zbekiston Respublikasi va Birlashgan Qirollikda rezidentlar o‘rtasida kapital harakati va joriy to‘lovlarga nisbatan valyuta ayriboshlash bilan bog‘liq yangi cheklovlarni joriy etmaydilar va mavjud shartlarni esa yanada og‘irlashtirmaydilar.
4. Tomonlar mazkur Bitim maqsadlarini ilgari surish uchun O‘zbekiston Respublikasi va Birlashgan Qirollik o‘rtasida 2-bandda nazarda tutilganidan boshqa shakllardagi kapital harakatini yengillashtirish bo‘yicha bir-birlari bilan maslahatlashadilar.
6. 1 va 2-bandlarga daxl qilmagan holda, agar Birlashgan Qirollik va O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasidagi kapitalning harakati mos ravishda Birlashgan Qirollik yoki O‘zbekiston Respublikasida valyuta kursi siyosati yoki pul-kredit siyosatini amalga oshirishda jiddiy qiyinchiliklarni keltirib chiqaradigan yoki keltirib chiqarish xavfini tug‘diradigan alohida holatlar yuzaga kelsa, basharti bunday choralarni ko‘rish qat’iy zarur bo‘lib qolsa, mos ravishda Birlashgan Qirollik va O‘zbekiston Respublikasi olti oydan oshmaydigan muddatga Birlashgan Qirollik va O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasida kapital oqimiga nisbatan himoya choralarini ko‘rishi mumkin.
1. Mazkur modda va IV ilovaning qoidalariga muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi intellektual, sanoat va tijorat mulkiga bo‘lgan huquqlarni himoya qilishni, shu jumladan, bunday huquqlarni amalga oshirishning samarali vositalarini ta’minlashni takomillashtirishda davom etadi.
2. Mazkur Bitim kuchga kirgandan keyin beshinchi yil oxirigacha, O‘zbekiston Respublikasi IV ilovaning 1-bandida ko‘rsatilgan intellektual, sanoat va tijorat mulki huquqlari to‘g‘risidagi ko‘p tomonlama konvensiyalarda ko‘rsatilgan tegishli qoidalarga muvofiq mazkur konvensiyalarga qo‘shilish masalasini ko‘rib chiqadi.
3. Mazkur Bitimda va xususan VIII bo‘limda nazarda tutilgan hamkorlikka daxl qilmagan holda, Tomonlarning ma’muriy organlari o‘rtasida bojxona ishlarida o‘zaro yordam mazkur Bitimga ilova qilingan Protokol qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
2. 1-band qoidalari Tomonlarning yashash joylari nuqtai nazaridan bir xil vaziyatda bo‘lmagan soliq to‘lovchilarga nisbatan o‘zlarining soliq qonunchiligining tegishli qoidalarini qo‘llash huquqiga monelik qilmaydi.
3. Agar 2-bandga muvofiq nizoni hal qilishning imkoni bo‘lmasa, Tomonlardan istalgan biri vositachi tayinlagani to‘g‘risida ikkinchi Tomonni xabardor qilishi mumkin; bunday holatda, ikkinchi Tomon ikki oy ichida ikkinchi vositachini tayinlashi kerak.
Mazkur moddaning qoidalari 11, 79 va 83-moddalarga biror-bir tarzda ta’sir ko‘rsatmaydi va daxl qilmaydi.
I, II, III va IV ilovalar, Protokol, Yakuniy hujjat va qo‘shma deklaratsiyalar bilan birgalikda, Bitimning ajralmas qismi hisoblanadi.
4. Agar 87-moddaning 3-bandiga muvofiq kelishib olingan bo‘lsa, mazkur Bitim Tomonlar o‘rtasida quyidagilardan eng so‘nggi sanadan boshlab vaqtincha qo‘llaniladi:
5. Mazkur moddaning 1 va 3-bandlariga muvofiq ichki protseduralar bajarilganligi to‘g‘risidagi xabarnomani Birlashgan Qirollik O‘zbekiston Respublikasining Tashqi ishlar vazirligiga yoki uning huquqiy vorisiga, O‘zbekiston esa Birlashgan Qirollikning Tashqi ishlar va hamdo‘stlik masalalari bo‘yicha vazirligiga yoki uning huquqiy vorisiga taqdim etadi.
6. Agar mazkur Bitim kuchga kirgunga qadar, u 3 va 4-bandlarga muvofiq vaqtincha qo‘llaniladigan bo‘lsa, ushbu hujjatda boshqacha holat nazarda tutilmagan taqdirda, mazkur Bitimdagi kuchga kirish sanasiga barcha havolalar vaqtincha qo‘llanilish kuchga kirgan sanani bildiradi.
18-moddaning (2)-bandiga muvofiq Birlashgan Qirollik tomonining qo‘shimcha shartlari
18-moddaning (4)-bandiga muvofiq O‘zbekiston tomonining qo‘shimcha shartlari
21-moddaning (3)-bandida nazarda tutilgan moliyaviy xizmatlar
37-moddada keltirilgan intellektual, sanoat va tijorat mulki to‘g‘risidagi konvensiyalar
Mazkur ro‘yxatga olish protsedurasi ushbu Bitimning 18-moddasiga binoan Birlashgan Qirollik kompaniyalariga berilgan imtiyozlarni bekor qilish yoki ushbu Bitimning boshqa qoidalarini buzish maqsadida foydalanilishi mumkin emas.
11. Yuqoridagi 1 — 10-bandlarda sanab o‘tilgan barcha faoliyat turlari bo‘yicha maslahat vositachiligi va boshqa qo‘shimcha moliyaviy xizmatlar, jumladan, kredit ma’lumotlari va tahlillari, investitsiyalar va portfellar bo‘yicha tadqiqotlar va maslahatlar, qo‘shib olish (xarid qilish) va korporativ qayta qurish hamda strategiya bo‘yicha maslahatlar.
1. 37-moddaning (2)-bandida quyidagi ko‘p tomonlama konvensiya nazarda tutiladi:
2. Tomonlar 37-moddaning (2)-bandini boshqa ko‘p tomonlama konvensiyalarga nisbatan qo‘llashni tavsiya qilishlari mumkin. Agar savdo sharoitlariga ta’sir qiladigan intellektual, sanoat va tijorat mulki sohasidagi muammolar yuzaga kelsa, Tomonlardan istalgan birining so‘roviga binoan, ikki Tomonni ham qoniqtiradigan yechimlarni topish uchun shoshilinch ravishda maslahatlashuvlar o‘tkaziladi.
Belgilar ro‘yxatga olinadigan xalqaro tovarlar va xizmatlar tasnifi to‘g‘risida Nitstsa Bitimi (Jeneva, 1977-yil va 1979-yilgi kiritilgan qo‘shimchalari bilan);
Belgilarni xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risida Madrid Bitimi (Stokgolm akti, 1967-yil va 1979-yilgi kiritilgan qo‘shimchalari bilan);
Patent kooperatsiyasi to‘g‘risida (Vashington, 1970-yil, 1979-yilgi kiritilgan qo‘shimchalari va 1984-yilgi o‘zgartirishlari bilan).
5. 4-band qoidalari O‘zbekiston Respublikasi har qanday uchinchi davlatga samarali o‘zarolik asosida beradigan imtiyozlarga va O‘zbekiston Respublikasi Sobiq Ittifoq tarkibiga kirgan boshqa davlatlarga bergan imtiyozlariga nisbatan tatbiq etilmaydi.
1. Tomonlar o‘zlarining yurisdiksiyalari doirasidagi sohalarda, ushbu Protokolda belgilangan tartibda va shartlarda, bojxona qonunchiligining buzilishi bilan bog‘liq operatsiyalarni oldini olish, aniqlash va tergov qilishda bir-birlariga yordam beradilar.
2. Mazkur Protokolda ko‘zda tutilgan bojxona masalalarida yordam Tomonlarning ushbu Protokolni qo‘llash vakolatiga ega bo‘lgan ma’muriy organlariga nisbatan amal qiladi. U jinoiy ishlar bo‘yicha o‘zaro yordamni tartibga soluvchi qoidalarga zarar yetkazmaydi. Shuningdek, u sud organlari so‘roviga binoan amalga oshiriladigan vakolatlar doirasida olingan ma’lumotlar, agar ushbu sud organlari bunga rozi bo‘lmasa, qamrab olmaydi.
2. Ushbu moddaning 1-bandiga muvofiq so‘rovlar quyidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi:
2. 1-bandda ko‘rsatilgan hujjatlar xuddi shu maqsadda istalgan shaklda ishlab chiqilgan kompyuterlashtirilgan ma’lumotlar bilan almashtirilishi mumkin.
(b) davlat siyosatiga, xavfsizlikka yoki boshqa muhim manfaatlarga, xususan, 10-moddaning (2)-bandida nazarda tutilgan holatlarga zarar yetkazishi mumkin bo‘lsa; yoki
4. 3-band bojxona to‘g‘risidagi qonunlarga rioya etilmaganligi uchun keyinchalik qo‘zg‘atilgan jinoiy yoki ma’muriy sud ishlarida ma’lumotlardan foydalanishga to‘sqinlik qilmaydi. Ma’lumotni bergan vakolatli organga bunday foydalanish to‘g‘risida xabar beriladi.
1. Tomonlar ushbu atamani to‘g‘ri talqin qilish va amalda qo‘llash maqsadida, mazkur Bitimning 83-moddasida ko‘rsatilgan “alohida shoshilinch holatlar” atamasi Tomonlardan biri tarafidan Bitimning jiddiy buzilishi holatlarini anglatishi to‘g‘risida kelishib oldilar. Mazkur Bitimning jiddiy buzilishi quyidagilardan iborat:
(b) 2-moddada ko‘rsatilgan ushbu Bitimning muhim elementlarini buzish.
2. Tomonlar 83-moddada keltirilgan “tegishli chora-tadbirlar” xalqaro huquq normalariga muvofiq ko‘riladigan chora-tadbirlarni anglatishiga kelishib oldilar. Agar biror Tomon 83-moddada ko‘zda tutilgan alohida shoshilinch holatlarda chora-tadbirlar ko‘rsa, boshqa Tomonning bir o‘zi nizolarni hal qilish protseduralaridan foydalanishi mumkin.