МУҚАДДИМА
халқаро савдо ва халқаро алмашинувнинг бошқа турларини амалга оширишга тўсқинлик қилиши мумкин бўлган, Аҳдлашувчи томонлар божхона тартиб-таомилларини ва амалиётдаги номувофиқликларни бартараф этишга интилиб,
божхона тартиб таомилларини ва амалиётни соддалаштириш ва уйғунлаштириш йўли билан, шунингдек халқаро ҳамкорликни рағбатлантириш, савдонинг ушбу турини ривожлантиришга самарали ҳисса қўшишга хохиш билдириб,
тегишли божхона назорати стандартларига зиён етказмасдан, халқаро савдони енгиллаштиришга қаратилган, сезиларли даражадаги афзалликларга етишиш мумкинлигини қайд этиб,
бундай соддалаштириш ва уйғунлаштиришга қуйидаги тамойилларни қўллаш орқали эришиш мумкин деб эътироф этилади:
божхона процедуралари ва амалиётини доимий равишда такомиллаштиришга йўналтирилган дастурларни амалга ошириш ва шу орқали уларнинг самарадорлиги ва натижадорлигини ошириш;
манфаатдор томонларга божхона қонунлари, норматив ҳужжатлар, маъмурий тавсиялар, тартиботлар ва амалиётга оид барча зарур маълумотларни тақдим этиш;
назоратни хавфни бошқариш ва аудит усулларига асосланган бошқариш, ва ахборот технологияларидан максимал даражада фойдаланиш каби замонавий усуллардан фойдаланиш;
барча тегишли ҳолатларда бошқа давлат органлари, бошқа божхона маъмуриятлари ва савдо ҳамжамиятлари билан ўзаро ҳамкорлик қилиш;
Юқоридаги мақсадлар ва принципларни ўз ичига оладиган халқаро ҳужжат, Аҳдлашувчи Томонлар фойдаланишни ўз зиммаларига оладиган божхона процедуралари ва амалиётларини юқори даражада соддалаштириш ва уйғунлаштиришни таъминлайди, бу эса Божхона Ҳамкорлиги Кенгашининг энг муҳим мақсади ҳисобланади ва шу билан халқаро ҳамкорликни ривожлантиришга муҳим ҳисса қўшади.
(а) «стандарт», божхона процедуралари ва амалиётини уйғунлаштириш ва соддалаштиришга эришиш учун амалга ошириш зарур деб ҳисобланган қоидани англатади;
(b) «Ўтиш даври стандарти» Бош Илованинг стандартини англатади, бунинг учун узоқроқ муддатда амалга оширишга рухсат берилади;
(c) «Амалий фойдаланиш учун тавсиянома» кенг қўлланилиши мақбул деб ҳисобланган божхона процедуралари ва амалиётини уйғунлаштириш ва соддалаштиришда илгари сурилган Махсус Иловани тақдим этишни англатади;
(d) «Миллий қонунчилик» Аҳдлашувчи Томоннинг ваколатли органи томонидан ўрнатилган ва ушбу Аҳдлашувчи Томоннинг ҳудудида амал қиладиган ёки ушбу Томон мажбурият олган халқаро шартномаларни ўз ичига олган қонунларни, норматив ҳужжатларни ва бошқа тадбирларни англатади;
(е) «Бош илова» ушбу Конвенцияда эслатиб ўтилган барча божхона процедуралари ва амалиётларига тааллуқли қоидалар тўпламини англатади;
(f) «Махсус илова» ушбу Битимда эслатиб ўтилган битта ёки бир нечта божхона процедураси ёки амалиётига нисбатан қўлланиладиган қоидалар тўпламини англатади;
(g) «Тавсиялар» Бош Илова, Махсус Иловалар ва уларнинг боблари изоҳларининг комбинациясини англатади, бу Стандартлар, Ўтиш даври стандартлари ва Тавсияларини амалий қўллаш учун амалга оширилган баъзи ҳаракатлар, хусусан, илғор амалиётларни тавсифлаш ва қулай шарт-шароитларга оид мисолларни тавсия этиш;
(j) «Кенгаш» 1950 йил 15 декабрда Брюсселда тузилган Божхона ҳамкорлиги тўғрисидаги Конвенция томонидан ташкил этилган ташкилотни англатади;
(k) «Божхона ёки иқтисодий иттифоқ» ушбу Конвенция билан бошқариладиган масалаларда ушбу давлатлар учун мажбурий бўлган ўз қоидаларини қабул қилишга ваколатли бўлган аъзо давлатлар томонидан ташкил этилган ва ички тартиб-қоидаларига мувофиқ ушбу Конвенцияга имзо чекиш, ратификация қилиш ёки қўшилиш учун қарор қабул қилиш ҳуқуқига эга.
Ҳар бир Аҳдлашувчи томон божхона процедураларини соддалаштириш ва уйғунлаштиришни рағбатлантириш мажбуриятини ҳамда шу мақсадда ушбу Конвенция қоидаларига мувофиқ Конвенция иловаларида келтирилган Стандартлар, Ўтиш даври стандартлари ва Амалиётда қўллаш бўйича тавсияларга риоя қилишни ўз зиммасига олади. Аммо, Аҳдлашувчи томонга кўзда тутилганидан кўра янада қулай шарт-шароитлар билан таъминлаш бўйича тўсқинлик қилинмайди ва ҳар бир Аҳдлашувчи томонга имкон қадар юқоридаги каби доимо янада қулай шарт-шароитлар билан таъминлаш тавсия этилади.
Ушбу Конвенция қоидалари божхона назорати остида бўлган товарларга нисбатан қўлланиладиган тақиқлар ёки чекловлар бўйича миллий қонунчиликни қўллашга тўсқинлик қилмайди.
2. Ушбу Конвенциядаги Бош илова ва Махсус иловаларнинг ҳар бири қоида тариқасида, Иловаларга бўлинадиган Боблардан иборат бўлиб, қуйидагиларни ўз ичига олади:
4. Ҳар бир Иловага Тавсиялар ҳамроҳлик қилади ҳамда ундаги матн Аҳдлашувчи томонлар учун мажбурий ҳисобланмайди.
Ушбу Конвенция мақсадлари учун, Аҳдлашувчи томон тарафидан мажбурият ўз зиммасига олинган ҳар қандай (ҳар қандай) Махсус илова ёки ҳар қандай (ҳар қандай) уларнинг Боблари ушбу Конвенциянинг ажралмас қисми саналади ва Аҳдлашувчи томонга нисбатан Конвенция бўйича ҳар қандай ҳавола ушбу Илова ёки Боблар бўйича ҳам ҳавола деб ҳисобланади.
1. Ушбу Конвенциянинг бажарилишини, уни ягона талқин қилиш ва қўллашга доир ҳар қандай чораларни, шунингдек унга тузатишлар киритиш бўйича ҳар қандай таклифларни кўриб чиқиш учун Бошқарув қўмитаси тузилади.
3. Ушбу Конвенциянинг 8-моддаси қоидаларига мувофиқ ушбу Конвенциянинг Аҳдлашувчи Тарафи ёки Жаҳон савдо ташкилотига аъзо ҳар қандай давлатнинг ваколатли маъмурияти Бошқарув қўмитасининг мажлисларида кузатувчи сифатида қатнашиш ҳуқуқига эга. Бундай кузатувчиларнинг мақоми ва ҳуқуқлари Кенгаш қарори билан белгиланади. Юқоридаги ҳуқуқлар Кенгашнинг тегишли қарори кучга киргунга қадар амалга оширилмайди.
4. Бошқарув қўмитаси халқаро ҳукумат ва нодавлат ташкилотларнинг вакилларини Бошқарув қўмитасининг мажлисларига кузатувчи сифатида таклиф қилиши мумкин.
(ii) Бош Иловага, Махсус Иловаларга ва уларнинг Бобларига киритилган ўзгартишлар, шунингдек Бош иловага янги боблар киритилиши муносабати билан; ва
(b) 16-моддага мувофиқ амалий қўлланмалар бўйича тавсияларга ўзгартириш киритиш ёки Махсус иловаларда ёки уларнинг Бобларида амалий қўлланма бўйича янги тавсияларни киритиш тўғрисида қарор қабул қилиши мумкин;
6. Аҳдлашувчи Томонларнинг ваколатли маъмурлари ушбу модданинг 5-банди (a), (b), (c) ёки (d) кичик бандларига мувофиқ ўз таклифларини Кенгаш Бош котибига ўзларининг мантиқий асосларини, шунингдек Бошқарув қўмитаси мажлислари кун тартибига сўровларни ўз ичига олган ҳар қандай масалаларни тақдим этиши мумкин. Кенгаш Бош котиби таклифларни Аҳдлашувчи Томонларнинг ваколатли маъмурлари ва ушбу модданинг 2, 3 ва 4-бандларида кўрсатилган кузатувчиларга етказади.
7. Бошқарув қўмитасининг мажлислари йилига камида бир марта ўтказилади. Қўмита ҳар йили Раис ва унинг Ўринбосарларини сайлайди. Кенгаш Бош котиби Аҳдлашувчи Томонларнинг ваколатли маъмуриятлари ва ушбу модданинг 2, 3 ва 4-бандларида кўрсатилган кузатувчиларга Бошқарув қўмитаси мажлисидан камида олти ҳафта олдин йиғилишда иштирок этиш учун таклифномалар ва кун тартибининг лойиҳаларини юборади.
8. Қарорни консенсус орқали олиш имконияти бўлмаган тақдирда, Бошқарув қўмитаси кўриб чиқадиган масалаларни овоз бериш орқали қатнашган Аҳдлашувчи Томонлар вакиллари ҳал қиладилар. Ушбу модданинг 5-банди (a), (b) ёки (c) кичик бандларига мувофиқ таклифлар берилган овозларнинг учдан икки қисми билан қабул қилинади. Бошқа барча масалалар бўйича Бошқарув қўмитаси берилган овозларнинг оддий кўпчилик овози билан қарорлар қабул қилади.
9. Ушбу Конвенциянинг 8-моддаси 5-банди қўлланилган тақдирда, Аҳдлашувчи Томонлар бўлган божхона ёки хўжалик бирлашмалари фақат овоз беришда иштирок этадилар, бу уларнинг Аҳдлашувчи Томон бўлган аъзо давлатларига тегишли бўлган овозларнинг умумий сонига тенг.
10. Йиғилиш ёпилишидан олдин Бошқарув қўмитаси ҳисоботни тасдиқлайди. Ушбу ҳисобот Кенгашга ва Аҳдлашувчи Томонларга, шунингдек 2, 3 ва 4-бандларда қайд этилган кузатувчиларга юборилади.
11. Агар ушбу моддада тегишли қоидалар бўлмаса, Кенгашнинг Қоидалари, агар Бошқарув қўмитаси бошқача қарор қилмаса, қўлланилади.
Бошқарув қўмитаси мажлисларида овоз бериш ҳар бир Махсус илова ва Махсус Илованинг ҳар бир боби учун алоҳида-алоҳида ўтказилади.
(a) Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон Конвенциянинг асосий матни ва Бош иловасини шарҳлаш, қўллаш ёки ўзгартириш бўйича овоз бериш ҳуқуқига эга;
b) Кучга кирган Махсус илова ёки Махсус илова бобига тааллуқли масалаларда фақат ушбу махсус илова ёки бобни қабул қилган Аҳдлашувчи Томонлар овоз бериш ҳуқуқига эгадирлар;
(c) Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон Махсус иловаларнинг янги махсус иловалар ёки янги боблари бўйича овоз бериш ҳуқуқига эга.
1. Ҳар қандай давлат — Кенгаши аъзоси ва Бирлашган миллатлар ташкилоти, ёки унинг ихтисослаштирилган муассасалари аъзолари бу Конвенцияда қуйидагиларни амалга оширган ҳолда Аҳдлашувчи томон бўлиши мумкин.
2. Ушбу Конвенция 1974 йил 30 июнгача Брюсселдаги Кенгаш қароргоҳида ушбу модданинг 1-бандида кўрсатилган аъзо давлатлар томонидан имзоланиши учун очиқ бўлади.Ушбу муддат тугагандан сўнг, Конвенция бундай аъзо давлатларнинг қўшилиши учун очиқ бўлади.
3. Ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон Конвенцияни имзолаш, ратификация қилиш ёки унга қўшилиш пайтида қайси Махсус иловалар ёки уларнинг бобларини қабул қилишини кўрсатиб ўтади, агар умуман қабул қилса. Кейинчалик, у бир ёки бир нечта Махсус иловалар ёки уларнинг Бобларини қабул қилганлиги тўғрисида депозитарийга хабар бериши мумкин.
4. Янги Махсус Иловани ёки Махсус Илованинг бирон бир янги бобини қабул қилган Аҳдлашувчи Томонлар ушбу модданинг 3-бандига мувофиқ бу ҳақда депозитарийни хабардор қиладилар.
5. (а) Ҳар қандай божхона ва иқтисодий иттифоқ ушбу модданинг 1, 2 ва 3-бандларига мувофиқ ушбу Конвенциянинг Аҳдлашувчи томонларига айланиши мумкин. Бундай божхона ёки иқтисодий иттифоқ депозитарийга ушбу Конвенцияда тартибга солинадиган масалалар бўйича ўз ваколатлари тўғрисида хабар беради. Бундай божхона ёки иқтисодий иттифоқ ўз ваколати доирасидаги ҳар қандай муҳим ўзгаришлар тўғрисида депозитарийга хабар беради.
(б) Ушбу Конвенциянинг Аҳдлашувчи Томон бўлган божхона ёки иқтисодий иттифоқ ўз ваколати доирасидаги масалалар бўйича ўз номидан Конвенция томонидан унга берилган ҳуқуқлардан фойдаланади ва ушбу Конвенциянинг Аҳдлашувчи Томонларига аъзо бўлган бундай иттифоққа аъзо давлатларга Конвенция томонидан берилган мажбуриятларни бажаради. Бундай ҳолда, бундай иттифоққа аъзо давлатлар ушбу ҳуқуқларни, шу жумладан овоз бериш ҳуқуқини алоҳида амалга оширишга ҳақли эмас.
1. Ушбу Конвенцияни ратификация қиладиган ёки унга қўшилган ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон ушбу Конвенцияга, шу жумладан Бош иловага ратификация ёрлиғи ёки қўшилиш тўғрисидаги ҳужжатни депозитарийга топширган санадан бошлаб кучга кирган ҳар қандай ўзгартиришлар билан боғланишга рози бўлади.
2. Махсус иловани ёки унинг Бобини қабул қилган ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон, ҳар қандай ўзгартиришлар тўғрисида депозитарий томонидан қабул қилинганлиги тўғрисида хабардор қилинган кундан бошлаб кучга кирган ушбу Махсус Иловада ёки бобда кўрсатилган стандартларга рози бўлади. Махсус қўшимчани ёки унинг Бобини қабул қиладиган ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон учун қабул қилинганлиги тўғрисида депозитарийга билдиришнома юборилган санадан бошлаб кучга кирган Амалий тавсияларга киритилган ҳар қандай ўзгартиришлар мажбурийдир, агар бундай Аҳдлашувчи Томон ушбу Конвенциянинг 12-моддасига мувофиқ бундай тавсияларни бир ёки бир нечтасини қўлламаслик тўғрисида шарт қўймаса.
1. Ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон ушбу Конвенцияни ратификация шартларисиз имзолаган ёки ратификация ёрлиғи ёки қўшилиш тўғрисидаги ҳужжатни сақлаш учун топширганида ёки бундан кейин бошқа ҳар қандай вақтда депозитарийга билдиришнома юбориб, ушбу Конвенция халқаро муносабатлар учун масъул бўлган барча ёки ҳар қандай алоҳида ҳудудларга тегишли эканлиги тўғрисида эълон қилиши мумкин. Бундай билдиришнома депозитарий томонидан олинган санадан уч ой ўтгандан кейин кучга киради. Бироқ, ушбу Конвенция тегишли билдиришномада кўрсатилган ҳудудларда тегишли Аҳдлашувчи Томон учун кучга киргунга қадар қўлланилмайди.
2. Ушбу модданинг 1-бандига мувофиқ бу Конвенциянинг халқаро муносабатлар учун жавобгар бўлган ҳар қандай ҳудудга татбиқ этилиши тўғрисида билдиришнома юборган ҳар бир Аҳдлашувчи Томон Конвенциянинг 19-моддасида белгиланган тартибда Конвенция бу ҳудудда бундан буён қўлланмаслиги тўғрисида депозитарийни хабардор қилиши мумкин.
Ушбу Конвенцияни қўллаш учун Аҳдлашувчи Томон бўлган ҳар қандай божхона ёки иқтисодий иттифоқ ташкил этилаётган божхона ёки иқтисодий иттифоқ ҳудудлари тўғрисида Бош котибни хабардор қилади ва ушбу ҳудудлар ягона ҳудуд сифатида кўриб чиқилади.
2. Аҳдлашувчи Томонлар битта Махсус Иловани ёки битта Бобни ёки ундан кўпини қабул қилиши мумкин. Махсус иловани ёки унинг Боби (лар) ни қабул қилган Аҳдлашувчи Томон ундаги барча стандартларга риоя қилишга рози бўлган деб ҳисобланади. Махсус илова ёки унинг Бобини (лар) қабул қилган Аҳдлашувчи томон унда мавжуд бўлган амалий қўллаш бўйича барча тавсияларга агар қабул қилинган вақтда ёки ундан кейин бошқа ҳар қандай вақтда амалий қўллаш бўйича Тавсиялар тўғрисида депозитарийни хабардор қилмаса риоя қилишга рози бўлган деб ҳисобланади, уларга нисбатан миллий қонунчилик қоидалари ва уларни амалда қўллаш бўйича тегишли Тавсиянома (лар) ўртасидаги тафовутларни кўрсатувчи изоҳлар билдиради.
3. Махсус илова ёки унинг Боби (боблари) бўйича мажбуриятларни олишга рози бўлган ҳар бир Аҳдлашувчи Томон 2-банднинг қоидаларига биноан ўзларининг амалий қўллашдаги Тавсиялар бўйича изоҳларини олиб ташлаш имкониятини кўриб чиқиши керак ва Аҳдлашувчи Томон учун шартнома кучга кирган кундан бошлаб ҳар уч йиллик муддат охирида, Кенгаш Бош котибини унинг миллий қонун қоидаларини кўрсатган ҳолда Изоҳларни қайтариб олишга йўл қўймайдиган, шу каби ўрганиш натижаси тўғрисида хабардор қилади.
1. Ҳар бир Аҳдлашувчи томон ушбу Аҳдлашувчи томон учун ушбу Илова (лар) ёки унинг Боб (лар) кучга киргандан сўнг 36 ой ичида қабул қилинган Бош илова ва Махсус илова (лар) ёки унинг Боб (лар) стандартлари амалга оширилишини таъминлайди.
2. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон ана шу Аҳдлашувчи Томон учун Бош илова кучга киргандан кейин 60 ой ичида Бош Илованинг Ўтиш стандартлари бажарилишини таъминлайди.
3. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон қабул қилинган Махсус илова (лар) ни ёки уларнинг Бобларини (ларини) амалий қўллаш бўйича тавсияларининг ушбу Махсус илова (лар) ёки уларнинг Боблари ушбу Аҳдлашувчи Томон учун кучга киритилгандан кейин 36 ой ичида агар, ушбу Амалий тавсияларнинг биттасига ёки бир нечтасига изоҳ берилмаган бўлса бажарилишини таъминлайди.
4. a) Ушбу модданинг 1 ёки 2-бандларида кўзда тутилган муддат амалда бирон бир Аҳдлашувчи Томон томонидан Бош Илованинг қоидаларини бажарилишини таъминлаш учун етарли бўлмаса, ушбу Аҳдлашувчи Томон ушбу модданинг 1 ёки 2-бандларида кўрсатилган муддат тугашига қадар ушбу муддатни узайтириш талаби билан Бошқарув қўмитасига мурожаат қилиши мумкин. Аҳдлашувчи Томон ўзининг мурожаатида Бош илова қоидаларидан қайси бири бўйича муддатни узайтиришни, шунингдек, бундай сўровнинг сабабларини кўрсатиши керак.
(b) Алоҳида ҳолатларда, Бошқарув қўмитаси муддатни узайтиришни тақдим этиш тўғрисида қарор қабул қилиши мумкин. Бошқарув қўмитасининг бундай узайтиришни тақдим этиш тўғрисидаги ҳар қандай қарорида бундай қарорни қабул қилиш учун асос бўлган алоҳида ҳолатларга ҳавола бўлиши керак ва ҳеч қандай ҳолатда узайтириш муддати бир йилдан ошмаслиги керак. Узайтириш муддати тугаши билан, Аҳдлашувчи Томон депозитарийга нисбатан узайтириш берилган қоидаларнинг бажарилиши тўғрисида хабардор қилади.
1. Икки ёки ундан ортиқ Аҳдлашувчи Томонлар ўртасидаги ушбу Конвенцияни талқин қилиш ёки қўллаш билан боғлиқ низолар, имкон қадар, улар ўртасидаги музокаралар йўли билан ҳал қилинади.
2. Музокаралар давомида ечимини тополмаган ҳар қандай низолар келишолмаётган Аҳдлашувчи Томонлар тарафидан Бошқарув қўмитасига юборилади ва улар ушбу низони кўриб чиқади ҳамда уни ҳал қилиш бўйича тавсиялар беради.
3. Низолашаётган Аҳдлашувчи Томонлар Бошқарув қўмитасининг тавсияларини мажбурий сифатида қабул қилиш тўғрисида олдиндан келишиб олишлари мумкин.
1. Бошқарув қўмитаси томонидан 6-модданинг 5-банди (a) (i) ва (ii) кичик бандларига мувофиқ Аҳдлашувчи Томонларга тавсия этилган ҳар қандай тузатиш матни Кенгаш Бош котиби томонидан барча Аҳдлашувчи Томонларга, шунингдек Аҳдлашувчи Томон ҳисобланмайдиган аъзо давлатлар Кенгашларига юборилади.
2. Конвенциянинг асосий матнига киритилган тузатишлар барча Аҳдлашувчи Томонлар учун 12 ой ичида ушбу ўзгартиришлар тавсия этилган Бошқарув қўмитаси йиғилишида қатнашган Аҳдлашувчи Томонлар қабул қилганлик ҳақидаги ҳужжатларни сақлашга топширгандан кейин бундай ўзгартиришлар тўғрисида хабар берилган санадан бошлаб 12 ой ичида бирон бир Аҳдлашувчи Томондан бирор бир эътироз олинмаганда кучга киради.
3. Бош Иловага ёки Махсус Иловаларга ёки уларнинг Бобларини ўзгартириш учун тавсия этилган ҳар қандай тузатиш, тавсия қилинган тузатиш Аҳдлашувчи Томонларга юборилган санадан олти ой ўтгандан кейин қабул қилинган ҳисобланади, агар:
(a) Агар Аҳдлашувчи Томоннинг эътирози бўлмаса ёки Махсус илова ёки Бобга киритилган ўзгаришга рози бўлган Аҳдлашувчи Томон тарафидан Махсус илова ёки Бобга ўзгартиришлар киритилса; ёки
(b) Аҳдлашувчи Томон Кенгаш Бош котибига, тавсия этилган ўзгартиришни қабул қилиш ниятига қарамай, уни қабул қилиш учун зарур шартлар ҳали бажарилмаганлиги тўғрисида хабар бермаса.
4. Агар бирон-бир Аҳдлашувчи Томон ушбу модданинг 3-банди (b) кичик бандида кўрсатилган тартибда Кенгаш Бош котибига хабарнома юборса, у Кенгаш Бош котибига тавсия этилган ўзгартиришни қабул қилганлиги тўғрисида хабардор қилмагунига қадар, у ушбу ўзгартириш бўйича ўз эътирозини ушбу модданинг 3-бандида белгиланган олти ойлик муддат тугаганидан кейин 18 ой ичида тақдим этиши мумкин.
5. Агар ушбу модданинг 3-банди (а) кичик банди ёки 4-бандига биноан тавсия этилган ўзгартиришга қарши чиқиш тўғрисида билдиришнома бўлса, бундай ўзгартириш қабул қилинмаган деб ҳисобланади ва кучга кирмайди.
6. Агар бирон-бир Аҳдлашувчи Томон ушбу модданинг 3-банди (б) кичик бандига биноан хабарнома юборган бўлса, бундай тузатиш қуйидаги икки сананинг бошида қабул қилинган ҳисобланади:
(a) бундай билдиришномаларни юборган барча Аҳдлашувчи Томонлар тавсия этилган тузатишни қабул қилиш бўйича Кенгаш Бош котибини хабардор қилган сана, агарда бу сана ушбу модданинг 3-бандида кўрсатилган олти ойлик муддатнинг охирги санаси сифатида қабул қилинган бўлса, агар барча билдиришномалар белгиланган муддат тугагунга қадар қабул қилинган бўлса;
7. Бош Иловага ёки Махсус Иловаларга ёки уларнинг Боблари бўйича қабул қилинган ҳар қандай тузатиш, у қабул қилинган санадан олти ой ўтгандан кейин ёки тавсия этилган тузатишда бошқача муддат кўрсатилган бўлса, ушбу муддат тугаши билан тузатиш қабул қилинган деб ҳисобланади.
8. Кенгаш Бош котиби 3-банднинг (а) кичик бандига биноан тавсия қилинган тузатишларга ва ушбу модданинг 3-банди (б) кичик бандига биноан қабул қилинган билдиришномалар тўғрисида Конвенциянинг Аҳдлашувчи Томонларини энг қисқа вақт ичида хабардор қилади. Кейинчалик, Кенгаш Бош котиби Аҳдлашувчи Томонларни ушбу Томон ёки Томонлар тавсия этилган тузатишга эътироз билдирганликлари ёки қабул қилганликлари тўғрисида билдиришномаларни юборганлиги тўғрисида хабардор қилади.
1. Ушбу Конвенциянинг 15-моддасида кўрсатилган ўзгартириш тартибидан қатъи назар, Бошқарув қўмитаси амалий дастур бўйича ҳар қандай Тавсияни ўзгартириш ёки унинг ҳар қандай Махсус иловасида ёки Бобида амалий дастур бўйича янги тавсияларни киритиш учун 6-моддага мувофиқ қарор қабул қилиши мумкин. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон Кенгаш Бош котиби томонидан Бошқарув қўмитасининг муҳокамаларида иштирок этиш учун таклиф қилинади. Амалий қўллаш бўйича юқорида қабул қилинган қарорга тегишли ҳар қандай ўзгартириш ёки янги Тавсиянинг матни Кенгаш Бош котиби томонидан Аҳдлашувчи Томонларга ва ушбу Конвенциянинг Аҳдлашувчи томони бўлмаган Кенгашнинг аъзо давлатларига юборилади.
2. Ушбу модданинг 1-бандига биноан қабул қилинган қарор амалий қўлланилиши учун ҳар қандай тузатиш ёки янги тавсияларнинг қўшилиши улар Кенгаш Бош котиби томонидан тақдим этилган санадан олти ой ўтгандан кейин кучга киради. Ўзгартириш ёки амалий қўллаш учун янги Тавсияларни ўз ичига оладиган Махсус илова ёки унинг Боблари бўйича мажбуриятларни олишга рози бўлган ҳар бир Аҳдлашувчи Томон ушбу Конвенциянинг 12-моддасида назарда тутилган тартибда ўз изоҳини бермаса, ушбу ўзгартишлар ёки амалий қўллаш бўйича янги Тавсияларни қабул қилган ҳисобланади.
1. Ушбу Конвенция муддати чекланмаган, аммо ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон уни ушбу Конвенциянинг 18-моддасига мувофиқ кучга кирган санадан кейин исталган вақтда бекор қилиши мумкин.
3. Бекор қилиш бу тўғрисидаги ҳужжатни сақлаш учун депозитарий томонидан олинган санадан олти ой ўтгандан кейин кучга киради.
4. Ушбу модданинг 2 ва 3-бандлари қоидалари Махсус иловаларга ёки уларнинг Бобларига нисбатан ҳам қўлланилади, уларга мувофиқ ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон улар кучга киргандан кейин исталган вақтда қабул қилиш учун розилигини қайтариб олиши мумкин.
5. Конвенциядаги Бош Иловани қабул қилишга розилигини рад этган ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон ушбу Конвенцияни бекор қилган деб ҳисобланади. Бундай ҳолларда 2 ва 3-бандлар ҳам қўлланилади.
1. Ушбу Конвенция ушбу Конвенциянинг 8-моддаси 1 ва 5-бандларида эслатиб ўтилган бешта ташкилот ратификация шартларисиз ёки ўзларининг ратификация ёрлиқлари ёки қўшилиш тўғрисидаги ҳужжатларни сақлаш учун топширгандан кейин уч ой ўтгандан кейин кучга киради.
2. Ушбу Конвенция ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон учун 8-модданинг қоидаларига мувофиқ Аҳдлашувчи Томон мақомини олган кундан бошлаб уч ой ўтгандан кейин кучга киради.
3. Ушбу Конвенция ҳар қандай Махсус иловаси ёки унинг Боби бешта Аҳдлашувчи Томонлар тарафидан юқоридаги Махсус илова ва Боб қабул қилинган кундан бошлаб уч ой ўтгандан кейин кучга киради
4. Ушбу модданинг 3-бандига мувофиқ ҳар қандай Махсус илова ёки унинг Боблари кучга киргандан сўнг, ушбу Махсус илова ёки унинг Боблари ҳар қандай Аҳдлашувчи Томон учун унинг қабул қилинганлиги тўғрисида билдиришнома олганидан уч ой ўтгандан кейин кучга киради. Бироқ, Махсус иловалар ёки унинг Бобларининг ҳеч бири ҳар қандай Аҳдлашувчи Томонга ушбу Аҳдлашувчи Томон учун ушбу Конвенция кучга киргунга қадар кучга кирмайди.
1. Ушбу Конвенция, шартлар асосидаги ёки шартларсиз ратификация қилиш тўғрисидаги барча имзолар ҳамда ратификация ёки қўшилиш тўғрисидаги барча ҳужжатлар Кенгаш Бош котиби томонидан сақланади.
(b) ушбу Конвенциянинг асл матнларининг тасдиқланган нусхаларини тайёрлайди ва уларни Аҳдлашувчи Томонларга ва Кенгашга аъзо мамлакатларга, Аҳдлашувчи Томонлар ҳисобланмайдиганларга, шунингдек, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош котибига юборади;
(c) Ушбу Конвенцияга шартлар асосидаги ёки шартларсиз ратификация қилиш ёки қўшилиш тўғрисидаги барча имзоларни қабул қилади, шунингдек ушбу Конвенцияга тегишли ҳар қандай ҳужжатлар, билдиришномалар ва хабарларни қабул қилади ва сақланишини таъминлайди;
(d) ушбу Конвенцияга алоқадор бўлган имзолар ёки ҳар қандай ҳужжатлар, билдиришномалар ёки хабарлар яхши ҳолатдалигини ва тегишли шаклдалигини ўрганади ва зарур бўлганда бу масалани тегишли Аҳдлашувчи Томоннинг эътиборига етказади;
(e) Аҳдлашувчи Томонларни ва Кенгашга аъзо мамлакатларни, Аҳдлашувчи Томонлар ҳисобланмайдиганларни, шунингдек, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош котибини қуйидагилар тўғрисида хабардор қилади:
Иловалар ва Бобларни имзолаш, ратификация қилиш, қўшилиш ва қабул қилиш ушбу Конвенциянинг 8-моддасига мувофиқ бажарилганлиги тўғрисида;
Бошқарув Қўмитаси ушбу Конвенцияга киритишни тавсия этадиган Бош Илованинг янги Боблари ва янги Махсус иловалари ёки уларнинг Боблари тўғрисида;
ушбу Конвенциянинг, Бош Илованинг ва ҳар бир Махсус Илованинг ёки унинг Бобларининг Конвенция 18-моддасига мувофиқ кучга кириш санаси тўғрисида;
Аҳдлашувчи Томонлар маълум бир Иловалар / Бобларни қабул қилиш бўйича розиликларининг қайтариб олинганлиги тўғрисида;
ушбу Конвенциянинг 15-моддасига мувофиқ қабул қилинган ҳар қандай тузатиш ва унинг кучга кириш санаси тўғрисида.
3. Агар бирон-бир Аҳдлашувчи Томон ва депозитарий ўртасида ўз вазифаларини бажариши борасида келишмовчиликлар юзага келса, депозитарий ёки ушбу Аҳдлашувчи Томон ушбу Конвенцияни имзолаган бошқа Аҳдлашувчи Томонлар ва Томонларга ёки вазиятга қараб, Бошқарув қўмитаси ёки Кенгаш эътиборига етказади.
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Уставининг 102-моддасига мувофиқ, ушбу Конвенция Кенгаш Бош котибининг илтимосига биноан Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Котибиятида рўйхатдан ўтказилади.
Киото шаҳрида минг тўққиз юз етмиш учинчи йилнинг ўн саккизинчи май куни инглиз ва француз тилларида тузилди, иккала матн ҳам бир хил кучга эга, битта нусхада Кенгашнинг Бош котибига сақлаш учун топширилади ва тасдиқланган нусхаларини ушбу модданинг 8-моддаси 1-бандида кўрсатилган барча шахсларга юборади.