Ўзбекистон Республикасининг «Йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисида»ги Қонуни (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2013 й., 15-сон, 197-модда) ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 10 мартдаги 118-сонли қарори (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2004 й., 10-сон, 120-модда) билан тасдиқланган Ўзбекистон автомобиль ва дарё транспорти агентлиги тўғрисидаги низомга мувофиқ буюраман:
1. Автомобилда ташувчининг йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати тўғрисидаги низом иловага мувофиқ тасдиқлансин.
Ўзбекистон автомобиль ва дарё транспорти агентлиги бошлиғининг 2013 йил 23 декабрдаги 20-сонли буйруғига
ИЛОВА
ИЛОВА
Олдинги таҳрирга қаранг.
Мазкур Низом Ўзбекистон Республикасининг «Йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисида»ги Қонунига мувофиқ автомобилда ташувчининг йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматини ташкил этиш тартибини, шунингдек унинг вазифалари, функциялари ва Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Давлат йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати органлари (бундан буён матнда ДЙҲХХ органлари деб юритилади) билан ўзаро муносабатларини белгилайди.
(муқаддима Ўзбекистон Республикаси транспорт вазирининг 2023 йил 26 июндаги 18-сонли буйруғи (рўйхат рақами 2545-1, 19.07.2023 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 19.07.2023 й., 10/23/2545-1/0494-сон)
автомобилда ташувчи — мулк ҳуқуқи ёки бошқа ашёвий ҳуқуқлар асосида автотранспорт воситасига эга бўлган, тижорат асосида йўловчи, багаж ва юк ташиш хизматини кўрсатадиган ҳамда бунга махсус рухсатномаси (лицензияси) бўлган юридик шахс;
автотранспорт воситалари — автомобилда ташувчига тегишли бўлган, йўловчи, багаж ва юк ташишга ҳамда махсус ишларни бажаришга мўлжалланган автомобиллар, шатакчи автомобиллар, тиркама ва ярим тиркамалар;
йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати — автомобилда ташувчининг автотранспорт воситалари орқали ташишларни амалга оширишда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш вазифаси юклатилган таркибий бўлинмаси (бундан буён матнда ЙҲХ хизмати деб юритилади);
йўл-транспорт ҳодисаси — автотранспорт воситасининг йўлда ҳаракатланиши жараёнида рўй берган, фуқароларнинг ҳалок бўлишига ёки соғлиғига зарар етишига, транспорт воситалари, иншоотлар, юкларнинг шикастланишига ёхуд бошқа моддий зарар етишига сабаб бўлган ҳодиса;
Олдинги таҳрирга қаранг.
йўл ҳаракати қоидаларининг бузилиши — автотранспорт воситалари ҳайдовчилари томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 12 апрелдаги 172-сон қарори билан тасдиқланган Йўл ҳаракати қоидаларида белгиланган талабларнинг бузилиши.
(1-банднинг олтинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси транспорт вазирининг 2023 йил 26 июндаги 18-сонли буйруғи (рўйхат рақами 2545-1, 19.07.2023 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 19.07.2023 й., 10/23/2545-1/0494-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
2. Ўзбекистон Республикаси «Меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисида»ги Қонунининг 12-моддасига мувофиқ, элликта ва ундан ортиқ автотранспорт воситалари мавжуд бўлган автомобилда ташувчиларда ЙҲХ ташкил этилади ёки йўл ҳаракати хавфсизлиги бўйича мутахассис лавозими жорий этилади.
(2-банд Ўзбекистон Республикаси транспорт вазирининг 2023 йил 26 июндаги 18-сонли буйруғи (рўйхат рақами 2545-1, 19.07.2023 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 19.07.2023 й., 10/23/2545-1/0494-сон)
3. ЙҲХ хизматлари касаба уюшмаси қўмитаси билан келишилган норматив ҳужжатлар асосида фаолият юритади ва ўз мақомига кўра автомобилда ташувчининг асосий хизматларига тенглаштирилади ҳамда унинг раҳбарига бўйсунади.
4. ЙҲХ хизматларининг мутахассислари уларнинг хизмат вазифаларига тааллуқли бўлмаган ишларни бажаришга жалб этилиши мумкин эмас.
6. Автотранспорт воситаларининг сони 50 тадан кам бўлган автомобилда ташувчиларда ЙҲХ хизматининг вазифалари автомобилда ташувчининг раҳбарларидан бирига юклатилади.
7. Автотранспорт воситаларининг сони 50 тадан 150 тагача бўлган автомобилда ташувчиларда ЙҲХ хизматининг вазифаларини бажарувчи мутахассис лавозими жорий этилади.
8. Автотранспорт воситаларининг сони 151 тадан ортиқ бўлган автомобилда ташувчиларда қуйидагича штат бирликларидан иборат бўлган ЙҲХ хизмати ташкил этилади:
автотранспорт воситаларининг сони 151 тадан 300 тагача бўлган автомобилда ташувчиларда — 2 та ходим;
автотранспорт воситаларининг сони 301 тадан 500 тагача бўлган автомобилда ташувчиларда — 3 та ходим;
автотранспорт воситаларининг сони 501 тадан 750 тагача бўлган автомобилда ташувчиларда — 4 та ходим.
9. Автотранспорт воситаларининг сони 750 тадан ортиқ бўлган автомобилда ташувчиларнинг ЙҲХ хизматида ҳар 250 та автотранспорт воситалари учун қўшимча равишда яна 1 та ходим лавозими жорий этилади.
10. Автотранспорт воситаларининг сони 500 тадан ортиқ бўлган автомобилда ташувчиларда йўл ҳаракати хавфсизлиги бўйича раҳбар ўринбосари лавозими жорий этилади.
11. ЙҲХ хизматида мазкур Низомга асосан белгиланган ходимлар сони доирасида хизмат (бўлим) бошлиғи, катта муҳандис, муҳандис лавозимлари жорий этилади. ЙҲХ хизмати ходимларининг вазифалари мазкур Низом, ходимларнинг лавозим йўриқномалари ва автомобилда ташувчининг бошқа локал норматив ҳужжатлари билан белгиланади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
12. «Йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 21-моддасига асосан, ЙҲХ хизматлари ходимлари Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги томонидан тасдиқланган махсус дастурлар бўйича вақти-вақти билан, уч йилда камида бир марта ўз малакасини ошириб, малака имтиҳони топшириши керак.
(12-банд Ўзбекистон Республикаси транспорт вазирининг 2023 йил 26 июндаги 18-сонли буйруғи (рўйхат рақами 2545-1, 19.07.2023 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 19.07.2023 й., 10/23/2545-1/0494-сон)
автотранспорт воситалари ҳайдовчиларининг ишини йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминловчи талабларга мувофиқ ташкил этади;
Олдинги таҳрирга қаранг.
автотранспорт воситалари ҳайдовчиларининг қонунчилик ҳужжатларида белгиланган меҳнат қилиш ва дам олиш тартибига риоя этилишини таъминлайди;
(13-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси адлия вазирининг 2021 йил 28 июлдаги 16-мҳ-сонли буйруғи (рўйхат рақами 3313, 28.07.2021 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.07.2021 й., 10/21/3313/0724-сон)
йўл ҳаракати хавфсизлигига таҳдид солувчи техник носозликлар мавжуд бўлганда, транспорт воситаларидан фойдаланишга йўл қўймайди;
авторанспорт воситалари иштирокида содир бўлган йўл-транспорт ҳодисаларининг ва йўл ҳаракати қоидалари бузилишларининг сабабларини таҳлил қилади ҳамда уларни бартараф этиш бўйича чора-тадбирларни кўради;
авторанспорт воситалари ҳайдовчиларининг тиббий кўрикларини, уларнинг йўл-транспорт ҳодисаларида жабрланганларга бирламчи шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш бўйича кўникмаларини такомиллаштиришга доир тадбирларни ташкил этади ва ўтказади;
Олдинги таҳрирга қаранг.
автомобилда ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини суғурта қилиш бўйича қонунчилик ҳужжатларида белгиланган мажбуриятларнинг бажарилишини таъминлайди;
(13-банднинг саккизинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси адлия вазирининг 2021 йил 28 июлдаги 16-мҳ-сонли буйруғи (рўйхат рақами 3313, 28.07.2021 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.07.2021 й., 10/21/3313/0724-сон)
автотранспорт воситалари ҳайдовчиларига ҳайдовчилик гувоҳномасига мувофиқ бошқариш ҳуқуқи берилган автотранспорт воситаларини бошқариш учун рухсат берилишини назорат қилади;
Олдинги таҳрирга қаранг.
автомобилда ташувчининг барча ходимлари томонидан йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатлари талабларига риоя қилинишини назорат қилади, аниқланган камчиликларни бартараф этиш юзасидан зарур чора-тадбирларни амалга оширади, хизмат текширувларини ўтказишда иштирок этади;
катта ҳажмли ва оғир вазнли юкларни ихтисослаштирилган автотранспорт воситаларида ташишнинг қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибига риоя қилинишини назорат қилади;
ташишларни амалга оширишда автотранспорт воситалари ҳайдовчиларининг қонунчилик ҳужжатларида белгиланган меҳнат қилиш ва дам олиш тартибига риоя қилинишини назорат қилади;
(14-банднинг учинчи — бешинчи хатбошилари Ўзбекистон Республикаси адлия вазирининг 2021 йил 28 июлдаги 16-мҳ-сонли буйруғи (рўйхат рақами 3313, 28.07.2021 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.07.2021 й., 10/21/3313/0724-сон)
автотранспорт воситалари ҳайдовчиларига йўл ҳаракати хавфсизлиги бўйича: ишга қабул қилишда (дастлабки), рейс олдидан (рейс олди), махсус, мавсумий ва қўшимча (навбатдан ташқари) йўл-йўриқлар кўрсатилишини таъминлайди;
автотранспорт воситалари ҳайдовчиларининг малакасини ошириш мақсадида йўл ҳаракати хавфсизлиги хонасини ташкил қилади ва унинг фаолиятига услубий раҳбарлик қилади;
автотранспорт воситаларининг йўналишга чиқиш олдидан техник жиҳатдан созлиги ва кўриниши талаб даражасида бўлишини назорат қилади;
йўл ҳаракати хавфсизлигига таҳдид солувчи шароитлар аниқланганда автотранспорт воситаларининг ҳаракатланишини тақиқлайди;
йўл-транспорт ҳодисалари ва йўл ҳаракати қоидалари бузилишларини бартараф этиш бўйича чораклик дастурларни ишлаб чиқади ва тасдиқлаш учун автомобилда ташувчининг раҳбарига тақдим этади;
ДЙҲХХ органларидан олинган маълумотлар асосида автомобилда ташувчининг ходимларига юз берган йўл-транспорт ҳодисалари ва уларнинг оқибатлари ҳақида мунтазам равишда маълумот бериб боради ва уларнинг юзага келиш сабаблари ҳақида тушунтиришлар беради;
мазкур Низомнинг 1-иловасига мувофиқ шаклдаги Автомобилда ташувчи томонидан йўл ҳаракати хавфсизлиги бўйича тадбирларни ҳисобга олиш китобини, 2-иловасига мувофиқ шаклдаги Йўл-транспорт ҳодисаларини ва улар ҳақидаги маълумотларни қайд этиш китобини, 3-иловасига мувофиқ шаклдаги Автотранспорт воситалари ҳайдовчилари томонидан йўл ҳаракати қоидалари бузилишини ҳисобга олиш китобини ҳамда 4-иловасига мувофиқ шаклдаги Йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматининг кўрсатмаларини қайд қилиш китобини юритади;
автотранспорт воситалари ҳайдовчиларининг мажбурий равишда дастлабки ва даврий тиббий кўрикдан, шу жумладан рейс олдидан тиббий кўрикдан ўтишларини таъминлайди;
иш вақти тугагандан сўнг автотранспорт воситаларининг сақлаш жойига ўз вақтида қайтиши ва қабул қилиб олинишини назорат қилади.
15. ЙҲХ хизмати ўз зиммасига юкланган вазифалар ва функцияларни бажариш учун қуйидаги ҳуқуқларга эга:
йўл ҳаракати хавфсизлиги масалалари бўйича бошқа ташкилотлар билан муносабатларда автомобилда ташувчининг вакили бўлиш;
автомобилда ташувчининг бошқа таркибий бўлинмаларидан ўз ваколатига доир маълумотларни талаб қилиб олиш;
йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш бўйича автомобилда ташувчининг барча таркибий бўлинмалари учун мажбурий бўлган ва фақат автомобилда ташувчининг биринчи раҳбари томонидан бекор қилиниши мумкин бўлган кўрсатмалар бериш;
ташишларни амалга ошириш билан боғлиқ ҳужжатларнинг тўғри расмийлаштирилганлигини назорат қилиш, аниқланган камчиликларнинг ўз вақтида бартараф этилиши учун зарур чораларни кўриш;
йўл ҳаракати хавфсизлигига хавф туғдирувчи жиддий камчиликлар аниқланганда автотранспорт воситалари ҳаракатланишини тақиқлаш;
Олдинги таҳрирга қаранг.
аҳволи ёки ҳаракатлари йўл ҳаракати хавфсизлигига таҳдид соладиган автотранспорт воситалари ҳайдовчиларини меҳнат тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ ишдан четлатиш, уларга нисбатан тегишли чораларни қўллаш юзасидан автомобилда ташувчининг раҳбариятига таклиф киритиш;
(15-банднинг еттинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси адлия вазирининг 2021 йил 28 июлдаги 16-мҳ-сонли буйруғи (рўйхат рақами 3313, 28.07.2021 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.07.2021 й., 10/21/3313/0724-сон)
намунали автотранспорт воситалари ҳайдовчиларини меҳнат учун рағбатлантириш юзасидан автомобилда ташувчининг раҳбариятига таклиф киритиш.
16. Автотранспорт воситаларининг сони 50 тадан ортиқ бўлган автомобилда ташувчиларда йўл-транспорт ҳодисаси содир бўлган жойга етиб бориш, йўналишдаги автотранспорт воситалари ишини мониторинг қилиш, автомобиль йўллари аҳволини текшириш, автоколонналарни кузатиб бориш учун ЙҲХ хизмати махсус енгил автомобиль билан таъминланади. Ушбу автомобиль иштирокида амалга оширилган тадбирлар мазкур Низомнинг 5-иловасига мувофиқ шаклда Йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматига бириктирилган автомобиль иштирокида амалга оширилган тадбирларни қайд этиш китобига киритиб борилиши зарур.
Олдинги таҳрирга қаранг.
ўз ҳаракатлари билан йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатлари талабларини бузмаслиги;
(17-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси адлия вазирининг 2021 йил 28 июлдаги 16-мҳ-сонли буйруғи (рўйхат рақами 3313, 28.07.2021 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.07.2021 й., 10/21/3313/0724-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
автомобилда ташувчининг бошқа хизматчилари ва автотранспорт воситалари ҳайдовчилари томонидан йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатлари талабларининг бузилиши ҳолатларига бефарқ бўлмаслиги;
(17-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси адлия вазирининг 2021 йил 28 июлдаги 16-мҳ-сонли буйруғи (рўйхат рақами 3313, 28.07.2021 й.) таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 28.07.2021 й., 10/21/3313/0724-сон)
автомобилда ташувчининг раҳбари ҳамда ваколатли давлат органларининг қонуний кўрсатмалари ва талабларини бажариши шарт.
18. ЙҲХ хизмати ДЙҲХХ органларининг сўровига мувофиқ автотранспорт воситалари ва автотранспорт воситалари ҳайдовчилари тўғрисидаги ҳамда автотранспорт воситалари иштирокида юз берган йўл-транспорт ҳодисалари натижасида етказилган зарарни аниқлаш учун зарур бўлган маълумотларни тақдим этади.
19. ДЙҲХХ органлари ЙҲХ хизматининг сўровига мувофиқ автотранспорт воситалари иштирокида содир бўлган йўл-транспорт ҳодисалари ва йўл ҳаракати қоидаларининг бузилиш ҳолатлари ҳақидаги маълумотларни тақдим этади.
Зарур ҳолларда, ЙҲХ хизмати ва ДЙҲХХ органлари автотранспорт воситалари колонналарини кузатиб бориш ишларини ҳамкорликда амалга оширади.
20. Автомобилда ташувчиларнинг раҳбарлари мазкур Низомга мувофиқ ЙҲХ хизматининг ташкил этилиши учун жавобгардир.
21. ЙҲХ хизмати ходимлари мазкур Низомга мувофиқ ЙҲХ хизматининг зиммасига юклатилган вазифа ва функцияларнинг ўз вақтида ҳамда тўлиқ амалга оширилиши учун жавобгардир.
22. Мазкур Низом Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги ва Ўзбекистон Касаба уюшмалари Федерацияси Кенгаши билан келишилган.
Автомобилда ташувчи томонидан йўл ҳаракати хавфсизлиги | |||||
т/р | Тадбирнинг номи | Тадбирни ўтказиш санаси | Иштирокчилар | Тадбирни ўтказган шахс | Тадбирни ўтказган шахснинг имзоси |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Йўл-транспорт ҳодисаларини ва улар ҳақидаги маълумотларни қайд этиш | ||||||||
Т/р | ЙТҲ ҳақида тушган хабар (йил, ой, кун, соат) | ЙТҲ ҳақида хабар берган шахслар ҳақидаги тўлиқ маълумотлар | ЙТҲ содир бўлган шаҳар, туман ва автомобиль йўли ва кўчанинг номи ва км | ЙТҲнинг қисқача баёни (вақти), дастлабки сабаби ва тури | ЙТҲ оқибатида тан жароҳати олган ва вафот этган шахслар тўғрисидаги тўлиқ маълумотлар (Ф.И.О., ёши, жинси ва ҳоказолар) | ЙТҲда иштирок этган транспорт воситалари тўғрисидаги тўлиқ маълумотлар (русуми, давлат рақами белгиси, тегишлилиги ва ҳоказолар) | ЙТҲ тўғрисида берилган хабарни қабул қилиб олган ички ишлар органи номи, навбатчиси (Ф.И.О., лавозими, унвони) тўғрисида маълумот | Шикастланган ҳолда қайтган транспорт воситалари ҳақида ҳудудий ички ишлар органига хабар берилган вақт ва хабарни ички ишлар органида қабул қилиб олган навбатчи (Ф.И.О., лавозими, унвони) |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
Автотранспорт воситалари ҳайдовчилари томонидан йўл ҳаракати қоидалари бузилишини ҳисобга олиш | |||||||||||
т/р | Ҳайдовчи тўғрисида маълумотлар: Ф.И.О., ёши, иш стажи, ҳайдовчилик тоифаси | Автотранспорт воситасининг модели ва давлат рақами | Йўл ҳаракати қоидалари бузилган сана ва вақт | Йўл ҳаракати қоидалари бузишининг хусусияти | Йўл ҳаракати қоидалари бузилган ҳолат | Йўл ҳаракати қоидалари бузилганлигини аниқлаган шахс | Ҳайдовчига нисбатан қўлланилган ҳуқуқий таъсир чораси | Ҳуқуқий таъсир чораси тайинланган вақт ва тайинлаган мансабдор шахс | Ҳайдовчи билан олиб борилган тушунтириш ишлари | Тегишли ёзув киритган мансабдор шахснинг имзоси | Изоҳ |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | |
Йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматининг кўрсатмаларини қайд қилиш | ||||||
т/р | Текширув ўтказилган сана | Аниқланган камчилик ва қоида бузишлар | Бартараф этиш муддати | Тавсия ва таклифлар | Текширилаётган ва текшираётган шахсларнинг имзоси | Бажарилганлиги тўғрисидаги белги, сана, имзо |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
Йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматига бириктирилган автомобиль иштирокида | ||||||||
___________________________________________________________________ | ||||||||
(автомобилда ташувчининг номи) | ||||||||
Автомобиль маркаси ________________ | ||||||||
Давлат рақами _____________________ | ||||||||
т/р | Йўл варақаси рақами | Йўналишга чиқиш ва қайтиш санаси, вақти | Ҳайдовчининг Ф.И.О. | Тадбир ўтказишга чиқаётган шахснинг фамилияси, исми, отасининг исми ва лавозими | Тадбир номи | Ўтказилган тадбирнинг натижаси | Тадбирни ўтказган шахснинг имзоси | Изоҳ |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |