“Yer osti boyliklari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini ijro etish va yer qa’ri monitoringini olib borish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasining yer qa’ri monitoringini olib borish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Vazirliklar va idoralar bir oy muddatda o‘z idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarini ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari G‘.I. Ibragimov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom “Yer osti boyliklari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga muvofiq ishlab chiqilgan hamda O‘zbekiston Respublikasi hududida yer qa’ri monitoringini olib borish tartibini belgilaydi.
2. Yer qa’ri monitoringi (keyingi o‘rinlarda monitoring deb ataladi) muntazam kuzatishlarni, axborotni yig‘ish, to‘plash va uni qayta ishlashni, geologik muhit holatini tahlil qilish va chamalashni, tabiiy holdagi tabiiy va texnogen omillar, yer qa’ridan foydalanish va faoliyatning boshqa turlari ta’siri ostida yer qa’rining o‘zgarishlari prognozini o‘z ichiga oladi.
Monitoring ma’lumotlaridan davlat ma’ruzalari va materiallarni rasman e’lon qilish, shuningdek belgilangan tartibda idoralararo va xalqaro darajalarda axborot ayirboshlash uchun foydalaniladi.
4. Yer qa’rining holatini chamalash, tabiiy va texnogen omillar ta’sirida yer qa’ridagi xo‘jalik faoliyatiga, aholining hayoti va sog‘lig‘iga xavf soluvchi o‘zgarishlar bilan bog‘liq vaziyatlarni aniqlash, oldini olish va ularga barham berish monitoringning asosiy maqsadi hisoblanadi.
tabiiy sharoitlardagi va geologik muhitga texnogen ta’sir rivojlanishi hududlarida yer qa’rining holatini muntazam kuzatishlarni tashkil etish;
yer qa’ridan foydalanishda yuz beradigan salbiy jarayonlarning oldini olish va ularni bartaraf etishga doir tavsiyalarni ishlab chiqish;
davlat hokimiyati organlari, davlat tashkilotlari va boshqa tashkilotlarni yer qa’ri holatining va atrof tabiiy muhitning boshqa komponentlari o‘zgarishlari to‘g‘risidagi axborot bilan ta’minlash;
6. Ekzogen va endogen jarayonlar, yer osti suvlari (shu jumladan termal va mineral suvlar), foydali qazilmalar barcha turlarining istiqbolli uchastkalari va konlari, seysmik faol mintaqalar va ekzogen geologik jarayonlar rivojlanadigan hududlar monitoring obyektlari hisoblanadi.
7. Amalda monitoringni amalga oshirish yer qa’rining holati ustidan maxsus tashkil etilgan muntazam kuzatishlarni (kuzatuv punktlari, suratga olish, tekshirish, qidirish va masofadan kuzatishlarni), o‘zgarishlarni aniqlashni, ularni chamalashni va:
foydali qazilmalarni kavlab olish bilan bog‘liq bo‘lmagan maqsadlar uchun foydalaniladigan yer qa’ri uchastkalari.
9. Yer osti suvlari monitoringi sifat va miqdor ko‘rsatkichlari bo‘yicha ularning holatini chamalash va o‘zgarishlarni, shu jumladan yer osti suvlarining foydalanilayotgan konlari o‘zgarishlarini prognoz qilish, yer osti suvlarining prognoz resurslari va zaxiralarini hisobga olish va ulardan foydalanish, yer osti suvlari davlat kadastrlariga kiritish uchun axborot tayyorlash uchun mo‘ljallangan.
10. Xavfli ekzogen geologik jarayonlar monitoringi ekzogen geologik jarayonlarni kuzatish, tabiiy va texnogen omillarni hisobga olgan holda ularning hududiy tarqalishini aniqlash, shu jumladan xavfli ekzogen geologik jarayonlar paydo bo‘lishi va rivojlanishini o‘z vaqtida ogohlantirish uchun mo‘ljallangan.
11. Endogen geologik jarayonlar monitoringi seysmik faol zonalarning tog‘ jinslari keskin deformatsiyaga uchrashi o‘zgarishlarini tezkor chamalash uchun mo‘ljallangan.
12. Qattiq foydali qazilmalarning istiqbolli uchastkalari va konlari monitoringi ulardagi mavjud foydali qazilmalarning joriy holatini chamalash va o‘zgarishlarni prognozlashtirish, shu jumladan tog‘ jinslari massivi, yer osti suvlari, geologik jarayonlar va yer qa’ri uchastkasidagi atrof tabiiy muhitning boshqa komponentlari holati ustidan kuzatish uchun mo‘ljallangan.
13. Uglevodorod xomashyo konlari monitoringi neft va gazning ishga tushiriladigan konlarining joriy holatini chamalash va ushbu holatning o‘zgarishlarini, shu jumladan yer qa’rining neft mahsulotlari bilan ifloslanishini, atrof tabiiy muhitning dinamik, gidrogeologik va boshqa shart-sharoitlariga ta’sirni prognozlashtirish; uglevodorodlarni kavlab olish bilan bog‘liq bo‘lgan yer qa’ridan foydalanish obyektlari bo‘yicha yer qa’ri uchastkalarining holatini hisobga olish uchun mo‘ljallangan.
14. Foydali qazilmalarni kavlab olish bilan bog‘liq bo‘lmagan maqsadlar uchun foydalaniladigan yer qa’ri uchastkalari monitoringi yer qa’rining holatini chamalash va tog‘ jinslari qatlamlarida neft va gaz saqlanadigan joylarni qurish va ulardan foydalanishda, yer osti gorizontlarida radioaktiv va xavfli moddalarni ko‘mishda, shuningdek sanoat chiqindilari va maishiy chiqindilarni yer qa’riga joylashtirishda o‘zgarishlarni prognoz qilish uchun mo‘ljallangan.
mintaqaviy darajada (fizik-geografik, ma’muriy va boshqa chegaralar bilan cheklangan hududni qamrab oladi);
mahalliy (ishlab chiqarish) monitoring (muayyan tabiiy-texnogen va landshaft-ekologik komplekslar hududini qamrab oladi).
Oldingi tahrirga qarang.
yer osti suvlari, ekzogen-geologik jarayonlar, qattiq foydali qazilmalar va uglevodorod xomashyoning istiqbolli uchastkalari va konlari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi tomonidan;
(17-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 24-avgustdagi 509-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.08.2020-y., 09/20/509/1213-son)
endogen geologik jarayonlar bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Seysmologiya institutining mintaqaviy stansiyalari tomonidan;
Oldingi tahrirga qarang.
foydali qazilmalarni kavlab olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer qa’ri uchastkalari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi bo‘linmalari tomonidan amalga oshiriladi.
(17-bandning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-noyabrdagi 915-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 15.11.2017-y., 09/17/915/0259-son)
tayanch kuzatuv tarmog‘i, shu jumladan tabiiy va texnogen buzilgan maydonlarda joylashtiriladigan kuzatuv punktlari (quduqlar, uchastkalar, poligonlar)ning ma’lumotlari asosida;
axborot-tahliliy materiallar asosida miqdor va sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha hududiy darajalardagi bo‘linmalarda shakllantiriladigan ma’lumotlar banklari asosida amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
19. Shu jumladan taqdim etiladigan axborotning muddatlari va shakllarini nazarda tutadigan monitoring olib borish metodikasi O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi, Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi va Fanlar akademiyasining Seysmologiya instituti qarorlari bilan tasdiqlanadi.
(19-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-noyabrdagi 915-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 15.11.2017-y., 09/17/915/0259-son)
20. Respublika va mintaqaviy darajalarda monitoring olib borish bilan bog‘liq ishlar belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishilgan dasturlar, loyihalar va boshqa hujjatlar doirasida davlat budjeti mablag‘lari hisobiga moliyalashtiriladi.
21. Ishlab chiqarish monitoringi yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish shart-sharoitlariga, konlarni ishga tushirish rejalariga va yer qa’rining tegishli uchastkasidagi faoliyatni tartibga soluvchi boshqa hujjatlarga muvofiq yer qa’ridan foydalanuvchilar tomonidan olib boriladi.
22. Ishlab chiqarish monitoringi yer qa’ri uchastkalarida geologik muhit kuzatuvlari ma’lumotlari asosida, foydalanish uchun belgilangan tartibda berilgan konturlar doirasida amalga oshiriladi.
23. Ishlab chiqarish monitoringi bilan bog‘liq ishlar yer qa’ridan foydalanuvchilarning mablag‘lari hisobiga moliyalashtiriladi.
24. Monitoring davomida olingan axborotda geologik muhitdagi o‘zgarishlar hisobga olingan holda tegishli uchastkalarda yer qa’rining holati to‘g‘risidagi ma’lumotlar, hisobga olish, umumlashtirish, saqlash va belgilangan tartibda tegishli chora-tadbirlar ko‘rish uchun xulosalar va tavsiyalar bo‘lishi kerak.
yer osti suvlari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasida umumlashtiriladi va Davlat suv kadastrida hisobga olinadi;
ekzogen geologik jarayonlar bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasida umumlashtiriladi va yuqori tabiiy xavf zonalarining Davlat kadastrida hisobga olinadi;
endogen geologik jarayonlar bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Seysmologiya institutida umumlashtiriladi;
Oldingi tahrirga qarang.
qattiq foydali qazilmalar va uglevodorod xomashyoning istiqbolli uchastkalari va konlari bo‘yicha – O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasida umumlashtiriladi hamda Foydali qazilmalar zaxiralari va prognoz resurslari davlat balanslarida hisobga olinadi;
(25-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 24-avgustdagi 509-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.08.2020-y., 09/20/509/1213-son)
Oldingi tahrirga qarang.
foydali qazilmalarni kavlab olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer qa’ri uchastkalari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasida umumlashtiriladi.
(25-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-noyabrdagi 915-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 15.11.2017-y., 09/17/915/0259-son)
Oldingi tahrirga qarang.
yer osti suvlari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasiga va mahalliy davlat hokimiyati organlariga;
(26-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-noyabrdagi 915-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 15.11.2017-y., 09/17/915/0259-son)
ekzogen geologik jarayonlar bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasiga hamda mahalliy hokimiyati organlariga;
endogen geologik jarayonlar bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligiga va mahalliy davlat hokimiyati organlariga;
Oldingi tahrirga qarang.
qattiq foydali qazilmalar va uglevodorod xomashyoning istiqbolli uchastkalari va konlari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasiga;
(26-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 24-avgustdagi 509-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.08.2020-y., 09/20/509/1213-son)
Oldingi tahrirga qarang.
foydali qazilmalarni kavlab olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer qa’ri uchastkalari bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligiga, Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasiga, O‘zbekiston Respublikasi Sanoat xavfsizligi davlat qo‘mitasi va mahalliy davlat hokimiyati organlariga taqdim etiladi.
(26-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 24-avgustdagi 509-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.08.2020-y., 09/20/509/1213-son)
Oldingi tahrirga qarang.
27. Monitoring davomida olingan axborot tegishli organlar tomonidan O‘zbekiston Respublikasida atrof tabiiy muhitning va tabiiy resurslardan foydalanishning holati to‘g‘risidagi milliy ma’ruzani tayyorlash uchun bir yilda kamida bir marta O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasiga taqdim etiladi.
(27-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-noyabrdagi 915-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 15.11.2017-y., 09/17/915/0259-son)
Geologik muhit holati o‘zgarishlarining alohida xavfli va cheklangan yo‘l qo‘yiladigan jarayonlari aniqlanishi to‘g‘risida axborot olingan taqdirda ushbu axborot tezkorlik bilan ushbu Nizomning 26-bandida ko‘rsatilgan davlat organlariga taqdim etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
28. Davlat siri mavjud bo‘lgan maxfiy va yopiq axborotni umumlashtirish va berish tartibi va shartlari tegishli qonunchilikda belgilanadi.
(28-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Oldingi tahrirga qarang.
29. Monitoringning holati to‘g‘risidagi axborotni oshkor qilish yoxud o‘zga shaxslarga berish taqiqlanadi, qonunchilikda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.
(29-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Oldingi tahrirga qarang.
30. Davlat organlari va yuridik shaxslarning rahbarlari, shuningdek yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqini olgan jismoniy shaxslar monitoring natijalari bo‘yicha taqdim etiladigan axborotning to‘g‘riligi uchun qonunchilikka muvofiq javob beradilar.
(30-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 24-avgustdagi 509-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 25.08.2020-y., 09/20/509/1213-son)