O‘zbekiston Respublikasining “Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida”gi hamda “Huquqiy axborotni tarqatish va undan foydalanishni ta’minlash to‘g‘risida”gi qonunlari, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirishga doir tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2018-yil 13-apreldagi PQ-3666-son qaroriga muvofiq buyuraman:
2. Ushbu Qoidalar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasi farmoyishlarining hisobini yuritishga ham tatbiq etiladi, mazkur Qoidalarning 8-bandi uchinchi — yettinchi xatboshilari, 17, 21 — 23-bandlari bundan mustasno.
3. Mazkur Qoidalarda belgilangan tartib “Maxfiy” belgisi qo‘yilgan normativ-huquqiy hujjatlarning hisobini yuritishga nisbatan tatbiq etilmaydi.
normativ-huquqiy hujjatlarni davlat hisobiga olish — normativ-huquqiy hujjatlarni markazlashtirilgan tarzda yig‘ish, hisobga olish, ularning fondlarini yaratish va nazorat nusxalarini yuritish hamda ular haqidagi markazlashtirilgan axborotni shakllantirish;
normativ-huquqiy hujjatlarning tizimlashtirilgan hisobini yuritish — normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni elektron shakldagi reyestrga kiritish orqali hisobga olish, matnlarini yig‘ish va saqlab turish;
normativ-huquqiy hujjatlarning davlat hisobi reyestri (bundan buyon matnda Davlat hisobi reyestri deb yuritiladi) — normativ-huquqiy hujjatning nomi, turi, qabul qilgan organ, qabul qilish sanasi va uning raqami, kuchga kirish sanasi va amal qilish muddati, rasmiy nashrlarda e’lon qilinishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, hujjatga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish hamda o‘z kuchini yo‘qotganligi to‘g‘risidagi, shuningdek, hujjatning O‘zbekiston Respublikasi Qonunchilik tarmoqlari umumhuquqiy klassifikatori bo‘yicha kodi haqidagi ma’lumotlar ifodalangan reyestr;
normativ-huquqiy hujjatlarning elektron shakldagi reyestri — davlat organlari tomonidan yuritiladigan va ularning rasmiy veb-saytlarida doimiy joylashtirib boriladigan normativ-huquqiy hujjatlarning rekvizitlari ko‘rsatilgan holdagi ro‘yxat;
normativ-huquqiy hujjatlarning nazorat nusxalarini yuritish — normativ-huquqiy hujjatning matnlariga ularni qayta ko‘rib chiqishga asos bo‘lgan (hujjatlarga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek, ularni o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risidagi) hujjatlar haqidagi ma’lumotlarni kiritish.
5. Normativ-huquqiy hujjatlarni davlat hisobiga olish O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi (bundan buyon matnda Adliya vazirligi deb yuritiladi) tomonidan “Normativ-huquqiy hujjatlarning davlat hisobi va tarqatilishi” axborot tizimi orqali amalga oshiriladi.
Adliya vazirligi normativ-huquqiy hujjatlarning nazorat nusxalarini yuritadi, ularning bankini (fondini), shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi normativ-huquqiy hujjatlarining elektron fondi — Fond.uz bazasini shakllantiradi.
Normativ-huquqiy hujjatlarning elektron shakldagi nazorat nusxalari Adliya vazirligi huzuridagi “Adolat” milliy huquqiy axborot markazi davlat muassasasi (bundan buyon matnda “Adolat” markazi deb yuritiladi) tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi” (Lex.uz)da (bundan buyon matnda Milliy baza deb yuritiladi) yuritiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
(7-bandning “d” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2023-yil 30-oktabrdagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3469, 31.10.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 03.11.2023-y., 10/23/3469/0824-son)
8. Mazkur Qoidalarning 7-bandi “a”, “b”, “v” va “g” kichik bandlarida ko‘rsatilgan hujjatlar ularni qabul qilgan organlar tomonidan Adliya vazirligiga imzolangan kuni axborot-tahliliy materiallari bilan birga (normativ-huquqiy hujjatning konsepsiyasi bayon etilgan tushuntirish xati, o‘zgartirish va qo‘shimchalar tushuntirilgan holdagi taqqoslash jadvali) elektron shaklda yuboriladi.
Mazkur Qoidalarning 7-bandi “d” kichik bandida ko‘rsatilgan normativ-huquqiy hujjatlar elektron shaklda Adliya vazirligining Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish boshqarmasi tomonidan “Adolat” markaziga elektron shaklda taqdim etiladi.
Ushbu Qoidalarning 7-bandi “e” kichik bandida ko‘rsatilgan normativ-huquqiy hujjatlar “Adolat” markaziga qabul qilingan kundan boshlab bir ish kuni ichida tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalari tomonidan elektron shaklda yuboriladi.
Bunda, normativ-huquqiy hujjatlar quyidagi tartibda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalariga taqdim etiladi:
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlarining, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyatlar va Toshkent shahar xalq deputatlari Kengashlari normativ-huquqiy hujjatlari tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari tomonidan;
tuman (shahar) hokimining, tuman (shahar) xalq deputatlari Kengashining normativ-huquqiy hujjatlari tegishincha tuman (shahar) adliya bo‘limlari tomonidan.
9. Normativ-huquqiy hujjatlarni davlat hisobiga olish uchun ularning davlat tilidagi muhrlangan holdagi nusxalari rangli ko‘rinishda elektron pochta tizimi orqali yuboriladi, shuningdek, bir vaqtning o‘zida boshqa tillarda ham taqdim etilishi mumkin.
10. Davlat hisobi reyestriga normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risidagi quyidagi ma’lumotlar kiritiladi:
Oldingi tahrirga qarang.
normativ-huquqiy hujjatni qabul qilish sanasi va uning raqami (vazirliklar, qo‘mitalar va idoralarining normativ-huquqiy hujjatlari uchun ularning Adliya vazirligida davlat ro‘yxatiga olingan raqami va sanasi);
(10-bandning yettinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2023-yil 30-oktabrdagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3469, 31.10.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 03.11.2023-y., 10/23/3469/0824-son)
normativ-huquqiy hujjatga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish hamda o‘z kuchini yo‘qotganligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
normativ-huquqiy hujjatning O‘zbekiston Respublikasi Qonunchilik tarmoqlari umumhuquqiy klassifikatori bo‘yicha kodi;
11. Davlat hisobiga olingan normativ-huquqiy hujjatlarning matnlari xronologik tartibda tizimlashtiriladi va maxsus yig‘majildlar hamda ma’lumotlarning elektron bazalarida saqlanadi.
12. Normativ-huquqiy hujjatlarning qog‘oz shakldagi nazorat nusxalarini yuritish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
normativ-huquqiy hujjatni qayta ko‘rib chiqishga asos bo‘lgan hujjatlarning rekvizitlari 1-ilovaga muvofiq jadvalga kiritilib, mazkur hujjat rasmiy matnining oxirgi sahifasidan keyin joylashtirib boriladi;
normativ-huquqiy hujjatlar xronologik tartibda alohida yig‘majildlarda saqlanadi hamda yig‘majildlar muqovasiga “NAZORAT” belgisi, shuningdek, har bir normativ-huquqiy hujjat rasmiy matnining dastlabki sahifasiga nazorat muhri qo‘yiladi.
13. Davlat hisobi reyestri Milliy bazaning tarkibiy qismi bo‘lib, undagi davlat hisobiga olish uchun kelib tushgan normativ-huquqiy hujjatlarning matnlari esa rasmiy hisoblanadi.
14. Adliya vazirligi davlat hisobiga olingan normativ-huquqiy hujjatlarni fondlarga o‘z vaqtida kiritilishini va mazkur Qoidalarda belgilangan tartibda tegishli o‘zgartirishlar kiritish yo‘li bilan ularning nazorat holatida saqlab turilishini ta’minlaydi.
15. Davlat organlari o‘zlari tomonidan qabul qilingan hamda bevosita o‘z faoliyatiga tegishli sohadagi munosabatlarni tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarning tizimlashtirilgan hisobini yuritadi.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi, Prezident Administratsiyasi va Vazirlar Mahkamasida normativ-huquqiy hujjatlarning hisobini yuritish qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Davlat organlarining tarkibiy va hududiy bo‘linmalarida normativ-huquqiy hujjatlarning tizimlashtirilgan hisobini yuritish ixtiyoriy bo‘lib, tegishli davlat organi rahbarining qaroriga muvofiq amalga oshiriladi, bundan ushbu Qoidalarning 16 va 17-bandlarida nazarda tutilgan hollar mustasno.
16. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarida bevosita o‘z faoliyatiga tegishli sohadagi munosabatlarni tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarning hamda ularning o‘zlari tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarning, shuningdek, tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyatlar va Toshkent shahar xalq deputatlari kengashlari normativ-huquqiy hujjatlarining tizimlashtirilgan hisobi yuritiladi.
17. Tuman (shahar) hokimliklarida tegishincha tuman (shahar) hokimining, tuman (shahar) xalq deputatlari Kengashining, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesining va Vazirlar Kengashining, viloyat, Toshkent shahar hokimining hamda viloyat, Toshkent shahar xalq deputatlari Kengashi normativ-huquqiy hujjatlarining tizimlashtirilgan hisobi yuritiladi.
18. Normativ-huquqiy hujjatlarning tizimlashtirilgan hisobini yuritish vazifasi yuridik xizmat xodimiga (yuriskonsultga) yuklatiladi. Uning yo‘qligida ushbu vazifa tegishli davlat organi yoki mahalliy davlat hokimiyati organi rahbari tomonidan boshqa shaxsga yuklatiladi.
19. Davlat organlarining bevosita o‘z faoliyatiga tegishli sohadagi munosabatlarni tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlar ularga Adliya vazirligi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 22-dekabrdagi 1013-son “Huquqiy axborotni tarqatish va undan foydalanishni ta’minlash to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorida belgilangan tartibda Milliy baza asosida “Normativ-huquqiy hujjatlarning davlat hisobi va tarqatilishi” axborot tizimi orqali yuboriladi.
20. Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ushbu Qoidalarning 18-bandida ko‘rsatilgan xodimlar tomonidan mazkur Qoidalarning 2-ilovasiga muvofiq normativ-huquqiy hujjatlarning elektron shakldagi reyestriga kiritilib, doimiy ravishda davlat organlarining rasmiy veb-saytlarida normativ-huquqiy hujjatlarning matnlariga havola qilgan holda e’lon qilib boriladi. Rasmiy veb-saytga ega bo‘lmagan hududiy yoki tarkibiy bo‘linmalarga tegishli ma’lumotlar yuqori turuvchi tashkilotning rasmiy veb-saytiga joylashtiriladi.
21. Davlat organlarida o‘zlari tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarning qog‘oz shakldagi nusxalari saqlanadi, bundan mazkur bandning ikkinchi va uchinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hollar mustasno.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarida o‘zlari tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlar, shuningdek, tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyatlar va Toshkent shahar xalq deputatlari Kengashlarining normativ-huquqiy hujjatlari;
tuman (shahar) hokimliklarida tegishincha tuman (shahar) hokimining, tuman (shahar) xalq deputatlari Kengashining, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesining va Vazirlar Kengashining, viloyat, Toshkent shahar hokimining hamda viloyat, Toshkent shahar xalq deputatlari Kengashlarining normativ-huquqiy hujjatlari.
22. Normativ-huquqiy hujjatlarning qog‘oz shakldagi matnlari maxsus yig‘majildlarda xronologik tartibda saqlanadi hamda normativ-huquqiy hujjatlar rasmiy matnlarining oxirgi sahifasidan keyin mazkur hujjatni qayta ko‘rib chiqishga asos bo‘lgan hujjatlar ketma-ketlikda joylashtiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
normativ-huquqiy hujjatni qabul qilish sanasi va uning raqami (vazirliklar, qo‘mitalar va idoralarining normativ-huquqiy hujjatlari uchun ularning Adliya vazirligida davlat ro‘yxatiga olingan raqami va sanasi);
(23-bandning yettinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2023-yil 30-oktabrdagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3469, 31.10.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 03.11.2023-y., 10/23/3469/0824-son)
24. Davlat hisobi reyestri va fondlarning saqlanishi, ishonchliligi uchun javobgarlik Adliya vazirligi mansabdor shaxslari zimmasiga, davlat organlarida yuritiladigan normativ-huquqiy hujjatlarning elektron shakldagi reyestrlaridagi ma’lumotlarning to‘g‘riligi va ishonchliligiga mazkur tashkilotlardagi mas’ul shaxslar zimmasiga yuklanadi.
25. Mazkur Qoidalar talablarini buzganlikda aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilik hujjatlariga muvofiq javobgar bo‘ladi.
T/r | Hujjatni reyestrga kiritish sanasi | Hujjat turi | Hujjatni qabul qilgan organ(lar) | Hujjat nomi | Hujjatning qabul qilish sanasi va uning raqami | Izoh |
1. | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
1. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2008-yil 10-sentabrdagi 195-mh-son “O‘zbekiston Respublikasi normativ-huquqiy hujjatlarining davlat hisobi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi buyrug‘i (ro‘yxat raqami 1856, 2008-yil 10-sentabr) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2008-y., 37-38-son, 389-modda).
2. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2014-yil 31-yanvardagi 28-mh-son “O‘zbekiston Respublikasi normativ-huquqiy hujjatlarining davlat hisobi to‘g‘risidagi nizomga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritish haqida”gi buyrug‘i (ro‘yxat raqami 1856-1, 2014-yil 31-yanvar) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2014-y., 5-son, 64-modda).
3. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2012-yil 14-fevraldagi 39-mh-son “Davlat boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlarida qonun hujjatlarining turkumlashtirilgan hisobini yuritish qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2326, 2012-yil 14-fevral) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2012-y., 7-son, 72-modda).
4. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2015-yil 21-yanvardagi 23-mh-son “Davlat boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlarida qonun hujjatlarining turkumlashtirilgan hisobini yuritish qoidalariga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritish to‘g‘risida”gi buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2326-1, 2015-yil 21-yanvar) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2015-y., 3-son, 38-modda).
5. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2018-yil 15-maydagi 286-mh-son “Davlat boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlarida qonun hujjatlarining turkumlashtirilgan hisobini yuritish qoidalariga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritish haqida”gi buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2326-2, 2018-yil 15-may) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2018-y., 20-son, 430-modda).
So‘nggi yillarda normativ-huquqiy hujjatlarning davlat hisobini yuritish tartibiga bir qator o‘zgartirishlar kiritildi:
O‘zbekiston Respublikasi Qonunchilik hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (Lex.uz)ga 2017-yilning 25-sentabridan normativ-huquqiy hujjatlar e’lon qilinadigan rasmiy manba maqomi berildi;
davlat organlari va tashkilotlari tomonidan rasmiy nashrlarga (“O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik hujjatlari to‘plami”, “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining axborotnomasi”, “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari to‘plami” va “O‘zbekiston Respublikasi xalqaro shartnomalari to‘plami”) obuna bo‘lish amaliyoti tugatildi;
davlat organlari va tashkilotlarida qonunchilik hujjatlarini qog‘oz shaklida maxsus jurnal va hisob varaqalarida ro‘yxatga olish tartibi bekor qilindi;
qonunchilik hujjatlarining hisobini yuritish, shu jumladan ularni nazorat nushalarini yangilab turishni elektron shaklda amalga oshirish tartibi joriy etildi.
Yuqoridagi o‘zgarishlarni inobatga olib, Adliya vazirligi tomonidan qonunchilik hujjatlarini davlat hisobiga olishning yangi tartibi tasdiqlandi. Ushbu sohani tartibga solgan ikkita idoraviy hujjat o‘rniga “one in two out” tamoyiliga asosan bitta hujjat qabul qilindi.
Birinchidan, barcha turdagi qonunchilik hujjatlari Adliya vazirligi tomonidan markazlashtirilgan holda davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi. Bu tartib hujjatlarning umumiy soni bo‘yicha aniq statistikasini yuritish hamda qonunchilikdagi o‘zgarishlar dinamikasini kuzatish imkonini beradi.
O‘z navbatida, davlat organlari faqat ularning faoliyatiga bevosita bog‘liq bo‘lgan huquqiy hujjatlarning hisobini yuritadilar. Bu davlat xizmatchilari o‘z kasbiy faoliyatlari bilan bog‘liq huquqiy o‘zgarishlardan doimiy xabardor bo‘lishlarini ta’minlaydi. Tegishli ro‘yxat davlat idoralarining veb-saytida joylashtirilishi kerak, shunda har bir foydalanuvchi hujjatlar bilan tanishishi mumkin.
Ikkinchidan, yangi tartibga asosan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasi farmoyishlari davlat hisobiga olinadi.
Ularning nazorat nusxalarini yuritilishi qonunchilik hujjatlari loyihalarini to‘liq va sifatli ekspertizadan o‘tkazilishini ta’minlaydi.
Uchinchidan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining kadrlar masalalari, fuqarolik, afv etish, siyosiy boshpana berish, davlat mukofotlari bilan taqdirlash va oliy harbiy va maxsus unvonlarni berish va individual tusdagi boshqa masalalar bo‘yicha farmon va qaror shaklida qabul qilingan hujjatlari ham davlat hisobiga olinadi.
O‘zbekiston Respublikasining “Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida”gi Qonunning 6-moddasiga asosan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari normativ-huquqiy hujjatlarning bir turi hisoblanadi. Shu bois, ularda qanday masalalar ko‘tarilishidan qat’i nazar, ularning barchasi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi lozim.
Bu kabi hujjatlar faqat davlat ro‘yxatidan o‘tkazilib, ularning matnlarini Lex.uz saytida rasmiy e’lon qilinishi talab etilmaydi.
Buning uchun Adliya vazirligida normativ-huquqiy hujjatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun maxsus axborot bazasi shakllantirilgan.
To‘rtinchidan, Lex.uz da e’lon qilingan barcha qonunchilik hujjatlari nazorat holatida saqlanadi. Ya’ni, har bir qonunchilik hujjatida unga kiritilgan o‘zgartirishlar yoki qo‘shimchalar yoki o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risidagi ma’lumotlar aks ettiriladi.
Shu bilan birga, Adliya vazirligida qonunchilik hujjatlarning nazorat nusxalari qog‘oz shaklida ham yuritiladi.
Bu borada, ilgari matnga tegishli o‘zgartirishlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar yopishtirlgan bo‘lsa, endilikda qonunchilik hujjatiga o‘zgartirish kiritishga asos bo‘lgan hujjatlar ro‘yxati (o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish yoki bekor qilish) unga ilova qilinadi.
Davlat idoralari ham o‘z faoliyatiga oid qonunchilik hujjatlarning nazorat nusxalarini yuritishni shu tartibda olib boradilar.