Qonun va qonunchilik ustuvorligini ta’minlash, inson huquq va manfaatlarini ishonchli himoya qilishga qaratilgan, davlat hokimiyatining g‘oyat muhim tarmog‘i bo‘lgan sud-huquq tizimini bosqichma-bosqich demokratlashtirish va erkinlashtirish huquqiy davlatni shakllantirish va modernizatsiya qilish bo‘yicha mamlakatimizda amalga oshirilayotgan uzoq muddatli va izchil islohotlar dasturining eng muhim ustuvor yo‘nalishi hisoblanadi.
O‘tgan yillar mobaynida qabul qilingan qonunlar, xususan, “Sudlar to‘g‘risida”gi Qonunga muvofiq, hokimiyat tarmoqlarining bo‘linishi konstitutsiyaviy prinsipini amalga oshirish, sud hokimiyati mustaqilligini ta’minlash, uni o‘tmishdagi qatag‘on va jazolash qurolidan qonun himoyasida turadigan chinakam mustaqil institutga aylantirish borasida miqyosi va ko‘lamiga ko‘ra ulkan ishlar olib borilmoqda.
Sud kadrlarini tanlash va joy-joyiga qo‘yishning zamonaviy demokratik tamoyillarga asoslangan tizimi yaratildi, bunda asosan jamoatchilik asosida faoliyat yuritadigan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Sudyalarni tanlash va lavozimlarga tavsiya etish bo‘yicha oliy malaka komissiyasi muhim rol o‘ynaydi.
Shu bilan birga, rivojlangan demokratik davlatlarning tajribasi va sud-huquq tizimini isloh qilish bo‘yicha o‘tgan davr davomidagi ishlarning tanqidiy tahlili shundan dalolat beradiki, sud organlarining davlat boshqaruvidagi roli va ahamiyati yanada oshirilishini ta’minlamasdan, ularning vakolatlari va mustaqilligini kuchaytirmasdan turib mamlakatni siyosiy hamda iqtisodiy yangilash va modernizatsiya qilishda muvaffaqiyatga erishib bo‘lmaydi.
Ayni shu boisdan 2010-yilning 12-noyabrida qabul qilingan o‘rta va uzoq muddatli istiqbolga mo‘ljallangan Mamlakatimizda Demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasida zikr etilgan muammolarni hal etishga, shu jumladan, sud ishlarini mustaqil yuritish va sud organlari xodimlarining ijtimoiy maqomini muhofaza qilish uchun zarur huquqiy va sotsial kafolatlarni kuchaytirishga alohida e’tibor qaratilgan.
Oldingi tahrirga qarang.
Konstitutsiyaviy sud va sudlar sudyalarining Yagona tarif setkasi bo‘yicha mehnat haqi razryadlari 1 — 4-ilovalarga* muvofiq;
* 1 — 4-ilovalar rus tilidagi matnda berilgan.
Konstitutsiyaviy sud va sudlar sudyalari hamda mazkur sudlardagi darajali unvonga ega bo‘lgan xodimlarining alohida mehnat sharoitlari uchun lavozim maoshlariga oylik ustama haq miqdori 5-ilovaga* muvofiq tasdiqlansin.
* 5-ilova rus tilidagi matnda berilgan.
Konstitutsiyaviy sud va sudlarning sudyalari xizmat vazifalarini bajarishlari munosabati bilan oladigan daromadlari jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliq to‘lovidan ozod qilinsin.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 11-sentabrdagi PF-5187-sonli Farmoni tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 37-son, 980-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
sudyalarga uy-joy sotib olish uchun uzoq muddatli ipoteka kreditlari berishni, shuningdek turar joylar ijarasi uchun har oyda pul kompensatsiyasi to‘lab borishni nazarda tutadigan tartibni tasdiqlasin;
(2-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 11-martdagi PF-6186-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 11.03.2021-y., 06/21/6186/0200-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 31-oktabrdagi 312-sonli “Sudyalarga imtiyozli shartlarda uy-joy sotib olishga uzoq muddatli ipoteka kreditlari berish hamda sudyalarga uy-joylarni ijaraga olganlik (ijarada turganlik) uchun har oylik pul kompensatsiyasi to‘lash tartiblari to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlash haqida”gi qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi va Oliy xo‘jalik sudi bilan kelishilgan holda Sudlar faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish dasturini tasdiqlasin;
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 10-dekabrdagi 346-sonli “Sudlar faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori.
sudlarning tarkibiy tuzilmasida axborotlashtirish masalalari bo‘yicha alohida bo‘linmalar tashkil qilish to‘g‘risida takliflar kiritsin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Adliya vazirligi va Moliya vazirligi bilan birgalikda bir oy muddatda fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlar sudyalarining mavjud ish yuklamasini, tumanlararo sudlarning o‘zlariga biriktirilgan hududlarga nisbatan qanchalik olisda joylashganini o‘rganib chiqsin hamda fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlar tizimini optimallashtirish bo‘yicha takliflar kiritsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, Oliy xo‘jalik sudi manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda amaldagi qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida takliflar tayyorlasin. Bunda sudyalik lavozimlariga birinchi marta tayinlangan (saylangan) shaxslarning tegishli ravishda Adliya vazirligi huzuridagi Yuristlar malakasini oshirish markazida, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi va Oliy xo‘jalik sudida majburiy tayyorgarlik va stajirovka o‘tashlari nazarda tutilsin.
Oldingi tahrirga qarang.
5. Ushbu Farmonni amalga oshirish bilan bog‘liq sarf-xarajatlar O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetining mablag‘lari hisobidan amalga oshirilsin.
(5-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-oktabrdagi PF-5209-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 2017-y)
6. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi hamda boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda:
ikki oy muddatda yuridik ta’limni yanada takomillashtirish va huquqshunoslik fanini rivojlantirish, zamonaviy talablarga javob beradigan kadrlar tayyorlash sifatini tubdan yaxshilash, qonun ijodkorligi va huquqni qo‘llash amaliyoti samaradorligini oshirish masalalari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori loyihasini ko‘rib chiqish uchun kiritsin;
bir oy muddatda amaldagi qonun hujjatlariga ushbu Farmondan kelib chiqadigan o‘zgartish va qo‘shimchalar to‘g‘risida takliflar kiritsin.
7. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri Sh.M.Mirziyoyev va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Davlat maslahatchisi vazifasini bajaruvchisi B.A.Kokanbayev zimmasiga yuklatilsin.