LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 23-maydagi 388-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi huzuridagi Foydali qazilmalar zaxiralari bo‘yicha Davlat komissiyasi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Geologiya-qidiruv ishlarini tashkil etish va olib borish tizimi samaradorligini yanada oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2010-yil 27-avgustdagi PQ-1396-son qarorining 6-bandiga muvofiq hamda foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqish materiallarini davlat ekspertizasidan o‘tkazishning yagona tartibini belgilash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Foydali qazilmalar zaxiralari bo‘yicha davlat komissiyasi to‘g‘risidagi Nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari G‘.I. Ibragimov zimmasiga yuklansin.
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Foydali qazilmalar zaxiralari bo‘yicha davlat komissiyasi (keyingi o‘rinlarda Davlat komissiyasi deb ataladi) geologiya materiallarini davlat ekspertizasidan o‘tkazuvchi va foydali qazilmalar zaxiralarini tasdiqlovchi maxsus organ hisoblanadi.
2. Davlat komissiyasi o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, shuningdek ushbu Nizomga amal qiladi.
3. Davlat komissiyasining o‘z vakolatiga kiruvchi masalalar bo‘yicha qarorlari yer osti boyliklarini geologiya jihatidan o‘rganish, kon-qazib olish korxonalarini loyihalashtirish, qurish va rekonstruksiya qilish, mineral xomashyoni qazib olish va qayta ishlash hamda chiqindilarni saqlash va ko‘mib tashlash maqsadida yer osti inshootlarini qurish va ulardan foydalanishni amalga oshiruvchi barcha yuridik va jismoniy shaxslar uchun majburiy hisoblanadi.
(3-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 1-noyabrdagi 313-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2012-y., 44-son, 507-modda)
oqilona iqtisodiy va ekologik asosda konlar zaxiralarini eng to‘liq va kompleks qazib olish talablariga muvofiq bo‘lgan yer osti boyliklaridagi foydali qazilmalar zaxiralarini ishonchli hisoblab chiqish uchun konditsiyalarni tasdiqlash;
respublika mineral-xomashyo bazasi rivojlanishini ta’minlovchi foydali qazilmalar barcha turlarining zaxiralarini tasdiqlash;
foydali qazilmalar zaxiralarini tasniflash hamda hisoblab chiqish, ularni geologiya-iqtisodiy jihatdan baholash va ularning sanoatdagi ahamiyatini aniqlashning maqbul prinsiplarini belgilash sohasida yagona siyosatni o‘tkazish.
foydali qazilmalar zaxiralarini tasniflash va hisoblab chiqishni reglamentlovchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqish, bosqichlar bo‘yicha geologiya-qidiruv ishlarini olib borish, shuningdek ishlarning sanoatdagi ahamiyatini (kondinsiyalarning dastlabki texnik-iqtisodiy asoslashlarini, shu jumladan neft va gaz kondensati qazib olishning cheklangan koeffitsiyentlarini; konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlarini geologik-iqtisodiy jihatdan baholash jarayonida uslubiy rahbarlikni amalga oshiradi;
konditsiyalar loyihalarining texnik-iqtisodiy asoslashlari ekspertizasini tashkil qiladi va har bir kon bo‘yicha foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqish uchun ushbu konditsiyalar parametrlari (ko‘rsatkichlari)ni tasdiqlaydi;
neft va gaz kondensati zaxiralarini qazib olish cheklangan koeffitsiyentlarining texnik-iqtisodiy asoslashlari ekspertizasini tashkil qiladi va qazib olinadigan zaxiralarni hisoblab chiqish uchun ularni tasdiqlaydi;
foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqqan holda geologiya materiallari ekspertizasini tashkil qiladi va foydali qazilmalarning hisoblab chiqilgan zaxiralarini tasdiqlaydi, mazkur zaxiralarning o‘rganilganlik va ishonchlilik darajasining foydali qazilmalar konlari zaxiralarining amaldagi tasniflariga muvofiqligini, ularning sanoatdagi ahamiyatini hamda konlarning (yoki ular qismlarining) sanoat yo‘li bilan o‘zlashtirishga tayyorligini belgilaydi. Foydali qazilmalar zaxiralari konni geologik o‘rganishning barcha bosqichlarida ahamiyatini konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlari va zaxiralarni hisoblab chiqish bo‘yicha taqdim etilgan materiallar ularning miqdori, sifati va sanoatdagi ahamiyati bo‘yicha xolisona baholash imkonini bergan taqdirda tasdiqlanishi mumkin;
texnik-iqtisodiy asoslar mavjud bo‘lgan taqdirda yangi konditsiyalarni tasdiqlaydi va qo‘shimcha geologiya-qidiruv ishlari olib borilganda yoki konni (uning ayrim qismlari va uchastkalarini qazib olishda dastlabki konditsiyalarda qabul qilinganlarga nisbatan geologik, kon-texnikaviy, iqtisodiy va boshqa shartlar o‘zgargan taqdirda, ular asosida hisoblab chiqilgan foydali qazilmalar zaxiralarini qayta tasdiqlaydi;
sanoat uchun ahamiyatini yo‘qotgan yoxud keyingi geologiya-qidiruv ishlarida yoki konni qazib olishda tasdiqlanmagan foydali qazilmalar zaxiralarini yer qa’ridan foydalanuvchining hisobidan belgilangan tartibda chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qiladi;
chiqindilarni saqlash va ko‘mib tashlash maqsadida qurilish va (yoki) yer osti inshootlaridan foydalanish uchun beriladigan yer qa’ri uchastkalari bo‘yicha geologiya materiallari ekspertizasini tashkil qiladi, ushbu uchastkalardan sifat ko‘rsatkichlarini belgilangan maqsadda foydalanish uchun yaroqliligini aniqlaydi;
(5-bandning sakkizinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 1-noyabrdagi 313-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2012-y., 44-son, 507-modda)
geologiya materiallari ekspertizasini tashkil qiladi va yer qa’ridan foydalanish huquqiga litsenziya bergan organning, “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining, yer qa’ridan foydalanuvchining taqdimnomasi bo‘yicha, shuningdek litsenziya berilgan vaqtda foydali qazilmalarning yangi turlari yoki qo‘shimcha komponentlar mavjudligi, shuningdek foydali qazilmalarning yangi xossalari yoki sifatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar aniqlangan taqdirda xatlovdan o‘tkazish natijalari bo‘yicha foydali qazilmalar zaxiralarini qayta tasdiqlaydi.
geologiya-qidiruv ishlarini olib boruvchi va foydali qazilmalarni qazib oluvchi tashkilotlardan Davlat komissiyasiga taqdim etilgan konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlarini, neft va gaz kondensatini, foydali qazilmalar zaxiralarini qazib olish koeffitsiyentlarini, foydali qazilmalar hisobini Davlat komissiyasining ko‘rib chiqishi uchun konditsiyalar, foydali qazilmalar zaxiralarining holati va harakati to‘g‘risidagi ma’lumotlar bilan birga hisobotlar loyihalarini taqdim etish yillik rejalarini jadvallarini tekshirish uchun zarur bo‘lgan geologiya axborotlari hamda boshqa ma’lumotlarni so‘rash va belgilangan tartibda olish;
yig‘ilishlar, seminarlar o‘tkazish, Davlat komissiyasi vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha xorijiy mamlakatlarning shunga o‘xshash organlari bilan ilmiy-texnik aloqalar o‘rnatish;
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga yer qa’ri to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar kiritish.
7. Davlat komissiyasi mineral xomashyo konditsiyalari, neft va gaz kondensati qazib olish koeffitsiyentlari, tasdiqlanayotgan zaxiralar miqdori va sifati, sanoat maqsadida o‘zlashtirish uchun konlarning (yoki ular qismlarining) tayyorligi baholari bo‘yicha qabul qilingan qarorlarning asoslanganligi yuzasidan qonun hujjatlariga muvofiq javob beradi.
Davlat komissiyasi faoliyatiga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi va unga yuklangan vazifalarning bajarilishi uchun javob beradi;
Davlat komissiyasi raisi o‘rinbosarlarining va Davlat komissiyasi a’zolarining, Davlat komissiyasi kotibiyati rahbari va a’zolarining ushbu Nizomda nazarda tutilgan vazifalarga muvofiq huquq va majburiyatlarini belgilaydi;
Davlat komissiyasi kotibiyatining shaxsiy tarkibini tasdiqlaydi va kotibiyat faoliyatini nazorat qiladi;
Davlat komissiyasining ish rejalarini, Davlat komissiyasiga tushgan materiallarni ko‘rib chiqish jadvallarini tasdiqlaydi;
Rais bo‘lmagan taqdirda Davlat komissiyasi majlisi Davlat komissiyasi raisi o‘rinbosarlaridan biri tomonidan o‘tkaziladi.
10. Davlat komissiyasi tarkibiga manfaatdor vazirliklar va idoralarning, shuningdek respublika yetakchi kon qazib olish korxonalarining rahbarlari va rahbarlarining o‘rinbosarlari kiradi.
11. O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi huzurida faoliyat ko‘rsatuvchi, uchta shtat birligidan iborat tarkibdagi kotibiyat (keyingi o‘rinlarda Davlat komissiyasi kotibiyati deb ataladi) Davlat komissiyasining ishchi organi hisoblanadi.
bajaruvchi tashkilotlar tomonidan taqdim etilgan konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlari va foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqish materiallarini, shuningdek boshqa geologik materiallarni ko‘rib chiqish uchun Davlat komissiyasiga qabul qilib oladi;
ko‘rib chiqilayotgan obyektlarning murakkabligiga ko‘ra ekspertizalarning zarur turlarini va ularni o‘tkazish uchun ekspertlarning shaxsiy tarkibini belgilaydi;
ko‘rib chiqilayotgan masalalar bo‘yicha ekspertlar tomonidan xulosalarning o‘z vaqtida taqdim etilishini, ularning to‘liqligi va xolisonaligini nazorat qiladi;
taqdim etilgan materiallarning bajaruvchi tashkilotlaridan mineral xomashyo uchun konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlarini, neft va gaz kondensati qazib olish koeffitsiyentlarini, foydali qazilmalar zaxiralari hisobini, chiqindilarni saqlash va ko‘mib tashlash maqsadida foydalanish uchun mo‘ljallanayotgan yer qa’ri uchastkalari bo‘yicha geologik va boshqa ma’lumotlarning to‘liqligi bahosini tekshirish uchun zarur bo‘lgan qo‘shimcha ma’lumotlarni so‘rab oladi;
(12-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 1-noyabrdagi 313-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2012-y., 44-son, 507-modda)
geologiya-qidiruv ishlarini va foydali qazilmalarni qazib olish ishlarini olib borayotgan tashkilotlardan Davlat komissiyasi tomonidan ko‘rib chiqish uchun konditsiyalar loyihalarini, zaxiralarni hisoblab chiqishga doir hisobotlarni va boshqa materiallarni taqdim etish jadvallarini so‘rab oladi, Davlat komissiyasi kotibiyati bilan kelishgan holda Davlat komissiyasi tomonidan taqdim etilgan materiallarni ko‘rib chiqish jadvallarini tuzadi;
Davlat komissiyasi tomonidan konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlarini, foydali qazilmalar zaxiralari hisobini ko‘rib chiqish natijalarini umumlashtiradi va tahlil qiladi hamda kamchiliklarni bartaraf etish, geologik va boshqa axborotlarning to‘liqligi va sifatini oshirish, zaxiralarni hisoblashning va konlarni geologik-iqtisodiy baholashning ishonchliligini oshirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi, foydali qazilmalar zaxiralarining hisobi bilan birga ko‘rib chiqish yakunlari bo‘yicha har yilgi umumlashtirishlarni tashkil qiladi, ular Davlat komissiyasi raisi bilan kelishgan holda nashr etiladi va manfaatdor tomonlarga yuboriladi;
Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi tomonidan yuritiladigan O‘zbekiston Respublikasi foydali qazilmalari zaxiralarining Davlat balansini tahlil qiladi hamda geologiya-qidiruv ishlari natijalari bo‘yicha yangi ma’lumotlarni va konlardan foydalanilishini hisobga olgan holda unga tuzatishlar kiritish, shuningdek operativ hisoblar bo‘yicha balansga qabul qilingan zaxiralarni davlat ekspertizasiga taqdim etish yuzasidan tavsiyalar beradi;
manfaatdor vazirliklar, idoralar va tashkilotlar ishtirokida konlar zaxiralari tasniflarini va foydali qazilmalarning prognoz resurslarini, foydali qazilmalarning har xil turlari konlariga nisbatan zaxiralar tasniflarini qo‘llanish bo‘yicha yo‘riqnomalarni, mineral xomashyoga konditsiyalarning texnik-iqtisodiy asoslashlarini hamda Davlat komissiyasi vakolatiga kiradigan boshqa normativ hujjatlarning mazmuni, ularni rasmiylashtirish va Davlat komissiyasiga taqdim etish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomalarni ishlab chiqadi;
mineral xomashyoga konditsiyalarning asoslanishini va hisobini, neft va gaz kondensati qazib olish koeffitsiyentlari, foydali qazilmalar zaxiralari hisobi masalalari bo‘yicha metodik hujjatlarni ishlab chiqishda qatnashadi;
Davlat komissiyasi vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha materiallar va qarorlar loyihalari tayyorlanishini va ko‘rib chiqish uchun Davlat komissiyasiga kiritilishini ta’minlaydi.
Davlat komissiyasi kotibiyati tarkibi Davlat komissiyasi qarori bilan tasdiqlanadi. Davlat komissiyasi kotibiyati a’zolarini ishga qabul qilish va ishdan bo‘shatish Davlat komissiyasi qarori asosida amalga oshiriladi.
14. Mineral xomashyoga loyihalar, foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqish materiallari hamda Davlat komissiyasi ko‘rib chiqishi uchun tushadigan boshqa geologik ekspertiza ham Davlat komissiyasi kotibiyati a’zolari tomonidan, ham jalb etilgan ekspertlar tomonidan amalga oshiriladi.
Davlat komissiyasi eksperti to‘g‘risidagi Nizom, ekspertlarning shaxsiy tarkibi Davlat komissiyasi tomonidan tasdiqlanadi.
15. Davlat komissiyasi kotibiyati tomonidan tayyorlangan komissiya qarorlari loyihalari zarur materiallar bilan birga Davlat komissiyasi raisiga yuboriladi, u komissiya majlisida ularni ko‘rib chiqish muddatlarini tasdiqlaydi.
16. Davlat komissiyasining foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqish uchun konditsiyalarni, neft va gaz kondensati qazib olish koeffitsiyentlarini hamda foydali qazilmalarning hisoblab chiqilgan zaxiralarini tasdiqlash to‘g‘risidagi, shuningdek ko‘rib chiqiladigan boshqa masalalar bo‘yicha qarori komissiya majlisida, ekspertlar, manfaatdor vazirliklar, idoralar va materiallarni taqdim etgan tashkilotlar vakillari ishtirokida qabul qilinadi.
Davlat komissiyasi majlislari komissiya a’zolari ro‘yxatdagi tarkibining kamida uchdan ikki qismi qatnashgan taqdirda o‘tkaziladi. Kvorum bo‘lmagan taqdirda Davlat komissiyasining majlisga kelgan a’zolari tomonidan majlisni kechiktirish to‘g‘risida qaror qabul qilinadi, majlisni o‘tkazishning yangi sanasi va vaqti to‘g‘risida qo‘shimcha ravishda xabar qilinadi.
17. Davlat komissiyasi qarorlari komissiyaning majlisda qatnashayotgan a’zolarining ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi. Ovozlar teng bo‘lib qolgan taqdirda Davlat komissiyasi raisining ovozi hal qiluvchi hisoblanadi. Davlat komissiyasining ayrim a’zolari qabul qilingan qarorga rozi bo‘lmagan taqdirda ular o‘zining alohida fikrini yozma ravishda bayon qilishi va uni Davlat komissiyasi majlisi protokoliga ilova qilishi mumkin. Yakuniy qaror qabul qilish uchun materiallar qo‘shimcha ekspertiza o‘tkazishga yuborilishi mumkin, shundan keyin ular Davlat komissiyasining kengaytirilgan majlisiga takroran ko‘rib chiqish uchun kiritiladi.
18. Zarur hollarda foydali qazilmalar zaxiralari konditsiyalarini va hisobini tasdiqlash masalalari Davlat komissiyasining ko‘chma majlislarida ko‘rib chiqilishi mumkin.
19. Davlat komissiyasi majlislarida qabul qilingan qarorlar protokollar bilan rasmiylashtiriladi, ularning nusxalari ekspertiza materiallari bilan birga ikki hafta muddatda materiallarni taqdim etgan bajaruvchi tashkilotga yuboriladi.
20. Konditsiyalarning, foydali qazilmalarning hisoblab chiqilgan zaxiralari loyihalari yetarli darajada asoslanmagan, chiqindilarni saqlash va ko‘mib tashlash maqsadida foydalanish uchun yer qa’ri uchastkalarining yaroqliligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar yetarli bo‘lmagan taqdirda taqdim etilgan materiallar Davlat komissiyasi protokoli va ekspertlar xulosalari nusxalari bilan birga bajaruvchi tashkilotga qaytariladi.
(20-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 1-noyabrdagi 313-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2012-y., 44-son, 507-modda)
Materiallar Davlat komissiyasi protokolida bayon qilingan Davlat komissiyasi mulohazalari va tavsiyalarga muvofiq puxtalashtirilgan taqdirda ular takroran ko‘rib chiqish uchun Davlat komissiyasiga taqdim etilishi mumkin.
21. Foydali qazilmalarning razvedka qilingan zaxiralarini davlat hisobiga qo‘yishga, konni sanoat asosida o‘zlashtirish uchun kiritishga, yer qa’ri uchastkalaridan chiqindilarni saqlash va ko‘mib tashlash maqsadida inshootlar qurish va ulardan foydalanishga faqat Davlat komissiyasining ijobiy xulosasi mavjud bo‘lgan taqdirda yo‘l qo‘yiladi.
(21-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 1-noyabrdagi 313-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2012-y., 44-son, 507-modda)
22. Davlat komissiyasi qarorlari yuzasidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda shikoyat qilinishi mumkin.
23. Davlat komissiyasiga taqdim etilgan materiallarni ko‘rib chiqish muddati 3 oydan oshmasligi kerak.
24. Davlat komissiyasi majlislarida uning faoliyatiga taalluqli bo‘lgan normativ-metodik hujjatlar loyihalari ham ko‘rib chiqilishi mumkin.
25. Davlat komissiyasi kotibiyatining ta’minoti va geologik-qidiruv ishlari budjet mablag‘lari hisobiga o‘tkazilgan obyektlar bo‘yicha jalb etilgan ekspertlar xizmatlari uchun to‘lovlar bo‘yicha xarajatlarni moliyalashtirish belgilangan tartibda tasdiqlangan va ro‘yxatdan o‘tkazilgan xarajatlar smetasiga muvofiq Davlat budjeti mablag‘lari hisobiga amalga oshiriladi. Ko‘rsatib o‘tilgan pul mablag‘lari geologiya-qidiruv ishlarining har yilgi dasturlarida nazarda tutiladi, amalda moliyalashtirish esa O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi orqali amalga oshiriladi.
Geologik-qidiruv ishlari bajaruvchi tashkilot mablag‘lari hisobiga o‘tkazilgan obyektlar bo‘yicha jalb etilgan ekspertlar xizmatlari uchun to‘lov ushbu tashkilotlar bilan tuzilgan shartnomalarga muvofiq amalga oshiriladi.
Davlat komissiyasiga taqdim etilgan konditsiyalar loyihalarini va foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblab chiqish materiallarini ko‘rib chiqish, shuningdek geologiya materiallarining davlat ekspertizasi tuzilgan shartnoma shartlariga muvofiq, shartnomaviy asosda amalga oshiriladi. Materiallarni taqdim etgan tashkilotlar, shuningdek jalb etiladigan ekspertlar bilan shartnomalar tuzish O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi raisi tomonidan amalga oshiriladi.
Ishlar va xizmatlarning ko‘rsatib o‘tilgan turlariga narxlar Davlat geologiya va mineral resurslar qo‘mitasi taqdimnomasiga binoan, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishilgan Davlat komissiyasi qarori bilan tasdiqlanadi.
26. Davlat komissiyasi tegishli blankalardan foydalanadi. Davlat komissiyasi protokollari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan muhrlanadi.