So‘nggi yillarda mamlakatimizda ma’muriy tartib-taomillarni takomillashtirish, mehnat munosabatlarini raqamlashtirish, fuqarolarning ish stajini hisoblash tizimini rivojlantirishga qaratilgan bir qator muhim chora-tadbirlar amalga oshirildi.
Fuqarolarning mehnat staji, ish haqi, oliy ta’lim muassasalaridagi o‘qish hamda harbiy xizmat davri to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘plashda ayrim hujjatlarning qog‘oz shaklida yuritilishi hujjatlarni yig‘ish jarayonini raqamlashtirishga to‘sqinlik qilib kelmoqda.
Davlat pensiyalarini tayinlash uchun zarur ma’lumotlarning elektron bazasini shakllantirish, fuqarolarning ovoragarchiliklarini bartaraf etish, jumladan, mehnat stajini hisoblash tizimini takomillashtirish, shuningdek, mazkur yo‘nalishda zamonaviy standartlarni joriy etish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aholi va tadbirkorlik subyektlariga davlat xizmatlaridan foydalanishda yanada qulay sharoitlar yaratish, bu borada byurokratik to‘siqlarni qisqartirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2021-yil 23-martdagi PF-6191-son Farmoni hamda “Fuqarolarga davlat pensiyalarini tayinlash jarayonini soddalashtirish hamda pensiya va nafaqalarni yetkazish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2021-yil 4-maydagi PQ-5102-son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Vazirlar Mahkamasining “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksi joriy qilinishini va uning ishlashini ta’minlashga doir tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 5-dekabrdagi 971-son qaroriga ilovaga muvofiq quyidagilarni nazarda tutuvchi o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin:
fuqarolarning mehnat daftarchalaridagi mehnat staji to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘liq raqamlashtirish, shu jumladan, ishlamaydigan fuqarolarning mehnat staji to‘g‘risidagi ma’lumotlarini “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksiga (keyingi o‘rinlarda — “YaMMT” IDAK) Kambag‘allikni qisqartirish va bandlikka ko‘maklashish bo‘limlariga murojaat qilish orqali kiritish;
ish beruvchilar tomonidan xodimlarining avvalgi ish joyi to‘g‘risidagi mehnat daftarchasidagi barcha yozuvlarni, shuningdek, ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni “YaMMT” IDAKka kiritish va tasdiqlash;
imtiyozli shartlarda pensiyaga chiqish huquqini beruvchi lavozim va kasblarda faoliyat yuritayotgan hamda yuritgan xodimlarning ishlagan davri to‘g‘risidagi ma’lumotlarni “YaMMT” IDAKka kiritish va tasdiqlashni joriy etish;
mehnat shartnomasi texnologiyadagi, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishdagi o‘zgarishlar, xodimlar soni (shtati) qisqarganligi yoxud korxonaning tugatilgani munosabati bilan bekor qilinishini ish beruvchilar tomonidan “YaMMT” IDAKda qayd etish;
ish beruvchining elektron raqamli imzosi yordamida ma’lumotlarni kiritish va tasdiqlash tartibini belgilash.
2. O‘zbekiston Respublikasi Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi manfaatdor vazirlik hamda idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni ikki oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vaziri B.A. Musayev zimmasiga yuklansin.
1. Vazirlar Mahkamasining “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksi joriy qilinishini va uning ishlashini ta’minlashga doir tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 5-dekabrdagi 971-son qarorida:
birinchi xatboshidagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
uchinchi xatboshidagi “Axborotlashtirish va telekommunikatsiyalar sohasida nazorat bo‘yicha davlat inspeksiyasi” so‘zlari “Raqamli texnologiyalar vazirligi huzuridagi Axborotlashtirish va telekommunikatsiyalar sohasida nazorat inspeksiyasi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
b) 2-banddagi “Prezidenti huzuridagi Loyiha boshqaruvi milliy agentligi qoshidagi “Elektron hukumat va raqamli iqtisodiyot loyihalarini boshqarish markazi”” so‘zlari “Raqamli texnologiyalar vazirligi huzuridagi “Elektron hukumat loyihalarini boshqarish markazi”” so‘zlari bilan, “Axborotlashtirish va telekommunikatsiyalar sohasida nazorat bo‘yicha davlat inspeksiyasi” so‘zlari “Raqamli texnologiyalar vazirligi huzuridagi Axborotlashtirish va telekommunikatsiyalar sohasida nazorat inspeksiyasi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“4. Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi, Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Soliq qo‘mitasi, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi Personallashtirish agentligi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Budjetdan tashqari pensiya jamg‘armasi, AT Xalq banki “Shaxsga doir ma’lumotlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni talablarini inobatga olgan holda, “Elektron hukumat” tizimining idoralararo integratsiyalashuv platformasi vositasida “YaMMT” IDAK bilan idoralararo ma’lumot almashish bo‘yicha texnologik yo‘riqnomalarni ikki hafta muddatda ishlab chiqsinlar va tasdiqlasinlar”;
g) 5-banddagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
d) 6-bandning ikkinchi xatboshisidagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
e) 7-banddagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
j) 8-banddagi “Bandlikka ko‘maklashish markazi” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlikka ko‘maklashish bo‘limi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“9. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari J.A. Qo‘chqorov va O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vaziri B.A. Musayev zimmasiga yuklansin.”.
2. “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksida mehnat shartnomalarini ro‘yxatdan o‘tkazish, elektron mehnat daftarchalarini shakllantirish va yuritish tartibi to‘g‘risidagi nizomda:
oltinchi xatboshisidagi “o‘zini o‘zi band qilganligi,” so‘zlaridan keyin “ishsiz va band bo‘lmagan shaxslarning jamoat ishlariga jalb qilinganligi,” so‘zlari bilan to‘ldirilsin, “Moliya vazirligi” so‘zlari “Iqtisodiyot va moliya vazirligi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“Elektron raqamli imzo yordamida tasdiqlanadigan ma’lumotlar — “YaMMT” IDAKka ish beruvchining “Tashkilot kabineti” orqali kiritiladigan barcha ma’lumotlarning to‘g‘riligi va shaffofligiga ish beruvchi tomonidan elektron raqamli imzo (keyingi o‘rinlarda — ERI) yordamida qonunchilikda belgilangan tartibda tasdiqlanadigan elektron ma’lumotlar;
xodimning avvalgi mehnat staji — faoliyat yuritayotgan ish beruvchida ishlayotgan xodimning avvalgi ish joyi to‘g‘risidagi mehnat daftarchasidagi yozuvlar”;
“3. Mehnat munosabatlarini ro‘yxatdan o‘tkazishda “YaMMT” IDAKdan foydalanish tashkiliy-huquqiy shakli va idoraviy bo‘ysunishidan qat’i nazar, barcha ish beruvchilar uchun majburiydir, O‘zbekiston Respublikasining davlat xavfsizligini ta’minlash sohasidagi, shuningdek, shtat jadvali maxfiy bo‘lgan ish beruvchilar bundan mustasno;
Tashkiliy-huquqiy shakli va idoraviy bo‘ysunishidan qat’i nazar, faoliyat yuritayotgan barcha ish beruvchilar (O‘zbekiston Respublikasining davlat xavfsizligini ta’minlash sohasidagi, shuningdek, shtat jadvali maxfiy bo‘lgan ish beruvchilar bundan mustasno) o‘zlarida ishlayotgan xodimlarining avvalgi ish joyi to‘g‘risida mehnat daftarchasidagi barcha yozuvlarni “YaMMT” IDAKka kiritishga va 2005-yil 1-yanvargacha mehnat staji to‘g‘risida kiritilgan ushbu ma’lumotlarni mehnat daftarchasidagi yozuvlar asosida ERI bilan tasdiqlab berishga, 2005-yildan keyingi davr uchun mazkur ma’lumotlarning to‘g‘riligini tasdiqlash uchun xodim avval ishlagan ish beruvchilarning “Tashkilot kabineti”ga elektron shaklda so‘rov yuborilishiga mas’uldir.
Ish beruvchilar “YaMMT” IDAKdan kelib tushgan elektron so‘rovga ko‘ra ularda ilgari ishlagan sobiq xodimlarning barcha davrlar bo‘yicha mehnat staji davri haqidagi ma’lumotlarni so‘rov kelib tushgandan so‘ng o‘n kun muddatda ERI bilan tasdiqlaydilar hamda sobiq xodimlarining ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ushbu muddat davomida belgilangan tartibda arxivlarga taqdim etilmagan hamda o‘zlarining idoraviy arxividagi mavjud hujjatlari asosida “YaMMT” IDAKka kiritadilar va ERI bilan tasdiqlaydilar.
Yopilgan, tugatilgan yoki boshqa sabablarga ko‘ra faoliyat ko‘rsatmayotgan (arxivlar yoki idoraviy arxivlarda ma’lumotlari mavjud bo‘lmagan) ish beruvchilarda muqaddam ishlagan sobiq xodimlarning qog‘oz shaklidagi mehnat daftarchalariga kiritilgan ish staji to‘g‘risidagi yozuvlar xodimning oxirgi ish beruvchisi tomonidan “YaMMT” IDAKka kiritiladi va ERI bilan tasdiqlanadi”;
“10. Xodim va ish beruvchi o‘rtasida mehnat shartnomalarini tuzish, o‘zgartirish va bekor qilishni ro‘yxatga olish tartibi ijrosini, shuningdek, “YaMMT” IDAKda elektron mehnat daftarchalarini shakllantirish va yuritishni ta’minlash, bo‘sh ish o‘rinlari (vakant lavozimlar) mavjudligini ko‘rsatish maqsadida ish beruvchi mas’ul shaxsni (shaxslarni) belgilab, unga (ularga) ish beruvchining ERI kalitini taqdim etish orqali “YaMMT” IDAKka kirish imkonini berishi mumkin”;
“13. Ro‘yxatga olingandan so‘ng avtomatik ravishda ish beruvchining shaxsiy kabineti shakllantiriladi. Ish beruvchining shaxsiy kabinetiga ish beruvchining ERI kaliti yordamida kiriladi”;
e) 15-banddagi “ish beruvchi (yuridik shaxs)ning” so‘zlari “ish beruvchining” so‘zlari bilan almashtirilsin;
tashkilotning barcha bo‘linmalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, yuridik shaxsning alohida STIRga ega bo‘lgan va alohida yuridik shaxs bo‘lganlaridan tashqari;
ish beruvchining (budjet tashkilotlari va budjetdan mablag‘ oluvchilarning) tasdiqlangan shtat jadvali, maxfiy shtat jadvali bundan mustasno;
ish beruvchining fuqarolik javobgarligi majburiy sug‘urta qilinganligi bo‘yicha sug‘urta polisi sanasi va raqamlari;
ma’muriy, ishlab chiqarish va texnik xodimlar bilan birgalikda tashkilotdagi barcha ish o‘rinlari, shu jumladan, bo‘sh ish o‘rinlari, ijtimoiy muhofazaga muhtoj, ish topishda qiynalayotgan va mehnat bozorida teng shartlarda raqobatlasha olmaydigan shaxslarni ishga joylashtirish uchun belgilangan zaxiraga qo‘yilgan ish o‘rinlarining toifalari va soni (agar qonunchilik talablari tatbiq etilsa) haqidagi ma’lumotlar bo‘lishi kerak”;
“Ish beruvchilar tomonidan “YaMMT” IDAKdagi “Tashkilot kabineti”da yaratilgan ish o‘rniga noqulay va zararli mehnat sharoitlari bo‘yicha lavozim va kasblar belgilanadi hamda ushbu lavozim va kasblarda ishlayotgan va ishlagan xodimlarning ma’lumotlari kiritilishi lozim.
Ish beruvchilar tomonidan “Tashkilot kabineti”da imtiyozli shartlarda pensiyaga chiqish huquqini beruvchi lavozim va kasblarda ishlayotgan hamda ishlagan sobiq xodimlarning ishlagan davri to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritiladi. Bunda imtiyozli shartlarda pensiyaga chiqish huquqini beruvchi ishlab chiqarishlar, muassasalar, ishlar, kasblar, lavozimlar va ko‘rsatkichlari bo‘yicha 2-ro‘yxatning 1-qismi va 3-ro‘yxatning 1-qismida ko‘zda tutilgan ishlar, kasblar va lavozimlar imtiyozli shartlarda yoshga doir pensiyaga chiqish huquqidan, agar ularning mehnat sharoitlari Ro‘yxatlarda ko‘rsatilgan shartlarga (ko‘rsatkichlarga) mos bo‘lsa foydalanadi. Ushbu moslik tashkilotlarda ish o‘rinlarining attestatsiyasi natijalari bilan qonunchilikda belgilangan tartibda tasdiqlanishi lozim.
Ish beruvchi “Tashkilot kabineti”da “Baxtsiz hodisalarni hisobga olish” bo‘limida baxtsiz hodisa turi, oqibatlari va sanasi, jabrlanuvchilar soni bo‘yicha tuzilgan N-1 shakldagi dalolatnomaga asosan mehnatda mayib bo‘lgan va kasb kasalligini olgan, shuningdek, mehnatga layoqatliligini qisman yo‘qotgan va tibbiy xulosaga ko‘ra o‘zining asosiy ishidan boshqasiga bir va undan ortiq ish kuniga o‘tkazilgan xodimlarning ma’lumotlarini kiritadi.
Ish beruvchilar ushbu ma’lumotlarni ERI bilan tasdiqlaydilar va ularning haqqoniyligi uchun mas’ul hisoblanadilar”;
“25. Ish beruvchi va xodim o‘rtasida tuzilgan mehnat shartnomasi ushbu Nizomga 1-ilovaga muvofiq sxema bo‘yicha “YaMMT” IDAKka mehnat shartnomasi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni shartnoma tuzilgan kundan boshlab besh ish kuni mobaynida kiritish orqali ro‘yxatdan o‘tkaziladi”;
“26. Ish beruvchi mehnat shartnomasi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni kiritadi va kiritilgan ma’lumotlarni ERI yordamida tasdiqlaydi. Mehnat shartnomasi to‘g‘risidagi kiritilgan ma’lumotlar ish beruvchining ERIsi bilan tasdiqlanmagan taqdirda, mehnat shartnomasi ro‘yxatdan o‘tkazilmagan deb hisoblanadi”;
“30. Mehnat shartnomasiga qo‘shimcha bitim bo‘yicha kiritilgan ma’lumotlar ish beruvchi tomonidan ERI yordamida tasdiqlanadi. Qo‘shimcha bitim ish beruvchining ERIsi bilan tasdiqlanmasdan ro‘yxatdan o‘tkazilgan taqdirda, qo‘shimcha kelishuv ro‘yxatdan o‘tkazilmagan hisoblanadi”;
“34. Xodimning ijtimoiy ta’tilini ro‘yxatga olish to‘g‘risidagi kiritilgan ma’lumotlar ish beruvchi tomonidan ERI yordamida tasdiqlanadi. Xodimning ijtimoiy ta’tilga chiqishi ish beruvchining ERIsi bilan tasdiqlanmasdan ro‘yxatga olingan taqdirda. kiritilgan ma’lumotlar haqiqiy emas deb hisoblanadi”;
“36. Mehnat shartnomasining bekor qilinishi “YaMMT” IDAKka ish beruvchi va xodim o‘rtasidagi mehnat shartnomasining bekor qilinishi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni uch ish kuni mobaynida kiritish orqali ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
Mehnat shartnomasi texnologiyadagi, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishdagi o‘zgarishlar, xodimlar soni (shtati) qisqarganligi yoxud korxonaning tugatilgani munosabati bilan bekor qilinganda, ushbu holat ish beruvchi tomonidan “YaMMT” IDAKda alohida qayd etiladi. Lekin elektron mehnat daftarchasida ushbu holat mehnat shartnomasining bekor qilinishi sababi sifatida ko‘rsatilmaydi”;
“37. Mehnat shartnomasining bekor qilinishini ro‘yxatga olish to‘g‘risida kiritilgan ma’lumotlar ish beruvchi tomonidan ERI yordamida tasdiqlanadi. Mehnat shartnomasining bekor qilinishi ish beruvchining ERIsi bilan tasdiqlanmasdan ro‘yxatga olingan taqdirda, kiritilgan ma’lumotlar haqiqiy emas deb hisoblanadi”;
“Tashkilotning tasdiqlangan shtatlar jadvaliga nisbatan bo‘sh ish o‘rinlarini ortiqcha va asossiz yaratish qonunchilikda belgilangan tartibda ish beruvchining (budjet tashkilotlari va budjetdan mablag‘ oluvchilarning) mas’uliyatiga qaratiladi”;
o) 43-banddagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
p) 44-banddagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
r) 45-banddagi “Bandlik va mehnat munosabatlari” so‘zlari “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik” so‘zlari bilan almashtirilsin;
“Ishlamaydigan fuqarolar o‘zlarining mehnat daftarchasidagi mehnat staji to‘g‘risidagi ma’lumotlarini “YaMMT” IDAKka kiritish uchun Kambag‘allikni qisqartirish va bandlikka ko‘maklashish bo‘limlariga murojaat qilishlari mumkin. Bunda ma’lumotlar jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami orqali kiritiladi”.