“O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq va chegara rejimini ta’minlashning huquqiy asoslarini takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi hududida chegara rejimi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegaralarini dyelimitatsiya, demarkatsiya va redemarkatsiya qilish, chegara muammolarini hal etish, noqonuniy migratsiyaga, respublika hududiga tovarlar va kontrafakt mahsulotlarni noqonuniy olib kirishga qarshi kurashish masalalari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi hamda viloyatlar hokimliklari huzuridagi hududiy komissiyalar (keyingi o‘rinlarda hududiy komissiyalar deb ataladi) 2018-yil 1-oktabrgacha bo‘lgan muddatda:
mamlakat ma’muriy-hududiy tuzilishiga muvofiq tumanlar, shaharlar, posyolkalar, qishloqlar, ovullar, temir yo‘l stansiyalari, aeroportlar va hududida chegara zonasi belgilanadigan boshqa obyektlar ro‘yxatini;
joylarning fizik-geografik sharoitlari va relyefiga qarab, ularda O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi chizig‘idan chegara mintaqasining chegarasini belgilasin.
3. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar hokimliklari, O‘zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo‘mitasi hududiy komissiyalar ishlarining yakunlari bo‘yicha 2019-yil 15-yanvargacha bo‘lgan muddatda:
O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegaralarining jami uzunligida chegara mintaqasi va chegara zonasining chizmasini tushuntirish xati bilan birgalikda aks ettirish ishlarining bajarilishini ta’minlasin va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga tasdiqlash uchun materiallar taqdim etsin;
O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasini muhandislik-texnik jihozlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlariga O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegaralarining jami uzunligidagi chegara mintaqasi doirasida beg‘araz asosda doimiy foydalanish uchun yerlar ajratsin.
4. Belgilansinki, ushbu qarorda nazarda tutilgan tadbirlarni amalga oshirish xarajatlari O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari, Ichki ishlar vazirligi, Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo‘mitasining budjetdan har yili ajratiladigan mablag‘lari doirasida amalga oshiriladi.
5. Vazirliklar va idoralar o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi hududida chegara rejimi to‘g‘risidagi nizomning yangi tahririni tasdiqlash to‘g‘risida” 2001-yil 25-oktabrdagi qarori;
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 2004-yil 6-iyundagi qarorining 5-bandi o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
7. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari — “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ boshqaruvi raisi A.J. Ramatov va Bosh vazir o‘rinbosari Z.T. Mirzayev zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasi hududidagi chegara zonasi va chegara mintaqasida chegara rejimini ta’minlash tartibini belgilaydi.
O‘zbekiston Respublikasining Davlat chegarasi — O‘zbekiston Respublikasi hududi doirasini (quruqlikda, suvda, yer ostida va havo bo‘shlig‘ida) belgilovchi chiziq va bu chiziq bo‘yicha o‘tuvchi vertikal sath;
chegara zonasi — O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi tutash hududning bir qismi bo‘lib, uning doirasida chegara rejimi joriy etiladi;
chegara mintaqasi — chegara zonasining O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi chizig‘iga bevosita tutash qismi;
chegara daryolari, ko‘llari va boshqa suv havzalari — O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasining chizig‘i o‘tgan, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasiga bevosita tutashgan va chegara mintaqasida joylashgan suv obyektlari, gidrografiya elementlari;
tozalash mintaqasi — O‘zbekiston Respublikasining Davlat chegarasi bo‘ylab, shuningdek, chegara daryolari va suv havzalarining qirg‘oqlarida uning texnik tavsiflariga muvofiq suvini muhofaza qilish zonasining tashqi chegarasi bo‘ylab o‘tgan joyning 5 metr kenglikdagi mintqasi;
profilaktika mintaqasi — O‘zbekiston Respublikasining Davlat chegarasi bo‘ylab, shuningdek, chegara daryolari va suv havzalarining qirg‘oqlarida uning texnik tavsiflariga muvofiq suvini muhofaza qilish zonasining tashqi chegarasi bo‘ylab o‘tgan joyning 100 metr kenglikdagi mintqasi;
chegara zonasidagi chegara rejimi — chegara zonasiga kirish (chiqish), undan o‘tish, bo‘lish (yashash), harakatlanish va xo‘jalik hamda boshqa faoliyatni amalga oshirish tartibini belgilaydigan qoidalar to‘plami;
chegara mintaqasidagi chegara rejimi — alohida rejim cheklovlari o‘rnatiladigan chegara mintaqasiga kirish (chiqish), undan o‘tish, bo‘lish, harakatlanish va xo‘jalik hamda boshqa faoliyatni amalga oshirish tartibini belgilaydigan qoidalar to‘plami.
Oldingi tahrirga qarang.
3. Chegara zonasi va chegara mintaqasining doirasi, shuningdek, chegara zonasiga kiradigan tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar, temir yo‘l stansiyalari, aeroportlar va boshqa obyektlar ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi hamda Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlarining takliflari asosida O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasini dyelimitatsiya, demarkatsiya va redemarkatsiya qilish, chegara muammolarini hal etish, noqonuniy migratsiyani, respublika hududiga tovarlar va kontrafakt mahsulotlarini noqonuniy olib kirishga qarshi kurashish masalalari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi hamda viloyatlar hokimliklari huzuridagi hududiy komissiyalar tomonidan tegishli hududlar bo‘yicha aniqlanadi va belgilanadi (o‘zgartirish kiritiladi).
chegara zonasi chizig‘ini, uning tarkibiga kiradigan mamlakat ma’muriy-hududiy tuzilishiga muvofiq tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar, temir yo‘l stansiyalari, aeroportlar va boshqa obyektlar ro‘yxatini;
O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi chizig‘idan joylarning fizik-geografik sharoitlari va relyefiga qarab, chegara mintaqasining chegarasini belgilash bo‘yicha qaror qabul qilinadi.
Hududiy komissiyalarning chegara zonasi va chegara mintaqasini belgilash to‘g‘risidagi qarorlari Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorgi Kengesi va xalq deputatlari viloyatlar Kengashlariga tasdiqlash uchun kiritiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
31. Chegara zonasining chizig‘i O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi yoki (va) chegara mintaqasiga tutash bo‘lgan mamlakat ma’muriy-hududiy tuzilishiga muvofiq tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullarning ma’muriy chegarasi yoki joylarda o‘zgarmas topoelementlar bo‘ylab belgilanadi.
Chegara zonasi ro‘yxatiga O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi yoki chegara mintaqasiga tutash bo‘lgan tuman, shahar, shaharcha, qishloq, ovullar ma’muriy-hududiy tuzilishiga muvofiq to‘liq yoki qisman, temir yo‘l stansiyalari, aeroportlar va boshqa obyektlar yaxlitligicha kiritiladi.
32. Chegara mintaqasining kengligi O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasini buzishga bo‘lgan jismoniy urinishlarning oldini olish bo‘yicha harakatlarni ta’minlashi lozim.
33. Chegara mintaqasi o‘z ichiga tozalash mintaqasi va profilaktika mintaqasini oladi, shuningdek, uning tarkibiga davlat zaxira yerlari va chegara mintaqasida faoliyat olib borish taqiqlanmagan boshqa yerlar ham kiritilishi mumkin.
Oldingi tahrirga qarang.
4. Chegara mintaqasi O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasi bo‘ylab, joyning tabiiy geografik joylashuvidan kelib chiqib, muhandislik inshootlari, to‘siqlar, chegara yo‘llari, ko‘priklar va boshqa obyektlarni barpo etish imkonini beradigan kengligi 50 metrdan kam bo‘lmagan o‘tishi lozim.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegaralarini qo‘riqlash va himoya qilish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlariga muhandislik inshootlari, to‘siqlar, chegara yo‘llari, ko‘priklar va boshqa obyektlarni qurish uchun chegara mintaqasining mamlakat ichkarisidagi chegarasidan eni 50 metrgacha bo‘lgan yer uchastkalari doimiy foydalanishga ajratiladi (ayrim hollarda joyning fizik-geografik sharoitlaridan kelib chiqqan holda ajratiladigan yer uchastkasining eni kengaytirilishi mumkin).
5. Chegara zonasiga kirishda ogohlantiruvchi belgilar, axborot doskalari o‘rnatiladi va ichki ishlar hududiy organi navbatchisining pultiga axborot chiqarib beradigan texnik vositalar jihozlanadi.
Chegara zonasiga kirishni texnik jihozlash (kuzatuv va nazorat vositalari) mahalliy davlat hokimiyati organlariga yuklanadi.
6. O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari qonunchilikka muvofiq chegara zonasi va chegara mintaqasida hamda ularning tashqarisida jangovar-xizmat (tezkor) faoliyatini amalga oshiradi.
Oldingi tahrirga qarang.
7. Profilaktika mintaqasida veterinariya-sanitariya rejimiga rioya etilishi O‘zbekiston Respublikasi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qo‘mitasi, Sog‘liqni saqlash vazirligi va Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari bilan kelishilgan holda, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan nazorat qilinadi.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 27-iyundagi 532-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 28.06.2019-y., 09/19/532/3344-son)
8. Chegara zonasiga keladigan va shu erda yashaydigan shaxslarning hujjatlari, zarur bo‘lganda ushbu zonada harakatlanadigan transport vositalari va yuklar O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari va ichki ishlar organlari tomonidan tekshiriladi.
9. Chegara zonasiga kirish (chiqish) nazorati ichki ishlar organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan, Davlat chegarasida vaziyat murakkablashganda esa shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari tomonidan ham amalga oshiriladi.
10. Davlat chegarasini qo‘riqlash va himoya qilish maqsadida uning ayrim uchastkalaridagi chegara zonasi hamda chegara mintaqasida shaxslarning bo‘lishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari tomonidan nazorat postlari qo‘yilgan holda amalga oshirilishi mumkin.
Oldingi tahrirga qarang.
101. Chegara zonasi va chegara mintaqasida o‘rmondan foydalanish va o‘rmon xo‘jaligini yuritish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
(101-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 10-sentabrdagi 717-sonli qaroriga asosan kiritilgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 12.09.2018-y., 09/18/717/1869-son)
11. Chegara zonasida doimiy yashaydigan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining pasportlariga ichki ishlar organlari tegishli maxsus shtamp qo‘yadi. Bunday belgiga ega pasporti bo‘lgan fuqarolar chegara zonasi doirasida ro‘yxatga olish kartochkasini olmasdan, yashash joyidagi tuman va viloyat hududida harakatlanishi mumkin.
12. Chegara zonasida doimiy yashamaydigan va bu erga besh kundan ortiq muddatga keladigan fuqarolarning pasporti va shaxsini tasdiqlovchi boshqa hujjatlardan (xizmat guvohnomasi, harbiy bileti, tug‘ilgani haqida guvohnoma) tashqari chegara zonasida bo‘lish uchun ichki ishlar organlari tomonidan beriladigan alohida ro‘yxatga olish kartochkasi ham bo‘lishi shart.
Davlat o‘rmon fondi hududida joylashgan chegara zonasiga o‘rmondan foydalanish maqsadida keladigan shaxslarda yuqorida qayd etilgan ruxsat beruvchi hujjatlardan tashqari o‘rmon xo‘jaligi organlarining ruxsatnomasi/roziligi ham bo‘lishi shart.
13. Chegara zonasiga besh kundan ortiq muddatga keladigan barcha shaxslar belgilangan punktga kelgandan so‘ng dam olish va bayram kunlaridan tashqari, ichki ishlar organlariga ro‘yxatdan o‘tish hamda shaxsni tasdiqlovchi hujjat taqdim etilgach yozib beriladigan alohida ro‘yxatga olish kartochkasini olish uchun kelishi shart.
Oldingi tahrirga qarang.
14. O‘qishga ketgunicha chegara zonasidagi aholi punktlarida yashagan oliy, o‘rta maxsus va boshqa ta’lim muassasalari o‘quvchilari hamda talabalari ushbu punktlarda ularning ta’lim muassasalarida o‘qishini tasdiqlovchi hujjatlar hamda chegara zonasidagi avvalgi doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olingan joyi bo‘yicha bo‘ladi.
(14-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 28-sentabrdagi 593-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 29.09.2020-y., 09/20/593/1340-son)
15. Chegara zonasiga ota-onasi yoki hamrohlik qiluvchi shaxslar bilan keladigan 16 yoshgacha bo‘lgan shaxslar ota-onasi yoxud hamrohlik qiluvchi shaxslarning ro‘yxatga olish kartochkalariga kiritiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
16. Chegara zonasiga qishloq xo‘jaligi ishlarini amalga oshirish, chorva mollarini boqish, qurilish, qidiruv va boshqa ishlarni bajarish uchun kelgan bir guruh fuqarolar, shuningdek, sayyohlar guruhlari, artistlar brigadasi va chegara zonasida yashamaydigan boshqa fuqarolar jamoasiga ro‘yxatga olish kartochkalari bunday guruh rahbari nomiga u bilan kelgan shaxslarning soni ko‘rsatilgan holda berilishi mumkin. Ushbu holatlarda ro‘yxatga olish kartochkasiga chiqish joyidagi manfaatdor yakka tartibdagi tadbirkor yoki yuridik shaxs tomonidan imzo bilan tasdiqlangan guruhning nomma-nom ro‘yxati ilova qilinadi. Ro‘yxatda ko‘rsatilgan shaxslar chegara zonasida ularning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘yicha bo‘ladi.
(16-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 10-avgustdagi 661-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 11.08.2019-y., 09/19/661/3571-son)
17. Chegara zonasida ro‘yxatga olish kartochkalari chegara zonasi belgilangan bitta ma’muriy tuman doirasida bo‘lish uchun beriladi.
18. Chegara zonasiga vaqtincha yashash uchun keladigan shaxslarga ro‘yxatga olish kartochkalari bir oydan ortiq bo‘lmagan muddatga beriladi.
19. Tashkilotlarning faoliyat turi bo‘yicha ko‘pincha uzoq vaqt chegara zonasida bo‘ladigan xodimlariga ro‘yxatga olish kartochkalari olti oygacha bo‘lgan muddatga beriladi va ular har oy ichki ishlar organlarida ro‘yxatdan o‘tadi.
20. Shaxslarga vaqtincha yashash davrida yoki chegara zonasida bir necha marta bo‘lishi zarurligi tufayli beriladigan ro‘yxatga olish kartochkalari amal qilish muddati tugagandan so‘ng haqiqiy hisoblanmaydi.
Ro‘yxatga olish kartochkalarining amal qilish muddatini uzaytirish uchun yuridik va jismoniy shaxslar ichki ishlar organlariga ularning amal qilish muddati tugashidan besh kun avval murojaat qilishlari shart.
Oldingi tahrirga qarang.
21. Ozodlikdan mahrum etish joylaridan ozod etilgan va avval chegara zonasida yashagan hamda doimiy yashash uchun qaytib kelgan shaxslarga ro‘yxatga olish kartochkalari ularni doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olish va pasportini rasmiylashtirish uchun belgilangan muddatga beriladi. Bunday holatlarda jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyati ushbu shaxslar ozodlikka chiqishidan bir oy avval ichki ishlar organlariga tegishli axborot va ularning arizalarini yuboradi. Har bir arizaga ariza beruvchining sudlangani to‘g‘risidagi, uning qamalishidan oldin chegara zonasida yashaganini tasdiqlovchi ma’lumotlar ilova qilinadi.
(21-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 28-sentabrdagi 593-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 29.09.2020-y., 09/20/593/1340-son)
22. O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi Davlat xavfsizlik xizmati bilan birgalikda O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va Qurolli Kuchlarining chegara zonasida ro‘yxatga olish kartochkasiz, shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar bilan bo‘lish huquqiga ega mansabdor shaxslari ro‘yxatini belgilaydi.
23. Chegara zonasida joylashgan aholi punktlariga xizmat safariga yuboriladigan shaxslar ushbu punktlarda ularning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar va xizmat safari hujjatlari bo‘yicha bo‘ladi.
24. O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Davlat xavfsizlik xizmati, Milliy gvardiya, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Davlat xavfsizlik xizmati, Bosh prokuratura, Davlat bojxona qo‘mitasining harbiy xizmatchilari va xodimlari chegara zonasiga ularning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘yicha keladi va bo‘ladi. Qayd etilgan toifadagi shaxslarning oila a’zolari chegara zonasida ular xizmat qilayotgan joydan beriladigan ma’lumotnoma asosida bo‘ladi.
25. O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari saflaridan bo‘shatilgan harbiy xizmatchilar va huquqni muhofaza qilish organlari xodimlari xizmatga ushbu joylardan chaqirilgan yoxud bu yerlarda yaqin qarindoshlari bo‘lsa, chegara zonasiga xizmat ko‘rsatmalari yoki o‘tish guvohnomalari bo‘yicha kiradi va bo‘ladi. Haqiqiy harbiy xizmatga chaqirilgan shaxslar esa chegara zonasida ilova qilinadigan nomma-nom tuzilgan ro‘yxatlar va mudofaa ishlari bo‘yicha tegishli bo‘limlar ko‘rsatmalari bo‘yicha boradigan punkti ko‘rsatilgan holda harakatlanadi.
26. Chegara zonasida joylashgan sanatoriy, dam olish uylari, pansionatlar, turistik bazalar va boshqa davolash-sog‘lomlashtirish muassasalariga boradigan fuqarolar ushbu zonada shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar, sanatoriya va turistik yo‘llanmalar yoki ushbu muassasalar tomonidan beriladigan ma’lumotnomalar bo‘yicha bo‘ladi.
27. Bolalar chegara zonasida joylashgan dam olish oromgohlari va bolalar uchun boshqa muassasalarda yo‘llanmalar asosida bo‘ladi. Ushbu bolalar muassasalaridagi bolalarning ota-onalari farzandlarini ko‘rish uchun chegara zonasida shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘yicha besh kun davomida bo‘ladi.
28. Chegara zonasiga besh kundan ortiq muddatga keladigan fuqarolar ro‘yxatga olish kartochkalarda ko‘rsatilgan ma’muriy tuman doirasida yashash huquqiga ega.
29. Chegara zonasi doirasida ma’muriy markaz, maktab, shifoxona, korxona, tashkilot va boshqa muassasalar joylashgan bo‘lsa va ularga xizmat ko‘rsatadigan shaxslarning bir qismi chegara zonasi tashqarisida yashasa, bu shaxslarga chegara zonasida shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar, chegara zonasi doirasida joylashgan tegishli muassasalar va tashkilotlarda ularning ishlab chiqarish faoliyatini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘yicha bo‘lishiga ruxsat etiladi.
30. Chet elga chiquvchi yoki O‘zbekiston Respublikasi hududi orqali tranzit harakatlanadigan shaxslar davlat chegarasidan o‘tish huquqini beradigan tegishli hujjatlar bo‘lgandagina chegara zonasidan o‘tadilar.
Qayd etilgan shaxslar tranzit harakatlanayotgan chegara zonasi punktlarida umumiy asoslarda to‘xtash va bo‘lish huquqiga ega. Chegara zonasi orqali tranzit harakatlanayotgan ushbu shaxslar to‘xtashga majbur bo‘lgan holatlarda, bu haqida ichki ishlar organlariga zudlik bilan xabar berishlari shart.
Oldingi tahrirga qarang.
301. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi huzuridagi Ipakchilik va jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasining (keyingi o‘rinlarda — Qo‘mita) doimiy foydalanishida bo‘lgan chegaraoldi zonasi va chegaraoldi mintaqasidagi yaylov yerlardan (keyingi o‘rinlarda — yaylov yerlar) Qo‘mita tomonidan Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlari va ichki ishlar organlariga kalendar yilda bir marta taqdim etiladigan ro‘yxatga kiritilgan shaxslar (keyingi o‘rinlarda — yerdan foydalanuvchilar) foydalanadi.
302. Yaylov yerlardan ijara huquqi asosida yer to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda foydalaniladi.
303. Yerdan foydalanuvchilar yaylov yerlardan faqat kunning yorug‘ vaqtida foydalanadi, tunda chegara mintaqalarida qolishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
304. Yovvoyi holda o‘suvchi o‘simliklarning dorivor va texnik xomashyosi o‘simliklar resurslari nobud bo‘lishiga yo‘l qo‘ymagan va yaylov xo‘jaligiga zarar yetkazmagan holda tegishli vosita va usullar orqali yig‘ib-terib olinadi.
305. Yerdan foydalanuvchilar yaylov yerlardan samarali va maqsadli foydalanishi, shuningdek, ekinlarga va hayvonot dunyosiga zarar yetkazilishiga, yaylov yerlarning maishiy va boshqa chiqindilar bilan ifloslanishiga yo‘l qo‘ymasligi hamda yong‘in xavfsizligiga va qonunchilik hujjatlari bilan belgilangan boshqa talablarga rioya etishi shart.
306. Yaylov yerlarda yong‘in yuzaga kelganda va ularni bartaraf etish vaqtida yerdan foydalanuvchilarning yaylov yerlarga kirishi cheklanadi hamda transport vositalarining umumiy foydalanishda bo‘lgan avtomobil yo‘llaridan boshqa yo‘llarda harakatlanishi taqiqlanadi.
307. Qo‘mita yerdan foydalanuvchining yaylov yerlardan foydalanish huquqi tugaganligi to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlarini va ichki ishlar organlarini 10 kun muddat ichida xabardor qiladi.
(41-bob O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 9-oktabrdagi 534-sonli qaroriga asosan kiritilgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 10.10.2023-y., 09/23/534/0762-son)
O‘zlari bilan shaxsini tasdiqlovchi, shuningdek, chegara zonasi va chegara mintaqasida bo‘lish huquqini beradigan hujjatlarini olib yurishga;
O‘zbekiston Respublikasi ichki ishlar organlari va Davlat xavfsizlik xizmati vakillarining talabiga binoan hujjatlari, transport vositalari va tovarlarni tekshirish uchun taqdim etishga, chegara zonasi va chegara mintaqasida bo‘lishining sababini tushuntirishga.
32. Chegara zonasida joylashgan korxonalar, muassasalar, tashkilotlar rahbarlariga chegara zonasida bo‘lish va yashash uchun ruxsatnomasi bo‘lmagan shaxslarni ishga qabul qilish man etiladi.
33. Chegara zonasidagi davlat o‘rmon fondi yerlarida hayvonlarni tutish uchun o‘rmon xo‘jaligi organlari tomonidan beriladigan yo‘llanma va varaqlar, boshqa hududlarda esa O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasining ruxsatnomasi bo‘yicha ov qilinadi. Barcha holatlarda O‘zbekiston Respublikasi ichki ishlar organlari va Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari bilan kelishilgan holda maxsus ajratilgan joylarda ov qilinadi.
34. Chegara zonasida chegara rejimiga rioya etilishini ta’minlash va nazorat qilish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati va ichki ishlar organlari hamkorlikda profilaktika tadbirlarini o‘tkazadi.
Oldingi tahrirga qarang.
geodeziya, topografiya, geologiya, gidrogeologiya, yo‘lsozlik va boshqa izlanishlar, shuningdek, chegara daryolari, ko‘llari va boshqa suv havzalari suv rejimini o‘zgartirish bilan bog‘liq gidrotexnik, melioratsiya, chorva mollarini boqish, qishloq xo‘jaligi va boshqa ishlar — O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlari (ruxsatnomasi bo‘yicha) va ichki ishlar organlari bilan kelishilgan holda hamda davlat o‘rmon fondi yoki Qo‘mitaning doimiy foydalanishida bo‘lgan yaylov yerlar tegishlicha o‘rmon xo‘jaligi organlari yoki Qo‘mita bilan kelishilgan holda;
(35-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 9-oktabrdagi 534-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 10.10.2023-y., 09/23/534/0762-son)
barcha turdagi havo kemalari, shu jumladan uchuvchisiz uchish apparatlarining parvozlari, aerofoto suratga olish — O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlarini parvozlar boshlanishidan 10 kun avval xabardor qilgan holda, O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining ruxsatnomasi bo‘yicha amalga oshirilishi mumkin.
sport va havaskorlik ovi, baliq ovlash, tabiat qo‘ynida dam olish, shuningdek, shaxslarning biron-bir zaruratsiz bo‘lishi man etiladi;
joylarni va obyektlarni kinofoto suratga olish O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizligi xizmatining ruxsatnomasi bilan amalga oshiriladi;
yovvoyi hayvonlar sonini tartibga solish doirasida O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari bilan kelishilgan holda ov qilinadi;
shaxslar va transport vositalariga faqat ishlab chiqarish yoki xizmat zarurati bilan O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari tomonidan beriladigan ruxsatnomalar bo‘yicha ruxsat etiladi.
37. Davlat chegarasidagi vaziyat murakkablashganda, O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari chegara mintaqasida fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqaruv organlarini xabardor qilgan holda quyidagi vaqtinchalik qo‘shimcha rejim cheklovlarini joriy qilishi mumkin:
ishlar amalga oshiriladigan, chorva mollari boqiladigan hududlarni va boshqa faoliyatni cheklash, suzuvchi vositalarning chegara daryolari, ko‘llari va boshqa suv havzalariga chiqishini man etish;
38. Tozalash mintaqasida Davlat chegarasini jihozlash, qo‘riqlash va himoya qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan har qanday faoliyat man etiladi.
39. O‘zbekiston Respublikasi hududida xavfli yuqumli kasalliklarning tarqalishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida profilaktika mintaqasida chorva mollarini boqish va saqlash man etiladi.
40. Davlat chegarasiga tutash hududlar va chegaradosh qo‘shni hududlarda barqaror epizotik vaziyat bo‘lganda, chegara mintaqasida chorva mollari buning uchun maxsus ajratilgan joylarda faqat kunduzi boqiladi.
41. Chorva mollarini boqadigan yuridik va jismoniy shaxslar chegara mintaqasida chorva mollarini boqish bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari tomonidan belgilangan talablarni so‘zsiz bajarish choralarini ko‘rishga majbur.
42. O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashaydigan yoki vaqtincha bo‘ladigan xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar chegara zonasiga belgilangan tartibda kiradi hamda bo‘ladi. O‘zbekiston Respublikasi ichki ishlar organlari ularning kirishi va bo‘lishi uchun ruxsat etilgani bilan bog‘liq barcha holatlar to‘g‘risida Davlat xavfsizlik xizmati organlarini xabardor qiladi.
43. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga muvofiq chegara zonasi va chegara mintaqasida boshqa rejim cheklovlari ham joriy etilishi mumkin.
44. Yuridik va jismoniy shaxslar chegara mintaqasiga kirishga (bo‘lish, ishlarni amalga oshirish) ruxsatnoma olish uchun ushbu shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar (familiyasi, ismi, otasining ismi, tug‘ilgan sanasi va joyi, ish joyi, mutaxassisligi, egallab turgan lavozimi, yashash joyi, shaxsini tasdiqlovchi hujjatining seriyasi va raqami, ishlar amalga oshiriladigan joy, ularning vaqti va xususiyati) aks ettirilgan hamda pasportlarining nusxalari ilova qilingan ro‘yxatlar uch nusxada ariza-xatiga ilova qilinib, ishlar (faoliyat) boshlanishidan 30 sutka avval kechiktirmasdan O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlarining bo‘linmalariga taqdim etiladi.
45. Ariza-xatini yo‘llagan yuridik va jismoniy shaxslarga chegara mintaqasida bo‘lish uchun ruxsatnomalar berish quyidagi asoslar bo‘yicha rad etilishi mumkin:
qayd etilgan bo‘lish hududida (joyida) harbiy va boshqa harakatlar O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari tomonidan amalga oshirilishi;
qayd etilgan bo‘lish hududida (joyida) texnogen va tabiiy tusdagi favqulodda vaziyat e’lon qilinishi;
46. Chegara mintaqasiga kirish (bo‘lish, ishlarni amalga oshirish) rad etilgan sabablar xat yo‘llagan yuridik va jismoniy shaxslarga ma’lum qilinmaydi.
47. O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashaydigan yoki vaqtincha bo‘ladigan xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar chegara mintaqasiga O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlarining ruxsatnomasi bilan kiradi va unda bo‘ladi.
48. Chegara mintaqasida yuridik va jismoniy shaxslarga tegishli bo‘lgan baliq ovlash, ov qilish, ilmiy-tadqiqot, o‘zi yurar va o‘zi yurmas kemalar belgilangan tartibda ro‘yxatga olinadi hamda to‘xtash uchun ajratilgan doimiy joylar bilan birga pristanlar, prichallar, to‘xtash punktlariga ro‘yxatga qo‘yiladi.
Belgilanmagan pristanlar, prichallar, to‘xtash punktlari va buning uchun ajratilmagan boshqa joylarda o‘zi yurar va o‘zi yurmas kemalarni saqlash, ularning turishi, odamlarni chiqarish va tushirish, yuklarni ortish hamda tushirish man etiladi, tabiiy ofatlar va avariya holatlari bundan mustasno.
49. Suzish vositalarining O‘zbekiston Respublikasiga tegishli chegara daryolari, ko‘llari yoki boshqa suv havzalariga chiqishi uchun ruxsatnomalarni rasmiylashtirish tartibi, ularning ushbu suvlarda bo‘lishi va harakatlanish tartibi, shuningdek, qayd etilgan kemalar va ularni nazorat qilish vositalari uchun pristanlar, prichallar hamda to‘xtash punktlarini jihozlash tartibi O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari bilan kelishgan holda mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan o‘rnatiladi.
Kemalarni davlat ro‘yxatidan va texnik nazoratdan o‘tkazish organlarining mansabdor shaxslari o‘z zimmasiga yuklangan majburiyatlarni bajarish uchun pristanlar, prichallar va to‘xtash punktlarini, shuningdek, suv obyektlarini O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlari bilan kelishgan holda borib ko‘rish huquqiga ega.
50. Yuridik va jismoniy shaxslar tegishli pristanlar, prichallar va o‘zlariga qarashli kemalar to‘xtash punktlarini belgilangan tartibda jihozlashi, ularning qo‘riqlanishini va O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati chegara qo‘shinlarining bo‘linmalari bilan aloqani ta’minlashga majbur.
51. Chegara zonasi va chegara mintaqasida chegara rejimi qoidalarini buzgan shaxslarga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida nazarda tutilgan ma’muriy ta’sir choralari qo‘llaniladi.