LexUZ sharhi
Ushbu Qaror O‘zbekiston Respublikasining 2004-yil 3-dekabrdagi 714-II-sonli Qonuniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qo‘mitalari va komissiyalari to‘g‘risidagi Nizom tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasining 1991-yil 14-iyunda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Mandat komissiyasi va qo‘mitalari to‘g‘risida”gi Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991-yil, № 8, 200-modda) o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 86-moddasiga muvofiq Oliy Majlis qonun loyihalari tayyorlash ishlarini olib borish, Oliy Majlis muhokamasiga kiritiladigan masalalarni dastlabki tarzda ko‘rib chiqish va tayyorlash, qonunlarning va Oliy Majlis qarorlarining ijrosini nazorat qilib turish uchun deputatlar orasidan qo‘mitalar va komissiyalarni saylaydi.
Oliy Majlis qo‘mitalari va komissiyalari O‘zbekiston Respublikasi oliy davlat hokimiyat vakillik organi bo‘lmish Oliy Majlisning samarali faoliyat ko‘rsatishiga ko‘maklashishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi qonunlari va Oliy Majlis qabul qilgan qarorlar ijrosi ustidan nazorat qilish, shuningdek ularni amalga oshirishga ko‘maklashishdan iborat;
(2-moddaning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2000-yil 26-maydagi 83-II-sonli Qarori tahririda — Oliy Majlis Axborotnomasi, 2000-y., 5-6-son, 154-modda)
Qo‘mitalar va komissiyalarning ro‘yxati va miqdor tarkibi Oliy Majlis tomonidan belgilanadi. Oliy Majlis vakolat muddati davomida, zarurat bo‘lgan hollarda, yangi qo‘mitalar va komissiyalar tuzishi hamda saylashi, ilgari tuzilgan qo‘mitalar va komissiyalarni tugatishi va qayta tashkil etishi, qo‘mitalar va komissiyalar tarkibiga o‘zgartishlar kiritishi mumkin.
Qo‘mitalar va komissiyalar Oliy Majlis tomonidan rais va a’zolardan iborat tarkibda ochiq ovoz berish yo‘li bilan saylanadi. Qo‘mitaning, komissiyaning rais o‘rinbosari va kotibi qo‘mita, komissiya raisining taqdimiga muvofiq tegishli qo‘mita, komissiya a’zolari orasidan Oliy Majlis Raisi tomonidan Oliy Majlis Kengashi bilan kelishilgan holda tayinlanadi.
Qo‘mitalar, komissiyalarning (muvaqqatlaridan tashqari) raislari, rais o‘rinbosarlari va kotiblari o‘z faoliyatlarini, qoida tariqasida, doimiy asosda amalga oshiradilar va o‘z vakolatlari davrida haq to‘lanadigan boshqa biron-bir lavozimni egallashlari, tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanishlari mumkin emas.
Qo‘mitalar va komissiyalarni tuzish chog‘ida deputatlarning kasbiy va boshqa xil qiziqishlari, ularning ishlab chiqarishga oid va hayotiy tajribalari, erkin bildirgan xohish-istaklari inobatga olinadi. Qo‘mitalar va komissiyalar tarkibida, qoida tariqasida, fraksiyalar va bloklardan vakil deputatlar bo‘lishi ta’minlanadi.
Oliy Majlis deputati, qoida tariqasida, Oliy Majlisning faqat bitta qo‘mitasi yoki komissiyasining a’zosi etib saylanishi mumkin.
Oliy Majlisning Raisi va uning o‘rinbosarlari qo‘mitalar va komissiyalar tarkibiga saylanishlari mumkin emas.
Qo‘mita yoki komissiya tarkibiga saylanmagan Oliy Majlis deputati ular ishida maslahat ovozi bilan ishtirok etishga haqlidir.
Deputatlarning qo‘mitalar va komissiyalardagi vakolatlari ularning iltimosiga ko‘ra, shuningdek ularning o‘z vazifalarini bajarishiga imkon bermaydigan holatlar munosabati bilan muddatidan avval to‘xtatilishi mumkin.
Qo‘mitalar va komissiyalar raislarining taklifiga muvofiq Oliy Majlis Raisi qo‘mitalar va komissiyalarning tarkibini o‘zgartirib, so‘ngra bu o‘zgartishlarni Oliy Majlis tasdig‘iga kiritadi.
Qo‘mitalar va komissiyalar ishni o‘z rejalariga, Oliy Majlis, uning Raisi va Oliy Majlis Kengashi topshiriqlariga hamda tavsiyalariga muvofiq tashkil etadilar.
Qo‘mitalar va komissiyalar o‘z ishlarini masalalarni birgalikda, erkin muhokama qilish va hal etish, oshkoralik hamda qo‘mitalar va komissiyalar a’zolarining keng tashabbuskorligi asosida tashkil etadilar.
Qo‘mitalar va komissiyalarning majlislari zaruratga qarab chaqiriladi va Oliy Majlisning majlislari oralig‘ida ham, sessiyalar oralig‘idagi davrda ham o‘tkaziladi.
Qo‘mitalar va komissiyalarning majlislari, basharti ularda qo‘mita yoki komissiya tarkibining kamida yarmi hozir bo‘lsa vakolatli hisoblanadi. Majlisga kelish imkoni bo‘lmagan taqdirda qo‘mita yoki komissiya a’zosi bu haqda qo‘mita yoki komissiya raisini oldindan xabardor qilib qo‘yadi.
Qo‘mitalar va komissiyalarning majlislari, qoida tariqasida, ochiq o‘tkaziladi. Majlislarga davlat organlari va jamoat birlashmalarining, ilmiy muassasalarning vakillari, mutaxassislar va olimlar taklif etilishi mumkin, ular majlislarda maslahat ovozi huquqi bilan qatnashadilar.
Zarurat bo‘lgan hollarda qo‘mita yoki komissiya yopiq majlis o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
Qo‘mitalar va komissiyalar masalalarni tayyorlash hamda ularni puxta ishlab chiqish uchun ishchi guruhlari tuzishga haqlidirlar. Ishchi guruhlari tarkibiga Oliy Majlis deputatlari bilan birga vazirliklarning, davlat qo‘mitalarining, idoralarning, boshqa davlat organlari va jamoat birlashmalarining, ilmiy muassasalarning vakillari, olimlar, mutaxassislar kirishi mumkin. Qo‘mitalar va komissiyalar qo‘shma ishchi guruhlari tuzishlari ham mumkin. Ishchi guruhlari tarkibida ishlash davrida mutaxassislar va olimlarning asosiy ish joylaridagi o‘rtacha ish haqi qonun hujjatlariga muvofiq saqlanib qoladi.
Qo‘mitalar va komissiyalar o‘z vakolatlariga kiruvchi masalalarni ko‘rib chiqish chog‘ida teng huquqlardan foydalanadilar hamda bir xil darajada burchlidirlar.
Qo‘mitalar va komissiyalarning a’zolari qo‘mitalar va komissiyalar faoliyatida ishtirok etishlari, ularning qarorlarini amalga oshirishga ko‘maklashishlari, qo‘mitalar va komissiyalarning topshiriqlarini bajarishlari shart.
Qo‘mita yoki komissiyaning a’zosi masalalarni ko‘rib chiqish paytida hal qiluvchi ovoz huquqidan foydalanadi, ularni tayyorlash, muhokama qilish va qarorlar qabul qilishda, shuningdek Oliy Majlisning, qo‘mita yoki komissiyaning qarorlarini bajarishni tashkil etishda ishtirok etadi.
Qo‘mita yoki komissiya a’zosiga qo‘mita yoki komissiya ko‘rib chiqayotgan barcha masalalarni hal etishda faol qatnashish uchun sharoit yaratib beriladi, buning uchun zarur hujjatlar va boshqa materiallar unga oldindan yuboriladi.
Qo‘mitalar va komissiyalarning a’zolari qo‘mitalar va komissiyalarning topshirig‘iga binoan hamda o‘z tashabbusi bilan vakolatlari doirasidagi masalalarni joylarda o‘rganadilar, davlat organlari va jamoat birlashmalarining, shuningdek fuqarolarning takliflarini umumlashtiradilar hamda qo‘mitalar yoki komissiyalarga o‘z xulosalari va takliflarini ma’lum qiladilar.
Qo‘mitalar va komissiyalarning yoki bir necha qo‘mita va komissiyaning tasarrufidagi masalalar qo‘mitalar va komissiyalar tomonidan hamkorlikda tayyorlanishi hamda ko‘rib chiqilishi mumkin.
Qo‘mitalar va komissiyalarning qo‘shma majlislarini ularning raislari o‘zaro kelishgan holda boshqaradilar.
Qo‘mita yoki komissiya o‘zi ko‘rib chiqayotgan masalalar yuzasidan boshqa qo‘mitalar va komissiyalarning fikrini so‘rab olishi mumkin.
Basharti qo‘mita yoki komissiyalar ko‘rib chiqish uchun o‘zlariga topshirilgan masala boshqa qo‘mita yoki komissiyaga ham daxldor deb hisoblashsa yoxud boshqa qo‘mita yoki komissiya ko‘rib chiqayotgan masala yuzasidan o‘z fikrini bildirishni zarur deb topishsa Oliy Majlis Raisiga yoki Oliy Majlis Kengashiga tegishli taklif kiritishga haqli.
Boshqa qo‘mitalar va komissiyalarning iltimosiga binoan qo‘mita yoki komissiya o‘z vazifalari doirasidagi masalalar bo‘yicha mazkur qo‘mitalar yoki komissiyalar ko‘rib chiqayotgan masalalarni tayyorlashda qatnashishi mumkin.
Ayni bir masala bo‘yicha qo‘mitalarning, komissiyalarning fikri turlicha bo‘lgan taqdirda ular kelishmovchilikni bartaraf etish choralarini ko‘radilar. Shu maqsadda mazkur qo‘mitalar va komissiyalar tarkibiga kiruvchi deputatlar orasidan murosaga keltiruvchi guruhlar tuzilishi mumkin. Agar murosaga kelinmasa ular o‘z takliflarini Oliy Majlisning Raisi e’tiboriga havola etadilar.
Ko‘rib chiqilayotgan masalalar yuzasidan qo‘mitalar va komissiya tavsiya tarzida qarorlar qabul qiladilar yoki xulosalar beradilar.
Oliy Majlisning qo‘mitalari va komissiyalarida barcha masalalar qo‘mita yoki komissiya a’zolari umumiy tarkibining oddiy ko‘pchilik ovozi bilan hal etiladi.
Qo‘mitalar yoki komissiyalarning qarorlari, xulosalari va bayonlarini qo‘mita yoki komissiya raisi imzolaydi.
Qo‘mitalar yoki komissiyalar qabul qilgan qo‘shma qarorlarni, ular tomonidan hamkorlikda tayyorlangan xulosalarni, shuningdek qo‘shma majlislarning bayonlarini ularning raislari imzolaydilar.
Qo‘mitalar va komissiyalar qabul qilgan qarorlar tegishli davlat organlariga, jamoat birlashmalariga va boshqa manfaatdor tashkilotlarga yuboriladi.
Qo‘mitalar va komissiyalarning qarorlari qaysi davlat organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarga nisbatan qabul qilingan bo‘lsa, o‘sha davlat organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar tomonidan ko‘rib chiqilishi shart. Ko‘rib chiqish natijalari yoki ko‘rilgan choralar haqida qo‘mitalar yoki komissiyalarga, basharti ular boshqa muddat belgilamagan bo‘lsa, uzog‘i bilan bir oy muddat ichida xabar qilishi lozim.
Qo‘mitalar va komissiyalar Oliy Majlis, uning Raisi, Oliy Majlis Kengashining topshirig‘iga binoan yoki o‘z tashabbuslari bilan vazifalari doirasidagi masalalar bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi yangi qonunlarining va Oliy Majlis qarorlarining loyihalarini ishlab chiqadilar, qonun hujjatlarini takomillashtirish bilan bog‘liq masalalarni tayyorlaydilar.
Qo‘mitalar va komissiyalar Oliy Majlis sessiyalari kun tartibiga doir takliflarni tayyorlashda ishtirok etadilar.
Qo‘mitalar va komissiyalar o‘zlari Oliy Majlisga kiritgan masalalar bo‘yicha yoxud dastlabki tarzda yoki qo‘shimcha ravishda ko‘rib chiqish uchun qo‘mitalar yoki komissiyalarga berilgan masalalar bo‘yicha o‘zlarining asosiy yoki qo‘shimcha ma’ruzachilarni belgilaydilar.
Birgalikda tayyorlangan qonun loyihasini muhokama qilish chog‘ida bosh qo‘mita yoki komissiya Oliy Majlisning sessiyasida ma’ruza qiladi. Boshqa qo‘mitalar yoki komissiyalar esa qo‘shimcha ma’ruza qilishlari mumkin.
Qo‘mitalar va komissiyalar o‘z vazifalari doirasidagi masalalar bo‘yicha davlat organlari va jamoat birlashmalaridan, mansabdor shaxslardan hujjatlarni, yozma xulosalarni, hisobot ma’lumotlarini va boshqa materiallarni so‘rab olishga haqlidirlar.
Zarurat bo‘lgan hollarda qonun loyihalari ilmiy ekspertizaga yuboriladi, ular yuzasidan Vazirlar Mahkamasining xulosalari, tegishli vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning, jamoat birlashmalarining, shuningdek olimlar va mutaxassislarning fikri so‘rab olinishi mumkin.
Davlat organlari, jamoat birlashmalarining rahbarlari, boshqa mansabdor shaxslar Oliy Majlis qo‘mitalari va komissiyalariga noto‘g‘ri axborot berganliklari yoxud axborotni atayin yashirganliklari uchun qonun hujjatlariga muvofiq javobgar bo‘ladilar.
Qo‘mitalar va komissiyalar vazirliklar, davlat qo‘mitalari hamda idoralarning, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlarning rahbarlarini o‘z majlislariga taklif etish va ularning qonunlar, Oliy Majlisning boshqa hujjatlari, qo‘mitalar va komissiyalarning tavsiyalari qanday bajarilayotgani haqidagi axborotlarini eshitish huquqiga egadirlar.
Qo‘mitalar va komissiyalar tegishli organlar hamda tashkilotlarni ko‘rib chiqiladigan masalalar xususida oldindan xabardor qiladilar.
Qo‘mitalar va komissiyalar o‘rganib chiqish uchun o‘zlariga berilgan qonun loyihalarini dastlabki tarzda ko‘rib chiqish natijalari yuzasidan Oliy Majlis Kengashiga o‘z xulosalarini taqdim etadilar. Xulosalarda qonun loyihasini Oliy Majlisning navbatdagi sessiyasi kun tartibiga kiritish yoxud qonun loyihasini rad etish yoki qonun loyihasi ustida ishlashni davom ettirish to‘g‘risidagi taklif bo‘ladi.
Qo‘mitalar va komissiyalar o‘zlariga Oliy Majlisning Raisi yoki Oliy Majlisning Kengashi yo‘llagan respublika budjetining loyihalarini, uning ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlarni, strategik davlat dasturlari loyihalarini dastlabki tarzda ko‘rib chiqadilar, shuningdek ana shu loyihalar va tegishli qonunlar hamda qarorlarning loyihalari yuzasidan o‘z xulosalarini tayyorlaydilar.
Oliy Majlisning, uning Raisi, Oliy Majlis Kengashining topshirig‘iga binoan, qo‘mitalar va komissiyalar Oliy Majlis deputatlari bildirgan taklif, tanqidiy mulohazalar va so‘rovlarning amalga oshirilishini nazorat qiladilar.
Oldingi tahrirga qarang.
(36-modda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2000-yil 26-maydagi 83-II-sonli Qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan — Oliy Majlis Axborotnomasi, 2000-y., 5-6-son, 154-modda)
zarur materiallar tayyorlanishini tashkil etadi, qo‘mitaning yoki komissiyaning majlislarini chaqiradi va ularda raislik qiladi;
qo‘mita yoki komissiya a’zolariga topshiriqlar beradi, ularga Qo‘mita yoki komissiyaning faoliyati bilan bog‘liq materiallar va hujjatlarni yuboradi;
qo‘mita yoki komissiya a’zolarini ishchi guruhlarining ishida qatnashish uchun, shuningdek qo‘mita yoki komissiyaning boshqa topshiriqlarini bajarish uchun taklif etadi;
davlat organlari va jamoat birlashmalarining vakillarini, mutaxassislar va olimlarni qo‘mita yoki komissiya ishida qatnashishga taklif etadi;
Oliy Majlis sessiyalarida, Oliy Majlis Kengashining majlislarida, davlat organlari va jamoat birlashmalari bilan bo‘ladigan munosabatlarda qo‘mita yoki komissiya nomidan vakillik qiladi;
qo‘mita yoki komissiya tomonidan amalga oshirilgan ish to‘g‘risida har yili Oliy Majlis Kengashiga hisobot taqdim etadi;
Oliy Majlisga, uning Raisiga, Kengashiga ularning topshiriqlarini bajarish yuzasidan axborot beradi;
qo‘mita yoki komissiyaning qarorlari bajarilganligi va uning tavsiyalari qarab chiqilganligi haqida qo‘mita yoki komissiya a’zolariga axborot beradi;
Qo‘mita yoki komissiya raisining o‘rinbosari raisini topshirig‘iga ko‘ra uning ayrim vazifalarini bajaradi hamda rais yo‘qligida yoki u o‘z vazifalarini bajara olmaydigan hollarda rais vazifasini bajarib turadi.
Oldingi tahrirga qarang.
(39-moddaning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2000-yil 26-maydagi 83-II-sonli Qarori tahririda — Oliy Majlis Axborotnomasi, 2000-y., 5-6-son, 154-modda)
Oliy Majlisning qo‘mitalari va komissiyalari o‘z faoliyatlarini oshkora amalga oshiradilar, faoliyatlari haqida jamoatchilikni keng xabardor qiladilar. Qo‘mitalar, komissiyalar va ishchi guruhlarining majlislariga ommaviy axborot vositalarining vakillari taklif etilishi mumkin.
Oliy Majlis qo‘mitalari va komissiyalari faoliyatiga tashkiliy, texnikaviy va boshqa xil xizmatlar ko‘rsatishni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Kotibiyati ta’minlaydi.