Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasining “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq buyuraman:
(muqaddima O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
2. Ushbu buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.
O‘zbekiston Respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirining 2011-yil 9-iyundagi 484-son buyrug‘iga
ILOVA
ILOVA
Oldingi tahrirga qarang.
Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasida trenerlik, trener-o‘qituvchilik va trener-instruktorlik faoliyatini (bundan buyon matnda trenerlik faoliyati deb yuritiladi) amalga oshirish tartibi va yo‘nalishlarini belgilaydi.
(muqaddima O‘zbekiston Respublikasi yoshlar siyosati va sport vazirining 2023-yil 1-noyabrdagi 12-mh-son buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-2, 22.11.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 23.11.2023-y., 10/23/2247-2/0876-son)
1. Ushbu Nizom talablari O‘zbekiston Respublikasida trenerlik faoliyatini olib borayotgan jismoniy shaxslar hamda jismoniy tarbiya va sport sohasida faoliyat yuritib kelayotgan tashkilotlar uchun majburiy hisoblanadi.
ommaviy jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish tadbirlari — sog‘lom turmush tarzini targ‘ibot va tashviqot qilish, aholining keng qatlamini jismoniy tarbiya va sport vositalari hamda usullari orqali sog‘lomlashtirishga qaratilgan tadbirlar;
sport turi — odamning sport musobaqalariga o‘ziga xos tayyorlanishini tavsiflaydigan, musobaqalarni o‘tkazish va ularda qatnashish talablari, tartibi va shart-sharoitlari ularga muvofiq belgilanadigan o‘z qoidalariga ega bo‘lgan jismoniy tarbiya va sport sohasidagi faoliyat turi;
sport turi bo‘yicha federatsiya (ittifoq, assotsiatsiya) — asosiy maqsadi o‘zining ustaviga binoan jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishga qaratilgan, fuqarolar bilan jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish va sport ishlarini amalga oshiruvchi, sport zaxiralarini tayyorlash va sport turi bo‘yicha Xalqaro va Osiyo federatsiyasi (ittifoq, assotsiatsiya) tomonidan o‘tkaziladigan barcha tadbir va musobaqalarda O‘zbekiston sportchilarini va mutaxassislarini taqdim etuvchi tashkilot;
Oldingi tahrirga qarang.
trener — trenerlik faoliyati bo‘yicha malaka oshirganlik haqidagi sertifikatga ega bo‘lgan yoki ta’lim muassasalarining sport faoliyati (faoliyat turlari bo‘yicha) hamda jismoniy tarbiya va sport sohasidagi ta’lim yo‘nalishini bitirgan (bunda bitiruvchi tegishli sport turi bo‘yicha trener lavozimiga ishga qabul qilinganiga uch yildan oshmagan bo‘lishi lozim), shuningdek, o‘quv-mashq, ommaviy jismoniy tarbiya tadbirlarini, sport natijalariga erishish uchun bellashuv faoliyatiga rahbarlikni amalga oshiruvchi jismoniy shaxs;
(2-bandning beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
trener-instruktor — aholi o‘rtasida ommaviy jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish mashg‘ulotlarini tashkil etuvchi va amalga oshiruvchi mutaxassis;
trenerlik faoliyati — aholini jismoniy tarbiya va sport vositalari yordamida sog‘lomlashtirish, sportchilarni sport turi bo‘yicha sport musobaqalarida qatnashishga o‘rgatish va tayyorlashga yo‘naltirilgan faoliyat;
sport turlari bo‘yicha trener-o‘qituvchi — maxsus sport-ta’lim muassasalarida sport turi bo‘yicha ta’lim dasturi asosida bevosita trenerlik malakaviy toifasiga muvofiq sport turidan ta’lim beruvchi va sportchilarni tayyorlovchi mutaxassis;
Oldingi tahrirga qarang.
qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda malaka oshirganlik haqidagi sertifikatga ega bo‘lmagan shaxslar tomonidan trenerlik faoliyatini amalga oshirish;
(3-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
belgilangan me’yor va talablarga javob bermaydigan sport jihozlari va anjomlaridan hamda sport kiyimlaridan foydalanish;
sport turlari bo‘yicha belgilangan me’yor va talablarga javob bermaydigan sport bino va inshootlarida, mashg‘ulotlarni olib borishda xavfsizlikni ta’minlay olmaydigan boshqa joylarda shug‘ullanish.
4. Trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslar tomonidan voyaga yetmagan bolalar va o‘smirlar bilan jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mashg‘ulotlarni olib borish ularning qonuniy vakili yoki ularning o‘rnini bosuvchi boshqa shaxslar yoxud ular tarbiya olayotgan maxsus muassasaning roziligiga muvofiq amalga oshiriladi.
5. O‘zbekiston Respublikasida xorijiy davlat mutaxassislari trenerlik faoliyati bilan shug‘ullanishi mumkin.
sport zaxiralarini hamda xalqaro sport maydonlarida O‘zbekiston Respublikasi sporti sha’nini munosib himoya qila oladigan yuqori malakali sportchilarni tayyorlash;
kelgusida sport mahoratlarini takomillashtirish maqsadida istiqbolli va iqtidorli bolalar va o‘smirlarni saralab olish va sportda bo‘ladigan yo‘nalishlarini aniqlash.
sportchilarni turli sport musobaqalari va ommaviy jismoniy tarbiya tadbirlarda qatnashish uchun tayyorlash;
jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarni sport bo‘yicha tayyorlash va sog‘lomlashtirishda o‘quv-mashq mashg‘ulotlari jarayoniga ilg‘or ilmiy usullarni joriy qilish;
jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning bilim, qobiliyat va ko‘nikmasi sifatini, jismoniy rivojlanganligi va tayyorgarliklari darajasi ustidan nazoratni amalga oshirish;
olib borilayotgan mashg‘ulotlarning xavfsizligini ta’minlash va sanitariya normalari, qoidalari va gigiyena normativlari talablariga rioya qilish;
jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilar tomonidan turli xil doping va taqiqlangan vositalarni qo‘llanilishiga yo‘l qo‘ymaslikka ko‘maklashish.
8. Trenerlik faoliyati aholi orasida jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mashg‘ulotlarni olib borish va sportchilarni tayyorlash bilan bog‘liq bo‘lgan tibbiy tavsiyalar va boshqa hujjatlarda belgilangan sharoitlar, me’yorlar va talablarga muvofiq:
O‘zbekiston Respublikasi hududida hamda chet elda o‘quv-mashq mashg‘ulotlari, o‘quv-mashq yig‘inlari va sport musobaqalari, ommaviy jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish tadbirlari o‘tkazilayotgan joylarda;
jismoniy tarbiya-sport jamoat birlashmalarida, sport klublari va markazlarida, boshqa sport texnika tashkilotlarida, jismoniy tarbiya va sport jamoalarida;
aholiga xizmat ko‘rsatadigan sport, sport-sog‘lomlashtirish, jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish va sport-tomosha tashkilotlarida, alpinist lagerlari, shaxmat-shashka klublari, o‘q otish maydonlari, aholiga xizmat ko‘rsatuvchi seksiya va guruhlarda;
zo‘ravonlik, diniy ekstremizm va davlat tuzumi, mamlakatning tinchligi va xavfsizligi, uning aholisiga qarshi qaratilgan boshqa harakatlarni targ‘ibot qilish;
kamsituvchi munosabatda bo‘lish, shu jumladan milliy, diniy, jinsiy, siyosiy, madaniy, iqtisodiy va boshqa belgilar bo‘yicha kamsitish;
12. Sport va ommaviy tadbirlarda trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslarning ishtiroki, sport turi bo‘yicha tegishli xalqaro va milliy federatsiyalar, shuningdek ushbu tadbirlarni tashkil qiluvchi tashkilotlar tomonidan tasdiqlangan reglament, nizom va boshqa hujjatlarga muvofiq amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
13. Sport zaxiralari va yuqori malakali sportchilarni tayyorlashga qaratilgan sport turlari bo‘yicha trenerlik va trener-o‘qituvchilik faoliyati O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligi tomonidan ro‘yxatga olingan sport turlari bo‘yicha amalga oshiriladi.
(13-band O‘zbekiston Respublikasi sport vazirining 2024-yil 20-fevraldagi 2-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3499, 23.02.2024-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 26.02.2024-y., 10/24/3499/0149-son)
14. Sport zaxiralari va yuqori malakali sportchilarni tayyorlashga qaratilgan sport turlari bo‘yicha trenerlik va trener-o‘qituvchilik faoliyati yosh toifasiga muvofiq katta yoshdagilar, yoshlar (yuniorlar), o‘smirlar va bolalar sport guruhlarida amalga oshiriladi.
15. Sport turi bo‘yicha trenerlik yoki trener-o‘qituvchilik faoliyati bilan quyidagi shaxslar shug‘ullanishiga yo‘l qo‘yiladi:
Oldingi tahrirga qarang.
jismoniy tarbiya bo‘yicha oliy yoki o‘rta maxsus, professional ta’lim ma’lumotiga ega bo‘lgan shaxslar;
(15-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
“O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan sportchi”, “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan sport ustozi”, “Xizmat ko‘rsatgan sport ustasi” shuningdek xalqaro va boshqa sport unvonlariga ega bo‘lgan shaxslar;
Oldingi tahrirga qarang.
qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda malaka oshirganlik haqidagi sertifikatga ega bo‘lgan shaxslar.
(15-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
16. Respublika terma jamoasi darajasida sport turi bo‘yicha trenerlik yoki trener-o‘qituvchilik faoliyatini amalga oshirib kelayotgan shaxslarni lavozimga tayinlash va ozod etish sport turi bo‘yicha tegishli milliy federatsiyalar (ittifoqlar, assotsiatsiyalar) bilan kelishilgan holda amalga oshiriladi.
17. Sport turi bo‘yicha trenerlik yoki trener-o‘qituvchilik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslar quyidagi lavozimlarni egallab turishlari mumkin:
viloyat, shahar, ko‘ngilli, jismoniy tarbiya va sport jamoalari, tegishli terma jamoalar va boshqa tashkilotlardagi sport turi bo‘yicha katta trener;
bo‘linmalar, o‘quv-mashq guruhlari, sport turining tor sohalaridagi va tegishli terma jamoalardagi sport turi bo‘yicha katta trener;
18. Ommaviy jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish ishlari sohasida trenerlik faoliyati trener-instruktor tomonidan aholini sog‘lomlashtirish yo‘nalishida tibbiy moneliklar mavjud bo‘lmagan shug‘ullanuvchilarning yoshlaridan qat’i nazar jismoniy tarbiya vositalari va usullari yordamida sog‘lomlashtirish yo‘nalishidagi guruhlarda (salomatlik guruhlarida) amalga oshiriladi.
19. Ommaviy jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish ishlari sohasida trener-instruktorlik faoliyati bilan quyidagi shaxslar shug‘ullanishiga yo‘l qo‘yiladi:
Oldingi tahrirga qarang.
jismoniy tarbiya bo‘yicha oliy yoki o‘rta maxsus, professional ta’lim ma’lumotiga ega yoki maxsus kurslarni bitirgan shaxslar;
(19-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi yoshlar siyosati va sport vazirining 2023-yil 1-noyabrdagi 12-mh-son buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-2, 22.11.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 23.11.2023-y., 10/23/2247-2/0876-son)
Oldingi tahrirga qarang.
qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda malaka oshirganlik haqidagi sertifikatga ega bo‘lgan shaxslar.
(19-bandning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
sport musobaqalari, ommaviy jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish tadbirlari, anjumanlar, seminarlar, kurslar va yig‘inlarda ishtirok etish;
Oldingi tahrirga qarang.
Trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslar qonunchilik hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishlari mumkin.
(20-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(21-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi sportni rivojlantirish vazirining 2022-yil 26-maydagi 3-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2247-1, 06.06.2022-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.06.2022-y., 10/22/2247-1/0483-son)
o‘z faoliyati jarayonida jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarda vatanparvarlik, vatanga muhabbat tuyg‘ularini tarbiyalashga, ularning sog‘ligini mustahkamlashga, sport mahoratini oshirishga, ularni axloqiy, ma’naviy tarbiyalashga alohida e’tibor qaratish;
o‘z faoliyatini trenerlik faoliyatiga qo‘yilgan talablarni belgilovchi reglament, nizomlar va boshqa hujjatlarga muvofiq amalga oshirish;
yuksak madaniyat va tashkilotchilik bo‘yicha o‘rnak bo‘lish, shug‘ullanuvchilar tomonidan qo‘pollik, intizomsizlik va axloqiy me’yorlar buzilishining oldini olish.
Oldingi tahrirga qarang.
Trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslar qonunchilik hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa majburiyatlarni o‘z zimmalariga olishlari mumkin.
(21-bandning sakkizinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
22. Trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslarning malaka toifalari yagona sport klassifikatsiyasiga asosan quyidagilardan iborat:
Oldingi tahrirga qarang.
23. O‘zbekiston Respublikasi II va I toifali trenerlarning malaka toifalari O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligi tomonidan tasdiqlangan, mutaxassislarning ish staji, faoliyatining sifati va mohiyatiga ko‘ra belgilangan shartlar, me’yorlar va talablarga muvofiq beriladi.
(23-band O‘zbekiston Respublikasi sport vazirining 2024-yil 20-fevraldagi 2-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3499, 23.02.2024-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 26.02.2024-y., 10/24/3499/0149-son)
24. O‘zbekiston Respublikasi Oliy toifali trenerining malaka toifasi “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan sport ustozi” yoki “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan yoshlar murabbiysi” unvonlari, xalqaro sport tashkilotlarining (Xalqaro Olimpiya qo‘mitasi, Osiyo Olimpiya Kengashi, sport turlari bo‘yicha xalqaro federatsiyalar (ittifoqlar, assotsiatsiyalar va boshqalar) oliy sovrinlari egasi bo‘lganligi uchun, shuningdek O‘zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishga alohida hissa qo‘shganligi uchun beriladi.
25. Xalqaro toifali trenerning malaka toifasi O‘zbekiston Respublikasida sport turi bo‘yicha trenerlar, trener-o‘qituvchilarga tegishli sport turi bo‘yicha xalqaro federatsiyalar (ittifoqlar, assotsiatsiyalar) tomonidan beriladi.
26. Ushbu Nizomning 22-bandida belgilangan malaka toifalari trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslarga beriladi.
27. O‘zbekiston Respublikasi trenerlarining malaka toifalari va xalqaro trenerlik malaka toifalari jismoniy tarbiya va sport sohasida faoliyat yurituvchi barcha tashkilotlarda haqiqiydir.
Oldingi tahrirga qarang.
28. Qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda malaka oshirganlik haqidagi sertifikatga ega bo‘lgan shaxslarning hisobini yuritish O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligi huzuridagi Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti tomonidan amalga oshiriladi.
(28-band O‘zbekiston Respublikasi sport vazirining 2024-yil 20-fevraldagi 2-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3499, 23.02.2024-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 26.02.2024-y., 10/24/3499/0149-son)
Oldingi tahrirga qarang.
29. Trenerlik faoliyatini amalga oshiruvchi shaxslar to‘g‘risidagi statistik hisobot qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda yuritiladi.
(29-band O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
30. Hisobot va boshqa hujjatlarda xalqaro toifali trener malaka toifasi O‘zbekiston Respublikasi Oliy toifali trener malaka toifasiga tenglashtiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
31. Ushbu Nizomda ko‘rsatilgan talablarning buzilishiga yo‘l qo‘ygan shaxslar qonunchilik hujjatlariga muvofiq javobgarlikka tortiladi.
(31-band O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
32. Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’limi vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi hamda O‘zbekiston Kasaba uyushmalari Federatsiyasi Kengashi bilan kelishilgan.