O‘zbekiston Respublikasining “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”gi Qonuniga o‘zgartishlar kiritish haqida”gi 2009-yil 9-oktabrdagi O‘RQ-228-son Qonunini amalga tatbiq etish hamda Vazirlar Mahkamasining “2010 — 2020-yillarda nomoddiy madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish, asrash, targ‘ib qilish va ulardan foydalanish Davlat dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 2010-yil 7-oktabrdagi 222-son qarori ijrosini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Nomoddiy madaniy meros obyektlarini tarixiy-madaniy ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Vazirlar Mahkamasining “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 2002-yil 29-iyuldagi 269-son qaroriga 3-ilovaga muvofiq o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A. Aripov zimmasiga yuklansin.
2. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxati nomoddiy madaniy meros obyektlari to‘g‘risidagi yangilanib turiladigan ma’lumotlar ko‘rsatilgan hisobga olish hujjatidan iborat bo‘ladi.
tegishli nomoddiy madaniy meros obyektlarining tarmoqlari, yo‘nalishlari, janrlari va uslublarini tasniflash;
nomoddiy madaniy meros obyektlarining sifat holatini aniqlash va uning natijalari bo‘yicha hisobotlar tuzish.
Oldingi tahrirga qarang.
4. Tarixiy-madaniy qimmatga ega bo‘lgan obyektlarni Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritish O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi tomonidan mahalliy davlat hokimiyati organlari, shuningdek yuridik va jismoniy shaxslarning takliflari asosida amalga oshiriladi.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
o‘zlikni namoyon qilishning og‘zaki shakl va an’analari (shu jumladan, til — nomoddiy madaniy merosni ifodalash faktori sifatida);
nomoddiy madaniy merosni namoyon etish bilan bog‘liq jihozlar, predmetlar, artefaktlar va madaniy makonlar.
Oldingi tahrirga qarang.
6. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligining Respublika madaniyat muassasalari faoliyatini tashkil etish ilmiy-metodika markazi (keyingi o‘rinlarda “Markaz” deb ataladi) tomonidan yuritiladi.
(6-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
7. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxati nomoddiy madaniy meros obyektlarini davlat tomonidan muhofaza qilish maqsadida yuritiladi.
insoniyat nomoddiy madaniy merosining Reprezentativ ro‘yxatiga tavsiya etilayotgan obyektlar ro‘yxati;
11. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining mahalliy ro‘yxati Nomoddiy madaniy meros obyektlarining milliy ro‘yxatini, Nomoddiy madaniy meros obyektlarining milliy ro‘yxati o‘z navbatida, Insoniyat nomoddiy madaniy merosining Reprezentativ ro‘yxatiga tavsiya etilayotgan obyektlar ro‘yxatining to‘ldirilib, yangilanib borishi uchun xizmat qiladi.
13. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritiladigan nomoddiy madaniy meros obyektini o‘rganish va hujjatlashtirish ishlari, aksariyat hollarda, obyekt joylashgan joyda tashkil etiladi. Bu ishga davlat organlari, ilmiy institut va muassasalar hamda nodavlat notijorat tashkilotlarining vakillari, nomoddiy madaniy merosni asrash va ulardan foydalanish yo‘nalishida faoliyat yuritayotgan va tadqiqot ishlarini olib borayotgan alohida tadqiqotchilar va mutaxassislar mustaqil ekspertlar sifatida jalb etilishi mumkin. Bunda, Markaz belgilangan tartibda mustaqil ekspertlar bilan shartnomalar tuzadi.
14. Nomoddiy madaniy meros obyektlarini Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritilishini asoslovchi materiallar ushbu Nizomning 1, 2 va 3-ilovalarida keltirilgan namunalarga muvofiq rasmiylashtiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
15. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritilgan obyektga tegishli barcha hujjatlar Markaz va uning hududiy bo‘linmalarida qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda saqlanadi.
(15-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Oldingi tahrirga qarang.
16. O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi, mahalliy davlat hokimiyati organlari Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritilgan nomoddiy madaniy meros obyektlari holatini nazorat qilib turadi.
(16-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
17. Muhofaza ostiga olinishi lozim bo‘lgan nomoddiy madaniy meros obyektlarni o‘rganish, ularning tarixiy-madaniy ekspertizasini tashkil etish hamda Nomoddiy madaniy meros obyektlari ro‘yxatiga kiritish bilan bog‘liq xarajatlar Madaniyat vazirligiga moliya yilida davlat budjetidan ajratilgan mablag‘lar doirasida amalga oshiriladi.
(17-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
18. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritilgan obyektlar va ular to‘g‘risidagi ma’lumotlar maxsus tashkil etilgan internet veb-saytida e’lon qilib boriladi.
A. | Obyektning nomi (200 ta harfdan oshmasligi kerak) |
B. | Tegishli jamoa, guruh yoki shaxslar (100 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
V. | Obyekt haqida qisqacha ma’lumot (200 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
1. | Obyekt haqida ma’lumotnoma |
1.a. | Obyektning nomi |
1.b. | Obyektning boshqa nomlari (agar mavjud bo‘lsa) |
1.v. | Tegishli jamoa, guruh yoki shaxslar, ularning manzili |
1.g. | Obyektning hududiy joylashishi va boshqa joylarga tarqalganligi |
1.d. | Obyekt bilan bog‘liq qo‘shimcha namunalar |
2. | Obyekt bo‘yicha ma’lumotnoma (1-mezonga muvofiq) (1000 ta so‘zdan oshmasligi kerak). |
3. | Madaniyatlararo muloqotni targ‘ib etish va keng ommaga namoyish etishdagi hissasi (1000 ta so‘zdan oshmasligi kerak). |
4. | Muhofaza qilish bo‘yicha chora-tadbirlar |
4.a. | Muhofaza qilish bo‘yicha hozirgi kunda amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar (500 ta so‘zdan oshmasligi kerak). |
4.b. | Kelajakda rejalashtirilayotgan muhofaza qilish chora-tadbirlari (1000 ta so‘zdan oshmasligi kerak). |
4.v. | Davlat va tegishli jamoa, guruh yoki shaxslar t�monidan qo‘llab-quvvatlanishi to‘g‘risida ma’lumot (500 ta so‘zdan oshmasligi kerak). |
5. | Jamoaning jalb etilishi |
5.a. | Tegishli jamoa, guruh yoki shaxslarning ishtiroki |
5.b. | Jamoaning rasmiy roziligi |
5.v. | Obyekt bilan bog‘liq amaliyotni boshqarish (me’yorlari, ommaviy axborot vositalari orqali qo‘llab-quvvatlovchi dalillar) |
6. | Hujjatlashtirish |
6.a. | Qo‘shimcha ma’lumotlar (fotosuratlar, video va audio hujjatlar) |
6.b. | Mualliflik huquqi bilan bog‘liq masalalar |
6.v. | Manbalar ro‘yxati (bir betdan oshmasligi kerak) |
7. | Hamkorlik va aloqa uchun mutasaddi tashkilot to‘g‘risida ma’lumot |
7.a. | Hamkorlik va aloqaga mas’ul shaxs bo‘yicha ma’lumotnoma (manzil, telefon, faks, elektron manzil) |
7.b. | Mas’ul tashkilot |
7.v. | Hamkor tashkilotlar |
7.g. | Mutasaddi jamoa yoki jamoa vakili |
8. | Mas’ul tashkilot yoki muassasa vakilining imzosi |
1. Obyekt Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatini yuritish to‘g‘risidagi nizomning 5-bandida aniqlangan nomoddiy madaniy meros tushunchasiga muvofiq bo‘lishi lozim.
2. Obyektni muhofaza qilish tadbirlari jamoa, guruh yoki shaxslar ishtiroki va ularning roziligi bilan amalga oshirilishi lozim.
ilmiy tadqiqotlar asosida tasdiqlangan ma’lumotnomalar (ilmiy risolalar, muzey va kutubxonalarda mavjud bo‘lgan ma’lumotlar, anjumanlar va ekspeditsiyalar natijalari);
davlatning madaniy siyosatida (shu jumladan markaziy va mahalliy hokimliklar tomonidan) qabul qilingan hujjatlar (qaror nusxalari, festivallar va tanlovlar natijalari bo‘yicha ma’lumotlar);
davlat nodavlat tashkilotlari va muassasalari tomonidan amalga oshirilayotgan tadbirlar to‘g‘risida ma’lumotlar;
ommaviy axborot vositalarida maxsus dasturlar orqali keng namoyish etilgan namunalar (audio-video hujjatlar) ilova etilishi lozim.
Titul varag‘i | |
A. | Obyektning nomi (200 ta belgi yoki harfdan oshmasligi kerak) |
B. | Tegishli jamoa, guruh va alohida shaxslar (200 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
V. | Obyekt haqida qisqacha ma’lumot (200 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
G. | Obyektni zudlik bilan muhofaza ostiga olinishi (yo‘qolib ketish xavfi borligi) zarurligi, uning hayotiyligini asoslovchi qisqacha ma’lumot, uni saqlab qolish borasida amalga oshirilishi zarur bo‘lgan tadbirlar. |
Obyekt haqida ma’lumot | |
1. | Obyektni identifikatsiya qilish |
1.a. | Obyektning nomi |
1.b. | Obyektning boshqa nomlari (agar mavjud bo‘lsa) |
1.v. | Tegishli jamoa, guruh yoki shaxslar, ularning manzili |
1.g. | Obyektning hududiy joylashuvi va boshqa joylarga tarqalganligi |
1.d. | Obyekt tomonidan taqdim etilayotgan soha |
2. | Obyekt bo‘yicha ma’lumotnoma (1000 ta so‘zdan oshmasligi kerak). |
3. | Saqlab qolish maqsadida zudlik bilan chora-tadbirlar ko‘rilishini asoslash |
3.a. | Obyektning hayotiyligini baholash (obyektning hozirgi kundagi ahvoli to‘g‘risida ma’lumot) (500 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
3.b. | Xavf solayotgan tahdid (500 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
4. | Muhofaza qilish chora-tadbirlari |
4.a. | Saqlash borasida olib borilayotgan va oxirgi marta o‘tkazilgan chora-tadbirlar (500 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
4.b. | Saqlab qolish bo‘yicha tavsiya etilayotgan chora-tadbirlar (2000 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
4.v. | Mamlakat, jamoalar, guruhlar va alohida shaxslarning majburiyatlari (500 ta so‘zdan oshmasligi kerak) |
5. | Jamoalarning ishtiroki va roziligi |
5.a. | Jamoalar, guruhlar va alohida shaxslarning ishtiroki |
5.b. | Jamoalar, guruhlar va alohida shaxslarning rasmiy roziligi |
5.v. | Huquqiy normalarga rioya etilishi |
6. | Ro‘yxatga kiritish |
7. | Hujjatlashtirish |
7.a. | Majburiy va qo‘shimcha ma’lumotlar (Konvensiyadan foydalanish bo‘yicha yo‘riqnomaning III Bo‘limida keltirilgan namuna asosida) |
7.b. | Foydalanish huquqining berilishi |
7.v. | Qo‘shimcha materiallar ro‘yxati (Bir sahifadan ortiq bo‘lmasligi kerak) |
8. | Bog‘lanish uchun ma’lumotlar |
8.a. | Mutasaddi shaxs va u bilan bog‘lanish ma’lumotlari |
8.b. | Obyektni tavs�ya etayotgan tashkilot yoki muassasa |
8.v. | Manfaatdor jamoat tashkilotlari va (yoki) ularning vakili |
9. | Obyektni tavsiya etayotgan tashkilot yoki muassasa vakilining imzosi |
1. | Obyekt haqida ma’lumotnoma |
1.a. | Obyektning nomi |
1.b. | Obyektning boshqa nomlari (agar mavjud bo‘lsa) |
1.v. | Obyektni ro‘yxatga kiritishdan manfaatdor jamoa, guruh yoki shaxslar, ularning manzili |
1.g. | Obyektning hududiy joylashishi va boshqa joylarga tarqalganligi |
1.d. | Obyekt namoyon etayotgan soha |
2. | Ro‘yxatga kiritishni asoslash |
2.a. | Ro‘yxatga kiritish uchun tavsiya etayotgan jamoa, guruh yoki shaxs |
2.b. | Tavsiya etilishini asoslash |
2.v. | Hozirgi kunda obyekt mavjud bo‘lgan hudud yoki hududlar |
2.g. | Saqlash borasida amalga oshirilgan tadbirlar |
2.d. | Amalga oshirilishi rejalashtirilayotgan ishlar |
2.e. | Vazifalar |
3. | Batafsil ma’lumot |
3.a. | Tarixiy ma’lumotlar |
3.b. | Hozirgi kundagi ahvoli |
3.v. | Madaniy xilma-xillikni namoyon etishdagi o‘rni |
3.g. | Yoshlar tarbiyasida foydalanish istiqbollari |
4. | Merosni o‘zida saqlovchi va boshqalarga yetkazuvchi shaxslar haqida ma’lumotlar |
4.a. | Tarixiy shaxslar |
4.b. | Hozirgi kundagi mavjud shaxslar, shu jumladan yoshlar va o‘smirlar |
5. | Obyektning ilmiy jihatdan o‘rganilganligi |
5.a. | Ilmiy tadqiqotlar |
5.b. | Ilmiy maqolalar |
5.v. | Ilmiy ekspeditsiyalar |
6. | Obyektning targ‘iboti bilan bog‘liq materiallar |
6.a. | Bosma materiallar |
6.b. | Audio materiallar |
6.v. | Video materiallar |
7. | Saqlash va rivojlantirish uchun mas’ul idora/tashkilot yoki muassasa |
8. | Ma’lumotni tayyorlagan shaxs |
Nomoddiy madaniy meros obyektlarining tarixiy- madaniy ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi
1. Mazkur Nizom nomoddiy madaniy meros obyektlarining tarixiy-madaniy ekspertizasini tashkil etish va o‘tkazish tartibini belgilaydi.
2. Tarixiy-madaniy ekspertiza nomoddiy madaniy meros obyektini Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritilishini asoslash maqsadida o‘tkaziladi.
Oldingi tahrirga qarang.
3. Nomoddiy madaniy meros obyektlarining tarixiy-madaniy ekspertizasi O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi tomonidan tashkil etiladi va amalga oshiriladi.
(3-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
4. Tarixiy, ilmiy, badiiy yoki o‘zgacha madaniy qimmatga ega bo‘lgan urf-odatlar, xalq ijodiyoti (so‘z, raqs, musiqa, tomosha san’ati), shuningdek ular hamda xalq badiiy hunarmandchiligi va amaliy san’ati bilan bog‘liq bilimlar, ko‘nikmalar, asbob-anjomlar, artefaktlar, madaniy makonlar va boshqa Nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga kiritilishini asoslovchi materiallar tarixiy-madaniy ekspertiza obyektlari hisoblanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
5. Tarixiy-madaniy ekspertizani tashkil etish O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligining Respublika madaniyat muassasalari faoliyatini tashkil etish ilmiy-metodika markaziga (keyingi o‘rinlarda “Markaz” deb yuritiladi), uni o‘tkazish Markaz huzurida tashkil etiladigan Ilmiy-metodik kengashga (keyingi o‘rinlarda “Kengash” deb ataladi) yuklanadi.
(5-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
6. Kengash tarkibiga davlat organlari, ilmiy institut va muassasalar, nodavlat, notijorat tashkilotlarning vakillari, nomoddiy madaniy merosni asrash va ulardan foydalanish yo‘nalishida faoliyat yuritayotgan va tadqiqot ishlarini olib borayotgan alohida tadqiqotchilar va mutaxassislar kiritiladi.
Kengash tarixiy-madaniy ekspertizani o‘tkazish jarayoniga mustaqil ekspertlarni jalb etish huquqiga ega.
Oldingi tahrirga qarang.
7. Kengash — uning raisi, a’zolari va kotibdan tashkil topadi. Kengashning tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi tomonidan tasdiqlanadi.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 11-maydagi 270-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 19-son, 345-modda)
10. Tarixiy-madaniy ekspertiza Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan hujjatlar asosida amalga oshiriladi.
11. Hujjatlarni kotib qabul qilib oladi va Kengash raisiga taqdim etadi. Kengash raisi bu hujjatlarni tegishli shu’baga yuboradi.
13. Tarixiy-madaniy ekspertiza, zaruratdan kelib chiqib, nomoddiy madaniy meros obyekti joylashgan joyda ham tashkil etilishi mumkin.
14. Kengash shu’balari tarixiy-madaniy ekspertiza xulosasining loyihasini tayyorlaydi va barcha hujjatlarni ilova etgan holda Kengash raisiga taqdim etadi.
15. Kengash yig‘ilishi uning a’zolaridan uchdan ikki qismi qatnashganda vakolatli hisoblanadi. Kengash qarori oddiy ko‘pchilik ovoz berishi orqali qabul qilinadi. Ovozlar teng bo‘lganda, raisning ovozi hal qiluvchi kuchga ega.
16. Kengash qabul qilgan qarorga qo‘shilmagan Kengash a’zolari o‘z fikrlarini bildirish huquqiga ega.
18. Kengash qarori yig‘ilish bayoni bilan rasmiylashtiriladi va raislik qiluvchi hamda kotib tomonidan imzolanadi.
19. Kengash bayoni qarorga qo‘shilmagan Kengash a’zolarining yozma fikrlari jamlanib, kotib tomonidan Markazga yo‘llanadi.
20. Kengash qarori asosida tegishli nomoddiy madaniy meros obyekti Insoniyat nomoddiy madaniy merosining Reprezentativ ro‘yxatiga tavsiya etilayotgan obyektlar ro‘yxatiga, Zudlik bilan muhofaza ostiga olinishi lozim bo‘lgan nomoddiy madaniy meros obyektlarining ro‘yxatiga, Nomoddiy madaniy meros obyektlarining milliy ro‘yxatiga yoki Nomoddiy madaniy meros obyektlarining mahalliy ro‘yxatiga Markaz tomonidan kiritiladi.
1. O‘zbekiston Respublikasi madaniy meros obyektlari davlat kadastrini yuritish tartibi to‘g‘risidagi nizomda (3-ilova):
“1. Moddiy madaniy meros obyektlari davlat kadastri “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”, “Davlat kadastrlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga, shuningdek mazkur Nizomga muvofiq moddiy madaniy meros (keyingi o‘rinlarda “madaniy meros” deb yuritiladi) obyektlarining davlat muhofazasini hamda ulardan oqilona foydalanishni ta’minlash maqsadida yuritiladi”.
“1. Mazkur Nizom moddiy madaniy meros (keyingi o‘rinlarda “madaniy meros” deb yuritiladi) obyektlarining tarixiy-madaniy ekspertizasini tashkil etish tartibini belgilaydi”.