Босқичлар | Субъектлар | Тадбирлар | Ижро муддати | |||
1-босқич | Биржа, сотувчи корхоналар | Фьючерс контракти биржанинг Листинг комиссияси томонидан очилиб, биржада муомалага чиқарилади. | Савдолар ўтказилишидан олдин | |||
2-босқич | Биржа | Биржада фьючерс шартномалари фьючерс савдоларида иштирок этиш учун биржа томонидан ташкил этиладиган алоҳида ўқув курсини муваффақиятли тамомлаб, тегишли сертификат олган ҳамда биржадан аккредитациядан ўтган биржа аъзолари орқали тузилади. | Савдолар ўтказилишидан олдин | |||
3-босқич | Биржа аъзолари | Биржа аъзолари фьючерс шартномаларини ўз номидан ва ўз ҳисобидан ёки мижознинг топшириғига кўра ва унинг ҳисобидан тузишлари мумкин. Мижоз ва биржа аъзоси ўртасидаги муносабатлар шартнома асосида тартибга солинади. | Савдолар ўтказилишидан олдин | |||
4-босқич | Биржа аъзоси, Ҳисоб-китоб клиринг палатаси | Клиринг иштирокчилари томонидан фьючерс савдоларида иштирок этиш учун хизмат кўрсатаётган биржа аъзоларига ва уларнинг мижозларига ҲККПда шахсий ҳисобварақлари очилади. | Савдолар ўтказилишидан олдин | |||
5-босқич | Биржа, Ҳисоб-китоб клиринг палатаси | Фьючерс контракти бўйича клиринг иштирокчилари томонидан мажбуриятларнинг бажарилишини таъминлаш мақсадида ҲККП клиринг иштирокчиси ёки биржа аъзоси томонидан очиладиган позициялар миқдори, фьючерс контрактлари бўйича нархларнинг ўзгариш лимитлари, кафолатлаш маблағлари миқдорини белгиланиши мумкин. | Савдолар ўтказилишидан олдин | |||
6-босқич | Клиринг иштирокчиси | Фьючерс савдоларида иштирок этиш учун мижоз клиринг иштирокчиси ёки биржа аъзоси орқали ўзининг ҲККПдаги шахсий ҳисобварағига депозит маржасини киритади. | Савдолар ўтказилишидан олдин | |||
7-босқич | Биржа | Фьючерс савдолари белгиланган савдо сессиялари жадвалига мувофиқ электрон шаклда икки томонлама қарама-қарши аукцион асосида ўтказилади. | Савдолар жараёнида | |||
8-босқич | Биржа | Савдо сессияси давомида ижро этилган талабномалар бўйича шартномалар биржа томонидан рўйхатга олинади ва шартномалар реестрига киритилади. | Савдолар жараёнида | |||
9-босқич | Ҳисоб-китоб клиринг палатаси | ҲККП савдо сессиясидан кейин очиқ қолган ҳар бир позиция ёки савдо сессияси мобайнида ёпиқ бўлган позициялар учун вариацион маржа ҳисобланади. | Савдолар ўтказилгандан сўнг | |||
10-босқич | Ҳисоб-китоб клиринг палатаси | Вариацион маржа мусбат бўлганда, ушбу маблағ ҲККП томонидан қисқа позиция очган клиринг иштирокчисидан узун позиция очган клиринг иштирокчиси ҳисобварағига ўтказилади, агар манфий бўлса, маблағ узун позиция очган клиринг иштирокчисидан қисқа позиция очган клиринг иштирокчиси ҳисобварағига ўтказилади. | Савдолар ўтказилгандан сўнг | |||
11-босқич | Клиринг иштирокчиси | Фьючерс контрактлари бўйича тузилган шартномалар асосида шаклланган ҳуқуқ ва мажбуриятлар офсет битимларини тузиш ёки товарни етказиб бериш йўли билан бекор қилинади. | Савдолар ўтказилгандан сўнг | |||
12-босқич | Биржа, Ҳисоб-китоб клиринг палатаси | Офсет битимини амалга оширишда ҲККП тегишли ҳисобварақда олдин очилган очиқ позициялар бўйича ҳисобга олиш ёзувини бекор қилади. Фьючерс бозорида сотувчи сифатида товар ишлаб чиқарувчи бўлган тақдирда, у товарни фьючерс контракти бўйича олди-сотди шартномаси асосида етказиб бериши мумкин. | Савдолар ўтказилгандан сўнг | |||
ИЛОВА
Босқичлар | Субъектлар | Тадбирлар | Ижро муддати | |||
1-босқич | Юк эгаси | Порталга эълон жойлаштиради | Онлайн режимда | |||
2-босқич | Юк ташувчилар | ҲККПдаги ҳисобварағига аванс тўловларини ўтказади | Эълонга таклиф беришдан олдин | |||
3-босқич | Юк ташувчилар | Порталга жойлаштирилган эълон бўйича таклиф беради | Порталда эълон жойлаштирган вақтдан бошлаб | |||
4-босқич | Электрон тизим | Юк эгасига тушган таклифлар ошкор қилинади. Бунда, юк ташувчилар тўғрисида маълумотлар ва уларнинг нархлари кўрсатилмайди | Таклифларни қабул қилиш муддати тугаганидан кейин | |||
5-босқич | Юк эгаси | Юк ташувчилардан тушган таклифлар ичидан мақбулларини танлайди* | Таклифларни қабул қилиш муддати тугаганидан кейин 24 соат давомида | |||
6-босқич | Электрон тизим | Мақбул таклифлар ичидан энг арзон нарх таклиф этган юк ташувчи ғолиб деб эътироф қилинади ва шартнома шакллантирилади | Автоматик режимда | |||
7-босқич | Электрон тизим | Ғолиб деб топилмаган юк ташувчиларга аванс тўловлари қайтарилади | Автоматик режимда | |||