Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Мева-сабзавот маҳсулотларини ташқи бозорларга чиқариш самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида« 2018 йил 17 октябрдаги ПҚ-3978-сон қарори ижросини таъминлаш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Мева-сабзавот маҳсулотларини экспорт қилиш тартиби тўғрисида низом 1-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги ва Давлат божхона қўмитаси Ташқи савдо операцияларининг ягона электрон ахборот тизими маълумотлари асосида ўн кун муддатда ноҳалол экспорт қилувчилар реестрини шакллантириб, Ягона интерактив давлат хизматлари порталига жойлаштирсинлар.
3. Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг 2-иловага мувофиқ айрим қарорлари ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
4. Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда ўзлари қабул қилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни бир ой муддатда ушбу қарорга мувофиқлаштирсинлар.
5. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари Э.М. Ганиев, Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар ва ташқи савдо вазири С.У. Умурзаков ва Давлат божхона қўмитаси раиси М.Б. Азимов зиммасига юклансин.
мева-сабзавот маҳсулотлари — сабзавотлар, мевалар, дуккакли, ёнғоқ, узум ва полиз маҳсулотлари, музлатилган, қуритилган сабзавот ва мевалар (ТИФ ТН бўйича товар коди 07, 08, 0904, 1202);
экспорт қилувчилар — Ўзбекистон Республикаси норезидентлари билан экспорт контрактлари тузган ёки экспорт контракти тузмасдан инвойс асосида экспорт қилувчи юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар – Ўзбекистон Республикаси резидентлари;
экспорт контракти — экспорт қилувчи ва Ўзбекистон Республикаси норезиденти ўртасида мева-сабзавот маҳсулотларини экспорт қилиш учун тузилган хўжалик шартномаси;
ноҳалол экспорт қилувчилар реестри — Ташқи савдо операцияларининг ягона электрон ахборот тизимига киритилган экспорт контрактлари бўйича муддати ўтган дебитор қарздорлиги мавжуд бўлган, реал вақт режимида автоматик равишда шаклланадиган экспорт қилувчилар рўйхати.
3. Тадбиркорлик субъектлари улгуржи савдо қилиш лицензиясига эга бўлмасдан мева-сабзавот маҳсулотлари экспортини амалга ошириш ҳуқуқига эгадирлар. Бунда якка тартибдаги тадбиркорларнинг мева-сабзавот маҳсулотлари экспорт тушумларига ягона солиқ тўлови тўланишини назарда тутувчи солиққа тортиш тартиби қўлланилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
4. Экспорт қилувчилар мева-сабзавот маҳсулотлари экспортини дастлабки тўловсиз, аккредитив очмасдан, банк кафолатини расмийлаштирмасдан ҳамда экспорт контрактини тижорат хавфларидан суғурта полисисиз амалга ошириш ҳуқуқига эга.
(4-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 9 ноябрдаги ПҚ-417-сон қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 09.11.2022 й., 07/22/417/1004-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(4-банднинг иккинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 9 ноябрдаги ПҚ-417-сон қарорига асосан чиқарилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 09.11.2022 й., 07/22/417/1004-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Мева-сабзавот маҳсулотларининг божхона назорати ва расмийлаштируви экспорт қилувчи томонидан тақдим этилган ҳужжатлар ҳамда хавфни бошқариш автоматлаштирилган тизими асосида амалга оширилади. Бунда ҳужжатлардаги мавжуд маълумотларнинг ишончлилиги, шунингдек, маҳсулотларни Ўзбекистон Республикаси божхона чегарасидан ноқонуний олиб ўтиш ҳолатлари учун экспорт қилувчи жавобгар ҳисобланади.
(4-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 5 сентябрдаги 487-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.09.2022 й., 09/22/487/0794-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(5-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 10 августдаги 472-сонли қарорига асосан 2020 йил 1 сентябрдан ўз кучини йўқотади — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 11.08.2020 й., 09/20/472/1155-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
6. Экспорт қилувчилар экспорт контракти тузмасдан инвойс асосида мева-сабзавот маҳсулотларини Ўзбекистон Республикасининг тижорат банкларидаги ҳисобварақларига Ўзбекистон Республикаси норезидентларидан хорижий валютада банк ўтказмалари, шунингдек, хорижий ёки миллий валютадаги нақд пул маблағларини белгиланган тартибда банк кассаларига киритиш орқали 50 фоиз олдиндан тўлов олиш шарти билан экспорт қилиш ҳуқуқига эга.
(6-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 24 октябрдаги 560-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 25.10.2023 й., 09/23/560/0796-сон)
7. Экспорт қилувчи юридик шахслар мева-сабзавот маҳсулотларини кейинчалик экспорт қилиш учун жисмоний шахслардан сотиб олганда, жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича имтиёзлар жисмоний шахслар томонидан сотилган маҳсулотлар уларга ёки уларнинг оила аъзоларига ажратилган ер участкаларида етиштирилганини тасдиқловчи ҳужжат тақдим этилмасдан қўлланади.
8. Экспорт контрактлари бўйича экспорт қилинган янги узилган мева-сабзавот маҳсулотларини белгиланган жойгача транспортда ташиш пайтида ушбу Низомнинг иловасига мувофиқ фактура қийматига тузатишлар киритиш учун қўлланадиган Экспорт қилинган янги узилган мева-сабзавот маҳсулотлари, узум ва полиз маҳсулотларининг табиий йўқолиш нормативлари доирасида табиий йўқолишлар бўлган ҳолатларда, экспорт қилувчи бу ҳақда Ташқи савдо операцияларининг ягона электрон ахборот тизимига (ТСОЯЭАТ) ахборот киритади.
Экспорт қилинган мева-сабзавот маҳсулотларининг табиий йўқолишлари мавжуд бўлганда, йўқолиш суммаси дебитор қарздорлик сифатида ҳисобга олинмайди, балки экспорт қилувчи балансининг харажат қисмида ҳисобга олинади. Йўқотиш суммаси олдиндан тўлов сифатида эътироф этилганда, табиий йўқотишлар суммасига тенг мева-сабзавот маҳсулотлари экспорт қилувчи томонидан ТСОЯЭАТга киритилган маълумотлар асосида юклаб жўнатилади.
Табиий йўқотишлар суммаси хизмат кўрсатувчи банк томонидан экспорт қилувчининг табиий йўқотишлар суммаси тўғрисида ТСОЯЭАТга киритилган маълумотлар асосида экспортга юкланган маҳсулотлар суммасидан камайтирилади.
Янги узилган мева-сабзавот маҳсулотларини етказиб бериш натижасида пайдо бўлган йўқотиш суммаси хорижий шерикка қайтарилиши лозим ёки кейинги етказиб беришлар учун олдиндан тўлов деб ҳисобланиши мумкин.
Бунда экспорт божхона юк декларациясида қайд этилган янги узилган мева-сабзавот маҳсулотларининг фактура қийматига тузатишлар киритилмайди.
Олдинги таҳрирга қаранг.
9. Ушбу Низомда назарда тутилмаган талаблар экспорт контрактлари ва уларни бажаришга нисбатан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 14 майдаги 283-сон қарори билан тасдиқланган Ташқи савдо операциялари амалга оширилиши мониторингини олиб бориш ва назорат қилиш тартиби тўғрисидаги низом ва бошқа қонунчилик ҳужжатлари талаблари қўлланади.
(9-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
10. Экспорт божхона юк декларациясида мева-сабзавот маҳсулотларининг фактура қиймати инвойс валютасида кўрсатилади. Тижорат банклари томонидан ТСОЯЭАТга миллий валютадаги нақд маблағлар тўғрисида маълумотлар киритилган тақдирда, мева-сабзавот маҳсулотларининг миллий валюта эквивалентидаги умумий фактура қиймати божхона юк декларацияси қабул қилинган кунда Ўзбекистон Республикаси Марказий банк курси бўйича ТСОЯЭАТда божхона расмийлаштируви учун қайд этилган суммадан ошмаслиги зарур.
11. ТСОЯЭАТга киритилган экспорт контракти бўйича тўлов муддати ўтказиб юборилган дебитор қарздорлиги мавжуд бўлган экспорт қилувчи реал вақт режимида автоматик равишда шаклланадиган ноҳалол экспорт қилувчилар реестрига (кейинги ўринларда Реестр деб аталади) киритилади.
Тўлов муддати ўтказиб юборилган дебитор қарздорлик мавжуд контрактлар доирасида ушбу қарздорлик суммасидан кам бўлмаган миқдордаги хорижий валюта тушумлари тўғрисида маълумот ТСОЯЭАТга хизмат кўрсатувчи тижорат банки томонидан киритилгандан сўнг ноҳалол экспорт қилувчи реал вақт режимида шаклланадиган Реестрдан чиқарилади.
12. Реестрга киритилган ноҳалол экспорт қилувчига кейинги экспортини фақат 100 фоизли олдиндан тўлов шарти асосида амалга оширишига йўл қўйилади.
13. Реестр тижорат банклари ва божхона органлари томонидан ТСОЯЭАТга киритилган маълумотлар асосида автоматик равишда электрон тарзда шакллантирилади ва Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси томонидан юритилади.
Реестр хизмат кўрсатувчи банкнинг ва экспорт қилувчининг номлари, экспорт қилувчининг солиқ тўловчининг идентификация рақами (СТИР), контрактнинг рақами, санаси ва идентификация рақами, тўлов муддати ўтган дебитор қарздорлик суммаси тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олади.
Реестр Ягона интерактив давлат хизматлари порталига жойлаштирилади ҳамда Ўзбекистон Республикаси Ташқи савдо вазирлиги ва Давлат божхона қўмитасининг веб-сайтлари билан интеграция қилинади.
Экспорт қилувчи тўлов муддати ўтказиб юборилган дебитор қарздорлиги мавжуд контрактлари бўйича маълумотларни ўзининг электрон калитидан фойдаланган ҳолда Ягона интерактив давлат хизматлари портали ёки Ўзбекистон Республикаси Ташқи савдо вазирлиги ва Давлат божхона қўмитасининг веб-сайтларидан олиши мумкин.
Олдинги таҳрирга қаранг.
14. Экспорт операцияларига тижорат банклари қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда хизмат кўрсатади.
(14-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
экспорт қилувчи зарур ҳужжатларни қонунчиликда белгиланган тартибда тақдим этган пайтдан бошлаб бир иш куни давомида унга хорижий валютада талаб қилиб олинадиган депозит ҳисобварақ очишга;
экспорт контракти ёки инвойс бўйича экспорт қилувчининг банк ҳисобварағига келиб тушган пул маблағлари ҳақидаги маълумотларни ТСОЯЭАТга киритиш учун масъулдирлар.
Маблағлар келиб тушганлиги тўғрисидаги маълумотлар ТСОЯЭАТга тижорат банклари томонидан тўлов валютасида киритилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
15. Ушбу Низом қоидалари бузилишида айбдор бўлган шахслар қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.
(15-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
(юкнинг соф вазни (нетто)га нисбатан % ҳисобида) | ||||||||||||
Ташиш масофаси, км. | Маҳсулот номи | |||||||||||
бодринглар | помидорлар | ширин ва аччиқ қалампир, бақлажон, кабачки | карам, пиёз | кўкат | бошқа сабзавотлар | полиз маҳсулотлари | узум | данакли мевалар ва анор | олма ва нок | пўчоқли мевалар ва хурмо | цитрус мевалар | |
100 км. гача | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 0,3 | 0,3 |
250 км. гача | 1,9 | 1,1 | 1,2 | 1,1 | 0,5 | 0,7 | 1 | 1,1 | 1,3 | 0,7 | 1,1 | - |
500 км. гача | 2,4 | 1,7 | 1,5 | 1,7 | 0,6 | 1 | 1,6 | 1,4 | 1,6 | 1 | 1,9 | - |
501 — 550 | 2,5 | 1,8 | 1,6 | 1,8 | 0,7 | 1 | 1,7 | 1,5 | 1,7 | 1 | 2,0 | - |
551 — 600 | 2,6 | 1,9 | 1,7 | 1,9 | 0,8 | 1,1 | 1,8 | 1,6 | 1,7 | 1,1 | 2,1 | - |
601 — 700 | 2,8 | 2,1 | 1,8 | 2,2 | 1 | 1,3 | 2 | 1,7 | 1,8 | 1,3 | 2,3 | - |
701 — 800 | 3 | 2,3 | 1,9 | 2,5 | 1,1 | 1,5 | 2,1 | 1,8 | 1,9 | 1,5 | 2,5 | - |
801 — 900 | 3,2 | 2,5 | 2 | 2,8 | 1,2 | 1,7 | 2,3 | 1,9 | 2,0 | 1,7 | 2,7 | - |
901 — 1000 | 3,4 | 2,7 | 2 | 3,1 | 1,3 | 1,9 | 2,8 | 2,0 | 2,1 | 1,9 | 2,9 | - |
1000 км. дан узоқ масофага ташишда белгиланган меъёр кейинги ҳар 100 км. да оширилади | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,3 | 0,1 | 0,1 | 0,2 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | - |
1. Вазирлар Маҳкамасининг «Мева-сабзавот маҳсулотлари, картошка, полиз маҳсулотлари ва узумни экспорт қилишни тартибга солиш механизмини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2015 йил 28 августдаги 249-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2015 й., 8-сон, 75-модда).
2. Вазирлар Маҳкамасининг «Янги ва қайта ишланган мева-сабзавот маҳсулотларини экспорт қилиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида» 2016 йил 15 июндаги 207-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2016 й., 6-сон, 56-модда).
3. Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзагроэкспорт» АЖ томонидан олдиндан тўловсиз мева-сабзавот маҳсулотларини экспорт қилиши мумкин бўлган етакчи чет эл импорт қилувчи ташкилотлар рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида» 2017 йил 10 августдаги 609-сон қарори.
4. Вазирлар Маҳкамасининг «Янги узилган, қуритилган ва қайта ишланган мева-сабзавот маҳсулотларини экспорт қилиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида» 2017 йил 14 декабрдаги 984-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2017 й., 12-сон, 287-модда).
5. Вазирлар Маҳкамасининг «Инвестстрой» АЖ фаолиятини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2018 йил 7 июндаги 430-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2018 й., 12-сон, 287-модда).
6. Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек баъзиларини ўз кучини йўқотган деб ҳисоблаш тўғрисида» 2018 йил 8 январдаги 16-сон қарори иловасининг 10-банди (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2016 й., 6-сон, 56-модда).
7. Вазирлар Маҳкамасининг ««Ўзагроэкспорт» АЖ ихтисослаштирилган ташқи савдо компанияси олдиндан тўловсиз, тасдиқланган банк аккредитиви очилмасдан ёки биринчи даражали хорижий банк кафолати расмийлаштирилмасдан мева-сабзавот маҳсулотларини экспорт қилиши мумкин бўлган етакчи хорижий импорт қилувчи ташкилотлар рўйхатига қўшимчалар киритиш ҳақида» 2018 йил 9 октябрдаги 814-сон қарори.
8. Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида» 2018 йил 27 ноябрдаги 963-сон қарори иловасининг 5-банди (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 2017 й., 12-сон, 287-модда).