LexUZ шарҳи
Мазкур Шартнома Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1996 йил 3 июлдаги 232-сонли «Ҳукуматлараро битимларни тасдиқлаш тўғрисида»ги қарори билан тасдиқланган.
Ўзбекистон Республикаси ва Грузия, кейинги ўринларда «Томонлар» деб номланадилар,
қарор топган ўзаро ишонч ва ҳамкорлик муносабатларини ривожлантиришга амал қилиб, жазони ўзлари фуқаролари бўлган давлатда ўташ жазонинг янада самарали мақсадларига эришишга кўмаклашишини ҳисобга олиб, инсонпарварлик тамойилларидан келиб чиқиб,
1. Томонлардан ҳар бирининг бошда Томон ҳудудида озодликдан маҳрум этилган фуқаролари, ўзаро келишувга кўра, жазони ўташ учун ўзлари фуқаролари бўлган ўша Томонга ўтказиладилар.
2. Ҳукм қилинган шахсни жазони ўташ учун ҳукм қонуний кучга киргандан сўнг ва агар ҳукмни ижро этувчи Томон ҳукмнинг ижросини кафолатласа ўтказиш мумкин.
3. Жазони ўташ учун ўз фуқароси бўлган Томонга ўтказилган ҳукм қилинган шахс шу қилмиши учун янгидан жиноий жавобгарликка тортилмаслиги керак, мазкур Шартноманинг 10-моддасида назарда тутилган ҳолатлар бундан мустаснодир.
1) ҳукм қилинган шахс ўз фуқароси ҳисобланган Томоннинг қонуни бўйича у ҳукм қилинган қилмиш жиноят ҳисобланмаса;
2) узоқ муддат ўтиши оқибатида ёки ушбу Томон қонунида назарда тутилган бошқа хил асосларга кўра ўз фуқароси бўлган Томон ҳудудида жазони ижро этиш мумкин бўлмаса;
3) агар ҳукм қилинган шахс ўз фуқароси ҳисобланган Томон ҳудудида содир этган қилмиши учун жазо олган бўлса ёки оқланган бўлса, ёхуд иш тўхтатилган бўлса, агар шахс шу Томоннинг ваколатли муассасаси томонидан жазодан озод этилган бўлса;
5) ҳукм қилинган шахсни ушбу Шартномада назарда тутилган шартларда ўтказиш тўғрисида келишувга эришилмаса;
7) ҳукм қилинган шахсни ўтказиш суд ҳукм чиқарган Томоннинг ёки ҳукмни ижро этувчи Томоннинг манфаатларига зарар етказиши мумкин бўлса.
1. Ҳукм қилинган шахсни ўз фуқароси бўлган давлатга ўтказиш тўғрисидаги илтимосномани қўзғатиш учун суд томонидан ёки ҳукмни ижро этувчи Томоннинг ваколатли органи томонидан ҳукм қилинган шахснинг Томоннинг ваколатли органига берган аризаси асос бўлиб хизмат қилади.
Бундай ариза билан ҳукм қилинган шахснинг қариндош-уруғлари ҳам мурожаат қилишлари ёки қонуний вакил мурожаат қилиши мумкин.
2. Суд ҳукм чиқарган Томон ҳукм қилинган шахснинг, унинг қариндош-уруғларининг ёки қонуний вакилнинг аризасини кўриб чиқади ва иш юзасидан ижобий қарор қабул қилинган ҳолларда у ҳукм қилинган шахс фуқароси бўлган Томонга ҳукм қилинган шахсни ўтказиш тўғрисидаги илтимосномани ва мазкур Шартнома шартларига мувофиқ зарур ҳужжатларни юборади. Қариндош-уруғлар ёки қонуний вакилнинг аризаси юзасидан қарор қабул қилиш мақсадида ҳукм қилинган шахснинг ўзининг ўтиш учун розилигини олиш зарур.
Ҳукм қилинган шахсни жазони ўташ учун ўтказиш мақсадида суд ҳукм чиқарган Томоннинг ваколатли муассасаси ҳукм қилинган шахс фуқароси бўлган Томоннинг ваколатли муассасасига мурожаат қилади.
2) ҳукмнинг гувоҳлантирилган нусхаси ёки иш юзасидан мавжуд бўлган юқори турувчи суд поғоналарининг қарорлари, ҳукмнинг қонуний кучга кириши тўғрисидаги ҳужжатлар;
3) ҳукм қилинган шахс томонидан ўтаб бўлинган жазонинг қисми ва бундан кейин ўталиши керак бўлган қисми тўғрисидаги ҳужжат;
8) мурожаатнома юзасидан қарорлар қабул қилиш учун зарур бўлиши мумкин бўлган бошқа ҳужжатлар ёки уларнинг тасдиқланган нусхалари.
Зарур бўлган ҳолларда ҳукм қилинган шахс фуқароси ҳисобланган Томоннинг ваколатли муассасалари қўшимча ҳужжатлар ва маълумотларни сўраб олишлари мумкин.
1. Ҳукм қилинган шахс фуқароси бўлган Томоннинг ваколатли муассасаси суд ҳукм чиқарган Томоннинг ваколатли муассасасини иложи борича қисқа муддатда мазкур Шартномада назарда тутилган шартларда ҳукм қилинган шахсни қабул қилишга розилиги ёки уни рад этиши тўғрисида хабардор қилиб қўяди.
2. Ҳукм қилинган шахсни ўтказиш тўғрисидаги мурожаатни қондиришни рад этиш тегишли сабаблар билан асосланилади.
1. Суд ҳукм чиқарган Томон ва ҳукм қилинган шахс фуқароси бўлган Томон ҳукм қилинган шахсни ҳукм ижро этиладиган Томонга ўтказиш вақти, жойи ва тартиби тўғрисида ўзаро келишиб оладилар.
2. Ҳукм қилинган шахсни ўтказиш тартиби Томонларнинг вакиллари томонидан тасдиқланадиган ўтказиш тўғрисидаги икки нусхадаги протоколни тузишдан иборат бўлади. Зарур бўлганда ҳукм қилинган шахсни олиш учун Томонлар вакилларининг ваколатлари Томонлар ўртасидаги дастлабки аҳдлашувларга мувофиқ тегишли ҳужжатлар билан тасдиқланиши мумкин.
1. Ҳукм қилинган шахсга тайинланган жазо у ҳукм қилинган Томон ҳудудидаги суд ҳукми асосида ўталади.
Ҳукм қилинган шахс фуқароси ҳисобланган Томоннинг суди, чиқарилган ҳукмдан келиб чиқиб, шу Томон қонунига кўра ҳукм бўйича белгиланганидек муддатга озодликдан маҳрум қилишни белгилаб уни ижро этиш тўғрисида қарор қабул қилади.
2. Агар ҳукм қилинган шахс фуқароси ҳисобланган Томоннинг қонунига кўра ушбу қилмиш учун озодликдан маҳрум этишнинг чекланган муддати ҳукм бўйича тайинланган муддатдан кам бўлса, суд худди шу қилмишни содир этганлик учун шу Томоннинг қонунида назарда тутилган озодликдан маҳрум этишнинг энг кўп муддатини белгилайди.
Ҳукм қилинган шахс фуқароси ҳисобланган Томоннинг қонунига кўра мазкур қилмишни содир этганлик учун жазолаш сифатида озодликдан маҳрум этиш назарда тутилмаган ҳолларда, суд жазони шу Томон қонунига кўра ҳукм бўйича тайинланганидан кўра қилмишига яраша кўпроқ белгилайди.
3. Суд ҳукми билан Томоннинг ҳудудида ҳукм қилинган шахс ўтаган жазонинг бир қисми жазо муддатига ҳисобланади.
4. Ҳукм бўйича тайинланган қўшимча жазо, агар у ижро этилмаган бўлса, агар содир этилган қилмиш учун жазо шу Томон қонуни билан назарда тутилган бўлса ҳукм қилинган шахс фуқароси бўлган Аҳдлашаётган Томоннинг суди томонидан белгиланади. Қўшимча жазо ушбу моддада назарда тутилган тартибда белгиланади.
Жазони ўташ учун ўз фуқароси бўлган Томонга ўтказилган шахсга нисбатан ҳам шу Томонда шу каби қилмишни содир этганлик учун ҳукм қилинган шахсга нисбатан бўлгани каби шундай ҳукм қилишнинг ҳуқуқий оқибатлари бошланади.
Жазони ўташ учун ҳукм қилинган шахс ўтказилган Томоннинг ваколатли муассасаси мазкур Шартноманинг 6-моддасига мувофиқ қабул қилинган ҳукмни ижро этиш тўғрисидаги суд қарори ҳақида суд ҳукм чиқарган Томоннинг ваколатли муассасасини хабардор қилади.
1. Ҳукм қилинган шахсга нисбатан ҳукмни қайта кўриб чиқиш, шунингдек, бу шахс ҳукмни ижро этувчи Томонга ўтказилгандан кейин уни жазодан тўлиқ ва қисман озод қилиш ҳукм чиқарувчи Томоннинг суди томонидан амалга оширилиши мумкин.
2. Агар ҳукм қилинган шахс жазони ўташ учун ўтказилгандан сўнг ҳукм чиқарувчи давлатда ҳукм ўзгариб қолса, бу ҳақдаги қарорнинг нусхаси ва бошқа зарур ҳужжатлар, тасдиқланган таржималар зудлик билан бундай қарорни ижро этиш тўғрисидаги масалани ҳал этадиган ҳукмни ижро этувчи Томоннинг ваколатли судига юборилади.
3. Агар ҳукм қилинган шахс жазони ўташ учун ўтказилгандан сўнг ҳукм чиқарувчи давлатда жиноий иш тўхтатилиши билан ҳукм бекор қилинган бўлса, бу ҳақдаги қарорнинг нусхаси ва унинг тасдиқланган таржимаси тезлик билан ҳукмни ижро этувчи Томоннинг ваколатли судига ижро этиш учун юборилади.
Ҳукм қилинган шахс жазони ўташ учун ўтказилгандан сўнг ҳукм чиқарувчи давлатда ҳукм бекор қилинган бўлса ва янгидан тергов қилиш ёки суд муҳокамаси назарда тутилган бўлса, бу ҳақдаги қарорнинг нусхаси ва ишни янгидан тергов қилиш учун зарур бўлган бошқа материаллар шу Томон қонуни бўйича уни жавобгарликка тортиш тўғрисидаги масалани ҳал этиш учун ҳукмни ижро этувчи Томоннинг ваколатли органига юборилади.
Ҳукм қилинган шахснинг гуноҳидан ўтиш ва амнистия гуноҳидан ўтиш тўғрисидаги ҳужжатларга ва ҳукм чиқарувчи давлатда ёки ҳукмни ижро этувчи давлатда чиқарилган амнистияларга мувофиқ ҳукмни ижро этувчи Томон томонидан амалга оширилади.
1. Томонлар мазкур Шартномага мувофиқ ўтказиладиган ҳукм қилинган шахсларни учинчи давлат томонидан бошқа Томонга ўз ҳудудлари бўйича транзит ташишга рухсат этадилар. Бундай ташишга ҳукм қилинган шахс фуқароси ҳисобланган Томоннинг илтимосига кўра рухсат этилади. Мазкур қоида бошқа Томон ҳудудига қўниш режалаштирилмаганда ҳаво транспортидан фойдаланилган ҳолларда қўлланилмайди.
2. Тегишли ахборотдан иборат бўлган бундай илтимоснома олинган заҳоти сўралаётган Томон ушбу илтимосномани ўз қонунида назарда тутилган тартибларга мувофиқ кўриб чиқади ва у ўзининг энг муҳим манфаатларига зарар етказмаса, ушбу илтимосни тезлик билан қондиради. Томонларнинг ваколатли органлари транзитнинг усуллари, йўналиши ва бошқа шарт-шароитларнинг ҳар бирини алоҳида ҳолатда келишиб оладилар.
3. Транзит ташиш вақтида транзит қилувчи Томон олиб кетилаётган қамоқдаги ҳукм қилинган шахсни сақлашнинг юридик имкониятларини таъминлайди ва маҳкумни кузатиб кетаётган бошқа Томоннинг вакилларига зарур бўлган ёрдамларни кўрсатади.
4. Ҳаво кемасини режалаштирилмаган қўндириш ҳолларида, ҳудуди устидан парвоз амалга оширилаётган Томон бошқа Томоннинг маҳкумни кузатиб кетаётган вакилларининг илтимосига кўра ушбу шахсни мазкур модданинг 1-бандига мувофиқ бериладиган транзит ташиш тўғрисида илтимоснома олгунга назар 72 соат давомида қамоқда сақлаб турадилар. Бундай илтимос матн узатишнинг техник воситалари, жумладан, телеграф, телекс, телефакс, электрон почта ёрдамида берилиши мумкин.
1. Томонлар шунга келишиб олдиларки, ўтказишга рухсат этилган ҳукм қилинган шахсларни ўз ҳудудларидан олиб ўтишда хавфсизликни таъминлаш мақсадида, бундай шахслар ҳукмни ижро этувчи Томон ваколатли органларининг қуролланган вакиллари томонидан кузатиб борилади.
2. Мазкур модданинг 1-бандида кўзда тутилган ҳолларда ҳукмни ижро этувчи Томоннинг ваколатли органлари вакилларига, ўз хизмат вазифаларини бажараётган вақтларида, ҳукм чиқарувчи Томон ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ходимларининг ҳуқуқий мақомлари қўлланилади. Шунга мувофиқ улар ўз давлати ва ўзлари турган давлатнинг ҳуқуқий муҳофазасидан фойдаланадилар, шахсий дахлсизликка, табелдаги ўқотар қуролини ва махсус воситаларни сақлаш, тақиб юриш ва қўллаш ҳуқуқига эга бўладилар ҳамда ўз давлати ва ўзлари турган давлатнинг норматив ҳужжатларига мувофиқ ўз вазифаларини бажарадилар.
3. Мазкур модданинг 2-бандида эслатилган ваколатли органлар вакиллари томонидан содир этилган ҳуқуқбузарликлар ҳақидаги ишлар тергов қилинаётганда ўзлари фуқаролари бўлган Томон бошқа Томонга зарур ёрдам кўрсатади ва кўмаклашади. Ҳуқуқбузарларни жисмоний таъқиб қилиш бундай ҳолларда илтимосга биноан Томонларнинг қонунига ва мазкур Шартноманинг қоидаларига мувофиқ ўзлари фуқаролари ҳисобланган Томонга берилиши мумкин.
4. Мазкур модданинг 1-бандида назарда тутилган ваколатли органлар вакилларининг табелдаги ўқотар қуроли, унга ўқ-дорилар ва махсус воситалар ва якка тартибдаги ҳимоя воситалари ҳукм чиқарувчи Томон ҳудудига рўйхатлар (пропускалар) бўйича қўйилади, уларнинг шакли ва мазмуни иккала Томон билан келишиб олинган бўлиши керак, ва улар яна албатта қайтариб олиб кетилиши керак. Қуроллар, ўқ-дорилар, махсус воситалар ва якка тартибдаги ҳимоя воситаларини олиб чиқиб кетиш ваколатли органлар вакиллари ҳукм чиқарувчи Томон ҳудудига киришларида божхона органлари томонидан тасдиқланган эслатиб ўтилган рўйхатлар (пропускалар) асосида амалга оширилади.
5. Мазкур модданинг қоидалари ҳукм қилинган шахслар Томонларнинг ҳудудлари орқали транзит билан олиб ўтилаётган ҳолларда қўлланилади. Мазкур Шартноманинг 13-моддаси 4-бандида назарда тутилган Томонларнинг ўтказилган ҳукм қилинган шахсни кузатиб борувчи вакилларида ўқотиш қуроли, ўқ-дорилар, махсус воситалар ва якка тартибдаги ҳимоя воситалари борлиги тўғрисида мазкур Шартноманинг 13-моддаси 1 ва 4-бандларига мувофиқ тақдим этилган транзит ташиш тўғрисидаги илтимосномада хабар қилинади. Бундай илтимоснома олингунга қадар қуроллар, ўқ-дорилар, махсус воситалар ва якка тартибдаги ҳимоя воситалари сўралаётган Томоннинг ваколатли органларига сақлаш учун топширилган бўлиши керак.
Ҳукм қилинган шахсни ўтказиш билан боғлиқ харажатлар уни ўтказгунга қадар пайдо бўлса, уларни ўша пайдо бўлган Томонлар тўлайди. Ҳукм қилинган шахсни ўтказиш, шу жумладан, уни транзит ўтказиш билан боғлиқ бошқа харажатларни ҳукмни ижро этувчи Томон тўлайди.
Томонлар мазкур Шартномани бажараётганларида Томонларнинг давлат тилларидан ёки рус тилидан фойдаланадилар.
Томонларнинг ваколатли органлари мазкур Шартнома масалалари юзасидан бир-бирлари билан бевосита алоқада бўладилар.
Мазкур Шартномани қўллаш билан боғлиқ масалалар Давлатларнинг ваколатли органлари ўртасидаги келишувга кўра ҳал этилади. Зарур бўлган ҳолларда пайдо бўлган англашилмовчиликларни бартараф этиш мақсадида Томонларнинг тегишли ваколатли органлари вакилларидан иборат қўшма комиссия тузилиши мумкин.
Мазкур Шартноманинг қоидалари мазкур Шартнома кучга киргунга қадар Томонлар қатнашчилари бўлган бошқа халқаро шартномалардан келиб чиқадиган Томонларнинг мажбуриятларига дахл қилмайди.
Мазкур Шартномага ўзгартиришлар ва қўшимчалар Томонларнинг ўзаро розиликларига кўра киритилади ва улар Томонлардан ҳар бирининг миллий қонунларига мувофиқ юридик тартиб-қоидалар бажарилгандан сўнг кучга киради.
Мазкур Шартнома Томонларнинг ўзларининг миллий қонунларида назарда тутилган барча юридик тартиб-қоидалар бажарилгандан ва ёзма ҳолдаги билдиришномалар, дипломатик каналлар бўйича билдиришномалар ўзаро алмашилгандан сўнг, охирги билдиришнома олингандан сўнг ўттизинчи куни кучга киради.
Мазкур Шартноманинг амалда бўлиши у кучга киргунга қадар пайдо бўлган ҳуқуқий муносабатларга ҳам қўлланилади.
Мазкур Шартноманинг муддати белгилаб қўйилмаган ва ўзининг амалда бўлишини исталган Томонлардан бири унинг амалда бўлишини тўхтатиш ҳақида дипломатик каналлар орқали ёзма ҳолда билдиришнома юборгандан сўнг олти ой ўтиши билан тўхтатади.
1996 йил 28 май Тбилисида икки нусхада, ҳар бири ўзбек, грузин ва рус тилларида тузилди, барча матнлар бир хил кучга эгадир.