LexUZ шарҳи
Мазкур Битим Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 18 ноябрдаги 547-сонли «Қозоғистон Республикаси билан ҳамкорликни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори билан тасдиқланган.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати билан Қозоғистон Республикаси Ҳукумати (бундан кейин «Томонлар» деб аталувчилар),
яхши қўшничилик муносабатларини, шу жумладан божхона ишлари соҳасида ҳамкорлик қилиш воситасида, ривожлантириш истагида,
божхона хизматлари ҳамкорлиги йўли билан Томонлар давлатлари ўртасидаги йўловчи ва юк ташишни ривожлантириш ва жадаллаштиришга кўмаклашишга интилиб,
божхона қонунчилигига риоя этиш ва божхона ҳуқуқбузарлигига қарши кураш Томонлар давлатларининг божхона хизматлари ҳамкорлиги орқали янада муваффақиятли амалга оширилишини назарда тутиб,
«божхона қонунчилиги» — товарларни, йўловчиларнинг қўл буюми ва юкларини, валюта ва бошқа бойликларни, халқаро почта жўнатмаларини, олиб кириш, олиб чиқиш ва транзит қилишни, божхона божи, йиғими ва бошқа тўловларни ундиришни, божхона тўловлари бўйича имтиёзлар беришни, тақиқ ва чекловлар ўрнатишни, шунингдек Томонлар давлатларининг божхона чегараларидан товарларнинг ўтиши устидан назоратни тартибга солувчи ҳуқуқий меъёрларнинг йиғиндиси;
«наркотик воситалар» — кейинги ўзгартиш ва қўшимчалар билан 1961 йилдаги Наркотик воситалар тўғрисида Ягона конвенция рўйхатига БМТ киритган воситалар;
«психотроп моддалар» — 1971 йилдаги Психотроп моддалар тўғрисида конвенция рўйхатига БМТ киритган моддалар;
«прекурсорлар» — халқаро конвенцияларда наркотик воситалар ва психотроп моддаларни ишлаб чиқариш учун фойдаланиладиган кимёвий ашёлар сифатида классификацияланувчи моддалар ва уларнинг тузлари;
«назоратдаги етказиб бериш» — наркотик воситалар ва психотроп моддаларнинг ноқонуний айланишига дахлдор шахсларни аниқлаш мақсадида ваколатли органлар билган ҳолда ва уларнинг назорати остида Томонлар давлатларидан бирининг ҳудудига ноқонуний ёки ноқонунийликда гумон қилинаётган наркотик воситалар ва психотроп моддалар партияларини олиб кириш, олиб чиқиш ёки транзитига йўл қўйиладиган усул;
«гувоҳнома» — товарларнинг божхона расмийлаштируви амалга оширилган мамлакат қонунчилигига мувофиқ товарнинг ҳақиқатан расмийлаштирилганлигини тасдиқловчи расмий ҳужжат.
Томонлар ушбу Битим асосида божхона хизматлари воситасида уларнинг ваколатлари доирасида Томонлар давлатларининг қонунчилигига риоя қилиш мақсадида қуйидаги соҳаларда ҳамкорлик қиладилар:
а) Томонлар давлатлари ўртасида йўловчи ва юк ташиш, шунингдек почта жўнатмалари устидан божхона назоратини такомиллаштириш;
б) божхона божлари, йиғимлари ва бошқа тўловларни тўғри ундиришни, шунингдек божхона имтиёзларини қўллашни таъминлаш;
б) бир-бирларининг божхона белгиларини (пломбалари, муҳр, штампларнинг босма нусхалари) ва божхона ҳужжатларини тан оладилар, зарурат туғилганда ташилаётган товарларга ўзларининг божхона белгиларини қўядилар.
2. Томонлар давлатлари ўртасидаги божхона чегарасини кесиб ўтадиган товар ва транспорт воситалари, йўловчиларнинг юклари ва халқаро почта жўнатмалари, шу жумладан транзит ўтаётганлари божхона кўригидан озод этилади. Томонлар қонунчилигига мувофиқ уларни олиб кириш, олиб чиқиш ва транзит қилиш тақиқланган ёки божхона ҳуқуқбузарлиги содир этилган деб тахмин қилиш учун асос бўлган ҳоллар бундан мустасно.
1. Томонларнинг божхона хизматлари сўров бўйича бир-бирларига бир Томон ҳудудидан олиб чиқиладиган ёки олиб кириладиган товарлар бошқа Томон ҳудудига қонуний асосларда олиб кирилаётганлиги ёки олиб чиқилаётганлигини тасдиқловчи гувоҳномаларни тақдим этадилар. Гувоҳномаларда товарлар қайси турдаги божхона процедураларига биноан расмийлаштирилгани ва уларнинг натижалари кўрсатилади.
2. Божхона хизматлари сўров бўйича уларга бўйсунувчи божхона органлари томонидан тақдим этилган гувоҳномалар ёки бошқа ҳужжатлар ҳақиқий эканлиги ва уларда барча зарур маълумотлар мавжудлиги тўғрисида бир-бирларига ахборот тақдим этадилар.
1. Божхона хизматлари наркотик воситалар ва психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорлар ноқонуний айланишининг олдини олиш, текшириш ва унга йўл қўймаслик бўйича ҳаракатларни фаоллаштириш мақсадида қуйидаги маълумотларни бир-бирларига сўровларсиз ва мумкин қадар қисқа муддатларда Томонлар давлатларининг қонунчилиги доирасида етказадилар:
а) наркотик воситалар ва психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланиши билан шуғулланаётганлиги маълум бўлган ёки бунда гумон қилинаётган шахслар тўғрисида;
б) наркотик воситалар ва психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланиши учун фойдаланилаётган транспорт воситалари, жумладан контейнерлар, ва халқаро почта жўнатмалари, шунингдек уларни назорат қилишнинг янги усуллари тўғрисида.
2. Божхона хизматлари наркотик воситалар, психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланишида қўлланиладиган усуллар, шунингдек уларни назорат қилишнинг янги усуллари тўғрисида бир-бирларини олдиндан сўровсиз хабардор қиладилар.
3. Ушбу модданинг 1- ва 2- бандларига мувофиқ Томонларнинг бирортаси томонидан олинган маълумот, хабар ва ҳужжатлар бевосита гиёҳвандликка ва наркотик воситалар, психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланишига қарши курашувчи ҳуқуқни муҳофаза этиш ва бошқа давлат органларига берилиши мумкин.
4. Зарур ҳолларда Томонлар давлатларининг қонунчилиги асосида ва ўзаро келишув бўйича божхона хизматлари наркотик воситалар, психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланишига дахлдор шахсларни аниқлаш мақсадида уларни назорат қилинадиган етказиб бериш усулидан фойдаланадилар.
Назорат қилинадиган етказиб бериш усулларини қўллаш тўғрисидаги қарорларни Томонлар ҳар бир алоҳида ҳолатда қабул қиладилар ва зарурат бўлганда Томонларнинг молиявий келишувлари ҳисобга олиниши мумкин.
1. Божхона хизматлари бир-бирларига сўров бўйича, қуйидагилар тўғрисида ўз ихтиёрларидаги маълумотларни, шу жумладан хабар, баённома ва бошқа ҳужжатларни ёки уларнинг тасдиқланган нусхаларини юбориш йўли билан тақдим қиладилар:
а) божхона божлари, йиғимлар ва бошқа тўловларни ундириш, шунингдек божхона имтиёзларининг қўлланилиши билан боғлиқ ҳолатлар тўғрисида;
б) сўраётган Томон давлатининг божхона қонунчилигига зид содир этилган ёки тайёргарлик кўрилаётган ҳаракатлар тўғрисида;
2. Божхона хизматлари мумкин қадар қисқа муддатларда, шу жумладан олдиндан сўровларсиз, божхона қонунчилигининг бузилишига қарши курашда Томонларнинг алоҳида манфаатлари мавжуд бўлган ҳолларда бир-бирларини хабардор қиладилар. Булар биринчи навбатда қуйидагиларни ташишдаги божхона ҳуқуқбузарликларига тегишли:
г) Томонлар давлатларининг қонунчилигига мувофиқ алоҳида муҳим аҳамиятга эга ва юқори божхона божлари, акциз ва бошқа солиқлар солинадиган товарлар;
д) Томонлар давлатларининг қонунчилигига мувофиқ алоҳида муҳим аҳамиятга эга ва иқтисодий сиёсат чораларига тортилган товарлар.
1. Томонлар давлатларининг божхона хизматлари ўзаро божхона масалалари бўйича амалдаги қонунчилик ёки бошқа меъёрий ҳужжатларнинг нусхаларини алмашадилар ва божхона қонунчилигидаги барча ўзгартишлар ва қўшимчалар тўғрисида бир-бирларини дарҳол хабардор қиладилар.
2. Бир Томон давлатининг божхона хизмати бошқа Томон давлати божхона хизматининг сўровига биноан ўз давлатлари маъмурий органларининг божхона қонунчилигини қўллаш масалалари бўйича қарорлари нусхаларини беради.
3. Ҳужжатларни бериш тўғрисидаги сўровларда ушбу Битим 11-моддаси 2-бандининг «д» қисмида назарда тутилган талаблардан фарқли равишда масаланинг моҳияти баён этилмаслиги мумкин.
2. Томонларнинг божхона хизматлари божхона соҳасида бир-бирларига ёрдам кўрсатадилар. Бу жумлага қуйидагилар киради:
а) ўзаро манфаатли бўлган ҳолларда, шунингдек божхона хизматларида фойдаланилаётган техник воситалар билан танишиш мақсадида божхона ходимлари билан алмашиш;
1. Бир Томоннинг божхона хизмати сўрови бўйича иккинчи Томоннинг божхона хизмати ушбу Битимнинг 2-моддаси «б» ва «в» бандларида кўзда тутилган масалалар бўйича тергаб-текширади. Тергов-текшириш натижалари божхона хизматига ушбу Битимнинг 6-моддаси 1-бандида кўзда тутилган тартибга биноан хабар қилинади.
2. Тергов-текшириш сўралаётган Томон ҳудудида амалда бўлган қонунчиликка мувофиқ ўтказилади. Сўралаётган божхона хизмати тергаб-текширишда ўз номидан иш кўради.
3. Сўралаётган божхона хизмати сўраётган божхона хизматининг мансабдор шахсларига тергаб-текширишда иштирок этишга рухсат бериши мумкин.
4. Бир Томон давлатининг мансабдор шахслари иккинчи Томон давлатининг ҳудудида ушбу Битимда назарда тутилган ҳоллар бўйича бўлганларида ўз расмий ваколатларини тасдиқловчи ҳужжатга эга бўлишлари, хизмат кийими киймасликлари ва қурол олиб юрмасликлари лозим.
1. Бир Томон давлатининг суд ва маъмурий органлари божхона ҳуқуқбузарлиги бўйича кўрилаётган иш юзасидан сўров билан мурожаат қилса, бошқа Томон давлатининг божхона хизмати ўз ходимларига бундай суд ёки маъмурий муҳокамада гувоҳ ёхуд эксперт сифатида қатнашишга ваколат бериши мумкин. Бу ходимлар хизмат вазифаларини бажариш вақтида аниқланган фактлар бўйича хулоса ёки кўрсатмалар берадилар. Қатнашиш тўғрисидаги сўровда сўралаётган божхона хизматининг ходими қайси иш бўйича ва ким сифатида иштирок этиши кўрсатилиши зарур.
2. Гувоҳлар ва экспертларни чақириш тартиби 1997 йил 2 июндаги Ўзбекистон Республикаси ва Қозоғистон Республикаси ўртасида фуқаролик, оилавий ҳамда жиноий ишлар бўйича ҳуқуқий ёрдам ва ҳуқуқий муносабатлар тўғрисида Шартнома билан аниқ белгиланади.
1. Ушбу Битим 9-моддасининг 1-бандида назарда тутилган сўров ёзма шаклда йўлланади ва сўралаётган Томоннинг расмий тилида, рус ёки бошқа Томон божхона хизмати учун мақбул бўлган ўзга тилда тузилади. Сўровни бажаришда зарур бўладиган ҳужжатлар расмий тасдиқланган нусхаларда ёки фотонусхаларда илова қилиниши керак.
1. Божхона хизматлари сўровни бажаришда Томонлар давлатларининг қонунчилигига мувофиқ ва ўз ваколатлари доирасида бир-бирларига ёрдам берадилар.
2. Агар сўров ижроси сўралаётган Томон давлатининг мустақиллигига, хавфсизлигига зиён етказадиган, унинг қонунчилигига ёки халқаро мажбуриятларига зид келадиган бўлса, уни бажариш рад этилади.
3. Сўровнинг бажарилишини рад этиш, шунингдек рад этишнинг сабаблари ҳақида сўраётган божхона хизмати зудлик билан ёзма равишда хабардор қилинади.
1. Сўров бўйича ҳужжатларнинг расман тасдиқланган нусхалари ёки фотонусхалари етарли бўлмаган ҳолларда асл ҳужжатлар берилади.
3. Ушбу модда қоидаларини қўллашда сўралаётган Томон давлатининг ёки ушбу Битим иштирокчиси бўлмаган давлатнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари камситилмаслиги лозим.
1. Божхона хизматлари ушбу Битимга биноан олинган маълумот ва ҳужжатлардан ўзларининг баённомаларида, хабарлари ва бошқа материалларида, тергаб-текширишларда, божхона ҳуқуқбузарлиги бўйича суд ва маъмурий муҳокамаларда далил сифатида фойдаланишлари мумкин. Бу маълумот ва ҳужжатларни суд ёки маъмурий муҳокамаларда баҳолаш сўралаётган Томон давлатининг қонунчилиги билан белгиланади.
2. Сўров бўйича тақдим этилган маълумот, хабар ва ҳужжатлардан фақатгина ушбу Битимни бажариш мақсадларида фойдаланилади ва уларни тақдим этган божхона хизматининг ёзма розилигисиз бошқа бировга берилиши, бошқа мақсадларда ишлатилиши ва ошкор қилиниши мумкин эмас.
3. Ушбу модда 2-бандининг наркотик воситалар, психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланиши билан боғлиқ бўлган ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги материалларга тегишли эмас. Бундай ахборот наркотик воситалар, психотроп моддалар, уларнинг аналоглари ва прекурсорларнинг ноқонуний айланишига қарши кураш билан бевосита шуғулланувчи давлат органларига берилиши мумкин.
1. Сўраётган божхона хизмати сўралаётган божхона хизматининг ушбу Битимни бажариш учун сўралаётган божхона хизматида ишламайдиган экспертлар ва таржимонлар учун меҳнат ҳақи сифатида тўланадиган харажатларини қоплайди.
2. Ушбу Битим 8-моддасининг шартларини бажариш билан боғлиқ бўлган харажатларни қоплаш масаласи Томонлар давлатларининг божхона хизматлари ўртасида алоҳида келишувлар орқали амалга оширилиши мумкин.
Томонларнинг розилиги бўйича ушбу Битимга ўзгартиш ва қўшимчалар киритилиши мумкин. Ўзгартиш ва қўшимчалар ушбу Битимнинг ажралмас қисми бўлиб ҳисобланадиган алоҳида баённомалар билан расмийлаштирилади ва ушбу Битимнинг 20-моддасида ўрнатилган тартибга асосан кучга киради.
2. Божхона хизматлари ўз ваколатлари доирасида ушбу Битимнинг ижро этилиши учун зарур меъёрий ҳужжатларни чиқарадилар.
3. Ушбу Битимнинг ижро этилиши учун Томонлар давлатларининг божхона хизматлари икки томонлама божхона муносабатларининг масалалари бўйича алоҳида битимлар тузишлари мумкин.
Ушбу Битимнинг бажарилиши ва қўлланилиши билан боғлиқ Томонлар ўртасида юзага келадиган баҳсли масалалар музокаралар ва маслаҳатлашишлар йўли билан ҳал этилади.
Ушбу Битим қоидалари Томонларнинг бошқа халқаро шартномаларга мувофиқ олган мажбуриятларига дахл қилмайди.
Ушбу Битим иккала Томон қонунлари кўзда тутган зарур давлат ички процедураларини Томонлар бажарганликлари ҳақидаги охирги ёзма билдиришнома олинган санадан бошлаб кучга киради.
Ушбу Битим Томонлардан бири бошқа Томоннинг ушбу Битим амал қилишини тўхтатиш нияти тўғрисидаги ёзма билдиришномасини олган кундан бошлаб олти ой ўтгунича амал қилади.
Тошкент шаҳрида 1998 йил 31 октябрда икки нусхада ўзбек, қозоқ ва рус тилларида тузилди, барча матнлар тенг аутентикдир. Битим қоидаларини шарҳлаш учун рус тилидаги матндан фойдаланилади.