LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 8-iyuldagi 202-sonli “Qarovsiz qolgan hayvonlarni tutish va saqlash bilan bog‘liq xizmatlar faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan.
Odamlar va hayvonlarning quturishi kasalligiga qarshi kurash chora-tadbirlarining samaradorligini oshirish, shuningdek, aholi yashash joylarida it, mushuk va boshqa uy hayvonlarini saqlashni tartibga solish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Aholi yashash joylarida it, mushuk va boshqa hayvonlarni saqlash qoidalari ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Qarovsiz qolgan it, mushuk va boshqa hayvonlarni tutish hamda qirib tashlash va ularni tayyorlov tashkilotlariga foydalanish uchun yetkazib berish vazifasi shaharlarda, tuman markazlari hamda shahar ko‘rinishidagi shaharchalarda — O‘zbekiston Respublikasi Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligiga, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklariga hamda O‘zbekiston Respublikasi Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligining joylardagi korxonalariga, qishloq joylarda — O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligiga, uning veterinariya xizmati organlariga, o‘zini o‘zi boshqarishning mahalla, ovul va shaharcha organlari (fuqarolar yig‘ini)ga yuklansin.
3. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi va Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi:
kommunal xizmat ko‘rsatish va qishloq xo‘jaligi hududiy organlari qaramog‘ida bo‘lgan it tutuvchi xo‘jaliklarni tashkil etish ularning moddiy-texnika bazasini mustahkamlash yuzasidan 2000-yilgacha bo‘lgan davr uchun aniq topshiriqlarni bir oy muddatda ko‘rib chiqsinlar va tasdiqlasinlar;
it tutish xizmatlari va brigadalarini, xo‘jalikda kerak bo‘lmagan hayvonlarni aholidan qabul qilib olish joylarini tashkil etish va mablag‘ bilan ta’minlash, ularni ixtisoslashtirilgan transport, yonilg‘i-moylash materiallari, hayvonlarni tutish qurollari bilan ta’minlash uchun sarf-xarajatlarni har yili mahalliy budjetning xarajat qismida nazarda tutsinlar;
egasi bo‘lgan itlarning ro‘yxatdan o‘tkazilishini va har yili majburiy qayta ro‘yxatdan o‘tkazilishini ta’minlasinlar.
quturish kasalligi ko‘p uchrashi xavfi bo‘lgan hududlarda mushuklar va qishloq xo‘jaligi hayvonlarini quturishga qarshi profilaktik emlashni;
hayvonlar quturgan joylarda ularning tarqalishiga yo‘l qo‘ymaslik va tugatish yuzasidan veterinariya chora-tadbirlarining barcha majmuini o‘tkazishni, shuningdek, yo‘q qilingan va nobud bo‘lgan hayvonlarni ko‘mib tashlashning sanitariya-veterinariya qoidalariga rioya qilinishini ta’minlasin.
5. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, O‘zbekiston Respublikasi Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi, Qishloq xo‘jaligi vazirligi Moliya vazirligi bilan birgalikda shaharlar va qishloq joylardagi it, mushuk va boshqa hayvonlarni saqlaganlik, ularni ro‘yxatdan o‘tkazganlik va qayta ro‘yxatdan o‘tkazganlik uchun ularning egalaridan haq undirish tartibini, shuningdek, itlarni tutish va qirib tashlashga oid xizmatlar uchun narxlar va tariflarni bir oy muddatda qayta ko‘rib chiqsinlar.
6. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi, Qishloq xo‘jaligi vazirligi it, mushuk va boshqa hayvonlarning odamlarga hamla qilganligi va tishlab olganligi uchun ularning egalarini javobgarlikka tortish haqida O‘zbekiston Respublikasi Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi Kodeksiga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalarni ishlab chiqsinlar hamda ularni belgilangan tartibda kiritsinlar.
barcha fuqarolar tomonidan Aholi yashash joylarida it, mushuk va boshqa hayvonlarni saqlash qoidalariga qat’iy rioya qilinishini ta’minlasin, Qoidalar talablari bajarilmagan hollarda fuqarolarni ma’muriy javobgarlikka tortsin;
O‘zbekiston Ovchilar va baliqchilar sport jamiyatlari uyushmasi a’zolariga daydi va kasal hayvonlarni otish huquqini beruvchi ruxsatnoma (litsenziya)lar berish tartibini ishlab chiqsin va tasdiqlasin;
quturish o‘choqlarida, shuningdek, quturish kasalligi ko‘p uchrashi xavfi bo‘lgan epizootik hududlarda daydi va quturgan hayvonlarni davlat veterinariya va sanitariya nazorati organlarining iltimosnomasiga ko‘ra uyushgan holda otishga ruxsat etsin.
8. “Mahalliy sanoat” davlat korporatsiyasi it tutish xo‘jaliklaridan yovvoyi va uy hayvonlarining terilarini qabul qilib olishni va ulardan mo‘ynali mahsulotlar tayyorlashni tashkil etsin. Yovvoyi va o‘y hayvonlari terilarini sotishdan tushgan mablag‘lar it tutish xo‘jaliklarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlashga yo‘naltirilsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi, O‘zbekiston Ovchilar va baliqchilar sport jamiyatlari uyushmasi quturish o‘choqlarida va quturish kasalligi ko‘p uchrashi xavfi bo‘lgan epizootik hududlarda daydi va quturgan hayvonlarni otuvchi ixtisoslashtirilgan ovchilar brigadalarini tashkil etsinlar.
hayvonlar tishlab olganda tibbiy yordamga albatta murojaat qilishlari to‘g‘risida aholi o‘rtasida tushuntirish ishlarini faollashtirsin;
davolash-profilaktika muassasalarida quturishga qarshi vaksinalar va gamma-globulin zaxiralari mavjud bo‘lishini ta’minlasin, quturishga qarshi yordam uchun murojaat qilgan barcha kishilarni zudlik bilan va to‘liq hajmda profilaktik davolasin.
11. O‘zbekiston Respublikasi Davlat o‘rmon qo‘mitasi, O‘zbekiston Ovchilar va baliqchilar sport jamiyatlari uyushmasi ov qilinadigan yerlarda tulki, chiyabo‘ri va bo‘rilarning maqbul sonini (10 kv. kilometrga 1-2 bosh) saqlab qolishni ta’minlaydigan kompleks ovchilik xo‘jaliklari tadbirlarini ishlab chiqsinlar va amalga oshirsinlar.
12. O‘zbekiston SSR Ministrlar Sovetining “O‘zbekiston SSRning shahar va aholi punktlarida it, mushuk va yirtqich hayvonlarni saqlashni yanada tartibga solish choralari to‘g‘risida” 1980-yil 4-iyundagi 400-son qarori o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
13. Ushbu qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Ijtimoiy masalalar va madaniyat, Agrosanoat kompleksi, Qurilish, binokorlik materiallari sanoati va kommunal xizmat ko‘rsatish bo‘limlariga yuklansin.
Ushbu qoidalar it, mushuk va yirtqich hayvonlarga ega bo‘lgan tashkilotlar, muassasalar va korxonalarga hamda fuqarolarga joriy etiladi.
Shaharlarda, shaharchalarda va boshqa aholi yashash joylarida fuqarolarga, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarga qarashli itlar majburiy ro‘yxatdan o‘tkazilishi va har yili qayta ro‘yxatdan o‘tkazilishi shart. Itlar, zotidan qat’i nazar, 3 oyligidan boshlab ro‘yxatdan o‘tkazilishi va qayta ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak. Yangi sotib olingan itlar bir hafta muddatda ro‘yxatdan o‘tkazilishi lozim.
Itlarni ro‘yxatdan o‘tkazuvchi muassasalar ro‘yxatdan o‘tkazish guvohnomasi va ro‘yxatdan o‘tkazish belgisi berishlari, shuningdek, itlarning egalarini hayvonlarni saqlash qoidalari bilan tanishtirishlari shart, bu it egasining itga berilgan ro‘yxatga olish guvohnomasidagi imzosi bilan tasdiqlangan bo‘lishi kerak. Ro‘yxatga olish belgisi itning bo‘yinbog‘iga mahkamlab qo‘yiladi. Fuqaro it sotib olganligi va ro‘yxatdan o‘tkazganligi (qayta ro‘yxatdan o‘tkazganligi) to‘g‘risida shaharlarda uy-joylardan foydalanish tashkilotlariga va mahalla qo‘mitalariga, qishloq joylarda — mahalla va shaharcha Kengashlariga ma’lum qiladi.
Ko‘p qavatli uyning alohida kvartirasida yon qo‘shnilarning roziligi bilan, kommunal kvartirada esa — ushbu kvartirada yashovchilarning roziligi bilan bitta it va bitta mushuk saqlashga ruxsat etiladi.
Alohida uylarda itlarni saqlashga faqat bog‘langan holda, aholi yashash joylarida erkin sayr qildirishga ajratilgan, atrofi o‘ralgan hududda yo‘l qo‘yiladi.
Itlar ochiq yerlarda yoki buning uchun maxsus ajratilgan maydonlarda sayr qildiriladi, bu yerlar har doim ozoda saqlanishi kerak.
Hayvonlar bolalar muassasalarining zoologiya burchaklarida sanitariya-epidemiologiya va veterinariya xizmatlarining ruxsati bilan saqlanadi.
Maktablarda, maktabgacha bolalar muassasalarida, shuningdek, davolash tibbiyot muassasalarida qo‘riqchi itlar saqlash taqiqlanadi.
It, mushuk va boshqa uy hayvonlarini umumiy ovqatlanish korxonalarida saqlash va ularni oziq-ovqat do‘konlari va boshqa do‘konlarning savdo va ishlab chiqarish zallariga olib kirish ham taqiqlanadi.
Ko‘chalarda va boshqa jamoat joylarida yetovsiz yurgan itlar va mushuklar hatto bo‘yinbog‘i, jetoni va tumshuqbog‘i bo‘lgan taqdirda ham, ularning zoti va vazifasidan qat’i nazar, tutib olinishi kerak.
Tutib olingan zotli itlar 5 kun davomida it tutish xizmatlarida saqlanadi va it egasi mana shu kunlari murojaat qilgan va itning uniki ekanligi (ro‘yxatga olish guvohnomasi, veterinariya guvohnomasi) va saqlash xarajatlari to‘langanligi tasdiqlagan taqdirda egasiga qaytarilishi mumkin.
It, mushuk va boshqa yirtqich hayvonlarni sotib olish, sotish, olib kelish va olib ketishga ro‘yxatga olish guvohnomasi va hayvonning sog‘lig‘i to‘g‘risida veterinariya hujjatlari bo‘lgan taqdirda yo‘l qo‘yiladi.
Respublika hududidagi barcha itlar, ular kimga qarashliligidan qat’i nazar, zarur hollarda esa mushuklar ham, quturishning oldini olish uchun quturishga qarshi vaksinani qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomada ko‘zda tutilgan tartibda kasallikning oldini oluvchi ana shu vaksina bilan emlanishi shart.
it sotib olganda yoki yangi yashash joyiga ko‘chib kelgan hollarda itni 7 kun mobaynida ro‘yxatdan o‘tkazishga;
ro‘yxatdan o‘tkazilganligi (qayta ro‘yxatdan o‘tkazilganligi) haqida ma’lumotnoma taqdim etishga hamda itni tekshirish va kasallikning oldini oluvchi emlash uchun hududiy veterinariya muassasasiga olib kelishga;
uy hayvonlarining umumfoydalanishdagi joylarni (zinapoya maydonchalarini, kirish joylarini va turar joylar atrofini) iflos qilishiga yo‘l qo‘ymaslikka;
itlarni turar joylardan va alohida ajratilgan binolar va hududlardan umumiy hovliga va ko‘chaga faqat kalta bo‘yinbog‘larda (yirik hayvonlarni tumshuqbog‘larda), fuqarolarning xavfsizligini albatta ta’minlagan holda olib chiqishga;
it odamlarni yoki hayvonlarni tishlagan taqdirda uni darhol tekshirish va 10 kun muddat ajratib qo‘yish uchun veterinariya muassasasiga olib kelishga hamda birinchi va takroriy veterinariya ko‘rigi haqidagi ma’lumotnomani veterinariya muassasasidan olishga va uni tezda tishlashdan jabrlangan shaxsga topshirishga;
hayvonlarni ro‘yxatdan o‘tkazishga oid xizmatlar haqini belgilangan tartibda to‘lashga majburdirlar.
Shahar va shahar ko‘rinishidagi shaharchalarda — uy-joy-kommunal xizmat ko‘rsatish organlari va mahalla qo‘mitalari, qishloq joylarda — veterinariya xizmati organlari, o‘zini o‘zi boshqarishning mahalla, ovul, shaharcha organlari (fuqarolar yig‘ini) ushbu qoidalarning bajarilishi ustidan nazoratni ta’minlaydilar;
shaharlar va aholi yashash joylaridagi turar joy dahalarida itlarni sayr qildirish uchun yer maydonlari ajratadilar, shuningdek, aholi yashaydigan joylarni zarur sanitariya holatida saqlash ishlarini olib boradilar;
mazkur qoidalarni buzuvchilarga nisbatan ichki ishlar organlari ishtirokida jazo choralari qo‘llanilishini ta’minlaydilar.
Qoidalarni buzgan fuqarolarga jarima solinadi, qoida takroran buzilgan taqdirda esa, agar ushbu qoida buzishlar jinoiy javobgarlikka olib kelmasa, ularning hayvonlari olib qo‘yiladi.