T/r | Chora-tadbirlarning nomlanishi | Amalga oshirish shakllari | Amalga oshirish muddatlari | Mas’ul ijrochilar |
I. Nogironligi bo‘lgan shaxslarning turmush darajasi va sifatini yaxshilash | ||||
1. | BMTning Nogironlar huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyasi talablari va xalqaro standartlarni, shuningdek, “nogiron” so‘zi o‘rniga “nogironligi bo‘lgan shaxs” atamasidan foydalanishni nazarda tutuvchi “Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida”gi qonun loyihasini ishlab chiqish. | Qonun loyihasi | 2018-yil 1-avgustg� kadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Inson huquqlari bo‘yicha milliy markaz, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
2. | BMTning Nogironlar huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyasini ratifikatsiya qilishga tayyorgarlik bo‘yicha amaliy chora-tadbirlar ko‘rish va mavjud salohiyat, xorijiy davlatlar tajribasi, shuningdek, mazkur Konvensiyani ratifikatsiya qilish shartlari hamda oqibatlari tahlilini hisobga olgan holda tegishli takliflar kiritish. | Ratifikatsiya qilishga tayyorlash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar | 2018-yil 1-iyulga qadar | Inson huquqlari bo‘yicha milliy markaz, |
3. | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi hamda boshqa vakolatli idoralar faoliyatini quyidagilarga qaratilgan takliflar tayyorlagan holda qayta ko‘rib chiqish: Sog‘liqni saqlash vazirligi huzurida keksalar, nogironligi bo‘lgan shaxslar va aholining boshqa ijtimoiy ehtiyojmand toifalarini ijtimoiy muhofaza qilishga, shu jumladan ularni to‘liq va kompleks kuzatgan holda ko‘rsatilayotgan xizmatlarni muvofiqlashtirishga mas’ul bo‘lgan ixtisoslashtirilgan idora tashkil etish; ixtisoslashtirilgan idora negizida nogironlikni belgilashni to‘liq qamrab oluvchi yagona tizimni tashkil etish; tegishli hujjatlarni rasmiylashtirgan shaxslarning nogironlikka muvofiqligini nazorat qilish va tekshirish tartibini joriy etish; amalga oshirilayotgan islohotlar talablariga javob bermaydigan samarasiz tuzilmalarni tugatib, tegishli shtat birliklarini yangi tashkil etilayotgan ixtisoslashtirilgan idoraga o‘tkazish. | Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari | 2018-yil 1-martga qadar | Vazirlar Mahkamasi, |
4. | Sog‘liqni saqlash vazirligi tizimining tibbiy-maslahat komissiyalari va tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari faoliyatini birinchi navbatda, quyidagilarga yo‘naltirilgan tanqidiy qayta ko‘rib chiqish: nogironlikni belgilash mexanizmlarini va uning muddatlarini, shu jumladan hujjatlarni ulardagi muhim holatlarning mazmunini majburiy ravishda asoslab va tushuntirib rasmiylashtirish tartibini nazarda tutgan holda takomillashtirish; nogironlikni belgilash tizimiga belgilari yaqqol ko‘rinib turgan murojaat qiluvchini nogironlik belgilangunga qadar qo‘llab-quvvatlash mexanizmini joriy qilish, bunda ushbu holat mavjudligini isbotlash tashvishidan xalos qilish; sog‘liqni saqlash organlari zimmasiga tibbiy-ijtimoiy yordamga muhtoj shaxslarni aniqlash va zarur hujjatlarni rasmiylashtirishda ular tomonidan yordam ko‘rsatish bo‘yicha majburiyat yuklashni nazarda tutuvchi tartibni joriy qilish; 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar nogironligi deb topish to‘g‘risida tibbiy xulosa berish tartibini takomillashtirish; shaffoflik va ochiqlikni ta’minlash, korrupsiyaviy omillarni bartaraf etgan holda zarur tartib-taomillardan o‘tish muddatlarini qisqartish va tartibini soddalashtirish; komissiyalar tarkibiga ijtimoiy va kasbiy reabilitatsiya, ergoterapiya bo‘yicha mutaxassislarni kiritish; tibbiy xulosalarga nogironligi bo‘lgan shaxslarning hayot faoliyati uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlar, shu jumladan, avtotransport vositalarini boshqarish imkoniyati to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritilishini ta’minlash; sog‘lig‘i tiklab bo‘lmaydigan kasallikka chalingan, ruhiy va jismoiiy nuqsonlarga ega bo‘lgan, shu jumladan, muddatsiz nogironlikni tasdiqlashda protez-ortopediya buyumlari hamda texnik reabilitatsiya vositalarini bepul olish uchun bir martalik taqdim etiladigan tibbiy xulosa berish tartibini joriy etish orqali imkoniyati cheklangan shaxslarni hisobga olgan holda tibbiy xulosalarning amal qilish muddatlarini qayta ko‘rib chiqish; ayrim toifadagi nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun maxsus davolanishdan o‘tmasdan, shu jumla�an tibbiy tekshiruv o‘tkazmasdan aniqlanishi mumkin bo‘lgan nogironlik toifalari uchun statsionar davolanishda majburiy bo‘lishni bekor qilishni nazarda tutgan holda, nogironlikni belgilashni aniqlashtirish hamda hujjatlarni topshirish imkoniyatini kengaytirish; yordamga juda muhtoj bo‘lgan shaxslar uchun sirtdan nogironlik toifasi belgilashni joriy etish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Maktabgacha ta’lim vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, manfaatdor vazirliklar va idoralar, nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlari, |
5. | Quyidagilar hisobiga faoliyatini nogironligi bo‘lgan shaxslarning ahvolini yaxshilash, tibbiy-ijtimoiy yordam va reabilitatsiya sifatini oshirish, protez-ortopediya buyumlari hamda texnik reabilitatsiya vositalari ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va texnologik yangilash, ular uchun ixtisoslashtirilgan ish o‘rinlari tashkil qilishga yo‘naltirilgan O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi huzurida Nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi tashkil etish: nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlarini buzganlik uchun tayinlanadigan va undiriladigan jarima mablag‘larining yo‘naltirilgan qismi; qonun hujjatlarida nazarda tutilgan nogironligi bo‘lgan shaxslarni ishga joylantirish kvotasi to‘ldirilishini ta’mi�langanlik mablag‘lar ajratmalari. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, |
6. | Zamonaviy talab va standartlardan kelib chiqib, nogironligi bo‘lgan shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash sohasida vakolatli organlar faoliyatini tartibga soluvchi idoraviy hujjatlarni inventarizatsiya qilish hamda qayta ko‘rib chiqish, shuningdek, ularni doimiy qayta ko‘rib chiqilishini ta’minlash. | Chora-tadbirlar rejasi | 2018-yil 1-yanvarga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
7. | Protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalari ishlab chiqarish davlat standartlarini ishlab chiqish, yangilash hamda xalqaro hujjatlar, shuningdek, nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlari hamda kafolatlarini ta’minlash bilan bog‘liq boshqa standartlar uyg‘unlashuvi bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rish. | Chora-tadbirlar majmui | 2018-yil 1-fevralga qadar | “O‘zstandart” Agentligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
8. | Quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish: nogironligi bo‘lgan shaxslar tibbiy-ijtimoiy himoyasi sohasida davlat-xususiy sheriklik mexanizmlarini joriy etish; nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlariga, birinchi navbatda ijtimoiy buyurtma samaradorligi va ahamiyatini oshirish. | Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari | 2018-yil 1-martiga qadar | Iqtisodiyot vazirligi, |
9. | Dolzarb muammolarni aniqlash, to‘liq tahlil qilish, nogironligi bo‘lgan shaxslar turli guruhlari ahvolini baholash, infratuzilma obyektlarida ular uchun sharoitlar mavjudligining alohida hisobini yuritishga imkon beruvchi ma’lumotlarni kompleks to‘plash, umumlashtirish va hisobga olish tizimii joriy etish orqali ular hayot faoliyatining barcha sohasini qamrab olish imkoniyatini yo‘lga qo‘ygan holda nogironligi bo‘lgan shaxslarni statistik hisobga olish tizimini takomillashtirish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Davlat statistika qo‘mitasi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
10. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarning injenerlik, transport va ijtimoiy infratuzilma obyektlariga to‘sqinliksiz kirishini ta’minlash bo‘yicha talablarni bajarishdan bo‘yin tovlaganlik, shuningdek, ular huquqlari, erkinliklari hamda qonuniy manfaatlarini buzganlik uchun javobgarlikni kuchaytirish. | Qonun loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Oliy sud, Bosh prokuratura, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
11. | Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi bayonnoma tuzishga vakolatli aniq organlarni nazarda tutuvchi, nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlari va erkinliklari sohasidagi qonun hujjatlarini ijro etish yuzasidan monitoring tartibi hamda jamoatchilik nazoratini takomillashtirish. | Qonun loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
12. | Shaxslar o‘rtasida muloqot vositasi sifatida ishlatiladigan imo-ishora tilini yanada rivojlantirish, uning huquqiy maqomi va qo‘llash sohasini belgilash, shuningdek, quyidagilar yuzasidan chora-tadbirlar ko‘rish: nogironligi bo‘lgan shaxslar, shu jumladan katta yoshdagilarning savodxonligini oshirish maqsadida viloyatlar, tumanlar markazlarida (talablardan kelib chiqqan holda) umumta’lim maktablari negizida imo-ishora tili va Brayl alifbosini o‘rgatish bo‘yicha ushbu sohadagi mutaxassislarni jalb qilgan holda maxsus kurslarni tashkil etish; tegishli materiallar nashr qilishni rag‘batlantirish, muhim sohalarda audio kitoblar yaratish va ularni joriy etishni nazarda tutgan holda imo-ishora tili va Brayl alifbosini qo‘llash imkoniyatlarini kengaytirish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 15-martga qadar | Xalq ta’limi vazirligi, |
13. | Ko‘rish a’zolari zaif shaxslarga ovoz eshittirish imkonini yaratish maqsadida turli xildagi dasturiy ta’minotlarga davlat tilida maxsus dasturlar, shu jumladan kompyuter operatsion tizimlari yaratish, ularni ushbu shaxslar o‘qiyotgan va ishlayotgan ta’lim muassasalari va boshqa tashkilotlarda keyinchalik erkin tarqatish, o‘rnatish masalasini ishlab chiqish, shuningdek, mazkur dasturlarni yaratish uchun salohiyatli homiylar topish. | Kompleks chora-tadbirlar | 2018yil 1-fevralga qadar | Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, |
14. | Nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlari korxonalarini rag‘batlantirish va qo‘llab-quvvatlash, shu jumladan, ular mahsulotlari hamda xizmatlariga davlat xaridlari bo‘yicha majburiy buyurtma kvotalari belgilashni nazarda tutuvchi chora-tadbirlari ko‘rish. | Normativ-huquqiy huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Iqtisodiyot vazirligi, |
15. | Nogironligi bo‘lgan shaxslar dam olishi va reabilitatsiyasi, shuningdek, ular bandligini oshirish uchun maxsus texnik vositalari bilan jihozlangan vaqtlarini mazmunli o‘tkazishga ixtisoslashgan maskanlar tashkil etish, nogironligi bo‘lgan shaxslarga arzon tovar hamda xizmatlar ishlab chiqish sektorini kengaytirish va rivojlantirishda nodavlat sektorni, shu jumladan, davlat-xususiy va ijtimoiy sheriklik asosida rag‘batlantirish hamda qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rish. | Normativ-huquqiy huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Savdo-sanoat palatasi, |
16. | Qonun hujjatlariga 2018-yil 1-yanvardan boshlab faoliyat ko‘rsatish turi va uni amalga oshirish joyidan qat’i nazar I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxs hisoblangan yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun bir oyda eng kam ish haqining 50 foizi miqdorida, yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxslar hisobidan ishga yollangan har bir ishchi uchun — bir oyda eng kam ish haqining 15 foizi miqdorida qat’iy belgilangan soliq stavkasi o‘rnatilishini nazarda tutuvchi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish. | Normativ-huquqiy huquqiy hujjatlar loyihalari | 2018-yil 1-yanvarga qadar | Davlat soliq qo‘mitasi, |
17. | BMT agentliklari bilan hamkorlikda “O‘zbekistonda nogironligi bo‘lgan bolalar va kattalar huquqlarini ta’minlash samaradorligini oshirish” loyihasini amalga oshirishni tashkil etish. | Loyiha hujjati | 2018-yil 1-fevralga qadar | Bosh prokuratura, |
18. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini yanada rivojlantirish, shu jumladan, Yevropa Ittifoqining “Demokratiya va inson huquqlari sohasida Yevropa usuli” texnik ko‘maklashish mavzuli dasturi bilan o‘zaro hamkorlik qilish orqali mablag‘larni jalb etish bo‘yicha ishlarni xalqaro, xorijiy moliya institutlari va boshqa donorlar bilan muntazam asosda olib borish. | Tashkiliy tadbirlar | Doimiy ravishda | Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi, |
II. Nogironlikning oldini olish, nogironligi bo‘lgan shaxslarga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish va reabilitatsiya samaradorligini oshirish | ||||
19. | Tug‘ma nogironlikning oldini olish uchun tug‘ma va irsiy kasalliklarni erta aniqlash, shu jumladan quyidagilarni nazarda tutuvchi Davlat dasturi loyihasini ishlab chiqish: a) homilador ayollar va bolalarni skrining tekshiruvlari orqali yanada ko‘proq qamrab olish hamda ushbu faoliyat ustidan qat’iy nazoratni ta’minlash bo‘yicha choralar ko‘rish, shu jumladan: irsiy kasalliklarni erta aniqlash bo‘yicha ta’sirchan choralar ko‘rish; xavf guruhiga kiruvchi homilador ayollarni homiladorlikning 16-haftaligidan boshlab, perinatal ultratovush tekshiruvidan o‘tkazish; homilador ayollarning biokimyoviy markerlarga tekshirish orqali nevral naycha va xromosoma sindromi nuqsonlarini aniqlash; irsiy kasalliklarni aniqlash maqsadida yangi tug‘ilgan chaqaloqlarni kompleks, shu jumladan, perinatal skrining tekshiruvi parametrlarini kengaytirish va zarur asbob-uskunalar bilan ta’minlash yo‘li bilan tekshirish; nogironligi bo‘lgan ayollarga reproduktiv salomatlik xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini ta’minlash; b) nogironlikning muayyan turlarini to‘liq yengib o‘tish imkonini beruvchi zamonaviy tibbiyot, ta’lim va ijtimoiy texnologiyalardan, shu jumladan rivojlanishdan ortda qolish, eshitish va ko‘rish qobiliyatining buzilishi, ijtimoiy-psixologik buzilishlarni erta aniqlash tizimidan foydalanishni kengaytirish; v) erta yoshdagi bolalarni kelgusida ularga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish bilan majburiy skrining tekshiruvlaridan o‘tkazish, shuningdek har xil turdagi kasaliklarni surunkalashishi va nogironlashishining oldini ol�sh tartibini joriy etish, shu jumladan: Orol bo‘yi mintaqasida yashovchi 5 yoshgacha bo‘lgan bolalarning vitamin-mineral komplekslardan foydalangan holda oziqlanishini yaxshilash; maktabgacha ta’lim muassasalari va umumta’lim maktablarida bolalarni har yili bepul chuqurlashtirilgan profilaktik tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish (umumiy qon tahlili, flyuorografiya tekshiruvi, pediatr, stomatolog, nevropatolog, endokrinolog, oftalmolog ko‘riklari va boshq.); kasalliklari aniqlangan bolalarni sog‘lomlashtirish va reabilitatsiya qilish; g) chaqaloqlarda tug‘ma nuqsonlar, shuningdek, ruhiy kasalliklarning ko‘payish sabablari va shart-sharoitlarini aniqlashga qaratilgan ixtisoslashtirilgan o‘rganishlarni tumanlar kesimida tizimli o‘tkazish amaliyotini joriy etish. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, |
20. | Quyidagilarni hisobga olgan holda nogironlikni belgilash davlat tizimi hamda nogironlik bo‘yicha pensiya va nafaqalar to‘lash tartibini qayta ko‘rib chiqish: nogironlikni belgilash, nogironligi bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy integratsiyasiga ko‘maklashishni ta’minlash hamda ularga pensiya va nafaqalar to‘lashning xalqaro standartlariga o‘tish; ayrim toifadagi nogironligi bo‘lgan shaxslar, shu jumladan, og‘ir ruhiy kasallikka chalinganlarni parvarish qiluvchi shaxslarning pensiyaga chiqish va nafaqa olish, shuningdek, alohida toifadagi nogironligi bo‘lgan shaxslarni imtiyozli pensiyaga chiqish imkonini kengaytirish. | Normativ-huquqiy huquqiy hujjatlar loyihalari | 2018-yil 1-martga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, manfaatdor vazirliklar va idoralar, nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlari, |
21. | Quyidagilarni nazarda tutuvchi nogironligi bo‘lgan shaxslarni reabilitatsiya qilishning individual dasturini amalga oshirish metodologiyasini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish: tegishli organlarning aniq vakolatlari, chora-tadbirlar ijrochilari, moliyalashtirish mexanizmlari, reabilitatsiya qilishning asosiy yo‘nalishlarini aniq ko‘rsatgan holda reabilitatsiya qilishning individual dasturi ishlab chiqish tartibini tasdiqlash; boshqa soha mutaxassislarini majburiy taklif etishning aniq asoslarini nazarda tutgan holda ko‘rikdan o‘tish ishtirokchilari doirasini kengaytirish; nogironligi bo‘lgan shaxslarni tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya qilishnin� zamonaviy usullarini joriy etgan holda tibbiy-ijtimoiy ekspertizadan o‘tkazish mezonlarini ishlab chiqish; | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-aprelga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
22. | Tibbiy-mehnat ekspertiza, tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya, ijtimoiy xizmatlar, protezlash va protez ishlab chiqarish masalalari bo‘yicha chuqur ilmiy-amaliy va amaliy tadqiqotlar olib borish, shuningdek, tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy etish. O‘tkazilgan o‘rganish natijalariga asoslangan holda, shu jumladan sog‘lom turmush tarzini tartib qilish hamda qarindoshlar o‘rtasidagi va erta nikohlarning oldini olishga yo‘naltirilgan keng tushuntirish ishlarini o‘tkazish. | Chora-tadbirlar rejasi Tashkiliy chora-tadbirlar | 2018-yil 1-martga qadar Doimiy asosda | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Fanlar akademiyasi, |
23. | Sog‘liqni saqlash vazirligining tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari va tibbiy-ijtimoiy xizmat mutaxassislarini tayyorlash uchun yangi o‘quv dasturlarini, shu jumladan ijtimoiy ishlar, ergoterapiya, jismoniy terapiya dasturlarini va nogironligi bo‘lgan shaxslarni reabilitatsiya qilish bo‘yicha boshqa chora-tadbirlarni ishlab chiqish. | Chora-tadbirlar rejasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Maktabgacha ta’lim vazirligi |
24. | Sifatli protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalari ishlab chiqarishni rivojlantirish dasturini ishlab chiqish, shu jumladan: zamonaviy texnologiyalarni qo‘llagan holda yangi ishlab chiqarishni yaratish uchun ishlab chiqarishni mahalliylashtirish va chet el investorlarini jalb qilish; Nogironligi bo‘lgan shaxslarning jamoat birlash�alari korxonalar negizida ixtisoslashtirilgan korxonalarni tashkil etish; ishlab chiqarishni takomillashtirish va amaldagi ishlab chiqarishni texnik qayta jihozlash; yangi korxonalarni joylashtirish uchun bo‘sh turgan binolarni ajratish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-aprelga qadar | Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi, |
25. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarga bepul beriladigan protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalari ro‘yxatini kengaytirish, ularni ushbu vositalar bilan ta’minlash jarayonini maxsus vositalar ajratish uchun tibbiy xulosa tuzishda nogironlarning individual xususiyatlarini aniqlashni nazarda tutishni soddalashtirish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, “O‘zstandart” agen�ligi, |
26. | Xorijiy mutaxassislar tomonidan O‘zbekiston fuqarolariga beg‘araz (xayriya) asosda tibbiy yordam ko‘rsatishni tashkil qilish tartibi, shu jumladan, fuqarolarni davolash va jarrohlik amaliyoti o‘tkazish, shuningdek, o‘tkaziladigan tadbirlar haqida xabar berilishini nazarda tutuvchi tartibni ishlab chiqish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, TIV, Respublika bolalar ijtimoiy moslashuv markazi, |
27. | Maktabgacha va xalq ta’limi tizimidagi tibbiy-psixologik-pedagogik hamda psixologik-tibbiy-pedagogik komissiyalar faoliyatini ular ishining sifati, xolisligi, qulayligi va samaradorligini oshirish maqsadida, shu jumladan nogironligi bo‘lgan bolalarni o‘qitish va tarbiyalashni, shuningdek, korreksiya-pedagogik hamda davolash-sog‘lomlashtirish faoliyatini yaxshilash orqali takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish. | Normativ-huquqiy hujjat lo�ihasi | 2018-yil 1-aprelga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, |
28. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarga oid ma’lumotlar, tayinlangan pul to‘lovlarining turi va miqdori, ajratilgan texnik reabilitatsiya vositalari, protez-ortopediya buyumlari va dori vositalari, ko‘rsatilgan ijtimoiy xizmatlar va berilgan imtiyozlar, shuningdek, ularda mavjud muammolarni tezkorlik bilan aniqlash bu sohadagi ishlarning holati to‘g‘risida ma’lumotlar olish, davlat organlari o‘rtasida ma’lumotlar almashinuvini amalga oshirish va budjet mablag‘larining maqsadsiz sarflanishi va suiiste’molchilik holatlarini oldini olish imkonini beruvchi kompleks ma’lumotlarni o‘zida jamlaydigan nogironligi bo‘lgan shaxslar yagona elektron reyestrini yaratish. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi, Elektron avtomatlashtirilgan reyestr | 2018-yil 1-martga qadar | Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, |
29. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish faoliyatiga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy qilish bo‘yicha, shu jumladan quyidagilar ustidan doimiy monitoring o‘tkazish imkoniyatini nazarda tutuvchi chora-tadbirlar dasturini ishlab chiqish: dori vositalari, protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalari berilishining asosliligi, shuningdek, boshqa ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatilishi; tibbiy va tibbiy-ijtimoiy muassasalarda dori vositalari, protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalarning mavjudligi va o‘z vaqtida ta’minlanishi. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, |
30. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy moslashuvi, nogironligi bo‘lgan shaxslarni kamsitilishiga yo‘l qo‘yilmasligini ta’minlash hamda ularni oila, jamiyat va davlat bilan o‘zaro bog‘liqligini kuchaytirish bo‘yicha, shu jumladan xorijiy davlatlar tajribasini hisobga olib, maxsus ijtimoiy lavhalardan foydalangan holda olib boriladigan tushuntirish ishlari sifatini va jamoat ongiga ta’siri samaradorligini oshirish. | Chora-tadbirlar rejasi | 2018-yil 1-yanvarga qadar | MTRK, O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi, O‘zA, |
III. Nogironligi bo‘lgan shaxslarning ta’lim olish, ularning maxsus kasbiy tayyorgarligi va qayta tayyorgarligi tizimini takomillashtirish, shuningdek, nogironligi bo‘lgan shaxslar ishga joylashtirilishini ta’minlash | ||||
31. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarning ta’lim olish tizimini takomillashtirish bo‘yicha quyidagilarni nazarda tutuvchi davlat dasturini ishlab chiqish: inklyuziv ta’limni samaradorligini kengaytirish va tushuntirish; nogironligi bo‘lgan har bir bolaning inklyuziv ta’lim olish huquqini ro‘yobga chiqarish mexanizmlari; nogironligi bo‘lgan va psixofizik buzilishlarga ega bolalarni davlat maktabgacha ta’lim muassasalariga 2 yoshdan boshlab qabul qilish; ixtisoslashtirilgan dasturni ishlab chiqishni inobatga olgan holda ta’lim muassasalariga borish imkoniyati yo‘q nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun masofadan o‘qitishni ta’minlash. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Xalq ta’limi vazirligi, |
32. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarning sport bilan shug‘ullanishlari uchun sharoitlar yaratish, shu jumladan paraolimpiya sport turlarini rivojlantirish va nogironligi bo‘lgan shaxslar o‘rtasida futbolni qo‘llab-quvvatlashni nazarda tutuvchi qaratilgan dasturni ishlab chiqish, Jismoniy tarbiya va sport institutida paraolimpiya sport turlari bo‘yicha trener va boshqa mutaxassislarni tayyorlashni ta’minlaydigan “Paraolimpiya sport turlari” kafedrasini tashkil etish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Davlat sport qo‘mitasi, |
33. | Muhtoj bo‘lgan shaxslar uchun joylarga borib, shu jumladan, imtiyozli asosda, birinchi navbatda, ularning huquqlari va erkinliklarini amalga oshirish uchun (biometrik pasport berish, notarial xizmatlar ko‘rsatish va h.k.) davlat xizmatlarini ko‘rsatish amaliyotini kengaytirish. | Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari | 2018-yil 1-martga qadar | IIV, Adliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, |
34. | Oliy ta’lim muassasalariga abituriyentlarni qabul qilishning umumiy soni�an nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qo‘shimcha ravishda ikki foizli kvota ajratish tartibi to‘g‘risidagi nizom loyihasini ishlab chiqish va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-aprelga qadar | Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, |
35. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarning bandligiga ko‘maklashish bo‘yicha davlat dasturini ishlab chiqish, shu jumladan unda quyidagilarni: mehnat faoliyati bilan shug‘ullanmoqchi bo‘lgan nogironligi bo‘lgan shaxslar reyestrini shakllantirish; nogironligi bo‘lgan shaxslarni ularni kelgusida ishga joylashtirish uchun malakasini oshirish va qayta tayyorlash tizimini joriy etish; kasanachilikni kengaytirish va fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlari infratuzilmasi tarkibida yangi ish joylarini tashkil etish orqali nogironligi bo‘lgan shaxslarni ishga joylashtirish mexanizmlarini joriy etish; nogironligi bo‘lgan shaxslar, birinchi navbatda nogironligi bo‘lgan ayollarni talab yuqori bo‘lgan kasblarga, shuningdek, tadbirkorlik faoliyatiga o‘qitish bo‘yicha qisqa muddatli kurslarini joriy etish; nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlari vakillarini ijtimoiy-iqtisodiy faoliyatga keng jalb qilish. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
36. | Nogironligi bo‘lgan bolalarning manfaatlari va imkoniyatlarini hamda tegishli kasblarning dolzarbligini hisobga olgan holda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining o‘quv dasturlarini takomillashtirish. | Chora-tadbirlar rejasi | 2018-yil 1-yanvarga qadar | Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, |
37. | Ish beruvchilar uchun sharoitlarni yaxshilash, nogironligi bo‘lgan shaxslarning fikrini hisobga olish, ushbu faoliyat ustidan ta’sirchan nazorat mexanizmini o‘rnatishni nazarda tutuvchi nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun mehnat sharoitlarini baholash va ish joyini attestatsiyadan o‘tkazish tizimini qayta ko‘rib chiqish | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, |
38. | Ixtisoslashtirilgan o‘quv muassasalarida nogironligi bo‘lgan o‘quvchilar uchun professional psixologik yordam xonalarini yaratish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-iyulga qadar | Xalq ta’limi vazirligi, Maktabgacha ta’lim vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, |
IV. Nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulay va maqbul muhitni ta’minlash, tibbiy-ijtimoiy muassasalarning moddiy-texnik jihozlanishini yaxshilash | ||||
39. | Nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulay jismoniy muhitni yaratish to‘g‘risida qonunchilik talablarini amalga oshirish, jamoat transporti, ijtimoiy, yo‘l-transport va boshqa infratuzilmani nogironligi bo‘lgan shaxslar foydalanishini ta’minlovchi texnik vositalar bilan bosqichma-bosqich jihozlash bo‘yicha choralar ko‘rishga qaratilgan nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulay muhitni ta’minlash bo‘yicha davlat dasturini ishlab chiqish. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, |
40. | Joylarda qulaylikni bosqichma-bosqich ta’minlashga yo‘naltirilgan nogironligi bo‘lgan shaxslarni ijtimoiy himoya qilish va ularni moslashtirish samaradorligini oshirish bo‘yicha choralar ko‘rish, shu jumladan: ularni ijtimoiy infratuzilma obyektlariga kelishlari; jamoat transportining barcha turlaridan foydalanish; nogironligi bo‘lgan shaxslarga qulayliklar yaratish maqsadida, jamoat transportini maxsus vositalar bilan, shu jumladan, panduslar, alohida joylar, bekatlar va yo‘nalishlarni ovoz yordamida e’lon qilish, elektron axborot tablolari bilan jihozlash. | Tashkiliy kompleks chora-tadbirlar | Doimiy asosda | Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, |
41. | Nogironlarni reabilitatsiya qilish va protezlash milliy markazi hamda mintaqaviy markazlarini zamonaviy diagnostika, davolash va sport uskunalari bilan jihozlash. | Kompleks chora-tadbirlar majmui | 2018-yil 1-martga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, |
42. | Quyidagilar: avtomototransport vositalari haydovchilari nogironligi bo‘lgan shaxslarni tayyorlash va qayta tayyorlashni tashkil etish; nogironligi bo‘lgan shaxslarning foydalanishi uchun moslashtirilgan milliy ishlab chiqarilgan yengil avtomashinalarni maxsus uskunalar bilan qayta jihozlashni ta’minlash bo‘yicha takliflarni tayyorlash va kiritish. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | IIV, Sog‘liqni saqlash vazirligi, O‘zbekiston avtomobil va daryo transporti agentligi, “O‘zavtosanoat” AJ, |
43. | Nogironligi bo‘lgan shaxslar avtotransport vositalarining to‘xtab turishi uchun mo‘ljallangan avtotransport to‘xtab turish joylarida eng oz miqdori qat’iy belgilangan joylar sonini ajratish va u yerlarda boshqa avtotransport vositalari to‘xtab turishini taqiqlash. Nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun borish qiyin bo‘lgan infratuzilmaga yaqin joyda to‘xtash imkonini beruvchi yangi yo‘l belgisini joriy etish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | IIV, Sog‘liqni saqlash vazirligi, O‘zbekiston avtomobil va daryo transporti agentligi, nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlari |
44. | Nogironligi bo‘lgan shaxslarning axborot olish imkoniyatini oshirish va ularning bo‘sh vaqtlarini maroqli o‘tkazishlarini ta’minlashga ko‘maklashadigan efirga uzatilayotgan yangiliklar, teleko‘rsatuv va videofilmlarni subtitr va surdo tarjima bilan birga olib borilishini tashkil etish choralarini ko‘rish, shuningdek, maxsus shriftli nashrlarni kengaytirish. | Chora-tadbirlar rejasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | MTRK, O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi, |
45. | Davlat-xususiy sheriklik tamoyillarini qo‘llagan holda nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun sanatoriylar faoliyatini tashkil etish masalalari bo‘yicha takliflarni ishlab chiqish | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi, |
46. | Tibbiy-ijtimoiy muassasalarni qurish va jihozlash, ularning nogironligi bo‘lgan shaxslarni va aholining boshqa ehtiyojmand toifalarni qabul qilish imkoniyatlarini kengaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasini ishlab chiqish va kiritish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-yanvarga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, |
47. | “Muruvvat” va “Saxovat” internat uylarida o‘quv-mehnat ustaxonalari tizimini quyidagilar orqali rivojlantirish: ularni zarur uskunalar bilan jihozlash; mehnat ko‘nikmalarini o‘qitish va egallash bo‘yicha dasturlarini ishlab chiqish va tatbiq qilish homiylikka olinganlarni to‘liq ijtimoiy moslashuvini ta’minlash. | Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi, Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi, manfaatdor vazirliklar va idoralar |
48. | Obyektlarni, shu jumladan, yo‘l-transport infratuzilmasini loyihalash va qurishda arxitektura-qurilish nazoratini kuchaytirish, shuningdek, nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulayliklar ta’minlash borasidagi talablarga rioya qilmaslik uchun javobgarlikni kuchaytirish bo‘yicha choralar ko‘rish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-fevralga qadar | Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, |
49. | Davlat organlari va tashkilotlarning rasmiy veb-saytlarini nogironligi bo‘lgan shaxslar foydalanishi uchun, ularga joylashtirilgan ma’lumotlar bilan tanishish va xizmatlardan foydalanish bilan bog‘liq qo‘shimcha imkoniyatlar bilan ta’minlash. | Chora-tadbirlar rejasi | 2018-yil 1-yanvarga qadar | Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, Moliya vazirligi, manfaatdor vazirliklar va idoralar |
50. | Eshitish va nutq buzilishlari bo‘lgan shaxslarning tezkor xizmatlarga zamonaviy aloqa vositalaridan foydalangan holda murojaat qilish imkoniyatini joriy etish masalasini ishlab chiqish. | Normativ-huquqiy hujjat loyihasi | 2018-yil 1-martga qadar | Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, IIV, Sog‘liqni saqlash vazirligi, FVV, Moliya vazirligi, |
51. | 1941 — 1945-yillar urushi nogironlari va ularga tenglashtirilgan shaxslar hamda Chernobil AES dagi halokat oqibatlarini bartaraf etish sababli nogironligi bo‘lgan shaxslar va boshqalarga guvohnomalar tayyorlash bo‘yicha takliflar kiritish. | Tashkiliy chora-tadbirlar | 2018-yil 1-yanvarga qadar | Sog‘liqni saqlash vazirligi, Moliya vazirligi, |
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 01.12.2017 yildagi PF-5270-son
Кучга кириш санаси
04.12.2017
Рус
Ўзб
O’zb
O‘zb|Рус
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 1-avgustdagi F-5006-son farmoyishi bilan tashkil etilgan Nogironligi bo‘lgan shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini tubdan takomillashtirishga qaratilgan takliflarni tayyorlash bo‘yicha komissiya tomonidan nogironlikni barvaqt aniqlash va oldini olish, nogironligi bo‘lgan shaxslarga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish, ularni kasbga o‘qitish va ishga joylashtirish sohasidagi ishlarning ahvoli kompleks va chuqur o‘rganildi.
Mazkur jarayonda aholining keng qatlamlari, nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari, shuningdek, xalqaro va xorijiy tashkilotlar vakolatxonalari yuqori faollik va daxldorlik hissini namoyon qildilar.
O‘tkazilgan kompleks o‘rganish, aholi bilan ochiq va to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqot yakunlari bartaraf etish yuzasidan ta’sirchan choralarni tezkor ko‘rishni talab etuvchi qator tizimli kamchiliklar va muammolarni aniqlash imkonini berdi.
Hamkorlikdagi sa’y-harakatlar bilan nogironligi bo‘lgan shaxslarning turmush darajasi va sifatini yanada yaxshilash, ularga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish, bunday shaxslarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ro‘yobga chiqarishga, jamiyatdagi faol pozitsiyasini shakllantirishga ko‘maklashish yuzasidan aniq takliflar ishlab chiqildi.
Mazkur takliflarni samarali amalga oshirish maqsadida, shuningdek, 2017 — 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarga muvofiq:
1. Aholi bilan o‘tkazilgan ochiq va to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqot yakunlari hamda manfaatdor vazirlik va idoralarning fikr-mulohazalarini inobatga olib:
O‘zbekiston Respublikasining “Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida”gi Qonuni loyihasini ishlab chiqish;
BMTning Nogironlar huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyasini ratifikatsiya qilishga tayyorgarlik bo‘yicha amaliy choralar ko‘rish haqidagi takliflar qabul qilinsin.
2. Quyidagilar nogironligi bo‘lgan shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini yanada takomillashtirishning asosiy yo‘nalishlari etib hisoblansin:
nogironlik belgisi bo‘yicha kamsitishga yo‘l qo‘ymaslik, nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ro‘yobga chiqarishda teng sharoitlarni va ularni buzganlik uchun javobgarlikning muqarrarligini ta’minlash;
nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlarini ta’minlash sohasidagi umume’tirof etilgan xalqaro norma va standartlarni milliy qonunchilikka implementatsiya qilish;
tibbiy-mehnat ekspertizasi va nogironlikni belgilashning shaffof, zamonaviy uslub va mezonlarini joriy etish, nogironligi bo‘lgan shaxslarga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish darajasi va sifatini, shu jumladan diagnostika, davolash va reabilitatsiyaning zamonaviy uslublarini qo‘llagan holda yuqori texnologiyali ixtisoslashgan tibbiy va ijtimoiy yordamdan foydalanish imkoniyatini kengaytirish orqali oshirish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarni o‘z vaqtida hisobga olishning samarali mexanizmlarini yaratish, nogironlikning belgilari paydo bo‘lgan vaqtdan boshlab ularni kuzatib borish va qo‘llab-quvvatlashning, shu jumladan zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda nogironligi bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy ahvolini ta’sirchan monitoring qilish, ularning turmush sharoitlarini har tomonlama baholash, individual rivojlanish dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirish, shuningdek, o‘z vaqtida zarur tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish imkonini beruvchi yagona kompleks tizimini joriy etish;
tibbiy yordam darajasi va sifatini oshirish, kasalliklarni barvaqt aniqlash hamda tug‘ma nuqsonlar va irsiy kasalliklar o‘sishining sabab va shart-sharoitlarini barvaqt aniqlash va oldini olishni ham nazarda tutuvchi profilaktika tadbirlarini kengaytirish bo‘yicha skrining tekshiruvlarining samaradorligini ko‘tarish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarning manzilli ijtimoiy muhofazasini kuchaytirish, ularning uy-joy-maishiy va boshqa yashash sharoitlarini yaxshilashga qaratilgan tibbiy-ijtimoiy xizmat va moddiy yordamni kengaytirish, ularni tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya qilish, shu jumladan sifatli yordamchi va texnik reabilitatsiya vositalari bilan ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlarning samaradorligini oshirish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarning oilasi, jamiyat va davlat bilan o‘zaro aloqasini kuchaytirish, ularning qulay muhitda bo‘lishi, shahar yo‘lovchi transporti, ijtimoiy va boshqa infratuzilma obyektlaridan erkin foydalanishi uchun zarur sharoitlar yaratish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarning jamiyat ijtimoiy-iqtisodiy hayotiga jalb qilinishi va faol ishtirokini ta’minlovchi inklyuziv ta’lim va ishga joylashtirish tizimini takomillashtirish;
nogironlikni belgilash va tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish sohasida vakolatli davlat organlari faoliyatining ochiqligi va shaffofligini ta’minlash, tartib-taomillardan o‘tishni soddalashtirish, nogironligi bo‘lgan shaxslarga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish va ularni ijtimoiy reabilitatsiya qilish sohasida davlat-xususiy va ijtimoiy sheriklikni rivojlantirish;
tibbiy-ijtimoiy muassasalarning moddiy-texnika bazasini mustahkamlash, “Muruvvat” va “Saxovat” internat-uylarida vasiylikka olinganlarning turmush sifatini yaxshilashga qaratilgan tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish tizimini rivojlantirish, ularning reabilitatsiyasi va ijtimoiylashuvi samaradorligini oshirish;
protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalarini ishlab chiqaruvchi korxonalarni, shu jumladan chet el investitsiyalari va kreditlarini jalb etgan holda modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash, ularni ishlab chiqarishning zamonaviy standartlarini joriy qilish;
zamonaviy tibbiyot va ilm-fanning ilg‘or yutuqlari, diagnostika, davolash va reabilitatsiyaning sifat standartlari asosida yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash tizimini takomillashtirish, sog‘lomlashtirish xususiyatidagi chora-tadbirlarni yaxshilash, sog‘lom va faol turmush tarzini olib borish madaniyatini targ‘ib qilish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash sohasidagi, shu jumladan nogironlikni belgilashning samarali mezonlarini qo‘llashga qaratilgan ilmiy tadqiqotlarni faollashtirish.
3. Nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash tizimini yanada takomillashtirish hamda ularning huquq va erkinliklarini himoya qilish kafolatlarini kuchaytirish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar dasturi (keyingi o‘rinlarda Dastur deb yuritiladi) ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
nogironligi bo‘lgan shaxslar, shu jumladan katta yoshdagilarning savodxonligini oshirish maqsadida viloyatlar, tumanlar markazlarida umumta’lim maktablari negizida imo-ishora tili va Brayl alifbosini o‘rgatish bo‘yicha ushbu sohadagi mutaxassislarni jalb qilgan holda maxsus kurslarni tashkil etish;
tegishli materiallarni nashr qilishni rag‘batlantirish, muhim sohalarda audio kitoblar yaratish va ularni joriy etishni nazarda tutgan holda imo-ishora tili va Brayl alifbosini qo‘llash imkoniyatlarini kengaytirish;
ko‘rish a’zolari zaif shaxslarga ovoz eshittirish imkonini yaratish maqsadida turli xildagi dasturiy ta’minotlarga davlat tilida maxsus dasturlar, shu jumladan kompyuter operatsion tizimlari yaratish, ularni ushbu shaxslar o‘qiyotgan va ishlayotgan ta’lim muassasalari va boshqa tashkilotlarda keyinchalik erkin tarqatish, o‘rnatish, shuningdek, mazkur dasturlarni yaratish uchun salohiyatli homiylar topish;
davlat organlari va tashkilotlarning rasmiy veb-saytlarida nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun joylashtirilgan ma’lumotlar bilan erkin tanishish va xizmatlardan foydalanishga oid qo‘shimcha imkoniyatlar joriy etish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarga qulaylik yaratish uchun jamoat transportini panduslar, alohida joylar bilan, bekatlar va marshrutlarni eshittiruvchi, elektron ma’lumotlar tablolari kabi maxsus vositalar bilan jihozlash, ulardan erkin foydalanishni bosqichma-bosqich ta’minlash bo‘yicha joylarda nogironligi bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy himoyasi va moslashuvi samaradorligini oshirishga oid chora-tadbirlarni ko‘rish.
5. Belgilansinki, 2018-yil 1-martdan nogironligi bo‘lgan shaxslarga moslashtirilmagan shahar yo‘lovchi transporti vositalarini sotib olish taqiqlanadi.
Ichki ishlar vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, O‘zbekiston avtomobil va daryo transporti agentligi “O‘zavtosanoat” AJ va Mudofaaga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti bilan birgalikda ikki oy muddatda:
avtomototransport vositalari haydovchilari — nogironligi bo‘lgan shaxslarni tayyorlash va qayta tayyorlashni tashkil etish;
mahalliy ishlab chiqarilgan yengil avtomobillarni nogironligi bo‘lgan shaxslarga moslashtirish uchun maxsus moslamalar bilan qayta jihozlashni ta’minlash bo‘yicha takliflar kiritsin.
6. 2018/2019 o‘quv yilidan boshlab oliy ta’lim muassasalariga abituriyentlarni qabul qilishning umumiy sonidan nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qo‘shimcha ravishda ikki foizli kvota ajratish tartibi joriy etilsin.
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Iqtisodiyot vazirligi hamda boshqa manfaatdor idoralar bilan birgalikda 2018-yilning 1-apreliga qadar oliy ta’lim muassasalariga nogironligi bo‘lgan shaxslarni kvota asosida o‘qishga qabul qilish tartibi to‘g‘risidagi nizom loyihasini O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
Oldingi tahrirga qarang.
7. 2018-yil 1-yanvardan boshlab faoliyat ko‘rsatish turi va uni amalga oshirish joyidan qat’i nazar I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxs hisoblangan yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun bir oyda bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizi miqdorida, yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxslar hisobidan ishga yollangan har bir ishchi uchun — bir oyda bazaviy hisoblash miqdorining 15 foizi miqdorida qat’iy belgilangan soliq stavkasi o‘rnatilsin.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 13-dekabrdagi PF-5894-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 14.12.2019-y., 06/19/5894/4161-son)
8. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi O‘zbekiston Respublikasida Ma’muriy islohotlar konsepsiyasi doirasida Sog‘liqni saqlash vazirligi, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi hamda boshqa vakolatli idoralarning faoliyatini quyidagilarga qaratilgan takliflar tayyorlash bilan birga qayta ko‘rib chiqishni ta’minlasin:
Sog‘liqni saqlash vazirligi huzurida keksalar, nogironligi bo‘lgan shaxslar va aholining boshqa ijtimoiy ehtiyojmand toifalarini ijtimoiy muhofaza qilishga, shu jumladan ularni to‘liq va kompleks kuzatgan holda ko‘rsatilayotgan xizmatlarni muvofiqlashtirishga mas’ul bo‘lgan ixtisoslashtirilgan idora tashkil etish;
ixtisoslashtirilgan idora negizida nogironlikni belgilashni to‘liq qamrab oluvchi yagona tizimni tashkil etish;
tegishli hujjatlarni rasmiylashtirgan shaxslarning nogironlikka muvofiqligini tekshirish tartibini joriy etish;
amalga oshirilayotgan islohotlar talablariga javob bermaydigan samarasiz tuzilmalarni tugatib, tegishli shtat birliklarini yangi tashkil etilayotgan ixtisoslashtirilgan idoraga o‘tkazish.
9. Nogironligi bo‘lgan shaxslarning ahvolini yaxshilash, tibbiy-ijtimoiy yordam va reabilitatsiya sifatini oshirish, protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalari ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va texnologik yangilash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi huzurida Nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi (keyingi o‘rinlarda Jamg‘arma deb yuritiladi) tashkil etilsin.
O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi Moliya vazirligi bilan birgalikda ikki oy muddatda Jamg‘armani, shu jumladan nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlarini buzganlik uchun qo‘llaniladigan jarimalardan tushgan mablag‘larning bir qismi hisobiga shakllantirishni nazarda tutgan holda, uning faoliyatini tashkil etish bo‘yicha qaror loyihasini ishlab chiqsin hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga tasdiqlash uchun kiritsin.
10. 2018-yil 1-iyundan boshlab, nogironligi bo‘lgan shaxslar, tayinlangan pul to‘lovlarining turlari va miqdori, ajratilgan texnik reabilitatsiya vositalari, protez-ortopediya buyumlari va dori vositalari, ko‘rsatilgan ijtimoiy xizmatlar va berilgan imtiyozlar to‘g‘risidagi kompleks ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan, shuningdek, mazkur sohadagi ishlarning holati haqidagi ma’lumotlarni tezkor olish, davlat organlari o‘rtasida ma’lumotlar almashinuvini amalga oshirish, budjet mablag‘lari maqsadsiz sarflanishi va suiiste’molchilik holatlarining oldini olish imkonini beruvchi nogironligi bo‘lgan shaxslarning yagona elektron reyestridan foydalanish amaliyotga tatbiq etilsin.
Oldingi tahrirga qarang.
11. Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo‘mitasi, Transport vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi huzuridagi Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi, boshqa manfaatdor idoralar obyektlar loyihalashtirilishi va qurilishida arxitektura-qurilish nazoratini kuchaytirish, shuningdek, nogironligi bo‘lgan shaxslarning ulardan erkin foydalanishini ta’minlash talablariga rioya etmaganlik uchun javobgarlik muqarrarligi prinsipini ta’minlash choralarini ko‘rsin.
(11-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 20-martdagi PF-5971-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 20.03.2020-y., 06/20/5971/0348-son)
barcha darajadagi davlat organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, korxonalar, tashkilotlar va muassasalar rahbarlariga nogironligi bo‘lgan shaxslarni ishga qabul qilish, shuningdek, nogironligi bo‘lgan shaxslar jamiyatlari korxonalari bilan tovarlar, ishlar va xizmatlar yetkazib berishga oid shartnomalar tuzish amaliyotini kengaytirishni ta’minlash;
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi, O‘zbekiston Milliy axborot agentligi hamda boshqa ommaviy axborot vositalariga efirga uzatilayotgan yangiliklar, teleko‘rsatuvlar va videofilmlarning subtitr yoki surdo tarjima bilan olib borilishini tashkil etish, nogironligi bo‘lgan shaxslarning axborot olish imkoniyatini oshirish va bo‘sh vaqti maroqli o‘tishini ta’minlash uchun maxsus harfli nashrlarni kengaytirish tavsiya qilinsin.
(12-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 10-dekabrdagi PF-5892-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 11.12.2019-y., 06/19/5892/4134-son)
a) O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Moliya vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘zbekiston Kasaba uyushmalari Federatsiyasi Kengashi bilan birgalikda 2018-yil 1-martga qadar nogironlikni belgilash tartibini tubdan takomillashtirish bo‘yicha, birinchi navbatda, quyidagilarga qaratilgan takliflarni belgilangan tartibda kiritsin:
nogironlikni belgilash mexanizmlarini va uning muddatlarini, shu jumladan hujjatlarni ulardagi muhim holatlarning mazmunini majburiy ravishda asoslab va tushuntirib rasmiylashtirish tartibini nazarda tutgan holda qayta ko‘rib chiqish;
nogironlikni belgilash tizimiga yaqqol belgilari bo‘lgan arz qiluvchini nogironlik belgilangunga qadar qo‘llab-quvvatlash mexanizmini joriy etish, bunda uning ushbu holat mavjudligini isbotlash majburiyatini bekor qilish;
korrupsiyaga sabab bo‘ladigan omillarni istisno etgan holda, zarur tartib-taomillardan o‘tishning shaffofligi va ochiqligini ta’minlash, tartibini soddalashtirish va muddatlarini qisqartirish;
nogironligi bo‘lgan shaxslarning hayot faoliyati uchun zarur bo‘lgan, shu jumladan avtotransport vositalarini boshqarish imkoniyati haqidagi ma’lumotlarning tibbiy xulosalarga kiritilishini ta’minlash;
ayrim toifadagi nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun maxsus davolanishdan o‘tmasdan, shu jumladan tibbiy tekshiruv o‘tkazmasdan aniqlanishi mumkin bo‘lgan nogironlik toifalari uchun statsionar davolanishda majburiy bo‘lishni bekor qilishni nazarda tutgan holda, nogironlikni belgilashni aniqlashtirish hamda hujjatlarni topshirish imkoniyatini kengaytirish;
b) O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, Moliya vazirligi hamda Iqtisodiyot vazirligi bilan birgalikda 2018-yil 1-martga qadar:
nogironlikni belgilash, nogironligi bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy moslashuviga ko‘maklashishni ta’minlash va ularga nogironlik pensiyasi va nafaqalari to‘lashning xalqaro standartlariga o‘tish zaruratini;
ayrim toifadagi nogironligi bo‘lgan shaxslarni, shu jumladan og‘ir ruhiy kasallikka chalinganlarni parvarish qiluvchi shaxslarning pensiyaga chiqishi va nafaqa olishi, shuningdek, alohida toifadagi nogironligi bo‘lgan shaxslarning imtiyozli pensiyaga chiqishi imkoniyatini kengaytirishni hisobga olgan holda nogironlikni belgilash mezonlari va nogironlik pensiyalari, nafaqalari to‘lash tartibining qayta ko‘rib chiqilishini ta’minlasin.
14. O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi, Sog‘liqni saqlash vazirligi Tashqi ishlar vazirligi, Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi va boshqa manfaatdor idoralar bilan birgalikda uch oy muddatda protez-ortopediya buyumlari va texnik reabilitatsiya vositalarining xorijdagi yetakchi ishlab chiqaruvchilarini aniqlasin, keyinchalik ushbu sohaga, shu jumladan faoliyat yuritayotgan korxonalarni modernizatsiya qilishga ko‘maklashish, zamonaviy texnologiyalarni qo‘llagan holda respublikada yangi ishlab chiqarishlarni tashkil etish orqali chet el investitsiyalarini jalb qilish qismi bo‘yicha muzokaralar o‘tkazsin.
15. Vazirliklar va idoralar rahbarlari mazkur Farmonning, shu jumladan Dasturda nazarda tutilgan tadbirlarning o‘z vaqtida va samarali bajarilishi uchun shaxsan mas’ul ekanligi belgilansin.
16. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi, boshqa manfaatdor idoralar bilan birgalikda uch oy muddatda qonun hujjatlariga ushbu Farmondan kelib chiqadigan o‘zgartish va qo‘shimchalar to‘g‘risidagi takliflarni Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
17. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov va O‘zbekiston Respublikasining Bosh prokurori I.B. Abdullayev zimmasiga yuklansin.
Oldingi tahrirga qarang.
(ilova O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 29-noyabrdagi PF-26-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 30.11.2021-y., 06/21/26/1111-son)