LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006-yil 29-avgustdagi PQ–456-son “Paxta tolasini sotish va uning uchun hisob-kitob qilish mexanizmini tartibga solish to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan.
Paxta tolasi ishlab chiqarish va sotishda bozor prinsiplari va mexanizmlarini keng joriy qilish, paxta tolasining respublika bozorida raqobat muhitini yaratish, etishtirilgan paxta va paxta mahsuloti uchun hisob-kitob qilishning jahon amaliyotida umumiy ravishda qabul qilingan shakllari va tizimlarini joriy qilish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
paxta mahsuloti xaridorlari va ishlab chiqaruvchilari o‘rtasida hisob-kitoblarning zamonaviy madaniyatli shakllarini joriy qilish;
paxtani qayta ishlovchi korxonalar bilan qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilari o‘rtasida o‘z vaqtida hisob-kitob qilinishini ta’minlash va shu asosda umuman iqtisodiyotda mablag‘lar aylanishini jadallashtirish;
etishtirilgan paxta xomashyosi va paxta tolasi uchun o‘z vaqtida va to‘liq hisob-kitob qilish uchun tashqi savdo kompaniyalari va paxtani qayta ishlovchi tuzilmalar aylanma mablag‘lari (shu jumladan o‘z mablag‘lari va qarz olingan mablag‘lar)ning barqaror manbalarini aniqlash paxta tolasi uchun hisob-kitob qilish mexanizmini takomillashtirishning muhim maqsadli vazifalari hisoblansin.
tashqi savdo kompaniyalari tuzilgan shartnomalar asosida paxta tolasini “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalaridan ulgurji xarid qiladi, keyinchalik uni jahon paxta bozorining shakllanayotgan kon’yunkturasidan kelib chiqib eksportga, shuningdek paxta tolasini erkin muomaladagi valyutaga sotib oladigan qo‘shma korxonalarga mustaqil ravishda sotadi;
respublika iste’molchilari paxta tolasini kimoshdi savdolari asosida O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi orqali sotib oladilar;
paxta tolasini saqlash hamda eksportga va respublika iste’molchilariga berish faqat ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminallaridan (omborlardan) amalga oshiriladi.
o‘z marketing strategiyasini mustaqil ravishda belgilaydilar va paxta tolasini sotishning zamonaviy samarali usullarini qo‘llagan holda jahon paxta narxining qulay kon’yunkturasidan kelib chiqib eksportga sotadilar;
paxta tolasini eksportga yetkazib berish prognozlari va istiqbollaridan hamda jahon bozorida paxta mahsulotiga shakllanayotgan narxlardan kelib chiqib “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari bilan paxta tolasini ulgurji xarid qilish yuzasidan shartnomalar tuzadilar;
hisob-kitob qilishning akkreditiv shaklidan ustun darajada foydalangan holda paxta tolasini forvard va fyuchers kontraktlar bo‘yicha eksportga sotishdan tushgan mablag‘lar, shuningdek qarzga olingan mablag‘lar hisobidan “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari bilan to‘liq hisob-kitob qiladilar.
“Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalarida paxta tolasini xarid qilish narxlari bilan uni eksportga sotishning amaldagi narxlari o‘rtasida shakllanadigan ijobiy yoki salbiy tafovut uni o‘z aylanma mablag‘larini to‘ldirishga maqsadli yo‘naltirgan holda tashqi savdo kompaniyalari moliya-xo‘jalik faoliyatining natijalariga tegishli bo‘ladi.
tashqi savdo kompaniyalari bilan “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari o‘rtasida paxta tolasi uchun hisob-kitoblar sxemasi 1-ilovaga muvofiq;
respublika iste’molchilari bilan “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari o‘rtasida paxta tolasi uchun hisob-kitoblar sxemasi 2-ilovaga muvofiq ma’qullansin.
Oldingi tahrirga qarang.
(5-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 3-sentabrdagi 414-sonli qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 34-35-son, 396-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
(6-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005-yil 2-martdagi 79-sonli qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2005-y., 8-9-son , 69-modda)
7. O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi, Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, “O‘zpaxtasanoat” uyushmasi bir oy muddatda Paxta tolasini O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi orqali sotish va uning uchun “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari bilan hisob-kitob qilishning Vaqtinchalik tartibini ishlab chiqsinlar va belgilangan tartibda tasdiqlasinlar.
8. Paxta tolasini eksportga sotuvchi tashqi savdo kompaniyalari uchun soliqlar va budjetga hamda budjetdan tashqari jamg‘armalarga majburiy to‘lovlar to‘lashning amaldagi tartibi saqlab qolinsin.
9. Vazirlar Mahkamasining 2001-yil 12-iyundagi 252-son qaroriga muvofiq Buxoro, Sirdaryo, Qashqadaryo va Namangan viloyatlarida ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminallari tashkil etilganligi va faoliyat ko‘rsatayotganligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
Vazirlar Mahkamasining Tashqi iqtisodiy aloqalar kompleksi, O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi, Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligi, Iqtisodiyot vazirligi, “O‘zpaxtasanoat” uyushmasi 2003-yil 1-sentabrgacha bo‘lgan muddatda respublika mintaqalarida qo‘shimcha ravishda kamida oltita ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminali tashkil etsinlar, buning uchun mavjud omborxonalardan foydalansinlar.
Oldingi tahrirga qarang.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar hokimliklari, O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Davlat mulki qo‘mitasi, “O‘zpaxtasanoat” uyushmasi, “O‘zbekiston temir yo‘llari” davlat-aksiyadorlik kompaniyasi tashqi savdo kompaniyalariga “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalaridan paxta tolasi xarid qilish, uni sertifikatlash, saqlash, sug‘urtalashda va eksportga yetkazib beriladigan paxta tolasini tashishni amalga oshirish uchun tegishli infratuzilmani tashkil etishda ko‘maklashsinlar.
(9-bandi uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005-yil 8-sentabrdagi 206-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2005-y., 34-36-son, 264-modda)
10. O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi, Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi, Davlat soliq qo‘mitasi, Iqtisodiyot vazirligi va Moliya vazirligi bir oy muddatda paxta tolasi va lintini qayta ishlovchi barcha mahalliy sanoat korxonalarini xatlovdan o‘tkazsinlar, 2003-yil 1-sentabrgacha bo‘lgan muddatda, xususiy korxonalar tashkil etgan holda ularni to‘liq xususiylashtirsinlar.
Joriy yilning 1-sentabrigacha bo‘lgan muddatda xususiy mulk etib qayta tashkil qilinmagan korxonalar bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga ularni tugatish hamda obyektlar va mol-mulklarini bo‘lib-bo‘lib sotgan holda davlat reyestridan chiqarish to‘g‘risida takliflar kiritilsin.
o‘n kun muddatda Vazirlar Mahkamasiga amaldagi qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan o‘zgartirish va qo‘shimchalar to‘g‘risida takliflar kiritsin;
12. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosarlari E.M. G‘aniyev va R.S. Azimov zimmasiga yuklansin.
Tashqi savdo kompaniyalari bilan
“Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari
o‘rtasida paxta tolasi uchun hisob-kitoblar sxemasiga
ILOVA
“Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari
o‘rtasida paxta tolasi uchun hisob-kitoblar sxemasiga
ILOVA
1. Tashqi savdo kompaniyalari va “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari paxta tolasi yetkazib berish yuzasidan, hajmlarni, tiplarni, navlarni va yuklab jo‘natish muddatlarini ko‘rsatgan holda shartnoma tuzadilar.
2. Tashqi savdo kompaniyasi xorijiy firma (xaridor) bilan paxta tolasini eksport qilish yuzasidan kontrakt tuzadi.
3. Tashqi savdo kompaniyasi unga xizmat ko‘rsatuvchi bankka (emitent bank) chaqirib olinmaydigan, hujjatli, qoplanmagan bo‘linadigan akkreditiv ochish uchun ariza beradi.
4. Bir oyda xarid qilish mo‘ljallanayotgan paxta tolasi hajmi doirasidagi mablag‘lar summasi tashqi savdo kompaniyasi tomonidan akkreditiv hisob raqamiga o‘tkaziladi.
5. Tashqi savdo kompaniyasiga xizmat ko‘rsatuvchi bank (emitent bank) “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasiga xizmat ko‘rsatuvchi bankni “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi foydasiga akkreditiv ochilganligi to‘g‘risida xabardor qiladi.
6. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasiga xizmat ko‘rsatuvchi bank (xaridor banki) o‘z mijozi — “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi uchun akkreditivlar bo‘yicha alohida depozit hisob raqami ochadi.
7. Sotuvchi banki “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasini akkreditiv uchun alohida depozit hisob raqami ochilganligi to‘g‘risida xabardor qiladi.
8. Tashqi savdo kompaniyasi “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasiga tuzilgan shartnomaga muvofiq paxta tolasini yuklab jo‘natish to‘g‘risida bildirishnoma yuboradi.
9. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi paxta tozalash zavodlaridan ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminallariga paxta tolasini yuklab jo‘natadi.
10. Tashqi savdo kompaniyasi ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminallaridan shartnoma shartlariga muvofiq paxta tolasini xorijiy firmaga yuklab jo‘natadi.
11. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi paxta tolasi yuklab jo‘natilgandan keyingi kunda xizmat ko‘rsatuvchi bankka paxta tolasi yuklab jo‘natilganligini va akkreditivni ochish uchun barcha shartlar bajarilganligini tasdiqlovchi hujjatlarni, akkreditiv hisobiga to‘langan mablag‘lar hajmini ko‘rsatgan holda, taqdim etadi.
12. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasiga xizmat ko‘rsatuvchi bank hujjatlar to‘g‘ri rasmiylashtirilganligi tasdiqlangan taqdirda tashqi savdo kompaniyasiga xizmat ko‘rsatuvchi bank (emitent bank)ka mablag‘larni o‘tkazish yuzasidan talabnoma yuboradi. Ko‘rsatib o‘tilgan talabnomaga muvofiq emitent bank mablag‘larni o‘tkazadi.
13. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasiga xizmat ko‘rsatuvchi bank alohida depozit hisob raqamidan mablag‘larni yetkazib beruvchi — “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasining talab qilib olinadigan depozit hisob raqamiga akkreditivlar bo‘yicha o‘tkazadi.
14. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi yuklab jo‘natilgan paxta tolasi hajmlariga muvofiq mablag‘larni paxta tozalash zavodlarining depozit hisob raqamiga o‘tkazadi.
15. Tashqi savdo kompaniyasi va “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi yuklab jo‘natilgan paxta tolasi qiymatini va akkreditivlardan to‘langan summalarni har oyda o‘zaro solishtirib chiqadilar.
Respublika iste’molchilari bilan
“Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari
o‘rtasida paxta tolasi uchun hisob-kitoblar sxemasiga
ILOVA
“Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari
o‘rtasida paxta tolasi uchun hisob-kitoblar sxemasiga
ILOVA
1. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi bilan paxta tolasini respublika paxta tolasi iste’molchilariga kim oshdi savdosini o‘tkazish yo‘li bilan sotish to‘g‘risida Bosh vositachilik shartnomasini tuzadilar.
2. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari har bir kimoshdi savdosi oldidan O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasiga kimoshdi savdosiga chiqarish uchun tegishli tiplar, navlar, klasslar (O‘zbekiston “Sifat” markazi tomonidan tasdiqlangan) hamda paxta tolasi hajmi to‘g‘risidagi hujjatlarni taqdim etadi.
Paxta tolasining boshlang‘ich narxi “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi tomonidan jahon bozoridagi narxlar kon’yunkturasidan kelib chiqqan holda belgilanadi, bu haqda “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasini kimoshdi savdosi o‘tkazilishidan 30 kun oldin yozma ravishda xabardor qiladi.
Paxta tolasining boshlang‘ich narxi savdo o‘tkazish sanasida jahon bozoridagi narxlar kon’yunkturasiga qarab o‘zgarishi (pasayishi yoki ko‘tarilishi) mumkin. Narxlarni o‘zgartirish to‘g‘risidagi qaror “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi tomonidan qabul qilinadi (bu haqda u O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasini ham yozma ravishda xabardor qiladi) hamda savdoda kimoshdi savdosi qatnashchilariga e’lon qilinadi.
3. O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi kimoshdi savdolarini o‘tkazish sanasi, vaqti va joyi to‘g‘risida ommaviy axborot vositalari orqali axborot e’lon qiladi.
4. Savdoda qatnashish uchun buyurtmanoma bergan paxta tolasining respublika iste’molchilari O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi hisob raqamiga berilgan buyurtmanoma summasining 2 foizi miqdorida garov summasi hamda 0,1 foizi miqdorida kimoshdi savdosida qatnashganlik uchun bir martalik yig‘im to‘lashi kerak.
5. Kimoshdi savdolari xaridorlardan tushgan buyurtmanomalar asosida har oyda kamida bir marta o‘tkaziladi. Kimoshdi savdosini o‘tkazish sanasi “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmalari bilan kelishib olinadi.
6. Savdo g‘olibi O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi bilan ikki nusxada kimoshdi savdosi natijalari to‘g‘risida protokol imzolaydi, ularning bir nusxasi g‘olibga beriladi hamda mahsulot yetkazib berish yuzasidan kontrakt tuzish uchun asos hisoblanadi, ikkinchi nusxasi O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasida saqlanadi.
7. Xaridor hamda “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi xaridor bilan O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi o‘rtasida imzolangan protokolga muvofiq paxta tolasi yetkazib berish yuzasidan shartnoma tuzadilar.
8. Kimoshdi savdosi g‘olibi — xaridor “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi bilan imzolangan shartnoma asosida paxta tolasi uchun “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi hisob raqamiga mablag‘larni to‘laydi.
9. “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasi yuklab jo‘natilgan paxta tolasi hajmiga muvofiq mablag‘larni paxta tozalash zavodlarining depozit hisob raqamlariga o‘tkazadi.
10. Paxta tozalash zavodlari “Paxtasanoat” hududiy aksiyadorlik birlashmasining naryadlari bo‘yicha paxta tolasini ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminallariga (omborlarga) yuklab jo‘natadi. Paxta tolasining kontraktga muvofiq hajmi ixtisoslashtirilgan mintaqaviy paxta terminallaridan (omborlardan) respublika iste’molchilariga yuklab jo‘natiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
(3-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 3-sentabrdagi 414-sonli qaroriga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 34-35-son, 396-modda)