LexUZ sharhi
Mazkur Farmon O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 30-apreldagi PF-6218-sonli “Milliy qonunchilik bazasini kompleks tizimlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasining “Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq hamda istiqbolda qishloq xo‘jaligi mahsuloti ishlab chiqaruvchi asosiy subyekt bo‘lib qoladigan fermer xo‘jaliklarini ustuvor rivojlantirish asosida qishloq xo‘jaligidagi iqtisodiy islohotlarni jadallashtirish maqsadida:
1. Yaqin yillarda fermer xo‘jaliklari barqaror rivojlanishini ta’minlashning asosiy yo‘nalishlari etib quyidagilar belgilansin:
fermer xo‘jaliklarining to‘liq iqtisodiy va moliyaviy mustaqilligini ta’minlaydigan va fermer xo‘jaliklariga uzoq muddatli ijaraga berilgan qishloq xo‘jaligi yer resurslaridan maqsadli, oqilona va samarali foydalanishni rag‘batlantiradigan huquqiy shart-sharoitlar va kafolatlarni yaratish;
qishloq xo‘jaligi mahsuloti ishlab chiqarishni moliyalashning bozor tamoyillariga javob beradigan hamda moliyalashning uslub va shakllarini tanlashda, moliyaviy mablag‘lardan foydalanishda fermer xo‘jaliklarining mustaqilligini, barcha xarajatlarni qishloq xo‘jaligi mahsulotini sotishdan tushadigan o‘z daromadlari hisobiga qoplashni ta’minlaydigan ishonchli tizimini shakllantirish;
bozor sharoitida biznesni boshqarish ko‘nikmalariga ega bo‘lgan fermer xo‘jaliklari rahbarlari va mutaxassislarini tayyorlash tizimini yaratish;
qishloqda fermer xo‘jaliklarining ehtiyojlariga qarab barcha zarur xizmatlarni ko‘rsata oladigan zamonaviy ishlab chiqarish va bozor infratuzilmasini jadal rivojlantirish.
2. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Moliya vazirligi, Dehqon va fermer xo‘jaliklari uyushmasi tomonidan ishlab chiqilgan 2004—2006-yillarda fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasi ilovaga muvofiq ma’qullansin.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi o‘n kun muddatda 2004—2006-yillarda fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasini amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar dasturini ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
3. Belgilab qo‘yilsinki, tanlov asosida fermer xo‘jaliklarini tashkil etish va ularga yerni uzoq muddatli ijaraga berishda qishloq xo‘jaligi ekinlari, birinchi navbatda, paxta va g‘allani yetishtirishga ketadigan barcha xarajatlar fermer xo‘jaliklarining qishloq xo‘jaligi mahsulotini sotishdan tushadigan o‘z daromadlari hisobiga qoplanishi tamoyiliga qat’iy rioya qilinishi zarur. Bunda elektr energiyasi, yoqilg‘i-moylash materiallari, mineral o‘g‘itlar yetkazib beradigan va fermer xo‘jaliklariga boshqa xizmatlar ko‘rsatadigan tashkilotlar bilan o‘z vaqtida hisob-kitob qilinishi shart.
Kamida uch yil davomida muntazam ravishda bu tamoyilga amal qilmagan fermer xo‘jaliklari bilan yerni ijaraga berish shartnomasi bekor qilinib, o‘zi tarqatib yuboriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bir hafta muddatda O‘zbekiston Respublikasining “Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida”gi Qonuni va boshqa qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish yuzasidan Vazirlar Mahkamasiga tegishli takliflar kiritsin.
4. Fermer xo‘jaligiga ijaraga berilgan qishloq xo‘jalik maydonlaridan boshqa maqsadda foydalanish, shu jumladan shartnomada ko‘rsatilgan ekinlar o‘rniga boshqa ekin ekish — ijara shartnomasini qo‘pol buzish deb hisoblanadigan hamda amaldagi qonunchilikda ko‘zda tutilgan choralar qo‘llaniladigan tartib joriy etilsin.
5. Belgilab qo‘yilsinki, fermer xo‘jaligi faoliyatini yuritish uchun ijaraga yer maydonlari berish haqidagi tuman hokimining qarori viloyat hokimi boshchiligidagi yer maydonlarini ajratish (sotish) masalalarini ko‘rib chiqish bo‘yicha viloyat komissiyasi tomonidan tasdiqlangandan so‘ng kuchga kiradi.
6. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Markaziy banki bilan birgalikda davlat ehtiyojlari uchun mahsulot ishlab chiqarayotgan fermer xo‘jaliklarini tijorat banklari orqali to‘g‘ridan to‘g‘ri kreditlash yo‘li bilan, mavjud kreditorlik qarzlari to‘langandan so‘ng mablag‘larni erkin tasarruf qilish huquqini bergan holda ularni moliyalashga 2004-2005-yillar mobaynida bosqichma-bosqich o‘tishni ko‘zda tutuvchi mexanizmni ishlab chiqsin.
fermer xo‘jaliklariga aylantiriladigan qishloq xo‘jalik shirkatlari ro‘yxati Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklari taqdimnomasiga ko‘ra har yil O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlanadi;
fermer xo‘jaliklari davlat ehtiyojlari uchun mahsulot sotish bo‘yicha shartnoma majburiyatlarini bajarmagan yoki yer to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish hollari aniqlangan hollarda, shuningdek, yagona yer solig‘i belgilangan tartibda o‘z vaqtida to‘lanmagan taqdirda fermer xo‘jaliklari faoliyatini faqat ularga ijaraga berilgan yerlardan ijara shartnomasiga muvofiq maqsadli va unumli foydalanish masalalari bo‘yicha tekshirishga yo‘l qo‘yiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi fermer xo‘jaliklarining qonuniy manfaatlari samarali huquqiy himoya qilinishini ta’minlasin, ularning xo‘jalik faoliyatiga boshqaruv organlari va mansabdor shaxslarning har qanday noqonuniy aralashishga urinish hollariga qat’iy chek qo‘ysin.
8. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, Dehqon va fermer xo‘jaliklari uyushmasi:
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar hokimliklari bilan birga respublika hududlarida fermyerlar tayyorlash va qayta tayyorlash bo‘yicha biznes-maktablar tarmog‘ini yaratsin, bir oy muddatda ularning joylashish manzillarini belgilasin;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi bilan birga ikki oy muddatda fermyerlarni bozor sharoitida biznesni boshqarish va yuritish, buxgalteriya hisob-kitobi, sug‘urta, banklar va xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar bilan munosabatlar asoslari bo‘yicha o‘qitishni ko‘zda tutuvchi Fermyerlar tayyorlash dasturini tayyorlasin va tasdiqlasin, o‘quv dasturlarini ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birga fermer xo‘jaliklari o‘zi uchun zarur yoqilg‘i-moylash materiallari, mineral o‘g‘itlar, yem-xashak, urug‘lik va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini tashkil etish uchun zarur boshqa resurslarni xarid qilish yuzasidan shartnomalar tuzishning bozor mexanizmlarini ishlab chiqsin va 2004-yildan boshlab joriy etsin.
Oldingi tahrirga qarang.
(10-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009-yil 17-iyundagi PF-4116-sonli Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2009-y., 25-son, 282-modda)
11. Belgilab qo‘yilsinki, teng huquqli raqobat sharoitini yaratish uchun muqobil mashina-traktor parklari soliqqa tortish shartlari va qishloq xo‘jalik ishlab chiqaruvchilariga ko‘rsatilayotgan xizmat (shudgorlash, ekish, ishlov berish, yig‘ib olish va boshqalar) uchun hisob-kitoblar bo‘yicha “O‘zagromashservis” uyushmasining viloyat birlashmalari mashina-traktor parklariga tenglashtiriladi.
12. Vazirlar Mahkamasi o‘n kun muddatda zarar ko‘rib ishlayotgan, past rentabelli va istiqbolsiz shirkatlarni 2004—2006-yillarda fermer xo‘jaliklariga aylantirish dasturini tasdiqlasin.
13. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi bir oy muddatda qonunchilikka ushbu Farmondan kelib chiqadigan o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risidagi takliflarni O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga taqdim etsin.
14. Mazkur Farmon ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Davlat maslahatchisi I. Jo‘rabekov va O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri o‘rinbosari R. Azimov zimmasiga yuklansin.
Fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasi (keyingi o‘rinlarda “Konsepsiya” deb yuritiladi) O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Qishloq xo‘jaligida islohotlarni chuqurlashtirishning eng muhim yo‘nalishlari to‘g‘risida” 2003-yil 24-martdagi PF–3226-son Farmoniga muvofiq ishlab chiqilgan.
1. Mazkur Konsepsiya istiqbolda qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirishning asosiy subyekti bo‘lib qoladigan fermer xo‘jaliklarini 2004—2006-yillar davrida ustuvor rivojlantirishni ta’minlash maqsadida ishlab chiqilgan.
2. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini tashkil etishning eng samarali shakli sifatida Fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish Konsepsiyasining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
qishloqda ijara munosabatlarini rivojlantirish asosida yer maydonlaridan foydalanishni tartibga solish, shuningdek yer va suv resurslaridan maqsadli hamda samarali foydalanilishini rag‘batlantiruvchi va mas’uliyatni oshiruvchi chora-tadbirlarni ishlab chiqish;
yetishtirilgan qishloq xo‘jalik mahsulotini sotishda, moddiy-texnika resurslarini olishda fermer xo‘jaliklarining iqtisodiy mustaqilligini ta’minlash hamda ularga ko‘rsatiladigan lizing xizmatlarini kengaytirish asosida fermer xo‘jaliklarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash;
fermer xo‘jaliklarining kreditlarni bemalol olishini kengaytirish hamda ularni berish tartibini soddalashtirishni hisobga olgan holda fermyerlarning qishloq xo‘jalik mahsulotlari yetishtirishini moliyalash va kreditlashni takomillashtirishga doir chora-tadbirlar tizimini amalga oshirish;
qishloqda mahsulot tayyorlash, uni qayta ishlash va sotish, shuningdek fermer xo‘jaliklariga servis xizmati ko‘rsatish bo‘yicha infratuzilmani keng ko‘lamda rivojlantirish;
qishloq xo‘jalik fani, texnikasi va agrotexnologiyalarning eng yangi yutuqlari bo‘yicha fermyerlar keng foydalana oladigan zamonaviy axborot tizimini barpo etish;
qishloq xo‘jalik shirkatlari fermer xo‘jaliklariga aylantirilishi natijasida bo‘shab qoladigan xodimlarni ishga joylashtirishni ta’minlash.
3. Fermer xo‘jaliklarini tashkil etish va ularning faoliyat ko‘rsatishi quyidagi prinsipial qoidalardan kelib chiqib amalga oshiriladi:
fermer xo‘jaliklari, qoidaga ko‘ra, tugatilayotgan zarar ko‘rib ishlovchi past rentabelli va istiqbolsiz shirkatlar hamda boshqa qishloq xo‘jalik korxonalari negizida tashkil etiladi;
yer uchastkalari fermyerlarga tanlov asosida ijara muddati davomida meros qilib qoldirish huquqi bilan uzoq muddatli (ellik yilgacha) ijaraga beriladi. Bunda fermer xo‘jaliklariga biriktiriladigan yer maydonlarining eng kam o‘lchami bo‘yicha mavjud cheklashlar saqlab qolinadi;
fermer xo‘jaliklarini shakllantirish uchun yerlarni ijaraga berish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan alohida Nizom bilan belgilanadi;
fermer xo‘jaligiga berilgan yer uchastkalari xususiylashtirilishi, oldi-sotdi, hadya, ayirboshlash, garovga qo‘yish obyekti bo‘lishi, shuningdek qo‘shimcha ijaraga berilishi mumkin emas;
fermer xo‘jaligi yer uchastkasidan ijara shartnomasida belgilangan maqsad va shartlarga muvofiq maqsadli, samarali va oqilona foydalanishni ta’minlashi shart. Fermer xo‘jaligiga ijaraga berilgan qishloq xo‘jalik maydonlaridan boshqa maqsadda foydalanish, shuningdek shartnomada ko‘rsatilgan ekinlar o‘rniga boshqa ekin ekish — ijara shartnomasini qo‘pol buzish deb hisoblanadi hamda amaldagi qonunchilikda ko‘zda tutilgan barcha choralar qo‘llaniladi;
yetishtirilgan qishloq xo‘jalik mahsulotlarini yetkazib berishga hamda moddiy-texnika resurslari va xizmatlar olishga shartnomalar faqat fermer xo‘jaliklarining o‘zlari tomonidan tayyorlov, qayta ishlovchi va xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar va tashkilotlar bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri tuziladi;
qishloq xo‘jalik ekinlari, shu jumladan paxta va g‘allani yetishtirishga ketadigan barcha xarajatlar fermer xo‘jaliklarining qishloq xo‘jaligi mahsulotini sotishdan tushadigan o‘z daromadlari hisobiga qoplanadi;
fermer xo‘jaliklari elektr energiyasi, yoqilg‘i-moylash materiallari, mineral o‘g‘itlar yetkazib beradigan va fermer xo‘jaliklariga boshqa xizmatlar ko‘rsatadigan tashkilotlar bilan o‘z vaqtida hisob-kitob qilishlari shart;
fermyerlar bilan yollanma xodimlar, shu jumladan, oila a’zolari o‘rtasidagi mehnat munosabatlari amaldagi mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq yollash shartnomalariga asoslanadi;
fermer xo‘jaliklari ixtiyoriylik asosida kooperatsiyalashish, mahsulot yetishtirish, xarid qilish, qayta ishlash va sotish, moddiy-texnika ta’minoti, qurilish, texnikaviy, suv xo‘jaligi, veterinariya, agrokimyoviy, maslahat hamda boshqa xizmat ko‘rsatish turlari bo‘yicha jamiyatlar, uyushmalar va boshqa birlashmalarga kirish huquqiga egadirlar.
4. Fermer xo‘jaliklari tanlov asosida faqat qayta tashkil etilayotgan zarar ko‘rib ishlagan va istiqbolsiz xo‘jaliklar yerlari hisobigagina emas, balki zaxiradagi yerlar, yuridik va jismoniy shaxslarga berilmagan qishloq xo‘jaligi uchun mo‘ljallanmagan yerlar, shuningdek qishloq xo‘jaligi kooperativlari va boshqa qishloq xo‘jaligi korxonalari yerlari hisobiga ham tashkil etilishi mumkin.
5. 2004—2006-yillarda Fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasida belgilangan maqsad va vazifalarga erishish uchun mahalliy xususiyatlarni chuqur tahlil etish asosida umuman respublika bo‘yicha hamda viloyatlar va tumanlar bo‘yicha Konsepsiyani amalga oshirish chora-tadbirlari Dasturi ishlab chiqilmoqda, Dastur yer-suv munosabatlari va moliya-kredit mexanizmi, moddiy-texnika bazasini mustahkamlash, mehnat munosabatlarini takomillashtirish va fermer xo‘jaliklaridagi kadrlar malakasini oshirish masalalarini qamrab oladi. Ushbu Dastur eng muhim yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagi chora-tadbirlar amalga oshirilishini ko‘zda tutadi.
fermer xo‘jaliklari bilan shirkatlar o‘rtasida yer uchastkalarini ijaraga berish to‘g‘risida tuzilgan shartnomalarni qaytadan rasmiylashtirib, bunda qo‘shimcha hujjatlarni talab qilmagan hamda to‘lov va yig‘imlar undirilmagan holda tuman hokimliklari bilan ijara shartnomalari tuzishni nazarda tutish;
er va suv resurslaridan maqsadli, oqilona va unumli foydalanganlik, tuproq unumdorligini oshirganlik va yerlarni meliorativ jihatdan yaxshilaganlik uchun fermyerlarni rag‘batlantirish hamda ularning mas’uliyatini kuchaytirish chora-tadbirlari tizimini amalga oshirish;
qishloq xo‘jaligi yerlarining iqtisodiy bahosini hisobga olgan holda yagona yer solig‘ini hisoblab chiqarishning yangi tartibini hamda o‘z mablag‘lari hisobiga yangi yerlarni o‘zlashtirganlik uchun rag‘batlantirish tartibini ishlab chiqish.
fermer xo‘jaliklarining moliyaviy holatini mustahkamlash hamda ularning qishloq xo‘jaligi mahsulotini yetishtirishga ketadigan barcha xarajatlarni, shu jumladan, elektr energiyasi, yoqilg‘i-moylash materiallari, mineral o‘g‘itlar, o‘simliklarni kimyoviy himoya qilish vositalarini yetkazib beradigan, shuningdek xizmatlar ko‘rsatadigan tashkilotlar bilan hisob-kitoblarni qishloq xo‘jaligi mahsulotini sotishdan tushadigan o‘z daromadlari hisobiga qoplashlarini ta’minlash;
2004-2005-yillar mobaynida kreditlarni rasmiylashtirish va ajratish tartibini soddalashtirgan holda barcha fermer xo‘jaliklarini to‘g‘ridan to‘g‘ri kreditlashtirishga o‘tkazish qisqa muddatda kreditlar olish va yer uchastkasiga ijara huquqi bilan egalik qilish uchun — joriy yilda kutilayotgan hosilni garovga qo‘yish, uzoq muddatli kreditlar olish uchun — yer uchastkasini ijaraga olish huquqining qiymat bahosini belgilash mexanizmini ishlab chiqish nazarda tutilmoqda;
kredit uyushmalari tashkil etish yo‘li bilan fermer xo‘jaliklarini bank tomonidan kreditlashga muqobil tarzda moliyalash va kreditlash shakllarini rivojlantirish;
Orolbo‘yi mintaqasida, shuningdek yerlari kuchli sho‘rlangan va suv ta’minoti kam bo‘lgan mintaqalarda faoliyat ko‘rsatayotgan fermer xo‘jaliklari uchun qo‘shimcha imtiyozlar berish;
qishloq xo‘jalik mahsulotlari yetishtirish va qayta ishlash, qishloq infratuzilmasini rivojlantirish sohasiga investitsiyalar, shu jumladan xorijiy investitsiyalar jalb etish tadbirlarini ishlab chiqish.
8. Fermer xo‘jaliklarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash hamda servis va huquqiy xizmatlar ko‘rsatish sohasidagi chora-tadbirlar:
moddiy-texnika resurslarini markazlashtirilgan tartibda taqsimlashni tugatish va bozor tuzilmalari orqali erkin sotishni tashkil qilish asosida fermer xo‘jaliklari uchun shunday resurslarni bemalol olish imkoniyatini kengaytirish borasidagi qo‘shimcha chora-tadbirlarni amalga oshirish;
qishloqda ishlab chiqarish va bozor infratuzilmasi obyektlarini, ular uchun qulay iqtisodiy shart-sharoitlar yaratgan holda butun choralar bilan rivojlantirish. 2004—2006-yillarda qishloqda ishlab chiqarish va bozor infratuzilmasini rivojlantirishga oid maxsus dasturni amalga oshirish;
fermer xo‘jaliklarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash uchun qishloq xo‘jalik texnikasi va mashina-uskunalarini yetkazib berish bo‘yicha lizing xizmatlarini kengaytirish;
mintaqalarda qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchilarining manfaatlarini ishonchli himoya qilishni ta’minlovchi huquqiy institutlar tizimini shakllantirish, konsalting va axborot-marketing xizmatlari tarmoqlarini kengaytirish.
9. Mahsulot tayyorlash, qayta ishlash va sotish tizimini takomillashtirish sohasidagi chora-tadbirlar:
qishloq xo‘jalik mahsulotlari yetishtirish, ularni qayta ishlash va eksport qilish hajmi oshirilishini iqtisodiy rag‘batlantirish, shuningdek ularni eksport qilish uchun zarur hujjatlarni rasmiylashtirish tartibini soddalashtirish chora-tadbirlari tizimini ishlab chiqish;
qishloq xo‘jaligi mahsuloti, xizmatlar va moddiy-texnika resurslarining tashqi hamda ichki bozorlari konyunkturasini o‘rganish bo‘yicha axborot-marketing xizmati tizimini takomillashtirish;
fermer xo‘jaliklari bilan tayyorlov, qayta ishlash va qishloqqa xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotlar o‘rtasidagi to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnomaviy munosabatlar tizimini takomillashtirish;
fermer xo‘jaliklari zaruratga qarab ixtiyoriylik asosida kooperatsiyalashishlari, mahsulot yetishtirish, xarid qilish, qayta ishlash va o‘z mahsulotini sotish bo‘yicha jamiyatlar, uyushmalar hamda boshqa birlashmalarga kirishlari mumkin.
fermyerlar bilan yollanma xodimlar (jumladan oila a’zolari) o‘rtasidagi mehnat munosabatlarini mehnat shartnomalari asosida shakllantirish;
fermyerlarni tayyorlash va qayta tayyorlash bo‘yicha doimiy ishlaydigan biznes-maktablarni, shuningdek ularning rivojlangan xorijiy mamlakatlarda tajriba orttirishlarini tashkil qilish;
qishloq xo‘jalik shirkatlarini fermer xo‘jaliklariga aylantirish jarayonida bo‘shab qoladigan xodimlarni ish bilan ta’minlash maqsadida qo‘shimcha ish o‘rinlari tashkil etiladigan xizmatlar sohasini jadal rivojlantirish;
noqishloq xo‘jaligi yo‘nalishidagi ishlab chiqarishlarni tashkil qiluvchi fermyerlarni rag‘batlantirish chora-tadbirlarini ishlab chiqish;
fermer xo‘jaliklari tashkil etish uchun aholi zich joylashgan tumanlardagi shaxslarni mehnat resurslari taqchil bo‘lgan mintaqalarga jalb etish borasida qo‘shimcha chora-tadbirlarni amalga oshirish.
11. Konsepsiyani amalga oshirish 2007-yilga borib fermer xo‘jaliklariga biriktirilgan yer maydonlarining umumiy qishloq xo‘jaligi yerlaridagi salmog‘ini 17,5 foizdan 63,3 foizgacha va sug‘oriladigan maydonlardagi salmog‘ini 72,1 foizgacha ko‘paytirish imkonini beradi.
12. 2007-yilga qadar fermer xo‘jaliklarining respublika bo‘yicha qishloq xo‘jaligi yalpi mahsulotidagi ulushini 25 foizgacha yetkazish mo‘ljallanmoqda. Fermer xo‘jaliklarida qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirish hajmi uch yil mobaynida 2 baravar ko‘payadi.
13. Fermer xo‘jaliklariga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha infratuzilma obyektlari tarmog‘i kengaytiriladi. Ularning soni 2007-yilga borib 8,2 mingtadan oshib ketadi.
2003-yilga nisbatan muqobil mashina-traktor parklari soni 4,1 baravar, suvdan foydalanuvchilar uyushmasi 4,6 baravar, mineral o‘g‘itlar va o‘simliklarni himoya qilish vositalari sotish obyektlari tarmog‘i 4,4 baravar, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari tayyorlash tarmoqlari 1,8 baravar, yoqilg‘i-moylash materiallari sotish tarmoqlari 4,6 baravar, axborot bilan ta’minlash va konsalting tarmoqlari 1,9 baravar, kichik banklar 3,1 baravar, nasldor mollar sotish va zooveterinariya xizmatlari ko‘rsatish tarmoqlari 1,2 baravar ko‘payadi.
14. Fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish natijasida 2004—2006-yillar davrida qishloq xo‘jaligidan qariyb 77 ming kishi bo‘shab qoladi, ularni ish bilan ta’minlash va ijtimoiy muhofaza qilish maqsadida ularni ishga joylashtirish bo‘yicha tegishli chora-tadbirlar ko‘riladi.