LexUZ sharhi
Mazkur Shartnoma O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2004-yil 30-apreldagi 625–II-sonli “O‘zbekiston Respublikasi bilan Bolgariya Respublikasi o‘rtasida tutib topshirish to‘g‘risidagi shartnomani ratifikatsiya qilish haqida”gi qarori bilan ratifikatsiya qilingan.
O‘zbekiston Respublikasi bilan Bolgariya Respublikasi, bundan keyin “Ahdlashuvchi Tomonlar” deb ataluvchilar,
jinoyatchilikning oldini olish va sudda jinoiy ishni odillik bilan ko‘rib chiqishni amalga oshirish sohasida xalqaro huquq normalariga amal qilib,
Ahdlashuvchi Tomonlar ushbu Shartnomada ko‘zda tutilgan shartlarga muvofiq, ularning hududida bo‘lib turgan tutib topshirishni taqozo etuvchi jinoyatlari uchun jinoiy javobgarlikka tortish yoki bunday jinoyatlar munosabati bilan hukmni ijro etishi maqsadida, shaxslarning iltimosnomalariga ko‘ra bir-birlariga tutib topshirishni o‘z zimmalariga oladilar.
Ushbu Shartnoma maqsadlarida so‘ralayotgan va so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonlarning qonunchiliklariga muvofiq kamida bir yil ozodlikdan mahrum etish orqali yoki yanada jiddiyroq tarzda jazolanadigan jinoyatlar tutib topshirishni taqozo etuvchi jinoyatlar hisoblanadi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘zda tutilgan jinoyatlarga nisbatan chiqarilgan hukmni ijro etish uchun tutib topshirish amalga oshiriladi, agar ozodlikdan mahrum etish ko‘rinishidagi jazo muddatining tugashiga olti oydan kam bo‘lmagan vaqt qolsa.
Agar tutib topshirish to‘g‘risidagi iltimosnoma bir necha alohida jinoyatlarga taalluqli bo‘lsa va ularning hammasi ushbu moddaning birinchi qismida ko‘zda tutilgan shartlarga muvofiq bo‘lmasa, bu jinoyatlarning hech bo‘lmaganda bittasi tutib topshirishga olib kelishi mumkin bo‘lsa, talab qilinayotgan shaxsning tutib topshirishga ruxsat etilishi mumkin.
1) tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxs so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonning fuqarosi bo‘lsa yoki shaxsga bu davlatda boshpana berilgan bo‘lsa;
2) iltimosnoma qabul qilingan paytda so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon qonunchiligiga muvofiq har qanday qonuniy asos bo‘yicha jinoiy ish qo‘zg‘atilishi yoki hukm ijro etilishi mumkin bo‘lmasa, bunga kuchini yo‘qotish muddati yoki afv etish ham kiradi;
3) tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxsga nisbatan o‘sha jinoyat uchun so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonning hududida hukm chiqarilgan yoki ish bo‘yicha tergovni to‘xtatish to‘g‘risidagi qabul qilingan qaror qonuniy kuchga kirgan bo‘lsa;
4) tutib topshirish to‘g‘risida keladigan iltimosnoma bilan bog‘liq jinoyat so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida butunlay yoki qisman yoxud shu mamlakatning qonuniga ko‘ra uning hududi hisoblanadigan yerda sodir etilgan bo‘lsa;
5) tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxs so‘rayotgan davlatning favqulodda sudi tomonidan sudlangan yoki sudlanishi lozim bo‘lsa;
6) tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma yuborishga asos bo‘lgan xatti-harakatlar, so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon tarafidan siyosiy jinoyat bilan bog‘liq xatti-harakat, siyosiy yoki harbiy jinoyat deb hisoblansa;
7) tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma predmeti hisoblangan jinoyat, qonunlari o‘z chegarasining tashqarisida sodir etilgan jinoyatlarni jazolashni ko‘zda tutmagan davlatning tashqarisida sodir etilgan bo‘lsa.
Tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxsga nisbatan quyidagilar qo‘llanadi deb hisoblashga asosli sabablar mavjud bo‘lgan hollarda tutib topshirishga ham yo‘l qo‘yilmaydi:
1) ish sudda muhokama qilinayotganda eng kam himoya huquqlariga rioya qilinmaydi. Agar so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon ushbu shaxs ishtirokida yangi jinoiy ishini olib borish majburiyatini o‘z zimmasiga olsa, tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxsning ishtirokisiz sud jarayonining olib borilishi, o‘z-o‘zidan jinoyatchini tutib topshirishni rad etish uchun asos bo‘lolmaydi;
2) irqi, dini, millati, siyosiy qarashi, ijtimoiy va shaxsiy ahvoli bilan bog‘liq ta’qib choralari qo‘llanilsa yoki kamsitilsa, yoki u shafqatsiz, g‘ayriinsoniy munosabat yoxud insonning asosiy huquqlarini buzuvchi xatti-harakatlarga duch kelsa.
Tutib topshirilishi to‘g‘risida berilgan iltimosnomadagi xatti-harakati uchun so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonning qonuniga ko‘ra o‘lim jazosi ko‘zda tutilayotgan bo‘lsa va so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon yetarli deb hisoblanadigan mazkur Ahdlashuvchi Tomon jazoning bunday chorasi qo‘llanilmasligi yoki tayinlab bo‘lingan chora ijro etilmasligi haqida tegishli kafolatni bersa tutib topshirishga yo‘l qo‘yiladi.
Ushbu Shartnomaga muvofiq tutib topshirishning barcha masalalari bo‘yicha quyidagilar Ahdlashuvchi Tomonlarning markaziy organlari hisoblanadilar:
Markaziy organlar ushbu Shartnomani bajarishda bir-birlari bilan bevosita yoki Shartnomada ko‘zda tutilgan boshqa tartibda munosabatda bo‘ladilar.
Ahdlashuvchi Tomonlardan birining hududida muassasa yoxud buning uchun maxsus vakolatlangan shaxs tomonidan ularning vakolati doirasida o‘rnatilgan shaklda tayyorlangan yoki tasdiqlangan va rasmiy muhr bilan tasdiqlangan hujjatlar boshqa Ahdlashuvchi Tomon hududida hech qanday boshqa maxsus guvohnomasiz qabul qilinadi.
Ahdlashuvchi Tomonlardan birining hududida rasmiy hujjatlar sifatida ko‘riladigan hujjatlar boshqa Ahdlashuvchi Tomonning hududida ham rasmiy hujjatlarni isbotlovchi kuchi bilan foydalanadi.
Ahdlashuvchi Tomonlar ushbu Shartnomani bajarish doirasida bir-birlari bilan munosabatlarda rus tilidan yoki boshqa Ahdlashuvchi Tomon davlat tilidan foydalanadilar.
Ahdlashuvchi Tomonlarning davlat tillarida yoki boshqa tillarda jo‘natiladigan hujjatlar rus tilidagi tarjimasi bilan ilova qilinishlari lozim. Shuningdek, Ahdlashuvchi Tomonlar zarur bo‘lgan boshqa hollarda ham rus tiliga yozma va og‘zaki tarjimani ta’minlaydilar.
Hujjatlarning yozma tarjimasini to‘g‘riligini tasdiqlash Ahdlashuvchi Tomonning qonunchiligiga va ushbu Shartnoma qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
Ushbu Shartnomaning 22-moddasida ko‘zda tutilgan tranzit tashish bilan bog‘liq xarajatlarni so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon qoplaydi.
Ushbu Shartnomada ko‘zda tutilgan tutib topshirish yozma iltimosnomalarga muvofiq amalga oshiriladi. Ushbu iltimosnomalar Ahdlashuvchi Tomonlarning vakolatli organlari bir-birlariga bevosita yoki diplomatik kanallar orqali jo‘natilishi mumkin.
1) tutib berilishi talab qilinayotgan shaxs to‘g‘risida zarur bo‘lgan axborotni, jumladan fuqarolik va yashash hamda bo‘lish joyi to‘g‘risida ma’lumotlar;
2) sodir etilgan jinoyatning daliliy jihatlari, jumladan uning sodir etilgan vaqti va joyi hamda yetkazilgan moddiy zarar tafsiloti;
3) ushbu jinoyat uchun qonun bilan belgilangan jazo, shuningdek, muddat o‘tganligi haqidagi moddalari bilan birga ushbu xatti-harakat jinoyat sifatida tan olinadigan so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon qonunining tegishli moddalari matni.
Jinoiy ish qo‘zg‘atilishi uchun tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnomaga talab qilinayotgan shaxsni hibsga olish haqida qarorni (ajrimni) tasdiqlangan nusxasi ilova qilinadi.
Hukmni ijro etish uchun tutib topshirish to‘g‘risidagi iltimosnomaga ushbu shaxsga nisbatan chiqarilgan kuchga kirgan hukmni tasdiqlangan nusxasi yoki undan ayblov qismi va hukmni mazmuni bilan tasdiqlangan ko‘chirma ilova qilinadi. Agar jazoga hukm qilingan shaxs ozodlikdan mahrum etish ko‘rinishidagi jazo muddatini qisman o‘tgan bo‘lsa, ushbu to‘g‘risida va jazo muddatining qolgan qismi haqida ma’lumot ham beriladi.
Tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma talab qilinayotgan shaxsning imkon bo‘lgan aniq tavsifi, uning shaxsini aniqlashga yordam beradigan har qanday boshqa axborot, jumladan fotosuratlar yoki boshqa tasvirlari hamda mavjud bo‘lgan barmoq izlari bilan ilova qilinishi lozim.
Iltimosnoma so‘rayotgan markaziy organning tegishli mansabdor shaxs tomonidan imzolangan va rasmiy muhr bilan tasdiqlagan bo‘lishi lozim.
Tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma talab qilinayotgan shaxs so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida bo‘lishi to‘g‘risida aniq ma’lumotlar bo‘lgan hollarida yuboriladi.
So‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnomani o‘z qonunchiligiga muvofiq ko‘rib chiqadi va so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga o‘zining qarori to‘g‘risida kechiktirmasdan xabar beradi.
Iltimosnomani qondirish to‘g‘risida qaror qabul qilinsa, so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon zudlik bilan tutib berilishi talab qilinayotgan shaxsni hibsga olish choralarini ko‘radi. So‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon ushbu shaxsni hibsga olinganligi to‘g‘risida kechiktirmasdan xabardor qilinadi.
Tutib topshirish to‘g‘risidagi iltimosnomani qondirishini butunlay yoki qisman har qanday rad etilishi tegishli sabablar bilan asoslangan bo‘lishi lozim.
Agar so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon tutib topshirish to‘g‘risidagi iltimosnomani daliliga taqdim etilgan axborotni yetarli deb hisoblasa, u qo‘shimcha axborotni talab qilishi mumkin. Shuning bilan birga so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon tutib berilishi talab qilinayotgan shaxsni kuzatishni ta’minlaydigan zarur choralarni qo‘llashi mumkin, o‘z davlati tashqarisiga uning chiqib ketish imkoniyatini oldini olish uchun.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘zda tutilgan holda, tutib topshirishni talab qilgan Ahdlashuvchi Tomon boshqa Ahdlashuvchi Tomonga eng qisqa muddat ichida qo‘shimcha axborotni berish uchun zarur choralarni ko‘radi.
Kechiktirib bo‘lmaydigan vaziyatlarda va tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxs yashirinishi mumkinligi haqida asoslar bo‘lsa, so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonga talab qilinayotgan shaxsni tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnomani olingunicha tutib olish to‘g‘risida murojaat etishi mumkin. Bunday iltimosnoma markaziy organning tegishli mansabdor shaxsi tomonidan imzolanadi va Xalqaro jinoiy politsiya tashkiloti — Interpol orqali yoki bevosita, ma’lumotlarni elektron uzatgich vositalardan foydalangan holda berilishi mumkin.
1) tutib olinishi talab qilinayotgan shaxs to‘g‘risida zarur bo‘lgan axborotni, shuningdek fuqarolik va bo‘lish joyi to‘g‘risida ma’lumotlar, jumladan uning ko‘rinish tasviri;
2) sodir etilgan jinoyatning daliliy jihatlarini qisqa tavsifi, unda ayblanuvchi shaxs yoki uning uchun u jazoga hukm etilgan, jumladan uning sodir etilgan vaqti va joyi hamda yetkazilgan moddiy zarar tafsiloti;
3) ushbu shaxsni hibsga olish haqida qarorni (ajrimni) yoki unga nisbatan chiqarilgan kuchga kirgan hukmni tasdiqlangan nusxasi yoxud undan ayblov qismi va hukmni mazmuni bilan tasdiqlangan ko‘chirma;
4) ushbu jinoyat uchun belgilanishi mumkin bo‘lgan yoki belgilangan jazo to‘g‘risida axborot, jumladan ozodlikdan mahrum etish ko‘rinishidagi jazo muddatining qismi o‘tib bo‘lgan;
5) ushbu shaxsni tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma va zarur bo‘lgan hujjatlar zudlik bilan yuborilishi to‘g‘risidagi bayonot.
So‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon ushbu iltimosnoma bo‘yicha kechiktirmasdan o‘z qonunchiligiga muvofiq qaror qabul qiladi va ushbu haqida darhol so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga xabar beradi.
Ushbu iltimosnomaga muvofiq tutib olingan shaxs hibsda saqlanishi hamda hibsga olingan sanadan o‘ttiz kun o‘tgach ozod qilinishi lozim, agar tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma kelmagan bo‘lsa.
Ushbu moddaning to‘rtinchi qismiga binoan shaxsni ozod qilinishi, tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnomani va zarur hujjatlarni olgandan so‘ng uni takroriy tutib turish hamda hibsga olishga to‘sqinlik qilmaydi.
Tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma qanoatlantirilganligi haqidagi xabarni olgan Ahdlashuvchi Tomonlar iloji boricha qisqa vaqt ichida talab qilinayotgan shaxsni o‘tkazishning vaqti, joyi va tartibini belgilaydilar.
Talab qilinayotgan shaxsni o‘tkazish tartibi ikkala Ahdlashuvchi Tomonlar vakolatli organlari vakillari tomonidan imzolanadigan ikki nusxadagi o‘tkazish to‘g‘risidagi bayonnoma tuzishni o‘z ichiga oladi. So‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon vakillarining talab qilinayotgan shaxsni olish uchun vakolati zarur hollarda Ahdlashuvchi Tomonlar o‘rtasida oldindan tuzilgan ahdnomalarga muvofiq tegishli hujjatlar bilan tasdiqlanishi mumkin.
Shaxs so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududidan ikkala Tomon o‘rtasida kelishib olingan belgilangan muddat qabul qilib olinadi. Agar shaxs kelishilgan muddat ichida qabul qilib olinmasa, so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon uni ozod qilishi va uni tutib topshirishni rad qilishi mumkin.
Agar Ahdlashuvchi Tomonlardan birortasi tutib topshirilishi lozim bo‘lgan shaxsni o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan sabablarga ko‘ra bera olmasa yoki qabul qila olmasa, u bu to‘g‘rida boshqa Ahdlashuvchi Tomonga darhol xabar beradi. Ahdlashuvchi Tomonlar birgalikda o‘tkazishning yangi muddatini belgilaydilar va bu holda ushbu modda uchinchi qismining qoidalari qo‘llaniladi.
Tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxs so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida jinoiy javobgarlikka tortilgan yoki boshqa jinoyati uchun jazoga hukm etilgan bo‘lsa, uni tutib topshirish jinoiy ish bo‘yicha tadbirlar yakunlanishiga qadar, hukmni ijro etilishi yoki jazodan ozod qilinishiga qadar kechiktirilishi mumkin.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘zda tutilgan tutib topshirishning kechiktirilishi hukmni ijro etish muddatining o‘tib ketishiga sabab bo‘lsa yoki tutib topshirilishi talab qilinayotgan shaxsning qilmishlarini tergoviga jiddiy ziyon yetkazadigan bo‘lsa, so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon talab qilinayotgan shaxsni tutib topshirishni kechiktirish o‘rniga uni so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga o‘zaro belgilanadigan shartlar asosida vaqtincha tutib berishi mumkin.
Vaqtincha tutib topshirish shaxs jinoiy ish bo‘yicha u zarur tadbirlar tugaganidan so‘ng, uzog‘i bilan ikki oy ichida qaytarilishi lozim.
Ahdlashuvchi Tomonlardan biri bir shaxsni tutib topshirish to‘g‘risida bir vaqtning o‘zida boshqa Ahdlashuvchi Tomon hamda biron-bir uchinchi davlatdan so‘rov olsa, qaysi so‘rovni qanoatlantirishni uning o‘zi hal qiladi.
Ushbu Shartnoma 3-moddasining birinchi qismi 1-bandida ko‘zda tutilgan shaxsni tutib topshirishni rad qilgan holda, so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonning iltimosnomasiga ko‘ra ushbu shaxsni jinoiy javobgarlikka tortish masalasini hal qiladi. Ushbu maqsadda so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonga ushbu shaxsga taalluqli hujjatlarni yuboradi va so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga tergovni olib borish uchun kerakli ko‘mak beradi.
So‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga tergovning jarayoni va uning yakuniy natijalari to‘g‘risida xabardor qiladi.
Tutib berish to‘g‘risida iltimosnomani olgunga qadar, iltimosnomaga ko‘ra Ahdlashuvchi Tomonlar ushbu shartnoma 2-moddasiga muvofiq tutib topshirishga olib keladigan jinoyatlarni sodir etganligi uchun ayblanuvchi yoki jinoyatlarni sodir etganligi uchun jazoga hukm qilingan shaxslarning qidiruvini amalga oshiradilar, agar ushbu shaxslar so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida bo‘lishiga asoslar bo‘lsa.
Qidiruvda bo‘lgan shaxslarni qidirish va hibsga olish to‘g‘risida iltimosnoma yozma ravishda yuboriladi hamda quyidagilarni o‘z ichiga olishi lozim:
1) qidiruvda bo‘lgan shaxs to‘g‘risida zarur bo‘lgan axborotni, jumladan fuqarolik va mumkin bo‘lgan bo‘lish joylari to‘g‘risida ma’lumotlar;
2) sodir etilgan jinoyatning daliliy jihatlarini qisqa tavsifi, unda ayblanuvchi shaxs yoki uning uchun u jazoga hukm etilgan, jumladan uning sodir etilgan vaqti va joyi hamda yetkazilgan moddiy zarar tafsiloti;
3) ushbu jinoyat uchun qonun bilan belgilangan jazo, shuningdek, muddat o‘tganligi haqidagi moddalari bilan birga ushbu xatti-harakat jinoyat sifatida tan olinadigan so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon qonunining tegishli moddalari matni.
Qidiruvni amalga oshirish to‘g‘risida iltimosnomaga qidiruvda bo‘lgan shaxsni hibsga olish haqida qarorni (ajrimni) yoki unga nisbatan chiqarilgan kuchga kirgan hukmni tasdiqlangan nusxasi yoxud undan ayblov qismi va hukmni mazmuni bilan tasdiqlangan ko‘chirma ilova qilinishi lozim.
Qidiruvni amalga oshirish to‘g‘risida iltimosnoma qidiruvda bo‘lgan shaxsning imkon bo‘lgan aniq tavsifi, uning shaxsini aniqlashga yordam beradigan har qanday boshqa axborot, jumladan fotosuratlar yoki boshqa tasvirlari hamda mavjud bo‘lgan barmoq izlari bilan ilova qilinishi lozim.
Iltimosnomani olgandan so‘ng so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon o‘z hududida qidiruvda bo‘lgan shaxsning bo‘lish joyini aniqlash va uni tutib olishga zarur bo‘lgan barcha choralarni ko‘radi. Qidiruvda bo‘lgan shaxsni tutib va hibsga olinganligi to‘g‘risida darhol so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga xabar beriladi.
Ushbu moddaga muvofiq tutib olingan shaxs hibsga olingan sanadan o‘ttiz kun o‘tgach ozod qilinishi lozim, agar tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnoma kelmagan bo‘lsa.
Ushbu moddaga binoan shaxsni ozod qilinishi, tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnomani va zarur hujjatlarni olgandan so‘ng uni takroriy tutish hamda hibsga olishga to‘sqinlik qilmaydi.
Ushbu Shartnomaga muvofiq tutib topshirilgan shaxsga nisbatan so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida iltimosnomada ko‘rsatilgan tutib berilgan jinoyat bo‘yicha boshqa tutib topshirishdan oldin sodir etilgan biron-bir jinoyati uchun jinoiy tergov olib borish, hukm chiqarish hamda hech qanday uning shaxsiy ozodligi cheklashga jalb etilishi mumkin emas, agar bunga so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonning roziligi bo‘lmasa.
Ushbu modda birinchi qismi qo‘llanilmaydi, agar tutib topshirilgan jinoyat bo‘yicha javobgarlikdan butunlay ozod qilingandan so‘ng tutib topshirilgan shaxs so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududini tark etishga imkoniyati bo‘lib va buni o‘ttiz kun ichida amalga oshirmagan bo‘lsa, yoki ushbu shaxs ixtiyoriy ravishda so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududiga uni oldin tark etib qaytsa.
Agar tutib topshirilgan shaxs so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida tutib topshirilgan jinoyat bo‘yicha javobgarlikdan butunlay ozod qilinishidan oldin so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududiga qaytib kelsa, tegishli iltimosnomasiga ko‘ra ushbu shaxsni mazkur Shartnomaning 9-moddasida ko‘rsatilgan hujjatlarni talab etmagan holda takroran tutib topshirilishi mumkin.
Tegishli iltimosnoma mavjud bo‘lganda, huquqiy yordam so‘ralgan jinoyat oqibatida o‘g‘irlangan hamda so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida topilgan barcha mulk, shaxsni tutib topshirishga olib keladigan yoki jinoiy ish bo‘yicha dalillar sifatida kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan, jumladan jinoyatni sodir etish qurol, so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomonga beriladi. Mulkni berishning aniq shartlarini Ahdlashuvchi Tomonlar belgilaydilar. Bunda topshirilayotgan mulk soliqlar, bojxona bojlari, yig‘imlar va boshqa to‘lovlardan ozod qilinadi. Mulkni berish ushbu mulkka aloqador bo‘lgan uchinchi tomonlarning huquqlariga to‘liq rioya qilinadigan tartibda amalga oshiriladi.
Agar so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon buni iltimos qilsa, yuqorida ko‘rsatilgan mulk, ahdlashuvga erishilgan shaxsni tutib topshirilishi har qanday sabablariga binoan amalga oshirilishi mumkin bo‘lmasligiga qaramasdan, ushbu Tomonga o‘tkazilishi mumkin.
Agar ko‘rsatib o‘tilgan mulk so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonga jinoiy ishi bo‘yicha dalil sifatida zarur bo‘lsa, uning topshirilishi ish yurituv tugaguniga qadar kechiktirilishi mumkin.
Agar so‘rayotgan Ahdlashuvchi Tomon hududida ushbu mulk xatga olinishi yoki musodara qilinishi lozim bo‘lsa, so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon uni berishni rad qilishi yoki vaqtinchalik berib turishi mumkin.
Agar so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon qonunchiligi yoki uchinchi tomon huquqlarini himoya qilish manfaatlari taqozo etganda, shunday yo‘l bilan berilgan har qanday mulk sud muhokamalari tugashi bilan so‘rov so‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomonga, agar buni ushbu Ahdlashuvchi Tomon talab qilsa, qaytarilishi lozim.
Ahdlashuvchi Tomonlar bir-birlarini ularga tutib topshirilgan shaxslarga nisbatan jinoiy ish bo‘yicha tergov natijalari to‘g‘risida xabar qiladilar. Iltimosnomaga ko‘ra yakuniy qarorning nusxasi jo‘natiladi.
Ahdlashuvchi Tomonlardan har biri iltimosnomaga ko‘ra boshqa Ahdlashuvchi Tomonga uchinchi davlat tarafidan tutib topshirilgan shaxslarning o‘z davlati hududi orqali tranzit tashishga ruxsat beradi. Tranzit tashish to‘g‘risida iltimosnoma shaxs to‘g‘risida zarur bo‘lgan axborotni, jumladan jinoyat haqida, unda ayblanuvchi shaxs yoki uning uchun u jazoga hukm etilgan, shuningdek, uni hibsga olish haqida qarorni (ajrimni) borligi to‘g‘risida ma’lumotlar ilova qilinishi lozim. Ushbu qoida agar boshqa Ahdlashuvchi Tomon hududida qo‘nish mo‘ljallanmagan bo‘lsa, havo transportidan foydalanish hollarida qo‘llanilmaydi.
So‘ralayotgan Ahdlashuvchi Tomon tranzit tashish to‘g‘risida iltimosnomani qisqa muddat ichida qondiradi. Har bir aniq holatda Ahdlashuvchi Tomonlarning vakolatli organlari tranzit usulini, yo‘llanishi va boshqa shartlarni, jumladan olib o‘tilayotgan shaxsni kuzatish shartlari va tegishli hujjatlarni mavjudligini kelishib oladilar.
Tranzit tashish chog‘ida tranzit davlati olib o‘tilayotgan shaxsni hibsda saqlashning yuridik imkoniyatlarini ta’minlaydi va olib o‘tilayotgan shaxsni boshqa Ahdlashuvchi Tomon kuzatuvchi vakillariga zarur bo‘lgan yordam ko‘rsatadilar.
Havo kemasining mo‘ljallanmagan qo‘nish hollarida, uning hududi ostidan parvoz qilinayotgan Ahdlashuvchi Tomon, shaxsni boshqa Ahdlashuvchi Tomon kuzatuvchi xodimlarining iltimosiga ko‘ra, tranzit tashish to‘g‘risida ushbu moddaning birinchi qismiga muvofiq taqdim qilinadigan so‘rovni olingunicha 72 soatlik vaqt mobaynida shaxsni hibsda ushlab turishi mumkin. Ushbu iltimosnoma ma’lumotlarni elektron uzatgich vositalardan foydalangan holda berilishi mumkin.
Ushbu Shartnomani talqin qilish yoki qo‘llashda Ahdlashuvchi Tomonlar o‘rtasida bahslar paydo bo‘lgan hollarda, Ahdlashuvchi Tomonlar kelishmovchiliklarni maslahatlashuvlar va muzokaralar orqali hal qilishga harakat qiladilar. Zarur bo‘lgan hollarda Ahdlashuvchi Tomonlar Shartnomani qo‘llanilishini kuzatish va vujudga kelishi mumkin bo‘lgan kelishmovchiliklarni hal qiluvchi qo‘shma komissiyani tuzishlari mumkin.
Ushbu Shartnoma qoidalari Ahdlashuvchi Tomonlar ishtirokchilar bo‘lgan boshqa xalqaro shartnomalardan kelib chiqadigan ularning majburiyat va huquqlariga daxl qilmaydi.
Ahdlashuvchi Tomonlar ushbu Shartnomada tilga olingan masalalar bo‘yicha, uning qoidalarini to‘ldirish yoki kuchaytirish, unda o‘rnatilgan tamoyillarni qo‘llashini yengillashtirish maqsadida, o‘zaro, shu jumladan, idoralararo bitimlar tuzishlari mumkin.
Ahdlashuvchi Tomonlar ushbu Shartnomaga bayonnomalar orqali rasmiylashtiriladigan qo‘shimcha va o‘zgartirishlarni kiritishi mumkin. Ular ushbu Shartnomaning 26-moddasida ko‘zga tutilgan tartibda kuchga kirganidan so‘ng uning ajralmas qismi hisoblanadi.
Ushbu Shartnoma ratifikatsiya qilinishi shart va ratifikatsiya yorliqlari almashinuvidan so‘ng o‘ttizinchi kuni kuchga kiradi.
Ahdlashuvchi Tomonlardan har biri boshqa Ahdlashuvchi Tomonni yozma ravishda xabardor qilib ushbu Shartnomani denonsatsiya qilishi mumkin. Ushbu holda Shartnoma mazkur Ahdlashuvchi Tomon xabarnomani olgan kundan so‘ng olti oy o‘tgandan keyingi oyning birinchi kuni o‘z kuchini yo‘qotadi.
Ushbu Shartnoma u kuchga kirgunga qadar vujudga kelgan xatti-harakatlar bo‘yicha tutib topshirish to‘g‘risida iltimosnomalarni amalga oshirishda ham qo‘llanadi.
Sofiya shahrida 2003-yil 24-noyabrda ikki asl nusxada har biri o‘zbek, bolgar va rus tillarida tuzildi, bunda barcha matnlar bir xil kuchga egadir. Ushbu Shartnoma qoidalarini talqin qilish maqsadida rus tilidagi matndan foydalaniladi.