Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 29 апрелдаги ПФ-5987-сон «Ўзбекистон Республикасида юридик таълим ва фанни тубдан такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Фармонига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Олий суди, Бош прокуратураси, Молия вазирлиги ҳамда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарор қилади:
1. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Олий суди, Олий хўжалик суди, Бош прокуратураси, Молия вазирлиги ҳамда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2013 йил 31 декабрдаги 3, КТБ-443-13, 06-17/2-4246, 14-Қ/Қ, 119 ва 58/ҚҚ-сон «Юридик таълим муассасалари (ҳарбий, махсус олий таълим муассасаларидан ташқари) талабалари томонидан таништирув ва малакавий амалиётни, шунингдек стажировкани ўташ тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида»ги қарорига (рўйхат рақами 2548, 2013 йил 31 декабрь) (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2014 й., 1-сон, 13-модда) иловага мувофиқ ўзгартиришлар ва қўшимча киритилсин.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2020 йил 28 ноябрдаги 5-сон, Олий судининг 2020 йил 25 ноябрдаги 667-сон, Бош прокуратурасининг 2020 йил 23 ноябрдаги кқ-63-сон, Молия вазирлигининг 2020 йил 1 декабрдаги 54-сон ҳамда Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 30 ноябрдаги 12-2020-сон қарорига
ИЛОВА
1. Қарорнинг номи ва 1-бандидаги «таништирув ва малакавий амалиётни» деган сўзлар «таништирув ва битирув малакавий амалиётни» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
а) номидаги «таништирув ва малакавий амалиётни» деган сўзлар «таништирув ва битирув малакавий амалиётни» деган сўзлар билан алмаштирилсин;
«Мазкур Низом Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги Қонуни, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 29 апрелдаги ПФ-5987-сон «Ўзбекистон Республикасида юридик таълим ва фанни тубдан такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Фармони ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 28 апрелдаги ПҚ-2932-сон «Тошкент давлат юридик университетида кадрлар тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштириш ва самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорига мувофиқ «юриспруденция» мутахассислиги бўйича юридик кадрларни тайёрлашни амалга оширувчи олий таълим муассасалари (ҳарбий, махсус олий таълим муассасаларидан ташқари) (бундан буён матнда ОТМ деб юритилади) талабалари томонидан таништирув ва битирув малакавий амалиётни, шунингдек стажировка ўташ тартибини белгилайди.
қабул қилувчи ташкилот — талабалар томонидан амалиёт ўталаётган давлат ҳокимияти ва бошқаруви органи, суд, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган, адвокатлик тузилмаси, хўжалик бошқаруви органи, тижорат ташкилоти, нодавлат нотижорат ташкилоти, молия-банк ва бошқа муассасаларнинг юридик хизмати, шунингдек юридик клиникалар;
амалиёт — назарий билимларни мустаҳкамлаш, амалий кўникма ва маҳорат ҳосил қилиш, амалиётда ишлашга тайёр бўлишни таъминлашга қаратилган ўқув жараёнининг бир қисми;
таништирув амалиёти — бакалавриатнинг I — III курс талабалари томонидан келажакдаги касбий фаолият ҳақида маълумотлар олиш ва назарий билимларни мустаҳкамлаш ҳамда ажратилган кредитларни ўзлаштириш мақсадида ўталадиган ихтиёрий амалиёт тури;
битирув малакавий амалиёт — таълимнинг якунловчи босқичи ҳисобланадиган ва бакалавриатнинг IV курс талабалари томонидан назарий билимларни мустаҳкамлаш ва амалиётда қўллаш кўникмаларини ҳосил қилиш орқали амалиётда ишлашга тайёр бўлишларини таъминлаш, шунингдек, битирув малакавий иши мавзуси бўйича материаллар тўплаш мақсадида ўталадиган мажбурий амалиёт тури;
стажировка — магистратура босқичи талабалари томонидан амалий кўникма ва педагогик маҳорат ҳосил қилишга қаратилган, ажратилган кредитларини ўзлаштириш мақсадида ўталадиган ихтиёрий амалиёт тури;
ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари — ўқув юкламасида амалиёт соати ажратилган, шунингдек битирув малакавий амалиётни ташкил этишга ҳамда уни назорат қилишга масъул бўлган ОТМ ўқитувчиси;
қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари — талабаларни амалий кўникмаларга ўргатиш ва ОТМдан бириктирилган амалиёт раҳбари билан биргаликда эгалланган билимларни баҳолаш масъулияти юкланган қабул қилувчи ташкилот ходими;
битирув малакавий амалиётни ўташ дастури — ишчи-ўқув режаларини ҳисобга олган ҳолда ОТМ томонидан ишлаб чиқиладиган ва тасдиқланадиган дастур.
Амалиёт ўташ муддати ва ҳажми ишчи ўқув режа, модуль (фанлар) ўқув дастурлари, амалиёт ўташ дастури билан белгиланади ва амалиёт ўтаганлик учун тегишли кредитлар ажратилади.
Мазкур Низомнинг ишчи-ўқув режасига тегишли қоидалари Тошкент давлат юридик университетининг ўқув режасига нисбатан қўлланилади.»;
«4. Амалиётни тайёрлаш, таъминлаш ва ўташни мувофиқлаштиришни ОТМнинг амалиётни ташкиллаштирувчи бўлинмаси амалга оширади.»;
41. Таништирув амалиёти ишчи-ўқув режада назарда тутилган энг кам соатлар ҳажмида талабаларнинг дарсдан бўш вақтларида ўталади.
43. Таништирув амалиёти юзасидан қабул қилувчи ташкилот томонидан талабанинг амалиёт ўташ давомийлиги кўрсатилган маълумотнома тақдим қилинади.
13. Битирув малакавий амалиёт тайёрлов босқичининг биринчи кунида ишчи-ўқув режага асосан ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари ва қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари томонидан йиғилиш ўтказилади. Йиғилишда талабалар амалиётни ўташ дастури билан танишадилар, унинг мақсад ва вазифаларига тааллуқли кўрсатмалар, уларни бажариш бўйича қўлланмаларни оладилар, битирув малакавий амалиёт ўташ ва битирув малакавий амалиёт ўташ тўғрисида ҳисобот тузиш тартиби ҳақида хабардор қилинадилар.
Битирув малакавий амалиётни ўташнинг бошида талабалар қабул қилувчи ташкилотнинг тузилиши, фаолият йўналишлари, ўзига хослиги билан танишадилар ҳамда ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари ва қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари билан биргаликда битирув малакавий амалиётни ўташ дастурини бажариш режа-жадвалини тузадилар.
14. Битирув малакавий амалиётни ўташнинг асосий босқичида талаба бевосита қабул қилувчи ташкилотда амалиётни ўташ дастурини бажариш режа-жадвалида кўрсатиб ўтилган ишни бажаради.
15. Битирув малакавий амалиёт якунлари бўйича ҳисоботни топшириш битирув малакавий амалиётнинг якуний босқичи ҳисобланади.
Талаба битирув малакавий амалиёт тугаган куннинг кейинги иш кунида ОТМдан бириктирилган амалиёт раҳбарига амалиёт ўташ тўғрисида ҳисобот тақдим этади.
Битирув малакавий амалиёт якунлари бўйича ҳисоботда бажарилган иш, ўрганилган ҳуқуқни қўллаш амалиёти, шунингдек олинган билим ва кўникмалар акс эттирилади. Ҳисобот талаба томонидан имзоланади ҳамда қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари имзоси билан тасдиқланади.
Битирув малакавий амалиёт якунлари бўйича ҳисобот тўғридан-тўғри ёки электрон тизим орқали топширилади ҳамда Ўқув-услубий бошқарма томонидан шифрланган ҳолда баҳолаш учун профессор-ўқитувчиларга тақдим этилади.
16. Битирув малакавий амалиёт якунлари бўйича ҳисоботни баҳолаш қуйидаги мезонларга асосан амалга оширилади:
талаба томонидан амалиёт давомида тўпланган материалларнинг тузилиши, даражаси ва сифати ҳамда уни ўташ давомида ўрганилган масалаларнинг ёритиб берилиши.
161. Битирув малакавий амалиёт якунлари юзасидан баҳо ўқиш бўйича баҳоларга тенглаштирилади ва талабалар умумий ўзлаштиришининг якунларини чиқаришда ҳамда тегишли кредитларини ўзлаштирилганлигини белгилашда инобатга олинади.
163. Битирув малакавий амалиётни ташкил этиш учун олдиндан ОТМ ректори томонидан амалиёт муддати ва уни ўташ жойи, масъул шахслар ва жўнатилаётган талабаларнинг, ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбарларининг таркибий рўйхати белгиланган буйруқ қабул қилинади.
битирув малакавий амалиётни ўташ дастурида назарда тутилган барча топшириқларни белгиланган муддатларда, тўлиқ ҳажмда ва сифатли бажариши;
ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбарининг талаби билан кўриб чиқиш учун битирув малакавий амалиётни ўташ тўғрисидаги ҳисоботини тақдим қилиши;
қабул қилувчи ташкилотнинг ички меҳнат тартиб қоидалари ва ходимлари фаолиятининг тартибини белгиловчи ҳужжатларга риоя қилиши шарт.
165. ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари битирув малакавий амалиётга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш жараёнида меҳнатни муҳофаза қилиш ҳамда фаолият хавфсизлигини таъминлаш бўйича комплекс чора-тадбирлар кўрилишини таъминлайди, талабаларни ўз вақтида амалиёт ўташ жойларига тақсимлайди.
қабул қилувчи ташкилот раҳбари ва қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари билан алоқалар ўрнатади;
битирув малакавий амалиётнинг бутун даври учун талабаларга индивидуал режа тузади, қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбари билан биргаликда ишнинг ҳажми ва таркибини белгилайди;
битирув малакавий амалиётни ўташ муддатлари ва уни ўташ тартибига риоя қилиниши, шунингдек, битирув малакавий амалиётни ўташ дастури бажарилишининг назоратини, шу жумладан, бевосита талабалар амалиёт ўтаётган жойга чиқиш йўли билан амалга оширади.»
талабаларга техника хавфсизлиги, ёнғин хавфсизлиги, шунингдек қабул қилувчи ташкилотнинг ички тартиб қоидалари ва иш режимининг хусусиятлари бўйича йўл-йўриқлар кўрсатади;
қабул қилувчи ташкилотнинг белгиланган объектлари бўйича талабаларни тақсимлайди, унинг тузилиши, фаолият йўналишлари ва ўзига хос хусусиятлари билан таништиради;
талабаларни битирув малакавий амалиётни ўташ дастурига тааллуқли материаллардан фойдаланиш имкониятини таъминлайди;
талабалар томонидан битирув малакавий амалиётни ўташ дастурининг бажарилиши учун зарур шароитлар яратади;
ОТМдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбарини талаба томонидан амалиёт ўташ дастури бажарилмаётганлиги ҳамда барча меҳнат интизоми бузилишлари ҳақида хабардор қилади;
Қабул қилувчи ташкилотдан бириктирилган битирув малакавий амалиёт раҳбарига талабага битирув малакавий амалиёт ўташ дастури билан боғлиқ бўлмаган топшириқларни бериш тақиқланади.
168. Битирув малакавий амалиёт ОТМ билан қабул қилувчи ташкилот ўртасидаги қабул қилувчи ташкилотнинг амалиёт ўташ учун жой ажратиш мажбуриятини назарда тутувчи шартномалар асосида амалга оширилади.
ОТМ ва қабул қилувчи ташкилот битирув малакавий амалиётни ташкил этиш ва ўтказиш бўйича шартномада шартнома предметини, тарафларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятларини, битирув малакавий амалиётни ташкил этиш тартибини, шартноманинг амал қилиш муддатини, шартномани бекор қилиш асосларини, шунингдек тарафларнинг жавобгарлигини келишиб олади.
169. Битирув малакавий амалиёт якунлари бўйича қониқарсиз баҳо олиниши талаба томонидан тегишли кредитларни қайта ўзлаштирилиши учун асос бўлиб хизмат қилади.»;
17. Стажировка талаба ихтиёрига кўра қабул қилувчи ташкилотларда, шунингдек тегишли модул (фан) ўқув дастурига мувофиқ педагогик амалиёт сифатида, қоида тариқасида, академик лицей ва техникумларда ўқув машғулотларини ўтказиш кўринишида ўталади.
18. Стажировка ўталганлиги қабул қилувчи ташкилотдан тақдим этиладиган маълумотнома асосида кредитларни ҳисобга олиш тартибида белгиланади.»;
20. Амалиётни барча босқичларда ташкил этиш талабалар томонидан касбий кўникмаларни эгаллашда узлуксизлик ва изчилликни таъминлашга йўналтирилиши лозим.
21. Ўқитувчиларнинг амалиётдаги ўқув юкламаси ишчи-ўқув режада кўрсатилган ўқув педагогик соатлар (ҳафталар)дан ва амалиётни ўташ туридан келиб чиқиб аниқланади.