1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1997-yil 25-aprelda qabul qilingan “Energiyadan oqilona foydalanish to‘g‘risida”gi 412-I-sonli Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1997-yil, № 4-5, 118-modda; 2003-yil, № 5, 67-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2007-yil, № 9, 423-modda; 2013-yil, № 4, 98-modda, № 10, 263-modda; 2015-yil, № 12, 452-modda; 2016-yil, № 1, 2-modda) quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
1) 7-moddaning birinchi qismidagi “Hukumati” degan so‘z “Vazirlar Mahkamasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“energiya jihatidan samarador va energiyani tejaydigan texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha tovarlar (ishlar, xizmatlar)”;
“Energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:
iqtisodiyotni jadal rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan energiyaning hosil qilinishini va sarflanishini barqarorlashtirish;
energiyaning hosil qilinishi va sarflanishi rejimlarini maqbullashtirish, uning hisobga olinishini tashkil etish;
energiya jihatidan samarador va energiyani tejaydigan asbob-uskunalar hamda energiya sarfi miqdori eng kam bo‘lgan mahsulotlar ishlab chiqarilishini rag‘batlantirish;
energiya hosil qiluvchi va energiyani ishlatuvchi asbob-uskunalar hamda mahsulotga doir normativ hujjatlarga energiya jihatidan samaradorlik va energiya jihatidan tejamkorlik ko‘rsatkichlarini kiritish;
energiyaning sifati, ishlab chiqarishning energiya jihatidan samaradorligi va energiya tejamkorligi hamda mahsulotga energiya sarfi miqdori ustidan davlat tekshiruvi va nazoratini tashkil etish;
korxonalar, muassasalar va tashkilotlarda energiya jihatidan samaradorlik va energiya tejamkorligi tekshiruvlarini tashkil etish;
mahsulotning, ishlab turgan va rekonstruksiya qilinayotgan obyektlarning, texnologiyalar va asbob-uskunalarning energetika ekspertizasini o‘tkazish;
energetika jihatidan samarador bo‘lgan loyihalarni amalga oshirish uchun energiya jihatidan samaradorlik va energiya jihatidan tejamkorlik namoyish etiladigan zonalarni barpo etish;
energiya jihatidan samarador, energiya jihatidan tejamkor va ekologik xavfsiz texnologiyalarni hamda ishlab chiqarishlarni rivojlantirishni pag‘batlantirish;
energiyadan oqilona foydalanishga qaratilgan davlat dasturlari va loyihalarini ishlab chiqadi hamda amalga oshiradi;
energiyani tejash va energiya jihatidan samaradorlikni oshirish sohasida davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashni amalga oshirish shakllari va usullarini belgilaydi;
energiya jihatidan samarador va energiya tejaladigan dasturlar va loyihalarni ishlab chiqish va amalga oshirishda vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar ijro etuvchi hokimiyat organlarining, shuningdek korxonalar, muassasalar hamda tashkilotlarning faoliyatini muvofiqlashtiradi;
energiya jihatidan samarador va energiya jihatidan tejamkor texnika hamda mahsulotni, ilg‘or texnologiyani, ushbu sohadagi boshqaruv usullarini va ilmiy tadqiqotlarni joriy etish, ikkilamchi energiya resurslarini hamda chiqindilarni utilizatsiya qilish, shuningdek atrof-muhitda tabiiy holda tiklanuvchi quyosh, shamol energiyasidan, yer haroratidan (geotermal), suv oqimlarining tabiiy harakatidan, biomassa energiyasidan (bundan buyon matnda qayta tiklanuvchi energiya manbalari deb yuritiladi) foydalaniladigan texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha loyihalarning amalga oshirilishiga ko‘maklashadi;
energiyani hisobga olish, uni nazorat qilish va boshqarish asboblarini, energiya jihatidan samarador, energiya jihatidan tejamkor hamda ekologik xavfsiz energetika qurilmalarini ishlab chiqarish bo‘yicha sanoat bazasini rivojlantirishga yordam beradi;
iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy soha obyektlari bo‘yicha energiya jihatidan samaradorlikni, energiya tejamkorligini oshirish hamda energetika resurslarini tejash ko‘rsatkichlarini aniqlash uslubiyotini, shuningdek maqsadli ko‘rsatkichlarini tasdiqlaydi;
korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning energetik tekshiruvlarini o‘tkazish, shuningdek energiyani ishlab chiqaradigan hamda sarflaydigan uskunalarni hamda ishlab chiqarilayotganda energetika resurslaridan foydalaniladigan mahsulotni ekspertizadan o‘tkazish qoidalarini tasdiqlaydi;
energiyadan oqilona foydalanish va energetika asbob-uskunalarini ishlatish masalalari bo‘yicha kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini yaratishga ko‘maklashadi;
energiyadan oqilona foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari talablariga rioya etilishi ustidan davlat tekshiruvi va nazoratini amalga oshirish tartibini belgilaydi”;
O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi maxsus vakolatli davlat organidir (bundan buyon matnda maxsus vakolatli davlat organi deb yuritiladi).
energiyadan oqilona foydalanish sohasida, shu jumladan energiyaning ishlatilishini kamaytirish, energiyani tejaydigan ilg‘or texnologiyalarni joriy etish hamda iqtisodiyot tarmoqlaridagi va ijtimoiy sohadagi qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirish sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshiradi;
davlat organlarida va tashkilotlarida, iqtisodiyot tarmoqlari korxonalari, muassasalari va tashkilotlarining ishlab chiqarish jarayonlariga hamda ijtimoiy soha obyektlariga energiya jihatidan samarador va energiyani tejaydigan texnologiyalar joriy etilishini rag‘batlantiruvchi tashkiliy-huquqiy va iqtisodiy mexanizmlarni ishlab chiqadi, shuningdek energiya resurslaridan foydalanishdagi energiya jihatidan samaradorlik va energiya tejamkorligi yuzasidan monitoringni amalga oshiradi;
iqtisodiyot tarmoqlarida va ijtimoiy soha obyektlarida energiya jihatidan samaradorlikni va energiya tejamkorligini oshirishga doir ilmiy tadqiqot ishlarini tashkil etadi, investitsiya loyihalari bo‘yicha takliflar ishlab chiqadi;
energiyadan oqilona foydalanish sohasida yagona normativ-huquqiy va texnik jihatdan tartibga solishni amalga oshiradi;
tovarlarning (ishlarning, xizmatlarning) energiya jihatidan samaradorligi va energiya tejamkorligi bo‘yicha toifalarini aniqlash qoidalarini belgilaydi;
binolar va inshootlarning, shu jumladan ko‘p kvartirali uylarning energiya jihatidan samaradorligi va energiya tejamkorligi bo‘yicha toifalarini aniqlash qoidalarini belgilaydi;
tovarlarga (ishlarga, xizmatlarga), binolar va inshootlarga, qurilmalarga, shu jumladan ko‘p kvartirali uy-joylarga nisbatan energiya jihatidan samaradorlik va energiya tejamkorligi talablarini belgilaydi;
energiya samaradorligi past bo‘lgan mahsulotning mamlakatimizda ishlab chiqarilishini yoki mamlakatimizga import qilinishini cheklash bo‘yicha takliflar ishlab chiqadi;
energiya auditorlari faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi, energiya resurslari iste’molchilari majburiy energetika tekshiruvlaridan o‘tkazilishi va tegishli tavsiyalarning bajarilishi yuzasidan monitoringni, shuningdek energiya servis kompaniyalari faoliyati monitoringini amalga oshiradi;
ko‘p kvartirali uy-joy mulkdorlarining umumiy foydalanishdagi mol-mulkka nisbatan energiya jihatidan samaradorlikni va energiya jihatidan tejamkorlikni oshirish yuzasidan tadbirlar o‘tkazadi;
energiya jihatidan samaradorlikni va energiya tejamkorligi bo‘yicha hududiy dasturlarga doir talablarni ishlab chiqadi;
energiya jihatidan samaradorlik va energiya tejamkorligini oshirish bo‘yicha ishlarni yuritishga doir ma’lumotlar bazasini shakllantiradi;
energiya jihatidan samaradorlikni va energiya tejamkorligini oshirish bo‘yicha o‘quv dasturlariga doir talablarni ishlab chiqadi;
energetika auditi sohasidagi mutaxassislarning va energetika xizmatlarini yetkazib beruvchilarning malakasini oshirish uchun treninglar tashkil etadi.
Energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi davlat tekshiruvi va nazorati organlari o‘z vakolatlari doirasida:
energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini ishlab chiqishda ishtirok etadi;
binolar va inshootlarni, shu jumladan ko‘p kvartirali uy-joy fondini loyihalashtirish, rekonstruksiya qilish, ta’mirlash, qurish va foydalanishga topshirishda ularda energiya jihatidan samarador va energiya jihatidan tejamkor texnologiyalardan foydalanishning shaharsozlik normalari hamda qoidalariga muvofiqligini tekshiradi;
binolar va inshootlarni, shu jumladan ko‘p kvartirali uy-joy fondini loyihalashtirish, rekonstruksiya qilish, ta’mirlash, qurishda issiqlik saqlovchi qurilish materiallarini, shuningdek konstruksiyalarni qo‘llash hamda muqobil energiya manbalari vositalarini, energiyani tejaydigan lampalarni majburiy o‘rnatish talablariga rioya etilishini nazorat qiladi, bundan yakka tartibdagi uy-joy qurilishi mustasno;
tovarlar (ishlar, xizmatlar), inshootlar, binolar va qurilmalarning energiya jihatidan samaradorligi va energiya tejamkorligi normalariga, shuningdek energiyaning sifat ko‘rsatkichlariga rioya etilishi ustidan tekshiruv va nazoratni amalga oshiradi;
energetika resurslaridan samarasiz foydalanganligi uchun yuridik shaxslarga nisbatan iqtisodiy jazo choralarini qo‘llaydi.
energiyadan oqilona foydalanishni rivojlantirish davlat dasturlari va loyihalarini ishlab chiqishda ishtirok etadi;
energiyadan oqilona foydalanishni rivojlantirish bo‘yicha hududiy dasturlarni va loyihalarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi hamda amalga oshiradi;
energiyadan oqilona foydalanishga doir dasturlari va loyihalarining ijrosi yuzasidan tegishli mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning faoliyatini muvofiqlashtiradi;
energiya jihatidan samarador va energiya jihatidan tejamkor texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha o‘z vakolatlari doirasida qarorlar qabul qiladi”;
Energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi davlat, tarmoq va hududiy dasturlar hamda loyihalar energiyadan oqilona foydalanish bo‘yicha yagona davlat siyosatini amalga oshirishda majburiydir.
Quyidagilar tegishincha davlat, tarmoq va hududiy dasturlar hamda loyihalarni ishlab chiqish tashabbuskori bo‘ladi:
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar davlat hokimiyati organlari.
Davlat, tarmoq va hududiy dasturlar hamda loyihalar qisqa (bir yildan ikki yilga qadar davrga), o‘rta (ikki yildan besh yilga qadar davrga) va uzoq (besh yil va undan ortiq davrga) muddatga ishlab chiqiladi, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi hamda ustuvor hisoblanadi. Ularni amalga oshirish uchun javobgarlik tegishincha O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari zimmasiga yuklatiladi”;
7) 13-moddaning uchinchi qismidagi “Hukumati” degan so‘z “Vazirlar Mahkamasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
birinchi qismi “energiya jihatidan samaradorligi” degan so‘zlardan keyin “energiya tejamkorligi” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin;
9) 15-moddaning ikkinchi qismidagi “Hukumati” degan so‘z “Vazirlar Mahkamasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Energiyaning hosil qilinishi va sarflanishi hajmi hamda uning tuzilmasi, energiyadan oqilona foydalanilishi ustidan statistika kuzatuvini O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda tashkil etadi va amalga oshiradi”;
“energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi davlat, tarmoq va hududiy dasturlar hamda loyihalarni amalga oshirishdan olinadigan foydaning ulushi”;
birinchi xatboshisidagi “Hukumati” degan so‘z “Vazirlar Mahkamasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“energiyadan oqilona foydalanish sohasidagi davlat, tarmoq va hududiy dasturlar hamda loyihalarni davlat imtiyozli krediti hisobidan moliyalashtirish bo‘yicha;
tarmoqlararo ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlarini moliyalashtirish, energiya jihatidan samarador va energiya jihatidan tejamkor asbob-uskunalarning tajriba turkumlarini ishlab chiqarish bo‘yicha”;
to‘rtinchi qismidagi “issiqlik o‘tkazmaydigan materiallar va konstruksiyalar, ko‘plab ishlab chiqariladigan energiya jihatidan samarali” degan so‘zlar “qurilish materiallari va konstruksiyalar, ko‘plab ishlab chiqariladigan energiya jihatidan samarali va energiyani tejaydigan” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
13) 20-moddaning ikkinchi va uchinchi qismlaridagi “Hukumati” degan so‘z “Vazirlar Mahkamasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
2-modda. O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi va boshqa manfaatdor tashkilotlar ushbu Qonunning ijrosini, ijrochilarga yetkazilishini hamda mohiyati va ahamiyatini aholi o‘rtasida tushuntirilishini ta’minlasin.
davlat boshqaruvi organlari ushbu Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini ta’minlasin.