LexUZ sharhi
O‘zbekiston Respublikasi ushbu Bitimiga O‘zbekiston Respublikasining 2006-yil 14-martdagi O‘RQ-24-sonli “O‘zbekiston Respublikasining 1968-yil 8-oktabrda Lokarnoda imzolangan sanoat namunalarining xalqaro tasnifini ta’sis etish to‘g‘risidagi Lokarno Bitimiga qo‘shilishi haqida”gi Qonuni bilan qo‘shilgan.
(1) Ushbu Bitim qo‘llaniladigan davlatlar Maxsus ittifoqni tashkil qiladi.
(2) Ular sanoat namunalari uchun yagona tasnifni (keyingi o‘rinlarda “Xalqaro tasnif” deb nomlanadi) qabul qiladilar.
(ii) sanoat namunalari birlashtirilgan tovarlarning alifbo tartibidagi ro‘yxati, ular tegishli bo‘lgan sinflar va kichik sinflar bilan ko‘rsatiladi;
(4) 3-moddaga muvofiq tashkil etilgan Ekspertlar qo‘mitasi (bundan buyon matnda “Ekspertlar qo‘mitasi” deb nomlanadi) tomonidan o‘zgartirilgan va to‘ldirilgan, ushbu Bitimga ilova* qilingan sinflar va kichik sinflar ro‘yxati.
(5) Tovarlarning alifbo tartibidagi ro‘yxati va izohli yozuvlari 3-moddada belgilangan tartibda Ekspertlar qo‘mitasi tomonidan tasdiqlanadi.
(6) Xalqaro tasnif 3-moddada belgilangan tartibda Ekspertlar qo‘mitasi tomonidan o‘zgartirilishi yoki to‘ldirilishi mumkin.
(b) 5-moddada ko‘rsatilgan Assambleya belgilashi mumkin bo‘lgan boshqa tillardagi xalqaro tasnifning rasmiy matnlari Butunjahon intellektual mulk tashkilotini (bundan buyon matnda — “Tashkilot”) ta’sis etish konvensiyasida ko‘rsatilgandek Intellektual mulk xalqaro byurosi (bundan buyon matnda — “Xalqaro byuro”) bilan tegishli hukumatlar maslahatlashgandan so‘ng tuziladi.
(1) Ushbu bitim majburiyatlarini hisobga olgan holda, xalqaro tasnif faqat ma’muriy xaraktyerga ega. Shunga qaramay, har bir davlat unga mos keladigan huquqiy ma’no berishi mumkin. Xususan, xalqaro tasnif Maxsus ittifoq davlatlarini ushbu davlatlardagi sanoat namunalarini muhofaza qilish tabiati va hajmi bilan bog‘lamaydi.
(2) Maxsus ittifoqning har bir a’zo davlati xalqaro tasnifni birlamchi yoki ikkilamchi tizim sifatida qo‘llash huquqini o‘zida saqlab qoladi.
(3) Maxsus ittifoq davlatlarining vakolatli organlari sanoat namunalarini deponentlash va ro‘yxatdan o‘tkazish bo‘yicha rasmiy hujjatlarga va agar ular rasman e’lon qilingan bo‘lsa, ushbu nashrlarda xalqaro tasnifdagi sinflar va kichik sinflarning raqamlarini, sanoat namunalariga kiritilgan tovarlarni kiritadi.
(4) Tovarlarning alifbo tartibidagi ro‘yxatiga kiritish uchun nomlarni tanlashda Ekspertlar qo‘mitasi mutlaq huquqlar predmeti bo‘lishi mumkin bo‘lgan nomlarni ishlatishdan oqilona voz kechadi. Biroq, atamani alifbo ro‘yxatiga kiritishni Ekspertlar qo‘mitasining mutlaq huquqlar mavzusi yoki yo‘qligi haqidagi fikri sifatida talqin qilish mumkin emas.
(1) Ekspertlar qo‘mitasiga 1-moddaning (4), (5), (6)-bandlarida ko‘rsatilgan vazifalar yuklatilgan. Maxsus ittifoqning har bir davlati, protsedura qoidalariga muvofiq, o‘z faoliyatini tashkil etuvchi Ekspertlar qo‘mitasida vakillik qiladi, uning vakili oddiy ko‘pchilik ovoz bilan tanlanadi.
(2) Ekspertlar qo‘mitasi alifbo ro‘yxati va izohli yozuvlarini Maxsus ittifoq davlatlarining oddiy ko‘pchilik ovozi bilan qabul qiladi.
(3) Xalqaro tasnifga o‘zgartirish yoki qo‘shimchalar kiritish bo‘yicha takliflar Maxsus ittifoqning har qanday davlatining vakolatli organi yoki Xalqaro byuro tomonidan kiritilishi mumkin. Har qanday vakolatli organ tomonidan berilgan har qanday takliflar ushbu organ tomonidan Xalqaro byuroga yuborilishi kerak. Vakolatli organlar va Xalqaro byuroning takliflari ekspertlar qo‘mitasining a’zolariga takliflar ko‘rib chiqiladigan Qo‘mita sessiyasidan kamida ikki oy oldin yuborilishi kerak.
(4) Xalqaro tasnifga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish bo‘yicha Ekspertlar qo‘mitasining qarorlari Maxsus ittifoq davlatlarining oddiy ko‘pchiligi tomonidan qabul qilinadi. Ammo, agar bu qarorlar yangi sinf yaratish yoki tovarlarni bir sinfdan ikkinchisiga o‘tkazish bilan bog‘liq bo‘lsa, yakdillik talab qilinadi.
(6) Agar biror davlat Ekspertlar qo‘mitasining ma’lum bir sessiyasiga o‘z vakilini taklif qilmagan bo‘lsa yoki tayinlangan ekspert yig‘ilish paytida yoki Ekspertlar qo‘mitasining protsedurasi qoidalarida belgilangan muddatda ovoz bermasa, bu davlat Qo‘mita qarorini qabul qilgan hisoblanadi.
(1) Ekspertlar qo‘mitasi tomonidan qabul qilingan tovarlarning alifbo tartibidagi ro‘yxati va izohli yozuvlari, shuningdek Qo‘mita qaror qilgan xalqaro tasnifga kiritilgan har qanday o‘zgartish va qo‘shimchalar Xalqaro byuro tomonidan Maxsus ittifoq davlatlarining vakolatli organlariga yetkaziladi. Ekspertlar qo‘mitasining qarorlari bildirishnoma olgandan keyin kuchga kiradi. Ammo, agar bu qarorlar yangi sinf yaratish yoki tovarlarni bir sinfdan ikkinchisiga o‘tkazish bilan bog‘liq bo‘lsa, ular xabar berilgan kundan boshlab olti oy ichida kuchga kiradi.
(2) Xalqaro tasnif depozitariysi sifatida Xalqaro byuro kuchga kirgan barcha o‘zgartish va qo‘shimchalarni kiritadi. O‘zgartish va qo‘shimchalar haqidagi xabarlar Assambleya tomonidan ko‘rsatiladigan davriy nashrlarda e’lon qilinadi.
(b) Maxsus ittifoqning har bir davlati hukumati bitta vakildan iborat bo‘lib, uning o‘rinbosarlari, maslahatchilari va ekspertlari bo‘lishi mumkin.
(i) Maxsus ittifoqni saqlash va rivojlantirish va ushbu Bitimni qo‘llash bilan bog‘liq barcha masalalarni ko‘rib chiqadi;
(ii) Xalqaro byuroga qayta ko‘rib chiqish bo‘yicha konferensiyani tayyorlash bo‘yicha ko‘rsatma beradi;
(iii) Tashkilot Bosh direktorining (bundan buyon matnda — “Bosh direktor”) Maxsus ittifoqqa tegishli hisobotlari va faoliyatini ko‘rib chiqadi va tasdiqlaydi va unga Maxsus ittifoq vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha barcha kerakli ko‘rsatmalarni beradi;
(iv) dasturni aniqlaydi, Maxsus ittifoqning ikki yillik budjetini qabul qiladi va uning moliyaviy hisobotini tasdiqlaydi;
(vi) ingliz va fransuz tillaridan boshqa tillarda xalqaro tasnifning rasmiy matnlarini tayyorlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi;
(vii) 3-moddada ko‘zda tutilgan Ekspertlar qo‘mitasidan qat’i nazar, Maxsus ittifoq maqsadlarini amalga oshirish uchun zarur deb hisoblagan boshqa ekspert qo‘mitalari va ishchi guruhlarni tuzadi;
(viii) qaysi davlatlar Maxsus ittifoq a’zosi emasligini va qaysi hukumatlararo va xalqaro nodavlat tashkilotlari uning yig‘ilishlariga kuzatuvchi sifatida kiritilishi mumkinligini aniqlaydi;
(b) Tashkilot tomonidan boshqariladigan boshqa Ittifoqlarni qiziqtirgan masalalar bo‘yicha Assambleya Tashkilot Muvofiqlashtiruvchi qo‘mitasining fikrini eshitgandan so‘ng qarorlar qabul qiladi.
(c) (b)-kichik bandining qoidalariga qaramay, agar biron bir sessiyada vakillik qilingan davlatlar soni yarmidan kam bo‘lsa-da, lekin Assambleyaga a’zo davlatlarning uchdan bir qismiga teng yoki ko‘p bo‘lsa, Assambleya qaror qabul qilishi mumkin; ammo, Assambleyaning barcha qarorlari, o‘z tartibiga tegishli qarorlar bundan mustasno, quyidagi shartlar bajarilgan taqdirdagina kuchga kiradi. Xalqaro byuro Assambleya sessiyasida bo‘lmagan a’zo davlatlariga qarorlarni taqdim etadi va ularni qarorlar yuborilgan sanadan boshlab, ular ovoz berishsa yoki qarshi bo‘lsa ham, betaraf qolsa ham, uch oy ichida yozma ravishda xabar berishga taklif qiladi. Agar bu muddat tugagandan so‘ng, ovoz bergan yoki betaraf qolgan davlatlar soni hech bo‘lmaganda sessiyaning o‘zida kvorumga erishish uchun yetarli son bo‘lmagan bo‘lsa, zarur bo‘lgan ko‘pchilik ovoz bilan bunday qarorlar kuchga kiradi.
(d) 8-moddaning 2-bandi qoidalarini hisobga olgan holda, Assambleya ovoz berganlarning uchdan ikki qism ovozi bilan qaror qabul qiladi.
(4) (a) Assambleya har ikki yilda bir marta navbatdagi sessiyada, Tashkilot Bosh assambleyasi bilan bir vaqtda va bir joyda, Bosh direktor tomonidan chaqiriladi va istisno hollar bundan mustasno.
(b) Assambleya Assambleyaga a’zo davlatlarning to‘rtdan bir qismining talabiga binoan Bosh direktor tomonidan navbatdan tashqari sessiyalarda chaqiriladi.
(b) Xalqaro byuro, xususan, yig‘ilishlar o‘tkazilishini tayyorlaydi va Assambleya kotibiyatini, Ekspertlar qo‘mitasini, Assambleya yoki Ekspertlar qo‘mitasi tuzishi mumkin bo‘lgan boshqa ekspertlar qo‘mitalarini va ishchi guruhlarini ta’minlaydi.
(2) Bosh direktor va u tayinlagan har qanday xodim Assambleya, Ekspertlar qo‘mitasi va Assambleya yoki Ekspertlar qo‘mitasi tuzishi mumkin bo‘lgan boshqa ekspertlar qo‘mitasi yoki ishchi guruhining barcha yig‘ilishlarida ovoz berish huquqisiz ishtirok etadi. Bosh direktor yoki u tayinlagan xodim bu organlarning rasmiy kotiblari hisoblanadi.
(3) (a) Xalqaro byuro, Assambleyaning ko‘rsatmasiga binoan, 5 — 8-moddalarda ko‘rsatilgan qoidalar bundan mustasno, Bitim qoidalarini qayta ko‘rib chiqish uchun konferensiyalar tayyorlaydi.
(b) Xalqaro byuro qayta ko‘rib chiqish konferensiyalarini tayyorlash bo‘yicha hukumatlararo va xalqaro nodavlat tashkilotlar bilan maslahatlashishi mumkin.
(b) Maxsus ittifoq budjeti Maxsus ittifoqning daromadlari va xarajatlarini, uning ittifoqlarining umumiy xarajatlari budjetiga qo‘shilishini va agar kerak bo‘lsa, Tashkilot Konferensiyasi budjetiga ajratmalarni o‘z ichiga oladi.
(c) Ittifoqlar uchun umumiy xarajatlar — bu faqat Maxsus ittifoq bilan bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar, shu vaqtning o‘zida Tashkilot boshqaradigan bir yoki bir nechta boshqa Ittifoqlarga tegishli. Maxsus ittifoqning ushbu umumiy xarajatlardagi ulushi uning ushbu xarajatlarga bo‘lgan qiziqishiga mos keladi.
(2) Maxsus ittifoq budjeti Tashkilot tomonidan boshqariladigan boshqa ittifoqlarning budjetlari bilan muvofiqlashtirish zarurligini hisobga olgan holda tuziladi.
(ii) Maxsus ittifoq doirasida Xalqaro byuro tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlar uchun yig‘im va bojlar;
(iii) Maxsus ittifoqqa tegishli Xalqaro byuroning nashrlarini sotishdan tushgan tushumlar va bunday nashrlarga bo‘lgan huquqlardan foydalanishdan tushgan mablag‘lar;
(4) (a) (3) (i)-bandiga muvofiq budjetga qo‘shiladigan hissani aniqlash uchun Maxsus ittifoqning har bir davlati Sanoat mulkini himoya qilish bo‘yicha Parij ittifoqi bilan bir xil sinfga kiradi, har yili o‘z hissasini ushbu Ittifoq uchun belgilangan birliklar soni bo‘yicha to‘laydi.
(b) Maxsus ittifoqning har bir davlatining yillik badali, barcha davlatlarning Maxsus ittifoq budjetiga qo‘shgan yillik badallari miqdoriga teng, shuningdek, u tegishli bo‘lgan sinf birliklari soni, barcha davlatlar birliklarining umumiy sonini bildiradi.
(d) o‘z badallarini to‘lash bo‘yicha qarzdor bo‘lgan davlat, agar qarzdorlik miqdori oldingi ikki yil davomida to‘lanadigan badallar miqdoriga teng yoki undan oshsa, Maxsus ittifoqning barcha organlarida ovoz berish huquqidan mahrum bo‘ladi. Biroq, bunday davlatga o‘z hissalarini to‘lashning kechikishi alohida va muqarrar holatlar tufayli sodir bo‘lgan deb hisoblasa, Ittifoq organida o‘z ovoz berish huquqlarini amalga oshirishda davom etishga ruxsat berilishi mumkin.
(e) agar budjet yangi moliyaviy yil boshlanishidan oldin tasdiqlanmagan bo‘lsa, u holda moliyaviy reglamentda ko‘zda tutilgan tartibda budjet o‘tgan yil darajasida belgilanadi.
(5) Maxsus ittifoq nomidan Xalqaro byuro tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlar uchun yig‘im va bojlar Bosh direktor tomonidan belgilanadi, u bu haqda Assambleyaga hisobot beradi.
(6) (a) Maxsus ittifoq har bir Maxsus ittifoq davlati tomonidan to‘lanadigan bir martalik to‘lovlardan iborat aylanma mablag‘lar fondiga ega. Agar mablag‘ yetishmay qolsa, Assambleya uni ko‘paytirish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
(b) har bir davlatning ushbu jamg‘armaga dastlabki to‘lovi miqdori yoki bu jamg‘armani ko‘paytirishdagi davlatning ulushi, ushbu jamg‘arma tashkil etilgan yoki uni ko‘paytirish to‘g‘risida qaror qabul qilingan yilga qo‘shgan hissasiga mutanosibdir.
(c) Bu nisbat va to‘lov shartlari Assambleya tomonidan Bosh direktorning taklifiga binoan va Tashkilot Muvofiqlashtiruvchi qo‘mitasining fikrini eshitgandan so‘ng belgilanadi.
(7) (a) Tashkilotning qarorgohi joylashgan davlat bilan tuzilgan qarorgohi to‘g‘risidagi bitim, agar aylanma mablag‘lar yetarli bo‘lmasa, ushbu davlat kredit berishini nazarda tutadi. Bu kreditlarning hajmi va ularni taqdim etish shartlari, har bir alohida holatda, bu davlat va Tashkilot o‘rtasidagi maxsus kelishuv mavzusi bo‘ladi.
(b) (a)-kichik bandda ko‘rsatilgan davlat ham, Tashkilot ham kredit majburiyatini yozma ogohlantirish orqali bekor qilishga haqli. Bekor qilish bunday xabarnoma yuborilgan yil tugaganidan uch yil o‘tgach kuchga kiradi.
(8) Moliyaviy audit Ittifoqning bir yoki bir nechta davlatlari yoki Assambleyaning roziligi bilan tayinlangan tashqi auditorlar tomonidan moliyaviy tartibga solish qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
(1) 5, 6, 7-moddalarga o‘zgartirishlar kiritish bo‘yicha takliflar Maxsus ittifoqning har qanday davlati yoki Bosh direktori tomonidan kiritilishi mumkin. Bunday takliflar Bosh direktor tomonidan Assambleyada ko‘rib chiqilishidan kamida olti oy oldin Maxsus ittifoq a’zo davlatlariga yuboriladi.
(2) (1) bandda ko‘rsatilgan moddalarga kiritilgan har qanday o‘zgartishlar Assambleya tomonidan tasdiqlanadi. Ularni qabul qilish uchun ovozlarning to‘rtdan uch qismi kerak; ammo, 5-modda va bu bandga o‘zgartishlar kiritish uchun ovozlarning beshdan to‘rt qismi kerak.
(3) (1) bandda ko‘rsatilgan moddalarga kiritilgan har qanday o‘zgartish Bosh direktor Maxsus ittifoq a’zosi bo‘lgan davlatlarning, o‘z konstitutsiyaviy qoidalariga muvofiq, to‘rtdan uchidan uning qabul qilinganligi to‘g‘risida yozma ravishda ma’qullagani to‘g‘risida xabar olganidan keyin bir oy o‘tgach kuchga kiradi. Shu tarzda qabul qilingan yuqoridagi moddalarga kiritilgan har qanday o‘zgartish kuchga kirgan vaqtda Maxsus ittifoq a’zolari bo‘lgan yoki keyinchalik Maxsus ittifoq a’zolari bo‘lgan barcha davlatlar uchun majburiy bo‘ladi. Ammo, Maxsus ittifoqqa a’zo davlatlarning moliyaviy majburiyatlarini oshiradigan har qanday o‘zgartirish faqat bunday tuzatish qabul qilinganligini bildirgan davlatlar uchun majburiy bo‘ladi.
(1) Sanoat mulkini himoya qilish bo‘yicha Parij konvensiyasining ishtirokchisi bo‘lgan va ushbu bitimni imzolagan har qanday davlat uni ratifikatsiya qilishi mumkin va agar u imzolamagan bo‘lsa, unga qo‘shilishi mumkin.
(3) (a) Ratifikatsiya yoki bitimga qo‘shilish to‘g‘risidagi hujjatlarini birinchi bo‘lib topshirgan beshta davlat uchun ushbu Bitim ratifikatsiya yoki qo‘shilish to‘g‘risidagi hujjat topshirilgan sanadan uch oy o‘tgach kuchga kiradi.
(b) Boshqa har qanday davlat uchun ushbu Bitim Bosh direktor ratifikatsiya yoki bitimga qo‘shilish to‘g‘risida xabar berganidan uch oy o‘tgach kuchga kiradi, agar hujjatda kechroq muddat ko‘rsatilmagan bo‘lsa. Bunday holda, ushbu davlat uchun ushbu Bitim belgilangan sanada kuchga kiradi.
(4) Ratifikatsiya yoki bitimga qo‘shilish Bitimning barcha qoidalarini avtomatik ravishda qabul qilishni va ushbu Bitimda belgilangan barcha imtiyozlarni olishni o‘z ichiga oladi.
Ushbu Bitim Sanoat mulkini muhofaza qilish bo‘yicha Parij konvensiyasi bilan bir xil kuchga va bir xil muddatga ega.
(1) Bitimga kerakli yaxshilanishlarni kiritish maqsadida ushbu Bitimning 1 — 4 va 9 — 15-moddalari qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
(2) Har bir bunday qayta ko‘rib chiqish Maxsus ittifoq davlatlari vakillari chaqiriladigan konferensiyalarda o‘tkaziladi.
(1) Har qanday davlat Bosh direktorga yuborilgan xabarnoma orqali ushbu Bitimni bekor qilishi mumkin. Bunday denonsatsiya faqat tashabbus bilan chiqqan davlatga ta’sir qiladi; Maxsus ittifoqning boshqa davlatlari uchun Bitim o‘z kuchida qoladi va bajarilishi shart.
(2) Denonsatsiya Bosh direktor tomonidan denonsatsiya to‘g‘risida xabarnoma olinganidan keyin bir yil o‘tgach kuchga kiradi.
(3) Ushbu bo‘limda nazarda tutilgan denonsatsiya huquqi, davlat Maxsus ittifoqqa qo‘shilgan kundan boshlab besh yil o‘tgunga qadar, davlat tomonidan amalga oshirilishi mumkin emas.
Sanoat mulkini muhofaza qilish to‘g‘risidagi Parij konvensiyasining 24-moddasi qoidalari ushbu Bitimga nisbatan qo‘llaniladi.
(1) (a) ushbu bitim ingliz va fransuz tillarida bitta nusxada imzolangan, ikkala matn ham haqiqiydir; Bitim Shveysariya hukumatiga saqlanadi.
(2) Assambleyaning qaroriga ko‘ra boshqa tillardagi rasmiy matnlar Bosh direktor tomonidan tegishli hukumatlar bilan maslahatlashganidan keyin tuziladi.
(3) Bosh direktor ushbu Bitim imzolangan matnining ikki nusxasini Shveysariya hukumati tomonidan tasdiqlatadi, uni imzolagan davlatlar hukumatlariga va iltimosiga binoan boshqa davlat hukumatiga yuboradi.
(4) Ushbu Bitim Bosh direktor tomonidan Birlashgan millatlar tashkiloti kotibiyatida ro‘yxatga olinadi.
(5) Bosh direktor Bitim kuchga kirgan sanasi, uning imzolanishi, ratifikatsiya va qo‘shilish to‘g‘risidagi hujjatlarni saqlashga topshirish, Bitim matniga o‘zgartish va ushbu o‘zgartirishlar qabul qilinganligi va denonsatsiya xabarnomalari to‘g‘risida Maxsus ittifoqning barcha davlatlari hukumatlarini xabardor qiladi.