LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 30-apreldagi PF-6218-sonli “Milliy qonunchilik bazasini kompleks tizimlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Naqd pulsiz hisob-kitob tizimini kengaytirish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilishi natijasida respublikada 3 mln.dan ortiq plastik kartochkalar muomalaga chiqarilgan, savdo tashkilotlari va xizmat ko‘rsatish sohasida 12 mingga yaqin terminallar o‘rnatilgan yoki 2004-yilgi darajaga nisbatan 8 barobardan ziyod oshgan.
Qaysi bank xizmat ko‘rsatishidan qat’i nazar, barcha savdo shoxobchalarida plastik kartochkalarini qo‘llagan holda yagona tartibda bank operatsiyalarini o‘tkazishga imkon yaratuvchi Yagona umumrespublika protsessing markazi tashkil etildi. Respublikaning 18 ta tijorat banklarini o‘z ichiga olgan plastik kartochkalar bo‘yicha naqd pulsiz hisob-kitob amalga oshiriladigan Banklararo to‘lov tizimi yaratildi. Plastik kartochkalarni qo‘llash orqali naqd (pulsiz hisob-kitob olib borish uchun zarur qonunchilik va normativ-huquqiy baza shakllantirildi. Qator mahalliy korxonalar tomonidan bank mikroprotsessor plastik kartochkalar va to‘lov terminallarini ishlab chiqarish o‘zlashtirildi.
Shu bilan birga, naqd pulsiz hisob-kitob tizimi chakana savdo va aholiga xizmat ko‘rsatish sohasida hamon yetarli darajada rivojlanmagan. Aholiga servis xizmati ko‘rsatishning jahon standartlariga mos keladigan mijozlarni jalb etish, mahsulot sotish va ko‘rsatilgan xizmatlar hajmini oshirish uchun shart-sharoit yaratadigan plastik kartochkalardan foydalanishni rag‘batlantirish bo‘yicha turli xil diskont, bonus va sovrinli loyihalarni joriy etish borasida yetarlicha ish olib borilmayapti.
Plastik kartochkalar asosida naqd pulsiz hisob-kitob tizimini yanada rivojlantirish, naqd pul mablag‘larining bankdan tashqari aylanmasini qisqartirish, respublikada bank mikroprotsessor plastik kartochkalari va to‘lov terminallari ishlab chiqarishni rag‘batlantirish maqsadida:
1. Belgilansinki, bank mikroprotsessor plastik kartochkalari va to‘lov terminallarini ishlab chiqaruvchi yuridik shaxslar 2020-yilning 1-yanvarigacha bank mikroprotsessor plastik kartochkalari, to‘lov terminallari, bankomatlar, infokioskalar va plastik kartochkalar yordamida hisob-kitob qilish uchun foydalaniladigan boshqa uskunalarni ishlab chiqarish uchun zarur bo‘lgan xomashyo, sarflanuvchi va butlovchi materiallar, dasturiy ta’minot va litsenziyalar import qilinganida bojxona to‘lovlari (bojxona rasmiylashtiruvi yig‘imlaridan tashqari) to‘lashdan ozod etiladi.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 2-fevraldagi PQ-2751-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 6-son, 72-modda)
2. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki va Yagona umumrespublika protsessing markaziga bank plastik kartochkalarining tegishli sifati va uni qalbakilashtirishga imkon bermaydigan yuqori darajadagi himoyasini ta’minlash sharti bilan ishlab chiqarish va sotishni tashkil etishga ruxsat berilsin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi, Markaziy banki “O‘zbekneftgaz” MXK hamda bank mikroprotsessor plastik kartochkalari va to‘lov terminallarini ishlab chiqaruvchi korxonalar bilan birgalikda bir oy muddatda mahalliy xomashyo va materiallar asosida plastik kartochkalar va terminallar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga aniq takliflar kiritsin.
4. O‘zbekiston banklar uyushmasi tijorat banklari bilan birgalikda Bank-moliya akademiyasi va Mintaqaviy bank o‘quv markazida kartochka texnologiyalari va elektron to‘lovlar bo‘yicha qisqa muddatli o‘quv kurslarini tashkil etsin, shuningdek muntazam ravishda ommaviy axborot vositalari orqali aholi uchun plastik kartochkalarning jozibadorligini oshirishga qaratilgan tushuntirish va reklama ishlarini olib borsin.
5. Tijorat banklariga manfaatdor tashkilotlar va korxonalar bilan birgalikda 2006-2007-yillar davomida avtomatlashtirilgan tartibda plastik kartochkalardan foydalangan holda to‘lovlarni uzluksiz amalga oshirish imkonini beruvchi ommaviy o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatuvchi keng tarmoqli elektron to‘lov-ma’lumot terminallari (infokioskalar)ni tashkil qilish tavsiya etilsin.
6. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari tegishli vazirliklar, idoralar, xo‘jalik birlashmalari, O‘zbekiston banklar uyushmasi va tijorat banklari bilan birgalikda:
savdo-xizmat ko‘rsatish korxonalariga turli xil rag‘batlantiruvchi diskont va bonus loyihalarini tadbiq etish, plastik kartochkalardan to‘lovlarni qabul qiluvchi terminallar bilan jihozlangan obyektlar sonini ko‘paytirish borasida qo‘shimcha chora-tadbirlar qabul qilsin;
plastik kartochkalardan to‘lovlarni qabul qilish terminallari o‘rnatilgan barcha savdo-xizmat ko‘rsatish korxonalarida “UZKART” Banklararo to‘lov tizimining logotipi mavjudligi ustidan doimiy monitoringni amalga oshirsin va bunda terminallar yaxshi ishlashiga hamda plastik kartochkalardan to‘lovlar beto‘xtov qabul qilinishiga alohida e’tibor qaratsin.
7. Aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo‘mitasiga O‘zbekiston banklar uyushmasi, Yagona umumrespublika protsessing markazi va tijorat banklarining buyurtmanomalariga ko‘ra plastik kartochkalardan foydalangan holda hisob-kitoblarni amalga oshirishda aholiga xizmat ko‘rsatishni tashkil etish uchun tegishli kanallar va fizik aloqa tarmoqlari berilishi, shuningdek telekommunikatsiya xizmatlari ko‘rsatilishini belgilangan tartibda ta’minlasin.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013-yil 30-oktabrdagi PF-4578-sonli Farmoni tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 45-son, 584-modda)
LexUZ sharhi
7-bandga O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 31-dekabrdagi PF-4910-sonli Farmoniga asosan o‘zgartirish kiritilgan. Rus tili matniga qarang.
8. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda normativ hujjatlarning ushbu qarorga muvofiqlashtirilishini ta’minlasin.
9. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari R.S. Azimov va O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki raisi F.M. Mullajonov zimmalariga yuklansin.