LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 30-apreldagi PF-6218-sonli “Milliy qonunchilik bazasini kompleks tizimlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Shaharlar, tuman markazlari hamda shaharchalarning bosh rejalarini ishlab chiqish va amalga oshirish va qurishning borishini o‘rganish shuni ko‘rsatdiki, O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi hamda uning joylardagi organlari tomonidan respublika shaharlari va aholi punktlarining bosh rejalarini o‘z vaqtida ishlab chiqish bo‘yicha Hukumat qarorlarida ularga yuklangan vazifalarni bajarish yuzasidan tugal chora-tadbirlar ko‘rilmagan.
Tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlarining va mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan zarur darajada nazorat o‘rnatilmaganligi natijasida qator hollarda shaharlar va shaharchalarning barcha infratuzilmalarini istiqbolli rivojlantirishni, jamoat markazlari, uy-joy sharoitlari, ko‘cha-yo‘l tarmoqlari tashkil etishni, tarixiy-madaniy meros obyektlarini muhofaza qilishni, ekologik vaziyatni hamda aholi yashash sharoitlarini hisobga olmasdan aholi punktlarini qurish bo‘yicha konyunkturali, puxta ishlab chiqilmagan loyiha-rejalashtirish yechimlari qabul qilinmoqda. Bunday nomaqbul amaliyotga Samarqand, Jizzax, Qashqadaryo, Farg‘ona, Xorazm viloyatlarida va Toshkent shahrida yo‘l qo‘yilgan.
Shaharsozlikdagi, eng avvalo shaharlar, shaharchalar va qishloq aholi punktlari bosh rejalarini ishlab chiqish va amalga oshirish, aholi punktlarini sifatli shaharsozlik hujjatlari bilan o‘z vaqtida ta’minlash borasidagi ishlarning ahvolini tubdan takomillashtirish maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi raisi (A Toxtayev)ga, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisiga va viloyatlar hokimlariga O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida arxitektura va shahar qurilishini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2000-yil 26-apreldagi PF-2595-son Farmonini hamda Hukumatning shaharsozlik faoliyati sohasidagi qarorlarini amalga oshirish bo‘yicha ishlarining qoniqarsizligi ko‘rsatib o‘tilsin.
shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish muddatlarini buzganligi hamda shaharlar, shaharchalar va qishloq aholi punktlari bosh rejalarini amalga oshirishga rioya qilinishi ustidan nazoratni ta’minlamaganligi uchun Xorazm (X.Ahmedov), Jizzax (K.Jo‘rayev) va Farg‘ona (R.Jalilov) viloyatlari hokimlari o‘rinbosarlariga hayfsan e’lon qilinganligi, Qashqadaryo (E.Mamadiyorov), Buxoro (N.Hamdamov) viloyatlari va Toshkent shahar (R.Usmonov) hokimlari o‘rinbosarlariga ko‘rsatib o‘tilganligi, qolgan viloyatlar hokimlari o‘rinbosarlari qattiq ogohlanlantirildi. Xorazm viloyati arxitektura va qurilish bosh boshqarmasi rahbari A.Qodirov va “O‘zLITTI” yopiq aksiyadorlik jamiyati boshqaruvi raisi S.Xo‘jayev egallab turgan lavozimidan ozod qilindi;
“O‘zshaharsozlikLITI” ochiq aksiyadorlik jamiyati kuzatuv kengashi tomonidan o‘z zimmalariga yuklatilgan vazifalarni bajarmaganligi uchun boshqaruv raisi Sh.Abdukomilov egallab tugan lavozimidan ozod qilindi, bosh arxitektor vazifasini bajaruvchi B.Magdiyev egallab turgan lavozimidan chetlashtirildi, bosh rejalar bo‘limi boshlig‘i T.Qosimovga hayfsan e’lon qilindi;
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tasdiqlagan komissiya tomonidan viloyatlar arxitektura bosh boshqarmalari rahbarlari va tumanlar arxitektorlari, “O‘zshaharsozlikLITI” instituti rahbarlari va loyihalar bosh arxitektorlari attestatsiyadan o‘tkazildi. Attestatsiya natijalari bo‘yicha viloyatlar, shaharlar va tumanlar darajasidagi 250 nafar arxitektorlardan 35 nafari attestatsiyadan o‘tolmadi, 55 nafari attestatsiyadan shartli ravishda o‘tdi.
3. “O‘zshaharsozlikLITI” ochiq aksiyadorlik jamiyati kuzatuv kengashiga aksiyadorlarning 2005-yil ish yakunlari bo‘yicha umumiy yig‘ilishida loyihalar bosh arxitektorlarining shaharlar, shaharchalar va qishloq aholi punktlarining bosh rejalarini ishlab chiqish va amalga oshirishdagi mavjud kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha hisobotlarini eshitish, shuningdek ularning shaharsozlik sohasida yuklangan vazifalar bajarilishi uchun shaxsiy javobgarligini belgilash tavsiya etilsin.
4. 2005-2010-yillar uchun shaharlar, shaharchalar va qishloq aholi punktlarining bosh rejalarini ishlab chiqish (ularga tuzatishlar kiritish) chora-tadbirlari dasturi (keyingi o‘rinlarda Dastur deb ataladi) ilovaga* muvofiq tasdiqlansin.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik kengashi (N.Xanov) Dasturning bajarilishi yuzasidan doimiy monitoring o‘rnatsin va uning bajarilishini har chorakda ko‘rib chiqsin.
(5-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 18-iyuldagi PF-5483-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 31.07.2018-y., 06/18/5483/1594-son)
respublika shaharlari, shaharchalar va qishloq aholi punktlarini qurishda shaharsozlik hujjatlariga rioya qilish yuzasidan muntazam monitoringni amalga oshirish hamda tasdiqlangan shaharsozlik normativlari buzilishiga yo‘l qo‘ygan aybdor shaxslarga nisbatan kechiktirib bo‘lmaydigan, shu jumladan ma’muriy choralar ko‘rish;
“O‘zshaharsozlikLITI” DUK tomonidan ishlab chiqiladigan shaharsozlik hujjatlari sifatini yaxshilash va tasdiqlangan bosh qurilish rejalarining joylarda to‘liq amalga oshirilishini ta’minlash ustidan mualliflik nazoratini kuchaytirish yuzasidan shaxsiy javobgarlik yuklansin.
(5-bandning uchinchi xatboshi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2010-yil 19-maydagi PQ-1339-son qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 20-son, 151-modda)
Viloyatlar, shaharlar va tumanlar hokimlarining kapital qurilish masalalari bo‘yicha o‘rinbosarlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Shaharsozlik kodeksiga rioya qilish hamda respublika aholi punktlari bosh rejalarini ishlab chiqishni (ularga tuzatishlar kiritishni) o‘z vaqtida moliyalashtirish yuzasidan ular zimmasiga yuklangan funksional vazifalar bajarilmagan taqdirda ularning egallab turgan lavozimiga muvofiq ekanligi yoki emasligi to‘g‘risida Vazirlar Mahkamasiga belgilangan tartibda takliflar kiritilsin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, “Davarxitektqurilish” qo‘mitasining shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqishni moliyalashtirish:
davlat budjeti mablag‘lari, buyurtmachilarning o‘z mablag‘lari va jalb etilgan mablag‘lari, shuningdek yuridik va jismoniy shaxslarning O‘zbekiston Respublikasi Shaharsozlik kodeksining 57-moddasiga muvofiq muhandislik, transport va ijtimoiy infratuzilmalarni rivojlantirishda ulush qo‘shib qatnashishi hisobiga;
(6-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yil 8-iyuldagi PF-4631-sonli Farmoni tahririda — O‘R QHT, 2014-y., 29-son, 356-modda)
davlat korxonalarini xususiylashtirishdan Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari tasarrufiga tushadigan mablag‘larning bir qismi hisobiga amalga oshirilishi to‘g‘risidagi taklifiga rozilik berilsin.
7. Belgilab qo‘yilsinki, O‘zbekiston Respublikasi hududlari bo‘yicha shaharlar, shaharchalar va qishloq aholi punktlarini puxta rejalashtirishning bosh rejalarini va loyihalarini o‘z ichiga oladigan shaharsozlik hujjatlarining arxiv materiallari davlat mulki hisoblanadi hamda Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorisiz uchinchi yuridik va jismoniy shaxslarga berilmaydi, shuningdek sotilmaydi.
8. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi 2006-yildan boshlab “Rahbar” davlat xizmatchilarining boshqaruv sohasidagi bilimlarini rivojlantirish markazi o‘quv rejasiga “Shaharsozlik asoslari va shaharsozlik sohasidagi qonun hujjatlari” dasturini kiritsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, Moliya vazirligi, “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda Vazirlar Mahkamasiga Shaharsozlik kodeksiga hamda boshqa qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar to‘g‘risida takliflar kiritsinlar.
10. Vazirlar Mahkamasining “Arxitektura va qurilish sohasidagi ishlarni tashkil etish va nazoratni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2000-yil 27-apreldagi 165-son qarori 3-bandining beshinchi xatboshi o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.