Ushbu Qonunning maqsadi kredit axboroti almashinuvi sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”gi, “O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida”gi Qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2012-yil 14-yanvardagi 1/1-sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolari va kredit byurolariga kredit axborotini taqdim etuvchi organlar va tashkilotlar o‘rtasida kredit axboroti almashinuvi tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 2330, 02.03.2012-y.).
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
(2-modda O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
kredit bitimi — kredit, qarz, lizing, faktoring, sug‘urta shartnomasi hamda pul mablag‘lari va boshqa mol-mulkni qarzga berishni, shu jumladan tovarlar, ishlar va xizmatlar uchun to‘lovni bo‘nak (oldindan to‘lash), kechiktirib yoki bo‘lib-bo‘lib to‘lash tarzida berishni nazarda tutuvchi boshqa shartnomalar;
LexUZ sharhi
kredit axboroti almashinuvi — kredit byurosi, kredit axboroti subyekti, kredit axborotini yetkazib beruvchi va kredit axborotidan foydalanuvchining kredit tarixini shakllantirish hamda kredit hisobotini taqdim etish maqsadida kredit axborotini yig‘ish, unga ishlov berish, uni tahlil qilish, saqlash, taqdim etish, undan foydalanish va kredit axborotini himoya qilish borasidagi hamkorligi;
kredit axboroti subyekti — kredit bitimi bo‘yicha tegishincha qarz oluvchi (qarzdor), lizing oluvchi, kafil, kafolat beruvchi, garovga qo‘yuvchi, shuningdek sug‘urtalovchi sifatida ishtirok etuvchi yuridik yoki jismoniy shaxs;
kredit axborotini yetkazib beruvchi — kredit axborotini kredit byurosiga taqdim etuvchi yuridik yoki jismoniy shaxs;
kredit axborotidan foydalanuvchi — kredit bitimi bo‘yicha tegishincha kreditor, lizing beruvchi, garovga oluvchi, shuningdek sug‘urta qildiruvchi sifatida ishtirok etuvchi yuridik yoki jismoniy shaxs.
Kredit axboroti — kredit bitimining holati, berilgan ta’minot bo‘yicha (garov, kafolat, kafillik, kreditni to‘lamaslik xavfini sug‘urtalash va ta’minotning boshqa turlari bo‘yicha) majburiyatlarning bajarilishi haqidagi ma’lumotlar, shuningdek kredit axboroti subyektining kredit qobiliyatini, moliyaviy holatini, to‘lov qobiliyatini, to‘lov intizomini va o‘zga sifatlarini aniqlashga ko‘maklashuvchi boshqa axborot, shu jumladan:
kredit axboroti subyektini va kredit axborotini yetkazib beruvchini identifikatsiyalash imkonini beradigan;
kredit axboroti subyektining fuqarolik-huquqiy shartnoma bo‘yicha pul summasini to‘lash majburiyatlari to‘g‘risidagi;
Kredit tarixi — kredit byurosi tomonidan kredit axboroti subyektiga nisbatan shakllantirilgan kredit axboroti majmui.
kredit axboroti subyektining kredit bitimlari to‘g‘risidagi, shuningdek ularning ijro etilishi holati haqidagi;
kredit axboroti subyektining fuqarolik-huquqiy shartnoma bo‘yicha pul summasini to‘lash majburiyatlari to‘g‘risidagi;
kredit tarixini shakllantirish sanasi to‘g‘risidagi, shuningdek kredit tarixini shakllantirgan kredit byurosi haqidagi ma’lumotlarni olishi kerak.
Kredit tarixiga kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa ma’lumotlar ham kiritilishi mumkin.
Kredit axboroti subyektining bajarilish sanasidan e’tiboran besh yildan ko‘p vaqt o‘tgan pul summasini to‘lash majburiyatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar kredit tarixiga kiritilmaydi.
Kredit hisoboti — kredit tarixi tarkibiga kiruvchi axborotni to‘liq yoki qisman o‘z ichiga olgan hujjat.
Kredit hisobotining shakli, mazmuni va uni taqdim etish tartibi kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomada belgilanadi.
kredit axboroti subyektiga — mazkur kredit axboroti subyektining barcha kredit axboroti yetkazib beruvchilari va kredit axborotidan foydalanuvchilarining identifikatsiya ma’lumotlari ko‘rsatilgan so‘rovi bo‘yicha.
Kredit hisoboti kredit byurosi uni taqdim etish to‘g‘risida so‘rov olgan kundan e’tiboran ikki ish kunidan ko‘p bo‘lmagan muddatda taqdim etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosi — qonunchilikda belgilangan tartibda tashkil etilgan va kredit axboroti almashinuvini amalga oshirish bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatuvchi yuridik shaxs.
(7-moddaning birinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018-yil 28-apreldagi 16/23-sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 3042, 25.07.2018-y.).
Oldingi tahrirga qarang.
Kichik tadbirkorlik subyekti bo‘lmagan kredit byurosi o‘zining firma nomi davlat tilida to‘liq yozilgan hamda joylashgan yeri ko‘rsatilgan yumaloq muhrga ega bo‘lishga haqli. Muhrda bir vaqtning o‘zida firmaning nomi boshqa istalgan tilda ham ko‘rsatilishi mumkin.
(7-moddaning uchinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2019-yil 20-martdagi O‘RQ-531-sonli Qonuni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 21.03.2019-y., 03/19/531/2799-son)
Kredit byurosining firma nomida “kredit byurosi” degan so‘z birikmasi yozilgan bo‘lishi kerak. Ushbu Qonun talablariga javob bermaydigan yuridik shaxs o‘z nomida “kredit byurosi” degan so‘z birikmasidan foydalanishga haqli emas.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosi o‘zining firma nomi yozilgan shtamplarga, blankalarga va o‘z emblemasiga ega bo‘lishga haqli.
(7-moddaning beshinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2019-yil 20-martdagi O‘RQ-531-sonli Qonuni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 21.03.2019-y., 03/19/531/2799-son)
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va kredit byurosi faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziya (bundan buyon matnda litsenziya deb yuritiladi) berish O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan amalga oshiriladi.
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va litsenziya berish uchun O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga joylashgan yeri (pochta manzili) ko‘rsatilgan holda ariza berilib, unga quyidagilar ilova qilinadi:
kredit axborotini ruxsat etilmagan holda unga kirishdan, yo‘q qilib yuborishdan, o‘zgartirishdan, undan foydalanishdan yoki uni oshkor etishdan himoya qilishni ta’minlovchi dasturiy-texnikaviy kompleksning parametrlari va joylashuvi O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilangan talablarga muvofiqligini tasdiqlovchi hujjatlar;
Oldingi tahrirga qarang.
(8-modda ikkinchi qismining yettinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2024-yil 7-fevraldagi O‘RQ-905-sonli Qonuniga asosan chiqarilgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 07.02.2024-y., 03/24/905/0106-son)
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va litsenziya berish uchun hujjatlar taqdim etilgan kundan e’tiboran o‘ttiz kun ichida kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiradi va litsenziya beradi.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosining ta’sis hujjatlariga kiritilgan o‘zgartishlar va qo‘shimchalar qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankida ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak.
(8-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018-yil 28-apreldagi 16/23-sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 3042, 25.07.2018-y.).
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazganlik uchun davlat bojining miqdori qonunda belgilanadi. Kredit byurosiga litsenziya berganlik uchun davlat boji undirilmaydi.
(8-moddasining beshinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2020-yil 6-yanvardagi O‘RQ-600-sonli Qonuni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 07.01.2020-y., 03/20/600/0023-son)
LexUZ sharhi
Qarang: “Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom” (25.07.2018-y., ro‘yxat raqami 3042).
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni quyidagi hollarda rad etishi mumkin:
Oldingi tahrirga qarang.
(9-modda birinchi qismining uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va litsenziya berish uchun taqdim etilgan hujjatlarda noto‘g‘ri yoki buzib ko‘rsatilgan ma’lumotlar mavjud bo‘lganda;
kredit axborotini ruxsat etilmagan holda unga kirishdan, yo‘q qilib yuborishdan, o‘zgartirishdan, undan foydalanishdan, uni oshkor etishdan himoya qilishni ta’minlovchi dasturiy-texnikaviy kompleks mavjud bo‘lmaganda yoki dasturiy-texnikaviy kompleks belgilangan talablarga muvofiq bo‘lmaganda;
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish to‘g‘risidagi qaror rad etish sabablari hamda ariza beruvchi ko‘rsatilgan sabablarni bartaraf qilib, takroran ko‘rib chiqish uchun ariza berishi mumkin bo‘lgan muddat ko‘rsatilgan holda ariza beruvchiga yozma shaklda yuboriladi. Bunda kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish to‘g‘risidagi qarorda ko‘rsatilgan muddat kamchiliklarni bartaraf etish uchun zarur bo‘lgan vaqtga mutanosib bo‘lishi kerak.
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va litsenziya berish uchun taqdim etilgan hujjatlarni takroran ko‘rib chiqish ariza barcha zarur hujjatlar bilan birga olingan kundan e’tiboran o‘n kundan ko‘p bo‘lmagan muddatda amalga oshiriladi. Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish to‘g‘risidagi qarorda ko‘rsatilgan muddat o‘tganidan keyin berilgan ariza yangitdan berilgan hisoblanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va litsenziya berish to‘g‘risidagi ariza takroran ko‘rib chiqilayotganda davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish haqidagi xabarnomada ilgari ko‘rsatilmagan yangi asoslar bo‘yicha davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
(9-modda O‘zbekiston Respublikasining 2013-yil 30-apreldagi O‘RQ-352-sonli Qonuniga asosan to‘rtinchi qism bilan to‘ldirilgan — O‘R QHT, 2013-y., 18-son, 233-modda)
Kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish to‘g‘risidagi qaror ustidan sudga shikoyat qilinishi mumkin.
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018-yil 28-apreldagi 16/23 -sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizomning 4-bobi (25.07.2018-y., ro‘yxat raqami 3042).
Oldingi tahrirga qarang.
Litsenziyaning amal qilishini to‘xtatib turish, tugatish, shuningdek uni bekor qilish yoki qayta rasmiylashtirish qonunchilikda belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
(10-moddaning birinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi “Litsenziyalash, ruxsat berish va xabardor qilish tartib-taomillari to‘g‘risida”gi Qonunining 31, 32, 33, 34-moddalari, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018-yil 28-apreldagi 16/23-sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 3042, 25.07.2018-y.).
Litsenziyaning bekor qilinishi kredit byurosining kredit axboroti almashinuvi bilan bog‘liq ilgari amalga oshirilgan harakatlarini haqiqiy emas deb topishga sabab bo‘lmaydi.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosini qayta tashkil etish va tugatish qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda, ushbu Qonun talablari hisobga olingan holda amalga oshiriladi.
(11-moddaning birinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 49—55 moddalari, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018-yil 28-apreldagi 16/23-sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 3042, 25.07.2018-y.).
Qayta tashkil etish yoki tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilinganidan keyin kredit byurosi bu haqda bir ish kunidan kechiktirmay O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga yozma shaklda xabar qiladi va ikki oy mobaynida ommaviy axborot vositalarida har hafta tegishli e’lon berib boradi.
Kredit byurosi qayta tashkil etilgan taqdirda kredit axboroti ma’lumotlar bazasi kredit byurosining huquqiy vorisiga, agar u litsenziyaga ega bo‘lsa, topshiriladi. Bu holda kredit byurosining huquqiy vorisi bu haqda kredit axboroti yetkazib beruvchilarni va O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankini kredit axboroti ma’lumotlar bazasi olingan kundan e’tiboran besh ish kuni ichida yozma shaklda xabardor etishi shart. Bunda ommaviy axborot vositalarida joylashtirilgan e’lonlarda kredit byurosining kredit axboroti ma’lumotlar bazasi uning huquqiy vorisiga topshirilganligi ko‘rsatiladi.
Agar kredit byurosining huquqiy vorisi litsenziyaga ega bo‘lmasa, shuningdek kredit byurosi tugatilgan, litsenziyaning amal qilishi tugatilgan yoki u bekor qilingan hollarda kredit axboroti ma’lumotlar bazasi O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga tekin topshiriladi.
kredit axboroti almashinuvi sohasida o‘z vakolatlari doirasida normativ-huquqiy hujjatlar qabul qiladi;
Oldingi tahrirga qarang.
qonunchilikda belgilangan tartibda kredit byurosini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiradi va litsenziya beradi, litsenziatlar tomonidan litsenziya talablari va shartlariga rioya etilishini nazorat qiladi, litsenziyaning amal qilishini to‘xtatib turadi yoki tugatadi, shuningdek litsenziyani bekor qiladi yoki qayta rasmiylashtiradi.
(12-modda birinchi qismining uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 12-oktabrdagi O‘RQ-721-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 12.10.2021-y., 03/21/721/0952-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018-yil 28-apreldagi 16/23-sonli qarori bilan tasdiqlangan Kredit byurolarini ro‘yxatga olish va ularning faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 3042, 25.07.2018-y.).
kredit byurolari uchun ichki audit o‘tkazishga, yillik hisobotlar tuzishga, shuningdek kredit axboroti himoya qilinishini ta’minlovchi dasturiy-texnikaviy kompleksning parametrlari va joylashuviga doir majburiy talablarni belgilaydi;
LexUZ sharhi
Qarang: “Kredit byurolarida ichki audit o‘tkazishga va kredit byurolarining yillik hisobotlariga nisbatan qo‘yiladigan talablar to‘g‘risida”gi nizom (ro‘yxat raqami 2316, 19.01.2012-y.).
kredit byurolariga ularning faoliyatida aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf qilish haqida ijro etilishi majburiy bo‘lgan ko‘rsatmalar beradi, ko‘rsatmalar ijro etilmagan taqdirda javobgarlik choralarini ko‘radi.
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki qonunchilikka muvofiq kredit byurolarining faoliyatini tartibga solish va nazorat qilish bo‘yicha boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
(12-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Oldingi tahrirga qarang.
kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risida shartnomalar tuzishga, shuningdek qonunchilikka muvofiq boshqa bitimlar tuzishga;
(13-modda birinchi qismining ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
kredit axborotini yetkazib beruvchilardan xolis, ishonchli va yangilangan kredit axboroti taqdim etishini talab qilishga;
kredit axborotidan foydalanuvchilarga kredit axboroti subyektlarining kredit qobiliyatini, moliyaviy holatini, to‘lov qobiliyatini va to‘lov intizomini baholashda ko‘maklashish maqsadida maslahat xizmatlari hamda boshqa xizmatlar ko‘rsatishga;
kredit axboroti subyektlari reyting bahosini hisoblash uslubini ishlab chiqish va undan foydalanishga;
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosi qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
(13-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
kredit axborotining elektron shakldagi ma’lumotlar bazasini yuritishi va uni muntazam ravishda yangilab borishi;
kredit axboroti kelib tushgan kundan keyingi ish kunidan kechiktirmay uni kredit tarixining tarkibiga kiritishi;
kredit axboroti almashinuvini faqat ushbu Qonun 24-moddasining birinchi qismida ko‘rsatilgan maqsadlarga muvofiq amalga oshirishi;
kredit axboroti subyektlariga, kredit axborotini yetkazib beruvchilarga va kredit axborotidan foydalanuvchilarga kredit axborotidagi noto‘g‘ri yoki buzib ko‘rsatilgan ma’lumotlarni aniqlash hamda tuzatishda ko‘maklashishi;
kredit axboroti subyektining reyting bahosini hisoblash uslubini va kredit axboroti subyektini reyting baholashga ta’sir qilgan omillarni kredit axboroti subyektining yoki kredit axborotidan foydalanuvchining talabiga ko‘ra tushuntirib berishi;
o‘z faoliyati to‘g‘risidagi hisobotni va boshqa ma’lumotlarni belgilangan muddatlarda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga taqdim etishi;
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit byurosining zimmasida qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
(14-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Kredit byurosining o‘z faoliyati natijalari to‘g‘risidagi yillik hisoboti hisobot yilidan keyingi yilning 1-mayidan kechiktirmasdan ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinishi kerak.
Yillik hisobot mazmuniga doir talablar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi.
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi “O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida”gi Qonunining 61-moddasi.
Kredit axboroti kredit axborotini yetkazib beruvchilar tomonidan kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnoma asosida kredit byurolariga taqdim etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Banklar va nobank kredit tashkilotlari, shuningdek mikromoliya tashkiloti faoliyatini amalga oshiruvchi to‘lov tashkilotlari bo‘lgan kredit axborotini yetkazib beruvchilar o‘zidagi mavjud kredit axborotini Kredit axborotining davlat reyestriga va kredit byurolariga taqdim etishi shart.
(16-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2022-yil 20-apreldagi O‘RQ-765-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2022-y., 03/22/765/0332-son)
Kredit axboroti, qoida tariqasida, elektron shaklda taqdim etiladi. Kredit axborotining qog‘ozda taqdim etilishi kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomada belgilanadi.
Kredit axborotini yetkazib beruvchilar kredit axborotini kredit byurolariga kredit axboroti subyektining roziligisiz taqdim etadi.
Kredit byurolari kredit axboroti subyektining roziligisiz o‘zaro kredit axborotini almashishi mumkin.
Kredit axborotini belgilangan tartibda kredit byurolariga taqdim etish tijorat, bank sirining yoki qonun bilan qo‘riqlanadigan boshqa sirning buzilishi deb hisoblanmaydi.
LexUZ sharhi
Qo‘shimcha ma’lumot uchun qarang: “Kredit byurolari, kredit axborotidan foydalanuvchilar va kredit axborotini yetkazib beruvchilar o‘rtasida kredit axboroti almashinuvi hamda kredit hisobotlarini taqdim etish tartibi to‘g‘risida”gi nizom (ro‘yxat raqami 2331, 02.03.2012-y.), “Kredit tashkilotlari tomonidan Kredit axborotining davlat reyestriga va kredit byurolariga kredit axborotini taqdim etish tartibi to‘g‘risida”gi nizom (ro‘yxat raqami 2332, 02.03.2012-y.).
yuridik shaxslarni, yakka tartibdagi tadbirkorlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organlar tomonidan — Yuridik shaxslarning davlat reyestriga va Yakka tartibdagi tadbirkorlarning davlat reyestriga kiritilgan ma’lumotlar hajmida;
ko‘chmas mulk obyektiga bo‘lgan huquqlarni va unga doir bitimlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organlar tomonidan — Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarning davlat reyestriga va ko‘chmas mulk haqidagi boshqa ochiq foydalaniladigan ma’lumotlar bazalariga kiritilgan ma’lumotlar hajmida;
davlat soliq xizmati organlari tomonidan — soliq to‘lovchilarni hisobga olish ma’lumotlari, shuningdek ularning moliyaviy hisoboti to‘g‘risida;
Oldingi tahrirga qarang.
ichki ishlar organlari tomonidan — berilgan pasportlar yoki identifikatsiyalovchi ID-kartalar to‘g‘risida, shu jumladan yo‘qolgan yoki amal qilish muddati tugagani o‘rniga berilgan pasportlar yoki identifikatsiyalovchi ID-kartalar haqida, shuningdek avtomototransport vositalarining ro‘yxatdan o‘tkazilganligi hamda ularning mulkdorlari (egalari) to‘g‘risida;
(17-moddaning birinchi qismi beshinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2022-yil 14-martdagi O‘RQ-759-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 14.03.2022-y., 03/22/759/0213-son)
Oldingi tahrirga qarang.
notarial idoralar tomonidan — bitim predmeti bo‘lgan obyektni boshqa shaxsga o‘tkazishni taqiqlash yoki xatlov mavjud emasligi to‘g‘risida;
(17-modda birinchi qismining oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2020-yil 14-yanvardagi O‘RQ-602-sonli Qonuni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 15.01.2020-y., 03/20/602/0052-son)
litsenziya va (yoki) boshqa ruxsat etuvchi hujjatlarni beruvchi organlar tomonidan — ushbu hujjatlar berilganligi faktlari to‘g‘risida, litsenziyaning va (yoki) boshqa ruxsat etuvchi hujjatlarning amal qilishi to‘xtatib turilganligi yoki tugatilganligi haqida, shuningdek ularning bekor qilinganligi va qayta rasmiylashtirilganligi to‘g‘risida.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axboroti kredit byurosiga qonunchilikka muvofiq boshqa organlar va tashkilotlar tomonidan ham taqdim etilishi mumkin.
(17-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qo‘shimcha ma’lumot uchun qarang: “Kredit byurolari va kredit byurolariga kredit axborotini taqdim etuvchi organlar va tashkilotlar o‘rtasida kredit axboroti almashinuvi tartibi to‘g‘risida”gi nizom (ro‘yxat raqami 2330, 02.03.2012-y.).
Kredit byurosi kredit axborotini kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnoma asosida kredit axborotini yetkazib beruvchilardan oladi va kredit hisobotini kredit axborotidan foydalanuvchilarga taqdim etadi.
Kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnoma kredit byurosi tomonidan kredit axboroti subyekti yoki kredit axborotini yetkazib beruvchi yoxud kredit axborotidan foydalanuvchi bilan tuziladi.
taraflarning kredit axborotini ruxsat etilmagan holda unga kirishdan, yo‘q qilib yuborishdan, o‘zgartirishdan, undan foydalanishdan yoki uni oshkor etishdan himoya qilishni ta’minlashga doir huquq va majburiyatlari;
kredit axborotidagi noto‘g‘ri yoki buzib ko‘rsatilgan ma’lumotlarni aniqlash va tuzatishda taraflarning hamkorligi tartibi.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomada qonunchilikka muvofiq boshqa shartlar ham bo‘lishi mumkin.
(18-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qo‘shimcha ma’lumot uchun qarang: “Kredit byurolari, kredit axborotidan foydalanuvchilar va kredit axborotini yetkazib beruvchilar o‘rtasida kredit axboroti almashinuvi hamda kredit hisobotlarini taqdim etish tartibi to‘g‘risida”gi nizom (ro‘yxat raqami 2331, 02.03.2012-y.).
Kredit byurosi kredit hisobotini kredit axborotidan foydalanuvchiga faqat kredit axboroti subyektining roziligi bilan taqdim etadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axboroti subyektining o‘zi haqidagi kredit hisobotini taqdim etishga roziligi qonunchilikka muvofiq yozma shaklda yoki elektron hujjat tarzida kredit axborotining sanasi, kredit axborotidan foydalanuvchi va kredit hisobotini taqdim etish maqsadi ko‘rsatilgan holda rasmiylashtiriladi. Kredit hisoboti faqat kredit axboroti subyektining roziligida ko‘rsatilgan kredit axborotidan foydalanuvchiga taqdim etiladi.
(19-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Kredit axboroti subyektining o‘zi haqidagi kredit hisobotini taqdim etishga roziligi bir oy mobaynida haqiqiydir. Agar kredit axboroti subyekti va kredit axborotidan foydalanuvchi o‘rtasida kredit bitimi tuzilsa, unda mazkur rozilik tegishli kredit bitimi amal qiladigan butun muddat mobaynida haqiqiydir.
Kredit axboroti subyektining o‘zi haqidagi kredit hisobotini taqdim etishga roziligi kredit axborotidan foydalanuvchida besh yil mobaynida saqlanishi kerak. Agar kredit axboroti subyekti va kredit axborotidan foydalanuvchi o‘rtasida kredit bitimi tuzilsa, unda kredit axboroti subyektining o‘zi haqidagi kredit hisobotini taqdim etishga roziligi kredit axborotidan foydalanuvchida kredit bitimi ijro etilgan sanadan keyin besh yil mobaynida saqlanishi lozim. Kredit axborotidan foydalanuvchi kredit byurosining talabiga ko‘ra mazkur rozilikni tanishish uchun uch ish kuni ichida taqdim etishi shart.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axborotini yetkazib beruvchi qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
(20-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
kredit byurosiga haqiqiy ma’lumotlarga asoslangan xolis, ishonchli va yangilangan kredit axborotini taqdim etishi;
kredit byurosiga berilgan kredit axborotiga belgilangan tartibda, kredit axboroti subyektining talabiga ko‘ra o‘zgartirishlar kiritishi;
kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq kredit byurosiga ma’lumotlar uzatish tizimining uzluksiz ishlashini ta’minlashi shart.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axborotini yetkazib beruvchining zimmasida qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
(20-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
taqdim etilgan kredit hisobotining xolisligi va ishonchliligi yuzasidan kredit byurosiga o‘z fikr-mulohazalarini bildirishga;
kredit byurolaridan kredit axboroti subyektining reyting bahosini hisoblash uslubini hamda kredit axboroti subyekti reyting bahosiga ta’sir qilgan omillarni tushuntirib berishni talab qilishga haqli.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axborotidan foydalanuvchi qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
(21-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
kredit axboroti subyekti to‘g‘risidagi kredit hisobotini kredit byurosidan olish uchun kredit axboroti subyektidan rozilik so‘rashi;
kredit hisobotining maxfiyligi va but saqlanishiga rioya etishi hamda unda mavjud bo‘lgan kredit axborotini uchinchi shaxslarga oshkor etmasligi;
kredit hisobotidan faqat ushbu Qonun 24-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan maqsadlar uchun foydalanishi;
kredit axboroti subyekti xususida olingan kredit hisobotining ko‘chirma nusxasini uning so‘roviga ko‘ra taqdim etishi;
kredit axboroti subyektining o‘zi haqidagi kredit hisobotini berishga ilgari olingan roziligini tanishib chiqish uchun kredit byurosining talabiga ko‘ra unga uch ish kuni ichida taqdim etishi shart.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axborotidan foydalanuvchining zimmasida qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
(21-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
kredit byurosidan o‘zi haqidagi kredit hisobotini olish, shu jumladan bir yilda bir marta tekinga olish;
o‘zi haqidagi kredit hisobotining taqdim etilishi maqsadi to‘g‘risida va kredit hisoboti taqdim etilgan kredit axborotidan foydalanuvchilar haqida kredit byurosidan axborot olish;
o‘zi haqidagi kredit axborotida xolis, ishonchli va yangilangan ma’lumotlar aks ettirilishi maqsadida unga o‘zgartirishlar kiritishni kredit axborotini yetkazib beruvchilardan talab qilish;
kredit axborotini kredit byurolariga o‘z vaqtida taqdim etishni kredit axborotini yetkazib beruvchilardan talab qilish;
kredit byurosida mavjud bo‘lgan o‘zi haqidagi kredit axborotidan, qanday maqsadlarda bo‘lishidan qat’i nazar, foydalanish huquqiga ega.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axboroti subyekti qonunchilik va kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
(22-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Kredit byurolari, kredit axborotini yetkazib beruvchilar va kredit axborotidan foydalanuvchilar kredit axborotining saqlanishini hamda ruxsat etilmagan holda unga kirishdan, uni yo‘q qilib yuborishdan, o‘zgartirishdan, undan foydalanishdan yoki uni oshkor etishdan himoya qilinishini ta’minlashi kerak.
Kredit byurolari, kredit axborotini yetkazib beruvchilar, kredit axborotidan foydalanuvchilar, ularning rahbarlari va boshqa xodimlari kredit axboroti almashinuvi jarayonida o‘zlari olgan yoki o‘zlariga ma’lum bo‘lib qolgan ma’lumotlarni oshkor etishi taqiqlanadi.
Kredit axborotini tashkil etuvchi ma’lumotlar xizmat vazifasini bajarishi munosabati bilan o‘ziga ishonib topshirilgan yoki ma’lum bo‘lib qolgan yoxud ushbu Qonunda belgilangan tartibda taqdim etilgan shaxslar bunday ma’lumotlarni mehnat shartnomasi (kontrakt) tugatilganidan keyin ham oshkor qilishga haqli emas.
Kredit axborotini taqdim etish va uning almashinuvi faqat kredit bitimi tuzish, uni o‘zgartirish hamda kredit bitimining ijrosini monitoring qilishdagi tavakkalchilikni baholash, shu jumladan kredit axboroti subyektlarini reyting asosida baholash maqsadlarida amalga oshiriladi.
Kredit axborotining ushbu modda birinchi qismida nazarda tutilmagan maqsadlarda taqdim etilishiga va almashinuviga yo‘l qo‘yilmaydi.
Kredit axborotini, kredit tarixini, kredit hisobotlarini, shuningdek boshqa axborotni kredit axborotidan foydalanuvchi bo‘lmagan shaxslarga taqdim etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Oldingi tahrirga qarang.
(25-moddaning matni O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
LexUZ sharhi
Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 17-iyundagi PQ-4754-sonli qarori bilan tasdiqlangan Jismoniy va yuridik shaxslar hamda davlat organlari o‘rtasidagi nizolarni sudgacha hal qilish bo‘yicha apellatsiya kengashi to‘g‘risidagi nizom.
Oldingi tahrirga qarang.
Kredit axboroti almashinuvi to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
(26-modda O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(27-moddaning nomi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
davlat boshqaruvi organlari ushbu Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini ta’minlasin.