Мойли трансформаторлар | |||||
Ток бўйича ўта юкланиш, % | 30 | 45 | 60 | 75 | 100 |
Ўта юкланиш давомийлиги, мин | 120 | 80 | 45 | 20 | 10 |
Қуруқ трансформаторлар | |||||
Ток бўйича ўта юкланиш, % | 20 | 30 | 40 | 50 | 60 |
Ўта юкланиш давомийлиги, мин | 60 | 45 | 32 | 18 | 5 |
ҚК турдаги аккумуляторлар учун | ― | 1,205 ± 0,05 г/см3 |
ҚН турдаги аккумуляторлар учун | ― | 1,24 ± 0,05 г/см3 |
Текширилувчи ходим ишлайдиган цехнинг, электр қурилма номи | Лавозими, ушбу лавозимдаги иш стажи | Олдинги билимлар синовининг санаси, баҳоси | Мазкур билимлар синовининг санаси ва сабаби | Билим баҳоси | Имзо | ||
Текширувчи | Текширилувчи | ||||||
Фамилияси, исми, отасининг исми, эгаллаб турган лавозими, ушбу лавозимдаги иш стажи | Олдинги билимлар синовининг санаси, баҳоси, электр хавфсизлиги бўйича гуруҳи | Билимлар синовининг санаси ва сабаби | Билимларнинг умумий баҳоси, электр хавфсизлиги бўйича гуруҳи, комиссия хулосаси | Текширувчининг имзоси | Кейинги синов санаси |
(эгаллаб турган лавозими, имзоси, фамилияси, исми, отасининг исми) | |||||
(эгаллаб турган лавозими, имзоси, фамилияси, исми, отасининг исми) | |||||
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ |
Билимлар синовидан ўтиш тўғрисидаги гувоҳноманинг шакли | |||||||||||||
1-бет | |||||||||||||
Истеъмолчиларнинг электр қурилмаларини техник эксплуатация қилиш қоидалари ва Истеъмолчиларнинг электр қурилмаларини эксплуатация қилишда хавфсизлик техникаси қоидалари бўйича билимлар синовидан ўтганлик тўғрисида | |||||||||||||
2-бет | |||||||||||||
Вазирлик, бирлашма __________________________________________________________________________ Ташкилот, корхона ____________________________________________________________________________ Гувоҳнома ________- сон Ф.И.О.______________________________________________________________________________________ Мансаби____________________________________________________________________________________ _________________________________________________(цех) бўлимида _________________________________________________ сифатида кучланиши ________________________________________бўлган электр қурилмаларидаги ишларни бажаришга ижозат берилди. Берилган сана________________________________________________________________________________ Корхонанинг электр хўжалиги бўйича жавобгар шахс_________________________________________________ | |||||||||||||
(имзо) | |||||||||||||
Муҳр ўрни | |||||||||||||
3-бет Билимлар синовининг натижаси | |||||||||||||
Сана | Билимлар синовининг сабаби | Журналдаги ёзув рақами | Умумий баҳо, электр хавфсизлиги бўйича гуруҳи | Комиссия раисининг имзоси | |||||||||
4-бет | |||||||||||||
Махсус ишларни бажариш ҳуқуқига шаҳодатнома | |||||||||||||
Сана | Ишларнинг номи | Комиссия раисининг имзоси | |||||||||||
5-бет |
Электр қурилмаларини назорат қилувчи хавфсизлик техникаси бўйича | |||||||||||||
1-бет Гувоҳнома | |||||||||||||
Истеъмолчиларни электр қурилмаларини техник эксплуатация қилиш қоидалари ва Истеъмолчиларнинг электр қурилмаларини техник эксплуатация қилишда хавфсизлик техникаси қоидалари бўйича билимлар синовидан ўтганлик тўғрисида | |||||||||||||
2-бет | |||||||||||||
_________________________________________ вазирлиги __________________________________________ корхонаси ____________ - сон гувоҳнома Ф.И.О._____________________________________ ___________________________________ лавозимда корхона электр қурилмаларини назорат қилиш учун ижозат берилган | |||||||||||||
М.ў. Берилган санаси 20 ___ йил «___» ______________ Корхона бош муҳандиси ___________________ | |||||||||||||
(имзо) | |||||||||||||
3-бет | |||||||||||||
Сана | Текшириш сабаби | Журналдаги ёзув рақами | Гуруҳ, баҳо | Комиссия раисининг имзоси | |||||||||
4-бет |
Наряднинг шакли ва уни тўлдириш бўйича кўрсатмалар | |||||||||||||||||||
(Наряднинг олд томони) | |||||||||||||||||||
Корхона_________________________ Бўлинма_________________________ | |||||||||||||||||||
Электр қурилмаларида ишлаш учун | |||||||||||||||||||
Иш учун жавобгар раҳбар ____________________________ ижозат берувчи _____________________________ иш бажарувчи ______________________________________ кузатувчи_______________________________га бригада аъзолари билан________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ топширилади: ________________________________________________________________________________ Ишлар бошлансин: сана ___________________ | |||||||||||||||||||
вақти __________________ | |||||||||||||||||||
Ишлар тугатилсин: сана ___________________ | |||||||||||||||||||
вақти __________________ | |||||||||||||||||||
Ишлар бажарилсин: кучланиш олинганда; кучланиш олинмасдан, ток ўтказувчи қисмларда ва уларнинг яқинида; кучланиш олинмасдан, кучланиш остида бўлган ток ўтказувчи қисмлардан узоқда (кераклиси остига чизилсин). | |||||||||||||||||||
1-жадвал | |||||||||||||||||||
Иш жойини тайёрлаш бўйича чоралар | |||||||||||||||||||
Тармоқдан узилиши ва ерга улагичлар ўрнатилиши лозим бўлган электр қурилмаларининг номи | Нима тармоқдан узилиши ва ерга улагич қаерга ўрнатилиши керак | ||||||||||||||||||
1 | 2 | ||||||||||||||||||
Алоҳида кўрсатмалар__________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Нарядни берди: сана_____________ вақти_____________ имзо___________ фамилияси___________________ Наряд муддати гача узайтирилди: сана___________ вақти _________ Имзо________ фамилияси__________________ сана_______вақти________ | |||||||||||||||||||
2-жадвал | |||||||||||||||||||
Ишга ижозат беришга рухсат бериш | |||||||||||||||||||
Иш жойини тайёрлашга ва ишга ижозат беришга рухсат олдим | Сана, вақти | Кимдан олинди (фамилияси, лавозими) | Ижозат берувчи (имзо) | ||||||||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | ||||||||||||||||
(Наряднинг орқа томони) | |||||||||||||||||||
Иш жойи тайёрланди. Кучланиш остида қуйидагилар қолди:____________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Ижозат берувчи __________________ Иш учун жавобгар раҳбар _______________________________________ | |||||||||||||||||||
(имзо) | (имзо) | ||||||||||||||||||
3-жадвал | |||||||||||||||||||
Кундалик ижозат бериш ва ишнинг тугаши | |||||||||||||||||||
Бригадага йўл-йўриқ берилди ва тайёрланган иш жойида ишлашга ижозат берилди | Иш тугади, бригада иш жойидан чиқарилди | ||||||||||||||||||
Иш жойларининг номи | Сана, вақти | Имзолар | Сана, вақти | Бригада ўрнатган ерга улагичлар олингани ҳақида хабар берилди (кимга) | Иш бажарувчи (имзо) | ||||||||||||||
Ижозат берувчи | Иш бажарувчи | ||||||||||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |||||||||||||
4-жадвал | |||||||||||||||||||
Бригада таркибидаги ўзгаришлар | |||||||||||||||||||
Бригада таркибига киритилди | Бригада таркибидан чиқарилди | Сана, вақти | Рухсат берилди (имзо) | ||||||||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | ||||||||||||||||
Иш бутунлай тугатилди, бригада иш жойидан чиқарилди, бригада ўрнатган ерга улагичлар олинди _________________________________________ га хабар берилди. | |||||||||||||||||||
(лавозими, фамилияси) | |||||||||||||||||||
Сана____________ вақти____________Иш бажарувчи________________ | |||||||||||||||||||
(имзо) | |||||||||||||||||||
Иш учун жавобгар раҳбар ____________________________ | |||||||||||||||||||
(имзо) | |||||||||||||||||||
Нарядни тўлдириш бўйича кўрсатмалар | |||||||||||||||||||
1. Наряддаги ёзувлар тушунарли бўлиши шарт. Наряд матнига тузатишлар киритиш ман қилинади. 2. Нарядларни рақамлаш тизими корхонанинг электр хўжалиги учун жавобгар шахс томонидан белгиланади. 3. Жадвалнинг тўлдирилмайдиган катакларига «Z» белгисини қўйиш, қаторларга эса чизиқ тортиш керак. 4. «Сана» сатрига ёзилаётганда аввал кун, кейин ой ва сўнгида йилнинг охирги икки сони кўрсатилади, масалан, 02.11.13, 24.04.13. 5. Нарядда кўрсатилаётган шахсларнинг фамилияларидан ташқари, уларнинг исми, отасининг исми ҳамда ижозат берувчи, масъул жавобгар раҳбар, иш бажарувчи, кузатувчи ва бригада аъзоларининг электр хавфсизлиги бўйича гуруҳи ҳам ёзилади. 6. Нарядда электр қурилмаларининг, уланмаларнинг, жиҳозларнинг диспетчерлик номланиши кўрсатилиши лозим. | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
7. «Бўлинма» сатрида корхонанинг электр қурилмасида иш олиб бориши лозим бўлган таркибий бўлими (цехи, хизмати, участкаси) кўрсатилади. 8. Агар ишларнинг масъул жавобгар раҳбарсиз бажарилиши кўзда тутилган бўлса, «Иш учун жавобгар раҳбар» сатрида «Тайинланмайди» деб кўрсатилади. «Ижозат берувчи» сатрида тезкор ходимлар жумласидан бўлган ижозат берувчининг фамилияси кўрсатилади. «Бригада аъзолари билан» сатрида иш бажарувчи ёки кузатувчидан ташқари барча бригада аъзоларининг ҳаммаси фамилиялари кўрсатилади. Фамилиялар бош келишикда ёзилади. Сатрлар етишмаган ҳолларда, наряд берувчи шахс томонидан имзоланган бригада аъзоларининг рўйхати нарядга илова қилиниши ва бу ҳақда охирги сатрда «Қўшимча рўйхатга қаранг» деб ёзиб қўйилиши лозим. 9. «Топширилади» сатрида: иш бажариладиган жойдаги электр қурилмасининг ва уланмаларнинг номи, ишнинг мазмуни кўрсатилади; ҲЛ учун ушбу линиянинг номи ва иш бажарилиши керак бўлган участка чегараси (таянчларнинг тартиб рақами кўрсатилиб, қайси таянчларда ёки таянчлар оралиғида иш олиб борилиши, қайси таянчлар оралиғидаги симларда ишлаш), шунингдек, ишнинг мазмуни кўрсатилади. Кўп занжирли ҲЛ учун, шунингдек, занжирнинг номи, фазама-фаза таъмирлашда эса тянчларда фазаларнинг жойлашиши кўрсатилади. 10. «Иш тугатилсин» сатрида ушбу наряд бўйича ишни тугатиш санаси ҳамда вақти кўрсатилади (барча ишлар қачон батамом тугашидан қатъи назар). 11. Подстанциялар электр қурилмаларида ва КЛда иш бажарилганда 1-жадвалда қуйидагилар кўрсатилади: 1-устунда-тармоқдан узилиши ва ерга улагич ўрнатилиши зарур бўлган электр қурилмаларининг номи; 2-устунда ўчирилиши зарур бўлган коммутация аппаратлари ва ерга улагичлар ҳамда тўсиқлар ўрнатилиши зарур бўлган жойлар. 12. ҲЛ да иш бажарилганда 1-жадвалда қуйидагилар кўрсатилади: 1-устунда наряднинг «топширилади» сатрига ёзилган линиялар, занжирлар ва симларнинг номи ҳамда таъмирланаётган ҲЛ ёки занжирдаги ишларни бажариш билан боғлиқ ҳолда ўчирилиши ва ерга улагич ўрнатилиши зарур бўлган бошқа ҲЛ ёки занжирнинг номи; 2- устунда ижозат берувчи томонидан ўчириладиган ва ерга улагич ўрнатиладиган ҲЛ учун ТҚда ва ҲЛнинг ўзида ўчириладиган коммутация аппаратларининг номи ва ерга улагичлар ўрнатилиши зарур бўлган жойлар. Агар ерга улагичлар таянчларга ўрнатиладиган бўлса, таянчларнинг тартиб рақами кўрсатилиши лозим. Ушбу устунда, шунингдек, мазкур Қоидаларга 9-иловадаги 42 — 45, 48, 50, 51-бандларга мувофиқ иш жойида симлар ва тросларга ерга улагич ўрнатилиши шарт бўлган таянчларнинг тартиб рақамлари ёки таянчлар оралиғи кўрсатилиши керак. Агар наряд бериш пайтида ерга улагич ўрнатилиши лозим бўлган жойни аниқлаш мумкин бўлмаса ёки бажариладиган иш ерга улагични бир жойдан иккинчи жойга кўчирилишини талаб қилса, ушбу устунда «иш жойларида ерга улагич ўрнатилсин» деб кўрсатилади. 2-устунда, шунингдек, таъмирланаётган ҲЛ билан кесишган ёки унинг яқинидан ўгган ҳаво электр узатиш тармоғига ўрнатилиши керак бўлган ерга улагичларнинг жойи ҳам кўрсатилиши керак. Агар ушбу ҲЛ бошқа корхона томонидан эксплуатация қилинса, наряднинг «Алоҳида кўрсатмалар» сатрида бошқа корхона ходимлари томонидан ўрнатилган ерга улагични текшириш зарурлиги кўрсатилиши керак. 13. 1-жадвалга бевосита иш жойини тайёрлаш учун керак бўлган тармоқдан ўчиришлар киритилиши зарур. Иш жойини тайёрлаш жараёнида схемага ўзгартиришлар киритиш билан боғлик бўлган қайта улашлар (масалан, уланмани бир шина тизимидан, бошқа шиналар тизимига ўтказиш, тармоқ участкасини бир манбадан иккинчи манбага ўтказиш ва бошқалар) жадвалга киритилмайди. Иш жойини тайёрлаш бўйича тезкор таъмирловчи ходимлар жумласидан бўлган ижозат берувчи томонидан бажариладиган электр қурилмаларидаги барча операцияларни ҳамда иш жойларини тайёрлаш бўйича бошқа чораларни (масалан, кучланиш йўқлигини текшириш, ток ўтказувчи қисмларга тўсиқлар ўрнатиш ва бошқалар) электр хўжалиги учун жавобгар шахс томонидан тасдиқланган тезкор ўчириб-улаш ишлари бўйича махаллий йўриқномаларга мувофиқ 1-жадвалга киритиш мумкин. 14. Ишга ижозат бериш учун тармоқдан ўчириш ва ерга улагичлар ўрнатиш талаб қилинмайдиган нарядларда 1-жадвалнинг 1-устунига «Тармоқдан узмасдан ва ерга улагичларни ўрнатмасдан» деб ёзиб қўйилади. 15. Агар 1-жадвалдаги сатрлар сони иш жойини тайёрлаш бўйича барча чораларни кўриш учун етарли бўлмаса, унда нарядга наряд берувчининг имзоси билан қўшимча жадвал илова қилишга рухсат этилади ва бу ҳақда асосий жадвалнинг охирги сатрига «қўшимча рўйхатга қаралсин» деб ёзиб қўйилиши керак. 16. «Алоҳида кўрсатмалар» сатрларида қуйидагилар қайд этилади: жавобгар раҳбарнинг узлуксиз назорати остида бажариладиган ишнинг босқичлари ёки алоҳида операциялари (мазкур Қоидаларнинг 62-банди); ерга улагични вақтинча олишга рухсат бериш (мазкур Қоидаларга 9-илованинг 39-банди); юкларни кран билан бир жойдан иккинчи жойга кўчиришда, ишнинг хавфсиз бажарилиши учун жавобгар шахсни тайинлаш (мазкур Қоидаларга 10-илованинг 141-банди); мазкур Қоидаларнинг 46-бандида кўрсатилган ишлар бажарилаётган жойдаги таъмирланаётган линия устунлари оралиғидаги кучланиш остидаги ҲЛ, кучланиш остидаги симлар ва таъмирланаётган линиянинг трослари; таъмирланаётган линиянинг бошқа ҲЛ таъсирида илашган кучланиш остида эканлиги ҳақида кўрсатма. Наряд берувчининг хоҳишига кўра, ушбу сатрларга бажарилаётган иш билан боғлиқ бўлган бошқа кўрсатмаларни ҳам ёзишга рухсат этилади. «Наряд берди» ва «Наряд муддати узайтирилди» сатрларида наряд берувчи уни имзолаган вақтини ва санасини кўрсатиши зарур. 17. 2-жадвал тезкор таъмирловчи ходимлардан бўлган ижозат берувчи ёки ижозат берувчи вазифасини ўриндошлик асосида бажараётган иш бажарувчи томонидан ишлашга биринчи бор ишга ижозат берилганда тўлдирилади. Таъмирланаётган электр қурилмасини вақтинча улаш пайтида 2-жадвал ҳар бир қайта ишга ижозат беришдан олдин тўлдирилади. Ишга ижозат бериш навбатчи томонидан амалга оширилганда, шунингдек, тезкор таъмирлаш ходимлар жумласидан ижозат берувчи ёки ижозат берувчи вазифасини ўриндошлик асосида бажарувчи иш бажарувчи томонидан ишга ижозат бериш иш жойига етиб келган заҳоти амалга ошириладиган ҳолларда 2-жадвал тўлдирилмайди. | |||||||||||||||||||
Наряднинг орқа томони | |||||||||||||||||||
18. Электр станциялари, подстанцияларнинг электр қурилмаларида ва КЛда ишлаганда «Иш жойи тайёрланди. Кучланиш остида қуйидагилар қолди» сатрларида ижозат берувчи таъмирланаётган ва иш жойи яқинидаги қўшни уланмаларнинг (ёки қўшни уланмаларнинг ускуналарини) кучланиш остида қолган ток ўтказувчи қисмларини кўрсатади. Агар бундай қисмлар бўлмаса, ушбу сатрларда «Қолмади» деб ёзилиши лозим. ҲЛда ишлаганда ушбу сатрларда наряд берувчи томонидан «Алоҳида кўрсатмалар» сатрида кўрсатилган ток ўтказувчи қисмлар, зарур бўлганда эса бошқа ток ўтказувчи қисмлар ҳам ёзиб қўйилади. Ижозат берувчи ва жавобгар раҳбар «Иш жойи тайёрланди. Кучланиш остида қуйидагилар қолди» сатрлари остига фақат биринчи бор ишга ижозат беришда имзо қўяди. 19. 3-жадвалда ҳар кунги ишга ижозат бериш ва ишнинг тугатилиши, шу жумладан бригаданинг бир иш жойидан иккинчисига кўчирилиши, шунингдек, электр қурилмалари вақтинча уланганда ишга ижозат бериш ва ишнинг тугатилиши расмийлаштирилади. Қайта ишга ижозат беришни амалга оширувчи шахс 3-устунга имзо қўяди. Мазкур Қоидаларнинг 96-бандига мувофиқ текшириш учун электр қурилмаларини улаш билан боғлиқ ишларда 6-устун тўлдирилади. 6-устунда бригадани иш жойидан чиқарилгани, ўрнатилган ерга улагичлар олингани, иш вақтинча тугатилгани ҳақида хабар берилган шахснинг фамилияси ва лавозими кўрсатилади. Ишларнинг иш кунининг тугаши муносабати билан тамомланишини иш бажарувчи 3-жадвалнинг 5- ва 7-устунларида расмийлаштиради. 20. 4-жадвалда бригада таркибига механизм ҳайдовчиси ёки кранчини киритиш ёки ундан чиқаришда, унга бириктирилган механизм ва ўзиюрар краннинг тури ҳам кўрсатилади. «Рухсат берди» сатрига бригада таркибини ўзгартиришга рухсат берган шахс (фамилиясини кўрсатиб) имзо қўяди. Агар рухсат телефон ёки радио орқали берилган бўлса, иш бажарувчи ушбу устунда бригада таркибини ўзгартиришга рухсат берган шахснинг фамилиясини кўрсатади. 21. Иш тўлиқ тугатилгандан сўнг иш бажарувчи нарядни ушбу ишларни расмийлаштириш учун мўлжалланган сатрига расмийлаштириш вақти ва санасини кўрсатган ҳолда имзо қўяди. Иш жойини қабул қилиб олганидан сўнг жавобгар раҳбар ҳам тегишли сатрга имзо қўяди. Агар жавобгар раҳбар тайинланмаган бўлса, иш бажарувчи унинг ўрнига имзо қўяди. Нарядда ишнинг тўлиқ тугалланганини иш бажарувчи фақат ўзидаги наряд нусхасида иш батамом тугаллангани ҳақида хабар берилган шахснинг фамилиясини ва лавозимини ҳамда хабар берилган сана ва вақтини кўрсатган ҳолда расмийлаштиради. Агар бригада ерга улагичлар ўрнатмаган бўлса, у ҳолда «бригада ўрнатган ерга улагичлар олинди» деган сўзлар иш тўлиқ тугалланганлиги тўғрисидаги хабар матнидан ўчириб ташланади. 22. Наряд берувчи шахс мазкур Қоидаларнинг 106-бандига мувофиқ наряднинг тўғри расмийлаштирилганлигини назорат қилади ва унинг охирида имзо қўяди. |
1-жадвал | ||
Электр қурилмасининг кучланиши | Одамлардан ва улар ишлатадиган асбоб-ускуналар ва мосламалардан, вақтинча тўсиқлардан | Транспорт ва ишчи ҳолатидаги юк кўтариш машиналари ва механизмлардан, юк чангалловчи мосламалар ва юкларнинг строп (арқон)ларидан |
ток ўтказувчи қисмларгача бўлган масофа, м | ||
1000 В гача | ҲЛда 0,6 тегиш бўлмаган ТҚда меъёрланмайди | 1,0 1,0 |
3 — 35 кВ | 0,6 | 1,0 |
60 — 110 кВ | 1,0 | 1,5 |
150 кВ | 1,5 | 2,0 |
220 кВ | 2,0 | 2,5 |
2-жадвал | ||||
Тупроқ | Қазиш чуқурлиги, м | |||
1,5 гача | 1,5 — 3,0 | |||
Қиялик йўналиши ва горизонтал чизиқ ўртасидаги бурчак, град | Қиялик баландлиги- нинг асосига нисбати | Қиялик йўналиши ва горизонтал чизиқ ўртасидаги бурчак, град | Қиялик баландли-гининг асосига нисбати | |
Табиий намликдаги, уйилган | 76 | 1:0,25 | 45 | 1:1 |
Қумли ва шағалли, намли (тўйинмаган) | 63 | 1:0,5 | 45 | 1:1 |
Лойли: қумлоқ тупроқ қумоқ тупроқ лой | 76 90 90 | 1:0,25 1:0 1:0 | 56 63 76 | 1:0,67 1:0,5 1:0,25 |
Сариқ (соғ) тупроқ | 90 | 1:0 | 63 | 1:0,5 |
3-жадвал | ||
Тупроқ шартлари | Хандақ чуқурлиги, м | Тўсиқлар |
Сизот сувлари кичик миқдорда сизиб чиқадиган ёки улар йўқ бўлган табиий намликдаги ёпишқоқ тупроқлар | 3 гача | Ораси очиқ |
Худди шунингдек | 3 — 5 | Яхлит |
Юқори намликдаги ҳар хил ва қумли тупроқлар | Чуқурлигидан қатъи назар | Яхлит |
ҲЛ кучланиши, кВ | Яроқли изоляторлар сони , дона | ҲЛ кучланиши, кВ | Яроқли изоляторлар сони, дона |
15 | 2 | 110 | 6 |
35 | 4 | 220 | 10 |