11.11.2020 йилдаги 712-сон
30. Ишлаб чиқаришни ўрганиш тугаганидан сўнг ўрганаётган ходим 28-бандда кўзда тутилган ҳажмда малака комиссиясида билимлар текширувидан ўтиши шарт. Унга ХТҚга кўра тегишли электр хавфсизлик гуруҳи (II — V) берилиши керак.
б) корхонанинг ишлаб чиқариш цехлари ва бўлинмаларининг электр хўжалигига жавобгар шахслар, электр ҳўжалигининг таркибий бўлинмалари бошлиқлари ва бошлиқ ўринбосарлари учун корхонанинг электр хўжалигига жавобгар шахс ёки унинг ўринбосари (раис), мазкур Қоидаларнинг ушбу банди «а» кичик бандига мувофиқ комиссияда билим текширувидан ўтган меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси бўйича муҳандис (хавфсизлик техникаси ва меҳнат муҳофазаси бўлими вакили), энергетика хизмати вакили таркибидан иборат комиссия томонидан;
в) қолган муҳандис-техник ходимлар учун мазкур Қоидаларнинг ушбу банди «б» кичик бандига мувофиқ кимиссияда билим текширувидан ўтган, электр хавфсизлиги бўйича V гуруҳга (ёки 1000 В гача кучланишли электр қурилмалари учун IV гуруҳга) эга комиссия текширувидан ўтган шахс — раис ва энергетика хизмати, меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси бўлими ёки касаба уюшмаси вакилидан иборат комиссия томонидан;
«Ўзэнергоинспекция» ва меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси хизмати вакиллари «б», «в» ва «г» кичик бандларда кўрсатилган ходимлар билими текшируви комиссияларида ўз хоҳишларига кўра иштирок этишлари мумкин;
«б» ва «в» кичик бандлардаги комисcия таркибини корхонанинг бош муҳандиси тасдиқлайди.
35. Қоидалар бўйича билимлар синови синалаётган ходим ишлаётган корхона комиссиясида ўтказилиши шарт. 34-банднинг «д» кичик бандида кўзда тутилган ҳолатлар бундан мустасно. Бирор-бир бошқа комиссияда билимлар синовини ўтказилиши ман этилади.
37. Ишга янги қабул қилинган, қоидалар ва йўриқномалар бўйича билимлар синовидан ўтмаган ёки муддати ўтган билимлар синови гувоҳномасига эга электротехник ходимлар (32-бандда кўрсатилган гувоҳноманинг амал қилиш муддатини узайтириш ҳолларидан ташқари) электр хавфсизлиги бўйича I гуруҳга эга шахсларга тенглаштирилади.
176. Аккумулятор қурилмаларини эксплуатация қилиш мазкур Қоидаларга 8-иловада келтирилган талабларига мос равишда амалга оширилади.
210. Электр қурилмаларининг ерга улаш қурилмаларини эксплуатация қилишга топширишда, монтаж ташкилоти эксплуатация қилувчи ташкилотга мазкур Қоидаларда (7-§. «Техник ҳужжатларни юритиш»да) кўрсатилган техник ҳужжатларни, шунингдек, электр ускуналарини СҚ ва Мга кўра қабул қилиш-топшириш синовлари баённомаларини тақдим этади.
4. Ҳар бир КТ мазкур Қоидаларнинг 155-бандида кўрсатилган ҳужжатларни ўз ичига олган паспортга, диспетчерлик рақамига ёки номига эга бўлиши шарт.
26. ТҚдаги барча ёзувлар ушбу Қоидаларга 9-илова «Кучланиши 1000 В гача бўлган тақсимловчи қурилмаларни эксплуатация қилишда техник талаблар» га мувофиқ бажарилади.
5. Ишлаб турган электр қурилмаларига хизмат кўрсатиш, уларда тезкор алмашлаб-улашни ўтказиш, таъмирлаш, монтаж қилиш ёки созлаш ишлари ва синовларни ташкил этиш ҳамда бажариш мазкур Қоидаларга 1-иловага мувофиқ электр хавфсизлиги бўйича тегишли гуруҳга эга бўлган, махсус тайёргарликдан ўтган электротехник ходимлар томонидан амалга оширилади.
Ёпиқ тақсимловчи қурилмалар (кейинги ўринларда — ЁТҚ) камераларини зарур бўлганда, фақат электр хавфсизлиги бўйича камида IV гуруҳга эга бўлган ходимга изоляторнинг пастки фланецидан полгача бўлган ўтиш масофаси 2 метрдан кам бўлмаган ҳолларда, тўсилмаган ток ўтказувчи қисмларгача: кучланиш 10 кВ гача бўлганда — 2,5 метрдан, кучланиш 35 кВ гача бўлганда — 2,75 метрдан ва кучланиш 220 кВ гача бўлганда — 4,2 метрдан кам бўлмаган тўсиқ ортига ўтиб, кўрикдан ўтказишга рухсат берилади. Бундай ячейкалар ва камераларнинг рўйхати электр хўжалиги учун жавобгар шахснинг фармойиши билан белгиланади. Масофа кўрсатилгандан кам бўлган тақдирда, тўсиқ ортига ўтиш учун фақат мазкур Қоидаларга 7-иловадаги 1-жадвал талабларига риоя этилган ҳолда, камида III гуруҳга эга бўлган иккинчи шахс иштирокида амалга оширилишига рухсат этилади.
35. Кучланиш олинмасдан, ток ўтказувчи қисмларда ва уларнинг яқинида бажариладиган ишларга иш бажараётган одамлар ҳамда улар ишлатаётган асбоб ва таъмирлаш жиҳозларини ток ўтказувчи қисмлардан мазкур Қоидаларга 7-илованинг 1-жадвалида кўрсатилгандан кам масофага бехосдан яқинлашиш эҳтимоли бўлмаган ҳамда бундай яқинлашишнинг олдини олиш учун ташкилий ёки техник тадбирларни (масалан, узлуксиз назорат қилиш) қўллаш зарурати бўлмаган ҳоллардаги ишлар киради.
103. Наряднинг амал қилиш муддати 5 суткагача белгиланади, мазкур Қоидаларга 8-илованинг 7-бандида кўрсатилган ишлар бундан истисно. Ишдаги танаффусларда, агар бу вақт ичида схемалар тикланмаган ва ишни бажариш шароитлари ўзгаришсиз қолган бўлса, наряд амалда ҳисобланади.
а) бунинг учун ваколатли шахсларнинг (мазкур Қоидаларнинг 60-банди) фармойиши бўйича тезкор журналда расмийлаштирган ҳолда;
114. Мазкур Қоидаларнинг 115-бандда кўрсатилган ишлар электр хавфсизлиги бўйича камида III гуруҳга эга бўлган электротехник ходим ҳисобланган шахс якка ўзи томонидан бажарилиши мумкин.
«а» кичик банди бўйича ишларни электротехник ходимлардан бўлган I гуруҳга эга бўлган шахслар;
«а» , «б» кичик бандлар бўйича ишларни жорий эксплуатация тартибида тезкор ходимлар;
«г» кичик банди бўйича ишларни тезкор ходимлар ёки электр хавфсизлиги бўйича камида III гуруҳга эга махсус ажратилган кузатувчининг кузатуви остида электротехник бўлмаган ходимлар томонидан бажарилишига рухсат этилади.
116. Мазкур Қоидаларнинг 117-бандида кўрсатилган ишлар электр хавфсизлиги бўйича IV гуруҳга эга бўлган тезкор ходимнинг якка ўзи томонидан ёки таъмирлаш ходимлари ёки ихтисослаштирилган хизматларнинг ходимлари ҳисобланган камида икки шахс томонидан бажарилиши лозим. Улардан биттаси электр хавфсизлиги бўйича IV дан паст бўлмаган гуруҳга, иккинчиси эса электр хавфсизлиги бўйича III дан паст бўлмаган гуруҳга эга бўлиши керак.
б) кучланиш олинмасдан, ток ўтказувчи қисмларда ва уларнинг яқинида бажариладиган, ерга улагич ўрнатилишини талаб қилмайдиган ишлар. Бундай ишларга: ускуналарнинг ғилофида бажариладиган ишлар, ғилоф арматурасини тозалаш ва майда таъмирлаш, трансформаторларнинг кенгайтиргичларидаги мой сатҳини кўрсатувчи ойналарни ва кучланиш остида бўлмаган ўчиргич баклари ва шунга ўхшашларни тозалаш ва майда таъмирлаш, мойни тозалаш ва қуритиш учун аппаратурани улаш, электр ўлчов қисқичлари билан ўлчашлар, сақлагичларни алмаштириш, штанга билан контактлар қизишини текшириш, шиналарнинг титраётган жойларини штанга билан аниқлаш, фазалаштириш, изоляторларни ва уловчи қисмаларда штанга ёрдамида бир марта назорат операциясини бажариш, кучланиши 1000 В дан юқори ҲЛга ўрнатилган юқори частотали каналларнинг улама фильтрларини текширишдаги ўлчашлар, агар ускуналарнинг тузилиши бу ишларни хавфсиз бажариш имконини берадиган бўлса, уларга мой қуйиш ва текшириш учун мой олиш ва шунга ўхшаш ишлар киради. Бу ишларни электр хавфсизлиги бўйича камида IV гуруҳга эга бўлган тезкор ходим ҳисобланган шахсни қўшиб ҳисоблаганда, камида икки киши бажариши шарт. Бунда тезкор ходим ишловчилар устидан узлуксиз назоратни амалга оширади. Иккинчи шахс камида III гуруҳга эга бўлиши мумкин.
а) мазкур Қоидалар 115-бандининг «а», «б», «в» кичик бандларида кўрсатилган, кучланиш олинмасдан, кучланиш остида бўлган ток ўтказувчи қисмлардан узоқда бажариладиган ишлар;
б) кучланиш олиниб,мазкур Қоидаларнинг 120-бандида кўрсатилган, кучланиши 1000 В гача бўлган электр қурилмаларда бажариладиган ишлар.
а) электр хўжалиги учун жавобгар шахс томонидан мазкур Қоидалар 115-бандининг «а», «б», «в» кичик бандлари ва 120-бандида белгиланган ва маҳаллий шароитларга қараб тўлдирилган ишлар рўйхати тузилиши ва уни корхона бош муҳандиси (раҳбари) томонидан тасдиқланиши;
124. Мазкур Қоидаларнинг 125-бандига мувофиқ рўйхатга киритилган ишлар турлари доимо рухсат этилган ва яна қўшимча фармойишлар расмийлаштирилишини талаб қилмайдиган ишлар бўлиб ҳисобланади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(139-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)

Билимлар синовидан ўтиш тўғрисидаги гувоҳноманинг шакли

1-бет

Истеъмолчиларнинг электр қурилмаларини техник эксплуатация қилиш қоидалари ва Истеъмолчиларнинг электр қурилмаларини эксплуатация қилишда хавфсизлик техникаси қоидалари бўйича билимлар синовидан ўтганлик тўғрисида
ГУВОҲНОМА


___________________________________________________________________________________________

2-бет
Вазирлик, бирлашма __________________________________________________________________________
Ташкилот, корхона ____________________________________________________________________________
Гувоҳнома ________- сон
Ф.И.О.______________________________________________________________________________________
Мансаби____________________________________________________________________________________
_________________________________________________(цех) бўлимида
_________________________________________________ сифатида
кучланиши ________________________________________бўлган
электр қурилмаларидаги ишларни бажаришга ижозат берилди.
Берилган сана________________________________________________________________________________
Корхонанинг электр хўжалиги бўйича жавобгар шахс_________________________________________________

(имзо)

Муҳр ўрни

3-бет
Билимлар синовининг натижаси

Сана

Билимлар синовининг сабаби

Журналдаги ёзув рақами

Умумий баҳо, электр хавфсизлиги бўйича гуруҳи

Комиссия раисининг имзоси

4-бет
Махсус ишларни бажариш ҳуқуқига шаҳодатнома

Сана

Ишларнинг номи

Комиссия раисининг имзоси

5-бет

Наряднинг шакли ва уни тўлдириш бўйича кўрсатмалар

(Наряднинг олд томони)

Корхона_________________________
Бўлинма_________________________

Электр қурилмаларида ишлаш учун
___ -сон наряд-ижозат


Иш учун жавобгар раҳбар ____________________________ ижозат берувчи _____________________________
иш бажарувчи ______________________________________ кузатувчи_______________________________га
бригада аъзолари билан________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
топширилади: ________________________________________________________________________________
Ишлар бошлансин: сана ___________________
вақти __________________
Ишлар тугатилсин: сана ___________________
вақти __________________
Ишлар бажарилсин:
кучланиш олинганда;
кучланиш олинмасдан, ток ўтказувчи қисмларда ва уларнинг яқинида;
кучланиш олинмасдан, кучланиш остида бўлган ток ўтказувчи қисмлардан узоқда (кераклиси остига чизилсин).

1-жадвал

Иш жойини тайёрлаш бўйича чоралар

Тармоқдан узилиши ва ерга улагичлар ўрнатилиши лозим бўлган электр қурилмаларининг номи

Нима тармоқдан узилиши ва ерга улагич қаерга ўрнатилиши керак

1

2

Алоҳида кўрсатмалар__________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
Нарядни берди: сана_____________ вақти_____________ имзо___________ фамилияси___________________
Наряд муддати гача узайтирилди: сана___________ вақти _________
Имзо________ фамилияси__________________ сана_______вақти________

2-жадвал

Ишга ижозат беришга рухсат бериш

Иш жойини тайёрлашга ва ишга ижозат беришга рухсат олдим

Сана, вақти

Кимдан олинди (фамилияси, лавозими)

Ижозат берувчи (имзо)

1

2

3

4

(Наряднинг орқа томони)


Иш жойи тайёрланди. Кучланиш остида қуйидагилар қолди:____________________________________________
____________________________________________________________________________________________
Ижозат берувчи __________________ Иш учун жавобгар раҳбар _______________________________________

(имзо)

(имзо)

3-жадвал

Кундалик ижозат бериш ва ишнинг тугаши

Бригадага йўл-йўриқ берилди ва тайёрланган иш жойида ишлашга ижозат берилди

Иш тугади, бригада иш жойидан чиқарилди

Иш жойларининг номи

Сана, вақти

Имзолар

Сана, вақти

Бригада ўрнатган ерга улагичлар олингани ҳақида хабар берилди (кимга)

Иш бажарувчи (имзо)

Ижозат берувчи

Иш бажарувчи

1

2

3

4

5

6

7

4-жадвал

Бригада таркибидаги ўзгаришлар

Бригада таркибига киритилди

Бригада таркибидан чиқарилди

Сана, вақти

Рухсат берилди (имзо)

1

2

3

4

Иш бутунлай тугатилди, бригада иш жойидан чиқарилди, бригада ўрнатган ерга улагичлар олинди _________________________________________ га хабар берилди.

(лавозими, фамилияси)

Сана____________ вақти____________Иш бажарувчи________________

(имзо)

Иш учун жавобгар раҳбар ____________________________

(имзо)

Нарядни тўлдириш бўйича кўрсатмалар

1. Наряддаги ёзувлар тушунарли бўлиши шарт. Наряд матнига тузатишлар киритиш ман қилинади.
2. Нарядларни рақамлаш тизими корхонанинг электр хўжалиги учун жавобгар шахс томонидан белгиланади.
3. Жадвалнинг тўлдирилмайдиган катакларига «Z» белгисини қўйиш, қаторларга эса чизиқ тортиш керак.
4. «Сана» сатрига ёзилаётганда аввал кун, кейин ой ва сўнгида йилнинг охирги икки сони кўрсатилади, масалан, 02.11.13, 24.04.13.
5. Нарядда кўрсатилаётган шахсларнинг фамилияларидан ташқари, уларнинг исми, отасининг исми ҳамда ижозат берувчи, масъул жавобгар раҳбар, иш бажарувчи, кузатувчи ва бригада аъзоларининг электр хавфсизлиги бўйича гуруҳи ҳам ёзилади.
6. Нарядда электр қурилмаларининг, уланмаларнинг, жиҳозларнинг диспетчерлик номланиши кўрсатилиши лозим.


Наряднинг олд томони

7. «Бўлинма» сатрида корхонанинг электр қурилмасида иш олиб бориши лозим бўлган таркибий бўлими (цехи, хизмати, участкаси) кўрсатилади.
8. Агар ишларнинг масъул жавобгар раҳбарсиз бажарилиши кўзда тутилган бўлса, «Иш учун жавобгар раҳбар» сатрида «Тайинланмайди» деб кўрсатилади.
«Ижозат берувчи» сатрида тезкор ходимлар жумласидан бўлган ижозат берувчининг фамилияси кўрсатилади.
«Бригада аъзолари билан» сатрида иш бажарувчи ёки кузатувчидан ташқари барча бригада аъзоларининг ҳаммаси фамилиялари кўрсатилади.
Фамилиялар бош келишикда ёзилади. Сатрлар етишмаган ҳолларда, наряд берувчи шахс томонидан имзоланган бригада аъзоларининг рўйхати нарядга илова қилиниши ва бу ҳақда охирги сатрда «Қўшимча рўйхатга қаранг» деб ёзиб қўйилиши лозим.
9. «Топширилади» сатрида:
иш бажариладиган жойдаги электр қурилмасининг ва уланмаларнинг номи, ишнинг мазмуни кўрсатилади; ҲЛ учун ушбу линиянинг номи ва иш бажарилиши керак бўлган участка чегараси (таянчларнинг тартиб рақами кўрсатилиб, қайси таянчларда ёки таянчлар оралиғида иш олиб борилиши, қайси таянчлар оралиғидаги симларда ишлаш), шунингдек, ишнинг мазмуни кўрсатилади. Кўп занжирли ҲЛ учун, шунингдек, занжирнинг номи, фазама-фаза таъмирлашда эса тянчларда фазаларнинг жойлашиши кўрсатилади.
10. «Иш тугатилсин» сатрида ушбу наряд бўйича ишни тугатиш санаси ҳамда вақти кўрсатилади (барча ишлар қачон батамом тугашидан қатъи назар).
11. Подстанциялар электр қурилмаларида ва КЛда иш бажарилганда 1-жадвалда қуйидагилар кўрсатилади:
1-устунда-тармоқдан узилиши ва ерга улагич ўрнатилиши зарур бўлган электр қурилмаларининг номи;
2-устунда ўчирилиши зарур бўлган коммутация аппаратлари ва ерга улагичлар ҳамда тўсиқлар ўрнатилиши зарур бўлган жойлар.
12. ҲЛ да иш бажарилганда 1-жадвалда қуйидагилар кўрсатилади:
1-устунда наряднинг «топширилади» сатрига ёзилган линиялар, занжирлар ва симларнинг номи ҳамда таъмирланаётган ҲЛ ёки занжирдаги ишларни бажариш билан боғлиқ ҳолда ўчирилиши ва ерга улагич ўрнатилиши зарур бўлган бошқа ҲЛ ёки занжирнинг номи;
2- устунда ижозат берувчи томонидан ўчириладиган ва ерга улагич ўрнатиладиган ҲЛ учун ТҚда ва ҲЛнинг ўзида ўчириладиган коммутация аппаратларининг номи ва ерга улагичлар ўрнатилиши зарур бўлган жойлар.
Агар ерга улагичлар таянчларга ўрнатиладиган бўлса, таянчларнинг тартиб рақами кўрсатилиши лозим. Ушбу устунда, шунингдек, мазкур Қоидаларга 9-иловадаги 42 — 45, 48, 50, 51-бандларга мувофиқ иш жойида симлар ва тросларга ерга улагич ўрнатилиши шарт бўлган таянчларнинг тартиб рақамлари ёки таянчлар оралиғи кўрсатилиши керак.
Агар наряд бериш пайтида ерга улагич ўрнатилиши лозим бўлган жойни аниқлаш мумкин бўлмаса ёки бажариладиган иш ерга улагични бир жойдан иккинчи жойга кўчирилишини талаб қилса, ушбу устунда «иш жойларида ерга улагич ўрнатилсин» деб кўрсатилади.
2-устунда, шунингдек, таъмирланаётган ҲЛ билан кесишган ёки унинг яқинидан ўгган ҳаво электр узатиш тармоғига ўрнатилиши керак бўлган ерга улагичларнинг жойи ҳам кўрсатилиши керак.
Агар ушбу ҲЛ бошқа корхона томонидан эксплуатация қилинса, наряднинг «Алоҳида кўрсатмалар» сатрида бошқа корхона ходимлари томонидан ўрнатилган ерга улагични текшириш зарурлиги кўрсатилиши керак.
13. 1-жадвалга бевосита иш жойини тайёрлаш учун керак бўлган тармоқдан ўчиришлар киритилиши зарур. Иш жойини тайёрлаш жараёнида схемага ўзгартиришлар киритиш билан боғлик бўлган қайта улашлар (масалан, уланмани бир шина тизимидан, бошқа шиналар тизимига ўтказиш, тармоқ участкасини бир манбадан иккинчи манбага ўтказиш ва бошқалар) жадвалга киритилмайди.
Иш жойини тайёрлаш бўйича тезкор таъмирловчи ходимлар жумласидан бўлган ижозат берувчи томонидан бажариладиган электр қурилмаларидаги барча операцияларни ҳамда иш жойларини тайёрлаш бўйича бошқа чораларни (масалан, кучланиш йўқлигини текшириш, ток ўтказувчи қисмларга тўсиқлар ўрнатиш ва бошқалар) электр хўжалиги учун жавобгар шахс томонидан тасдиқланган тезкор ўчириб-улаш ишлари бўйича махаллий йўриқномаларга мувофиқ 1-жадвалга киритиш мумкин.
14. Ишга ижозат бериш учун тармоқдан ўчириш ва ерга улагичлар ўрнатиш талаб қилинмайдиган нарядларда 1-жадвалнинг 1-устунига «Тармоқдан узмасдан ва ерга улагичларни ўрнатмасдан» деб ёзиб қўйилади.
15. Агар 1-жадвалдаги сатрлар сони иш жойини тайёрлаш бўйича барча чораларни кўриш учун етарли бўлмаса, унда нарядга наряд берувчининг имзоси билан қўшимча жадвал илова қилишга рухсат этилади ва бу ҳақда асосий жадвалнинг охирги сатрига «қўшимча рўйхатга қаралсин» деб ёзиб қўйилиши керак.
16. «Алоҳида кўрсатмалар» сатрларида қуйидагилар қайд этилади:
жавобгар раҳбарнинг узлуксиз назорати остида бажариладиган ишнинг босқичлари ёки алоҳида операциялари (мазкур Қоидаларнинг 62-банди);
ерга улагични вақтинча олишга рухсат бериш (мазкур Қоидаларга 9-илованинг 39-банди);
юкларни кран билан бир жойдан иккинчи жойга кўчиришда, ишнинг хавфсиз бажарилиши учун жавобгар шахсни тайинлаш (мазкур Қоидаларга 10-илованинг 141-банди);
мазкур Қоидаларнинг 46-бандида кўрсатилган ишлар бажарилаётган жойдаги таъмирланаётган линия устунлари оралиғидаги кучланиш остидаги ҲЛ, кучланиш остидаги симлар ва таъмирланаётган линиянинг трослари;
таъмирланаётган линиянинг бошқа ҲЛ таъсирида илашган кучланиш остида эканлиги ҳақида кўрсатма.
Наряд берувчининг хоҳишига кўра, ушбу сатрларга бажарилаётган иш билан боғлиқ бўлган бошқа кўрсатмаларни ҳам ёзишга рухсат этилади.
«Наряд берди» ва «Наряд муддати узайтирилди» сатрларида наряд берувчи уни имзолаган вақтини ва санасини кўрсатиши зарур.
17. 2-жадвал тезкор таъмирловчи ходимлардан бўлган ижозат берувчи ёки ижозат берувчи вазифасини ўриндошлик асосида бажараётган иш бажарувчи томонидан ишлашга биринчи бор ишга ижозат берилганда тўлдирилади.
Таъмирланаётган электр қурилмасини вақтинча улаш пайтида 2-жадвал ҳар бир қайта ишга ижозат беришдан олдин тўлдирилади.
Ишга ижозат бериш навбатчи томонидан амалга оширилганда, шунингдек, тезкор таъмирлаш ходимлар жумласидан ижозат берувчи ёки ижозат берувчи вазифасини ўриндошлик асосида бажарувчи иш бажарувчи томонидан ишга ижозат бериш иш жойига етиб келган заҳоти амалга ошириладиган ҳолларда 2-жадвал тўлдирилмайди.

Наряднинг орқа томони

18. Электр станциялари, подстанцияларнинг электр қурилмаларида ва КЛда ишлаганда «Иш жойи тайёрланди. Кучланиш остида қуйидагилар қолди» сатрларида ижозат берувчи таъмирланаётган ва иш жойи яқинидаги қўшни уланмаларнинг (ёки қўшни уланмаларнинг ускуналарини) кучланиш остида қолган ток ўтказувчи қисмларини кўрсатади. Агар бундай қисмлар бўлмаса, ушбу сатрларда «Қолмади» деб ёзилиши лозим.
ҲЛда ишлаганда ушбу сатрларда наряд берувчи томонидан «Алоҳида кўрсатмалар» сатрида кўрсатилган ток ўтказувчи қисмлар, зарур бўлганда эса бошқа ток ўтказувчи қисмлар ҳам ёзиб қўйилади.
Ижозат берувчи ва жавобгар раҳбар «Иш жойи тайёрланди. Кучланиш остида қуйидагилар қолди» сатрлари остига фақат биринчи бор ишга ижозат беришда имзо қўяди.
19. 3-жадвалда ҳар кунги ишга ижозат бериш ва ишнинг тугатилиши, шу жумладан бригаданинг бир иш жойидан иккинчисига кўчирилиши, шунингдек, электр қурилмалари вақтинча уланганда ишга ижозат бериш ва ишнинг тугатилиши расмийлаштирилади.
Қайта ишга ижозат беришни амалга оширувчи шахс 3-устунга имзо қўяди.
Мазкур Қоидаларнинг 96-бандига мувофиқ текшириш учун электр қурилмаларини улаш билан боғлиқ ишларда 6-устун тўлдирилади. 6-устунда бригадани иш жойидан чиқарилгани, ўрнатилган ерга улагичлар олингани, иш вақтинча тугатилгани ҳақида хабар берилган шахснинг фамилияси ва лавозими кўрсатилади.
Ишларнинг иш кунининг тугаши муносабати билан тамомланишини иш бажарувчи 3-жадвалнинг 5- ва 7-устунларида расмийлаштиради.
20. 4-жадвалда бригада таркибига механизм ҳайдовчиси ёки кранчини киритиш ёки ундан чиқаришда, унга бириктирилган механизм ва ўзиюрар краннинг тури ҳам кўрсатилади. «Рухсат берди» сатрига бригада таркибини ўзгартиришга рухсат берган шахс (фамилиясини кўрсатиб) имзо қўяди.
Агар рухсат телефон ёки радио орқали берилган бўлса, иш бажарувчи ушбу устунда бригада таркибини ўзгартиришга рухсат берган шахснинг фамилиясини кўрсатади.
21. Иш тўлиқ тугатилгандан сўнг иш бажарувчи нарядни ушбу ишларни расмийлаштириш учун мўлжалланган сатрига расмийлаштириш вақти ва санасини кўрсатган ҳолда имзо қўяди. Иш жойини қабул қилиб олганидан сўнг жавобгар раҳбар ҳам тегишли сатрга имзо қўяди. Агар жавобгар раҳбар тайинланмаган бўлса, иш бажарувчи унинг ўрнига имзо қўяди.
Нарядда ишнинг тўлиқ тугалланганини иш бажарувчи фақат ўзидаги наряд нусхасида иш батамом тугаллангани ҳақида хабар берилган шахснинг фамилиясини ва лавозимини ҳамда хабар берилган сана ва вақтини кўрсатган ҳолда расмийлаштиради.
Агар бригада ерга улагичлар ўрнатмаган бўлса, у ҳолда «бригада ўрнатган ерга улагичлар олинди» деган сўзлар иш тўлиқ тугалланганлиги тўғрисидаги хабар матнидан ўчириб ташланади.
22. Наряд берувчи шахс мазкур Қоидаларнинг 106-бандига мувофиқ наряднинг тўғри расмийлаштирилганлигини назорат қилади ва унинг охирида имзо қўяди.
6. Ишлар мазкур Қоидага 8-илованинг 4-5-бандларига мувофиқ бажарилганда, барча иш жойлари ишга ижозат беришдан олдин тайёрлаб қўйилиши лозим. Бригада турли иш жойларига тарқатиб ишлаганда, бригада аъзоларидан электр хавфсизлиги бўйича камида III гуруҳга эга бўлганлардан биттаси ёки бир нечтаси иш бажарувчидан алоҳида туришига рухсат этилади; бунда иш бажарувчи, ундан алоҳида жойлаштирилиши керак бўлган бригада аъзоларини иш жойларига бошлаб бориши ва ишлар хавфсизлиги бўйича йўл-йўриқ бериши шарт.
Ҳар бир подстанция ва ҳар бир уланмада ишга ижозат бериш мазкур Қоидаларга 6-иловада келтирилган наряднинг «Кундалик ишлашга ижозат бериш ва унинг тугаши» 3-жадвалида расмийлаштирилиши лозим. Ишлар мазкур Қоидаларга 8-илованинг 3-бандига мувофиқ бажариладиган подстанциялард ишга ижозат бериш барча уланмалар учун бир вақтда амалга оширилиши мумкин, лекин ушбу подстанциядаги барча ишлар тўлиқ тугалланмагунча уларни биронтасини ҳам улашга тайёрлаш тақиқланади. Подстанцияларнинг ҳар бирини мазкур наряд бўйича ишлар тўлиқ тугалланганидан сўнг улашга рухсат берилади.
11. Таъмирланаётган линиядан кучланиш олинганда бажариладиган ишларга берилган нарядда уни кесиб ўтган қайси линия узилиши мазкур Қоидаларнинг 46-бандига ва ерга уланиши мазкур Қоидаларга 9-иловага мувофиқ ерга улагич ўрнатилиши кўрсатилган бўлиши шарт. Агар ишларни бажариш шароитларига кўра таъмирланаётган линия яқинидан ўтаётган линияни ўчириш талаб қилинадиган бўлса, нарядда таъмирланаётган ҲЛга тегишли худди шундай кўрсатма киритилиши лозим. Бундай ҳолларда таъмирланаётган линияни кесиб ўтувчи ёки унинг яқинидан ўтаётган линияга ерга улагич ўрнатиш ишга ижозат беришдан олдин амалга оширилиши керак ҳамда ишлар тўлиқ тугалланишига қадар улардан ерга улагичларни олиш тақиқланади.
3. Мазкур Қоидаларга 9-илованинг 2-банди «б» кичик бандида кўрсатилган ток ўтказувчи қисмларни узиш мумкин бўлмаса, унда улар тўсиб қўйилиши керак.
КТҚнинг ячейкаларида плакатлар мазкур Қоидаларга 10-илованинг 3-боби «Комплект тақсимлаш қурилмаларига хизмат кўрсатиш» талабларига мувофиқ осиб қўйилади.
21. КТҚларининг шкафлари ичида мазкур Қоидаларга 10-илованинг 20-бандидаги кўрсатмаларга мувофиқ ишлар бажарилганда қуйидагиларга рухсат этилади:
30. Ер қазиш шароити мазкур Қоидаларга 10-илованинг 29-бандида кўрсатилгандан фарқ қиладиган ҳолатларда котлованлар ва ҳандақларни қазиш ишлари тик деворларни бўйи баравар тиргович ёрдамида мустаҳкамлаб ёки табиий қияликни сақлаган ҳолда, деворларни мустаҳкамламасдан бажарилади.
31. Деворлари мустаҳкамланмасдан мазкур Қоидаларга 10-илованинг 29-бандида кўрсатилгандан каттароқ чуқурликдаги зовур ва ҳандақлар қияликларининг энг катта қиймати мазкур Қоидаларга 7-илованинг 2- жадвали бўйича қабул қилинади.
104. Синов жойи, шунингдек, синов пайтида синов кучланиши остидаги уловчи симлар тўсиқлар билан тўсилади ҳамда синов жойи ёнига кузатувчи қўйилади. Кузатувчи вазифасини ўлчаш схемасини синалаётган ускунага уловчи шахс бажариши мумкин. Тўсиқларни синов ишларини ўтказаётган бригада ходимлари ўрнатади. Тўсиқлар сифатида шчитлар, тўсиқлар, «СИНОВ! ҲАЁТ УЧУН ХАВФЛИ!» плакатлари осилган йўғон арқонлар ёки шундай ёзувли ёруғлик таблоси ишлатилиши мумкин. Агар синов кучланиши остидаги уловчи симлар кучланиши 1000 В дан юқори электр қурилмалари хонасидан ташқарида (йўлакда, зинапояларда, ўтиш жойларида, ҳудуд ичида) бўлса, тўсиқ ўрнатиш билан бир қаторда электр хавфсизлиги бўйича камида II гуруҳга эга бўлган, нарядга киритилган ва йўл-йўриқ олган бир ёки бир нечта шахсдан иборат қўриқчилар қўйилиши керак. Қўриқчилик қилаётган бригада аъзолари тўсиқ ташқарисида жойлаштирилиши керак.
110. Синов ишлари тамом бўлгандан кейин иш бажарувчи синов қурилмаси кучланишини нолгача пасайтириши, уни 380/220 В кучланишли тармоқдан ўчириши ва юқори кучланиш томонини ерга улаши (ёки ерга улаш ҳақида кўрсатма бериши) ҳамда бу ҳақда бригада аъзоларини хабардор қилиши керак. Фақат шундан кейингина симларни қайта улаш ёки синов ишлари батамом тугалланган бўлса, синалаётган қурилманинг симлари синов қурилмасидан узиб қўйилиши ва тўсиқлари олиб қўйилиши мумкин. КЛ ва ҲЛ изоляциясини синашдан олдин, шунингдек, бу ишлар тамомлангандан кейин КЛ ва ҲЛдан қўшимча қаршилик орқали қолдиқ электр зарядини олиб ташлаш, ерга улагични улаш ва қолган электр заряди тўлиқ олиб ташланганига ишонч ҳосил қилиш зарур. Шундан кейингина плакатларни олиб қўйишга рухсат берилади. Зарядсизлашни бажарувчи шахс изоляцияланган тагликда туриб, ҳимоя кўзойнагини тақиб, диэлектрик қўлқопда ишлаши зарур.
ОТҚ ҳудуди бўйлаб ва ҲЛнинг мухофаза зонасида юк кўтариш машиналари ва механизмларни мазкур Қоидаларга 10-илованинг 141-бандида кўрсатилган шахсларнинг ёки маъмурий-техник ходимлар жумласидан бўлган электр хавфсизлиги бўйича камида V гуруҳга эга бўлган шахснинг бевосита назорати остида, ОТҚ ҳудуди бўйлаб эса камида IV гуруҳга эга бўлган тезкор ходимнинг назорати остида ҳаракатланишига рухсат берилади.
140. Юк кўтариш машиналари ва механизмлари юраётганда уларнинг кўтариладиган ва сурилма қисмларидан, строплардан, юк иладиган мосламалардан, юклардан ток ўтказувчи қисмларгача бўлган масофа мазкур Қоидаларга 7-илованинг 1-жадвали 3-устунида кўрсатилгандан кам бўлмаслиги, ушбу механизмларда ишлашда эса қўтариладиган ва сурилма қисмларда туриб ишлаётган одамгача бўлган масофа ҳам 1 жадвалнинг 3-устунида кўрсатилгандан кам бўлмаслиги шарт.
Юк кўтариш машиналари ва механизмларининг ишлаш жараёнида стрелани, телескоп минорасини ёки сурилма нарвонни ток ўтказувчи қисмларгача бўлган масофа мазкур Қоидаларга 7-илованинг 1-жадвали 3-устунида кўрсатилганидан кам бўлган баландликка ва бурчакка кўтариш ва буриш ман этилади. Юк кўтарувчи машина стреласининг, ёки бошқа сурилма. ёки кўтариладиган қисмининг горизонтал текисликдаги энг кўп мумкин бўлган бурилиш бурчаги зарур ҳолатларда, қизил байроқчалар ёки фонарлар ўрнатилган таёқчалар ёрдамида белгилаб қўйилиши лозим.
Ушбу бандда ва мазкур Қоидаларга 10-илованинг 225-бандида кўрсатилган ишларни бажаришда ёритгичларга фақат иш бажарувчи ёки электр хавфсизлиги бўйича камида III гуруҳга эга бригада аъзоси кўтарилишига рухсат этилади.