LexUZ шарҳи
Мазкур Битим Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 4 июндаги ПҚ-3762-сонли «Халқаро шартномани тасдиқлаш тўғрисида»ги қарори билан тасдиқланган.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати ва Тожикистон Республикаси Ҳукумати, ҳар иккала давлат ўртасида иқтисодий ҳамкорликни ривожлантириш ва мустаҳкамлашга бўлган интилишдан келиб чиқиб, мазкур Битимни тузишга қарор қилдилар ва қуйидагилар тўғрисида келишиб олдилар:
Мазкур Битим Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг ёки ҳар иккаласининг резидентлари бўлган шахсларга нисбатан қўлланилади.
1. Мазкур Битим бир Аҳдлашувчи Давлат ёки унинг маъмурий-ҳудудий бўлинмалари ёки маҳаллий ҳокимият органлари номидан ундириладиган даромад ва капитал солиқларига нисбатан, уларни ундириш услубидан қатъи назар, татбиқ этилади.
2. Даромад (фойда) ва капитал солиқларига даромаднинг умумий суммасидан, капиталнинг умумий суммасидан ёки даромад ёхуд капиталнинг айрим элементларидан ундириладиган барча солиқлар, шу жумладан, кўчар ва кўчмас мол-мулкни тасарруфдан чиқариш орқали даромаддан олинган солиқлар, корхоналар тарафидан тўланадиган маош ёки мукофот пулларининг умумий суммасидан ундириладиган солиқлар, шунингдек, капитал қийматининг ўсишидан ундириладиган солиқлар киради.
4. Мазкур Битим, у имзоланган санадан сўнг, қўшимча равишда ёки мавжуд солиқлар ўрнига ундириладиган ҳар қандай ўхшаш ёки моҳиятан бир хил солиқларга нисбатан ҳам қўлланилади. Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари уларнинг солиқ қонунчилигига киритиладиган ҳар қандай муҳим ўзгартиришлар тўғрисида бир-бирларини хабардор қиладилар.
а) «Аҳдлашувчи Давлат» ва «бошқа Аҳдлашувчи Давлат» атамалари матн мазмунига қараб, Ўзбекистон ёки Тожикистонни англатади;
б) «Тожикистон» атамаси Тожикистон Республикасини англатади ва географик маънода қўлланилганда Тожикистон Республикаси ўзининг суверен ҳуқуқлари ва юрисдикциясини, шу жумладан, халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ ер ости бойликлари ва табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқини амалга ошириши мумкин бўлган ҳамда Тожикистон Республикасининг қонунчилиги амал қиладиган ҳудудни, ички сув ҳавзаларини ва улар устидаги ҳаво кенглигини англатади;
в) «Ўзбекистон» атамаси Ўзбекистон Республикасини англатади ва географик маънода қўлланилганда Ўзбекистон Республикаси ҳудудини, шу жумладан, ҳудудий сувлари ва ҳаво кенглиги доирасида Ўзбекистон Республикасининг миллий қонунчилигига асосан ва халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ ўзининг суверен ҳуқуқлари ва юрисдикциясини, шу жумладан, ер ости бойликларидан ва табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқини амалга ошириши мумкин бўлган ҳудудни англатади;
д) «компания» атамаси солиқ солиш мақсадлари учун корпоратив тузилма сифатида қабул қилинадиган ҳар қандай корпоратив тузилма ёки ҳар қандай бошқа бирлашмани англатади;
е) «Аҳдлашувчи Давлатнинг корхонаси» ва «бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг корхонаси» атамалари тегишлилигича бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти томонидан бошқариладиган корхона ва бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти томонидан бошқариладиган корхонани англатади;
ж) «халқаро ташиш» атамаси Аҳдлашувчи Давлатнинг корхонаси томонидан фойдаланиладиган денгиз, дарё ёки ҳаво кемасида, темир йўл ёки автомобиль транспорти воситасида ҳар қандай ташишни англатади, денгиз, дарё ёки ҳаво кемасидан, темир йўл ёки автомобиль транспорти воситаларидан фақат бошқа Аҳдлашувчи Давлат ҳудудида жойлашган пунктлар ўртасида фойдаланилган ҳоллар бундан мустасно;
(ii) Аҳдлашувчи Давлатнинг амалдаги қонунчилигига асосан бундай мақомни олган ҳар қандай юридик шахс, ширкат ёки уюшма;
2. Мазкур Битим Аҳдлашувчи Давлат томонидан исталган вақтда қўлланилганда, унда таърифи берилмаган ҳар қандай атама, агар матндан бошқа маъно келиб чиқмаса, Битим қўлланиладиган солиқларга нисбатан бу вақтда ушбу Давлат қонунчилигига кўра белгиланган маънони англатиши шарт. Атаманинг ушбу Давлатнинг тегишли солиқ қонунчилигига мувофиқ ҳар қандай маъноси ушбу Давлатнинг бошқа қонунларида мазкур атама учун назарда тутилган маънодан устувор бўлади.
1. Мазкур Битимнинг мақсадлари учун «Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти» атамаси ушбу Давлатнинг қонунчилигига мувофиқ ўзининг доимий турар жойи, доимий истиқомат жойи, бошқарув жойи ёки шунга ўхшаш мазмундаги бошқа ҳар қандай мезонларга кўра ушбу Давлатда солиқ тўловчи ҳисобланган шахсни англатади, шунингдек, ушбу давлатни ва ҳар қандай маъмурий-ҳудудий бўлинмани ёки маҳаллий ҳокимият органларини ўз ичига олади. Бироқ бу атама фақат ушбу Давлатдаги манбалардан олинган даромадга нисбатан ёки унда жойлашган капиталга нисбатан ушбу Давлатда солиқ солиниши лозим бўлган ҳар қандай шахсни ўз ичига олмайди.
2. Агар мазкур модданинг 1-банди қоидасига кўра жисмоний шахс ҳар иккала Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, унинг мақоми қуйидаги тарзда белгиланиши лозим:
а) шахс фақат ўзи доимий яшаши учун уй-жойга эга бўлган Давлатнинг резиденти бўлиб ҳисобланади; агар шахс ҳар иккала Давлатда ҳам бундай уй-жойга эга бўлса, у фақат яқинроқ шахсий ва иқтисодий алоқаларга (ҳаётий манфаатлар маркази) эга бўлган Давлатнинг резиденти ҳисобланади;
б) агар бундай шахснинг ҳаётий манфаатлари маркази бўлган Давлатни аниқлаб бўлмаса ёки ушбу Давлатларнинг ҳеч бирида доимий уй-жойга эга бўлмаса, ушбу шахс 183 кундан ортиқ ўзи яшаб турган Давлатнинг резиденти ҳисобланади;
в) агар шахс одатда ҳар иккала Аҳдлашувчи Давлатда яшаса ёки улардан ҳеч бирида яшамаса, у фақат ўзи миллий шахси бўлган Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти ҳисобланади;
г) агар шахс ҳар иккала Аҳдлашувчи Давлатнинг ҳам миллий шахси бўлса ёки улардан ҳеч бирининг миллий шахси бўлмаса, Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари масалани ўзаро келишув бўйича ҳал қиладилар.
3. Жисмоний шахслардан ташқари, агар шахс мазкур модданинг 1-банди қоидаларига мувофиқ ҳар иккала Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, у фақат ўзининг амалдаги бошқарув органи жойлашган Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти ҳисобланади.
1. Мазкур Битимнинг мақсадлари учун «доимий муассаса» (ваколатхона) атамаси бошқа Аҳдлашувчи Давлатда корхонанинг тадбиркорлик фаолияти тўлиқ ёки қисман амалга ошириладиган доимий фаолият жойини англатади.
а) қурилиш майдончаси ёки қурилиш, монтаж ёки йиғиш объектлари ёки ушбу ишларнинг бажарилишини назорат қилиш билан боғлиқ фаолиятни, башарти бундай майдонча ёки объект ёхуд фаолият 6 ойдан ортиқ вақт мобайнида мавжуд бўлса ёки давом этса;
б) Аҳдлашувчи Давлат корхонаси томонидан ёки корхона бундай мақсадлар учун ёллаган хизматчилар ёки бошқа ходимлар орқали хизматлар кўрсатиш, шу жумладан, консалтинг ёки бошқарув хизматларини амалга ошириш, башарти бундай мазмундаги фаолият бошқа Аҳдлашувчи Давлат ҳудудида жами 6 ойдан ошадиган давр ёки даврлар мобайнида давом этса.
4. Мазкур модданинг аввалги қоидаларидан қатъи назар, «доимий муассаса» (ваколатхона) атамаси қуйидагиларни ўз ичига олмайди:
а) қурилмалардан фақатгина ушбу корхонага тегишли товарлар ёки буюмларни сақлаш, намойиш қилиш ёки етказиб бериш мақсадида фойдаланиш;
б) корхонага тегишли бўлган товар ёки буюмлар захираларининг фақатгина сақлаш, намойиш қилиш ёки етказиб бериш мақсадида сақлаб турилиши;
в) корхонага тегишли бўлган товар ёки буюмлар захираларининг фақатгина бошқа корхона томонидан қайта ишланилиши мақсадида сақлаб турилиши;
г) доимий фаолият жойининг фақатгина товар ёки буюмлар сотиб олиш ёки корхона учун ахборот йиғиш мақсадида сақлаб турилиши;
д) доимий фаолият жойининг фақатгина корхона учун тайёргарлик ёки ёрдамчи тусдаги ҳар қандай бошқа фаолиятни амалга ошириш мақсадида сақлаб турилиши;
е) доимий фаолият жойининг фақатгина мазкур модданинг а) кичик бандидан д) кичик бандигача санаб ўтилган фаолият турларининг ҳар қандай бирикувини амалга ошириш учун сақлаб турилиши, башарти бундай бирлаштириш натижасида вужудга келадиган доимий фаолият жойининг жами фаолияти тайёргарлик ёки ёрдамчи хусусиятга эга бўлса.
5. Мазкур модданинг 1 ва 2-бандлари қоидаларидан қатъи назар, агар мазкур модданинг 6-бандида келтириб ўтилган мустақил мақомли агентдан ўзга шахс корхона номидан ҳаракат қилса, Аҳдлашувчи Давлатда ушбу корхона номидан шартномалар тузиш ваколатига эга бўлса ёки одатда бундай ваколатдан фойдаланса, ушбу шахс корхона учун амалга ошираётган ҳар қандай фаолиятга нисбатан корхона ушбу Давлатда доимий муассасага эга ҳисобланади, токи бундай шахснинг фаолияти мазкур модданинг 4-бандида кўрсатиб ўтилган фаолият билан чекланса, агар фаолият доимий фаолият жойи орқали амалга оширилаётган бўлса, мазкур банднинг қоидаларига кўра ушбу доимий фаолият жойини доимий муассасага айлантирмайди.
6. Корхона Аҳдлашувчи Давлатда тадбиркорлик фаолиятини брокер, комиссион агент ёки мустақил мақомли бошқа агент орқали амалга оширса, мазкур корхона ушбу Давлатда доимий муассасага (ваколатхонага) эга ҳисобланмайди, башарти бундай шахслар ўзининг одатдаги фаолияти доирасида ҳаракат қилсалар.
7. Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг резиденти бўлган компания бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлган компанияни назорат қилса ёки шундай компания томонидан назорат қилинса ёки ушбу бошқа Давлатда тадбиркорлик фаолиятини (доимий муассаса (ваколатхона) орқали ёки бошқа тарзда) амалга ошираётган бўлса, бу ҳол ўз-ўзидан бу компанияларнинг бирини бошқаси учун доимий муассасага (ваколатхона) айлантириб қўймайди.
1. Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти томонидан бошқа Аҳдлашувчи Давлатда жойлашган кўчмас мулкдан олинадиган даромадлар (шу жумладан, қишлоқ ва ўрмон хўжалиги корхоналаридан олинадиган даромадлар) ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. «Кўчмас мулк» атамаси кўриб чиқилаётган мулк жойлашган Аҳдлашувчи Давлат қонунчилигида белгиланган маънога эга. Ушбу атама ҳар қандай ҳолатда кўчмас мулкка тегишли бўлган ёрдамчи мулкни, қишлоқ ёки ўрмон хўжалигида фойдаланиладиган чорва моллари ва жиҳозларни, ер усти мулкига доир умумий ҳуқуқ қоидалари қўлланиладиган ҳуқуқларни, кўчмас мулк узуфрукти ва минерал ресурслар, манбалар ва бошқа табиий бойликларни қазиб олиш учун ёки қазиб олиш ҳуқуқи учун компенсация сифатида тўланадиган ўзгарувчан ёки белгиланган тўловларга бўлган ҳуқуқларни ўз ичига олади. Денгиз, дарё ва ҳаво кемалари, темир йўл ва автомобиль транспорти воситалари кўчмас мулк сифатида қаралмайди.
3. Мазкур модданинг 1-бандининг қоидалари кўчмас мулкдан тўғридан-тўғри фойдаланиш, ижарага бериш ёки бошқа ҳар қандай шаклда фойдаланиш натижасида олинадиган даромадларга нисбатан ҳам қўлланилади.
4. Мазкур модданинг 1 ва 3-бандлари қоидалари корхонанинг кўчмас мулкдан оладиган даромадларига ва мустақил хусусий хизматларни амалга оширишда ишлатиладиган кўчмас мулкдан олинадиган даромадларга ҳам қўлланилади.
1. Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг фойдаси, агар корхона ўз тадбиркорлик фаолиятини бошқа Аҳдлашувчи Давлатда жойлашган доимий муассаса (ваколатхона) орқали амалга оширмаётган бўлса, фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади. Агар корхона ўз фаолиятини юқорида кўрсатилганидек амалга ошираётган бўлса, корхона фойдаси бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин, бироқ бунда ушбу доимий муассасага (ваколатхонага) тегишли бўлган қисмигина солиққа тортилади.
2. Мазкур модданинг 3-банди қоидаларини инобатга олган ҳолда, Аҳдлашувчи Давлатнинг корхонаси бошқа Аҳдлашувчи Давлатда тадбиркорлик фаолиятини у ерда жойлашган доимий муассаса (ваколатхона) орқали амалга ошираётган бўлса, ҳар бир Аҳдлашувчи Давлатда бундай доимий муассасага (ваколатхонага) у мустақил ва алоҳида корхона бўлган ҳолда, шундай ва шунга ўхшаш шароитларда шундай ва шунга ўхшаш фаолият билан шуғулланган ҳолда ва у доимий муассасаси (ваколатхонаси) ҳисобланган корхонадан мутлақо мустақил фаолият кўрсатганда олиши мумкин бўлган даромад тааллуқли бўлади.
3. Доимий муассаса (ваколатхона) фойдасини аниқлашда доимий муассаса жойлашган Аҳдлашувчи Давлатда ёки ундан ташқарида ушбу доимий муассаса (ваколатхона) фаолияти мақсадларида сарфланган харажатларни, жумладан, бошқарув ва умумий маъмурий харажатларни чегириб ташлашга йўл қўйилади.
4. Агар Аҳдлашувчи Давлатда доимий муассасага тегишли бўлган фойдани корхона оладиган умумий фойда миқдорини унинг турли бўлинмаларига мутаносиб тақсимлаш асосида аниқлаш одатдаги амалиёт бўлса, 2-банддаги ҳеч бир қоида, одатда қабул қилинганидек, бу Давлатга шундай тақсимлаш асосида солиққа тортиладиган фойдани аниқлашга халақит бермайди; тақсимлашнинг танланган усули мазкур моддада мавжуд бўлган тамойилларга мувофиқ келувчи натижаларни бериши лозим.
5. Доимий муассаса (ваколатхона) томонидан ушбу корхона учун товарлар ёки буюмлар харид қилиниши ушбу доимий муассасага бирор-бир фойда ҳисобланиб ёзилмайди.
6. Мазкур модданинг аввалги бандлари мақсадлари учун доимий муассасага (ваколатхонага) тегишли фойда, агар уни ўзгартириш учун салмоқли ва етарли сабаблар бўлмаса, ҳар йили бир хил услубда аниқланади.
7. Агар фойда мазкур Битимнинг бошқа моддаларида алоҳида айтиб ўтилган даромад элементларини ўз ичига оладиган бўлса, мазкур модданинг қоидалари мазкур моддалар қоидаларига таъсир этмайди.
1. Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг корхонаси томонидан халқаро ташишларда денгиз, дарё, ҳаво кемалари, темир йўл ёки автомобиль транспорти воситаларидан фойдаланишдан олган фойдаси фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади.
2. Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг транспорт воситаларини, шунингдек, контейнерлар ва уларга тааллуқли ускуналарни халқаро ташишларда фойдаланиш учун ижарага беришдан оладиган фойдаси, агар вазиятга боғлиқ равишда бундай ташиш транспорт воситаларидан халқаро ташишларда фойдаланишга нисбатан иккинчи даражали ҳисобланса, фақат ушбу Давлатнинг ўзида солиққа тортилади.
3. Мазкур модданинг 1 ва 2-бандларидаги қоидалар транспорт воситаларидан фойдаланиш бўйича пулда, қўшма корхонада ёки халқаро ташкилотда иштирок этишдан олинган фойдаларга қўлланилади.
а) Аҳдлашувчи Давлатнинг корхонаси бошқа Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг бошқаруви, назорати ёхуд капиталида бевосита ёки билвосита иштирок этса, ёки
б) бир хил шахслар бир Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг ва бошқа Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг бошқаруви, назорати ёки капиталида бевосита ёки билвосита иштирок этса, ва ҳар қандай ҳолатда икки корхона ўртасидаги уларнинг тижорат ва молиявий муносабатларида мустақил бўлган корхоналар ўртасида бўладигандан фарқли шароитлар барпо этилса ёки белгиланса, уларнинг бирортасига ҳисобланиши мумкин бўлган, лекин ушбу шартлар туфайли улардан бирининг ҳисобига ёзилмаган ҳар қандай фойда ушбу корхона фойдасига қўшилиши ва тегишли равишда солиққа тортилиши мумкин.
2. Агар Аҳдлашувчи Давлат ушбу Давлатнинг корхонаси фойдасини ҳисобга олса, шунингдек, ушбу фойда ушбу Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилса ҳамда ушбу фойдага нисбатан бошқа Аҳдлашувчи Давлат корхонаси бошқа Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилса ва шу тарзда қўшилган фойда биринчи эслатиб ўтилган Аҳдлашувчи Давлат корхонасига ҳисобланиши мумкин бўлган фойда бўлса, агар икки корхона ўртасидаги яратилган шароитлар мустақил корхоналар ўртасидаги шароитлардек бўлса, унда ушбу бошқа Аҳдлашувчи Давлат бундай фойдадан олинадиган солиқ миқдорига тегишли таҳрир қилиши лозим. Бундай таҳрир қилишни белгилашда мазкур Битимнинг бошқа қоидалари ҳисобга олинади ва зарур ҳолларда, Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари бир-бирлари билан ўзаро маслаҳатлашадилар.
1. Бир Аҳдлашувчи Давлат резиденти бўлган компания томонидан бошқа Аҳдлашувчи Давлат резидентига тўланадиган дивидендлар ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Бироқ бундай дивидендлар уларни тўлаётган компания резидент ҳисобланган Аҳдлашувчи Давлатда ҳам ушбу Давлат қонунчилигига мувофиқ солиққа тортилиши мумкин, аммо башарти дивидендларнинг ҳақиқий эгаси бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, шу тарзда олинадиган солиқ миқдори қуйидагилардан ошмаслиги лозим:
а) агар компания (ширкатдан ташқари) дивидендларнинг ҳақиқий эгаси бўлса ва дивидендлар тўлаётган компания капиталининг камида 25 фоизига эгалик қилса, дивидендлар ялпи миқдорининг 5 фоизидан;
Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари ушбу чекловларни қўллаш усулини ўзаро келишув билан белгилайдилар.
3. «Дивидендлар» атамаси мазкур моддада қўлланилганда, акциялардан ёки «жуиссанс» акцияларидан ёхуд «жуиссанс» ҳуқуқлардан, тоғ-кон саноати акцияларидан, таъсисчилар акцияларидан ёки фойдада иштирок этиш ҳуқуқини берувчи қарз талаблари ҳисобланмайдиган бошқа ҳуқуқлардан олинадиган даромадни, шунингдек, фойдани тақсимловчи компания резидент ҳисобланган Давлат қонунчилигига мувофиқ акциялардан олинадиган даромад учун белгиланган тартиб бўйича солиққа тортиладиган бошқа корпоратив ҳуқуқлардан олинадиган даромадни англатади.
4. Башарти бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлган дивидендларнинг ҳақиқий эгаси дивидендларни тўлаётган компания резидент ҳисобланган бошқа Аҳдлашувчи Давлатда ўз тадбиркорлик фаолиятини унда жойлашган доимий муассасаси (ваколатхона) орқали амалга оширса ёки ушбу бошқа Давлатда жойлашган доимий база ва холдингдан мустақил хусусий хизматлар кўрсатса ва дивидендлар тўланадиган улуш ҳақиқатда ушбу доимий муассаса билан боғлиқ бўлса, мазкур модданинг 1 ва 2-бандлари қоидалари қўлланилмайди. Бундай ҳолда шароитларга қараб мазкур Битимнинг 7-моддаси ёки 14-моддаси қоидалари қўлланилади.
5. Башарти бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлган компания бошқа Аҳдлашувчи Давлатда фойда ёки даромад олаётган бўлса, бундай дивидендлар ушбу бошқа Давлат резидентига тўланиш ҳолатларидан ёки дивиденд тўланадиган улуш ушбу бошқа Аҳдлашувчи Давлатда жойлашган доимий муассаса (ваколатхона) билан ҳақиқатда боғлиқ бўлган ҳоллардан ташқари, ушбу бошқа Аҳдлашувчи Давлат компания тўлаётган дивидендларни солиққа тортмаслиги, шунингдек компаниянинг тақсимланмаган фойдасини, ҳатто тўланаётган дивидендлар ва тақсимланмаган фойда тўлиқ ёки қисман ушбу бошқа Давлатда юзага келган фойда ёки даромаддан ташкил топган бўлса ҳам солиққа тортмаслиги мумкин.
1. Бир Аҳдлашувчи Давлатда ҳосил бўлган ва бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резидентига тўланадиган фоизлар ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Бироқ бундай фоизлар улар ҳосил бўлган Аҳдлашувчи Давлатда ҳам ушбу Давлатнинг қонунчилигига мувофиқ солиққа тортилиши мумкин, аммо фоизларнинг ҳақиқий эгаси бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, у ҳолда бундай олинадиган солиқ фоизлар умумий суммасининг 10 фоизидан ошмаслиги лозим.
Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари ушбу чекловни қўллаш усулини ўзаро келишув билан белгилайдилар.
3. «Фоизлар» атамаси мазкур моддада қўлланилганда ипотека таъминотидан қатъи назар, қарздорнинг фойдасида, хусусан, ҳукумат қимматбаҳо қоғозларидан олинадиган даромадларда ва облигациялар ёки қарз мажбуриятларидан олинадиган даромадда, шу жумладан, ушбу қимматбаҳо қоғозлар, облигациялар ва қарз мажбуриятлари бўйича олинадиган мукофотлар ва ютуқларда қатнашиш ҳуқуқидан қатъи назар, ҳар қандай турдаги қарз талабларидан олинадиган даромадни билдиради. Уз вақтида тўламаганлик учун жарималарга мазкур модда мақсадлари учун фоиз сифатида қаралмайди.
4. Агар фоизларнинг ҳақиқий эгаси Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг резиденти бўла туриб, доимий ваколатхонаси орқали фоизлар ҳосил бўлаётган бошқа Аҳдлашувчи Давлатда доимий муассаса (ваколатхона) орқали тижорат фаолиятини олиб бораётган бўлса, ёки ушбу Давлатда жойлашган доимий базасидан мустақил шахсий хизматлар кўрсатаётган бўлса ва фоизлар тўланаётган қарз талабномалари шундай доимий ваколатхонага ёки доимий базага ҳақиқатан мансуб бўлса, 1 ва 2-банд қоидалари қўлланилмайди. Бундай ҳолда, шароитга қараб, мазкур Битимнинг 7-моддаси ёки 14-моддаси қоидалари қўлланилади.
5. Тўловчи Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, фоизлар ушбу Давлатда юзага келган деб ҳисобланади. Лекин фоизларни тўловчи шахс, Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлиши ёки бўлмаслигидан қатъи назар, Аҳдлашувчи Давлатда фоизлар бўйича тўлов мажбурияти вужудга келишига сабаб бўлган доимий муассаса (ваколатхона) ёки доимий базага эга бўлса ҳамда шу фоизлар бўйича харажатларни доимий муассаса (ваколатхона) ёки доимий база томонидан қопланадиган бўлса, у ҳолда фоизлар доимий муассаса (ваколатхона) ёки доимий база жойлашган Аҳдлашувчи Давлатда юзага келган деб ҳисобланади.
6. Агар тўловчи билан фоизлар ҳақиқий эгаси ўртасида ёки улар иккаласи ва ҳар қандай учинчи шахс ўртасидаги алоҳида муносабатлар оқибатида қарз талабномасига асосан тўланаётган фоизлар миқдори тўловчи билан фоизлар ҳақиқий эгаси ўртасида келишилиши мумкин бўлган миқдордан ортиқ бўлса, бундай муносабатлар йўқ бўлган тақдирда мазкур модда қоидалари фақат охирги эслатилган миқдорга нисбатан қўлланилади. Бундай ҳолда, тўловнинг ортиқча қисми мазкур Битимнинг бошқа қоидаларини инобатга олган ҳолда, ҳар бир Аҳдлашувчи Давлат қонунларига мувофиқ солиққа тортилади.
1. Аҳдлашувчи Давлатларнинг бирида юзага келадиган ва бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резидентига тўланадиган роялтилар ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Бироқ Аҳдлашувчи Давлат қонунчилигига мувофиқ ушбу Давлатда юзага келадиган бундай роялтилар ушбу Аҳдлашувчи Давлатда ҳам солиққа тортилиши мумкин, аммо башарти роялтиларнинг ҳақиқий эгаси бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, бундай тарзда олинадиган солиқ роялти ялпи миқдорининг 10 фоизидан ошмаслиги лозим.
Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари ушбу чекловларни қўллаш усулини ўзаро келишув асосида белгилайдилар.
3. «Роялти» атамаси мазкур моддада қўлланилганда, ҳар қандай адабиёт, санъат ва фан асарлари, шу жумладан, радио ва телевидение учун кинофильмлар, фильмлар ва ёзувлар, дастурий таъминотлар, ҳар қандай патент, товар белгиси, чизмалар ёки моделлар, режа, махфий формула ёки жараён ва ахборотга бўлган муаллифлик ҳуқуқидан фойдаланганлик ёки улардан фойдаланиш ҳуқуқини берганлик ёхуд саноат, тижорат ёки илмий тажрибага тааллуқли ахборот учун олинган ҳар қандай тўлов турини англатади.
4. Башарти бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлган роялтининг ҳақиқий эгаси роялти юзага келадиган бошқа Аҳдлашувчи Давлатда тадбиркорлик фаолиятини унда жойлашган доимий муассасаси (ваколатхона) орқали амалга оширса ёки ушбу Давлатда у ерда жойлашган доимий база орқали мустақил шахсий хизматларни кўрсатса ёхуд роялти тўланадиган ҳуқуқ ёки мулк ҳақиқатда ушбу доимий муассаса ёки ушбу доимий база билан боғлиқ бўлса, мазкур модданинг 1 ва 2-бандлари қоидалари қўлланилмайди. Бундай ҳолларда шароитлардан келиб чиқиб 7-модданинг ёки 14-модданинг қоидалари қўлланилади.
5. Агар тўловчи Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлса, роялтилар ушбу Давлатда юзага келган ҳисобланади. Бироқ роялти тўловчи шахс Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлиши ёки бўлмаслигидан қатъи назар, Аҳдлашувчи Давлатда доимий муассасага (ваколатхона) ёки доимий базага эга бўлиб, у билан боғлиқ ҳолда роялти тўлаш мажбурияти юзага келса ва бундай роялтиларни тўлаш бўйича харажатлар ушбу доимий муассаса (ваколатхона) ёки доимий база томонидан қопланадиган бўлса, бу ҳолда роялтилар доимий муассаса ёки доимий база жойлашган Аҳдлашувчи Давлатда юзага келган деб ҳисобланади.
6. Агар тўловчи билан роялтининг ҳақиқий эгаси ўртасидаги ёки улар иккаласи ва ҳар қандай бошқа шахс ўртасидаги алоҳида муносабатлар оқибатида, фойдаланиш, ҳуқуқ ёки ахборотга тегишли бўлган ва улар учун тўланадиган роялти миқдори бундай муносабатлар мавжуд бўлмаган тақдирда, тўловчи билан роялтининг ҳақиқий эгаси ўртасида келишилиши мумкин бўлган миқдордан ортиқ бўлса, мазкур модда қоидалари фақат охирги қайд этилган миқдорга нисбатан қўлланилади. Бундай ҳолда, тўланган ёки ҳисобланган роялтининг ортиқча миқдори мазкур Битимнинг бошқа қоидаларини сўзсиз инобатга олган ҳолда, ҳар бир Аҳдлашувчи Давлатнинг қонунчилигига мувофиқ солиққа тортилади.
1. Аҳдлашувчи Давлат резидентининг 6-моддада кўрсатиб ўтилган ва бошқа Аҳдлашувчи Давлатда жойлашган кўчмас мулкни тасарруфдан чиқариш натижасида оладиган даромадлари ана шу бошқа Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Бир Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг бошқа Аҳдлашувчи Давлатдаги доимий муассасаси (ваколатхона) тижорат мулкининг бир қисмини ташкил қилувчи кўчар мулкни ёки бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти тасарруфидаги ҳамда мустақил шахсий хизматларни тақдим қилиш учун бошқа Аҳдлашувчи Давлатда жойлашган доимий базага тааллуқли кўчар мулкни тасарруфидан чиқаришдан олинадиган даромадлари, шу жумладан, доимий муассасани (ваколатхона) (алоҳида ёки бутун корхона билан биргаликда) ёки ушбу доимий базани тасарруфидан чиқаришдан олинадиган даромадлари ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
3. Халқаро ташишларда фойдаланиладиган денгиз, дарё ёки ҳаво кемаларини, темир йўл ёки автомобиль транспорти воситаларини ёки ушбу транспорт воситаларини ишлатишга тааллуқли бўлган кўчар мулкни тасарруфидан чиқаришдан олинган даромадлар фақат ушбу Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилади.
4. Мазкур модданинг 1, 2 ва 3-бандларида қайд этилмаган ҳар қандай бошқа мулкни тасарруфдан чиқаришдан олинадиган даромадлар фақат мулкни тасарруфдан чиқараётган шахс резидент ҳисобланган Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилади.
1. Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг резиденти профессионал хизматлар ёки бошқа мустақил турдаги ўхшаш фаолиятларни кўрсатишдан олган даромади фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади, у бошқа Аҳдлашувчи Давлатда бундай фаолиятни амалга ошириш учун мунтазам қулай бўлган доимий базага эга бўлган ҳолат бундан мустасно. Агар у бундай доимий базага эга бўлса, унда даромад бошқа Давлатда фақат ушбу доимий базага тааллуқли бўлган қисмида солиққа тортилиши мумкин.
2. «Профессионал хизматлар» ибораси, жумладан, мустақил илмий, адабий, артистлик, таълим ва педагогик фаолиятларни, шунингдек, врачлар, юристлар, муҳандислар, архитекторлар, стоматологлар ва ҳисобчиларнинг мустақил фаолиятларини ўз ичига қамраб олади.
1. 16, 18 ва 19-моддалар қоидаларини ҳисобга олган ҳолда, башарти ёлланиб ишлаш бошқа Аҳдлашувчи Давлатда амалга оширилмаётган бўлса, бир Аҳдлашувчи Давлат резидентининг ёлланиб ишлаш бўйича оладиган маоши, мукофот пули ва бошқа шу каби мукофотлари фақат ушбу Давлатда солиққа тортилиши мумкин. Агар ёлланиб ишлаш шу тарзда амалга оширилаётган бўлса, унда бундай муносабат билан олинган мукофоти ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Мазкур модданинг 1-банди қоидаларидан қатъи назар, бир Аҳдлашувчи Давлат резидентининг бошқа Аҳдлашувчи Давлатда ёлланиб ишлаганлиги учун оладиган пул мукофотлари фақат биринчи айтиб ўтилган Давлатда солиққа тортилади, башарти:
а) ҳақ олувчи кўриб чиқилаётган молиявий йилда бошланадиган ёки якунланадиган ҳар қандай 12 ойлик давр ичида жами 183 кундан ошмайдиган муддатда ёки муддатларда бошқа Аҳдлашувчи Давлатда бўлса;
в) ёлловчининг бошқа Давлатдаги доимий муассасаси (ваколатхона) ёки доимий базаси ҳақ тўлаш бўйича харажатларни қопламаса.
3. Мазкур модданинг 2-банди б-кичик бандида айтиб ўтилган «ёлловчи» атамаси бажарилган ишга нисбатан ҳуқуққа эга бўлган ҳамда ишни бажариш билан боғлиқ жавобгарлик ва таваккалчилик зиммасида бўлган шахсни англатади.
4. Мазкур модданинг юқоридаги қоидаларидан қатъи назар, халқаро ташишларда ишлатиладиган транспорт воситасининг бортида амалга ошириладиган ёлланма иш билан боғлиқ мукофот, транспорт воситасидан фойдаланаётган корхона резидент ҳисобланган Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
Аҳдлашувчи Давлатлардан бири резидентининг бошқа Аҳдлашувчи Давлат резиденти бўлган компания директорлар кенгашининг аъзоси сифатида оладиган директорлар гонорари ва шунга ўхшаш бошқа тўловлар ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
1. 14 ва 15-моддаларнинг қоидаларидан қатъи назар, бир Аҳдлашувчи Давлат резидентининг театр, кино, радио ёки телевидение артисти ёхуд мусиқачи каби санъат ходими ёки спортчи сифатида бошқа Аҳдлашувчи Давлатдаги шахсий фаолиятидан оладиган даромади ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Башарти санъат ходими ёки спортчининг шахсий фаолиятидан олинадиган даромад, санъат ходими ёки спортчининг ўзига эмас, балки бошқа шахс ҳисобига ўтказилса, бу даромад 7, 14 ва 15-моддаларнинг қоидаларидан қатъи назар, санъат ходими ёки спортчи фаолият кўрсатаётган Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
3. Мазкур модданинг 1 ва 2-бандлари қоидалари, башарти бир Аҳдлашувчи Давлатга сафар тўлиқ ёки асосан Аҳдлашувчи Давлатларнинг бирининг ёки иккаласининг жамоат фондлари ёки уларнинг маъмурий-ҳудудий бўлинмалари ёхуд маҳаллий ҳокимият органлари томонидан молиялаштирилса, санъат ходими ёки спортчининг ушбу Давлатда амалга оширадиган фаолиятидан олинадиган даромадига қўлланилмайди. Бундай ҳолда, даромад фақат ушбу санъат ходими ёки спортчи резиденти бўлган Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилади.
19-модданинг 2-банди қоидаларига мувофиқ, Аҳдлашувчи Давлатнинг резидентига олдин ёлланиб ишлаганлиги учун тўланадиган пенсиялар ва бошқа ўхшаш мукофотлари фақат ушбу Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
1. а) Аҳдлашувчи Давлат, унинг маъмурий-ҳудудий бўлинмаси ёки маҳаллий ҳокимият органи томонидан жисмоний шахсга ушбу Аҳдлашувчи Давлатга ёки маъмурий-ҳудудий бўлинмасига ёхуд маҳаллий ҳокимият органига кўрсатилган хизматлар учун пенсиядан фарқли тўланадиган пул мукофоти, маош ва бошқа шу каби мукофотлари фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади.
б) Агар хизматлар бошқа Аҳдлашувчи Давлатда амалга оширилса ва жисмоний шахс ушбу Давлатнинг резиденти ҳисобланса, бундай пул мукофоти, маош ва шунга ўхшаш бошқа мукофотлар фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади, башарти жисмоний шахс:
2. а) Аҳдлашувчи Давлат, унинг маъмурий-ҳудудий бўлинмаси ёки маҳаллий ҳокимият органи ёхуд улар тузган жамғармалар томонидан ушбу Давлатга, унинг маъмурий-ҳудудий бўлинмаларига ёки маҳаллий ҳокимият органларига кўрсатилган хизматлар учун жисмоний шахсга тўланадиган пенсиялар фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади.
б) Агар жисмоний шахс бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти ва миллий шахси бўлса, бундай пенсия фақат ушбу бошқа Аҳдлашувчи Давлатда солиққа тортилади.
3. 15, 16, 17 ва 18-моддаларнинг қоидалари Аҳдлашувчи Давлат, унинг маъмурий-ҳудудий бўлинмаси ёки маҳаллий ҳокимият органи томонидан амалга ошириладиган тижорат фаолияти билан боғлиқ бўлган хизмат кўрсатишдан олинган маош, мукофот пули, пенсиялар ва шунга ўхшаш бошқа мукофотларга нисбатан қўлланилади.
Аҳдлашувчи Давлатлардан бирида фақат ўқиш ёки таълим олиш мақсадида яшаб турган талаба ёки амалиётчи бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти ҳисобланса ёхуд биринчи Аҳдлашувчи Давлатга келгунига қадар ушбу Давлатнинг резиденти ҳисобланган бўлса, улар томонидан олинаётган яшаш, ўқиш ва таълим олиш учун мўлжалланган тўловлар, башарти мазкур тўловлар ушбу Давлат ҳудудидан ташқаридаги манбалардан юзага келаётган бўлса, ушбу Давлатда солиққа тортилмайди.
1. Башарти жисмоний шахс бошқа Аҳдлашувчи Давлатга ташрифидан олдин бевосита бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти ҳисобланган бўлса ҳамда бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг Ҳукумати тан олган ҳар қандай университет, коллеж, мактаб ва бошқа шу каби таълим муассасаси таклифи асосида ушбу бошқа Аҳдлашувчи Давлатга икки йилдан ошмаган муддатга фақат ушбу таълим муассасаларида илмий тадқиқот ўтказиш, ўрганиш ва ўқиш мақсадида келган бўлса, бунда унинг таълим олиш ва тадқиқот ўтказиш билан боғлиқ мукофотлари бошқа Аҳдлашувчи Давлатда даромад солиғидан озод қилинади.
2. Башарти илмий-тадқиқот ишлари давлат манфаатлари учун эмас, балки муайян шахс ёки шахсларнинг шахсий фойдаси учун ўтказилаётган бўлса, мазкур модданинг 1-банди қоидалари бундай илмий-тадқиқот ишларидан олинган даромадга қўлланилмаслиги лозим.
1. Аҳдлашувчи Давлат резидентининг мазкур Битимнинг олдинги моддаларида назарда тутилмаган даромад турлари, уларнинг қайси манбадан юзага келишидан қатъи назар, фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади.
2. Мазкур модданинг 1-банди қоидалари 6-модданинг 2-бандида белгиланган кўчмас мулкдан олинган даромадлардан ташқари бошқа даромадларга, агар ушбу даромадларнинг олувчиси Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг резиденти бўлса, бошқа Аҳдлашувчи Давлатда у ерда жойлашган доимий муассаса (ваколатхона) орқали тадбиркорлик фаолиятини амалга оширса ёки ушбу бошқа Давлатда у ерда жойлашган доимий база орқали мустақил шахсий хизматлар кўрсатса ҳамда даромад олинишига боғлиқ ҳуқуқ ёки мол-мулк шу каби доимий муассаса (ваколатхона) ёки доимий база билан амалда боғлиқ бўлса, татбиқ этилмайди. Бундай ҳолда, 7-модда ёки 14-модданинг қоидалари вазиятга қараб қўлланилади.
1. Бир Аҳдлашувчи Давлат резидентига тегишли бўлган ва бошқа Аҳдлашувчи Давлатда жойлашган, 6-моддада назарда тутилган кўчмас мулк кўринишидаги капитал ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
2. Аҳдлашувчи Давлатлардан бири корхонасининг бошқа Аҳдлашувчи Давлатдаги доимий муассасасининг (ваколатхона) ишлаб чиқариш мол-мулкини бир қисмини ташкил этадиган кўчар мулк ёки Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг резидентига бошқа Аҳдлашувчи Давлатда мустақил шахсий хизматларни кўрсатиш учун лозим бўлган доимий базага тегишли кўчар мулк кўринишидаги капитал ушбу бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин.
3. Аҳдлашувчи Давлатнинг корхонаси томонидан халқаро юк ташишларда фойдаланиладиган денгиз, дарё, ҳаво, темир йўл ва автомобиль транспорти ҳамда шу каби транспорт воситалари фаолиятига тааллуқли бўлган кўчар мулк кўринишидаги капитал фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади.
4. Аҳдлашувчи Давлат резиденти капиталининг бошқа барча элементлари фақат ушбу Давлатда солиққа тортилади.
1. Башарти бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бошқа Аҳдлашувчи Давлатда мазкур Битим қоидаларига мувофиқ солиққа тортилиши мумкин бўлган даромад олса ёки капиталга эгалик қилса, биринчи эслатиб ўтилган Аҳдлашувчи Давлат қуйидагиларга ижозат бериши лозим:
а) ушбу резидент даромадидан олинадиган солиқдан бошқа Давлатда тўланган даромад солиғига тенг қийматни чегириб ташлашга;
б) ушбу бошқа Давлатда тўланган капитал солиғига тенг суммани ушбу резидентнинг капитал солиғидан чегириб ташлашга.
Бундай чегирмалар ҳар қандай ҳолларда ҳам шароитга қараб бошқа Давлатда солиққа тортилиши мумкин бўлган даромад ёки капиталга тааллуқли чегирма тақдим қилингунга қадар ҳисоблаб чиқиладиган даромад ёки капиталдан олинадиган солиқ қисмидан ошиб кетмаслиги лозим.
2. Агар Битимнинг исталган қоидаларига мувофиқ Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти олган даромад ёки капитал ушбу Давлатда солиқдан озод қилинган бўлса, ушбу Давлат, шунга қарамасдан, резидентнинг даромади ёки капиталининг қолган қисмига солинадиган солиқ суммасини ҳисоблашда солиқдан озод қилинган даромад ёки капитални эътиборга олиши мумкин.
1. Бир Аҳдлашувчи Давлатнинг миллий шахслари бошқа Аҳдлашувчи Давлатда ушбу бошқа Давлат миллий шахсларига айни бир хил шароитларда, шу жумладан, резиденцияга нисбатан солиниши мумкин бўлгандан ортиқ ҳар қандай солиқ ёки унга алоқадор мажбуриятларга, солиққа тортишдан кўра мушкулроқ ёки шунга ўхшаш ҳолларга дучор қилинмайдилар. Мазкур қоида, 1-модда қоидаларидан қатъи назар, бир ёки иккала Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлмаган жисмоний шахсларга ҳам нисбатан ҳам қўлланилади.
2. Бир Аҳдлашувчи Давлатнинг резиденти бўлган фуқаролиги йўқ шахслар ҳар қандай Аҳдлашувчи Давлатда айни бир хил шароитларда, шу жумладан, резиденцияга нисбатан солиниши мумкин бўлгандан ортиқ ҳар қандай солиқ ёки унга алоқадор мажбуриятларга солиққа тортишдан кўра бошқа ёки мушкулроқ ёки шунга ўхшаш ҳолларга дучор қилинмайдилар.
3. Бир Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг бошқа Аҳдлашувчи Давлатда эга бўлган доимий муассасасини (ваколатхонасини) солиққа тортиш ушбу бошқа Давлатда айнан шундай фаолиятни амалга оширувчи корхоналарни солиққа тортишдан кўра камроқ қулай бўлиши мумкин эмас. Ушбу қоида бир Аҳдлашувчи Давлатни бошқа Аҳдлашувчи Давлат резидентини солиққа тортиш бўйича ўз резидентларига уларнинг фуқаролик мавқеи ёки оилавий шароити асосида берадиган қандайдир шахсий имтиёзлар, озод қилишлар ёки чегирмалар беришга мажбурловчи тарзда талқин қилинмаслиги лозим.
4. 9-модданинг 1-банди, 11-модданинг 6-банди ёки 12-модданинг 4-банди қоидалари қўлланилишидан ташқари ҳолларда бир Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг бошқа Аҳдлашувчи Давлат резидентига тўлайдиган фоизлари, роялтилари ва бошқа тўловлари бундай корхонанинг солиққа тортиладиган фойдасини аниқлаш мақсадида биринчи қайд этилган Давлат резидентига тўланганида қўлланиладиган бир хил шартлар асосида чегириб ташланади. Худди шу тарзда бир Аҳдлашувчи Давлат корхонасининг бошқа Аҳдлашувчи Давлат резидентига бўлган ҳар қандай қарзлари ушбу корхонанинг солиққа тортиладиган мулкини аниқлаш мақсадида биринчи қайд этилган Давлат резиденти қарзи сингари шартлар асосида чегириб ташланиши лозим.
5. Капитали тўлиқ ёки қисман бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг бир ёки бир неча резидентларига тегишли бўлган ёки улар томонидан бевосита ёки билвосита бир ёки бир неча резидентлари томонидан назорат қилинаётган Аҳдлашувчи Давлат корхонаси ушбу Давлатда унинг бу каби корхоналари тортиладиган ёки тортилиши мумкин бўладиган ҳар қандай солиққа тортиш ёки унга алоқадор мажбуриятларга, бошқа солиққа тортишдан кўра мушкулроқ ва у билан боғлиқ бўлган мажбуриятларга дучор қилинмайди.
Мазкур модданинг қоидалари 2-модданинг қоидаларидан қатъи назар, ҳар қандай тасниф ва турдаги солиқларга нисбатан қўлланилади.
1. Агар шахс Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг ёки ҳар иккаласининг ҳаракатлари мазкур Битим қоидаларига мувофиқ келмайдиган равишда солиққа тортишга олиб келади ёки олиб келиши мумкин деб ҳисобласа, у ушбу Давлатларнинг қонунчилигида назарда тутилган ҳимоя воситаларидан қатъи назар, Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг ваколатли органига ариза билан мурожаат қилиши мумкин. Ариза мазкур Битим қоидаларига мувофиқ келмайдиган равишда солиққа тортилишга олиб келадиган хатти-ҳаракат тўғрисида биринчи бор маълум бўлган кундан бошлаб, уч йил ичида тақдим этилиши лозим.
2. Агар ваколатли орган эътирозни асосли деб топса ва мустақил равишда қониқтирадиган қарорга кела олмаса, Битимга мувофиқ келмайдиган солиққа тортишдан қочиш мақсадида бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг ваколатли органи билан ўзаро келишувга эришган ҳолда масалани ҳал қилишга ҳаракат қилади. Эришилган ҳар қандай келишув Аҳдлашувчи Давлатларнинг миллий қонунчилигидаги ҳар хил вақтинчалик чекловларга қарамасдан амалга оширилади.
3. Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари Битимни талқин қилиш ёки қўллашда юзага келадиган ҳар қандай мураккаблик ёки шубҳаларни ўзаро келишув асосида ҳал қилишга ҳаракат қиладилар. Улар, шунингдек, мазкур Битимда назарда тутилмаган ҳолларда икки ёқлама солиқ солинишини бартараф қилиш мақсадида бир-бири билан маслаҳатлашишлари мумкин.
4. Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари олдинги бандлар маъноларини тушунишда ҳамфикрликка эришиш мақсадида бир-бирлари билан бевосита алоқага киришишлари мумкин.
1. Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари мазкур Битим қоидаларини қўллаш ёки бажариш учун ёхуд солиқ солиниши мазкур Битимга зид бўлмаган тарзда Аҳдлашувчи Давлатлар, уларнинг маъмурий-ҳудудий бирликлари ёки маҳаллий органлари номидан ундириладиган солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларга оид миллий қонунчиликни татбиқ қилишга ёки ижро этишга алоқадор бўлган ахборотни алмашадилар. Ахборот алмашиш мазкур Битимнинг 1 ва 2-моддалари билан чекланмайди.
2. Аҳдлашувчи Давлатларнинг бири томонидан мазкур модданинг 1-бандига мувофиқ олинган ҳар қандай ахборот ушбу Аҳдлашувчи Давлатнинг миллий қонунчилигига асосан олинган ахборот каби махфий деб ҳисобланади ҳамда фақат мазкур модданинг 1-бандида кўрсатиб ўтилган солиқларни баҳолаш ёки йиғиш, мажбурий ундириш ёки суд таъқиби, ушбу солиқларга аппеляцияларни кўриб чиқиш ёхуд бундай фаолиятларни назорат қилиш билан шуғулланувчи шахслар ёки органларгина (суд ва маъмурий органлар шулар жумласидан) тақдим қилиниши мумкин. Бундай шахслар ёки органлар ахборотдан фақат кўрсатиб ўтилган мақсадларда фойдаланишлари зарур. Улар бундай ахборотни очиқ суд мажлисида ёки суд қарорларини қабул қилишда ошкор қилишлари мумкин. Аввалги қоидалардан қатъи назар, агар бундай ахборотдан ҳар иккала Давлат қонунчилигига кўра бошқа мақсадларда фойдаланилиши мумкин бўлса ҳамда ахборотни тақдим этаётган Давлат ваколатли органининг бундай фойдаланишга розилиги мавжуд бўлса, бир Аҳдлашувчи Давлат томонидан олинган ахборот бошқа мақсадларда ишлатилиши мумкин.
3. Ҳар қандай ҳолатда ҳам мазкур модданинг 1 ва 2-бандлари қоидалари Аҳдлашувчи Давлатга қуйидаги мажбуриятларни юкловчи сифатида талқин қилинмайди:
а) у ёки бу Аҳдлашувчи Давлатнинг қонунчилиги ёки маъмурий амалиётига зид келувчи маъмурий тадбирлар ўтказиш;
б) у ёки бу Аҳдлашувчи Давлат қонунчилиги бўйича ёки одатий маъмурий амалиёт давомида олиб бўлмайдиган ахборотни тақдим этиш;
в) савдо, тадбиркорлик, саноат, тижорат, касб сирини ёки савдо жараёнини ёхуд ошкор этилиши давлат сиёсатига (ordre public) зид келиши мумкин бўлган ахборотни тақдим этиш.
4. Агар бир Аҳдлашувчи Давлат томонидан мазкур моддага мувофиқ ахборот сўралган бўлса, бошқа Аҳдлашувчи Давлат бундай ахборот ўз солиқ мақсадлари учун зарур бўлмаса ҳам, сўралган ахборотни олиш учун ахборот тўплаш бўйича ўз тадбирларидан фойдаланиши лозим. Мазкур банднинг юқоридаги жумласида назарда тутилган мажбуриятга нисбатан мазкур модданинг 3-банди қоидалари билан чекланган, бироқ ҳар қандай ҳолатда ҳам бундай чекловлар ички манфаатлар мавжуд эмаслиги сабабли ахборот тақдим этишни рад қилиш учун Аҳдлашувчи Давлатга ижозат берадиган тарзда талқин қилинмаслиги лозим.
5. Ҳар қандай ҳолатда ҳам, мазкур модданинг 3-банди қоидалари ахборот банкка, бошқа молиявий муассасага, номинал эгалик қилувчига ёхуд ишонч билдирувчига ёки агентга ёхуд ишончнома асосида фаолият юритувчи шахсга тегишли ёки шахснинг мулкий ҳуқуқларига тааллуқли бўлганлиги сабабли уни тақдим этишни рад қилиш учун Аҳдлашувчи Давлатга ижозат берадиган тарзда талқин қилинмайди.
1. Аҳдлашувчи Давлатлар ўзларига тегишли солиқ мажбуриятларини ундиришда бир-бирларига ўзаро ёрдам кўрсатадилар. Бундай ёрдам мазкур Битимнинг 1-моддаси қоидалари билан чекланмайди. Аҳдлашувчи Давлатларнинг ваколатли органлари мазкур моддани қўллаш тартибини ўзаро келишиш йўли билан белгилайдилар.
2. Мазкур моддани қўллашда «солиқ мажбурияти» атамаси Аҳдлашувчи Давлатлар, уларнинг давлат органлари ёки унинг маъмурий тузилмаларидан ёхуд маҳаллий органлари номидан ундириладиган ва ундирилиши мазкур Битимга ёки Аҳдлашувчи Давлатлар иштирокчиси бўлган бошқа бирор-бир халқаро шартномаларга зид бўлмаган тарзда ҳар турдаги ва номланишдаги тўланиши лозим бўлган маблағни, шунингдек, бундай солиқларга тегишли фоизлар, жарималар ҳамда ундириш ёки ундиришни таъминлаш бўйича харажатларни англатади.
3. Агар Аҳдлашувчи Давлатлардан бири олдидаги солиқ мажбурияти ушбу Давлатнинг қонунчилигига мувофиқ ундирилиши лозим бўлса ва ушбу Давлатнинг қонунларига кўра айни вақтда унинг ундирилишига тўсқинлик қила олмайдиган шахс қарздор бўлса, бундай ҳолатда ушбу Давлатнинг ваколатли органлари сўровномасига биноан бундай солиқ мажбурияти иккинчи Аҳдлашувчи Давлатнинг ваколатли органлари томонидан ундирув учун қабул қилинади. Бундай солиқ мажбурияти иккинчи Давлат томонидан ушбу Аҳдлашувчи Давлатга тааллуқли солиқ мажбурияти сингари, унинг ўз солиқларини ундириши учун қўлланадиган ўзининг қонунчилиги қоидаларига мувофиқ ундириб олинади.
4. Башарти Аҳдлашувчи Давлатнинг солиқ мажбурияти ушбу Давлат қонунчилигига мувофиқ уни бажариш мақсадида ундиришни таъминлаш чораларини кўришни тақозо қиладиган мажбурият бўлса, бундай солиқ мажбурияти ушбу Давлатнинг ваколатли органи сўровномаси асосида бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг ваколатли органи томонидан таъминлаш чораларини кўриш мақсадида қабул қилиниши лозим. Ушбу бошқа Давлат бундай солиқ мажбуриятига нисбатан, ҳатто дастлабки кўрсатилган Давлатда бундай чораларни кўриш пайтида солиқ мажбурияти бажарилишининг имкони бўлмаган ёки унинг ижро этилишига тўсқинлик қилиш ҳуқуқига эга шахс томонидан тўланиши керак бўлган тақдирда ҳам, ушбу бошқа Давлатга тааллуқли бўлганидек, ўз қонунчилиги қоидаларига мувофиқ ўзининг солиқ мажбуриятига нисбатан белгиланган таъминлаш чораларини кўради.
5. Мазкур модданинг 3 ва 4-бандлари қоидаларидан қатъи назар, Аҳдлашувчи Давлатлардан бирининг қонунчилигига мувофиқ, солиқ мажбуриятига нисбатан бундай мажбуриятнинг хусусиятига кўра қўлланилиши мумкин бўлган вақт чекловлари ва устуворлик тартиби ушбу Давлат томонидан мазкур модданинг 3 ва 4-бандларида назарда тутилган мақсадлар учун қабул қилинаётган солиқ мажбуриятига нисбатан қўлланилмайди. Бундан ташқари, Аҳдлашувчи Давлатлар бири томонидан мазкур модданинг 3 ва 4-бандларида назарда тутилган мақсадлар учун қабул қилинаётган солиқ мажбуриятига нисбатан ушбу Давлатда бошқа Аҳдлашувчи Давлатнинг қонунчилигида назарда тутилган устуворлик тақдим этилмайди.
6. Аҳдлашувчи Давлатларнинг бирига тааллуқли солиқ мажбуриятининг мавжудлиги, ҳақиқийлиги ёки миқдори иккинчи Аҳдлашувчи Давлатнинг суд ёхуд маъмурий органлари муҳокамасида кўриб чиқиш масаласи бўлмайди.
7. Агар Аҳдлашувчи Давлатлардан бири мазкур модданинг 3 ва 4-бандларига мувофиқ сўров юборганидан сўнг, токи иккинчи Аҳдлашувчи Давлат тегишли солиқ мажбурияти миқдорини ундириб, биринчи Аҳдлашувчи Давлатга ўтказгунига қадар бундай солиқ мажбурияти:
а) сўров мазкур модданинг 3-бандига мувофиқ юборилганда — биринчи айтилган Давлатга тааллуқли, ушбу Давлатнинг қонунларига мувофиқ ундирилиши лозим ҳамда мазкур пайтда ушбу Давлатнинг қонунчилигига кўра унинг ундирилишига тўсқинлик қила олмайдиган шахс томонидан тўлаб берилиши лозим солиқ мажбурияти ҳисобланмай қолса, ёки
б) сўров мазкур модданинг 4-бандига мувофиқ юборилганда — кўрсатилган биринчи Давлатга тааллуқли, уни ундириш учун ушбу Давлат ўз қонунчилигига мувофиқ таъминот чораларини кўриши мумкин солиқ мажбурияти ҳисобланмай қолса,
бундай ҳолда, биринчи Давлатнинг ваколатли органлари ушбу ҳолат ҳақида дарҳол иккинчи Давлатнинг ваколатли органларини хабардор қиладилар ва биринчи Давлат иккинчи Давлатнинг танлови бўйича ўз сўровини тўхтатади ёки чақиртириб олади.
8. Мазкур модданинг қоидалари ҳеч бир ҳолатда Аҳдлашувчи Давлат зиммасига қуйидаги мажбуриятларни юкловчи сифатида талқин қилиниши мумкин эмас:
в) агар бошқа Аҳдлашувчи Давлат ҳар бир муайян ҳолатда ўз қонунчилиги ёки маъмурий амалиётига мувофиқ унинг ихтиёрида бўлган ундиришга ёки ундирувни таъминлашга доир барча оқилона чораларни кўрмаган бўлса, кўмак кўрсатиш;
г) кўмаклашаётган Давлат зиммасига тушаётган маъмурий сарф-харажатлар ундирув натижасида иккинчи Аҳдлашувчи Давлат олиши мумкин фойдага номутаносиб бўлган ҳолатларда кўмаклашиш.
Мазкур Битимнинг ҳеч бир қоидалари дипломатик ваколатхоналар ва консуллик муассасалари ходимларининг халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган нормалари ёки махсус битимларга мувофиқ берилган солиқ имтиёзларига дахл қилмайди.
1. Ҳар бир Аҳдлашувчи Давлат мазкур Битимнинг миллий қонунчиликка асосан кучга кириши учун зарур бўлган давлат ички процедураларини бажаргани тўғрисида бошқа Давлатга дипломатик каналлар орқали хабар беради. Мазкур Битим охирги ёзма хабарнома олинган санадан бошлаб кучга киради.
а) мазкур Битим кучга кирадиган календарь йилдан кейинги йилнинг биринчи январидан ёки биринчи январидан сўнг тўланадиган даромад манбаидан олинадиган солиқларга нисбатан;
б) мазкур Битим кучга кирадиган календарь йилдан кейинги йилнинг биринчи январидан ёки биринчи январдан сўнг тўланадиган бошқа даромад ва капитал солиқларга нисбатан қўлланилади.
Мазкур Битимга Аҳдлашувчи Давлатларнинг ўзаро келишувига асосан унинг ажралмас қисми ҳисобланувчи ва мазкур Битимнинг 30-моддасига мувофиқ кучга кирувчи алоҳида баённомалар билан расмийлаштириладиган ўзгартириш ва қўшимчалар киритилиши мумкин.
Мазкур Битим Аҳдлашувчи Давлатлардан бири тарафидан унинг амал қилиши тугатилгунга қадар ўз кучида қолади. Ҳар бир Аҳдлашувчи Давлат Битим кучга кирадиган йилдан беш йил ўтиб, ҳар қандай календарь йилнинг тугашидан камида олти ой олдин дипломатик каналлар орқали Битимнинг амал қилишини тугатиш тўғрисида хабарнома бериш йўли билан Битимнинг амал қилишини тугатиши мумкин. Бундай ҳолда, мазкур Битимнинг ҳар иккала Аҳдлашувчи Давлатда қуйидагиларга нисбатан қўлланилиши тугатилади:
а) амал қилишини тугатиш тўғрисида хабарнома олинган йилдан кейинги календарь йилнинг биринчи январидан ёки биринчи январдан сўнг тўланадиган даромад манбаидан олинадиган солиқларга нисбатан;
б) амал қилишини тугатиш тўғрисида хабарнома олинган йилдан кейинги календарь йилнинг биринчи январидан ёки биринчи январдан сўнг тўланадиган бошқа даромад ва капитал солиқларига нисбатан.
Бунинг тасдиғи сифатида тегишли тартибда ваколат берилган қуйида имзо чекувчи иккала Аҳдлашувчи Давлат вакиллари мазкур Битимни имзоладилар.
Душанбе шаҳрида 2018 йил 9 мартда ҳар бири ўзбек, тожик ва рус тилларида бўлган икки нусхада тузилди, бунда барча матнлар тенг аутентикдир.