Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати ва Ҳиндистон Республикаси Ҳукумати, (бундан буён «Аҳдлашувчи Томонлар» деб аталувчилар),
иккала томоннинг узоқ муддат асосидаги ўзаро манфаатдорлигини кўзлаб, янада кенгроқ иқтисодий ҳамкорликка кўмаклашиш истагида,
бир давлат инвесторларининг бошқа давлат ҳудудидаги инвестициялари учун янада қулайроқ шароитлар яратиш учун,
бир Аҳдлашувчи Томон давлати инвесторларининг инвестициялари учун бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати ҳудудида қулай шароитлар яратиш ва уларни сақлаш мақсадида инвестицияларни рағбатлантириш ва ҳимоялаш ўзаро манфаатга эга эканлигини эътироф этиб,
инвестицияларнинг барқарор асоси иқтисодий манбалардан фойдаланишнинг янада самарадорлиги ва ишлаб чиқариш кучларини ривожлантиришга хизмат қилиши борасида якдил бўлиб,
1. «Инвестор» атамаси бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати ҳудудида инвестицияларни амалга ошираётган исталган жисмоний ёки юридик шахсни англатади.
Ўзбекистон Республикасига нисбатан — Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги ёки миллатига эга бўлган, ёхуд унинг қонунларига мувофиқ доимий равишда яшовчи жисмоний шахслар;
Ҳиндистон Республикасига нисбатан — Ҳиндистоннинг амалдаги қонунчилигига мувофиқ Ҳиндистон фуқароси мақомини олган шахслар.
б) «Юридик шахс» атамаси иккала Аҳдлашувчи Томонга нисбатан ҳар қандай юридик тузилмани — Аҳдлашувчи Томон ҳудудининг исталган қисмида, унинг амалдаги қонунчилигига мувофиқ рўйхатдан ўтказилган ёки таъсис этилган компания, корпорация, фирма, ассоциация, корхонани англатади.
2. «Инвестициялар» атамаси ҳудудида инвестициялар амалга оширилган Аҳдлашувчи Томоннинг миллий қонунчилигига мувофиқ ташкил этилган ёки қўлга киритилган активларнинг ҳар қандай кўринишини, шу жумладан уларга тааллуқли бўлган ҳуқуқларни, хусусан қуйидагиларни, аммо нафақат уларни, билдиради:
а) мол-мулк ва кўчмас мулк, шунингдек ипотека, гаров ва гаровдан чегириб қолиш ҳуқуқи сингари ўзга ҳуқуқлар;
б) компаниянинг улушлари, пайлари, облигациялари ва компаниядаги иштирокнинг шу сингари ҳар қандай бошқа шакллари, шунингдек ҳукуматнинг қимматбаҳо қоғозлари;
в) пул маблағлари бўйича ёки молиявий қийматга эга бўлган, шартнома бўйича ҳар қандай бошқа ҳаракат- тадбирларни амалга ошириш учун талабномалар;
г) тегишли Аҳдлашувчи Томоннинг қонунларига мувофиқ интеллектуал мулк, гудвилл, техник жараёнлар ва ноу-хауга бўлган ҳуқуқлар;
д) қонун ёки шартнома асосида бериладиган концессиялар, шу жумладан нефт ва ўзга табиий ресурсларини излаш, тадқиқот қилиш, қазиб олиш учун концессиялар.
Активлар инвестицияланган шаклдаги ўзгариш уларнинг инвестиция сифатидаги квалификациясига таъсир кўрсатмайди.
3. «Даромадлар» атамаси инвестициялар натижасида олинган фойда, фоизлар, дивидендлар, роялти, сармояларнинг ўсишидан келган даромадлар, лицензион ва комиссион мукофотлар каби суммаларни билдиради.
Ўзбекистон Республикасига нисбатан — Ўзбекистон Республикасининг ҳудудини, шу жумладан, ҳудудий сувлар ва табиий бойликларни излаш, тадқиқ қилиш ва сақлаш борасида Ўзбекистон Республикасининг қонунлари ва халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси ўзининг суверен ҳуқуқларини амалга оширадиган исталган ҳудудни англатади;
Ҳиндистонга нисбатан — Ҳиндистон Республикаси ҳудудини, шу жумладан унинг ҳудудий сувлари ва улар устидаги ҳаво фазоси ҳамда бошқа денгиз зоналарини, шунингдек Ҳиндистон Республикаси ўзининг амалдаги қонунчилиги, халқаро ҳуқуқ, шу жумладан Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Денгиз ҳуқуқи тўғрисида 1982 йилдаги Конвенциясига мувофиқ ўз суверенитети, суверен ҳуқуқлари ёки алоҳида юрисдикциясини амалга оширадиган иқтисодий зона ва континенталь шельфни билдиради.
1. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон бошқа Аҳдлашувчи Томоннинг инвесторларини рағбатлантиради ва улар учун қулай шароитлар яратади, шунингдек ўзининг қонунлари ва инвестицион сиёсатига мувофиқ ўз ҳудудида инвестицияларга рухсат беради.
2. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон доимо ўз ҳудудидаги инвестициялар учун, шунингдек бундай инвестицияларни амалга оширувчи инвесторлар учун тенг ҳуқуқли ва адолатли режим, тўлиқ ҳимоя ва хавфсизликни барпо этади.
3. Аҳдлашувчи Томон давлати ҳудудидаги инвестициялар шу Аҳдлашувчи Томон давлатининг амалдаги қонунчилигида рухсат этилган тарзда маблағлар киритиш орқали амалга оширилади.
4. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон ўз қонунчилигига мувофиқ унинг ҳудудида инвестициялари учун рухсат берилган бошқа Аҳдлашувчи Томон инвесторларига тегишли рухсатномалар олишда кўмаклашади.
1. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон бошқа Аҳдлашувчи Томон инвесторларининг инвестициялари учун ўз инвесторларининг инвестициялари ёки исталган учинчи Давлат инвесторларининг инвестициялари учун яратганидан кам бўлмаган қулай режим яратади.
2. Бундан ташқари, ҳар бир Аҳдлашувчи Томон бошқа Аҳдлашувчи Томоннинг инвесторлари учун, шунингдек уларнинг инвестицияларидан олинадиган даромадлари учун исталган учинчи Давлат инвесторларига яратилганидан кам бўлмаган қулай режимни яратади.
3. Ушбу модданинг 1- ва 2-банди қоидалари бир Аҳдлашувчи Томонни қуйидагилардан келиб чиқувчи ҳар қандай режим, енгилликлар ёки имтиёзлар афзаллигини бошқа Аҳдлашувчи Томоннинг инвесторларига нисбатан татбиқ этишга мажбурловчи омил сифатида талқин қилинмаслиги лозим:
а) улардан бири қатнашчиси бўлган ёки кейинчалик қатнашчиси бўлиши мумкин бўлган, ҳозирда мавжуд ёки келгусида ташкил этиладиган божхона иттифоқлари ёхуд шу сингари бошқа халқаро битимлар, ёки
Агар бир Аҳдлашувчи Томон давлатининг қонунчилигидаги қоидалар ёки ҳозирда мавжуд бўлган ёхуд кейинчалик ушбу Битимга қўшимча равишда тузилган, халқаро ҳуқуққа мувофиқ мажбуриятлар бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати инвесторларининг инвестициялари учун ушбу Битимда кўзда тутилгандан кўра янада қулай режим яратиш тўғрисидаги умумий ёки махсус қоидаларни ўз ичига олса, бундай қоидалар ўзининг янада қулайроқ бўлган ҳажмида ушбу Битимга нисбатан устун ҳисобланади.
1. Ҳудудида бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати инвесторларининг инвестициялари амалга оширилган Аҳдлашувчи Томон, инвестор ўзининг барча фискал мажбуриятларини бажарганидан сўнг, инвестицияларга ёки улардан олинадиган даромадларга тааллуқли фондларни сабабсиз кечиктирмасдан ва нодискриминацион асосда тўсқинлик қилмасдан ўтказишига рухсат беради. Бундай суммалар хусусан қуйидагиларни, аммо нафақат уларни, ўз ичига олиши мумкин:
а) инвестицияларни қувватлаш ва кўпайтириш учун сарфланадиган сармоялар ва сармояларнинг қўшимча суммалари;
ж) инвестициялар муносабати билан бир Аҳдлашувчи Томоннинг бошқа Аҳдлашувчи Томон ҳудудида ишловчи фуқароларига тўланадиган иш ҳақи;
з) ушбу Битимнинг 6- ва 7-моддаларига мувофиқ бўлган товон тўлашлар ва ушбу Битим доирасидаги ҳар қандай инвестицион низолар билан боғлиқ бошқа тўловлар.
2. Агар томонлар ўртасидаги битимда ўзга ҳолат кўзда тутилмаган бўлса, ушбу модданинг 1-бандига мувофиқ пул ўтказиш, дастлабки инвестициялар амалга оширилган валютада, ёки ҳудудида инвестициялар амалга оширилган Аҳдлашувчи Томон давлатининг хорижий валютани алмаштириш қоидаларида кўзда тутилган тартиботлари ва бошқа тегишли қонунларига мувофиқ, пул ўтказилаётган санада қўлланаётган устун бозор курси бўйича эркин муомаладаги валютада ўтказилади.
1. Аҳдлашувчи Томонлар бошқа Аҳдлашувчи Томон давлатининг инвесторларига тегишли бўлган инвестицияларга нисбатан экспроприация қилиш, национализация қилиш ёки моҳияти шунга ўхшаш ёхуд натижаси шундай оқибатларга олиб келувчи бевосита ёки билвосита ҳаракат-тадбирларни қўлламайдилар, аммо ўз қонунчилигига мувофиқ жамоат манфаатлари йўлида экспроприация жиҳатдан камситмайдиган асосда қўлланадиган ва товон тўлашлар билан биргаликда амалга ошириладиган чоралар бундан мустасно.
2. Ушбу модданинг 1-бандида қайд этилган вазиятлар оқибатида инвестицияларни экспроприация қилган Аҳдлашувчи Томон бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати инвесторларини адолатли ва самарали товон тўлаш билан таъминлайди. Бундай товон тўлаш экспроприация қилинган инвестицияларнинг экспроприация қилинишига ёки бундан аввал қандай юз берганлигига боғлиқ равишда, экспроприация қилиш хусусидаги қарор барчага овоза қилинган вақтгача белгиланган бозор нархига мувофиқ бўлади, ҳамда инвестициялар экспроприация қилинган кундан бошлаб эркин муомаладаги валютада амалга ошириладиган ва эркин тарзда ўтказиладиган тўловлар санасигача асоссиз кечиктиришларсиз амалга оширилган бозор курси бўйича товон тўлаш суммасининг фоизларини қамраб олади. Пул ўтказиш билан боғлиқ расмиятчиликларни бажариш учун тақозо этиладиган давр мобайнида ўтказилган пул бесабаб кечиктиришсиз ўтказилган ҳисобланади.
3. Инвестициялари экспроприация қилинган инвестор, экспроприацияни амалга оширувчи Аҳдлашувчи Томоннинг қонунчилигига мувофиқ, ўз ишини шу Аҳдлашувчи Томоннинг суд ёки бошқа мустақил органи томонидан кўриб чиқилишини талаб қилиш ва ўз инвестицияларини баҳолаш ҳуқуқига эга. Экспроприацияни амалга оширувчи Аҳдлашувчи Томон бундай ишнинг тез фурсатда кўриб чиқилишини таъминлаш учун бор имкониятлардан фойдаланиши лозим.
4. Агар Аҳдлашувчи Томон ўз ҳудудининг исталган қисмида амалда бўлган қонунчиликка мувофиқ ташкил этилган ёки рўйхатдан ўтказилган ҳамда бошқа Аҳдлашувчи Томон давлатининг инвесторлари улушларга эга бўлган компаниянинг активларини экспроприация қилса, у ўша улушларнинг эгалари ҳисобланувчи бошқа Аҳдлашувчи Томон инвесторларининг инвестицияларини адолатли ва айнан бир хил товон тўлаш билан таъминлаш учун ушбу модданинг 1- ва 2- бандлари қоидалари зарур даражада татбиқ этилишини кафолатлайди.
Бир Аҳдлашувчи Томон давлатининг инвесторларига бошқа Аҳдлашувчи Томон давлатининг ҳудудида содир бўлган уруш ёки бошқа қуролли тўқнашув, инқилоб, фавқулодда ҳолат вазияти, исён, қўзғолон ёки шунга ўхшаш бошқа воқеалар оқибатида етказилган зарарларни қоплаш учун ана шу Аҳдлашувчи Томон товон тўлаш, реституция, зиённи қоплаш ёки бошқа талафот қиймати тўловлари борасида ўз инвесторлари ёки исталган учинчи давлат инвесторларига яратганидан кам бўлмаган режим яратилади. Бундай тўловлар эркин равишда ўтказилиши лозим.
Агар Аҳдлашувчи Томон ёхуд унинг ваколатли органи ўз инвесторларининг бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати ҳудудидаги инвестициялари борасида нотижорат хавфидан суғурталашни кафолатлаган ва бундай инвесторларга уларнинг ушбу Битимга мувофиқ талабномалари бўйича тўловларни амалга оширган бўлса, бошқа Аҳдлашувчи Томон, суброгация принципларига мувофиқ биринчи Аҳдлашувчи Томон ёки унинг ваколатли органи бундай инвесторларнинг ҳуқуқларини амалга ошириш ва талабларини бажариш ҳуқуқига эга эканлигига розилик билдиради. Суброгация ҳуқуқлари ва талабномалари бундай инвесторларнинг дастлабки ҳуқуқ ва талабларидан ортиқ бўлмаслиги лозим.
Аҳдлашувчи Томон бошқа Аҳдлашувчи Томонга мазкур Битимни талқин қилиш ва қўллашга боғлиқ ҳар қандай масала юзасидан маслаҳатлашиш ўтказишни таклиф қилиши мумкин. Аҳдлашувчи Томонлар дипломатик каналлар орқали бундай маслаҳатлашишни ўтказиш тарзи, шунингдек уларнинг ўтказиладиган жойи ҳамда вақтини келишиб оладилар.
1. Ушбу Битим қоидаларини талқин қилиш ва қўллаш борасида Аҳдлашувчи Томонлар ўртасидаги низолар имкон қадар музокаралар орқали ҳал этилади.
2. Аҳдлашувчи Томонлар ўртасидаги низо, юзага келган вақтидан бошлаб олти ой мобайнида бундай тарзда ҳал этилмаса, низо Аҳдлашувчи Томонлардан бирининг талабига биноан, кўриб чиқиш учун арбитраж судига топширилиши лозим.
3. Бундай арбитраж суди ҳар бир алоҳида ҳолат учун қуйидаги тарзда ташкил этилади. Арбитраж суди тўғрисида талабнома олинган кундан бошлаб икки ой мобайнида ҳар бир Аҳдлашувчи Томон биттадан суд аъзосини тайинлайди. Сўнгра суднинг бу икки аъзоси иккала Аҳдлашувчи Томоннинг маъқулловига биноан Суд раиси этиб тайинланадиган учинчи давлат фуқаросини танлайди. Раис бошқа иккита аъзо тайинланган кундан бошлаб икки ой мобайнида тайинланади.
4. Агар зарурий тайинловлар ушбу модданинг 3-бандида қайд этилган даврда амалга оширилмаса, бошқа келишувлар мавжуд бўлмаган ҳолда, исталган Аҳдлашувчи Томон зарурий тайинловларни ўтказиш учун Халқаро Суд президентини таклиф этиши мумкин. Башарти, Президент Аҳдлашувчи Томонлардан бирининг фуқароси бўлса ёки бошқа сабабларга кўра қайд этилган вазифани бажаролмаса, зарурий тайинловлар Вице-президент томонидан амалга оширилади. Агар Вице-президент ҳам Аҳдлашувчи Томонлардан бирининг фуқароси бўлса, ёки бошқа сабабларга кўра мазкур вазифани бажаролмаса, зарурий тайинловларни амалга ошириш учун Аҳдлашувчи Томонлардан ҳеч қайсисининг фуқароси бўлмаган, Халқаро Суднинг лавозими юқорироқ бўлган аъзоси таклиф этилиши мумкин.
5. Арбитраж Судининг қарорлари кўпчилик овоз билан қабул қилинади. Бундай қарорлар ҳар икки Аҳдлашувчи Томон учун ҳам мажбурий ҳисобланади. Ҳар бир Аҳдлашувчи Томон арбитраж процедураларидаги ўзининг суд аъзоси ва вакиллари учун сарфланадиган харажатларни ўзи кўтаради; Раис учун сарфланадиган ва бошқа чиқимлар Аҳдлашувчи Томонлар ўртасида тенг тақсимланади. Аммо Суд ўз қарорида Аҳдлашувчи Томонлардан бири учун кўпроқ харажатлар белгилаши мумкин ва бундай қарор иккала Аҳдлашувчи Томон учун ҳам мажбурий ҳисобланади. Суд ўз тартиб-қоидаларини мустақил тарзда белгилайди.
6. Суднинг қарорлари Аҳдлашувчи Томонлар учун тугал ва мажбурий ҳисобланади. Ушбу моддага асосан Арбитраж судининг таъсис этилиши Аҳдлашувчи Томонларга низони дўстона тарзда ҳал этишга тўсқинлик қилмайди.
1. Бир Аҳдлашувчи Томоннинг инвестори билан бошқа Аҳдлашувчи Томон ўртасида шу инвесторнинг мазкур Битимга мувофиқ амалга оширган инвестицияларига тааллуқли ҳар қандай низо имкон қадар дўстона тарзда музокаралар орқали ҳал этилиши лозим.
2. Агар бундай низо олти ой мобайнида дўстона тарзда ҳал этилмаган бўлса, иккала Аҳдлашувчи Томоннинг келишувига биноан, низо ҳал этиш учун:
а) инвестицияларга рухсат берган Аҳдлашувчи Томон давлатининг қонунчилигига мувофиқ, унинг ваколатли суд ёки маъмурий органига;
б) Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Халқаро Савдо ҳуқуқи бўйича комиссиясининг Яраштириш қоидаларига мувофиқ, халқаро яраштиришга тақдим этилади.
3. Агар Томонлар низони ҳал этиш хусусида мазкур модданинг 2-бандида кўзда тутилган процедуралар борасида бир қарорга кела олмасалар, ёки низо яраштиришга топширилган бўлса-ю, лекин яраштириш процедураси низони ҳал этиш битимини имзолаш билан якунланмаган бўлса, низо кўриб чиқиш учун Арбитражга топширилиши мумкин. Арбитраж процедураси қуйидаги тарзда бўлиши лозим:
а) Агар инвесторнинг Аҳдлашувчи Томони ҳам, бошқа Аҳдлашувчи Томон ҳам «Турли давлатларнинг юридик ва жисмоний шахслари ўртасидаги инвестицион низоларни ҳал этиш тўғрисида» 1965 йилнинг 18 мартида Вашингтонда имзолаш учун очилган Конвенция қатнашчилари ҳисобланса ҳамда инвестор низони кўриб чиқиш учун ана шу Конвенцияга мувофиқ таъсис этилган Инвестицион низоларни ҳал этувчи Халқаро марказга топширишга ёзма равишда розилик берса, бундай низо кўриб чиқиш учун Марказга юборилиши зарур; ёки:
б) низодаги иккала томоннинг келишувига биноан — Яраштиришни бошқариш бўйича Ёрдам Хизмати, Арбитраж ва фактларни аниқлаш процедурасига асосан;
в) низодаги исталган томон 1976 йилдаги Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Халқаро Савдо ҳуқуқи бўйича комиссиясининг қуйидаги тарзда ўзгартириладиган Арбитраж қоидаларига мувофиқ ad hoc арбитраж судига топшириши мумкин:
1) мазкур Қоидаларнинг 7-моддасига мувофиқ Президент, Вице-президент ёки ҳеч қайси Аҳдлашувчи Томоннинг фуқароси бўлмаган, Халқаро суднинг лавозими юқорироқ судьяси шундай қоидаларни тайинловчи орган ҳисобланади. Учинчи арбитр Аҳдлашувчи Томонлардан ҳеч қайсисининг фуқароси бўлмаслиги лозим;
3) Арбитраж қарори ушбу Битим қоидаларига мувофиқ чиқарилади ва ҳар икки Томон учун мажбурий ҳисобланади;
4) Арбитраж суди ўз қарорини асослайди ва исталган Томоннинг сўровига биноан унинг сабабларини изоҳлаб беради.
Аҳдлашувчи Томон, фуқароликка эга бўлмаган шахсларнинг келиши ва мамлакатда вақтинча бўлишлари муносабати билан қўлланадиган қонунлар ва қоидаларга мувофиқ инвестицияларга боғлиқ фаолиятни амалга ошириш мақсадида бошқа Аҳдлашувчи Томоннинг жисмоний шахсларига ва бошқа Аҳдлашувчи Томоннинг компаниялари ёллаган ходимларга унинг ҳудудига келиш ва у ерда қолиш учун рухсат бериши лозим.
1. Агар ушбу Битимда ўзга ҳолатлар кўзда тутилмаган бўлса, унга мувофиқ барча инвестициялар, ҳудудида инвестициялар амалга оширилган Аҳдлашувчи Томон давлатининг амалдаги қонунчилиги асосида тартибга солиб борилади.
2. Ушбу модданинг 1-банди қоидаларидан қатъи назар, ҳеч қандай ҳолат ҳудудида инвестициялар амалга оширилган Аҳдлашувчи Томоннинг ўз қонунларига мувофиқ нодискриминацион асосда унинг ҳаётий манфаатлари ва хавфсизлиги масалаларини муҳофаза этишга қаратилган чора- тадбирлар қўллашга тўсқинлик қилолмайди.
Ушбу Битим, исталган Аҳдлашувчи Томон давлати инвесторларининг мазкур Битим кучга киришидан аввал ёки ундан сўнг бошқа Аҳдлашувчи Томон давлати ҳудудида унинг амалдаги қонунларига мувофиқ амалга оширган барча инвестицияларига нисбатан қўлланади.
1. Ушбу Битим унинг кучга кириши учун зарур бўлган ички тартиботлар тугалланганлиги тўғрисида Аҳдлашувчи Томонлар бир-бирларига охирги хабарнома юборган санадан 30 (ўттиз) кун ўтгач, кучга киради. Сўнгги хабарнома юборилган кун охирги сана ҳисобланади.
2. Ушбу Битим кучга киргандан сўнг, у исталган вақтда иккала Аҳдлашувчи Томоннинг ёзма равишда ўзаро розилиги билан ўзгартирилиши мумкин.
3. Ушбу Битим ўн йил мобайнида амал қилади. Ана шу муддат тугаганидан сўнг Аҳдлашувчи Томонлардан биронтаси бошқа Аҳдлашувчи Томонни ушбу Битимнинг амал қилишини тўхтатиш тўғрисидаги ўз ниятидан ёзма равишда хабардор этмаса, ушбу Битимнинг амал қилиш муддати ўз-ўзидан кейинги беш йиллик даврларга узаяди. Шундай хабарнома олинган санадан бошлаб ўн икки ой ўтгач, ушбу Битимнинг амал қилиши тўхтатилади.
4. Ушбу Битимнинг амал қилиши тўхтатилса, унинг қоидалари ушбу Битим ҳаракатдан тўхтатилган вақтгача амалга оширилган инвестицияларга нисбатан кейинги ўн йиллик давр мобайнида ўз кучини сақлаб қолади.