O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 12-iyuldagi 267-son qarori bilan tasdiqlangan “Mehnatni muhofaza qilishga doir qoida va normalarni qayta ko‘rib chiqish, ishlab chiqish va joriy etish Dasturi” (O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari to‘plami, 2000-y., 7-son, 39-modda) ijrosini ta’minlash maqsadida buyuraman:
1. Sog‘liqni saqlash muassasalari va korxonalarining oshxonalari xodimlari uchun mehnatni muhofaza qilish qoidalari ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgach kuchga kiritiladi.
Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining 2009-yil 16-martdagi 13/B-son buyrug‘i bilan
TASDIQLANGAN
TASDIQLANGAN
Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasining “Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993-y., 5-son, 223-modda) muvofiq sog‘liqni saqlash muassasalari va korxonalarining oshxonalari xodimlari uchun mehnatni muhofaza qilish tartibini belgilaydi.
1. Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasida sog‘liqni saqlash muassasalari va korxonalarining oshxonalari (bundan keyingi o‘rinlarda oshxonalar deb yuritiladi) uchun qo‘llaniladi.
Oldingi tahrirga qarang.
2. Ushbu Qoidalar qurilish me’yorlari va qoidalari, sanitariya normalari va qoidalari, milliy standartlar talablari bajarilishi shart ekanligini istisno etmaydi.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirining 2023-yil 6-iyundagi 24-2023/B-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 1940-2, 14.06.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 15.06.2023-y., 10/23/1940-2/0376-son — 2023-yil 5-noyabrdan kuchga kiradi)
3. Oshxonalarda xavfsizlik va gigiyena talablariga javob beradigan mehnat sharoitlari yaratilgan bo‘lishi kerak. Bunday sharoitlarni yaratib berish ish beruvchi tomonidan amalga oshirilishi lozim.
4. Oshxonalarda ishlashda mehnatni muhofaza qilish borasidagi ishlarni tashkil qilish “Mehnat muhofazasi bo‘yicha ishlarni tashkil etish to‘g‘risida”gi Namunaviy nizomga (1996-yil 14-avgust, ro‘yxat raqami 273) muvofiq amalga oshiriladi.
5. Oshxonalarda mehnat faoliyati bilan bog‘liq ravishda sodir bo‘lgan baxtsiz hodisalar va boshqa jarohatlanishlarni o‘rganish va hisobini yuritish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 6-iyundagi 286-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni va xodimlar salomatligining boshqa xil zararlanishini tekshirish va hisobga olish to‘g‘risida”gi nizomga muvofiq amalga oshirilishi lozim.
6. Xavfli ishlarga, bug‘ va suv isitish qozonlari, yuk ko‘tarish elektr qurilmalari, maxsus texnologik uskunalar va mexanizmlarga xizmat ko‘rsatish ishlariga tegishli kasbiy ma’lumotga ega bo‘lmagan shaxslarni qabul qilish taqiqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
7. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 14-iyuldagi 290-son qarori bilan tasdiqlangan O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslarning mehnatidan foydalanilishi taqiqlangan og‘ir ishlarning hamda zararli yoki xavfli mehnat sharoitlaridagi ishlarning ro‘yxatiga muvofiq o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslar og‘ir ishlarga hamda zararli va xavfli mehnat sharoiti mavjud ishlarga qabul qilinmasligi lozim.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirining 2023-yil 29-noyabrdagi 81-2023/B-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3484, 18.12.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.12.2023-y., 10/23/3484/0951-son)
8. Xodimlar o‘z kasblari va ish turlari bo‘yicha belgilangan tartibda o‘qishlari, yo‘l-yo‘riqlar olishlari, bilimlarini tekshiruvdan o‘tkazishlari hamda kasbiy-texnik tayyorgarlikdan o‘tgan bo‘lishlari shart.
9. Xodimlarning mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha bilimlarini sinovdan o‘tkazish “Mehnat muhofazasi bo‘yicha o‘qishlarni tashkil qilish va bilimlarni sinash to‘g‘risida”gi Namunaviy nizomga (1996-yil 14-avgust, ro‘yxat raqami 272) muvofiq amalga oshirilishi lozim.
10. Mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha yo‘riqnomalar “Mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha yo‘riqnomalarni ishlab chiqish to‘g‘risida”gi nizomga (2000-yil 7-yanvar, ro‘yxat raqami 870) muvofiq ishlab chiqiladi, ishlovchilarni shu yo‘riqnomalar bilan ta’minlash korxona rahbariyati zimmasiga yuklatiladi.
11. Oshxonada ishga qabul qilishda kasbiy tanlov talab qilinadigan kasblar va mutaxassisliklar ro‘yxati bo‘lishi lozim.
12. Ish beruvchi kasblar va mutaxassisliklar bo‘yicha kasbiy tanlovni tashkillashtirishi hamda amalga oshirishi zarur.
13. Ish beruvchi kasbiy tanlovdan o‘tgan va ishga qabul qilingan shaxslarni tanlov to‘g‘ri bo‘lganini amaliy tasdiqlash va zarur hollarda tuzatishlar kiritish maqsadida nazorat qilishlari lozim.
14. Oshxonada ishlashga belgilangan tartibda dastlabki va davriy tibbiy ko‘rikdan o‘tgan hamda tibbiy jihatdan sog‘lom bo‘lgan shaxslar qo‘yiladi.
15. Korxona rahbariyati (yoki ish beruvchi) har yili davriy tibbiy ko‘rikdan o‘tishi lozim bo‘lgan xodimlarning ro‘yxatini tuzishi hamda xodimlarning ko‘rikdan o‘tishini ta’minlashi lozim.
16. Tibbiy ko‘riklar davolash-sog‘lomlashtirish tadbirlari belgilangan tekshirish dalolatnomasi bilan yakunlanishi lozim.
17. Korxona rahbariyati tibbiy ko‘rik dalolatnomasi bilan tanishib chiqishi, hamda dalolatnomada ko‘zda tutilgan barcha tadbirlar va ko‘rsatmalarni bajarishi lozim.
18. Korxonalarda xodimlarning salomatligini nazorat qilish “O‘zbekiston Respublikasida xodimlarni ishga qabul qilishda dastlabki va davriy tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish tizimini takomillashtirish to‘g‘risida”gi buyruq (2000-yil 23-iyun, ro‘yxat raqami 937 — Me’yoriy hujjatlar axborotnomasi, 2000-y., 12-son) asosida amalga oshirilishi lozim.
19. Ishchi va xizmatchilar belgilangan tartib bo‘yicha korxona tomonidan shaxsiy himoya vositalari bilan ta’minlanadi.
20. Himoya vositalaridan foydalangan holda ishlovchilar ularning qo‘llanilishi, himoya xususiyatlari, amal qilish muddati to‘g‘risida ma’lumotlarga ega bo‘lishi hamda ulardan foydalanishni bilishlari lozim.
21. Jamoaviy himoya vositalari zararli va xavfli ishlab chiqarish muhiti omillari xonadagi barcha ishlovchilarga ta’sir qilganda qo‘llanishi shart va oshxonani qurish yoki rekonstruksiya qilish loyihalariga kiritilishi lozim.
22. Jamoaviy himoya vositalari zararli va xavfli omillarni ruxsat etilgan miqdorgacha kamaytirish imkonini bermagan hollarda shaxsiy himoya vositalari qo‘llanilishi lozim. Bunday hollarda shaxsiy himoya vositalarisiz kishilarning ishtiroki va ishlarning amalga oshirilishi taqiqlanadi.
a) amaldagi me’yorlar bo‘yicha mazkur ishlab chiqarish uchun talab qilinadigan barcha shaxsiy himoya vositalarining zarur miqdori va nomenklaturasini;
g) shaxsiy himoya vositalaridan xavfli va zaharli moddalar muhitida foydalanilganda ularni degazatsiya va dezinfeksiya qilish (bir marta qo‘llaniladigan himoya vositalari bundan mustasno).
24. Ovqat tayyorlash, ovqatlanish xonalari, omborxona, ma’muriy-maishiy va boshqa xonalar (keyingi o‘rinlarda oshxonalar deb yuritiladi) amaldagi qurilish me’yorlari va qoidalari talablariga javob berishi kerak.
25. Oshxona binolari vodoprovod, kanalizatsiya, markaziy isitish, issiq suv ta’minoti hamda havoni kiritish va tortish tizimi bilan jihozlangan bo‘lishi kerak.
26. Oshxona va unga tegishli sovutiladigan omborxonalar, mashina bo‘limlarini bemorlar xonalari tagiga o‘rnatilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
28. Shifoxona va tug‘ruqxonalarda markazlashtirilgan holda oshxonalarning umumiy yuzasi, yordamchi xonalar va omborxonalar bilan birga bemorlarning o‘rinlari soniga qarab belgilanadi.
29. Korxonada kiyinish xonalari bo‘lishi shart. Bunda kiyimlarni saqlash uchun ikki tabaqali shkaflar bo‘lishi nazarda tutilishi kerak.
31. Hojatxonalarga kiraverishdagi eshiklar yaxshi yopilishi uchun ularga prujinalar o‘rnatish lozim. Hojatxonalarga kiraverishda bet-qo‘l yuvgichlar (har bir hojatxonaga bittadan bet-qo‘l yuvgich) va maxsus kiyimlar uchun ilgichlar bo‘lishi lozim.
32. Pollar tozalash uchun oson, silliq va sirg‘anmaydigan materiallardan qilinishi hamda mazkur xonadan foydalanish gigiyenasi talablariga javob berishi lozim.
33. Ma’muriy va ishlab chiqarish xonalarining ish joylarida pollar issiq (linoleum bilan qoplangan taxtadan va boshqalar) bo‘lishi kerak.
34. Yarim tayyor mahsulot tayyorlash sexlari va idish-tovoq yuvish xonalarida iflos suvlarni oqizish maqsadida pollar ariqchalar tomoniga qiyalikka ega bo‘lishi kerak.
35. Pollarga o‘rnatilgan iflos suvlarni oqizuvchi ariqchalar, quvur o‘tkazgichlari pol bilan bir xil balandlikda panjaralar bilan yopilgan va tozalash uchun qulay bo‘lishlari lozim.
36. Markaziy isitish tizimi issiqlik rejimi, issiqlik ajratishi va havoning namligiga qarab xonalarga issiqlik berilishini boshqarish imkoniga ega bo‘lishi kerak.
37. Isitish asboblari ularning yuzasini doimo tozalab turilishini hisobga olgan holda o‘rnatilishi va joylashtirilishi kerak.
38. Mahalliy isitish tizimi mavjud bo‘lgan xonalarda pechkalar panjara bilan jihozlangan bo‘lishi kerak.
39. Oshxonalar, idish-tovoq yuvish xonalari ventilatsiya qurilmalari bilan jihozlangan bo‘lishi shart.
40. Oshxona xodimlarining isib ketishining oldini olish maqsadida bevosita ish joylariga toza havo beradigan havo dushlari qurilmasini o‘rnatish nazarda tutilishi tavsiya etiladi.
41. Havoni bevosita ifloslantiruvchi manbalarni (gaz, chang va boshqa) mahalliy tortish ventilatsiyasi (zontlar, qalpoqlar, tortuvchi shkaflar) bilan jihozlash kerak.
44. Tarkibida yog‘ moddalari bo‘lgan oqova suvlar kanalizatsiya tizimiga tushirilgunga qadar yog‘ tutib qoluvchi moslamalarda tozalanishi zarur.
45. Yog‘ tutib qoluvchi moslamalar binodan tashqarida kanalizatsiya chiqishlarida o‘rnatiladi, ularga oshxonalardagi idish-tovoqlar, baliq va go‘sht yuvuvchi xonalar ulanadi.
46. Oqizuvchi quvur yog‘ tutib qoluvchi moslamaga qadar iloji boricha qisqaroq va yetarli darajada taftish qilish va tozalash uchun qulay bo‘lishi kerak.
47. Tarkibida ko‘p miqdorda qum va boshqa qattiq moddalarga ega sabzavot yuvuvchi va kartoshka tozalovchi mashinalardan oqizilgan suvlar kanalizatsiya tizimiga tushirilishidan oldin qum tutib qoluvchi qurilmalarda tozalanadi.
49. Kiyimxonalar, hojatxonalar, bet-qo‘l yuvgichlar, dushxonalar, omborxonalar, non kesuvchi xonalar, bufetlar, yo‘laklar, yuvuvchi va muzlatgich moslamalarining mashina bo‘linmalarini sun’iy yoritishda lyuminessent lampalardan foydalanish man etiladi.
52. Sun’iy yoritishda ish joyiga yetarli darajada yorug‘lik berilishi va yorug‘lik bir tekisda tarqalishi lozim, shu bilan birga ish joyi va atrof yoritilishida keskin farqlar va keskin soyalar bo‘lmasligi va yorug‘lik manbai ko‘zni qamashtirmasligi kerak.
53. Oshxonalarda, yo‘laklar va zinapoyalarda odamlarni favqulodda hodisalardan evakuatsiya qilish uchun qo‘shimcha yoritish nazarda tutilishi lozim.
54. Texnologik, elektr va mexanik uskunalar (bundan keyingi o‘rinlarda uskunalar deb yuritiladi) bilan ishlash uchun ulardan foydalanish va ularga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha mas’ul xodim biriktirilishi lozim.
Har bitta uskunalarni xavfsiz ishlatish va ularga texnik xizmat ko‘rsatish uchun mehnatni muhofaza qilish yo‘riqnomalari bo‘lishi kerak.
55. Uskunalar yaqinida yoki buning uchun maxsus ajratilgan joylarda xavfsizlik texnikasi bo‘yicha plakatlar yoki ogohlantiruvchi yozuvlar osib qo‘yiladi.
56. Uskunalarning xavfsiz ishlatilishi ustidan tegishli tayyorgarlikka ega bo‘lgan xodim tomonidan nazorat o‘rnatiladi. Uning majburiyatlari uskunalarni tekshiruvdan o‘tkazishda qatnashish, uskunalardan xavfsiz foydalanish va ularni belgilangan muddatlarda profilaktik ta’mirlashni amalga oshirishni nazorat qilishdan iborat.
57. Ko‘rikdan o‘tkazish natijalari va o‘tkazilgan ta’mirlash haqidagi ma’lumotlar maxsus jurnalda qayd etiladi.
Har bir yangi o‘rnatilgan yoki ta’mirlangan uskunalar texnik ko‘rikdan o‘tkazilishi va salt yurishda hamda yuk ostida sinab ko‘rilishi kerak. Sinov haqida dalolatnoma tuziladi va jurnalga yozib qo‘yiladi, shundan so‘ng uskunalar foydalanishga topshirilishi mumkin.
58. Uskunalarni o‘rnatishda, ta’mirlashda, joyini o‘zgartirishda uning ag‘darilib tushishi yoki o‘z-o‘zidan harakatlanib ketishining oldini olish bo‘yicha choralar ko‘rilishi kerak.
59. Elektr dvigatellar hamda mashina va mexanizmlarning barcha harakatlanuvchi qismlari (vallari, roliklari va boshqalar) to‘silgan bo‘lishi kerak.
60. Uskunalarni ishlatishdan oldin unda hech qanday ishlar olib borilmayotganligiga ishonch hosil qilish va yaqin oradagi xodimlarni bu haqda ogohlantirish zarur.
61. Elektr dvigatelini yoqqanda uzatma vali uskunadagi stryelka bilan ko‘rsatilgan yo‘nalish bo‘yicha aylanishi lozim.
62. Elektr dvigateli uskunani (kartoshka tozalovchi, go‘sht maydalovchi) mahsulot bilan yuklashdan oldin yoqilishi kerak.
64. Uskunada ishlaganda elektr dvigatelining reduktor qutisi va podshipniklar korpusining qizib ketmasligini nazorat qilish lozim. (qizishi 60oS dan oshmasligiga ruxsat etiladi).
65. Uskuna ishlayotgan vaqtda tezlikni o‘zgartirish faqatgina pog‘onasiz tezlik rostlagichlari bo‘lganda yo‘l qo‘yiladi, qolgan hamma hollarda tezlikni o‘zgartirish uzatma uzib qo‘yilganida amalga oshiriladi.
67. Uskunalar ishlamayotgan vaqtda begona shaxslar tomonidan ishlatib yuborilishining oldini olish maqsadida ularni yoqish qurilmalarini o‘chirib qo‘yish kerak.
68. Avariya yuz berganida yoki uskuna o‘z-o‘zidan to‘xtab qolganida zudlik bilan uskuna uzatmasini to‘xtatish zarur.
69. Uskunalarni foydalanish yo‘riqnomalarida nazarda tutilmagan operatsiyalarni bajarish uchun qo‘llash man etiladi.
71. Uskunalarni tozalash, sozlash va ta’mirlash faqatgina dvigatel o‘chirilganidan va harakatlanuvchi qismlari to‘liq to‘xtaganidan so‘ng amalga oshiriladi.
72. Uskunalarni bo‘laklarga ajratish va yig‘ishda belgilangan maqsadga nomuvofiq bo‘lgan va o‘lchami to‘g‘ri kelmaydigan asboblardan foydalanish man etiladi.
73. Barcha qo‘llaniladigan elektr jihozlari (mashinalar, apparatlar, o‘lchov asboblari, simlar kabellar va boshqalar) xavfsizlik texnikasi talablariga javob berishi shart.
74. Elektr jihozlarining barcha turlari, tipi, quvvati, tok kuchi, kuchlanishi belgilangan zavod markasi va pasportiga ega bo‘lishi kerak.
75. Elektr quvvati bilan harakatga keltiriladigan elektr jihozlarining barcha turlari, shuningdek elektr qurilmalari o‘rnatilgan metall konstruksiyalar erga ulangan bo‘lishi shart. Elektr jihozlaridan erga ulanmasdan foydalanish qat’iyan man etiladi.
77. Kuchli (asosiy) qurilmalarni harakatga keltiruvchi rubilniklarni tok o‘chirgichlar va yorug‘lik rubilniklari yoniga o‘rnatishga yo‘l qo‘yilmaydi.
78. Boshqa xonadan boshqariluvchi havo kiritish va so‘rish ventilatsiyasi elektr dvigatellari kamerasiga to‘siqlar bilan himoyalangan qo‘shimcha uch polyusli rubilniklar o‘rnatish lozim.
79. Elektr jihozlari va yoritgichlarni tozalash, changini artish va ta’mirlash faqat elektr quvvati o‘chirilgan holda amalga oshirilishi lozim.
80. Elektr jihozlarini tuzatish va ta’mirlash ishlari “Iste’molchilarning elektr qurilmalaridan texnik foydalanish qoidalari” (2004-yil 9-iyul, ro‘yxat raqami 1383) va “Iste’molchilarning elektr qurilmalaridan foydalanishda texnika xavfsizligi qoidalari” (2004-yil 20-avgust, ro‘yxat raqami 1400) bo‘yicha bilimi tekshirilgan va guvohnomaga ega bo‘lgan elektr-texnik xodimlar tomonidan bajarilishi kerak.
82. Kompressor yaqinida ko‘rinarli joyda freon muzlatgich qurilmalari yoki ammiakli muzlatgich qurilmalarini ishlatish bo‘yicha mehnatni muhofaza qilish yo‘riqnomalari osib qo‘yilgan bo‘lishi, shuningdek birinchi tibbiy yordam haqida, o‘t o‘chirish komandasi va tez yordamning telefon raqamlari, avtomatik qurilmalar o‘rnatilgan bo‘lsa, mazkur qurilmani nazorat qiluvchi tashkilotning manzili, telefon raqami bo‘lishi zarur.
83. Isitish uskunalariga xizmat ko‘rsatish, ularni ishlatish va nazoratini olib borish bo‘yicha belgilangan tartibdagi guvohnomaga ega bo‘lgan shaxslarga ruxsat etiladi.
84. Bosim ostida ishlovchi uskunalarda yaroqsiz manometrlar, saqlovchi va havo klapanlaridan foydalanishga ruxsat etilmaydi. Manometr tsiferblatida mazkur apparat ishlashi mumkin bo‘lgan bosimni belgilovchi qizil chiziq o‘tkazilgan bo‘lishi kerak.
85. Manometrlar korxona tomonidan har 6 oyda bir marta texnik ko‘rikdan o‘tkazilishi, saqlovchi klapan va produvka krani ishlovchilar tomonidan har kuni tekshirilishi lozim.
86. Har bir apparat oldida undan xavfsiz foydalanish uchun mehnatni muhofaza qilish yo‘riqnomasi osib qo‘yilgan bo‘lishi kerak.
88. Korxona rahbari yoki mexanigining ruxsatisiz issiqlik uskunalari, kommunikatsiyalarni ta’mirlash, shuningdek armaturani ta’mirlash, sozlash va montaj qilish man etiladi.
89. Bosim ostida ishlaydigan uskuna kapital ta’mirlanganidan so‘ng texnik dalolatnoma rasmiylashtirilib, ikki hissali bosim ostida gidravlik sinovdan o‘tkaziladi.
90. Yangi loyihalanayotgan va qayta qurilayotgan oshxonalarda qattiq yoqilg‘ida qizitiluvchi plitalar uchun oshxonadan pardevor bilan ajratilgan alohida eshikli o‘txona qurish tavsiya etiladi. Ko‘mirda ishlovchi plitalar uchun bunday xonaning qurilishi shart.
91. Plitani yoqishda kerosin, benzin va boshqa tez alangalanuvchi suyuqliklardan foydalanish qat’iyan man etiladi.
93. Qattiq yoqilg‘ida qizitiluvchi plitalar oldida ulardan xavfsiz foydalanish uchun mehnatni muhofaza qilish yo‘riqnomasi osib qo‘yilgan bo‘lishi kerak.
94. Gaz apparaturasiga xizmat ko‘rsatish gazda ovqat pishirish apparatidan foydalanish bo‘yicha belgilangan tartibdagi guvohnomaga ega bo‘lgan shaxslar tomonidan amalga oshiriladi. Ularning bilimlari har yili takroriy tekshirishdan o‘tkaziladi.
97. Xonani shamollatish uchun so‘ruvchi ventilatsiya yoqiladi, agar u yo‘q bo‘lsa, fortochkalar va eshiklar ochiladi.
99. Gaz kommunikatsiyasi, apparatlari yoki avtomatikasi buzilganida, shuningdek gaz hidi sezilganida gaz bo‘yicha chilangarni chaqirish lozim.
100. Xonada gaz hidi sezilsa, elektr chiroqlari, ventilyatorlar va boshqa elektr asboblarini yoqish va o‘chirish, shuningdek olov yoqish man etiladi.
101. Apparatlar ishi tugatilganidan so‘ng goryelka kranlari, umumiy gaz krani va apparat shiberini yopish lozim. Bundan tashqari oshxonada ish tugaganida hisoblagich oldidagi umumiy gaz kranini yopish kerak.
Gidravlik zarblarning oldini olish uchun kondensatsion tuvakning ishlashini doimo kuzatib turish zarur.
Kondensatsion tuvak davriy tarzda kondensatni tushirib turishi va bug‘ chiqarmasligi kerak. Tuvak noto‘g‘ri ishlaganida mexanikni chaqirish kerak.
105. Elektr isitgich apparatlarini o‘rnatish va ulardan foydalanish pasport va yo‘riqnoma ko‘rsatmalariga hamda “Iste’molchilarning elektr qurilmalaridan texnik foydalanish qoidalari” va “Iste’molchilarning elektr qurilmalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalari”ga binoan amalga oshirilishi shart.
106. Har bir elektr isituvchi apparat uni ishlab chiqargan korxonaning nomi, apparatning raqami, tok kuchlanishi, iste’mol quvvati ko‘rsatilgan pasportga, shuningdek foydalanish va ko‘rikdan o‘tkazish bo‘yicha yo‘riqnomaga ega bo‘lishi kerak.
107. Yoquvchi moslamalar apparatni tezlikda va xavfsiz yoqib o‘chirilishini ta’minlagan holda bevosita ish joyi yaqinida o‘rnatiladi.
108. Elektr isitgich apparatlariga texnik xizmat ko‘rsatish va ularni joriy ta’mirlash faqat elektr mexaniklar tomonidan amalga oshirilishi kerak.
109. Plita to‘shamasi tekis va silliq bo‘lishi kerak. To‘shamasi deformatsiyalangan plitani ishlatishga yo‘l qo‘yilmaydi.
111. Qizdirilgan plitalarning to‘shamasi yoki konforkalarini suv bilan sun’iy sovutishga yo‘l qo‘yilmaydi.
112. Qaynatgichni ishlatish uchun yoqishdan avval unga suvning kirayotganligi, hamda suv bilan to‘ldirilganligiga, suzuvchi klapanning normal ishlashiga, shuningdek issiq suvning chiqishidagi jo‘mrakning ochilganligiga ishonch hosil qilish lozim.
116. Zarblar, bug‘lanish va kuchli shovqin paydo bo‘lganida, zudlik bilan qaynatgich ishlashini to‘xtatish va mexanikni chaqirish kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
117. Mehnatni muhofaza qilish qoidalarini buzgan xodimlar O‘zbekiston Respublikasining qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladilar.
(117-band O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
Mazkur Sog‘liqni saqlash muassasalari va korxonalarining oshxonalari xodimlari uchun mehnatni muhofaza qilish qoidalari O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, “O‘zdavenergonazorat” inspeksiyasi va O‘zbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi Kengashi bilan kelishilgan.