LexUZ sharhi
Mazkur Qonun O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1995-yil 6-maydagi 73-I-sonli “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Respublika qonunlarini yanada takomillashtirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi qaror qiladi:
I. O‘zbekiston Respublikasining 1959-yil 21-maydagi Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Sovetining Vedomostlari, 1959-yil, № 6, 2-modda):
Foydani (daromadni) qasddan yashirganlik (kamaytirib ko‘rsatganlik) yoki soliq solinadigan boshqa obyektlarni qasddan yashirganlik (hisobga olmaganlik), agar bu xatti-harakatlar xuddi shunday qonunbuzarlik uchun ma’muriy jazo berilgandan keyin bir yil mobaynida takror sodir etilgan bo‘lsa, —
ikki yilgacha muddatga axloq tuzatish ishlariga jalb etish yoki eng kam oylik ish haqining ellik hissasi miqdorida jarima solish bilan jazolanadi.”
Ommaviy axborot vositalarini qonunga muvofiq ro‘yxatdan o‘tkazmay turib yoki uni chiqarishni yoxud nashr etishni to‘xtatish to‘g‘risidagi qarordan keyin tayyorlash va tarqatish, agar bu xatti-harakatlar ma’muriy jazo berilgandan keyin bir yil mobaynida takror sodir etilgan bo‘lsa,—
aybdorga qarashli bo‘lgan axborotni tayyorlash va tarqatish uchun foydalanilgan texnika vositalarini musodara qilib yoki musodara qilmay eng kam oylik ish haqining o‘n hissasi miqdorida jarima solish bilan jazolanadi”.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining chet elga chiqish uchun hujjatlarni rasmiylashtirish tartibini qasddan buzishi, basharti, xuddi shu xatti-harakatlar sodir etganlik uchun ma’muriy jazo berilgandan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo‘lsa,—
ikki yilgacha muddatga axloq tuzatish ishlariga jalb etish yoki eng kam oylik ish haqining yigirma besh hissasi miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi”;
2) 23-modda to‘rtinchi qismining uchinchi xatboshisidan “xususiy sohibkorlik faoliyati yoki kommersiyada vositachilik qilganlik (174-modda)” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
3) 177-modda birinchi qismining dispozitsiyasidan “ellik tiyindan ortiq summaga” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
4) kodeksdan 174, 177-3, 179-1, 180-moddalar hamda 175 va 177-2-moddalarning izohi chiqarib tashlansin;
Chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini qasddan buzishi, ya’ni O‘zbekiston Respublikasida yashash huquqini beruvchi hujjatlarsiz yashashi yoki haqiqiy deb hisoblanmagan hujjatlar bilan yashashi, ro‘yxatdan yoki propiskadan o‘tish yuzasidan belgilangan tartibga yoxud turar joyidan ko‘chish va yangi turar joy tanlash bo‘yicha belgilangan tartibga rioya qilmasligi, bu yerda yashash uchun belgilangan muhlat tugaganidan keyin O‘zbekiston Respublikasidan ketishdan bo‘yin tovlashi, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi hududi orqali o‘tish qoidalariga rioya qilmasligi, agar bunday shaxslar xuddi shu qoidalarni buzganliklari uchun bir yil davomida ilgari ham ma’muriy jazoga tortilgan bo‘lsalar,—
II. O‘zbekiston Respublikasining 1959-yil 21-maydagi qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Sovetining Vedomostlari, 1959-yil, № 2, 3-modda) 108-moddasida:
birinchi qismidagi “179-moddaning birinchi qismida” degan so‘zlardan keyin “179-3-moddada” degan so‘zlar kiritilsin;
to‘rtinchi qismidagi “197-1” raqamlaridan so‘ng “198-1” raqamlari kiritilsin va “174”, “177-3” raqamlari chiqarib tashlansin.
III. O‘zbekiston Respublikasining 1985-yil 13-dekabrdagi Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi kodeksiga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Sovetining Vedomostlari, 1985-yil, № 35, 411-modda):
eng kam oylik ish haqining uchdan bir qismidan to yarmigacha bo‘lgan miqdorda jarima solinishiga olib keladi.
Davlat statistika hisobotlarini taqdim etish tartibining davlat statistika kuzatuvlarini o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan hisobotlar va boshqa ma’lumotlarni taqdim etmaslik tarzida buzilishi, hisobot ma’lumotlarining buzib ko‘rsatilishi yoki hisobotlarini taqdim etish muddatlarining buzilishi,—
eng kam oylik ish haqining uch hissasidan besh hissasigacha miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Ma’muriy jazo berilgandan so‘ng bir yil mobaynida takroran sodir etilgan ayni shunday xatti-harakatlar,—
eng kam oylik ish haqining besh hissasidan o‘n hissasigacha miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi”.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining chet elga chiqishga doir hujjatlarni rasmiylashtirishning belgilangan tartibini buzishi,—
g‘ayriqonuniy ravishda rasmiylashtirilgan hujjatlar musodara etilib, eng kam oylik ish haqining yetti hissasi miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
g‘ayriqonuniy ravishda rasmiylashtirilgan hujjatlar musodara etilib, eng kam oylik ish haqining o‘ndan to o‘n besh hissasi miqdorigacha jarima solishga sabab bo‘ladi”.
O‘zbekiston Respublikasi Istiqbolni belgilash va statistika davlat qo‘mitasining idoralari ushbu Kodeksning 193-1-moddasida nazarda tutilgan ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqadilar.
Ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqishga va ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan idoralar nomidan ma’muriy jazolar berishga O‘zbekiston Respublikasi Istiqbolni belgilash va statistika davlat qo‘mitasining raisi va uning o‘rinbosarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Istiqbolni belgilash va statistika qo‘mitasining raisi va uning o‘rinbosari, viloyatlar hamda Toshkent shahar hokimliklarining Istiqbolni belgilash va statistika boshqarmalari boshliqlari va ularning o‘rinbosarlari, tuman hamda shahar hokimliklarining istiqbolni belgilash va statistika bo‘limlari boshliqlari haqlidirlar”.
“xuddi shu xatti-harakatlar ma’muriy jazo berilganidan keyin bir yil mobaynida takror sodir etilsa,—
fuqarolarga eng kam oylik ish haqining yarmigacha miqdorda, mansabdor shaxslarga eng kam oylik ish haqi miqdorida jarima solinishga olib keladi”;
6) 166-1-moddaning dispozitsiyasidagi “ellik tiyindan oshmagan” degan so‘zlar “kam miqdordagi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
7) 171-moddaning dispozitsiyasidan “tekin daromad miqdori yuz so‘mdan ortiq bo‘lmasa” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
Foydani (daromadni) yashirganlik (kamaytirib ko‘rsatganlik) yoki soliq solinadigan boshqa obyektlarni yashirganlik (hisobga olmaganlik), shuningdek buxgalterlik hisob-kitobning yo‘qligi yoki hisob-kitobni belgilangan tartibni buzib olib borganlik hamda buxgalterlik hisobotlarini buzib ko‘rsatganlik soliqlarni hamda budjetda va budjetdan tashqari jamg‘armalarga to‘lanadigan boshqa to‘lovlarni hisoblab chiqarish hamda to‘lash bilan bog‘liq bo‘lgan buxgalterlik hisobotlari, balanslar, hisob-kitoblar, deklaratsiyalar va boshqa hujjatlarni taqdim etmaganlik, o‘z vaqtida taqdim etmaganlik yoki belgilanmagan shaklda taqdim etganlik, shuningdek kassa operatsiyalarini yuritish tartibini buzganlik—”;
9) 175-1-moddaning birinchi qismidan “daromadlar hisob-kitobining yo‘qligi yoki uni belgilangan tartibni buzgan holda olib borganlik, daromadlar haqidagi deklaratsiyalarni taqdim etmaganlik yoki o‘z vaqtida taqdim etmaganlik yoxud deklaratsiyaga noto‘g‘ri ma’lumotlar kiritganlik” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
“Ommaviy axborot vositasini qonunga muvofiq ro‘yxatdan o‘tkazmay turib yoki uni chiqarishni yoxud nashr etishni to‘xtatish to‘g‘risidagi qarordan keyin qonunga xilof holda tayyorlash va tarqatish,—
eng kam oylik ish haqining 5 hissasi miqdorida jarima solib, matbaa yoki boshqa nashrning jami nusxasi olib qo‘yilishiga sabab bo‘ladi”;
Chet el fuqarolari yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarining buzilishi, ya’ni O‘zbekiston Respublikasida yashash huquqini beruvchi hujjatlarsiz yashash yoki haqiqiy bo‘lmagan hujjatlar bilan yashash, ro‘yxatdan yoki propiskadan o‘tish yoxud bir joydan ikkinchi joyga borish va istiqomat joyini tanlab olish yuzasidan belgilangan tartibga rioya qilmaslik, yashash uchun belgilangan muddat tugagach bu yerdan chiqib ketishdan bo‘yin tovlash, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi hududi orqali o‘tish qoidalariga rioya qilmaslik,—
O‘zbekiston Respublikasida chet el fuqarolarini va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni qabul qiluvchi yoki ularga xizmat ko‘rsatilishini ta’minlovchi, chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar O‘zbekiston Respublikasida bo‘lishi va O‘zbekiston Respublikasi hududi orqali o‘tish shartlariga rioya qilish bilan bog‘liq vazifalarni bajaruvchi korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning mansabdor shaxslari tomonidan ularni ro‘yxatdan, propiskadan o‘tkazish yoki ro‘yxatdan chiqarish, ular uchun O‘zbekiston Respublikasida yashash, bir joydan ikkinchi joyga borish va istiqomat joyini o‘zgartirish huquqini beruvchi hujjatlarni rasmiylashtirish yuzasidan belgilangan tartibning buzilishi,—
Xususiy ish bilan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni O‘zbekiston Respublikasiga taklif qilgan hamda ularga uy-joy maydoni bergan fuqarolarning ularni belgilangan tartibda o‘z vaqtida ro‘yxatdan, propiskadan o‘tkazish yoki ro‘yxatdan o‘chirishni ta’minlash choralarini ko‘rmasligi,—
Chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lishi yuzasidan belgilangan qoidalarga hamda ularning O‘zbekiston Respublikasi hududi orqali o‘tishi qoidalariga xilof ravishda fuqarolarning chet el fuqarolariga va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga uy-joy, transport vositalarini berib qo‘yishi yoki ularga boshqa xil xizmat ko‘rsatish—
12) 228-moddaning birinchi qismidagi “193-200” raqamlari “193, 194, 195-200” raqamlari bilan almashtirilsin;
13) 232-modda “189-moddalarida” degan so‘zlardan keyin “194-moddaning uchinchi qismida” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin;
14) 233-modda ikkinchi qismining birinchi bandidagi “206-moddalar” degan so‘zlar “206-206-1-moddalar” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
IV. O‘zbekiston Respublikasi Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi kodeksining 121-1 va 206-1-moddalarida ko‘zda tutilgan protokol ichki ishlar idorasining vakolati xodimlari (militsiya) tomonidan tuziladi.
V. O‘zbekiston Respublikasining 1970-yil 24-iyundagi Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Axloq tuzatish-mehnat kodeksiga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Sovetining Vedomostlari, 1970-yil, № 18, 168-modda):
1) 40-moddaning sarlavhasidagi va birinchi qismidagi “yigirma yoshga to‘lgunga qadar” degan so‘zlar “yigirma uch yoshga to‘lgunga qadar” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
Ozodlikdan mahrum etish joylaridan bo‘shatilgan og‘ir jinoyatlari uchun tayinlangan jazoni o‘tab chiqqan yoki qasddan qilgan har qanday jinoyati uchun ikki marta va undan ko‘p marta sudlanib, ozodlikdan mahrum etilgan shaxslarning ozodlikdan mahrum etish joylarida jazo muddatini o‘tash davridagi yoxud jazoni o‘tab bo‘lgandan keyin xulqi ular axloqan tuzalish va mehnat qilib halol kun kechirish yo‘liga tushishini sira istamaganliklaridan dalolat berib turgan bo‘lsa, ichki ishlar idoralari bunday shaxslar ustidan ma’muriy nazorat o‘rnatadilar.
Ma’muriy nazorat o‘rnatish uchun asos hamda uni amalga oshirish tartibi ozodlikdan mahrum etish joylaridan bo‘shatilgan shaxslar ustidan ichki ishlar idoralarining ma’muriy nazorat o‘rnatish to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasining Qonunida belgilab qo‘yiladi”;
“Ushbu Kodeksning 122-moddasi birinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslarga nisbatan axloq tuzatish-mehnat muassasasining boshlig‘i ular bo‘shatilishidan eng kamida bir oy oldin muassasa joylashgan yerdagi sudga ma’muriy nazorat o‘rnatish zarurligi asoslab ko‘rsatilgan taqdimnoma hamda mahkumning axloqan tuzalish va mehnat qilib, halol kun kechirish yo‘liga tushishni sira istamayotganligidan dalolat beruvchi materiallarni yuboradi”;
“Ma’muriy nazorat o‘rnatish to‘g‘risidagi sudyaning qarori hamda tanlangan turar-joyga etib borish muddati nazorat ostidagi shaxsga tilxat vositasida ma’lum qilinadi. Qaror nazorat ostidagi shaxs tanlangan turar joydagi ichki ishlar idorasi (militsiya) ga barvaqt jo‘natiladi, bunda so‘nggi muddat bo‘shatilgan kun hisoblanadi”.
VI. O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi kodeksi qabul qilgunga qadar bundan buyon qat’iy so‘mlarda ifodalangan jarima miqdorlarini qayta hisoblashning quyidagi tartibiga amal qilinsin:
— o‘n so‘m bo‘lsa, u huquqbuzarlik sodir etilayotgan davrda belgilangan eng kam oylik ish haqining o‘ndan bir qismiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori yigirma besh so‘mdan oz bo‘lmasligi kerak;
— o‘ttiz so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining uchdan biriga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori ellik so‘mdan oz bo‘lmasligi kerak;
— ellik so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining yarmiga teng deb hisoblansin, bunda jarimaning miqdori eng kam oylik ish haqining o‘ndan bir qismidan oz bo‘lmasligi kerak;
— yuz so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining uchdan bir qismidan oz bo‘lmasligi kerak;
— ikki yuz so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining ikki hissasiga teng deb hisoblansin, bunda ko‘zda tutilgan jarima miqdori eng kam oylik ish haqi miqdorining yarmidan oz bo‘lmasligi kerak;
— uch yuz so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining uch hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqi miqdoridan oz bo‘lmasligi kerak;
— besh yuz so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining besh hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining ikki hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— ming so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining yetti hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining uch hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— uch ming so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining o‘n hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining to‘rt hissasidan kam bo‘lmasligi kerak.
— o‘n ming so‘m bo‘lsa, u eng kam oylik ish haqining o‘n besh hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining yetti hissasidan oz bo‘lmasligi kerak.
VII. O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Jinoyat kodeksi qabul qilingunga qadar bundan buyon qat’iy so‘mlarda ifodalangan jarima miqdorlarini qayta hisoblashning quyidagi tartibiga amal qilinsin:
— ellik so‘mdan oshmasa, u jinoyat sodir etgan davrda belgilangan eng kam oylik ish haqiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining chorak qismidan oz bo‘lmasligi kerak;
— yuz so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining ikki hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining yarmidan oz bo‘lmasligi kerak;
— ikki yuz so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining uch hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqidan oz bo‘lmasligi kerak;
— besh yuz so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining sakkiz hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining ikki hissasidan oz bo‘lmasligi kerak.
— ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining o‘n hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining uch hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— uch ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining ikki hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining sakkiz hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— besh ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining o‘n besh hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining o‘n hissasidan kam bo‘lmasligi kerak;
— o‘n ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining yigirma hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining o‘n ikki hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— o‘n besh ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining yigirma besh hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining o‘n besh hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— yigirma besh ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining o‘ttiz besh hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining yigirma hissasidan oz bo‘lmasligi kerak;
— o‘ttiz ming so‘mdan oshmasa, u eng kam oylik ish haqining ellik hissasiga teng deb hisoblansin, bunda jarima miqdori eng kam oylik ish haqining yigirma besh hissasidan oz bo‘lmasligi kerak.