23.06.2000 йилда рўйхатдан ўтган, рўйхат рақами 937
Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирининг буйруғи, 23.06.2000 йилда рўйхатдан ўтган, рўйхат рақами 937
Kuchga kirish sanasi
03.07.2000
Ҳужжат кучини йўқотган 08.09.2012
 LexUZ шарҳи
1. 1-илованинг 3-бўлимида санаб ўтилмаган ишларда машғул бўлган, лекин хавфли, зарарли моддалар, шунингдек халқ хўжалигида биринчи бор қўлланилган моддалар, нохуш ишлаб чиқариш омилларига дуч келадиган ходимларни кўриклардан ўтказиш зарурлиги ҳақидаги масала санитария-эпидемиологик хизмати (санитария-эпидемиология станциялари) томонидан ҳал қилинади.
2. Врач-терапевт даврий кўрик ўтказувчи асосий шахс ҳисобланади; 1, 2-иловалардаги 5-6-бўлимида кўзда тутилган врач-мутахассислар (невропатолог, офтальмолог, дерматовенеролог, отоларинголог, жарроҳлар) кўрикда қатнашиш-қатнашмаслиги врач-терапевт томонидан белгиланади; тиббий кўрсатмаларга кўра бошқа врач-мутахассисларни жалб этишни ҳам врач-терапевт ҳал этади. Дастлабки тиббий кўрикларда 1, 2-чи иловалардаги 5-6-бўлимида кўзда тутилган врач-мутахассислар қатнашиши шарт. Бундай кўрикларни ўтказишда барча аёллар акушер-гинеколог (акушерка) томонидан албатта кўздан кечирилади, шунда цитологик ва бактериоскопик текширувлар ҳам ўтказилади. Аёлларни гинекологик кўздан кечириш муддатлари ўтказиладиган даврий тиббий кўриклар муддатларига тўғри келиши ва йилига камида 1 мартадан кам бўлмаслиги керак.
3. Дастлабки тиббий кўриклар ўтказилганда (биринчи бор мазкур касб-корда ишлаш — касб танлаш) меҳнатининг иш бошлашига монеликлар масаласи 1-илованинг 7-бўлимида кўрсатилган монеликларга қатъий мос келишига мувофиқ ҳал этилади. Касб-ҳунар коллежларига ва мутахассислар тайёрловчи курсларга кириш учун хоҳиш билдирган шахслар ўқий бошлашдан аввал тиббий кўриклардан ўтадилар;
Хавфли ва зарарли моддалар ва ишлаб чиқариш омиллариБажариладиган ишлар таърифиКўрикларнинг даврийлигиҚатнашувчи шифокор-мутахассисларЛаборатор ва функционал текширувларУмумий тиббий монеликларга қўшимча

1

2

3

4

5

6

7

1-бўлим. Кимёвий моддалар.

1.Азот кислотаси, аммиак, азот оксидлариИшлаб чиқариш ва қўллаш, уларнинг ажралиши билан кечувчи жараёнлар2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларингологТашқи нафас функцияси (ТНФ)1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари, гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, бронхоэктазлар.
2.Акрил ва метаакрил кислотаси, уларнинг мураккаб нитриллариАкрилонитрат, метилметакрилат, эталакрилат ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дермато- венеролог Эритроцитлар, лейкоцитар формула1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари, гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3.Ароматик қаторнинг аминонитроза-, нитрохлорли бирикмалари1. Тринитротолуол, динитрофенолбензол, анилин, гексоген, динитрохлорбензол ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва қўллаш.
2. Ксилидин, креозоллар, пикрин кислотаси ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва қўллаш.
1 йилда
1 марта



2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмолог, уролог (анилин бўёқ корхоналарида ишловчилар учун)Эритроцитлар, ретикулоцитлар, биомикроскопия (толуолнинг нитробирик-малари таъсири бўлганда) пешоб анализи, қондаги билирубин, АЛТ.1. Эркакларда гемоглобиннинг 130 г/л, аёлларда 120 г/л дан кам бўлиши.
2. Жигар ва ўт ажратувчи йўлларнинг сурункали касалликлари.
3. Катаракта (толуолнинг нитробирикмалари таъсири бўлганда).
4. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктивалар, шох парда,
кўз ёшини ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
5. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
6. Сийдик йўлининг сурункали касалликлари (анилин-буёқ корхоналарида ишловчилар учун).
4.Ёғли қаторнинг амино-бирикмалари ва унинг ҳосилалари. Этиленимин ва бошқа амино-бирикмалар.Ишлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дермато-венерологЛейкоцитар формула, ретикулоцитлар.1. Юқори нафас йўлларининг хамма кисмларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари, гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
3. Терининг тез-тез қайталанвучи сурункали касалликлари.
5.Барий ва унинг бирикмалари. Барийнинг эрувчан бирикмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш. 2. Барийнинг эримайдиган бирикмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш. 1 йилда
1 марта
2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларингологЙирик кадрли флюрография (чанг таъсирида ишловчи шахсларда)1. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
6.Ароматик қаторнинг аминлари: бензидин, дианизидин ва уларнинг бирикмалари, нафтиламинларИшлаб чиқариш ва қўллаш, жумладан лабораторик ишлар. Улар асосидаги бўёқларни қўллаш.1 йилда
1 марта
Уролог, терапевтцитоскопия
– 1 йилда 1 марта, пешобнинг умумий анализи
1 йилда
2 марта
1. Сийдик ажратувчи йўллар ва буйракларнинг касалликлари.
2. Рак олди ҳолати касалликлари.
7.Бензол ва унинг хосилалари (толуол, ксилол, стирол ва бошқ.). Ароматик қаторнинг галлоид ҳосилалари. Бензил галоидлари, хлорли бензилиден.1. Ишлаб чиқариш ва қўллаш, жумладан бензол таъсиридаги лабораторик ишлар.
2. Бензолнинг гомологлари ва ҳосилаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш (изопропил-бензол, стирол, толуол ва бошқалар.
1 йилда
1 марта



2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, акушер гинеколог Эритроцитлар, ретикулоцитлар, лейкоцитар формула, тромбоцитлар1. Бензол ишлаб чиқариш билан боғлиқ ишларга аёллар қабул қилинмайди.
2. Гемоглобиннинг миқдори эркакларда 130 г/л, аёлларда 120 г/л. Лейкоцитлар 4,5 ЧЧ 109 /л, тромбоцитлар 180000 дан кам бўлса.
3. Бензол билан ишлашда жинсий аъзоларнинг хавфсиз ўсмалари.
4. Бачадон қон кетиши билан кечувчи менструал функциянинг бузилишлари.
5. Токсикомания, наркомания.
6. МНС (марказий нерв системаси) касалликлари.
8.Азобўёқлар, антрахинли, фталоцианилли бўёқларИшлаб чиқариш ва қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенеролог, акушер-гинекологЭритроцитлар, ретикулоцитлар қонда билирубин АЛТ (кўрсатмалар бўлганда)1. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
2. Жигарнинг тез-тез қайталанувчи касалликлари.
9.Бериллий ва унинг бирикмалариМеталл бериллий ва унинг бирикмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш; тайёрлаш, бериллий оксидидан тайёрланган керамик буюмларга механик ишлов бериш, бериллий. Сақловчи қотишмаларни ишлаб чиқариш ва ишлов бериш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеро лог, офтальмотолог (бериллийнинг эрувчан бирикмалари билан ишлашда.Лейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография, ТНФ.1. Аллергик касалликлар.
2. Сурункали бронхит. Сурункали пневмония.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
4. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлар, гиперпластик, ларингит (бериллийнинг эрувчан бирикмалари билан ишлашда). 5. Кўзнинг олдинги деворидаги аъзоларнинг (қовоқ, конъюктива, шох парда, кўз ёши ажратувчи йўллар) касалликлари, бериллийнинг эрувчан бирикмалари билан ишлашда.
10.БетанафтолИшлаб чиқариш ва қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенерологПешобнинг умумий анализи.1. Буйракларнинг сурункали касалликлари.
2. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
11.Бром ва унинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЙирик кадрли флюорография1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари.
2. Сурункали бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи касалликлари.
12.Ёғли углеводородларнинг галоид ҳосилалариДихлорэтан, тўрт хлорли углерод, винилхлорид, хлорли метилен, хлорли метил, хлороформ бромэтил, трихлорэтилен, хлоропрен ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва қўллаш (жумладан лабораторик ишлари ҳам).1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, офтальмолог, акушер-гинекологҚонда билирубин ва АЛТ миқдорини аниқлаш1. Полиневропатиялар.
2. Жигар ва ўт ажратиш йўлининг сурункали касалликлари.
3. Противогазда ишлашга қаршилик қилувчи нафас олиш ва юрак-қон томирлар системаларининг касалликлари.
4. Кўзнинг олдинги қавати аъзоларининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
5. Ёғли себоррея, терининг фолликуляр аппаратининг сурункали касалликлари.
6. Токсикомания.
7. МНС касалликлари.
13.Гидразин ва унинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенерологҚонда билирубин ва АЛТнинг миқдорини аниқлаш1. Жигар ва ўт ажратиш йўлининг сурункали касалликлари.
2. Противогазда ишлашга монелик қилувчи нафас олиш ва юрак-қон томирлар системаларининг касалликлари.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
14.Диметилфосфамид, ацетамид ва ёғ кислоталарининг бошқа амидлариИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, отоларинголог, дерматовенеро- лог, акушер-гинекологҚонда билирубин ва АЛТнинг миқдорини аниқлаш1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Жигар касалликлари.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
15.ИзоцианатларИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЛейкоцитар формула, эритроцитлар1. Юқори нафас йўлларининг хамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари, гиперпластик ринит, ларингит. 2. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
16.Сунъий ва синтетик толалар1.Ишлаб чиқариш.
2. Механик ишлов бериш, бўяш:
а) волокан, оксадон, аримид ва бошқаларни қайта ишлаш;
б) термик ишлов бериш.
3. Мой шимдирувчиларни ишлаб чиқариш ва қўллаш.
1 йилда
1 марта
2 йилда
1 марта
1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, невропатолог, дерматовенеролог,Лейкоцитар формула1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари, гиперпластик ринит, ларингит. 2. Аллергик касалликлар.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
17.Кадмий ва унинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларингологЙирик кадрли флюорография, ТНФ (чанг таъсирида ишловчи шахсларда)1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари, нафас функциясининг бузилиши билан кечувчи бурун тўсиғининг қийшайиши.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Буйракларнинг сурункали касалликлари.
18.Кокс гази ва кокслаш жараёнида ҳосил бўладиган бошқа маҳсулотлар1. Кокс гази ва кокс газини ишлаб чиқариш, кокслаш жараёнида ҳосил бўлувчи маҳсулотларни тутиш, тутилган углеводородларни ректификациялаш, кокскимё заводларида тошкўмир смолаларини қайта дистиллаш ва қайта ишлаш.
2. Кокскимё саноатининг маҳсулотларини (тошкўмирли қатронлар, смолалар, қумлар ва бошқалар) қўлланган ҳолда асфальтбетон қопланмаларини тайёрлаш ва қоплаш.
2 йилда
1 марта





1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенерологТНФ, йирик кадрли флюорография, эритроцитлар, тромбоцитлар1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Гемоглобиннинг миқдори эркакларда 130 г/л, аёлларда 120 г/л, лейкоцитлар 4,5 Ч 109/л, тромбоцитлар 180000 дан кам бўлганда.
4. Кўзнинг олдинги қаватидаги аъзоларнинг (қовоқ, коньюктива, шох парда, кўз ёши ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
19.Кремний - органик бирикмалар, улар асосидаги мой шимдирувчиларИшлаб чиқариш ва қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенеролог, отоларинголог, офтальмологЛейкоцитар формула1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларидан тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Аллергик касалликлар, жумладан терининг ҳам.
4. Кўзнинг олдинги қаватидаги аъзоларнинг (қовоқ, коньюктива, шох парда, кўз ёши ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
20.Литий ва унинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, офтальмолог, дерматовенерологЭритроцитлар, лейкоцитар формула, пешобнинг умумий анализи, ЭКГУмумий тиббий монеликлар.
21.Марганец ва унинг бирикмалариМарганец оксидлари ва пайвандлаш маҳсулотларини (электродлар, кукунли ўтказгичлар ва флюслар) ишлаб чиқариш ва қўллаш. Марганецли пўлатларни ва таркибида марганец 10% дан юқори бўлган бошқа металларни эритиш, марганецнинг органик бирикмаларини ишлаб чиқариш. 2. Фойдали қазилмаларни қазиб олиш, уларни қайта ишлаш, марганецнинг ноорганик бирикмаларини кукун ҳолида ишлатиш. 1 йилда
1 марта







2 йилда
1 марта
Невропатолог, терапевт, дерматовенеролог, отоларингологЙирик кадрли флюорография, ТФН (чанг таъсирида ишловчи шахслар), лейкоцитар формула1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
3. Аллергик касалликлар.
4. Марказий нерв системасининг касалликлари.
22.МетанолИшлаб чиқариш ва қўллаш, унинг ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.2 йилда
1 март
Терапевт, невропатолог, офтальмологКўз тубини текшириш1. Кўриш нерви ва тўр парданинг касалликлари.
2. Алкоголизм, наркомания.
23.Мишьяк ва унинг бирикмалариМишьякнинг органик ва ноорганик бирикмаларини қазиб олиш, ишлаб чиқариш ва қўллаш, уларнинг ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, отоларинголог, дерматовенерологТНФ, йирик кадрли флюорография1. Юқори нафас йўлларининг субатрофик ўзгаришлари, нафас олиш функциясининг бузилиши билан кечувчи бурун тўсиғининг қийшайиши.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
4. Хавфсиз ўсмалар (анамнезда бўлса ҳам).
24.Никель ва унинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, акушергинекологЙирик кадрли флюорография, ТНФ (чанг таъсирида ишловчи шахсларда) лейкоцитар формула ЭКГ (кўрсатмалар бўлганда)1. Противогазда ишлашда қаршилик қилувчи нафас олиш ва юрак-қон томирлар системаларининг касалликлари.
2. Сурункали гиперпластик ринит, ларингит.
3. Аллергик касалликлар.
4. Хавфсиз ўсмалар (анамнезда бўлса ҳам).
5. Ўпканинг сурункали касалликлари (никель ишлаб чиқаришда).
25.Вулканлашнинг органик тезлатгичлари, эскиришга қаршилик кўрсатувчилар, вулканлашнинг ингибиторлари ва бошқаларКантакс, альтакс неозон Д ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва қўллаш2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенерологЛейкоцитар формула1. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
2. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
26.ПеригидрольИшлаб чиқариш ва қўллаш2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог.1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларининг тарқалган субатрофик жараёнлари.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
27.ПестицидларИшлаб чиқариш ва қўллаш, жумладан омборларда сақлаш ва пахтани бирламчи қайта ишлаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, стоматолог (симобнинг органик бирикмаларини сақловчи пестицидлар билан ишлашда).Қондаги холинэстераза-нинг активлиги (фосфорорганик бирикмалар метилкарбон кислотасининг ҳосилалари билан ишлашда). Олинган натижалар ишга киришдан олдин аниқланган холинэстераза ферментини активлиги билан солиштириш зарур. Пешобнинг умумий анализи ҳамма пестицидлар билан ишлаганда, конда билирубин ва АЛТ миқдорини аниқлаш (кўрсатмалар бўлса)4. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
5. Жигар ва ўт ажратувчи йўллар системасининг сурункали касалликлари.
6. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
7. Юқори нафас органларининг тарқалган субатрофик жараёнлари.
8. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, конъюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) касалликлари.
9. Марказий нерв системасининг касалликлари.
28.Платинали металлар, олтин, кумуш ва уларнинг қотишмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, офтальмотолог.Лейкоцитар формула, ТНФ, йирик кадрли флюорография1. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
2. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) касалликлари.
3. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
29.Тўйинган ва тўйинмаган углеводородлар1. Нефть қазиб олишда қудуқларни қазиш ва ремонт қилиш, олтингугуртли ва юқори олтингугуртли нефть, табиий газ, пирабензолни қайта ишлаш, мойларни селектив тозалаш, пиролиз, нефть ва газни олтин гугуртдан тозалаш, нефть сақланган цистерна резервуарни тозалаш, экстракцион-озокерит корхоналари, ҳар хил синтетик маҳсулотларни (фенол, ацетон, спиртлар ва бошқалар) ишлаб чиқариш. Хом ашё паркларига хизмат кўрсатиш билан боғлиқ бўлган ёрдамчи ишлар, синамалар олиш ва хом ашё, оралиқ ва охирги маҳсулотлар (юқори олтингугуртли нефть ва газ) устидан, лабораторик назорат ўтказиш.
2. Нефть қазиб олишда қудуқларни қазиш ва созлаш, кам олтин гугуртли нефть ва газни қайта ишлаш, озокеритни қазиб олиш ва ишлов бериш, авто ва авиомойларни регенерациялаш, тўйинган ва тўйинмаган углеводородларни қўллаш билан боғлиқ жараёнлар (полиэтилен, дивинил изопрен ва бошқаларни ишлаб чиқариш), бензинни қўллаш, битум, мойлар, парафин ишлаб чиқариш ва қўллаш, Хом ашё паркларига хизмат кўрсатиш билан боғлиқ бўлган ҳамма ёрдамчи жараёнлар, синамалар олиш ва хом ашё, оралиқ ва охирги маҳсулотлар (кам олтингугуртли нефть ва газ) устидан лабораторик назорат ўтказиш.
1 йилда
1 марта


















2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, офтальмологЛейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография, ТНФ.1. Гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Буйракларнинг сурункали касалликлари.
4. Терининг сурункали касалликлари, жумладан рак олди касалликлари (гиперкератоз, дискертоз).
5. Жигар ва ўт ажратувчи йўлларининг сурункали касалликлари.
6. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, конъюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
7. Переферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
8. Наркомания, токсикомания.
30.Нодир элементларНодир элементлар ва уларнинг бирикмаларининг аэрозоллари ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларингологЭритроцитлар, тромбоцитларСурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
31.Симоб ва унинг бирикмалари1. Симобни қазиб олиш ва эритиш, уни олиш ва ёт моддалардан тозалаш билан боғлиқ жараёнлар, олтин ва бошқа металларни ажратиб олиш учун қўллаш, симобли термометр, люминесцент чироқлар ва бошқа физик ва светотехник жиҳозлар, бўёқлар, симоб органик бирикмалар ишлаб чиқариш, симобли электролиз ёрдамида моддалар ва бирикмалар ишлаб чиқариш. Очиқ симобли асбоблар билан ишлаш, симобли тўғрилагичлар, насослар билан ишлаш, кимёвий жараёнларда катализатор сифатида қўллаш, симобнинг органик бирикмаларини қўллаш.
2. Симоб сақловчи ёпиқ асбобларни ишлаб чиқариш ва ер ости ишларида портловчи симобни қўллаш, стомотологик кабинетларда симобли альгамалар билан ишлаш, симоб сақловчи фармацевтик ва косметик моддаларни ишлаб чиқариш.
1 йилда
1 марта
















2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, стоматологПешобда симобни аниқлаш1. Периферик нерв системасининг касалликлари.
2. Вегетатив нерв система функциясининг ифодаланган бузилиши ҳолати.
3. Тиш ва жағларнинг касалликлари (сурункали гингивит, стоматит, передонтит). 4. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
5. МНС нинг органик касалликлари.
32.Қўрғошин ва унинг ноорганик бирикмалари1. Руда ва концентратлардан қўрғошин сақловчи қотишмалар тайёрлаш, қўрғошинли қуруқ пигментларни рафинациялаш ва олиш, белилалар тайёрлаш, буюмларни қўрғошинлаш, қўрғошинга механик ва қўл билан ишлов бериш, подшипникларни қўйиш, қўрғошинли аккумулятор ишлаб чиқариш, қўрғошинли бўёқлар, сирлар тайёрлаш, қўрғошинли бўёқлардан фойдаланган ҳолда бўёқчилик ишлари, қўрғошиндан буюмлар тайёрлаш. Безокерамика ва ойна кристалли цемент тайёрлаш ва ишлаб чиқариш.
2. Қўрғошинли рудаларни бойитиш: майдалаш, аралаштириш ва қўрғошинни олиш билан боғлиқ бошқа жараёнлар, қўрғошиннинг кичик миқдорларини эритиш билан боғлиқ жараёнлар, полиграфия саноати (линотип ишлари, қўлда ҳарф териш ва бошқалар).
1 йилда
2 йилда















2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатологЭритроцитлар, ретикулоцитлар, базофил доначали эритроцитлар, КП (копропорфирин)нинг пешобдаги миқдори (кўрсатмалар бўлганда яъни иш стажи 5 йилдан ортиқ бўлганда ва ҳ.қ.)1. Гемоглобиннинг миқдори, эркакларда 130/л, аёлларда 120 г/л дан кам бўлса.
2. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
3. Жигарнинг тез-тез қайталаниб турувчи касалликлари.
4. Меъда ва ичакларнинг тез-тез қайталаниб (зўрайиб) турувчи сурункали касалликлари.
33.Селен, телур ва уларнинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенерологЙирик кадрли флюорография, ТНФ. Сурункали бронхит, сурункали, пневмония, бронхиал астма.
2. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
34.Олтингугурт ва унинг бирикмалариОлтингугуртнинг органик, метил гуруҳли бирикмалари, сульфат, сульфит килоталарини ишлаб чиқариш ва қўллаш, олтингугуртли ангидридлар, водородсульфид ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмологЙирик кадрли флюорография, ТНФ1. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик жараёнлари.
2. Сурункали бронхит, сурункали пневмония, бронхиал астма.
3. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
4. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари— олтингугуртнинг метилли бирикмалари билан ишлашда.
35.Углерод сульфидИшлаб чиқариш ва қўллаш, уларнинг ажралиб чиқиши билан боғлиқ жараёнлар.1 йилда
1 марта
Невропатолог, терапевт, офтальмологЭКГ1. МНС ва периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Противогазда ишлашга қаршилик кўрсатувчи нафас олиш ва юрак-қон томир касалликлари.
3. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
4. Руҳий касалликлар (ремиссия даврида бўлса ҳам).
5. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларига тарқалган субатрофик ва атрофик жараёнлар (ринит, фарингит, ларингит).
6. Меъданинг тез-тез қайталаниб турувчи сурункали касалликлари.
36.Цианводород кислотаси, унинг бирикмалари, цианамидлар ва бошқаларИшлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, офтальмолог1. Противогазда ишлашга қаршилик қилувчи нафас олиш ва юрак қон томир системаси касалликлари.
2. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
37.Синтетик каучукСинтетик каучукни ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш (резинали аралашмалар тайёрлаш, резинани вулканлаш).1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, (хлорпрен билан ишлашда) дерматовенерологЭритроцитлар, лейкоцитар формула, тромбоцитлар, қонда билирубин ва АЛТ миқдори стирол ва хлорпрен билан ишлашда.1. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
2. Тез-тез қайталаниб турувчи сурункали гастрит.
3. Вегетатив нерв системаси функциясининг ифодаланган даражада бузилиши.
38.Синтетик ювувчи воситаларСульфанол, алкиламидлар, сульфат натрий ишлаб чиқариш, парафинли углеводородлар фракциясини хлорлаш ва бошқалар.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЛейкоцитар формула1. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
2. Юқори нафас йўлларининг ҳамма қисмларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари.
3. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
39.Синтетик смолалар, пластик массалар.
39.1.Стирол асосидаСтиролнинг полимерлари ва сополимерлари, полиэфир смолалар, улар асосидаги лаклар, елимлар ойнали пластиклар ва бошқаларни ишлаб чиқариш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатологЭритроцитлар, тромбоцитлар, лейкоцитар формула1. Гемоглобиннинг миқдори эркакларда 130 г/л аёлларда 120 г/л, лейкоцитлар 4,5 ЧЧ 109 /л, тром- боцитлар 180000 дан кам бўлса.
2. Аллергик касалликлар, полиэфир смолалар ва лаклар билан ишлашда пластмассани иссиқ пресслашда.
39.2.Фенол ва формальдегид асосидаСмола, лак, елимлар ишлаб чиқариш, пресс кукунларни қайта ишлаш. Елимлар, лаклар, сингдирувчи таркиблар ва бошқаларни қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, офтальмолог, акушер-гинекологЛейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография, ТНФ.1. Бурундан нафас олишнинг бузилиши билан кечувчи бурун тўсиғининг қийшайиши. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик жараёнлари.
2. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
3. Аллергик касалликлар.
4. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
5. Вегетатив нерв системаси функцияси кенг ифодаланган даражада бузилиши.
39.3.Кремний органик бирикмалар асосидаСмолалар, лаклар, суюқ силикатлар ишлаб чиқариш, полимерлар, прессматериалларни қайта ишлаш, лаклар, смолалар ва бошқаларни қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЛейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография. ТНФ.1. Юқори нафас йўлларининг субатрофик жараёнлари, гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Аллергик касалликлар.
39.4.Изоцианитлар асосидаПолиуретанлар, пенополиуретанлар, полимочевина ва бошқаларни ишлаб чиқариш, қайта ишлаш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенерологЛейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография, ТФН1. Аллергик касалликлар.
39.5.Фторорганик бирикмалар асосидаПолиуретанлар (фторопластлар) ва сополимерлар ишлаб чиқариш, фторопластларни термик ва механик қайта ишлаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, отоларинголог, офтальмолог.Йирик кадрли флюорография1. Юқори нафас йўлларнинг субатрофик ўзгаришлари, бурундан нафас олишнинг бузилиши билан кечувчи бурун тўсиғининг қийшайиши. Гиперпластик ларингит.
2. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
3. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
4. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
5. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
39.6.Винил хлорид ва винилиденхлорид асосидаПолимерлар, сополимерлар, перхлорвинил, елимлар, лаклар ва бошқаларни ишлаб чиқариш, смола ва пластмассаларни қайта ишлаш, елимлар, лаклар ва бошқаларни қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, жарроҳЭритроцитлар, лейкоцитар формула, қонда билирубин ва АЛТ миқдори, қўл панжаларининг рентгенографияси — 10 йилдан ортиқ иш стажида 3 йилда 1 марта1. Облитерацияловчи эндеартерит, Рейно касаллиги, периферик ангиоспазм.
2. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
3. Аллергик касалликлар.
4. Рак — олди касалликлари.
5. Вегетатив нерв системаси функциясининг ифодаланган даражада бузилиши.
39.7.Акрил ва метаакрил кислоталари асосидаПолимерлар, сополимерларни ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш, эмульсиялар, лаклар, бўёқлар ва бошқаларни қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, отоларинголог, дерматологЭритроцитлар, лейкоцитар формула1. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
2. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
3. Аллергик касалликлар.
4. МНС касалликлари.
39.8.Аминокислоталар, икки асосли кислоталар, диаминлар асосидаПолиамидларни ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш, елим ва бошқаларни қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог (гексаметилен диамин билан ишлашда)Эритроцитлар, лейкоцитар формула (гексаметилен диамин билан ишлашда)1. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
2. Сурункали обструктив бронхит, сурункали пневмония, бронхиал астма.
3. Аллергик касалликлар гексаметилен диамин билан ишлашда.
39.9.Эпихлоргидрин асосидаЭпиксид смолалар, улар асосидаги пластмассалар, компаундлар ишлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенерологЛейкоцитар формула1. Аллергик касалликлар.
2. МНС касалликлари.
39.10.Элифатик ва тўйинмаган углеводородлар (полиэтилен, полипропилен) асосидаЭпоксид смолалар ва улар асосидаги пластмассалар, компаундлар ишлаб чиқариш ва қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, отоларингологЛейкоцитар формула1. Аллергик касалликлар.
2. МНС касалликлари.
40.Сланецли смолаларИшлаб чиқариш ва қўллаш, уларнинг ажралиши билан боғлиқ жараёнлар1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, офтальмологЛейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография, ТФН1. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
2. Аллергик касалликлар.
3. Қуёш нурига ўта сезгирлик билан боғлиқ тери касалликлари. 4. Периферик рак олди касалликлари (гиперкератоз, дискериоз).
5. Ёғли себорея, тери фолликуляр аппаратининг касалликлари.
6. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) касалликлари.
41.Сурма ва унинг бирикмалариОлиш, қайта ишлаш ва қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог1. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
2. Бронх-ўпка аппаратининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
3. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
42.Таллий ва унинг бирикмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш, монокристалларни олиш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, стоматолог, офтальмолог, невропатолог1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Сурункали (гингивит, стоматит, парадонтоз).
3. Кўзнинг олдинги қавати ва қовоқларнинг сурункали касалликлари.
4. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик жараёнлари.
5. Вегетатив нерв система функциясининг ифодаланган даражада бузилиши.
43.Тетраэтил қўрғошинТетраэтил қўрғошин ва этил суюқлигини ёнилғи билан аралаштириш. Этилланган бензинни қўллаш: синов, созлаш, авиа- ва автомоторларни ажратиш ва ювиш, самолёт ва бошқа машиналарни тўлдириш, механизациялашмаган станцияларда этилланган бензинни қўйиш, нефтебазаларда, омборхоналарда ва колонкаларда қурилма ва идишларни тозалаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог1. Нерв системасининг сурункали касалликлари.
44.Металлар: кобальт, ванадий, молибден, титан, цирконий, вольфрам ва уларнинг бирикмалари1. Кобальт ва унинг бирикмаларини олиш ва қўллаш.
2. Ванадий беш оксидини олиш, ферраванадий ишлаб чиқариш, ванадий сақловчи шлакларни қайта ишлаш; молибден, вольфрам ва уларнинг бирикмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш, титанга ишлов бериш, металл титанни ва унинг бирикмаларини қайта ишлаш, вольфрамкобальт қотишмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш, титан-кобальт қотишмалари, цирконийнинг металл кукунлари ва уларнинг бирикмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш.
1 йилда
1 марта
2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЛейкоцитар формула, йирик кадрли флюорография, ТФН (чангли касбларда) ЭКГ (кобальт билан ишлашда)1. Юқори нафас йўлларида тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
3. Аллергик касалликлар.
4. Ҳар қандай этиологияли миокард дистрофияси.
45.Урсол ва унинг бирикмалариУрсол ва урсолли бўёқларни ишлаб чиқариш, мўйналарни бўяш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЛейкоцитар формула. Йирик кардли флюорография1. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
2. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
3. Сурункали бронхит, сурункали пневмония, бронхиал астма.
4. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
46.Фармакологик воситаларМорфин ва уни сақловчи дорилар, витаминлар, сульфаниламидлар, пиразолонлар, ўсмага қарши ва гормонал препаратлар, антикоагулянтлар, анестезиология дорилари (фторатан) ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва тайёрлаш, анестезиологик амалиётида қўллаш, дорихоналарда дорилар тайёрлаш, психиатрик практикада нейролептикларни қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, акушер-гинеколог, невропатологЛейкоцитар формула, эритроцитлар фторатан билан ишлашда вестибуляр аппаратни текшириш1. Ҳид сезиш анализатори функциясининг бузилиши.
2. Вестибуляр аппарати функциясининг бузилиши, жумладан Меньер касаллиги.
3. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
4. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
5. Дисгормонал ўзгаришлар.
6. Алкоголизм, наркомания, токсикомания.
47.Феноллар ва уларнинг ҳосилалариИшлаб чиқариш ва қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог, невропатологТНФ1. Юқори нафас йўлларининг, бронх-ўпка аппаратининг сурункали касалликлари.
2. Аллергик касалликлар, жумладан тери касаллликлари.
3. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
4. Вегетатив нерв система функциясининг ифодаланган даражада бузилиши.
48.Формальдегид А ва ёғли қаторнинг бошқа альдегидлариИшлаб чиқариш ва қўллаш, уларнинг ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматолог, офтальмолог, акушер-гинекологЛейкоцитар формула1. Юқори нафас йўллари ва бронх-ўпка аппаратининг сурункали касалликлари.
2. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
3. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
4. Вегетатив нерв система функциясининг ифодаланган даражада бузилиши.
49.Фосфор ва унинг бирикмалариСариқ фосфор, унинг бирикмалари, фосфорорганик бирикмалар, жумладан пластификаторлар ишлаб чиқариш ва қўллаш.
2. Қизил фосфорни ишлаб чиқариш ва қўллаш, фосфонатларни қазиб олиш, ишлаб чиқариш ва қўллаш.
1 йилда
1 марта


2 йилда
1 марта
Терапевт, стоматолог, невропатолог, отоларинголог, офтальмологЖағларнинг рентгенограммаси (сариқ фосфор билан ишлашда
3 йилда
1 марта
5 йиллик стажидан кейин), холинэстеразанинг активлиги (фосфорорганик пестицидлар билан ишлашда)
1. Оғиз бўшлиғининг касалликлари (тишларнинг кариеси, сурункали гингивит, стоматит, парадонтит).
2. Юқори нафас йўлларининг субатрофик жараёнлари, Гиперпластик ларингит.
3. Сурункали бронхит, сурункали пневмония, бронхиал астма.
4. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
5. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
6. Таянч-ҳаракат аппаратининг суяк тўқимасининг зарарланиши билан кечувчи сурункали касалликлари.
7. Жигар ва ўт ажратувчи йўлларнинг сурункали касалликлари.
50.Фтал кислотаси, фтал ангидриди ва уларнинг ҳосилалариИшлаб чиқариш ва қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, отоларинголог, офтальмолог1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
3. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
4. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари фтал ангидриди билан ишлашда. 5. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
51.Фтор ва унинг бирикмалариФтор ва унинг бирикмаларини ишлаб чиқариш ва қўллаш. Алюминийни электролиз йўли билан олиш, плавикли шпатни қазиб олиш ва қўллаш, фтор ва унинг бирикмалари ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, невропатолог, стоматолог, дерматовенеролог, офтальмолог, хирургТФН, узун суякларнинг рентгенографияси, 7 йиллик иш стажидан кейин 3 йилда 1 марта1. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит. Бурундан нафас олишнинг бузилиши билан кечувчи бурун тўсиғининг қийшайиши.
2. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
3. Сурункали бронхит, сурункали пневмония, бронхиал астма.
4. Оғиз бўшлиғининг касалликлари, тишларнинг қаттиқ тўқималарининг патологияси (парадонтит).
5. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
6. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
7. Таянч-ҳаракат аппаратининг суяк тўқимасининг зарарланиши билан кечувчи сурункали касалликлари.
52.Фуранлар ва уларнинг ҳосилалари. Фурфурол, тетрагидрофуран ва бошқаларИшлаб чиқариш ва қўллаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог1. Гиперпластик ларингит.
2. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
3. Терининг тез-тез қайталаниб турувчи сурункали касалликлари.
53.Хлор ва унинг бирикмалари, хлор сақловчи аралашмалар.Ишлаб чиқариш ва қўллаш, уларнинг ажралиши билан боғлиқ жараёнлар.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, офтальмологЙирик кадрли флюорография, ТФН1. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари. Гиперпластик ларингит.
2. Сурункали бронхит, бронхиал астма, сурункали пневмония.
3. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
4. Терининг тез-тез қайталаниб турувчи сурункали касалликлари.
54.Хлорнафталин ва унинг бирикмалари (галовакс) (нафталинлар: нафталин, хлорнафталин А ва унинг бирикмалари, нафталин гидроокиси ва нафтол)Ишлаб чиқариш ва қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, дерматовенеролог, акушер-гинекологЛейкоцитар формула, қонда билирубин ва АЛТ миқдори.1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Жигар, ўт ажратувчи йўлларнинг сурункали касалликлари.
3. Ёғли себорея тери фоликуляр аппаратининг касалликлари.
4. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
55.Хром А, хром кислотаси А, унинг бирикмалари ва қотишмалариИшлаб чиқариш ва қўллаш (хромнинг бирикмаларини қўшимча компонентлар кўринишида сақловчи моддалар ҳам киради).1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, офтальмолог, акушер-гинекологТерапевт, отоларинголог, дерматовенеролог, офтальмолог, акушер-гинеколог1. Юқори нафас йўлларининг субатрофик касалликлари. Бурундан нафас олишнинг бузилиши билан кечувчи бурун тўсиқларининг қийшайиши.
2. Аллергик касалликлар, жумладан тери касалликлари.
3. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
4. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
5. Жойлашишдан қатъи назар, ўсмалар мавжудлиги, ҳатто анамнезда бўлса ҳам.
6. Вегетатив нерв системасини функциянинг ифодаланган даражада бузилиши.

2-бўлим. Биологик омиллар.

1.Антибиотиклар.Ишлаб чиқариш ва қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенеролог, отоларинголог, акушер-гинеколог.Лейкоцитар формула, пешобнинг анализи1. Аллергик касалликлар.
2. Тез-тез қайталанувчи сурункали бронхит, сурункали пневмония.
3. Кандидоз, микоз, дисбактериоз.
4. Сийдик ажратувчи йўлларининг сурункали касалликлари.
5. Юқори нафас йўлларининг субатрофик ўзгаришлари.
2.Замбуруғ – продуцентлар, оқсилли-витаминли концентрантлар, озиқлантирувчи ачитқилар, комбикорм А.Микробиологик синтез маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенеролог, акушер-гинекологЛейкоцитар формула1. Аллергик касалликлар.
2. Сурункали бронхит, сурункали пневмония.
3. Юқори нафас йўлларининг субатрофик ўзгаришлари.
4. Кандидоз ва бошқа микозлар.
3.Фермент препаратлари, биостимуляторлар А.Ишлаб чиқариш ва тиббиётда, дорихоналарда, қишлоқ хўжалигида ва бошқа соҳаларда қўллаш1 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенеролог, отоларинголог, акушер-гинекологЛейкоцитар формула1. Аллергик касалликлар.
2. Юқори нафас йўлларининг субатрофик ўзгаришлари.
4.Диагностика ва даволаш учун аллергенлар, қон препаратлари А, иммунобиологик препаратлар.Ишлаб чиқариш.1 йилда
1 марта
Терапевт, дерматовенеролог, отоларинголог, акушер-гинекологЛейкоцитар формула1. Аллергик касалликлар.
5.Юқумли касаллик кўзғатувчиси билан зарарланган ва гельментлар билан зарарланган материаллар.Юқумли касаллик кўзғатувчиси ва гельментлар билан зарарланган материаллар билан ишлаш, юқумли касалликлар билан касалланган беморлар билан ишлаш.1 йилда
1 марта
ТерапевтЛейкоцитар формула1. Умумий тиббий монеликлар.
6.Бруцеллёз қўзғатувчилари.Чорвачилик хўжаликлари, чорвачилик маҳсулотлари ва хом ашёсини қайта ишлаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, зарур бўлганда клиник белгиларига кўра керакли мутахассислар (неврополог, жарроҳ, гинеколог, уролог ва бошқалар)Хеддельсон реакциясига қонни текшириш. Мусбат натижа олинганида ёки бруцеллезга шубҳа туғилганида ташхисни тасдиқлаш учун тўлиқ клиник ва лабораторик текширишлар ўтказиш зарур.Бруцеллёзнинг юқиш хавфи юқори бўлган ишларга 18 ёшга тўлмаган шахслар, ҳомиладор аёллар ва эмизувчи оналар қўйилмайди.
7.Ку-иситмаси қўзғатувчилариКу-иситмаси бўйича нохуш территорияларда жойлашган чорвачилик хўжаликлари, Ку- иситмаси билан касалланган ҳайвонлар маҳсулотлари ва хом ашёсини қайта ишловчи корхоналар.1 йилда
1 марта
ТерапевтКомплементни боғлаш реакциясини қонда Бернер коксиели антигени билан текшириш.

3-бўлим. Ишлаб чақариш аэрозоллари.

1.Абразив ва абразив сақловчи.Абразивлар (электроорундлар, нормал, оқ, хромли инокорунд), карбид, бораэльборларни ишлаб чиқариш ва қўллаш, ишлов бериш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, дерматовенерологЙирик кадрли флюорография, ТНФ«Ишлаб чиқариш аэрозоллари» бўлими бўйича монеликлар рўйхати, бандлар: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
2.Кремний сақловчи (озодаморф, кремний қўш оксиди).Излаб топиш, тоғ-кон ишлари, очиқ ва ер ости усулида фойдали қазилмаларни қазиб олиш, уларни бойитиш ва қайта ишлаш, кремний, ойна, динас, аэросил, кремний карбиди, кремний мисли қотишма, сулумин ва бошқаларни ишлаб чиқариш, қуйиш корхоналари, формалаш, тозалаш, қуйиш ва бошқалар. Биноларни тозалашда қум пуркагич ишлари.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенерологЙирик кадрли флюорография, ТНФ.1. Юқори нафас йўлларининг тарқалган субатрофик ўзгаришлари.
Бурун орқали нафас олишга тўсқинлик қилувчи бурун тўсиғининг қийшайиши.
2. Бронх-ўпка системасининг сурункали касалликлари, ўпка сили.
3. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, ёш ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
4. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
5. Аллергик касалликлар - ҳайвонот ва ўсимлик чанглари, поли- мер материаллар, металл-аллергенлар билан ишлашда 3.8-бандда кўрсатилган (пайвандлаш аэрозоллари) баъзи бир ишларда ишлаб чиқаришнинг хавфли, зарарли омиллари комплекси бўйича монеликларни ҳам ҳисобга олиш керак.
3.Металлар ва уларнинг қотишмалари.Металлар ва қотишмаларни қуруқ силлиқлаш, металл кукунлари ва улардан маҳсулотлар олиш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенерологЙирик кадрли флюорография, ТНФ
4.Силикатли ва силикат сақловчилар: а) асбест сақловчи асбест 10% ва ундан юқори);
б) асбест сақловчи (асбест 10% дан кам);



в) бошқа силикатлар ва силикат сақловчилар.
Асбест конлари ва астбестни излаб топиш, қазиб олиш ва қайта ишлаш. Олиш ва сунъий қайта ишлаш.
Асбестцемент, асбестокалит, волокин, астбестрезинадан буюмларни ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш.


Ойнали ва минерал талалар, цемент, лой, шамот боксит, нефеллинли силим, дистенсиллиманит, оливин, аппатит, хромманезин, ферстерит, оҳак, баит, котленит, инфузор тупроқ, туфаял, пемза, перлит, металлургияда темир-рудали концентрантлар ва агломерантлар ва бошқаларни ишлаб чиқариш ва қўллаш.
1 йилда
1 марта







2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматолог

Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматолог
Йирик кадрли флюорография, ТНФ.
5.Углерод сақловчи.1. Кўмирни қазиб олиш, қайта ишлаш ва қўллаш.
2. Қора қурум, сунъий графит, кокс ишлаб чиқариш ва қўллаш. Табиий ва сунъий олмосларга ишлов бериш ва қўллаш.
1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог.Йирик кадрли флюорография, ТНФ.
6.Ўсимлик ва ҳайвонот чанги.Пахта, зиғир, кўкнори, жун, каноп, дон, тамака, ёғоч, торф, қулмоқ (хмель)ни қайта ишлаш. Қоғоз ва табиий ипак ва бошқаларни ишлаб чиқариш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенеролог.Йирик кадрли флюорография, ТНФ, лейкоцитар формула
7.Неорганик люминафорлар чанги (жумладан 5% дан кам кадмий бўлса).Ишлаб чиқариш ва қўллаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, дерматовенерологЙирик кадрли флюорография, ТНФ.
8.Пайвандлаш аэрозоллари.Ёйли, плазмали, газплазмали пайвандлаш, эритиш ва қирқиш, контактли туташ пайвандлаш, металларни электршлакли пайвандлаш.Терапевт, невропатолог, отоларинголог, офтальмолог (фтор бирикмаларини сақловчи пайвандлаш аэрозоллари таъсирида).Йирик кадрли флюорография, узун суякларнинг рентгенографияси (фтор бирикмаларини сақловчи пайвандлаш аэрозоллари таъсирида ва 7 йилдан ортиқ иш стажида)
а)Марганец (20% дан юқори), никель, хром, фтор, бериллий, қўрғошин сақловчи.Юқори сифатли, жумладан зангла- майдиган пўлатларни пайвандлаш, эритиш, чўянни никелли никел мисли электродлар ва ўтказгичлар билан пайвандлаш ва эритиш; бериллий ва унинг қотишмаларини пайвандлаш ва қирқиш.2 йилда
1 марта (шамоллатиш қийин бўлган ёпиқ жойларда, цистерна, кемалар ва бошқалар ичида иш бажарилганда 1 йилда 1 марта).

4-бўлим. Физик омиллар.

1.Ионловчи нурланишлар. Радиоактив моддалар ва ионловчи нурланишлар манбаалари.Радиоактив моддалар ва ионловчи нурланишлар манбаалари билан боғлиқ ҳамма ишлар.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмолог, отоларинголог, дерматовенеролог, акушер-гинеколог.Гемоглобин, эритроцитлар, тромбоцитлар, лейкоцитар формула, ЭКГ, ТНФ, ўпка рентгенографияси. Кўрсатмалар бўлганда цитогенетик текширув (Кариокинетик усули)*1. Гемоглобиннинг эркакларда 130 г/л, аёлларда 120 г/л, лейкоцитлар 4,5. 109/л, тромбоцитлар 180000 дан кам бўлиши.
2. Облитерловчи эндартерит, Рейно касаллиги, периферик томирларнинг ангиоспазми.
3. Ўсмалар, хавфли ўсмалар, ўсмадан олдинги ҳолатлар.
4. Нур касаллиги.
5. Бурун бўшлиқларининг сурункали йирингли касалликлари, тез-тез қайталанувчи сурункали отит.
6. Терининг сурункали касалликлари, жумладан замбуруғли касалликлари.
7. Кўриш ўткирлиги коррекция қилинганда бир кўзда 0,5 бошқасида 0,2 дан кам бўлмаслиги керак. Кўз туби нормал ҳолатда бўлган миопия 10Д, гиперметрония 80Д, астигматизм 30Д дан кўп бўлмаслиги керак.
8. Катаракта.
2.Ионловчимас нурланишлар. Лазер нурланишлар.Лазер билан боғлиқ ҳамма ишлар.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмолог, дерматовенеролог, акушер-гинекологЭритроцитлар, тромбоцитлар, лейкоцитар формула, ЭКГ1. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
2. Кўриш ўткирлиги коррекция қилинганда бир кўзда 0,6, бошқасида 0,5 дан кам бўлмаслиги керак.
3. Катаракта.

*Авария-созлаш ишларига жалб қилинган ва нурланиш эҳтимоли бўлган ходимлар дастлабки тиббий кўрикларни ва кейинги кўрикларни СанПиН № 0029-94 бўйича ўтайдилар.

3.Электромагнит майдонлари. 30 мГц дан 300 ГТц гача (ОВЧ, УВЧ КВЧ, КВЧ); 30 мГц дан кам частотали (ВЧ, СЧ, НЧ, ОНЧ, СНЧ, КНЧ). Доимий электр ва доимий магнит майдонлари. Электростатик майдонлар Электромагнит энергияси манбалари билан боғлиқ ҳамма ишлар.

Доимий электр ва магнит майдонларининг манбалари билан боғлиқ ҳамма ишлар.




Электр майдонлари манбалари ва электростатик майдонлар хосил бўлиши билан боғлиқ бўлган ишлар.
1 йилда
1 марта

2 йилда
1 марта





2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмологЭритроцитлар, тромбоцитлар, лейкоцитар формула, ЭКГ, қондаги қанд миқдори1. Катаракта.
2. МНС касалликлари.
4.Ишлаб чиқариш вибрацияси.Маҳаллий, умумий ва мураккаб вибрация билан боғлиқ ҳамма ишлар (меҳнат) турлари.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, отоларинголог, хирург, акушер-гинеколог, офтальмологСовуқ сув синамаси, вибрация сезгисини аниқлаш; вестибуляр аппаратни текшириш, қондаги қанд миқдори (умумий вибрация таъсирида ишловчилар учун)1. Облитерацияловчи эндартериит, Рейно касаллиги, периферик ангиоспазм.
2. Периферик нерв системасининг касалликлари.
3. Вестибуляр аппарати функциясининг бузилиши, жумладан Меньер касаллиги.
4. Аёллар жинсий аъзоларининг аномалиялари. Бачадон ва тухумдонларнинг сурункали касалликлари.
5. Юқори ва асоратли миопия (80Д дан юқори).
6. Қандли диабет.
7. Алкоголизм, токсикомания.
5.Ишлаб чиқариш шовқини.Ишлаб чиқариш шовқини таъсири билан боғлиқ ҳамма меҳнат турлари, жумладан эшитиш анализаторининг зўриқиши билан кечувчи жараёнлар: 81 дан 99 дБ
100 дБ дан юқори






2 йилда
1 марта
1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, невропатолог.Аудиометрия, вестибуляр аппаратни текшириш.1. Эшитишнинг турғун пасайиши (битта қулоқда бўлса ҳам) этиологиясидан қатъи назар.
2. Отосклероз ва қулоқнинг бошқа сурункали касалликлари. 3. Вестибуляр аппарат фаолиятининг бузилиши, жумладан Меньер касаллиги.
4. Гипертония касаллиги.
6.УльтратовушУльтратовуш дефектоскоплар ва тиббий асбоблар билан ишлаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, жарроҳ, акушер-гинеколог1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Облитерацияловчи эндартрит, Рейне касаллиги, периферик ангиоспазм.
7.ИнфратовушЖадал шовқин билан боғлиқ бўлган ишлаб чиқаришдаги ҳамма меҳнат турлари
110дан 120 дБлингача 120 дБлин ва ундан юқори



2 йилда
1 марта
1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, жарроҳ, акушер-гинеколог1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Облитерацияловчи эндартрит, Рейне касаллиги, периферик ангиоспазм.
8.Юқори атмосфера босимиКессонларда ва барокамераларда ишлаш, сув ости ишлари.1 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог, невропатолог, офтальмолог, жарроҳЙирик кадрли флюорография, вестибуляр аппаратни текшириш, ЭКГ.1. Таянч-ҳаракат аппаратининг ривожланиш аномалиялари ва шикастланишларнинг асоратлари. 2. Сурункали отит, Ноғора пардасининг атрофик чандиқлари, сурункали евстахинт.
3. Қандли диабет.
4. Юқори нафас йўлларининг бронх-ўпка сурункали касалликлари.
5. Вестибуляр аппарат фаолиятининг бузилиши, жумладан Меньер касаллиги.
6. Кўриш ўткирлиги бир кўзда 0,8, иккинчисида 0,5 (коррекциясиз) гача пасайишига сабаб бўлувчи кўзларнинг ҳар қандай касаллиги.
7. Марказий ва нерв системасининг сурункали касалликлари, компенсация даражасидан қатъи назар.
8. Юрак касалликлари, компенсация даражасидан қатъи назар.
9. Қисилишга мойил чурралар. 10. Веналарнинг тарқалган варикоз кенгайиши, геморрой, облитерацияловчи эндартрит. 11. Гипертония касаллиги.
12. Алкоголизм, наркомания, токсикомания.
9.Паст ҳарорат.Ишлаб чиқариш хоналари ва зоналаридаги паст ҳароратда (санитария меъёридан паст бўлган) доимий ишлаш.1 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, жарроҳ, акушер- гинекологСовуқ сув синамаси.1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Облитерацияловчи эндартериит, Рейне касаллиги, периферик ангиоспазм.
3. Веналарнинг варикоз кенгайиши, тромбофлебит.
4. Бачадон ва тухумдонларнинг сурункали яллиғланиш касалликлари.
10.Юқори ҳарорат ва нисбий иссиқлик нурланиш.Ишлаб чиқариш хоналарида доимий юқори ҳарорат (санитария меъёрдан юқори бўлганда ва нисбий иссиқлик нурлари таъсирида ишлаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, офтальмолог, дерматовенеролог.1. Кўриш ўткирлиги коррекция қилинганда бир кўзда 0,5, иккинчи кўзда 0,2 дан паст бўлмаслиги керак.
2. Кўриш майдонининг 200 га чегараланиши.
3. Катаракта.
4. Терининг тез-тез қайталанувчи сурункали касалликлари.
11.Кўришнинг зўриқиши.Кўришнинг зўриқиши билан кечувчи ҳамма иш турлари:
а) прециоз ишлар I (0,15 мм гача бўлган объектлар) ва II (0,15 дан 0,3 мм гача бўлган объектлар);
б) III ва IV даражадаги кўришнинг зўриқиши билан кечувчи ишлар (0,5 мм) ва дисплей экранлари ва бошқалар, кузатиш билан боғлиқ ишлар.


1 йилда
1 марта

2 йилда
1 марта
ОфтальмологКўриш ўткирлигини текшириш.1. Кўриш ўткирлиги, дастлабки тиббий кўрикда коррекция қилинганда 1,0 даврий тиббий кўрикларда 0,8 ва иккинчи кўзда 0,5 дан кам бўлмаслиги керак.
2. Рефракиянинг аномалиялари: дастлабки тиббий кўрикда миопия 2, 0Д, гиперметрония 1,5 Д, астигматизм 0,5Д дан юқори, даврий тиббий кўрикларда миопия 4Д, астигматизм 2,0Д дан кўп бўлмаслиги керак.
3. Бинокуляр кўринишнинг йўқлиги.
4. Аккомодациянинг ёшга нисбатан пасайиши.
5. Лагофтальм.
6. Кўзнинг олдинги қаватининг (қовоқ, коньюктива, шох парда, кўз ёши ажратувчи йўллар) сурункали касалликлари.
7. Кўриш нерви, тўр парданинг касалликлари.
8. Глаукома.
12.Жисмоний зўриқишлар.Смена давомида юкларни қўл билан кўтариш (юк оғирлиги кг) ёки куч ишлатиш (1Н = 0,1 кгс) билан боғлиқ ишлар:
– эркаклар учун 30 кг дан ортиқ (ёки 300Н), аёллар учун 6 кг дан ортиқ (ёки 60Н);
– аёллар учун бошқа иш билан алмаштириб бажарилганда 9 кг дан ортиқ (ёки 90Н) дан ортиқ, юкни юқорига 1,5 м га кўтаришда 7 кг дан ортиқ (ёки 70Н) смена давомида иш юзасидан кўтариладиган ёки суриладиган юкнинг оғирлиги эркаклар учун 12 т.дан ортиқ, аёллар учун - 10 т. Полдан ёки иши юзасидан паст бўсағадан кўтарилганда, эркаклар - 5 т ортиқ, аёллар - 2 т ортиқ;
б) мажбурий иш ҳолатида, жумладан туриш билан боғлиқ ишлар. Мушакларнинг маҳаллий зўриқиши, асосан панжа ва билак мушакларининг зўриқиши билан боғлиқ ишлар;
в) вақти-вақти билан тарозида юкни иккала қўл билан ушлаб туриш эркаклар учун 10 кг дан ортиқ, аёллар учун 6 кг дан ёки бир кўлда, эркаклар учун 5 кг, аёллар учун 3 кг дан ортиқ;
г) смена давомида 300 мартадан ортиқ тананинг букилишлари (визуал баҳоланганда вертикалдан 30Д дан ортиқ бўлиши керак) билан боғлиқ ишлар; сменанинг 50 % вақти давомида мажбурий иш ҳолатида (тиззаларда, ётган ҳолда, турган ва бошқалар) бўлиш.
2 йилда
1 марта
Невропатолог, жарроҳ, акушер-гинеколог, терапевтДинамометрия, қондаги қанд миқдори.1. Таянч-ҳаракат аппаратининг касалликлари.
2. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
3. Облитерацияловчи эндеартериит, Рейне касаллиги, периферик ангиоспазм.
4. Оёқ веналарининг яққол ифодаланган варикоз кенгайиши, тромбофлебит, геморрой.
5. Энтероптоз, чурралар, тўғри ичакнинг тушиши. 6. Аёлларнинг жинсий аъзоларининг аномалиялари. Жинсий аъзоларнинг силжиши.
7. Бачадон ва тухумдонларнинг сурункали яллиғланиш касалликлари.
8. Қандли диабет.
9. Умуртқа остеохондрози.
12а.Овоз бойламларининг зўриқиши билан кечувчи ишлар: ўқитувчилик, дикторлик, актёрлар, телефон станциясида ишлаш.2 йилда
1 марта
Терапевт, отоларинголог.Овоз аппарати функционал фаолиятининг бузилиши билан кечувчи сурункали касалликлар (сурункали ларингит, фарингит ва бошқалар).

Бажариладиган ишнинг хусусияти

Кўрикнинг даврийлик муддати

Иштирок этувчи шифокор-мутахассислар

Лабораторик ва функционал текширишлар

Ман этувчи тиббий монеликлар ва умумий ман этувчи тиббий монеликларга қўшимчалар

1

2-3

4

5

6

7

1.Баландликда ишлаш, баландликка чиқиш ишлари ва баландликка кўтарилиш билан боғлиқ ишлар, кўтарувчи мосламаларда хизмат қилувчилар2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмолог, жарроҳ, психиатр, (фақат баландликка чиқиш ишларидагилар учун), отоларинголог, акушер-гинекологВестибуляр аппаратни текшириш, кўриш ўткирлигини ва кўриш майдонини текшириш1. Баландликда ишлаш ва баландликка кўтарилиш билан боғлиқ ишлар, кўтарувчи мосламаларда хизмат қилувчилар (миноралик, серкалик, кўприкли, ўрмаловчи, ўзи юрар темир йўл, портлардаги ва сузувчи кранларда ишловчилар;
агар кранда ишловчилар ўзи юрар ёки ўрмаловчи кранларда бир вақтнинг ўзида ҳайдовчи бўлиб ишласа, унда бир вақтнинг ўзида ҳайдовчилар учун ҳам ман этиладиган тиббий монеликлар ҳам қўлланилади).
1.1. Чурра, сиқилишга мойил, ишлашга халақит берувчи, ўртача оғир ишни бажаришга халақит берувчи хавфсиз шишлар.
1.2. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
1.3. Облитерацияловчи эндартерит.
1.4. Веналарнинг росмана кенгайиши, тромбофлебит, қон оқиш билан тез-тез қайталаниб турадиган бавосил (геморрой). 1.5. Келиб чиқиши турлича бўлган эшитишнинг турғун даражада пасайиши (шивирлаб гапириши 3 м дан кам бўлмаган масофадан эшитиш).
1.6. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши, шу жумладан Меньер хасталиги. 1.7. Кўриш аъзоларининг касалликлари:
а) Коррекциясиз кўришнинг бир кўзда 0,5; иккинчисида 0,2 дан кам бўлиши;
б) Кўриш майдонининг 20° дан кўп чегараланиши;
в) Давосиз ёшланиш ва даволаб бўлмайдиган дакиоцистит;
г) Глаукома.
1.8. Эпилепсия (тутқаноқ) ва синкопал ҳолат. 1.9. Аёллар жинсий аъзоларининг аномалия ҳолати. Тез-тез қайталаниб турувчи бачадоннинг сурункали яллиғланиш касалликлари.
1.10. Периферик асаб системасининг шикастланиши билан ўтадиган умуртқа остеохондрози.
1.11. Вегетатив дистония синдроми.
2.Кучланиши 220 ва ундан кўп ишлаб турган электр ускуналарда ишловчилар, навбатчи ходимлар, электр ускуналарда юқори вольтли синов ишларини бажарувчи созловчилар, монтажчилар, 220 В ва юқори электр ускуналарда кучланиш таъсирида иш бажарувчилар2 йилда
1 марта
2. Лифтерлар ва тезюрар лифтларнинг кузатувчилари (оддий турдаги лифтга лифтерларни қабул қилишда ман қилинган кўрсатмалар бўлмайди).
2.1. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши, шу жумладан Меньер касаллиги. 2.2. Этиологиясидан қатъи назар, эшитишнинг турғун даражада пасайиши (шивирлаб гапирганда 3 м масофадан эшитмаслик).
2.3. Кўриш ўткирлиги коррекция қилинганда 0,5 дан кам, иккинчи кўзда 0,2 дан кам бўлиши ёки 0,7 бинокуляр кўришнинг йўқлигида.
1. Этиологиясидан қатъи назар, эшитишнинг турғун пасайиши (шивирлаб гапирганда 3 м масофадан эшитмаслик) (ЭЎМ созлаш ва эксплуатация қилиш ишларидан ташқари).
2. Кўриш ўткирлиги бир кўзда – 0,5 дан кам, иккинчисида – 0,2 дан кам коррекцияси билан.
3. Кўриш майдонининг 20° дан кўп чегараланиши.
4. Даволаб бўлмайдиган турғун кўз ёшланиши.
5. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши.
6. Алкоголизм, наркомания, токсикомания (алоҳида кўрсатмалар шахсий равишда).
3.Давлат ўрмон кўриқлаш ишлари, ортиш-ташиш ва ёғочга дастлабки ишлов бериш.2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, жарроҳ, отоларингологВестибуляр аппаратни текшириш1. Вена қон томирларининг яққол кенгайиши. Оёқлардаги тромбофлебит, қон оқиш билан тез- тез қайталаниб турадиган бавосил (геморрой).
2. Облитерацияловчи эндартериит.
3. Чурра. 4. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
5. Хар хил этиологияли эшитишнинг турғун даражада пасайиши (3 м масофадан кам шивирлаб гапиришни эшитмаслик).
6. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши.
7. Кўриш ўткирлигининг коррекцияси билан бир кўзда – 0,5 дан кам, иккинчисида – 0,2 дан кам бўлиши.
4.
4.1.









4.2.


4.3.









4.4.

Нефт ва газ саноатидаги ишлар, шу жумладан киши яшамайдиган ва яшашга етарли мосланмаган туманларда навбатчилик усулида ишлаш.





Ер ости ишларининг ҳар хил тури.

Гидрометериология станциясидаги ишлар, баланд тоғли қурилмалар, чўл ва киши яшамайдиган туманлар ва оғир иқлимли шароитларда ишловчилар.




Геология қидириш ишлари, топографик, қурилиш ва бошқа ишлар (узоқ, кам аҳоли ва тоғли туманларда ишлаш), жумладан навбатчи-экспедиция усулидаги иш.
2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмолог, жарроҳ, отоларинголог, психиатр, дерматовенерологПешобнинг умумий таҳлили, ЭКГ, вестибуляр аппаратни текшириш.1. Периферик нерв системасининг сурункали касалликлари.
2. Облитерацияловчи эндартериит, вена қон томирларининг росмана кенгайиши, тромбофлебит, қон оқиш билан тез-тез қайталаниб турадиган бавосил (геморрой).
3. Сиқилишга мойил чурра, туғри ичакнинг тушиб қолиши.
4. Хар қандай этиологияли эшитишнинг турғун пасайиши (3 м масофадан кам шивирлаб гапиришни эшитмаслик).
5. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши, жумладан Меньер хасталиги.
6. Юқори нафас йўлларининг кенг тарқалган субатрофик ўзгаришлари.
7. Кўришнинг ўткирлиги коррекция билан бир кўзда – 0,5 дан кам, иккинчисида – 0,2 дан кам (ер ости ишларида коррекциясиз).
8.Даволаб бўлмайдиган кўзнинг росмана ёшланиши.
9. Тез-тез қайталаниб турувчи терининг сурункали хасталиклари.
10. Меъда ва ўн икки бармоқ ичак яраси.
11. Жигар, ўт ажратиш системаси, меъда ости безининг тез-тез қайталаниб турувчи сурункали касалликлари.
12. Бронхиал астма, ўпка сили.
13. Аёл жинсий аъзоларининг аномалиялари (нуқсонлари). Бачадон ва ортиқларининг тез қайтарилиб турадиган сурункали яллиғланиш хасталиклари.
14. Функцияси бузилган таянч-ҳаракат аппаратининг касалликлари.
15. Пароксизмали вегетодистония синдроми.
5.Идишларни босим остида ишлатувчи аппаратчилар.3 йилда
1 марта
Терапевт, офтальмолог, отоларингологКўриш ўткирлигини ва майдонини текшириш1. Кўришнинг ўткирлиги коррекция билан бир кўзда – 0,5 дан кам, иккинчисида – 0,2 дан кам.
2. Кўриш майдонининг 20° дан кўпроқ чегараланиши.
3. Кўзнинг даволаб бўлмайдиган турғун ёшланиши.
4. Ҳар қандай этиологияли бир ва икки ёқламалик эшитиш қобилиятининг турғун даражада пасайиши (3 м дан кам масофадан туриб шивирлаб гапиришни эшитмаслик).
6.Машинистлар (ўт қаловчилар), қозонхона операторлари, газни назорат этувчи ишчилар).2 йилда 1 марта Терапевт, офтальмолог, отоларинголог, дерматовенеролог, невропатологЙирик кадрли флюорография, вестибуляр аппаратни текшириш.1-4. Монеликлар рўйхати б 5 ҳамда.
5. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши.
6. Функцияси бузилган юқори нафас йўллари ва нафас аъзоларининг росмана ифодаланган касалликлари.
7. Қайталаниб турувчи терининг сурункали касалликлари.
8. Противогазда ишлашга халақит берувчи касалликлар (газ назорати хизмати ишчилари учун).
7.Халқ хўжалигида портловчи моддалар билан ишлаш, портлаш ва ёнғинЙилига 1 марта Терапевт, невропатолог, психиатр, офтальмолог, отоларинголог1. Марказ?й асаб системасининг органик касалликлари.
2. Периферик асаб системасининг сурункали хасталиклари.
3. Бир ёки икки томонлама ҳар қандай этнологияли эшитиш қобилиятининг турғун даражада пасайиши (3 м дан кам масофадан туриб шивирлаб гапиришни эшитмаслик).
4. Кўзнинг даволаб бўлмайдиган турғун ёшланиши.
5. Алкоголизм, наркомания, токсикомания.
6. Вегетатив дистония синдроми.
8.Қурол тақиб ва уни ишлатишга рухсат берилган ишдаги ҳарбий соқчилар, махсус алоқа хизматчилари, инкассаторлар. Давлат бошқа тизими ишчилари ва бошқалар.Йилига
1 марта
Терапевт, невропатолог, отоларинголог, офтальмолог, психиатр, жарроҳ, дерматовенерологКўриш ўткирлигини текшириш, ЭКГ1. Қўл-оёқ кафтларининг йўқлиги.
2. Периферик қон-томир касалликлари (облитерацияловчи эндартериит, вена ва қон томирларининг варикоз кенгайиши ва бошқалар).
3. Периферик ва МАСнинг сурункали касалликлари.
4. Тез қайталаниб турувчи сурункали тери хасталиклари.
5. Кўриш ўткирлигининг коррекция билан бир кўзда 0,5 дан кам, иккинчисида 0,2 дан кам ёки бир кўзда 0,7; иккинчисида – умуман кўриш бўлмаслиги.
6. Этиологияси турлича бўлган эшитиш қобилиятининг турғун даражада пасайиши (3 м дан кам масофадан туриб шивирлаб гапиришини эшитмаслик).
7. МАСнинг органик касалликлари.
8. Алкоголизм, наркомания, токсикомания.
9.Газдан ҳимоя қилиш хизмати, газдан муҳофазалаш кўнгилли дружиналари, очиқ газ ва нефт отилиб чиқишни бартараф этиш харбийлашган қисмлар ва отрядлар, ҳарбийлашган тоғ-кон хавфидан муҳофазаловчи командалар, ёнғиндан муҳофазалаш хизмати.Йилига
1 марта
Терапевт, отоларинголог, офтальмолог, жарроҳ, психиатр, невропатологЙирик кадрли флюорография, ЭКГ, пешобнинг умумий таҳлили, вестибуляр аппаратни текшириш.1. Периферик ва МАСнинг сурункали касалликлари.
2. Алкоголизм, наркомания, токсикомания.
3. Руҳий касалликлар (ҳатто тинч ҳолатдагиси).
4. Юрак-томир касалликларининг барчаси, ҳатто компенсациялашган турлари ҳам.
5. Нафас аъзоларининг барча сурункали хасталиклари.
6. Тиш касалликлари, оғиз бўшлиғи хасталиклари, тишларнинг бўлмаслиги, олиб қўйиладиган протезлар борлиги, альвеоляр пиоррея, стоматитлар, перидонтит, анкилозлар ва пастки жағ контрактураси, жағ артрити.
7. Умуман жисмонан ривожланишдан орқада қолиш, таянч-ҳаракат аппарати ривожланишининг етишмаслиги.
8. Нафас олиш бузилишига ва противогаз билан ишлаш мумкин бўлмайдиган кўкрак қафасининг қийшайиши (деформацияси).
9. Жисмоний иш қилишга халақит берувчи ёки функциясининг бузилишига олиб келувчи қорин бўшлиғи аъзоларининг касалликлари.
10. Умуртқа поғонасининг ҳар қандай касалликлари, функцияси бузилган оёқ-қўл хасталиклари.
11. Ишлашда ва газ таъсирига қарши шахсий мосламаларда ишлашга халақит берадиган хавфсиз ўсмалар.
12. Чурра (грыжа)нинг ҳамма турлари.
13. Облитерацияловчи эндоартрит, вена ва қон томирнинг варикоз кенгайиши, тромбофлебит.
14. Нафас функциясининг қийинлашуви билан кечувчи бурун тўсиғининг қиймати. 15. Юқори нафас йўлларининг кенг тарқалган субатрофик ўзгаришлари.
16. Ўрта қулоқнинг сурункали касалликлари. 17. Ҳар қандай этиологияли эшитишнинг пасайиши (бир қулоқда бўлса ҳам) (3 м масофадан кам шивирлаб гапиришни эшитмаслик).
18. Вестибуляр аппарат функциясини бузилиши. 19. Кўришнинг ўткирлиги бир кўзда – 0,8 дан кам, иккинчисида – 0,5 дан кам, коррекция кўрилмайди.
20. Кўриш функциясининг яққол даражада бузилган кўз пардасининг сурункали касалликлари. Қовоқнинг турғун ўзгаришлари, кўз олмасининг ҳаракатини чекловчи қовоқ мушакларининг парези.
21. Кўриш майдони (0° дан кўпроқ чегараланиши).
22. Қандли диабет.
10.Механизациялашган қурилмалардаги ишлар (токарлик, фрезерлик ва бошқа дастгоҳ қолипловчи пресслар)2 йилда
1 марта
Терапевт, офтальмолог, невропатолог, отоларингологВестибуляр аппаратни текшириш1. Кўришнинг коррекция билан бир кўзда 0,5 дан кам, иккинчисида – 0,2 дан кам.
2. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши.
3. Тутқаноқ (эпилепсия) ва синкопал ҳолат.
4. Вегетатив дистония синдроми (пароксизмал кечиши).
11.Бевосита транспорт ҳаракати билан боғлиқ ишлар, жумладан завод ичидаги (юкловчи, электрокара ҳайдовчилари, созловчилар ва бошқалар).2 йилда
1 марта
Терапевт, невропатолог, офтальмолог, отоларингологВестибуляр аппаратни текшириш, кўриш ўткирлиги ва майдонини текшириш.1. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилиши, жумладан Меньер касаллиги.
2. Бир ёки икки томонлама ҳар қандай этиологиядаги эшитиш қобилиятининг турғун даражада пасайиши (3 м дан кам масофадан туриб шивирлаб гапиришни эшитмаслик).
3. Кўриш аъзоларининг касалликлари:
а) кўриш коррекцияси билан – бир кўзда
– 0,5 дан кам, иккинчисида - 0,2 дан кам;
б) даволаб бўлмайдиган турғун кўз ёшланиши;
в) рангли сигналларни қўлловчи ишчиларга рангни сезишнинг бузилиши;
г) кўриш майдонининг 200 дан кўпроқ чегараланиши.
4. Вегетатив дистония синдроми (пароксизмал кечиши).
12.Автотранспорт воситалари, шаҳар электротранспорти, трактор ва бошқа ўзиюрар машиналар ҳамда мотоблок ҳайдовчилари.2 йилда
1 марта
Терапевт, офтальмолог, невропатолог, отоларингологВестибуляр аппаратини текшириш, кўриш ўткирлигини ва майдонини текшириш.
12.1.А тоифалик барча турдаги ва белгидаги мотоцикллар, мотороллерлар, мотонарталар.3 йилда
1 марта
1. Кўриш функциясининг яққол даражада бузилган кўз пардасининг сурункали касалликлари, шиллиқ парда ва қовоқнинг турғун ўзгаришлари, кўриш ёки кўз олмаси ҳаракатини чекловчи қовоқ мушакларининг парези (яхши натижали жарроҳлик давосидан кейин ҳайдовчи бўлиб ишлашга рухсат этилади).
2. Сурункали, консерватив йўл билан даволаб бўлмайдиган ёш безининг яллиғланиши, ёш қопининг тешилиши ҳамда даволаб бўлмайдиган кўз ёшланиши (ижобий натижали жарроҳлик давосидан сўнг ҳайдовчилик ишига қўйиш рухсат этилади).
3. Ҳар хил этиологияли ғилай кўз натижасида келиб чиққан турғун диплопия.
4. Ҳар қандай меридиандаги кўриш майдонининг 20° дан кўпга чекланиши. Марказий скотома, бутунлай ёки қисман (5-бобда кўрсатилган, кўриш функциясининг кўрсаткичлари скотомада паст бўлмаса чекланмаган ҳолда ишга рухсат этилади).
5. Нур қабул қилиш ёки кўз таги рефракциясининг аномалияси ва бошқа сабабли органик характерга эга бўлган турғун хиралашиш натижасида кўришнинг пасайиши:
а) Кўришнинг коррекция билан 0,5 камдан яхши; 0,2 дан кам ёмон ҳолати рухсат этилган коррекция узоқдаги нарсаларни яқиндагина кўзи ўтмайдиган ва узоқдаги нарсаларни яқиндаги нарсалардан яхшироқ кўрувчи 8 ОД, шу жумладан астигматизмда контактли линзалар билан 3 ОД (сфера ва цилиндр йиғиндиси 8 ОД дан ошмаслиги керак). Икки кўздаги линзалар кучининг фарқи 3 ОД дан ошмаслиги керак;
б) Бир кўзда кўришнинг йўқлиги;
в) Шох пардасининг рефракцион операциядан кейинги ҳолати (кератотомия, кератомелоз, кератокоагуляция, рефракцияли кератопластика). Операциягача рефракция 8,0 дан 8,0 Д гача бўлган ва асоратлар бўлмаса, кўриш ўткирлиги коррекция билан 5-а банддаги кўрсаткичлардан кам бўлмаган ҳолатларда операциядан сўнг шахслар 3 ойдан кейин ҳайдовчилик ишига қўйилиши мумкин. Операциягача бўлган рефракцияни аниқлаб бўлмаса, кўз ўқининг узунлиги 21,5 дан 27,0 мм гача бўлганда ишга яроқли деб топилади.
г) Ҳатто битта кўзда сунъий гавҳар бўлса, кўз ўткирлиги коррекция билан 5-а бандда келтирилган кўрсаткичлардан кам бўлмаса, операциядан кейинги кечишида асоратлар кузатилмаса ва кўриш майдони меъёрда бўлганда узоқ муддат меҳнат қилганлар ҳайдовчиликка қўйилади.
6. Ранг сезиши бузилганларга ишлаш рухсат этилади.
7. Тўр парда ва кўриш нерви хасталиклари (пигментли ретинит, кўриш нерви атрофияси, тўр парданинг кўчиши ва бошқалар).
8. Глаукома (бошланғич конпенсациялашган глаукомада, кўз остининг меъёрий ҳолатида, кўриш ўткирлиги ва майдони кўрсаткичлари
4, 5-банддаги миқдордан кам бўлмаганда (навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади).
9. Бир қулоқнинг умуман эшитмаслиги, иккинчи қулоқнинг бир метр масофадан ёки иккала қулоқнинг 2м дан кам масоф?да эшитиши (умумий карликда навбатдаги кўрикка 2 йилдан кейин қўйилади).
10. Ўрта қулоқнинг сурункали бир томонлама ёки икки томонлама йирингли яллиғланиши холеотеома ёки полиплар, эпитимпанит билан асоратланган, фистула симптоми борлиги яхши натижали хирургик даволашдан кейин масала индивидуал ҳал қилинади.
11. Сурункали йирингли мастоидит. Мастоидэктомиядан кейинги асоратлар (киста, оқма яра).
12. Вестибуляр аппарат функциясининг бузилишини келтириб чиқарувчи турли этиологияли вестибуляр кризлар, бош айланиши синдромлари, нистагм
(Меньер хасталиги, лабиринтлар, келиб чиқиши ҳар хил бўлган вестибуляр кризлар ва бошқалар.
13. Кўз корачиғини ўрта ҳолатдан 700 га бурганда пайдо бўладиган спонтан нистагм.
14. Хавфсиз ўсмалар, кам ҳаракатчан чандиқлар – оёқ-қўл ҳаракатининг қийинлашуви, бўйин ҳаракати чекланиши, катта бўғимлардаги ўзгаришлар, нотўғри битган синиш, сохта бўғимлар, шунингдек умуртқалар ўзгариши натижасида ҳаракатнинг бузилиши.
15. Бир қўл ёки оёқнинг бўлмаслиги, бир қўл ёки оёқ кафтларининг бўлмаслиги, шунингдек қўл ва оёқ кафтларининг деформацияси, ҳаракатининг қийинлашуви. Бир болдири олиб ташланган шахслар, агар чўлтоқ болдирининг 1/3 қисми бўлса ва ампутация қилинган оёқ-тизза бўғими ҳаракати сақланган ҳолатда ишга қўйилиши мумкин.
16. Бармоқларнинг ёки фалангаларнинг бўлмаслиги, шунингдек фалангалар аро бўғимларнинг ҳаракатсизлиги:
а) ўнг ёки чап қўлда катта бармоқнинг иккита фалангасининг бўлмаслиги;
б) ўнг қўлда икки ёки ундан ортиқроқ бармоқларнинг йўқлиги ёхуд ҳаракатсизлиги, ё бўлмаса, бир бармоқ бўлса ҳам, ҳаракатининг умумий чекланиши;
в) чап қўлда уч ёки ундан ортиқ бармоқларнинг йўқлиги ёки ҳаракатсизлиги, бир бармоқ бўлса ҳам ҳаракатининг чекланганлиги (ушлаш функцияси ва бармоқлар кучи сақланган ҳолда масала алоҳида-алоҳида ҳал қилинади.
17. Калла суягининг неврологик симптоматикаси бўлган травматик деформациялар ва ўзгаришлар. Калла суягининг унчалик аҳамиятли бўлмаган ўзгаришлари ёки деформацияларда (неврологик симптоматика кузатилганда) навбатдаги кўрикка 2 йилдан кейин қўйилади.
18. Оёқларнинг 6 см ёки ундан ортиқ қисқаришларида, агарда оёққа суяклар, юмшоқ тўқима ва бўғимларда ўзгаришлар кузатилмаси, ҳаракатлар ҳажми сақланган оёқнинг умумий узунлиги 75 см дан ортиқ бўлганда текширилувчи яроқли деб хисобланади.
19. Оёқ-қўлларни ҳаракатлантирганда оғриқ чақирувчи ёки ҳаракатни чеклови касалликлар (чурра, оқма яралар, тўғри ичакнинг тушиши, бавосил ва бошқ.), шунингдек операциялардан кейинги ҳолат алоҳида ҳал қилинади.
20. Қон томир касалликлари:
а) аортал аневризмалар, бош мия қон томирлари аневризмаси, сон-тизза ости артерияси аневризмаси, тери остида жойлашган қон томирлар аневризмаси (аневризмага шубҳа туғилганда навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади, рухсатномани махсус муассаса томонидан берилади);
б) облитерловчи эндартериит, II-III босқичи, Такаяси касаллиги;
в) веналарнинг варикоз кенгайиши трофикасининг бузилиши, фил оёқлик ва бошқалар.
21. Халқум, ҳиқилдоқ, трахеяда нафас олишни қийинлаштирувчи ўзгаришлар, кўкрак қафаси ва умуртқаларнинг деформациялари, кўкрак қафаси аъзоларининг зарарланиши) ишга қўйиш масаласи ҳар бир ҳолда алоҳида ҳал қилинади.
22. Турли этиологияли туғма ва орттирилган юрак ва қон томирлар иллатлари (пороклари) компенсация бўлганда навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади.
23. Юрак ва йирик қон томирлардаги операциялардан кейинги ҳолат (компенсацияда, яхши натижаларда ва махсус муассасаларнинг кўрсатмаларига биноан навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади).
24. Турли этиологияли юрак касалликлари (эндокардит, миокардит ва бошқалар), турли этиологияли ритмнинг бузилиши (хилпилловчи аритмия, пароксизмал тахикардия ва бошқалар), сурункали юрак ишемик касаллиги, шунингдек миокард инфарктидан кейинги ҳолат – масала алоҳида ҳал қилинади – махсус муассасалар кўрсатмаси асосида (навбатдаги кўрикдан ҳар йил ўтилади, тинч ҳолатдаги стенокардияси бор шахслардан ташқари). 25. Гипертония (хафақон) касалликнинг III даражаси, хафақон касаллигининг II даражаси бор шахсларни ишга қўйиш масаласи алоҳида кўрилади (тез-тез гипертоник кризи бўлса, ишга яроқсиз деб ҳисобланади).
26. Ўпка ва плевранинг сурункали касалликлари, шунингдек сил этиологияли, бронхиал астма, ўпка резекциясидан кейинги ҳолат, бронхоэктатик касалликда масаласи алоҳида хал қилинди.
27. Қон ва қон яратувчи аъзолар касалликлари, анемия синдроми ва асосий касаллик зўриққанида ишга қўйиш масаласи алоҳида хал қилинади.
28. Функциянинг турғун бузилиши билан кечадиган эндокрин касалликлар, масаласи алоҳида ҳал қилинади, эндокринолог кўрсатмасига биноан касаллик, ҳушдан кетиш, коматоз ҳолатга мойиллик билан кечса, ишга яроқсиз ҳисобланади.
29. а) сурункали руҳий касалликлар ва шунга ўхшаш ҳолатлар, динамик диспансер кузатувида бўлиши шарт. Асаб-руҳий бузилишларида, ақл заифлиги ва ақлан ривожланишнинг бузилиш ҳолатларида ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал этилади (навбатдаги кўрикка 3 йилдан кейин қўйилади), эпилепсия ва синкопал ҳолатлар; б) сурункали алкоголизм, наркомания, токсикоманиядан даволаниб, ҳисобдан чиқарилгандан кейин қўйилади.
30. Периферик нерв системасининг сурункали қайталанувчи касалликлари, бошқа хасталиклардан қоладиган асоратлар, турли хил шикастланишлардан кейин йирик нерв толаларининг ҳаракат, сезиш ва трофикасининг бузилиши билан зарарланиш.
31. Бачадон ва қиннинг ағдарилиши, ректовагинал ва қин оқма яралари (оралиқ йиртилиши натижасининг тўғри ичак сфинктерик бутунлигининг бўлиши), яхши натижали оператив даволангандан сўнг алоҳида тартибда қўйилади.
32. Бўйнинг 130 см дан паст бўлиши (масала алоҳида ҳал қилинади), жисмоний ривожланишидан кескин орқада қолиш.
12.2Барча турдаги ва маркадаги А тоифали мопедлар3 йилда
1 марта
1. Кўриш ўткирлигининг пасайиши, Яхши кўраётган кўзда 0,5 дан паст, ёмон кўраётган кўзда – 0,2 дан паст (коррекция билан) бир кўзнинг кўрмаслиги, икки кўзнинг кўриш ўткирлиги 0,8 дан паст (коррекциясиз).
2. Умумий карлик (карликда, кар соқовликда ишга қўйиш масаласи алоҳида кўрилади ва навбатдаги кўрикка 2 йилдан кейин қўйилади.
3. Қўл ёки бармоқларнинг йўқлиги, оёқнинг сон ёки болдир тўрт қисмининг бўлмаслиги, тизза бўғимининг ҳаракати бузилиши.
4. Вестибуляр аппарати функциясининг бузилиши билан кечадиган касалликлар, бош айланиши синдромлари, нистагм, тутқаноқ (эпилепсия), нарколептик ва каталептик тутқаноқлар билан кечувчи хасталиклар. Синкопал ҳолатлар.
5. Ногиронлик гуруҳи берилган руҳий касалликлар, қолган ҳолларда алоҳида ҳал қилинади.
6. Сурункали алкоголизм, наркомания, токсикоманияликдан даволаниб, ҳисобдан чиқарилгандан кейин қўйилади.
12.3.Умумий оғирлиги 3500 кг дан ошмаган ва ўтириш учун жойлар шофер жойидан ташқари 8 дан ошмаган автомобиллар. В категорияда ишлаш ҳуқуқига жалб этилиши мумкин.3 йилда
1 марта
Бандларга қўшимча қарши кўрсатмалар:
5. Такси ва махсус автотранспорт ҳайдовчилар (тез ёрдам станциялари машиналари: оператив машиналар ва бошқалар).
В категорияга тегишли. Кўриш ўткирлиги коррекция билан бир кўзда – 0,8 дан паст, иккинчи кўзда 0,4 дан. Рухсат этилувчи коррекция 12.1 бандда кўрсатилган. Шох парданинг рефракцион операцияларидан кейинги ҳолатлар. 12.1 бандда кўрсатилган сунъий гавҳар 12.1 бандда кўрсатилган.
6. Дихромозия типли ранг ажратиш бузилишлари.
8. Фақат стажга эга бўлган ҳайдовчилар.
9. Овозни бир ёки икки қулоқда 3 м дан кам масофада қабул қилиш (1 қулоқда умумий карлик), иккала қулоқнинг овозни 2 м масофада қабул қилиш. Стажга эга бўлган ҳайдовчиларни ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади, кўрик ҳар йили ўтказилади.
12. Ҳамма ҳолларда қўйилмайди.
13. Такси ва махсус автотранспорт ҳайдовчилари қўйилмайди.
21. Алоҳида ҳал қилинмайди.
23. Юрак ва йирик қон томирлардаги операциялардан кейинги ҳолат, шунингдек юрак ритмининг имплантацияланган бошқарувчили шахслар алоҳида ҳал қилинмайди.
25. Хафақон касаллигининг II-III даражасида ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади.
26. Навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади.
28. Диабет аниқланганда яроқсиз.
29. а) 12.1 бандда кўрсатилган;
б) Яхши натижали алкоголга қарши махсус даволангандан кейин, сурункали алкоголизмга берилган шахсларда бошқа соматологик-неврологик бузилишлар бўлса, ишга қўйиш ҳақидаги масала алоҳида наркологик муассасаларнинг тиббий комиссияси томонидан ҳал қилинади. Унинг таркибида ташкилий-услубий консультация бўлими бўлса, бу ерда беморда иш жойидан ижобий тавсифнома, ички ишлар бўлими, яшаш жойидан хулқи ҳақида маълумотномаси бўлиши керак. Наркоман ва токсикоман бемор алоҳид тартибда қўйилади, лекин агар уларда турғу? ремиссия бўлса, 8 йилдан кам эмас.
32. Ишга қўйилмайди. Стажга эга ҳайдовчилар – алоҳида.
33. Меъда ва ўн икки бармоқ ичакнинг яра касаллиги, жигар, ўт ажратиш тизими, меъда ости безининг сурункали касалликлари, меъда операцияларидан кейинги касалликларида алоҳида қўйилади, навбатдаги кўрикка 2 йилдан кейин қўйилади.
12.4.Умумий оғирлиги 3500 кг дан ошмаган ва ўтириш учун жойлар шофердан ташқари 8 дан ошмаган автомобиллар. В категория ёллаш бўйича ишлаш ҳуқуқсиз.3 йилда
1 марта
12.1 бандда кўрсатилган қарши кўрсатмаларга қаралсин, шунга қўшимча:
5) Ҳайдовчилар қуйидаги шарт билан қўйилади – кўриш ўткирлиги 0,8 (коррекциясиз) ва кўриш майдони нормал. Навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади
.
12.5.Юк ташиш учун мўлжалланган умумий оғирлиги 3500 кг дан ошмаган автомобиллар С категорияли.3 йилда
1 марта
12.1 бандда берилган қарши кўрсатмаларга қаралсин, унга қўшимча:
5) Кўриш ўткирлиги бир кўзда – 0,8 дан паст, бошқа кўзда бундан паст.
Рухсат этилган коррекция 12.1 бандда кўрсатилган. Сунъий гавҳар фақат бир кўзда бўлса ҳам – яроқсиз.
6) Дихромазия типли ранг ажратиш бузилиши.
8) Турли босқичлардаги глаукома.
9) Овозни бир ёки икки қулоқда 3 м дан кам бўлмаган масофада қабул қилиш, лекин гапни 1 м масофадан қабул қилиш (бир қулоқнинг умумий карлиги, иккинчи қулоқ 3 м масофада эшитиши ёки иккала қулоқнинг 2 м дан кам бўлмаган масофада товуш қабул қилиши. Стажга эга бўлган ҳайдовчиларни ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади (кўрик ҳар йили ўтказилади).
10) Ҳамма ҳолларда қўйилмайди.
15). Ушлаш функцияси сақланган ҳолда ҳам қўйилмайди.
17) Ҳамма ҳолларда қўйилмайди.
21) Алоҳида рухсатномасиз қўйилмайди.
24) Сурункали юрак ишемик касаллиги (зўриқиш ва тинч ҳолатлардаги стенокардия, миокард инфарктидан кейинги ҳолатда – қўйилмайди.
25) Хафақон (гипертония) касаллигининг II-III даражаси. Ушбу хасталикнинг I даражаси билан оғриган ҳайдовчиларни ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинган.
26) Навбатдаги кўрик 1 йилдан кейин ўтказилади.
28) Диабет аниқланганда яроқсиз ҳисобланади.
29) б) 12.3 бандда қаралсин.
32) Ишга қўйилмайди. Стажга эга бўлган ҳайдовчилар алоҳида кўрилади.
33) Меъда ва ўн икки бармоқ ичакнинг яра касалликлари, жигар, ўт ажратувчи тизим, меъда ости безининг сурункали касалликлари, меъда операцияларидан кейинги касалликларда алоҳида қўйилади, навбатдаги кўрикка 2 йилдан кейин қўйилади.
34) Буйракнинг сурункали хасталиклари. Битта буйракнинг бўлмаслиги - ишга қўйиш ҳақидаги масала алоҳида ҳал қилинади.
12.6.Йўловчиларни ташиш учун мўлжалланган, ўтириш учун мўлжалланган жойлар 8 дан ошмаган. Автомобиллар Д тоифали.3 йилда
1 марта
12.5 бандда кўрсатилган қарши кўрсатмаларга қаралсин. Йўловчи транспорт ҳайдовчилари учун — гапириш нуқсонларида ва дудуқланишнинг оғир турларида масала алоҳида ҳал қилинади.
29) а) ҳамма ҳолларда қўйилмайди;
б) 12.1 бандга қаралсин.
12.7.В, С, Д, Е категориясига тааллуқли транспорт воситалари (қўшимча таркибий қисми билан).3 йилда
1 марта
12.5 бандда кўрсатилган қарши кўрсатмаларга қаралсин.
29) а) ҳамма ҳолларда қўйилмайди;
б) 12.1 бандга қаралсин. 12.1 бандда берилган қарши кўрсатмаларга қаратилсин. Шунга қўшимча:
5) Кўриш ўткирлиги бир кўзда коррекция билан 0,8 дан паст, бошқа кўзда 0,4 дан паст. Рухсат этилган. Рухсат этилган коррекция 12.1 бандда кўрсатилган.
6) Ранг сезишнинг бузилиши, дихромазия типли.
8) Турли босқичдаги глаукома.
9) Овозни бир ёки икки қулоққа 3 м дан кам бўлмаган масофада қабул қилиш, секин гапни 1 м масофада қабул қилиш, бир қулоқнинг умумий карлиги, иккинчи қулоқнинг 2 м дан кам бўлган масофада эшитиши ёки иккала қулоқнинг 2 м дан кам бўлмаган масофада қабул қилиш. Стажга эга бўлган ҳайдовчиларни ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади, кўрик ҳар йили ўтказилади.
12.8.Трамвай, троллейбус.3 йилда
1 марта
12.1 бандда кўрсатилган монеликларга қаралсин, шунга қўшимча:
5) Кўриш ўткирлиги, коррекция билан, бир кўзда 0,8 дан, иккинчи кўзда 0,4 дан кам бўлса, мумкин бўлган коррекцияни б. 12.1 га қаралсин.
6) Дихромазия кўринишидаги ранг ажратишнинг бузилиши.
8) Глаукома, ҳар қандай босқичда.
9) Гапирилган гапни бир қулоқда 3 м дан кам, шивирлаб гапиришни 1 м дан кам масофада эшитмаслик, бир қулоқда бутунлай эшитмаслик ва иккинчи қулоқда гапирилган гапни 3 м масофадан эшитмаслик ёки иккала қулоқда гапирилган гапни 2 м масофадан эшитмаслик, стажи кўп ҳайдовчиларни ишга қўйиш масаласи ҳар йили индивидуал ҳал қилинади.
12) Ҳамма ҳолларда ишга қўйилмайди.
15) Ҳамма ҳолларда қўйилмайди.
16) Ҳатто ушлаш функцияси сақланган ҳолда ҳам қўйилмайди.
18) Трамвай ҳайдовчиларида оёқлар узунлиги аҳамиятга эга эмас.
19) Алоҳида ишга қўйилмайди.
22), 23), 24) алоҳида хатга биноан навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади, юрак ритмининг бошқарувчилари сунъий қилинган бўлса, ишга қўйилмайди.
26) Навбатдаги кўрик 1 йилдан кейин ўтказилади.
28) Диабет аниқланганда ишга яроқсиз ҳисобланади.
29) а) ҳамма ҳолларда қўйилмайди. Йўловчи транспорт ҳайдовчилари учун, гапириш нуқсонлари ва дудуқланишнинг оғир турларида масала алоҳида ҳал қилинади;
б) 12.1 бандга қаралсин: алкоголизм, наркомания ва токсикомания билан касалланган беморларга нисбатан 12.3 бандга қаралсин.
33) Меъда ва ўн икки бармоқ ичак яра касалликлари, жигар, ўт ҳосил қилувчи система, меъда ости бези сурункали касалликлари, меъда операциясидан кейинги касалликлар алоҳида кўрилади, навбатдаги текширув 2 йилда.
34) Буйракларнинг сурункали касалликлари, бир буйракнинг бўлмаслиги, масала алоҳида хал қилинади.
12.9.Трактор ва бошқа ўзиюрар машиналар.2 йилда
1 марта
12.1 бандда берилган қарши кўрсатмаларга қаралсин, шунга қўшимча:
5) Қолган кўзда кўриш ўткирлиги 0,8 коррекциясиз ва кўриш майдони нормал бўлган ҳолда ҳайдовчиларнинг ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади.
14) Масала алоҳида ҳал қилинади.
15) Оёқ ёки қўлларининг йўқлиги, шунингдек кафтларнинг деформацияси, унинг функцияси бузилиши билан:
а) чап кафт йўқлиги ёки деформацияси-трактор машина ҳайдаш учун алоҳида рухсат берилади;
б) бир кафт деформацияси, лекин ушлаш функцияси сақланган ҳолда трактор ва бошқа қишлоқ хўжалик машиналарини ҳайдашга қарши кўрсатма бўла олмайди;
в) оёқ кафтининг йўқлиги ёки деформацияси—трактор ва бошқа қишлоқ хўжалик машиналарнинг ҳайдашга қарши кўрсатма бўла олмайди. Оёқ кафти бўлмаса, протези бўлиш шарт. Бир болдири ампутация қилинган бўлса, чўлтоқ болдирининг 1/3 қисмидан кам бўлмаса ва протези бўлса ва шу оёқ тизза бўғимининг ҳаракати сақланган бўлса ишга қўйилади. 16) Бармоқ ёки фаланганларнинг йўқлиги, шунингдек фаланганлар аро бўғимларнинг ҳаракатсизлилиги:
а) ўнг қўлда катта бармоқнинг йўқлиги;
б) ўнг қўлда икки ёки ундан ортиқ бармоқларнинг йўқлиги ёки ҳаракатининг умумий чекланиши;
в) чап қўлда уч ёки ундан ортиқ бармоқларнинг йўқлиги ёки ҳаракатининг умумий чекланиши;
г) чап қўлда уч ёки ундан ортиқ бармоқларнинг йўқлиги ёки ҳаракатининг умумий чекланиши. Бир қўлда икки ёки уч бармоқнинг йўқлиги ёки ҳаракатсизлиги, лекин катта бармоқ сақланган ва ушлаш функцияси, кафт кучи сақланган ҳолда ҳайдашга рухсат этилади.
18) Оёқнинг 10 см дан ортиқ калталанишида алоҳида рухсат этилади ёки оёқнинг 10 см дан ортиқ калталанишида бўйи ва умумий жисмоний ривожланиши ҳисобга олган ҳолда.
29) б) Алкоголизм, наркомания, токсикомания билан касалланган шахсларга нисбатан 12.3 бандга қаралсин.
33) Меъда ва ўн икки бармоқ ичак касалликлари, жигар, ўт ҳосил қилувчи система, меъда ости бези, сурункали касалликлар, меъда операциясидан кейинги касалликлар алоҳида кўрилиб ишга қўйилади, навбатдаги кўрик ҳар 2 йилда ўтказилади.
34) Буйрак сурункали касалликлари, бир буйракнинг бўлмаслиги—алоҳида рухсат этилади. Аёллар трактор ва бошқа ўзиюрар машиналарни ҳайдашга рухсат этилади, агар трактор ва бошқа қишлоқ хўжалик машиналарнинг тузилиши Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва РКУ томонидан белгиланган санитария қоидаларига жавоб берса.
12.10.Минитракторлар ва мотоблоклар (давлат автоназоратида рўйхатдан ўтган).3 йилда
1 марта
12.1 бандда берилган қарши кўрсатмаларга қаралсин.
29-б). 12.1 бандга қаралсин.
12.11.Қўл билан бошқаришдаги автомобиллар (УВУ, ҳарбий хизмат ногиронлари, меҳнат ногиронлари, ёшлигидан ногиронлар учун).3 йилда
1 марта
1) Турли этиологияли кўз қобиғининг сурункали касалликлари.
2) Қовоқларнинг турғун ўзгариши (қовоқларнинг айланиб қолиши, киприкларнинг кўз олмасига қараб ўсишини кўришга ҳалақит бериши ёки кўз олмаси ҳаракатининг чекланиши (яхши натижали операциядан сўнг ишга қўйилиши мумкин).
3) Қовоқ шиллиқ қаватининг сурункали касалликлари, уларнинг шиллиқ ости тўқимасининг гипертрофияси ва инфильтрацияси билан кечиши, даволаб бўлмайдиган сурункали ярали блефорит.
4) Кўз ёши халтачасининг сурункали яллиғланиши, оқма яра, шунингдек даволаб бўлмайдиган кўз ёшининг оқиши. 5) Диплопия, қовоқ ёки кўз олмаси мушакларининг турғун параличи ёки парезлари. Нистагм.
6) Тўр парда ва кўриш нервининг касалликлари (пигментли ретинит, кўриш нервининг атрофияси, тўр парданинг кўчиши).
7) Турли даражали глаукома. Бошланғич компенсацияланган глаукомада, рухсат этилган кўриш ўткирлигида кўз туби ўзгармаганда ишга қўйилади, навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади.
8) Кўриш ўткирлигининг пасайиши, кўз тубининг ўзгаришлари, аномалиялари, рефракция ва бошқалар. Кўриш ўткирлиги коррекция билан аниқланади (12.1 бандга қаралсин):
а) кўриш ўткирлиги 0,6 дан паст бир кўзда, 0,2 дан паст бошқа кўзда.
б) бир кўзнинг умуман кўрмаслигида ишга қўйилади, агарда қолган кўзнинг кўриш ўткирлиги коррекциясиз 0,8; кўриш майдони нормал, навбатдаги кўрикка 1 йилдан кейин қўйилади.
в) 12.1 бандга қаралсин.
г) 12.1 бандга қаралсин.
9) Кўриш майдонининг 20°С ошиқ чегараланиши.
10) Турли этиологияли ғилайлик натижасида турғун диплопия.
11) Ўрта қулоқнинг сурункали бир ёки икки томонлама йирингли яллиғланиши, холестэлтома, грануляция ёки полиплар билан асоратланган (оператив даволашдан сўнг ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади).
12) Карлик ва яхши эшитмаслик ишга қўйилади, агар бинокуляр кўриш сақланган бўлса ва ҳайдовчилардан талаб қилинадиган кўриш ўткирлиги бўлса.
13) Вестибуляр аппарат функцияси бузилиши билан кечувчи касалликлар, узоқ ремиссия даври бўлса, масала алоҳида ҳал қилиниши мумкин.
14) Йўл ҳаракатига ҳалакит берувчи ҳавфсиз янги ҳосилалар, тегишли тўқимага ўсиб кирган кам ҳаракатчан чандиқлар (яхши натижали оператив даволанишдан сўнг ишга қўйилиши мумкин), турли этиологияли бўйин ҳаракатининг чекланиши.
15) Неврологик симптоматикали травматик деформациялар, калла суяги дефектлари, калла суягининг кичик дефектларида неврологик симптоматика кузатилмаганда ишга яроқли ҳисобланади.
16) Катта бўғимлардаги турғун ўзгаришлар, ҳаракатни қийинлаштирувчи нотўғри битган синишлар, шунингдек умуртқа поғонасининг ҳаракатини қийинлаштирувчи турғун ўзгаришлар. Ишга яроқсиз деб, ўтиришга ҳалақит берувчи иккала таз сон бўғимининг анкилози ва контрактураси, шунингдек оёқ-қўл ҳаракатининг бузилиши бўлганда ҳисобланади.
17) Бир оёқнинг, қўл ва оёқ кафтининг йўқлиги, шунингдек оёқ ёки қўл кафтлари деформацияси, улар ҳаракатини чекланиши:
а) бир оёқ ёки сегмент йўқлиги ёки уларнинг бир вақтда иккаласининг йўқлиги қўл билан бошқариладиган автомобиллар ногиронлар учун мўлжалланган бир оёқ ёки қўли бўлган беморлар учун ҳайдашга қарши кўрсатма бўла олмайди;
б) бир оёқ ёки икки оёқнинг йўқлиги (ёки сегментларнинг), қўллар соғлом бўлганда қўл билан бошқариладиган автомашинани бошқариш учун қарши кўрсатма бўлмайди.
18. Бармоқ ёки фалангаларнинг йўқлиги, шунингдек фалангалараро бўғимларнинг ҳаракатсизлиги иккала кафтда кўрсатгич ва бош бармоқларнинг йўқлиги ёки бир бармоғи бўлса хам, ҳаракатининг умуман чекланиши иккала кафтда ишга қўйилишига қарши кўрсатма бўлади.
19. Ўпка ва плевра сурункали касалликлари, иккинчи даражали ўпка ва юрак қон томир етишмовчилиги билан кечувчи касалликлар. Ўпка резекцияси, кўкрак қафаси органлари функцияси бузилиши билан кечувчи умуртқа ва кўкрак қафаси деформациялардан кейинги ҳолат (ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади).
20. Турли этиологияли, туғма ва орттирилган қон томир ва юрак нуқсонлари – алоҳида ҳал қилинади. Шунингдек юрак ва йирик қон томирларида операция ўтказган шахслар ва юрак ритмини сунъий бошқарувчилари бор шахслар алоҳида ишга қўйилади.
21. Турли этиологияли юрак касалликлари (эндокардит, миокард ва бошқалар) турли этиологияли юрак ритмининг бузилиши (гуруҳли экстросистолия, хилпилловчи аритмия ва бошқалар) сурункали ишемик юрак касалликлари, инфаркт миокарддан кейинги ҳолат—масала алоҳида ҳал қилинади, тинчликдаги стенокардияси бор шахслардан ташқари.
22. Хафақон касаллигининг III даражаси. Хафақон касаллиги II даражаси бор шахсларни ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади, ҳар йили кўрикдан ўтиш шарти билан.
23. Қон ва қон ҳосил қилувчи органлар касалликлари, анемик синдром кузатилмаганда ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади.
24. Турғун бурилишлар билан кечувчи эндокрин касалликлар эндокринолог кўрсатмасига асосан масала алоҳида ҳал қилинади. Эс-ҳуши бузилишлари ва коматоз ҳолатга мойил бўлиб қолган шахслар яроқсиз ҳисобланади.
25. а) Сурункали руҳий касалликлар ва шунга яқинлашиш ҳолатлари, динамик диспансер кузатувда бўлиши шарт шахслар. Нерв-руҳий бузилишлари, ақл заифлиги, ақл ривожланишининг кечикишида ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади (навбатдаги кўрикка 3 йилда қўйилди ) эпилепсия синкопал холатлар).
б) 29 бандга қаралсин.
в) 12.1 бандга қаралсин.
26. Периферик нерв системасининг сурункали ривожланувчи касалликлари, бошдан ўтказган касалликлар ва йирик нерв томирлари травмалари натижасида ҳаракат сезиш ва трофиканинг турғун ўзгаришлари – ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади.
27. Қин ва бачадоннинг тушиши, ректовагинал ва қин оқма яралари, оралиқ йиртилиши натижасида тўғри ичак сфинтерининг бутунлигининг бузилиши (яхши натижали оператив даводан сўнг алоҳида ишга қўйилади).
28. Бўйнинг 150 см дан паст бўлиши (масала алоҳида ҳал қилинади) жисмоний ривожланиши кескин орқада қолиши.
12.12.Ногиронлар учун мотоаравачалар.1. Кўз олмаси, қовоқ ва конъюктиванинг тез-тез рецидивланувчи сурункали ва даволаш касалликлари қийин бўлган шох парданинг зарарланиши. Кўриш ўткирлиги коррекция билан бир кўзда 0,5 дан паст, бошқа кўзда 0,2 дан паст. Бир кўзнинг кўрмаслигида бошқа кўзнинг кўриш ўткирлиги коррекция билан 0,8 дан паст бўлмаслиги ва кўриш майдонининг нормал бўлиши талаб қилинади.
2. Карлик ва яхши эшитмасликда бинокуляр кўриш сақланган бўлса, берилган транспорт воситалари ҳайдовчилари учун белгиланган кўриш ўткирлиги етарли бўлса ишга қўйилади.
3. Юрак сурункали ишемик касаллиги, тинчликдаги стенокардия. Қон айланиши етишмовчилиги билан кечувчи юрак нуқсонлари II-III даражаси, алоҳида кўриб, ишга қўйилади.
4. Хафақон касаллигининг III даражаси, хафақон касаллигининг II даражаси бор шахсларни ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади. 5.Ўпка-юрак етишмовчилиги II-III даражаси билан кечувчи ўпка сурункали касалликларининг оғир турлари.
6. Иккала қўл ҳаракатининг умуман йўқлиги ёки чегараланиши:
а) иккала қўл кафтлари ва бармоқларининг контрактуралари, анкилози, қийин ҳаракатлиги натижасида ушлаш функциясининг чегараланиши;
б) контрактура, қийин ҳаракатлик ёки анкилозлар, ҳатто иккала елка, иккала билак-тирсак бўғимларининг функционал – фойдали ҳолатларида ҳам;
в) иккала кафтда катта ва кўрсатгич бармоқнинг йўқлиги. Бир қўлнинг йўқлиги қарши кўрсатма бўлмайди, лекин қолган қўл функциялари бузилмаган бўлиши шарт.
7. Турғун бузилишлар билан кечувчи эндокрин касалликлар. Ишга қўйилиш масаласи эндикринолог кўрсатмасига биноан алоҳида ҳал қилинади: касалликнинг хушидан кетиш, коматоз ҳолатга мойил кечиши ишга яроқсиз ҳисобланади.
8. а) Сурункали руҳий касалликлар. Қолган ҳолларда алоҳида ҳал қилинади, тутқаноқ, синкопал ҳолатлар.
б) Сурункали алкоголизм, наркомания, токсикомания. Ишга қўйиш масаласи алоҳида ҳал қилинади.
13.1.Озиқ-овқат саноати корхоналарида сут фермаларида, сут ошхоналарида, озиқ-овқат маҳсулотларини тарқатиш пунктларида, озиқ-овқат маҳсулотлари базалари ва омборхоналарида,озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда, сотишда ва сақлашда бевосита иштирок этувчи шахслар. Шунинг билан бирга шу корхоналарда санитария ишлов бериш ва озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологик жиҳозларни тамирлашда иштирок этувчи ишчилар ҳамда озиқ-овқат маҳсулотларини турли транспорт воситаларида ташишда бевосита мулоқотда бўлган шахслар.1 йилда
1 марта
Терапевт (б.б. 13.1- 13.14) фақат ишга қабул қилинаётган вақтда дерматовенеролог
(б.б. 13.1,
13.3, 13.5,
13.6, 13.8,
13.12,
13.13,
13.4) 1 йилда 1 марта (б.б. 13.2, 13.4, 13.7, 13.9, 13.10, 13.11) 1 йилда 1 марта: стоматолог, отоларинголог, крем-кондитер цехлари, болалар сут маҳсулоти ишлаб чиқариш, кондитер мутахассислиги бўйича ўқувчилар шунингдек туғруқхоналарда болалар касалхоналарида (янги туғилган патологияси бўлими, чала тўғилганлар ва 13.4. да кўрсатилганлар кейинчалик 1 йилда 2 марта).



Йирик кадрли флюорография
сифилис ва
ОИТС (СПИД)га
қонни текшириш
ишга кираётганда
13.1- 13.14,
кейинчалик
1 йилда 1 марта
13.2-13.14, 13.7,
3.2 б. да суртма
олиш 13.1- 13.14 ишга кираётганда,
кейинчалик
1 йилда 1 марта 13.2,
13.11 бандларда кўрсатилганлар
учун 1 йилда 2 марта
13.4, 13.7 б. ларда кўрсатилганлар
учун ичак
инфекциялар ташувчиларини
аниқлаш, қорин
тифига серологик текшириш қуйидаги ишларга кириш учун:
13.1, 13.2, 13.3,
13.4, 13.6, 13.7,
13.8, 13.13 б.,
кейинчалик эпидемиологик кўрсатмаларга
биноан.

13.1. бандда кўрсатилган шахслар учун касалликлар ва бактерия ташувчанлик:
– қорин тифи, паратиф, сальмонеллез, дизентерия;
– гименолепидоз, энтеробиоз;
– сифилис юқумли даврида;
– лепра;
– юқумли тери касалликлари: қичима, трихофития, микроспория, парша, актиномикоз, яралар ёки оқма яралар, тананинг очиқ қисмларида;
– ўпка туберкулезининг юқумли ва деструктив турлари, ўпкадан ташқари туберкулез: оқма яралар, бактериоурия, қўл ва юз туберкулез волчанкаси;
– гонорея (ҳамма кўринишлари) фақат тиббиёт ва мактабгача тарбия муассасаларининг болаларга хизмат кўрсатувчи ходимлари антибиотиклар билан даволаниш, вақтида ва контроль текширишда манфий натижа ??? ишга қўйилмайди;
– йирингли касалликлар
– акушерлик, жарроҳлик, янги туғилган, чала туғилган болалар патологияси бўлимларининг ходимлари, шунингдек озиқ-овқат маҳсулотларини тайёрлаш ва тарқатиш билан шуғулланувчи шахслар учун.
13.2.Умумий овқатланиш, озиқ-овқат савдо тармоқларида, корхона ва муассасаларида фаолият кўрсатаётган умумий овқатланиш ошхоналарда ва буфетларда ҳамда турли транспорт воситаларидаги ошхона, буфет ишчилари ва темир йўл ҳамда ҳаво йўли транспортларидаги кузатувчилари (проводниклар). Ҳамда йўловчи транспорт воситалари темир йўл, ҳаво йўллари ва сув кемаларидаги кузатувчилар (проводниклар)
13.3.Олий ўқув юрти талабалари, ўрта умум таълим мактаб ўқувчилари, лицей ва коллеж ўқувчилари турли муассасаларда ишлаб чиқариш амалиёти ўтиш олдидан ёки ўтиш даврида тиббий кўрикдан ўтиш шарт бўлган шахслар.
13.4.Туғруқхоналар, болалар касалхоналари, янги туғилганлар патологиялари ва чала туғилганлар бўлимларидаги тиббий хизматчилар.Гельминтозларга ишга кираётганда текшириш қуйидаги бандларда кўрсатилган шахслар учун:
13.1, 13.2,
13.3, 13.4,
13.6, 13.7,
13.8, 13.10,
13.13,
13.14 ва кейинчалик Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш
13.5.Ўқитиш-тарбиялаш муассасалари ишчилари (умумтаълим мактаблари, ўрта махсус ўқув муассасалари, интернат ва ҳ.к.) мактабларнинг ўқитувчилари.
13.6.Болалар ва ўсмирлар мавсумий соғломлаштириш муассасалари (болалар оромгоҳлари, ўқувчилар меҳнат бирлашмалари) ишчилари ишдан олдин.вазирлиги буйруғига биноан. Крем-кондитер цехларига, болалар сут маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи цехларида ишлаш учун, кондитер мутахассислиги бўйича ўқиётганлар, шунингдек туғруқхоналарда.
13.7.Мактабгача болалар муассасалари (болалар яслилари, болалар боғчаси) болалар уйлари, мактаб-интернетлар, ўрмон мактаблари, болалар
13.8.Бемор овқатланиши билан боғлиқ бўлган катталарни даволаш-профилактика муассасалари, санаторийлар, дам олиш уйлари, пансионатлар, ногиронлар уйи ва қариялар уйи ишчи ходимлари.Янги туғилган чақалоқлар патологияси ва чала туғилганлар бўлими, болалар касалхоналари
13.9.Аҳолини санитария- гигиеник таъминлаш муассасалари ишчи ходимлари (ҳаммом ишчи ходимлари, сартарошлар, маникюр-педикюр, косметика мутахассислари, кир ювиш хоналари ишчилари, кимёвий тозалаш ишлари).Жарроҳлик бўлимлари ва стационарларда ишлаб чиқариш амалиёти ўтаётганларда томоқ ва бурундан
13.10.Тренерлар, сузиш бўйича инструкторлар, бассейн ва даволовчи ванналар ишчи ходимлари.Патологик стафилококк текшириш учун суртма олинади. Кейинчалик 13.4. кўрсатилганлар учун 6 ойда 1 марта. Крем-кондитер цехларида, болалар сут маҳсулотлари ишлаб чиқаришда ишловчилар учун тиббий ва эпидемиологик кўрсатмаларга биноан.
13.11.Фаррошлар, меҳмонхона қаватлари бошлиқлари, поездларнинг аҳолига мўлжалланган вагонлар проводниклари.
13.12.Дори воситаларини тайёрлаш, хилларга ажратиш ва реализация қилувчи аптека, фармацевтик завод ва фабрика ишчилари. Бевосита сув билан муносабатда бўлган водопровод қурилмалари ишчилари. Мол фермалари ва комплекслари ишчилари.
2-чи илованинг 13.1-чи бандига доир эслатмалар:
1. 2-чи илованинг 13.1-чи банди билан корхоналарнинг энг кичик рўйхати, тиббий текширувлар ҳажми ва неча марта ўтказилиши белгиланган. Корхоналар ва касблар рўйхати, шунингдек тиббий текширувлар неча марта ўтказилиши эпидемиологик вазиятларга асосан ҳудудий Давлат санитария-эпидемиология назорат марказлари томонидан, ҳудудий касаба уюшмалари билан келишилган ҳолда даврий профилактик тиббий кўриклардан ўтказиш муддатларига ўзгартиришлар киритиш мумкин.
(2-чи илованинг 13.1-чи банди бундан мустасно)
2. 2-чи иловадаги 13.1-бандга биноан тиббий текширувдан ўтишлари кўрсатилган якка меҳнат фаолияти билан шуғулланувчи шахслар турар жой (рўйхатга олинган) санитария-эпидемиология станцияси томонидан йўлланма оладилар.
Корхона штампиАмбулатория беморнинг тиббий
картасига қўшиб бериладиган
бланка (025/у-87 шакл)
Зарурий дастлабки тиббий
кўрикка йўлланма
Ишга қабул қилинишда мажбурий
дастлабки тиббий кўрик
маълумотлари
Фамилияси__________________ Исми_______________________
Отасининг исми_____________
Иш жойи тарифи_____________
1-чи илова, пп_______________
2-чи илова, пп_______________ Имзо_______________________
Тиббий комиссиянинг хулосаси:
мутахассислиги бўйича ишлашига
мулоқотда (1-чи илова, пп);
Нохуш меҳнат шароитларида
2-чи илова, пп)

Монеликлар йўқ
Даволаш-муҳофаза муассасаси
(поликлиника)нинг муҳри
босиладиган жой
Тиббий санитария қисми бош
врачи
Цех (ҳудудий) врачлик
участкасининг терапевти
Йил (кун)
Фамилияси_________________ Исми______________________
Отасининг исми____________
Туғилган йили______________



Тиббий комиссиянинг хулосаси
ихтисослиги бўйича ишлашига
мулоқотда (1-чи илова, пп);
Нохуш меҳнат шароитларида
(2-чи илова, пп)
Тўлиқ кўрсатилган
Монеликлар йўқ





Цех (ҳудудий) врачлик
участкасининг терапевти
14. Ҳудудий врачлик участкасининг врач терапевти ёки цех врачлик пункти участкасининг врач-терапевти дастлабки ва даврий тиббий кўрикларни ўтказувчи асосий шахс ҳисобланади; дастлабки тиббий кўрикларда 1 ва 2-иловалардаги 5-бўлимда кўрсатилган ҳамма врач-мутахассислар (невропатолог, офтальмолог, отоларинголог, дерматовенеролог, жарроҳ)нинг иштирок этиши врач-терапевт томонидан белгиланади. Тиббий кўрсатмалар бўйича бошқа врач-мутахассисларни тиббий кўрикларга жалб этиш масаласи ҳам врач-терапевт томонидан белгиланади. Кўрик ўтказаётган даволаш-муҳофаза муассасаси таркибида врач-мутахассислар етишмаганда ёки улар бўлмаганда улар юқори соғлиқни сақлаш идорасининг кўрсатмасига биноан бошқа муассасалардан жалб қилинади ёки зарур текширувлар бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларида ўтказилади.
18. Тиббий текширувнинг барча маълумотлари беморнинг амбулатория тиббий картаси (025/ш-87) шаклларига ёзиб қўйилади, дастлабки тиббий кўрик маълумотлари 025/ш-87 шаклнинг қўшиб бериладиган бланкасига яроқлик ҳақида ўз хулосасини беради. 025/ш-87 шаклнинг алоҳида бошланғич варағига ишчининг касб анамнези (корхона, цех, участка, касби, ушбу буйруқнинг 1, 2-иловаларига мувофиқ, зарарли моддалар ва нохуш ишлаш омиллари) ҳам ёзиб қўйилади. Бу маълумотлар даврий тиббий кўриклардан ўтаётганда ойдинлаштирилади. Кейинчалик меҳнат фаолияти ўзгарганда ўша вараққа қўшимчалар киритилади. Бемор ишдан бўшаганида ёки бошқа корхонага ўтганида амбулатория картаси дастлабки ва даврий тиббий кўрик маълумотлари билан янги иш жойи бўйича даволаш-муҳофаза муассасасига юборилади.
Санитария-эпидемиология станцияси даволаш-муҳофаза муассасасининг талабномасига биноан текширилувчи ишлаш шароитларининг санитария-гигиеник тавсифномасини ёки йўриқномага мувофиқ (5-илова) ахборот маълумотномасини тузади, уни санитария-эпидемиология станциясининг бош врачи имзолайди ва касб касаллиги қўйиладиган якунловчи ташхис (касалликнинг касбга алоқадорлиги)ни аниқлаш учун тиббий ҳужжатлар билан санитария, гигиена ва касб касалликлари илмий-тадқиқот институти ва II-ТошДавТИ клиникаларига юборилади.
25. 2-илованинг 13.1-бандида кўзда тутилган ходимларни дастлабки ва даврий тиббий кўриклардан ўтказганлик маълумотлари намунаси Республикада жорий қилинган шахсий тиббий китобчага ёзиб қўйилади, маъмурият эса ана шу китобчалар билан ҳамма ходимларни таъминлаши зарур.

Ионлашмаган нурланиш турлари

Таъсирот манбаи ва технологик жараён хусусияти

Таъсирот таърифи

Электростатик майдон

Ускуналар тури, маркаси, бевосита манбалари

Электр майдонининг кучланиш ҳимоя воситалари қўлланилиш ҳисобга олинган ҳолда смена давомидаги нурланиш даври, қўшимча зарарли меҳнат омиллари.

Доимий магнит майдонлари

Ускуналар тури, маркаси, бевосита манбалари

Ишлаб чиқариш частотасидаги электр магнит майдони

Ускуналар тури, маркаси, бевосита манбалари

Ишлаб чиқаришдаги магнит майдонлари

Ускуналар тури, маркаси, бевосита манбалари

Таъсирот узлуксиз бўлганда умумий локал нурланиш, магнит майдонининг кучланганлиги, смена давомидаги таъсир вақти кўрсатилади. Таъсирот узлукли бўлганда импульснинг таъсир вақти, пауза (танаффус) вақти, магнит майдонининг кучланганлиги, смена давомидаги таъсир вақти кўрсатилади: иш шароитидаги қўшимча зарарли омиллар

Радиотўлқинлар частотасидаги электр магнит майдонлари

Ускуналар тури, маркаси, бевосита манбалари

— частоталар диапазони — 300
МГц гача частотадаги электромагнит майдонлари;
— учун кучланганлик, I сменадаги нурланишнинг давомати, энергетик экспозиция (организмга тушаётган энергетик таъсирот);
— 300МГц дан юқори частоталарда
— оқимнинг зичлиги, I сменадаги нурланишнинг давомийлиги,
ускунанинг ишлаш тартиби
(айланиши, сканирлаши ва ҳ.к.),
I сменадаги нурланишнинг давомийлиги энергетик экспозициялар;
таъсирот умумий, локал,
индивидуал муҳофаза қилиш воситаларини қўллаш, ишлаш шароитидаги қўшимча зарарли
омиллар

Лазердан нурланиш

Ускуналар тури, маркаси

Лазер нурланиши тўлқинининг
узунлиги хусусияти:
— узлуксиз (таъсиротнинг умумий вақти);
— узлукли моноимпульси, даврий импульсли ва ҳ.к.) импульс даври, импульсларнинг қайтарилиш даври, таъсиротнинг умумий даври);
— нурланишнинг тўғри, аксланган
тарқоқ акс этганлиги, тери ва кўздаги энергетик экспозицияларнинг кўрсаткичлари;
— индивидуал ҳимоя воситалари (кўзойнак тури, кийим-бош) ларнинг қўлланилиши, оптик мосламалар
билан ишлаш);
— иш шароитларининг қўшимча омиллари.

____________________вилояти (шаҳри)_____________________________тумани


ЯКУНЛОВЧИ ДАЛОЛАТНОМА

йил_______________________________________________________
Корхонада ишловчиларни даврий кўрикдан ўтказиш натижалари бўйича
____________________________________________________________________________

сон буйруқ

Қуйидаги таркибдаги комиссия:
1. Цех врачи (врач-терапевт)_____________________________________________________
2. Тиббий санитария қисми (поликлиника) маъмурияти вакили _________________________
3. СЭС врачи_________________________________________________________________
4. Корхона маъмурияти вакили__________________________________________________
5. Корхонанинг касаба уюшмаси вакили___________________________________________
Аниқландики:
Режа бўйича кўрикдан ўтишлари зарур бўлганлар сони ______________________________
___________________________________________________________________________
улардан аёллар_______________________________________________________________
Ойдинлаштирилган режа бўйича_________________________________________________
улардан аёллар______________________________________________________________
1.1. Кўрикдан ўтказилганлар____________________________________________________
шулардан аёллар_____________________________________________________________
1.2. Кўрикдан ўтказилганлар, фоиз ҳисобида_______________________________________
шу жумладан аёллар__________________________________________________________
1.3. Кўрикдан ўтмаганлар сони__________________________________________________ Сабаблари__________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Кўрик натижасида қуйидагилар аниқланди:
2.1. Касбдан заҳарланишга ёки касб касаллигига шубҳа қилинган шахслар сони ____________
___________________________________________________________________________
улардан аёллар______________________________________________________________ __________________________________________________________________________

(цех, участка, фамилияси, исми, шарифи, касби, зарарли омил)

2.2. Биринчи марта умумий касаллиги аниқланган шахслар сони_______________________
___________________________________________________________________________

(цех, участка, фамилияси, исми, шарифи, ташхис)

2.3. Касб касаллиги бўйича биринчи бор ногиронликни олган
шахслар сони________________________________________________________________

(цех, участка, фамилияси, исми,

___________________________________________________________________________

шарифи, ташхис, ногиронлик гуруҳи, касби)

2.4. Саломатлигига кўра вақтини бошқа ишга ўтказилишга муҳтож бўлган шахслар сони) ишлаб чиқариш омилларига доир монеликлардан ташқари) ___________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи,

___________________________________________________________________________

ташхис, монелик қилиб кўрсатилган омил)

2.5. Саломатлигига кўра бошқа ишга доимий муддатга ўтказилишига муҳтож бўлган шахслар сони (монелик қилиб кўрсатилган ишлаб чиқариш омилидан ташқари
___________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи, ташхис, монелик қилиб

___________________________________________________________________________

кўрсатилган ишлаб чиқариш омили)

2.6. Касб касаллигига йўлиққан сабабли бошқа ишга ўтказилишга муҳтож бўлган шахслар сони
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи, ташхис, монелик қилиб

___________________________________________________________________________
кўрсатилган ишлаб чиқариш омили)
2.7. Ногиронлик гуруҳини аниқлаш учун ТМЭК га юборилган шахслар сони _____________
___________________________________________________________________________

(цех, участка, фамилияси, исми, шарифи, ташхис)

2.8. Даволанишга юборилиши зарур бўлган шахслар сони _____________________________
___________________________________________________________________________
2.8.1. Стационарда даволанишга __________________________________________________
____________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи, ташхис)

2.8.2 Санаторий-курортда даволанишга_____________________________________________
____________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи, ташхис)

2.8.3. Санаторий-профилакторийда даволанишга_____________________________________
___________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи, ташхис)

2.9. Парҳез овқатланишга ва махсус овқатланишга муҳтож бўлган шахслар сони ____________
___________________________________________________________________________

(фамилияси, исми, шарифи, ташхис)

3. Олдинги йилги қайднома бажарилиши текширилган________________________________
___________________________________________________________________________
қайднома бажарилганлигининг натижалари __________________________________________________________________
4. Комиссия даврий тиббий кўрик натижалари бўйича қуйидаги соғломлаштирувчи тадбирлар мажмуини тавсия этади:
4.1. Корхона директори_________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4.2. Касаба уюшмасининг раиси_________________________________________________
___________________________________________________________________________
4.3. Тиббий санитария қисми (поликлиника) бош врачи _______________________________
___________________________________________________________________________
Имзолар:

ТСК (поликлиника) Бош врачи бўлим мудири Цех врачи (врач-терапевт)


СЭС
Бош врачи
СЭС врачи


Корхона ______Касаба уюшмаси директори_____қўмитаси раиси

Муҳр жойи

Муҳр жойи

Муҳр жойи
____Муҳр жойи

Касалликнинг номи

Касб касалликлари пайдо бўлишига олиб келиш эҳтимоли бўлган хавфли, зарарли моддалар ва ишлаб чиқариш омиллари

Корхоналарда амалга ошириладиган ишларнинг тахминий рўйхати

1

2

3

4

1.

Токсико-кимёвий омиллар таъсирида пайдо бўладиган касалликлар:

1.1.Ўткир, сурункали заҳарланишлар ва уларнинг асоратлари, булар аъзоларни ва тизимларни алоҳида ёки биргаликда зарарлантиради.

Нафас аъзоларининг токсик зарарланиши: ринофаринголарингит, эрозия, бурун тўсиғининг тешилиши, трахеит, бронхит, пневмосклероз ва бошқалар:

– токсик камқонлик (анемия);





– токсик гепатит;







– токсик нефропатия;

– асаб тизимининг токсик зарарланиши: полиневропатия, неврозга ўхшаш ҳолатлар, энцефалопатия;




– кўзнинг токсик зарарланиши: катаракта;
– конъюктивит, кератоконъюктивит;





– суякнинг токсик зарарланиши: остеопороз, остеосклероз, жағ суяклари некрози.
Кимёвий моддалар: хом ашё, оралиқ, қўшимча ва охирги маҳсулотлар.


Азот кислотаси оксиди, аммиак оксидлари, изоцианатлар, кремний-органик бирикмалар, олтингугурт ва унинг бирикмалари, селен, формалдегид, фталат ангидрид, хлор ва унинг бирикмалари, хром ва унинг бирикмалари ва ҳ.к.

Ароматик қатор амино-, нитро-, ва хлор бирикмалари, бензол ва унинг ҳосилалари, бензол гомологлари, гексаметилендиамин, пестицидлар (хлорорганик), қўрғошин ва унинг ноорганик бирикмалари ва бошқалар.


Ароматик қатор амино- ва нитро- бирикмалари: бензол ва унинг ҳосилалари (стирол), карбон сувларининг галоид ҳосилалари, гидразин ва унинг бирикмалари: пестицидлар (хлорорганик бирикмалар, фосфор ва унинг бирикмалари, фтор ва унинг бирикмалари).



Бета-нафтол: кадмий, углерод IV-хлорид

Ароматик каторнинг амино-, нитро- ва хлор бирикмалари, гексаметилендиамен, бензол ва унинг ҳосилалари (бензол ва унинг гомологлари), карбон сувларнинг галоид ҳосилалари, гидразин ва унинг бирикмалари, марганец, сероуглерод, тетраэтилқўрғошин ва кўпгина бошқа бирикмалар.


Тринитротолуол.

Азот кислота, аммиак, азот оксидлари, изоционатлар, олтингугурт ва унинг бирикмалари, формальдегид, фтор ва унинг бирикмалари, хлор ва унинг бирикмалари ва бошқалар.


Сариқ фосфор ва унинг бирикмалари, фтор ва унинг бирикмалари.
Саноатнинг турли тармоқларида, қурилишда, қишлоқ хўжалигида, транспортда, хизмат кўрсатиш соҳасида токсик таъсир кўрсатадиган кимёвий моддаларни олиш, қайта ишлаш.
1.2.Тери касалликлари: эпидермоз, контакт дерматит, фотодерматит, онихия, паранихия, токсик меланодермия, ёғли фолликулитлар, экзема.Нефть ва унинг қайта ҳайдаш маҳсулотлари (бензин, керосин, суртма мойлар, крезол, лизол, гидрон, мазут, асфальт ва унинг дистиллатлари) хлорланган нафталинлар, кислоталар, ишқорлар, органик эритувчилар, гидросульфит, хлорли оҳак, оғир металл тузлари, мишьяк, сурма бирикмалари, формалин, елим ва бошқ.Кимё, нефтни қайта ишлаш, машиносозлик, металлургия, ёғочни ишлаш, тери хом ашёси, чарм, озиқ-овқат саноати корхоналари; нефть ташувчи кемаларни тозалаш; қурилиш, мебел ясаш корхоналари, шахталар қурувчилари ва бошқалар.
1.3.Металлдан пайдо бўладиган иситма, фторопластдан келиб чиқадиган (тефлондан) иситма:
– аллергик касалликлар;
– ўсмалар.
Рангли металлар (рух, кумуш, никел, сурма ва бошқа)нинг буғланиш аэрозоллари, иккиламчи полимеризация (фторопласт) аэрозоллари.
6-бандига қаралсин.
7-бандига қаралсин.
Рангли металлар, пластик массалар (фторопластлар)ни ишлаб чиқариш ва уларни қайта ишлаш, рангли металлардан ясалган материалларни ишлаш.
2.Саноат аэрозоллари ва чанглардан келтириб чиқарадиган касалликлар.Тоғ-кон ва кўмир саноати.
2.1.Пневмокониозлар: силикоз, силикатоз, силикотуберкулез, металлокониозлар, карбокониозлар, аралаш чангдан пайдо бўладиган пневмокониозлар, пластмассалар чангидан юзага келадиган пневмокониозлар.Озод ва боғланган ҳолда бўлган кремний (П) оксидини, таркибида кўмир тутган чанг (кўмир, кокс, графит ва бошқ.) аралаш чанг: металлар чанги ва уларнинг оксидларини, шу жумладан пайвандловчи аэрозоль; органик ва сунъий минерал толалар, пластмассалар чангидан узоқ вақт нафас олиш.Конларда, шахталарда, бойитувчи ва охирига етказувчи фабрикалардаги ишлар: руда жисмлари тутмаган хом ашё ва материалларни ташиш ва уларга ишлов бериш, асбест ва бошқа силикатлар, шағал ва ҳ.к.ни ташиш ва уларни ишлаш, асбестоцемент ва таркибида асбест сақловчи материаллар (трубалар, шифер, панеллар, тахталар, фракцион, тўқимачилик ашёлари ва бошқ.)ни ишлаб чиқариш; ёнғинга чидамли ва абразивлар ишлаб чиқариш ва уларни қўллаш, кокс, қурум, графитлар ишлаб чиқариш ва уларни ишлатиш; металлургия ва қуйиш саноати. Машинасозлик: металлга ишлов бериш; пайвандлаш ишлари; сепиладиган материалларни янчиш; чанг чиқадиган ишларга алоқадор бошқа ишлар ва пластмассалар ишлаб чиқариш, уларни ишлаш.
2.2.Биссиноз.Экинлар (пахта, зиғир)нинг турли чангларидан узоқ вақт нафас олиш.Пахта, зиғирни тўқимачилик корхоналарида қайта ишлаш.
2.3.Сурункали бронхит (чангли, токсик омиллар, ноқулай об-ҳаво омиллари билан бирга).Юқорида номи зикр этилган чангларнинг барча хилларини, шунингдек ўсимлик ва ҳайвонлардан келиб чиқадиган органик чанг (ун, дон, соч, жун, тамаки, қоғоз, шакар ва бошқалар)дан узоқ муддат давомида нафас олиш. Бир вақтнинг ўзида чанг ва кимёвий омил (қўзғатувчи моддалар, ўзи юрар тоғ машиналарнинг ис гази компонентлари ва бошқалар)нинг салбий таъсир этиш.«Пневмоконоззлар» банди бўйича 4-устунда кўрсатиб ўтилган ишлар ва қуйидаги корхоналар: ун-ёрма, шакар, жун (пахта ва бошқа экинларни бирламчи ишлаш), шунингдек чанг чиқарадиган бошқа ишлар.
2.4.Сурункали ринофаринголарингит:
– аллергик касалликлар;
– ўсмалар
2.2-бандда кўрсатилган чанглардан узоқ вақт нафас олиш. 6-бандига қаралсин. 7б деган бандига қаралсин. 2.2-бандда кўрсатиб ўтилган ишлар.
3.Физик омиллар таъсиридан келиб чиқадиган касалликлар.
3.1.Ионлаштирувчи нурлар таъсирига алоқадор касалликлар:



а) нур касаллиги (ўткир ёки су- рункали);



б) маҳаллий нур касалликлари (ўткир ёки сурункали).
Ташқи ионлаштирувчи нурларнинг бир марталик умумий таъсир кўрсатиши ёки радиоактив моддалар ва бирикмаларнинг организмга тушиши.

Касбий нурланиш бўйича рухсат этилган миқдорлардан ошиб кетган ионлаштирувчи нурларнинг мунтазам таъсир этиши.

Организмга кириб ўтадиган нурларнинг локал таъсири ва радиоактив моддаларнинг таъсир этиши.
Радиоактив моддалар ва ионлаштирувчи нурлар билан ишлашга доир барча ишлар.
3.2.Ионлаштирмайдиган нурлар таъсир қилишидан пайдо бўладиган касалликлар: вегетатив томир дистонияси, астеник, астеновегетатив, гипоталамик синдромлар.Ўта юқори частотадаги (ЎЮЧ) радиодиапазон электромагнит нурларининг мунтазам таъсир этиши; когерент монохроматик нурланишлар.Юқори частотали (ЮЧ) радиодиапазони электр магнит нурларининг манбалари билан, оптик квант генераторларини ўрганиш билан боғлиқ бўлган барча ишлар.
3.3.Тўқималарнинг лазер нурларидан (тери куйиши, кўз тўр пардаси ва мугуз пардасининг куйиши) маҳаллий (локал) зарарланиши.Лазер нурларининг маҳаллий (локал) таъсири.Оптик квант генераторларини ўрганишга алоқадор ҳамма ишлар.
3.4.Тебраниш (вибрация) касаллиги.Ишчилар қўлларига ўтадиган ишлаб чиқаришдаги маҳаллий вибрация ва иш жойи тебранишнинг узоқ вақт мунтазам таъсир кўрсатиши.Тебранишни келтириб чиқарадиган ва қўл билан ишловчи машиналар тебранишга сабаб бўладиган иш жойи.
3.5.Кохлеар неврит.Ишлаб чиқариш шовқинининг мунтазам таъсир кўрсатиши.Саноатда, қурилиш, қишлоқ хўжалиги ва транспортда ишлаб чиқариш шовқинининг таъсир кўрсатиши.
3.6.Қўлларнинг вегетатив-сенсор (ангионевроз) ёки сенсомотор полиневропатияси.Ультратовушнинг контакт йўли билан қўлларга ўтказилиши.Ультратовушли дефектоскоплар ва тиббий аппаратлар билан ишлаш.
3.7.Электроофтальмия.Ультрабинафша нурлар билан жадал нурланиш.Газ ва электр пайвандлаш билан боғлиқ ва жадал ультрабинафша нурлар шароитидаги ишлар.
3.8.Катаракта.Нур энергияси (инфрақизил, ультрабинафша нурлар) ЎЮЧ нурлар, рентген, гамманурлар, нейтрон, протон нурланишнинг мунтазам таъсир кўрсатиши.Босқон-пресслаш, электр пайвандлаш ва термик ишлар. Шишадан тайёрланадиган анжомлар ишлаб чиқариш, металлургияда инфрақизил нурлар таъсир кўрсатишга алоқадор, ионлаштирмайдиган нурлар таъсири билан боғлиқ бўлган ишлар.
3.9.Декомпрессион (кессон) касаллиги ва унинг асоратлари.Юқори атмосфера босими, декомпрессия жараёнлари.Кессонларда, барокамераларда ишлаш, атмосфера босими ошган шароитлардаги ишлар.
3.10.Иссиқлаб кетиш: иссиқлик уриши, талвасали ҳолат (Тиришиш).Иш зонасидаги ошган ҳарорат, жадал иссиқлик нурлари.Чуқур шахталарда, қуйиш, мартен, лист қуйиш, трубалар қуйиш цехларида ишлаш; саноат печларини таъмирлаш, қозонларни тозалаш ва ортиқча ҳароратда шиша пишириш ва бошқа ишлар ҳудудларида ишлаш.
3.11.Облитерацияловчи эндоартериит, вегетатив-сенсор полиневропатия (ангиопатия), полирадикулоневропатия.Иш жойларидаги ҳароратининг пасайганлиги.Балиқ тутадиган кемаларда, балиқ-гўшт комбинатларида, совитгичларда ишлаш, геологик ишлар, ёғоч тайёрлаш, зах, кон-руда ишларида бўлиш, сув кўп бўладиган ишларда мутлоқ ях шароитларида ишлаш.
3.12.Ониходистрофия, механик эпидермозлар ва бошқалар.Хом тери, чармга ишлов бериш, паст ҳарорат ва об-ҳаво шароитлари.Чарм ва мўйна корхоналари, қишлоқ хўжалик (дала) ишлари, кемаларда ва бошқа корхоналарда балиқни ишлаш билан боғлиқ бўлган ишлар.
4.Жисмоний зўриқишлардан келиб чиқадиган касалликлар.
4.1.Координатор неврозлар, шу жумладан ёзув чангаги (спазми).Ҳаракатларнинг аниқ координациясини талаб қиладиган ва тезкорлик билан бажариладиган ишлар.Клавишалик аппаратларда ва мусиқа (чолғу) асбобларида ишлаш; стенография, қўлёзма, матн ёзиш, чизма чизиш, граверли, нусха кўчириш ишлари ва бошқалар.
4.2.Периферик асаб тизими ва таянч-ҳаракат тизимининг хасталиклари; моно- ва полиневропатиялари, шу жумладан компрессион ва вегетатив-сенсор невропатиялари, бўйин ва бел-думғаза радикулопатиялар, сурункали миофиброзлар (миофасцитлар, тендовагинитлар, стенозловчи лигаментозлар, стилоидозлар, «ёпилиб қолувчи бармоқлар» ва бошқалар), елка эпикондилезлари, елка-кўкрак периартрозлари, остеоартрозлар, шу жумладан спондилоартроз, асептик остеонекрозлар.Маҳаллий (локал) мушак зўриқиш, бир маромдаги ҳаракатлар, тез суръатлар билан бажарилувчи асаб пояларига, мушакларга, бойламларга, тоғайларга тушадиган тазйиқ, уларнинг шикастланиши, осиғлиқ ҳолда ушлаб туриш, уларни қўлда кўтариб ишлатиш билан боғлиқ ишлар; гавдани доим энгашган ҳолда тутиш, ўзини ноқулай ишчи вазиятда тутиш (тиззада, ётиб, олдинга энгашиш, осилиб туриш вазиятлари) билан боғлиқ ишлар.Клавишали ҳисоблаш, ҳисоблаш- перфорацион, телефон аппаратида, ёзув машинасида ишлаш, қўлда соғиш, тоғ қидирув, силлиқлаш, пармалаш, ишлов бериш, формовка (қолиплаш), оқлаш ишлари, катта юк ташувчи ўзиюрар, шу жумладан қишлоқ хўжалик машиналарида ишлаш, мусиқий, цирк ишлари, тешадиган ва тозалайдиган чуқурларда, шу жумладан об-ҳавоси ноқулай бўлган шароитлардаги барча ишлар).
4.3.Бачадон ва қин деворларининг пастга тушиши ва тушиб қолиши.40 ёшга қадар аёлларнинг ноқулай иш вазияти, вибрация ёки узоқ вақт (10 йил ва бундан ортиқ) ва мунтазам равишда (сменанинг 50%-дан ортиқ вақти) юк кўтариш ва уни ташиш, бунда туғруқ даврида чаноқ туби шикастланмаган бўлиши керак.Юкларни қўлда ёки куч ишлатиб ташиш билан боғлиқ бўлган ишлар.
4.4.Яллиғланиш (тромбофлебит) ёки трофик бузилишлар билан асоратланган оёқлардаги веналарнинг варикоз кенгайиши.Оёқда тик вазиятда узоқ вақт туриб ишлаш.Узоқ статик зўриқиш, тик туриш, мунтазам оғир юк кўтариш билан боғлиқ бўлган ишлар. Тоғ ишларида, пармалаш, маҳкамлаш ва бошқаларда қатнашиш. Айниқса тик тушадиган қирраларда ишлаш.
4.5.Товуш аппаратининг ўта толиқиши билан боғлиқ бўлган ҳоллар: сурункали ларингит, вазомотор монохордит, товуш бойламларининг тугунлари («ашулачилар тугунлари») овоз бойламларининг яралари, фонастения.Узоқ вақт мобайнида товуш бурмаларининг мунтазам зўриқиши.Ўқитувчилик иши, радио, телевиденияда дикторлик иши, актёрлик ишидаги вокал-нутқ сўзлаш турлари; телефон станцияларида ишлаш ва бошқ.
4.6.Зўрайиб борувчи узоқни кўрмаслик.Яқин масофадан туриб майда нарсаларни ажратишда кўришнинг ўта зўриқиши.
4.7.Ўпка эмфиземаси.Ишлаш жараёнида мунтазам зўриққан экспирация.Пуфлайдиган чолғу асбобларида ўйнашга алоқадор ишлар, шиша буюмларини механизациясиз пуфлаб ишлаб чиқариш.
4.8.Неврозлар.Руҳий касалликларга чалинган беморларни бевосита узоқ вақт парвариш қилиш.Тиббий ходимларнинг руҳий хасталиклар шифохоналарида ишлаши, шу жумладан руҳий хасталикларга учраган болаларга қарайдиган махсус (болаларга мактабларнинг ўқитувчилари ва ходимлари).
5.Биологик омиллар келтириб чиқарадиган хасталиклар.
5.1.Иш вақтида контактда бўладиган ходимлардаги кузатиладиган инфекцияларга алоқадор юқумли ва паразитар хасталиклар; сил, бруцеллез, куйдирги, кана энцефалити, орнитоз, сут соғувчилар қўлидаги тугунлар, токсоплазмоз, вирусли гепатит, тери микозлари, Розенбах эризипелоиди, қичима, захм ва бошқалар.Инфицирланган материал, юқтирилган юқумли беморлар ёки касаллик тарқатувчи, касал ҳайвонлар, ҳайвонот ёки ўсимлик маҳсулотлари (тери, жун, от юнги, гўшт, хом ашё, дон, пахта ва бошқ.) билан контактда бўлиш; кемирувчилар, уруғ сепилган тупроқ, ертўла шароитларида контактда бўлиш.Юқумли касалликлар шифохоналарида ишлаш, ветеринария хизмати, силга қарши касалхоналарда ишлаш, микробиология лабораторияларида ишлаш, чорвачилик хўжаликларида, врачлик участкаларида, қушхоналар, кондитер ва консерва фабрикаларида ва заводларида ишлаш; тери ва мўйна хом ашёсига ишлов бериш, кемаларда балиқ овлаш, балиқ саноати корхоналарида ишлаш; ўрмонлар шароитларида, конларда ишлаш ва бошқ.
5.2.Тери ва шиллиқ пардалар дисбактериози, кандидомикози, висцерал кандидоз.Антибиотиклар, процудент замбуруғлар, оксил витамин концентратлари (ОВК), озуқа ачитқилари, комбикормлар.Микробиологиянинг турли тармоқларида ишлаш; З-устунда кўрсатилган моддаларни тиббиёт саноати корхоналарида, дорихона муассасалари ва бошқа муассасаларда тиббий амалиётда қўллаш.
6.Аллергик касалликлар: конъюнктивит, ринит, ринофарингит, ринофаринголарингит, риносинусит, бронхиал астма, астматик бронхит, экзоген альвеолит, дерматит, экзема, токсикодерматит, Квинке шиши, эшак еми, анафилактик шок, токсикоаллергик гепатит, марказий ва периферик асаб тизими зарарланишлари ва бошқалар.Аллергенлар кимёвий моддалар, синтетик полимерлар, смолалар, лаклар, бўёқлар, ювувчи моддалар; металл ва унинг бирикмалари (хром, никель, кобальт, марганец, берилий, платина, цирконий, кумуш, олтин ва бошқалар), формальдегид, эпихлордегин, скипидар ва эфир мойлари, хлорамин, фталмалеин ангидриди, гексаметиллендиамин, хлорбензол, цианитлар, мойловчилар, кантакс, тиурам; ниазон Д, хлорланган нафталинлар, фуранлар, акрилонитрил, аминлар, этиллениминлар, пестицидлар ва бошқ. Дори препаратлари: витаминлар, антибиотиклар, новокаин, нейролептиклар, бром, фурациллин қатори препаратлари, сульфаниламид препаратлари ва бошқ., биологик табиатли моддалар: зардоблар, вакциналар, гормонлар, ферментли препаратлар, микробли, замбуруғ культуралари, оксил-витаминли концентратлар, комбикормлар (омухта озуқалар), экскретлар, ҳашаротлар экскретлари ва заҳарлари, илонлар, гельминтларнинг экскретлари ва заҳарлари:
– ўсимлик ва ҳайвонот чанглари (дон, ун, ёғоч, жун, юнг, пат, соч, ипак, пахта, тамаки, чой, ўсимликлар чанги) ва бошқ.
Саноатнинг турли тармоқлари (кимё, кимё-фармацевтика корхоналари), қурилиш, ёғочга ишлов бериш саноати, машинасозлик, тўқимачилик, юнг чўтка, мўйна тайёрлаш корхоналари, комбикормлар, оксилвитамин концентратларини динитроишлаб чиқариш, қишлоқ хўжалиги, (паррандахоналар, фермалар, пестицидлар билан ишлаш ва бошқ.); транспорт; маиший хизмат кўрсатиш корхоналарида ишлаш (кийим тозалаш, сартарошхоналар, кирхоналар ва бошқ.); тиббиёт ва дорихона муассасаларида (лабораторияларда, саноат корхоналарда ва бошқ.), виварийларда ишлаш.
7.Ўсмалар:
а) тери ўсмалари (гиперкератозлар, эпителиомалар, папилломалар, рак, лейкокератозлар);



б) оғиз бўшлиғи ва нафас аъзолари ўсмалари;




в) жигар ўсмалари;




г) меъда раки;

д) лейкозлар;


е) сийдик пуфаги ўсмалари (папилломалар, рак);

ж) суяк ўсмалари.
Тошкўмир, нефть, қотишмаларни қайта ҳайдаш маҳсулотлари (смола, пек, афенатрен, антрацен, фенатрен, аминоантрацен мой азобирикмалар ҳосилалари; гудрон, парафин ва бошқ,) ионлаштирув-чи нурлар (рентген, гамма нурлар ва бошқ.) таъсир кўрсатиши.

Никель, хром, мишьяк, тошкўмир смолаларининг бирикмалари; асбест, асфальт, углеводородлар билан адсорбирланган радиоактив руда ва чангда нафас олиш.

Плутоний, торий, полоний (жигар тўқимасига троп моддалар: виниллорид, радиоактив моддалар билан узоқ муддат контактда бўлиш).

Олти валентли хром бирикмалари.

Бензол, ионлаштирувчи радиациянинг турли хил таъсир кўрсатиши.

Бензол ва нафталин қатори аминлари (бензидин, дианизид, нафталамин ва бошқ.).

Остеотроп радиоактив моддалар (радий, стронций, плутоний) билан узоқ вақт касбий мулоқотда бўлиш.
3-устунда кўрсатиб ўтилган моддаларнинг таъсир этишга алоқадор барча ишлар, саноатнинг турли соҳаларидаги ишлар.



Радиоактив моддалар, бошқа ионлаштирувчи нурлар билан ишлаш. Никель, мишьяк, хром бирикмаларини олиш ва қўлланиш билан боғланган ишлар: радиоактив рудалар, асбест, асбест тутадиган материалларни топиш, уларни қайта ишлаш ва қидириш ишлари; сунъий гранит ва ундан анжомлар тайёрлаш, асфальт ётқизишга алоқадор ишлар.
Винил-хлорид билан ишлаш, радиокимё корхоналарида ишлар ва бошқ .
Хром бирикмаларини ишлаб чиқариш бўйича ишлар. Бензол ва ионлаштирувчи нурлар манбалари билан ишлаш.
Саноатнинг турли тармоқларида, радиологик ва радиокимё лабораторияларида ишлаш.
Радиокимё корхоналарида, радиологик ва радиокимё лабораторияларида ишлаш.
4. Клиник-экспертлик хулоса чиқаришга, шунингдек касб касалликларининг эрта ва анча вақт ўтгандан кейин рўй берадиган асоратлар (масалан, углерод оксиддан заҳарлангандан кейин юз берадиган марказий асаб тизимининг барқарор органик ўзгаришлари) ҳам касб касалликлари қаторига киради, зарарли омил (масалан: кечки силикоз, сийдик пуфаги папилломаси ва бошқалар) билан мулоқот тўхтатилгач, анча вақт ўтгандан сўнг касб касаллиги ривожланиш эҳтимоли борлигини ҳам ҳисобга олиш зарур, касб касаллиги рўй берган шароитда (масалан, пневмокониоз ва чанг туфайли ривожланган ўпка раки) пайдо бўлган хасталиклар ҳам касб касалликлари жумласидандир, бу эса бронхлар шиллиғида бир хил гистологик ўзгаришлар (одатда, ясси ҳужайрали рак ривожланиши билан юз берадиган дисплазия элементлари бўлган тарқоқ метаплазия) борлиги билан тасдиқланади.

Нозологик
шакли

Кузатувлар
даврийлиги

Бошқа ихтисосликдаги врачлар томонидан кўздан кечирилиши

Лаборатор ва бошқа текширувлар номи ва даврийлиги

Асосий даволаш- соғломлаштириш тадбирлари

Самарадорлик мезонлари

Ишга жойлаштириш бўйича асосий тавсиялар

1

2

3

4

5

6

7

1. Пневмокони
озга шубҳа /0-1/
1.1. Пневмокониоз (асоратланмаган)Йилига
1 марта
Отоларинголог, кўрсатма бўйича – фтизиатрЙилига 1 марта йирик кадрли флюорография, қон, сийдик, балғам таҳлили, спирография, ЭКГ кўрсатмалар бўйича рентгенография, томография, бронхоскопияТартиб, жисмоний нафас олиш гимнастикаси (ЖНГ) билан физиотерапия, намланган ва бошқа ингаляциялар, адаптогенлар, витаминлар. Йилига 1 марта профилакторияда даволаниш. Курортда даволаниш. Сурункали инфекция ўчоқларини санация қилиш.Пневмосклероз, юқори нафас йўллари ва бронх-ўпка аппарати илк белгилари зўрайишининг қайд қилинмаслиги. Ишлаш қобилиятининг сақланиб қолиши.Мунтазам кузатиб борилганда ва профилактик даволашда ўз касбида ишлаш қобилияти сақланиши.
1. Диффуз-склеротик шакли /1/Йилига 2 марта Кўрсатмалар бўйича фтизиатр, отоларинголог ва бошқалар.Ўпка рентгенографияси йилига 1 марта йирик кадрли флюорография, қон, сийдик, балғам таҳлили, спирография, ЭКГ кўрсатмалар булганда стационарда текширишИндивидуал тартиб (Режим). (ЖНГ) комплекслари билан, ингаляциялар, физиотерапия, адаптогенлар, витаминлар, йилига 1 марта профилакторий, курортда даволаниш, сурункали инфекция ўчоқларини санация қилиш.Патологик жараённинг барқарорлашуви, ишлаш қобилиятининг сақланиши. Асоратлар бўлмаслиги, вақтинча ишга қобилиятсизликнинг камайиши.Қўзғатувчи ва заҳарли таъсир этувчи моддалар билан таъсирда бўлмаганда ишга қобилиятли бўлади. 40 ёшгача шахсларга ВТЭК орқали моддий зарарни қоплаган ҳолда қайта малакасини ошириш тавсия қилинади.
2. Тугунчали шакли /1-2/Йилига
2 марта
Йилига 2 марта отоларинголог йилига1 марта фтизиатр. Патологик процесс, тугунчалар зўрайганда, қушилиб кетганда, (А, В, С) шакллари пайдо бўлганда силга қарши курашиш, диспансерида текшириш. Кўрсатмалар бўлганда онколог консультацияси тавсия қилинади.Йилига 1 марта ўпка рентгенографияси, кўрсатмалар бўлганда томография, брохоскопия. Йилига 2 марта қон, сийдик, балғам таҳлили, спирография, йилига 2 марта ЭКГИндивидуал тартиб, (ЖНГ) комплекси асосан нафас комплекси, кўрсатмалар бўлганда, физиотерапия, ингаляциялар, йилига 1 марта профилакторий, ўпка касалликларини даволовчи санаторийларда даволаниш. Сурункали инфекция ўчоқларида санация қилиш.Патологик жараённинг барқарорлашуви, ишлаш қобилиятининг сақланиши. Асоратлар бўлмаслиги, вақтинча ишга қобилиятсизликнинг камайиши.Ишлашга қобилият чекланган ерости шароитларида, оғир жисмоний меҳнат қи- лишга алоқадор чанг қўзғатувчи ва заҳарли таъсир қиладиган моддалар билан ишлаш ман қилинади. Беморлар ВМЭКга юборилади. Ишга қобилиятсизлик даражаси касаллик зўрайишининг шакли ва нафас етишмовчилиги даражасига қараб белгиланади.
III. Пневмокониоз
/асоратланган/
1. Деструкциясиз ўчоқли, инфильтратив диссеменяцияланган тугунли /А, В, С/ кониотуберкулёз. Кониотуберкулёз ва бронхоаденитДастлабки йилда ўткир даврдан кейин йилига 3 марта, кейин йилига 2 марта умр бўйи.Фтизиатр, отоларинголог, кўрсатмалар бўлганда онколог.Фаол силда стационарда даволаниш, ўткир даврдан кейин йилига 1 марта рентгенография, томография /кўрсатмалар бўлганда/, кўрсатмалар бўйича бронхоскопия, экиш усули билан Кох микроблари (бациллалари) (КБ) борўқлигини текшириш, қон, сийдик, балғам таҳлили йилига 1 марта, ЭКГ йилига 2 марта.Кўпи билан 4 ойдаги ўткир даврда силга қарши курашиш диспансерида даволаниш кейин 10-12 ойгача санаторийда даволаниш, касаллик фаоллиги сусайганда силга қарши диспансерда ёки йилига 2 марта камида 2 ой қайталанишга қарши даво.Сил жараёни сусайиши ҳисобига ўпкада патологик ўзгаришларнинг ижобий динамикаси. Ўпкада патологик жараённинг барқарорлашуви. Қўшимча асоратларнинг бўлмаслиги, ишга қобилиятсизлик вақтининг қисқариши.Оғир жисмоний иш билан боғлиқ бўлган ер ости шароитларида чанг қўзғатувчи ва заҳарли таъсир этувчи моддалар билан ишлаш касаллигининг барча шаклларида ман қилинади. Беморлар ВМЭКга юборилади. Жараён фаоллиги сусайганда индивидуал ишга жойлаштириш.
2. Кониотуберкулёз деструкция билан /ўчоқли, инфильтративдиссеминирланган, фиброз-каверноз, тугунли, А, В, С, ёйилган.Асосий даво курсидан кейин, биринчи йили 3 марта, кейин йилига 2 марта умр бўйи.Фтизиатр, отоларинголог, кўрсатмалар бўлганда онколог.Стационарда даволаниш.Ўткир даврда стационарда даволаниш 6—8 ой давом этади. Балғам ташлашда КБ текширилади. Кейинчалик 1,5-2 йилгача санаторийда даволаниш. Касаллиги сусайганидан кейин йилига 2 марта 2-3 ой мобайнида силга қарши диспансерда ёки санаторийда даволаниш ва кузатиш.Беморларнинг ишга қобилияти жараённинг оғир-енгиллигига ва даволаш самарадорлигига боғлиқдир /-гуруҳга мансуб кониотуберкулёзга қарши/ барча ҳолларда оғир жисмоний меҳнат билан боғлиқ бўлган ер ости шароитларида, қитиқловчи ва заҳарли таъсири бўлган чанг ва моддалар билан ишлаш ман қилинади. Беморлар ВМЭКга юборилади.
3. Сурункали бронхит, бронхиал астма, пневмония поликистоз ўзгаришлар ва бронхоэкстазлар, ўпкадаги бошқа жараёнлар, нафас аъзоларида қилинган операциялар билан оғирлашган пневмокониозларЙилига камида 2 марта, яхшиси куз, қиш ва баҳор фаслларидаПульмонолог, отоларинголог, фтизиатр. Кўрсатмалар бўлганда аллерголог ва онколог консультацияси.Йилига 1 марта ўпка рентгенографияси, кўрсатмалар бўлганда томография, РСПГ, қон, сийдик ва балғам таҳлили /БКга умумий, антибиотикларга сезувчанлик/. Монеликлар бўлмаганда спирография. Кўрсатмалар бўйича қонни иммунологик текширув, қоннинг протеолитик фаоллигини аниқлаш, бронхоскопияИндивидуал тартиб, сурункали инфекцион ўчоқларини санация қилиш, юрак-ўпка етишмовчилиги ифодаланганда ДЖ нафас комплекслари билан, ингаляциялар, физиотерапия адаптогенлар, массаж, витаминлар. Йилига 2 марта профилакторий, ўпкани даволовчи санаторийда даволаниш. Касаллик қўзиганда профатологик, пульмонологик стационарда даволаниш.Ўпкада патологик жараённинг барқарорлашуви. Асоратлар ремиссияси даврининг узайиши. Ишга вақтинча қобилиятсизликнинг қисқариши.Оғир жисмоний меҳнат билан боғлиқ бўлган чанг ва қўзғатуви таъсир қиладиган моддалар билан таъсирда иш ва ер ости ишларида ишлаш ман этилади. Беморлар ВМЭКга юборилади. Ишга қобилиятсизликнинг йўқотганлик даражаси асорат шаклига ва ўпка-юрак етишмовчилигининг даражасига боғлиқ бўлади.


Касбий этиологияли (чанг, токсик, токсик-чангли) сурункали бронхит (СБ)
билан оғриган беморларни врач-терапевт томонидан диспансер кузатишнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

СБ-латент даври, СБ-1 босқичЙилига
2 марта.
ЛОР, профпатолог йилига 1 мартаЙилига 1 марта рентгенография, гемоглобин, лейкоцитлар, ЭЧТ. Спирография йилига 1 марта, кўрсатмалар бўлганда — сальбутамол билан синамалар ўтказиш, бронхофиброскопия.Ишлаш шароитларини яхшилаш. Ҳар йили амбулаторияда ёки санатория-профилакторияда даволаш-профилактика курслари /нафас йўллари ҳолатига қараб ишқорлар ёки бошқа воситалар билан ингаляциялар қилиш, адаптогенлар, витаминлар, кислород билан даволаш, ЖНГ комплекслари, ФТ- УФО, гидро- ва электротерапия, уқалаш, сурункали юқори нафас органларидаги сурункали инфекцион ўчоқларини санация қилиш, санатория- курортларда даволаниш.Саломатлик ҳолати ташқи нафас олиш кўрсаткичлари, яхшиланиши касалликнинг қўзғалиши ва зўрайишининг бўлмаслиги.Мунтазам кузатиб борилганда ва даволаш-профилактика тадбирлари ўтказилганда ўз касбида ишга қобилияти сақланиб қолади.
2-3 даражадаги СБЖараён оғирлигига, зўрайишларнинг даврийлигига қайталинишига қараб йилига 2 ва ундан ортиқ.ЛОР, профпатолог йилига 1 марта, пульмонолог 1 марта.Йилига 1 марта рентгенография, гемоглобин, лейкоцитлар, ЭЧТ, ЭКГ, спирография, сальбутамол билан синама қўйиш, кўрсатмалар бўлганда бронхофиброскопияскопияМеҳнат ва дам олишнинг оқилона тартиби. Йилига 2 марта қайталанишга қарши даво, яхшиси куз-баҳор фаслларида амбулаторияда ёки са- наторий-профилакторийда даволаниш. Йилига 1 марта стационарда даволаниш. Санаторий-курортда даволаниш.Клиник ва функционал кўрсаткичларнинг яхшиланиши, қайталаниши даврийлиги камайиши, узоқ муддатли ишга қобилиятсизликнинг қисқариши.Зарарли омилларсиз ишларга жойлаштириш. Касбини ўзгартириш мақсадида неча фоиз миқдорда ишлаш қобилиятсизлигини ёки ногиронлик гуруҳини аниқлаш. Касалликнинг оғир-енгиллигига қараб ишга қобилияти чекланган ёки ишга қобилиятсиз.
Сурункали астматик бронхитҚайталаниш частотаси ёки жараёнининг оғир-енгиллигига қараб 2-3 марта.ЛОР, аллерголог, профпатолог йилига 1 марта

-" -
яна аллергологик синамалар қўйиш

-"-

-"-


Касбга алоқадор бронхиал астма билан оғриган беморларни врач-терапевт томонидан диспансер кузатишнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

1. Атопик турдаги /енгил кечувчи/ касбга алоқадор бронхиал астма, ишга жойлаштирилгандан кейин 1 йил мобайнида ҳисобга олинади.Йилига
2 марта
Дерматолог ва отоларинголог томонидан кўздан кечирилиши. Кўрсатмалар бўлганда аллерголог, гинеколог, психоневролог ва эндокринолог.Умумий қон таҳлили, балғам таҳлили, йилига 1 марта спирография, рентгенография, аллергологик текширув. Кўрсатмалар бўлганда сийдик таҳлили, бронхоскопия қўшимча равишда специфик иммунологик тестлар /РСК, РОК-ал/ йилига 1 мартаКасбга алоқадор омиллардан беморларни албатта четлатиш. Овқатидан юқори аллергенли маҳсулотларни чиқариб ташлаш. Беморнинг дорини қанчалик кўтара олишига қараб антибиотиклар билан даволаш, эмлаш тақиқланади, игна санчиб даволаш, шифобахш микроиқлим, психотерапия, санаторий-курортда даволаниш.Бўғилиш хуружларининг камайиши ёки бутунлай бўлмаслиги. Ишга вақтинчалик қобилиятсизликнинг камайиши.1. Малакасини сақлаб қолган ҳолда ишга жойлаштириш. 2. Ёш беморларда ойлик камайганда - неча фоиз ишга қобилиятсизлигини (касбини ўзгартириш мақсадида) аниқлаш.
2. Кимёвий ва бактериал аллергия билан бирга кечадиган касбга алоқадор бронхиал астма /ўртача оғир даражаси/Йилига
3 марта
Атопик бронхиал астмада бўлгани кабиХудди ўша лаборатор-диагностик текширувлар /йилига 2 марта/. Иммунологик специфик тестлар /РСК, РОК-ал/ йилига 1 мартаИнфекцион-яллиғланиш белгилари бўлганда - бемор дорини кўтара олишига қараб антибиотиклар билан даволаш. Кўрсатмалар бўлганда стероид препаратлар. Овқатдан юқори аллергенли маҳсулотларни чиқариб ташлаш. Эмлаш ман қилинган. Иглорефлексотерапия, шифобахш микроиқлим, психотерапия, санатория ва курортда даволаниш.Бўғилиш хуружларининг камайиши, нафас олиш кўрсаткичларининг яхшиланиши. Ишга вақтинчалик қобилиятсизликнинг камайиши, ногиронлик гуруҳини олиб ташлаш ёки камайиши.Этиологик касбга алоқадор омилларнинг таъсирисиз ишга жойлаштириш Ишга қобилиятсизлик фоизини ва ногиронлик гуруҳини бўғилиш гуруҳлари частотасига ва нафас етишмовчилигининг ифодаланганлик даражасига қараб аниқлаш.
3. Сурункали астматик бронхитЙилига
3 марта.

-"-

-"-

-"-

-"-

-"-

4. Оғир кечадиган касбга алоқадор бронхиал астма.Йилига
4 марта

-"-

Юқоридагилар йилига 2 марта. Гормонлар қабул қилинганда йилига 2 марта қонда қанд бор-йўқлигига текшириш.

3-гуруҳдаги каби, қўшимча равишда йилига 1-2 марта стационарда даволаниш.

Дастлабки 3-гуруҳдагиларда бўлгани каби.

Ишга қобилиятсиз, кўрсатмалар бўйича 2-чи ва 1-чи гуруҳларни аниқлаш.

5. Ремиссия босқичидаги касбга алоқадор бронхиал астма /ишга жойлаштирилгандан кейин/Йилига
1 марта.

-"-

Специфик иммунологик текширув 1 марта, спирография, ацетилхолин билан синама ўтказиш 1 марта, сийдик, қон таҳлили /кенгайтирилган/, балғам таҳлили /агар бўлса/.1-гуруҳдаги каби. Даволаш чоралари фақат уларга кўрсатмалар бўлганда.Бўғилиш хуружларининг бўлмаслиги.Касбга алоқадор аллергенларнинг таъсири бўлмаган ишга жойлаштириш. Агар мумкин бўлмаса касбини ўзгартириш мақсадида ишга қобилиятсизликни қанча фоиз йўқотганлигини аниқлаш.


Қўрғошиндан сурункали заҳарланган беморларни врач-терапевт томонидан диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Қўрғошиндан сурункали заҳарланишнинг бошланғич шаклиЙилига 2 марта. Касбий касаллик варақасидан (ККВ) фойдаланган ҳолда даволаб бўлгандан кейин иккинчи кўрик ўтказилади.Невропатолог йилига 1 марта.Қон таҳлили гемоглобин, эритроцитлар, лейкоцитлар, ЭЧТ, ретикулоцитлар, базофил донадорлиги бўлган эритроцитлар йилига 2 марта. Йилига 2 марта сийдикни копропорфирин (КП) ёки аминолевулин кислотаси (АЛК) борлигига таҳлил қилиш.Соғлом турмуш тарзи кўникмаларига ўргатиш. Ташхис биринчи марта аниқлангандан кейин специфик антидотлар билан даволаш. ККВни ишлатган ҳолда санаторий-профилакторий шароитларида 10-14 кун мобайнида кунига 450-600 мг ДПАМ қабул қилиш /перорал/. Махсус ишлаб чиқилган рационни қўллаш. Юқорида кўрсатилган даволаш усулини даволовчи врач қон таҳлили ва порфирин алмашувининг назорати остида олиб боради.Лаборатория кўрсаткичларининг яхшиланиши. Диспансер кузатувидаги (ДК) гуруҳига кўчириш.Қўрғошин билан таъсирда бўлмайдиган ишга ККВни ишлатган ҳолда 1-2 ойга вақтинчалик ишга кўчириш. Лабораторияда текширилганда қон ва сийдик ўзгаришлари кузатилмаганда эски ишга қайтариш.
– енгил шаклиЙилига
1 марта
Невропатолог, йилига 1 марта такроранҚон таҳлили: гемоглобин, эритроцит- лар, ЭЧТ, ретикулоцитлар, базофил донадорлиги бўлган эритроцитлар, йилига 1 марта, қон таҳлили:
йилига 1 марта сийдикни – АЛК ёки КП бор – йўқлиги текширилади.
Соғлом турмуш тарзи кўникмаларига ўргатиш, йилига 1 марта стационарда даволаниш, антидотлар билан даволаш, физиотерапевтик даво ўтказиш, махсус овқатланиш р?ционини ишлатиш. Санатория ва профилакторияда ва курортда даволаниш.Касаллик зўрайишининг кузатилмаслиги. Клиник ва лаборатория кўрсаткичларининг яхшиланиши. Қайталаниш частотасининг камайиши. Ногиронлик гуруҳидан чиқариб ташлаш ёки ишга қобилиятсизлик фоизларининг камайиши. Диспансер кузатувидаги гуруҳ (ДК) кўчириш.Даволашдан кейин беморни 1-2 ойга қўрғошинли таъсирдан вақтинча четлатиш, кейин динамик кузатувда олдинги ишга қайтариш. Заҳарланиш қайталаганда нерв системасининг ўзгариши барқарор бўлганда иш қобилиятини неча фоизга йўқотганини аниқлаш учун ВМЭКга юбориш.
ифодаланган шаклиЙилига
1 марта
Невропатолог йилига 1 мартаҚон таҳлили: гемоглобин, эритроцитлар, лейкоцитлар, ЭЧТ, ретикулоцитлар, базофил донадорлиги бор эритроцитлар, Йилига 1 марта сийдикни АЛК ёки КП бор йўқлигига текшириш, электромиография (ЭМГ).Стационарда даволаниш. Йилига 1 марта, кўрсатмалар бўлгандан ортиқроқ, яъни 2-3 марта специфик антидотлар қўллаш усули билан даволаш. Ихтисослашган касб касаллик шифохонасида даволаниб чиққандан сўнг тавсия қилинган физиотерапевтик даво усулларини ва махсус ишлаб чиқилган овқатланиш рационини қўллаш.Касалликнинг кам зўриқиши ёки бўлмаслиги. Клиник ва лаборатор кўрсаткичларнинг яхшиланиши, қайталанишлар сонининг камайиши.Қўрғошин ва бошқа заҳарли моддаларнинг таъсирини бартараф этиш, қайта малака ошириш. Янги ҳунар олиш даврига касби бўйича қобилиятининг неча фоиз йўқотганлиги ёки ВМЭК орқали касб касаллиги бўйича ногиронлик гуруҳини аниқлаш.


Органик эритувчилардан (ароматик углеводлардан) заҳарланган беморларни
врач-терапевт томонидан диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

(Органик эритувчилардан сурункали заҳарланишнинг ягона таснифи йўқлиги муносабати билан асосий
клиник синдромлар санаб ўтилади. Санаб ўтилган иккита ёки бундан кўпроқ синдромлар мавжуд
бўлгандагина заҳарланишга ташхис қўйилади)

Енгил шаклли а/ қон ўзгаришлари/ енгил ифодаланган цитопения, нормохром гипергенератор анемия
б) неврологик ўзгаришлар /астеновегетатив, астеноневротик синдромлар, вегетатив, томир ўзгаришлари, вегетатив полиневропатия/
Йилига
2 марта
Невропатолог йилига 2 мартаҚоннинг таҳлили, эритроцитлар, ранг кўрсаткичи; лейкоцитар формула, тромбоцитлар, ретикулоцитлар. Қон геморрагик синдроми. Жигарнинг функционал кўрсаткичлари /кўрсатмаларга қараб/, ЭКГ йилига 1 марта. Кўз туби /кўрсатмалар бўлганда/.Даво ўтказиш: умумқувватловчи, витаминлар, темир препаратлари билан даволаш, ЖОК, амбулатор ёки санатория ва профилактория шароитларида бальнеофизиологик даво. Даволаш-рофилактика комплекслари асосий клиник синдромга қараб белгиланади.Клиник лаборатор кўрсаткичларининг яхшилиниши, Д-2 гуруҳига кўчириш.Органик эритувчилар (ОЭ) билан мулоқотда бўлмайдиган ишга вақтинча кўчириш. Клиник лаборатор белгилари йўқолганда олдинги ишга қайтариш мумкин. Барқарор гематологик силжишлар кузатилганда ОЭ билан мулоқотда бўлмайдиган бошқа ишга оқилона ишга жойлаштирилиши лозим. Агар қайта малака ошириш зарур бўлса (айниқса ишга қобилиятли ёшда) иш қобилиятини неча фоиз йўқотганлигини аниқлаш учун ВМЭК га юборилади.
Заҳарланишнинг ифодаланган шакли: қон ўзгариши, гипорегенератор анемия /камқонлик/, қон яратилиши депрессияси, геморрагик синдром, гемолитик синдром. Асаб системаси бузилишлар: микроўчоқли симптомлари бўлган вегетатив бузилишларнинг ифодаланган шакллари.Йилига
2 марта
Гематологик /кўрсатмалар бўлганда/ невропатолог йилига 2 марта, гинеколог йилига 2 марта.Қоннинг клиник таҳлили: эритроцитлар, ранг кўрсаткичи, лейкоцитар формула, тромбоцитлар, ретикулоцитлар, коагулограмма, ЭКГ, функционал жигарнинг функционал кўрсаткичлари /кўрсатмалар бўлганда/.Ҳар йили ихтисослашган профпатология бўлимда ёки санатория-профилакторияда даволаниш. Даволаниш-профилактика комплекслари асосий клиник синдромга қараб белгиланади.Касалликнинг зўриқмаслиги. Клиник - лаборатор кўрсаткичларнинг ижобий динамикаси.ОЭ таъсирида ишлашни тўхтатиш, оқилона ишга жойлаштириш, қайта малака ошириш, янги ҳунар олиш даврига қадар касбга қобилиятининг неча фоиз йўқотганликни ёки ВМЭК орқали касб касаллиги бўйича но- гиронлик гуруҳини аниқлаш.
Жигарнинг функционал кўрсатгичларининг ўзгариши.


Сурункали нейроинтоксикация (марганец, симоб ва бошқалар)дан
зарарланган беморларни врач-терапевт томонидан кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Сурункали нейротоксикозларнинг бошланғич босқичи:
а) астеник синдром
б) астеновегетатив
в) астеноневротик
г) вегетатив-сенсор полиневропатия синдром.
Невропатолог
йилига
2 марта
Психоневролог, терапевт, офтальмолог, гинеколог, стоматолог, отоларинголог- кўрсатмалар бўлганда.Қон таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили, симоб бор-йўқлигига сийдик таҳлили /симобдан заҳарланганда /ЭКГ, ЭМГ /марганец/, кўрсатмалар бўлганда кўз тубини текшириш ва ЭЭГ.Йилига 2 марта даволаниш /баҳор-куз фаслларида/, умумқувватловчи терапия, психотерапия, уқалаш. Дори-дармонлар билан даволаш /седетатив препаратлар/, метоболизм ва марказий гемодинамикани яхшиловчи дорилар. Сурункали инфекция ўчоқларини санация қилиш, санатория ва курортларда даволаниш.Патологик ўзгаришларнинг камайиши (регрессия бўлиши).Зарарли омил таъсирни бартараф этиш ва оқилона ишга жойлаштириш.
Сурункали нейротоксикозларнинг ифодаланган босқичи:
а) гипоталамус стреополидар (марганецли паркинсониз) зарарланиши билан кечадиган токсик энцефалопатия синдроми
б) энцефаломиелополи
неврит синдроми.
Йилига 2 марта невропатолог, профпатолог, йилига 1 марта психоневрологТерапевт, окулист, гинеколог – йилига 1 марта. Зарурат туғилганда эндокринолог, отоларинголог стоматолог.Қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили, қоннинг биокимёвий текшириш, яъни қондаги қандни, холестеринни липидлар, қанд, холестерин, оқсилларни ва липидларни текшириш. Зарур бўлганда медиатор алмашинув текшируви /катехоламинлар, глюкокортикоидлар/ ЭЭГ, ЭМГ, ЭКГ, кўз туби йилига 1 марта. Кўрсатмалар бўлганда кўриш майдонини текшириш, йилига 1 марта-Рентгенрафия (калла суяги, умуртқа поғонасининг бўйин бўлимлари) Л-допа олувчи шахсларда йилига 2-3 марта қондаги ретикулоцитларни текшириш. Психологик синамаларни ўтказиш.Неврологик стационар шароитларида /яхшиси, махсус профпатологик/ ва амбулатор даволаниш - баҳор-куз фаслларида/ йилига атиги 2 марта. Бош мия метоболизмини, церебрал гемодинамикани яхшиловчи препаратлар. Экстропирамидал етишмовчиликда -Л-допа препаратлари, мидаптам, наком, модепар, холинолитиклар. Транквилизаторлар антидепрессантлар қатъий индивидуал дозаларни пухта танлаб тайинланади. Психотерапия, рефлексотерапия, физиотерапия. Санаторий-курортда даволаниш /ўрта минтақа/.Патологик бузилишларнинг қисман регрессияси. Жараённинг барқарорлашуви. Секин зўрайиб бориши.Ишга оқилона жойлаштириш, ишлаш қобилияти пасайганда ВМЭКга юбориш /3-ногиронлик гуруҳи/. Ишга қобилиятсиз ёки 1 ногиронлик гуруҳи. Ишлаш қобилиятининг тўла йўқотганлик мезонлари: тез-тез диэнцефал криз юз бериши, руҳий бузилишларнинг ифодаланганлиги, астениянинг чуқурлашуви, марганецдан сурункали заҳарланганда ҳаракатнинг бузилишлар даражаси.


Нефть маҳсулотлари (тўйинган ва тўйинмаган ароматик углеводлар)дан сурункали
заҳарланганда беморларни врач-терапевт томонидан кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Нефть маҳсулотларидан заҳарланиш /астено-вегетатив синдром, жигар заҳарланишининг «Биокимёвий синдроми»/, гоҳо-гоҳо касалликнинг зўриқиши билан давом этадиган компенсацияланган кечиши.Йилига
2 марта
Невропатолог, гинеколог, психоневролог /кўрсатмалар бўлганда/.Қоннинг умумий таҳлили, АСТ, АЛТ, ишқорли фосфотаза фаоллигини, холестерин, билирубинни текшириш, электротермометрия. Стационарда текширилганда лейкоцитларнинг осмотик чидамлилигини аниқлаш, адреналин, пирогенал синамалар. Ўт /сафрода/ холин кислотаси борлигини аниқлаш. Кўрсатмалар бўлганда реоэнцефалогра- фия, энцефалография.Синдромал ва умум- қувватловчи даво алмашинув жараёнларини меъёрлаштирувчи воситаларни қўллаш. Санаторий-профилакторий, касб касалликлар клиникасида соғломлаштириш.Ишга вақтинча қобилиятсизлик кунларининг қисқариши, клиник аломатларнинг барқарорлашуви ёки регрессияси.2 ой муддатга заҳарли моддалар билан ишламасдан меҳнатга доир касаллик варақаси бўйича ишга жойлаштириш (ККВ).
Клиник аломатлари шакллари ифодаланган, компенсацияланган ёки компенсацияланмаган бўлиб кечадиган заҳарланиш /астено-вегетатив синдром, вегетатив томир дистонияси (ВТД) кризислари билан, жигар заҳарланиши синдроми/.Йилига
2 марта
Невропатолог, гинеколог, психоневролог /кўрсатмалар бўлганда/

-"-

Янги ишда ишга қобилиятсизлик кунларининг қисқариши, ишга қобилиятсизлик фоизининг камайиши, ногиронлик гуруҳини ўзгартириш.Қайта малака ошириш даврида ишга қобилиятсизлик фоизини йўқотганлигини аниқлаган ҳолда ишга оқилона жойлаштириш
Заҳарланишнинг барқарор қолдиқ аломатлари /астено-органик, гепатобиллиар синдром/Йилига
1 марта
НевропатологЮқорида кўрсатилгани кабиСиндромал ва реабилитацион /тиклов/ даво, санатория-профилакторияларда, бальнеологик давоИшга қобилиятни йўқотиш фоизининг камайиши, ногиронлик гуруҳининг камайиши, ишлаш қобилиятининг тикланиши.Ишга қобилиятни йўқотиш фоизини ёки ногиронлик гуруҳини аниқлаган ҳолда ишга жойлаштириш


Пестицидлардан заҳарланган беморларни врач-терапевт томонидан заҳарланишнинг
(неврологик симптомлар устун турадиган шаклида диспансеризация терапевт иштирок
этган ҳолда невропатолог томонидан олиб борилади) диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Енгил ўткир заҳарланишнинг қолдиқ аломатлари ёки сурункали миксинтоксикациянинг енгил даражаси астеник синдром, астено-вегетатив синдром, нейроциркулятор дистония, полиневропатия. Жигар айрим функционал синамаларининг бузилиши, бронхоспастик синдром, қон ўзгариши /камқонлик/, контакт ва аллергик дерматит.Йилига
2 марта
Йилига
1 марта невропатолог, кўрсатмалар бўлганда офтальмолог, дерматолог, отоларинголог аллерголог.
Йилига 2 марта қон ва сийдикнинг умумий таҳлили, қон зардобида органоспецифик ферментлар фаоллигини, билирубин, қанд, холестерин, сийдикдаги уробилинни аниқлаш, йилига 1 марта ЭКГ, ФОБдан заҳарланган беморлар учун холинэстразанинг динамикада фаоллигини аниқлаш. Кўрсатмалар бўйича: ЭЭГ, РЭГ, ташқи нафас функцияси /спирография, пневмотахиметрия/. Ихтисослашган стационарда текширилганда қонда ва сийдикда пестицидлар ва метоболитларни аниқлаш.Ихтисослашган профпатологик бўлимда йилига 1 марта даволаш. Патогенетик ва симптоматик даво, санатория-профилакторияда соғломлаштириш заҳарланишнинг асосий клиник синдромлари билан аниқланади.Заҳарланишнинг клиник-лаборатор аломатларининг яхшилиниши.Пестицидлар таъсирини йўқотиш. Заҳарли моддалар билан таъсирда бўлмаган ишга оқилона жойлаштириш
Оғир даражадаги ўткир заҳарланишнинг асоратлари ёки сурункали миксинтоксикациянинг ифодаланган шакллари, бунда қуйидаги клиник синдромлар кузатилади: энцефалопатия, тез-тез юз берувчи симпато-адренал кризлар ёки алмашув-эндокрин бузилишлар билан кечувчи гипоталамик синдром, ифодаланган полиневропатия, токсик гепатит, бронхиал астма, қон яратилиши депрессияси /гипопластик анемия-камқонлик, буйракларнинг ажратиш функцияси бузилиши билан кечувчи нефропатия, токсик-аллергик миокардит, токсидермия.Йилига
2 марта
Невропатолог йилига 2 марта, офтальмолог, отоларинголог, дерматолог, эндокринолог-кўрсатмаларга қараб.Лаборатор текширувлар ҳажми асосий клиник синдромларга қараб белгиланади. Қонда ва сийдикда пестицидлар ва метоболитлари ихтисослашган профпатологик стационарда текширишда аниқланади.Йилига камида 1 марта ихтисослашган профпатологик стационарда даволанади. Заҳарланишнинг асосий клиник синдромларига қараб санаторий ва профилакторийларда патогенетик ва симптоматик даволаш олиб бориладиЗаҳарланиш қайталаниш частотасининг камайиши, зўрайишининг кузатилмаслиги. Ногиронлик гуруҳининг ўзгариши, ишга қобилиятни йўқотиш фоизининг камайиши.Пестицидлар ва заҳарли моддалар таъсирни тўхтатиш. Касб хасталиги бўйича ногиронлик ёки ишга қобилиятини неча фоиз йўқотганлигини белгилаш.


Терининг касб касалликлари билан оғриган беморларни врач-дерматолог
томонидан диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Касбий тери касалликлари:
1. экзема
а) маҳаллий (локал) шакли
Йилига
2 марта.
Терапевт, невропатолог, стоматолог, ЛОР, гинеколог – йилига 1 марта кўрсатмалар бўйича.Қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили, ахлатни гижжалар борлигига таҳлил қилиш.Йилига 1 марта ёки кўрсатмалар бўлганда дорилар билан даволаш /стационарда/. Поликлиникада, тиббий-санитария қисмда, (ТСҚ)да, тери касалликлари диспансери (ТКД) йилига 2 марта кузатиб бориш ва даволаш. 2 йилда 1 марта санатория-курортда даволаниш.Турғун ремиссия. Патологик жараённинг қисман регрессияси ва йилига кўпи билан 1-2 марта қайталаниши.Ишлаб чиқариш аллергенлар /касалликка сабаб бўлган/ билан таъсири бўлмаган ишга оқилона жойлаштириш
б) тарқалган шаклиЙилига
4 марта
Йилига 1 марта аллергологик текширув /терида синамалар қўйиш/. Тез-тез қайталанишларда – йилига 1 марта иммунологик /специфик реакциялар/ ихтисослашган муассасаларда, кўрсатмалар бўлганда биокимёвий жигар синамалари.Жараённинг секин- аста зўрайиб бориши. Қайталанишлар сонининг камайиши.Ҳар 2 йилда ВМЭКга юбориш /ишга қобилиятни йўқотганлик ва ногиронлик гуруҳини аниқлаш учун/.
2. Аллергик дерматитЙилига
2 марта
Терапевт, невропатолог, стоматолог, кўрсатмаларга қараб – гинеколог ва бошқа мутахассислар йилига 1 марта.Қоннинг клиник таҳлили, сийдик, меъда шираси таҳлили, аллергологик текширув /тери синамалари/ 2 йилда 1 марта /касаллик тез-тез қўзиганда йилига 1 марта/. Йилига 1 марта иммунологик реакциялар /ихтисослашган муассасаларда/. Кўрсатмалар бўлганда биокимёвий текширувлар-жигар синамалари.Кўрсатмалар бўлганда йилига 1 марта стационарда даволаниш. ТКД ёки тиббий санитария қисмида йилига 2 марта кузатиш ва даволаш. Санаторий ва курортда даволаниш.Барқарор ремиссия. Патологик жараённинг қайталанишнинг камайиши.Ишга касалликка сабаб бўлган ишлаб чиқариш аллергени билан мулоқотда бўлмаган ишга оқилона жойлаштириш. ҳар йили ВТЭКдан ўтиш.
3. ТоксикодермияЙилига
2 марта
Терапевт, стоматолог, отоларинголог невропатолог, аллерголог, йилига 1 марта гинеколог ва бошқа мутахассислар кўрсатмалар бўлганда.Қоннинг клиник таҳлили, сийдик, меъда шираси таҳлили, аллерген билан иммунологик реакция. Анамнезда Квинке шиши бўлмаганда 1,5-2 йилда 1 марта аллергологик тери синамалари.Шифохонада дорилар ва физиотерапевтик усуллар билан йилига 1 марта даволаш. ТСҚ ва ТКДда йилига 4 марта даволаниш ва кузатиш.Патологик жараённинг барқарорлашуви. Аста-секин кечиши.Касалликка сабаб бўлган ишлаб чиқариш ва моддаларининг таъсири бўлмаган ишга оқилона жойлаштириш.
4. Контакт дерматитЙилига
2 марта
Терапевт, отоларинголог йилига 1 марта. Кўрсатмалар бўлганда бошқа мутахассислар.Қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили, терини функционал текшириш /терининг алкарезистентлигини аниқлаш/ йилига 1-2 марта. Йилига 1 марта аллергологик текширув /тери синамалари/.ТСҚ ва ТКДда /поликлиникада/медикаментоз ва физиотерапевтик даво йилига 1-2 марта. Соғломлаштириш шоҳобчаларида йилига 4 марта кузатиш ва даволаш. Профилакторийда даволаниш.Барқарор ремиссия. 2 ойдан сўнг иккинчи диспансер гуруҳига кўчириш.Касбий касаллик варақасидан фойдаланган ҳолда 2 ой қўзғатувчи моддаларнинг таъсирисиз бошқа ишга кўчириш.
5. Фотодерматит.Йилига
2 марта
Терапевт, невропатолог, йилига 1 марта бошқа мутахассислар кўрсатмаларга биноан. Қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили, йилига 1 марта қонни биокимёвий текшириш. Йилига 1 марта биодозани аниқлаш.Йилига 2 марта стационарда, тибсанқисмда ёки ТКДда дорилар ва физиотерапевтик усуллар билан даволаш.Барқарор ремиссия. Д2 гуруҳга кўчириш.Ишга оқилона жойлаштириш. Касалликнинг келтириб чиқарган моддаларни бартараф этиш. Йилига 1 марта ВТЭКга юбориш.
6. Токсик меланодермияЙилига
1 марта
Терапевт, отоларинголог, невропатолог, йилига 1 марта гинеколог ва бошқа мутахассислар кўрсатмалар бўлганда.Қоннинг клиник таҳлили, сийдик, меъда шираси таҳлили. Йилига 1 марта биокимёвий текширувлар / кўрсатмалар бўлганда.Стационарда йилига 1 марта, ТКД /поликлиникада/ йилига 2 марта дорилар билан даволаш ва физиотерапия.Барқарор ремиссия. Қайталанишлар сонининг камайиши.Ишга оқилона жойлаштириш. Касалликни чақирган моддалар билан таъсирни бартараф этиш. 2 йилда 1 марта ВМЭКга юбориш.
7. Ёғли фолликулитЙилига
1 марта
Йилига 1 марта кўрсатмалар бўлганда терапевт ва бошқа мутахассислар.Йилига 1 марта қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили.Дорилар билан даволаш. Пиодермия асорат берганда стационарда даволаш. Тибсанқисмда ва ТКДда кузатиш ва даволаш.Барқарор ремиссия. Д2 гуруҳга кўчириш.Касаллик чақирган моддани бартараф этиш ва оқилона ишга жойлаштириш.
8. ЭпидермитларЙилига
2 марта
Йилига
2 марта терапевт.
Қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили. Биокимёвий текширишлар шох парда ўтказувчанлигини ва терининг бартараф этувчи қобилиятини аниқлаш. Аллергологик текширув (тери синамалари). Барча текширувлар йилига 2 марта. Поликлиника, ТСҚ, ТКДда умумқувватловчи дорилар билан даволаш. Яллиғланишга қарши суртма дорилар билан касалланган жойларни даволаш. Профилакторийда даволаш.Барқарор ремиссия ва диспансер 2-чи гуруҳига ўтказиш.Касалликнинг этиологиясини бартараф этиш ва оқилона ишга жойлаштириш.
9. Кандидоз дерматит.Йилига 4 марта Терапевт, гинеколог – йилига 2 марта.Қоннинг клиник таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили (йилига 2 марта). Биокимёвий ва аллергологик текширувлар (тери синамалари), иммунологик текширувлар агглютинация РСК, қон зардобида лизоцимни аниқлаш, иммуноглобулин миқдори (Биосубстратлар) бурунҳалкум, сийдик, ахлат, зарарланган аъзоларда тери тангачасида замбуруғлар бор-йўқлигига экиш.Йилига 4 марта ТСК ва ТДК шароитларда антимикотикдаво. Умумқувватловчи даво. Профилакторийда даволаш.Жараённинг барқарорлашуви. Барқарор ремиссия.Касалликни чақирган биологик моддалар ва терини қўзғатувчи ҳамда сенсибилизацияловчи кимёвий моддаларнинг таъсири бўлмаган ишга оқилона жойлаштириш.


Вибрация (тебраниш) касаллигига чалинган беморларни невропатолог томонидан кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

1-даражали ифодаланган вибрация касаллигиЙилига 1 марта невропатологТерапевт, отоларинголог – йилига 1 марта, кўрсатмалар бўлганда ангиохирург.Қон, сийдикнинг умумий таҳлили, паллеостизиметрия, альгезиметрия, совуқ (адреналин) синамаси, термометрия, динамометрия, РВГ, ЭМГ, кўрсатмалар бўлганда суяк-бўғим системасини рентгенда текшириш.Умум – соғломлаштирувчи тадбирлар. Медикаментоз ва физиотерапевтик даво, уқалаш соғлиқни сақлаш шаҳобчаси (санаторий-профилакторий), 2 курси – ихтисослашган стационар, санаторий-профилакторий чекиш, ичишни ман этиш.Субъектив шикоятлар ва диагностик текширув кўрсаткичларида ўзгаришларнинг камайиши ёки йўқолиши. Аҳволнинг яхшиланиши. Ишлаш қобилиятининг сақланиши.Ишлаш қобилияти сақланган. Вақтинча енгиллаштирилган ишга 1-2 ойга кўчириш (касбий касаллик варақаси бўйича).
2 ва 3 даражали ифодалангани.Йилига
2 марта – невропатолог.
Терапевт, отоларинголог – йилига 1 марта, кўрсатма бўлганда ангиохирург ва ортопед.Қон, сийдикнинг умумий таҳлили, паллестезиометрия, альгезиметрия, совуқ (адренал) синамаси. Термометрия (термография), динамометрия –
йилига 1 марта, РВГ, ЭМГ, суяк- бўғим синамасининг рентгенографияси кўрсатма бўлганда.
Умумқувватловчи тадбирлар медикаментоз ва физиотерапевтик даво. 1 курси ихтисослашган стац., 2 курс соғлиқни сақлаш шоҳобчаси (санаторий- профилакторий). Вақтинча 2 ойга енгиллаштирувчи иш шароитларига кўчириш (қўшимча ҳақ тўланадиган касаллик варақаси бўйича).Диагностик текширув кўрсаткичларида субъектив шикоятлар ва ўзгаришларнинг камайиши. Аҳволнинг барқарорлашуви. Ишлаш қобилиятининг сақланиши.Тенг ихтисосли ишга жойлаштириш ВМЭКга ишлаш қобилиятини йўқотганлик фоизини аниқлаш учун малакасини қайта оширишга, шу- нингдек нафақага чиқиш олди ёшда бўлган шахслар юборилади. Ногиронларнинг 3 гуруҳи бўлган беморларнинг қобилияти турғун камайиши билан кечувчи касб касаллиги бўлганда ёки янги ма- лакани ўрганишга тўсқинлик қилувчи асоратлари мавжуд бўлганида берилади.


Касбга кўра қулоғи оғир бўлиб қолган беморларни отоларинголог томонидан диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

1-даражали касбга доир невритЙилига
1 марта
ЛОР, терапевт, невропатолог.Йилига 1 марта аудиметрия. Артериал босимни (АБни) ўлчаш.Шовқинга қарши индивидуал воситалар. Ишлаш ва дам олиш тартибига риоя қилиш. Йилига 1 марта даволаш тиклаш тадбирлари, томир, метаболик рағбатлантирувчи даво курслари, ички қулоқнинг рецептор аппаратини созловчи воситалар.Қулоқ оғирлиги зўрайишининг бўлмаслиги. АБнинг меъёрлашуви.Ўз касбида ишлашга қодир.
2-даражали касбга доир кохлеар неврит.Йилига
2 марта
ЛОР, терапевт, невропатолог.Йилига 2 марта аудиметрия. АБни ўлчаш.Шовқинга қарши индивидуал воситалар. Ишлаш ва дам олиш тартибига риоя қилиш. Йилига 1 марта даволаш тиклаш тадбирлари, томир, метаболик рағбатлантирувчи даво курслари, ички қулоқнинг рецептор аппаратини созловчи воситалар.Қулоқ оғирлиги зўрайишининг бўлмаслиги. АБнинг меъёрлашуви.Ўз касбида ишлашга қодир.
3-даражали касбга доир кохлеар неврит.Йилига
2 марта.
ЛОР, терапевт, невропатолог.6 ойда 1 марта аудиметрия, АБни ўлчаш.Йилига 2 марта даволаш-тиклаш тадбирлари. Томир, метаболик, рағбатлантирувчи курслари, ички қулоқнинг рецептор аппаратини созловчи воситалар.Ишлаб чиқаришда бўладиган жадал шовқин шароитларда, ҳаракатланаётган механизмлар яқинида ва баландликда ишлашга қобилиятсиз бўлади.


Ионлаштирувчи нурланиш манбалари таъсирида ишловчилар устидан
терапевт томонидан назорат қилиб, диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Ўткир нур касаллигининг асоратлари:
– енгил даражаси
(1)
Яқин орадаги 2 йил мобайнида йилига 2 марта, кейин йилига 1 марта.Яқин орадаги 2 йил мобайнида невропатолог, офтальмолог йилига 2 марта, кейин эса йилига 1 марта. Кўрсатмалар бўлганда бошқа мутахассислар.Яқин орадаги 2 йил мобайнида йилига 2 марта қоннинг клиник таҳлили, кейин эса йилига 1 марта сийдикнинг умумий таҳлили, қон, билирубин, липидлар, трансаминазанинг биокимёвий таҳлили, кўкрак қафаси аъзолари рентгенографияси ёки флюорография, ЭКГ 1 марта.Кўрсатмалар бўйича санаторий-профилакторий, санаторий-курортларда даволаниш. 3 йил мобайнида умумқувватловчи ва санаторий-курортларда даволаниш. Кейинчалик кўрсатмалар бўйича.Барқарор ремиссия, ишлаш қобилиятининг сақланиши.Яқин 1-2 йилда ионлаштирувчи нурланишнинг таъсирида ишламаслик. Кейинчалик баъзи бир касблар учун ишлаш ҳақидаги масала индивидуал тарзда ҳал қилинади.
Ўрта (2) ёки оғир (3) даражаси.Яқин 3 йил мобайнида йилига 3-4 марта, кейин эса йилига 2 марта.Яқин 3 йил ичида йилига 3-4 марта офтальмолог, йилига 2 марта невропатолог, отоларинголог.Яқин орадаги 3 йил мобайнида қоннинг кенгайтирилган клиник таҳлили, қоннинг биокимёвий текшируви (билирубин, АЛТ ва АСТ-трансаминаза).3 йил мобайнида йилига 1 марта умумқувватловчи ва санаторий-курортларда даволаниш. Кейинчалик кўрсатмаларга кўра.Барқарор ремиссия, айрим касалликлар белгилари регресси, лаборатор кўрсаткичларнинг яхшиланиши.Ионлаштирувчи нурланишнинг таъсирида ишламаслик.


Жисмоний зўриқишдан келиб чиққан периферик нерв системаси касалликлари билан
оғриган беморларни врач-невропатолог томонидан диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Периферик нерв системаси:
а) қўллар полиневропатияси;
б) туннель синдромлари (компрессион невропатиялар);
в) бўйин-елка плексопатияси;
г) белдумғаза радикулопатияси; ) координатор (мувозанат) невроз.
Йилига 1-2 марта Кўрсатмалар бўйича: терапевт, травматолог-ортопед ва бошқа мутахассислар.Қон таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили - йилига 1 марта. Кўрсатма бўлса, умуртқа поғонаси рентгенографияси.Умумсоғломлаштирувчи тадбирлар, уқалаш (массаж) йилига 2-3 марта. Медикаментоз ва физиотерапевтик даволаш. Касаллик росмана ифодаланганда йилига 1 марта ихтисослашган стационарда, санаторий-курортда даволаниш.Барқарор ремиссия, вақтинча ишга қобилиятсизликнинг бўлмаслиги.Ишлаш қобилиятининг сақланиб қолиши. 2 ойга вақтинча қўшимча ҳақ тўланадиган касаллик варақасига кўчириш. Ишга оқилона жойлаштириш. Касаллик тез- тез қайталанганда, функциялар бузилганда ВМЭКга юбориб, ишлаш қобилиятининг йўқотганлик фоизини ёки ногиронлик гуруҳини аниқлаш.


Таянч-ҳаракат аппаратининг касб касалликлари билан оғриган беморларни
хирург-травматолог томонидан диспансер кузатиб боришнинг
ТАХМИНИЙ СХЕМАСИ

Таянч-ҳаракат аппарати касалликлари: сурункали миофиброзлар, тендовагинитлар, елка эпикондилитлари, елка – курак периартозлари, деформацияловчи артрозлар ва бошқ.Йилига 1 -2 марта невропатолог Кўрсатмалар бўйича терапевтҚон таҳлили, сийдикнинг умумий таҳлили – йилига 1 марта, ЭМГ, Р-графия ва бошқа текширувлар-кўрсатмаларга қараб.Умумсоғломлаштирувчи тадбирлар, ДЖК, уқалаш, дори-дармонлар билан даволаш. Физиотерапевтик даво, санаторий-профилакторийда даволаниш. Зарурат туғилганда-ихтисослашган стационарда даволаниш.Жараённинг барқарорлашувиИшга қобилият сақланган. 2 ойга вақтинча енгиллаштирилган ишга ўтказиш. Тенг малакали ишга ўтказишда оқилона ишга жойлаштириш шароитларида ишлаш қобилияти сақланган. Ишга оқилона жойлаштиришнинг иложи бўлмаганда /оёқ-қўллар функциялари издан чиққанда, беморнинг нафақага чиқиш олди ёши/ ишга қобилиятсизлик фоизларини аниқлаш учун ВМЭКга юборилади.
3.2.2. Текшириш чоғида 3.1.4-бандга мувофиқ асосий масалалар кўриб чиқилади, натижалари 3.1.5-бандга биноан тартибга расмийлаштирилади.
3.3.4. Касб касаллиги (заҳарланиш) ҳодисаларини текширишга (бу ҳақдаги ахборот 2.3-бандга биноан навбатдан ташқари хабарномалар тартибида берилади) республика, вилоят, шаҳар санэпидстанциялари, зарур бўлган ҳолларда илмий-текшириш институтлари жалб қилиниши зарур.