LexUZ sharhi
3. Mazkur modda 1-bandi asosida belgilanadigan eng kichik yosh majburiy maktab ta’limini tugallash uchun zarur bo‘lgan yoshdan kam bo‘lmasligi kerak va har qanday holda o‘n besh yoshdan kichik bo‘lmasligi zarur.
4. Iqtisodiyoti va ta’lim imkoniyatlari yetarlicha rivojlanmagan Tashkilot a’zosi, mazkur modda 3-bandi qoidalaridan qat’iy nazar, ish beruvchilar va mehnatkashlarning tegishli tashkilotlari bilan, agar shunday tashkilotlar mavjud bo‘lsa, maslahatlashilgandan so‘ng dastavval eng kichik yosh deb o‘n to‘rt yoshni belgilashi mumkin.
2. Ushbu modda 1-bandi qo‘llaniladigan ish turlari yoki yollanma ish turlari milliy qonun hujjatlari yoki vakolatli hokimiyat organi tomonidan ish beruvchilar va mehnatkashlarning tegishli tashkilotlari bilan, agar bunday tashkilotlar mavjud bo‘lsa, maslahatlashilgandan so‘ng belgilanadi.
3. Ushbu modda 1-bandi qoidalaridan qat’iy nazar, milliy qonun hujjatlari yoki vakolatli hokimiyat organi ish beruvchilar va mehnatkashlarning tegishli tashkilotlari bilan, agar bunday tashkilotlar mavjud bo‘lsa, maslahatlashilgandan so‘ng o‘n olti yoshdan kichik bo‘lmagan shaxslarga ishlashga yoki yollanib ishlashga, ularning sog‘ligi, xavfsizligi va ma’naviyati to‘la muhofaza etilishi va ular yetarlicha maxsus ta’lim hamda faoliyatning tegishli sohasi bo‘yicha kasbiy tayyorgarlik olishlari sharti bilan ruxsat berishlari mumkin.
2. Ushbu Konvensiyani ratifikatsiya qiladigan Tashkilotning har bir a’zosi, Xalqaro Mehnat Tashkilot Ustavining 22-moddasiga binoan taqdim etiladigan, mazkur Konvensiyaning qo‘llanilishi to‘g‘risidagi o‘zining birinchi ma’ruzasida, mazkur modda 1-bandiga muvofiq chiqarib tashlanishi mumkin bo‘lgan barcha toifalarni, chiqarib tashlash sabablarini ko‘rsatgan holda qayd etadi hamda navbatdagi ma’ruzalarda chiqarib tashlangan mazkur toifalarga nisbatan o‘z milliy qonunchiligi va amaliyotining ahvoli to‘g‘risida va Konvensiya qoidalari ushbu toifalarga nisbatan qanday qo‘llanilayotganligi yoki qo‘llanilishi mo‘ljallanayotganligi to‘g‘risida ma’lum qiladi.
3. Ushbu Konvensiya 3-moddasi bilan qamrab olinadigan ish turi yoki yollanma ish turi, mazkur modda bajarilishidan kelib chiqib, ushbu Konvensiya qo‘llanishi doirasidan chiqarib tashlanmasligi kerak.
2. Mazkur modda 1-bandi qoidalarini qo‘llayotgan Tashkilotning har bir a’zosi ratifikatsiya to‘g‘risidagi hujjatiga ilova qilinadigan deklaratsiyada, mazkur Konvensiya qoidalarini u qo‘llaydigan iqtisodiy faoliyat tarmoqlari yoki korxonalar turlarini ko‘rsatishi lozim.
3. Vakolatli hokimiyat organi ishlashga yoki yollanib ishlashga mazkur modda 1 va 2-bandlariga muvofiq ruxsat etilgan faoliyat sohalarini aniqlaydi xamda bunday ishning yoki yollanma ishning bajarish mumkin bo‘lgan ish vaqti davomiyligi va sharoitini belgilaydi.
4. Mazkur modda 1- va 2-bandlari qoidalaridan qat’iy nazar, 2-modda 4-bandi qoidalarini qo‘llayotgan Tashkilot a’zosi, u uchun zarur bo‘lgan muddatda, mazkur modda 1-bandida ko‘rsatilgan o‘n ikki va o‘n to‘rt yoshlarni — o‘n uch va o‘n besh yoshlar bilan, 2-bandida esa o‘n to‘rt yoshni — o‘n besh yosh bilan almashtirishi mumkin.
1. Vakolatli hokimiyat organi, ish beruvchilar va mehnatkashlarning tegishli tashkilotlari bilan, agar bunday tashkilotlar mavjud bo‘lsa, maslahatlashilgandan so‘ng, ruxsatnomalar berish yo‘li orqali mazkur Konvensiya 2-moddasida ko‘zda tutilgan ishga yoki yollanma ishga qabul qilishni man etish qoidasini ayrim hollarda, badiiy tadbirlarda ishtirok etish kabi maqsadlar uchun, istisno qilishi mumkin.
a) Sanoatda eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1937 yilgi (qayta ko‘rib chiqilgan) Konvensiya ishtirokchisi bo‘lgan Tashkilotning a’zosi tomonidan qabul qilinsa va mazkur Konvensiyaning 2-moddasiga muvofiq eng kichik yosh o‘n besh yoshdan kam qilib belgilanmagan bo‘lsa, u holda qonunning o‘z kuchi bilan, Sanoatda eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1937 yilgi (qayta ko‘rib chiqilgan) Konvensiyaning darhol denonsatsiya qilinishiga olib keladi,
s) Nosanoat ishlarda eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1937 yilgi (qayta ko‘rib chiqilgan) Konvensiya ishtirokchisi bo‘lgan Tashkilotning a’zosi tomonidan nosanoat ishlariga nisbatan qabul qilinsa va mazkur Konvensiyaning 2-moddasiga muvofiq eng kichik yosh o‘n besh yoshdan kam qilib belgilanmagan bo‘lsa, u holda qonunning o‘z kuchi bilan, Nosanoat ishlarda eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1937 yilgi (qayta ko‘rib chiqilgan) Konvensiyaning darhol denonsatsiya qilinishiga olib keladi,
d) Dengizda ishlash uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1936-yilgi (qayta ko‘rib chiqilgan) Konvensiya ishtirokchisi bo‘lgan Tashkilotning a’zosi tomonidan dengizdagi ishlarga nisbatan qabul qilinsa va mazkur Konvensiyaning 2-moddasiga muvofiq eng kichik yosh o‘n besh yoshdan kam qilib belgilanmagan bo‘lsa, yoki Tashkilotning a’zosi mazkur Konvensiyaning 3-moddasi dengizdagi ishlarga nisbatan qo‘llanilishini belgilagan bo‘lsa, u holda qonunning o‘z kuchi bilan, Dengizda ishlash uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1936-yilgi (qayta ko‘rib chiqilgan) Konvensiyaning darhol denonsatsiya qilinishiga olib keladi,
e) Baliqchilar uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1959-yilgi Konvensiya ishtirokchisi bo‘lgan Tashkilotning a’zosi tomonidan dengizda baliqchilik sohasidagi ishlarga nisbatan qabul qilinsa va mazkur Konvensiyaning 2-moddasiga muvofiq eng kichik yosh o‘n besh yoshdan kam qilib belgilanmagan bo‘lsa yoki Tashkilotning a’zosi mazkur Konvensiyaning 3-moddasi dengizda baliqchilik soqasidagi ishlarga nisbatan qo‘llanilishini belgilagan bo‘lsa, u holda qonunning o‘z kuchi bilan, Baliqchilar uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1959-yilgi Konvensiyaning darhol denonsatsiya qilinishiga olib keladi,
f) Yer osti ishlariga ruxsat beriladigan eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1965-yilgi Konvensiya ishtirokchisi bo‘lgan Tashkilotning a’zosi tomonidan qabul qilinsa va mazkur Konvensiya 2-moddasiga muvofiq eng kichik yoshni yuqorida ko‘rsatilgan 1965-yilgi Konvensiyaga muvofiq belgilangan eng kichik yoshdan kam qilib belgilanmagan bo‘lsa yoki Tashkilotning a’zosi ushbu yosh mazkur Konvensiyaning 3-moddasiga ko‘ra shaxtalardagi yer osti ishlariga ruxsat berish uchun qo‘llanilishini belgilagan bo‘lsa, u holda qonunning o‘z kuchi bilan, Yer osti ishlariga ruxsat beriladigan eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1965-yilgi Konvensiyaning darhol denonsatsiya qilinishiga olib keladi, faqat mazkur Konvensiya kuchga kirgan bo‘lsa.
a) ushbu Konvensiyaning 12-moddasiga muvofiq, Sanoatda eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1919 yilgi Konvensiyaning denonsatsiya qilinishiga olib keladi,
b) qishloq ho‘jaligiga nisbatan, ushbu Konvensiyaning 9-moddasiga muvofiq, Qishloq ho‘jaligida eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1921 yilgi Konvensiyaning denonsatsiya qilinishiga olib keladi,
s) dengizdagi ishlarga nisbatan, ushbu Konvensiyaning 10-moddasiga muvofiq, Dengizda ishlash uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1920 yilgi Konvensiya va ushbu Konvensiyaning 12-moddasiga muvofiq, Flotda ko‘mir yuklovchi va o‘t yoquvchilar uchun eng kichik yosh to‘g‘risidagi 1921 yilgi Konvensiyaning denonsatsiya qilinishiga olib keladi, faqat mazkur Konvensiya kuchga kirgan bo‘lsa.
a) Tashkilotning biror a’zosi tomonidan qayta ko‘rib chiqilgan yangi konvensiyaning ratifikatsiya qilinishi, qonunning o‘z kuchi bilan, 13-modda qoidalaridan qat’iy nazar, mazkur Konvensiyaning zudlik bilan denonsatsiya qilinishiga olib keladi, bunda qayta ko‘rib chiqilgan yangi konvensiya kuchga kirgan bo‘lishi kerak;