O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 10-iyuldagi 323-sonli “Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qaroriga asosan, buyuraman:
1. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida ishlab chiqarish nazoratini tashkil etish va amalga oshirish qoidalari tasdiqlansin.
2. Mazkur qoidalar O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatiga olinganidan so‘ng o‘n kun o‘tgach amalga kiritilsin.
“Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasining 2009-yil 16-iyuldagi 124-sonli buyrug‘i bilan
“TASDIQLANDI”
“TASDIQLANDI”
1. “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida ishlab chiqarish nazoratini tashkil etish va amalga oshirish Qoidalari” O‘zbekiston Respublikasining 2006-yil 28-sentabrdagi “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi 57-O‘RQ-sonli Qonunining 18-moddasiga va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 10-iyuldagi 323-sonli “Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori asosida ishlab chiqilgan.
Ushbu Qoidalar sanoat xavfsizligi talablariga rioya qilish uchun ishlab chiqarish nazoratini tashkil etish va amalga oshirish tartibini o‘rnatadi va xavfli ishlab chiqarish obyektlari ekspluatatsiyasini amalga oshiruvchi, tashkiliy-huquqiy shaklidan qat’iy nazar, barcha yuridik shaxslarga (bundan keyin — ishlab chiqarish nazorati, ishlatuvchi tashkilot tegishli nomlanadi), shuningdek maxsus vakolatga ega davlat tashkiloti yoki qaramog‘ida xavfli ishlab chiqarish obyektlari bor boshqa davlat tashkilotlarga tarqatiladi, va ushbu soha faoliyatida o‘zaro aloqalarni tartibga keltiradi.
2. Sanoat xavfsizligi talablari, taqiqlash, cheklashlar va qonunchilik hujjatlarida bor, boshqa majburiy talablar, shuningdek rioya qilinishi sanoat xavfsizligini ta’minlaydigan me’yoriy-texnik hujjatlarda aksini topgan shartlarni o‘z ichiga oladi.
Potensial xavfli ishlab chiqarish obyektlariga ega korxonalarda ishlarni xavfsiz olib borish bo‘yicha qonunchilik va me’yoriy-texnik hujjatlar talablarga rioya qilinishi ustidan davlat nazoratini O‘zbekiston Respublikasi “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi ta’minlaydi.
3. Ushbu Qoidalarga asoslanib, har bir foydalanuvchi tashkilot, ishlab chiqarish obyektlarining ixtisosliklarni hisobga olgan holda ishlab chiqarish nazorati haqida Nizomni tayyorlaydi.
Ishlab chiqarish nazorati haqidagi nizom O‘zbekiston Respublikasi “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi hududiy organlari bilan majburiy kelishilgan holda foydalanuvchi tashkilot rahbari tomonidan tasdiqlanadi. Foydalanuvchi tashkilotga nisbatan, “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasiga bo‘ysunuvchi nazorat ostidagi tashkilotlar, belgilangan tartibda o‘z vakolatlari doirasida sanoat xavfsizligi sohasida me’yoriy-huquqiy tartibga solishning ayrim vazifalarini, maxsus ruxsat beriladigan, tekshiruvdagi yoki nazoratdagi vazifalarni bu bo‘ysunuvchi tashkilotlar bilan Nizom kelishishni amalga oshirish huquqi beriladi.
4. Ishlab chiqarish nazorati — sanoat xavfsizligini boshqarish tizimining tarkibiy qismi hisoblanadi va xavfli ishlab chiqarish obyektlarining (xavfsiz) bexatar ishlashini, shuningdek bu obyektlarda avariyalarni oldini olish va avariya, hamda (noxush hodisa) kengayishiga yo‘l qo‘ymaslik va ularning asoratlarini bartaraf etilishiga tayyorgarlikni ta’minlashga, qaratilgan tadbirlar kompleksini o‘tkazish yo‘li bilan foydalanuvchi (ishlatuvchi) tashkilot amalga oshiradi.
5. Ishlab chiqarish nazoratini tashkil etish va amalga oshirish uchun, foydalanuvchi tashkilot rahbari va O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq shunday vazifalar yuklatilgan shaxslar javobgardirlar.
6. “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi o‘zining hududiy inspeksiyalari va bo‘ysunuvchi tashkilotlari orqali nazorat ostidagi xavfli ishlab chiqarish obyektlarida ishlab chiqarish nazoratini tashkil qilish va amalga oshirish bo‘yicha faoliyatni ta’minlaydi.
7. Xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi tashkilot, quyidagilarni o‘z ichiga olib sanoat xavfsizligidagi belgilangan talablarni shu jumladan nazoratni tashkil qiladi va amalga oshiradi:
sanoat xavfsizligi holatini yaxshilashga qaratilgan tadbirlarni ishlab chiqishni va atrof muhitga yetkazilayotgan zararning oldini olishni;
qonun hujjatlarida va me’yoriy-texnik hujjatlarda belgilangan sanoat xavfsizligi talablariga rioya qilishi ustidan nazorat qilishni;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarda avariyalarni oldini olishga qaratilgan ishlarni muvofiqlashtirishni va avariyalarning kengayishiga yo‘l qo‘ymaslik, hamda ularning asoratlarini bartaraf etishga tayyorgarlikni ta’minlashni;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarda ishlatilayotgan texnika moslamalarini zaruriy sinovlarini va texnik ko‘riklarini o‘z vaqtida o‘tkazilish, nazorat o‘lchash vositalarini ta’mirlanishi va tekshirilishi nazoratini;
Shuningdek, xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi tashkilot sanoat xavfsizligida sohasida belgilangan talablar nazoratini muntazam amalga oshirib turishi lozim.
8. Foydalanuvchi tashkilotda ishlab chiqarish nazoratini, tashkilot rahbarining qaroriga asosan, tayinlangan xodim yoki ishlab chiqarish nazorati xizmati amalga oshiradilar.
9. Ishlab chiqarish nazoratini amalga oshirish uchun javobgarlikni quyidagi shaxslarga yuklash tavsiya etiladi:
foydalanayotgan tashkilot rahbari o‘rinbosarlarining bittasiga — agarda xavfli ishlab chiqarish obyektlarida ishlayotgan xodimlar soni 150 tadan kam odam bo‘lsa;
maxsus tayinlangan xodimga — agarda xavfli ishlab chiqarish obyektlarida band bo‘lgan xodimlar soni 150 tadan 500 ta gacha odam bo‘lsa;
ishlab chiqarish nazorati xizmati rahbariga — agarda xavfli ishlab chiqarish obyektlarida band bo‘lgan xodimlar soni 500 tadan ko‘p odam bo‘lsa.
10. Ishlab chiqarish nazoratini amalga oshirish uchun javobgar xodim majburiyatlari va huquqlari, foydalanuvchi tashkilot rahbari tasdiqlagan ishlab chiqarish nazorati haqidagi Nizomda, shuningdek bu ishchi bilan tuzilgan shartnoma (kontrakt)da va lavozim yo‘riqnomasida belgilanadi.
xavfli ishlab chiqarish obyektlaridagi xodimlar tomonidan sanoat xavfsizligi talablariga rioya qilinishi uchun nazorat o‘tkazilishini ta’minlaydi;
foydalanuvchi tashkilot bo‘linmalarida ishlab chiqarish nazoratini amalga oshirish bo‘yicha ishlar rejalarini ishlab chiqadi;
sanoat xavfsizligi holatining kompleks va maqsadli tekshirishlarini olib boradi, ish joylarida xavfli omillarni aniqlaydi;
sanoat xavfsizligi holatini tekshirish va ish joylarini attestatsiyadan o‘tkazish natijalari asosida sanoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar rejasini har yili ishlab chiqadi;
avariyalarni va noxush hodisalarni to‘xtatishi va ularning asoratlarini bartaraf qilish bo‘yicha chora-tadbirlar rejalarini ishlab chiqilishini tashkil etadi;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarida sanoat xavfsizligi ekspertizasini olib borilishi tayyorgarligi bo‘yicha ishlarni tashkil etadi;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarida avariyalar va noxush hodisalar kelib chiqish sabablari tahlilini olib boradi va ularni hisobga olish bo‘yicha hujjatlarining saqlanishini amalga oshiradi;
sanoat xavfsizligi sohasida xodimlarning bilimlarini tekshirilishiga tayyorlanishi va o‘tkazilishini tashkil etadi;
me’yoriy-huquqiy dalolatnomalarda belgilanayotgan sanoat xavfsizligi talablaridagi o‘zgartirishlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni, xavfli ishlab chiqarish obyektlari xodimlariga ma’lum qiladi, ushbu hujjatlar bilan xodimlarni ta’minlaydi;
v) ishchilarning hayoti va sog‘lig‘iga xavf soluvchi, sanoat xavfsizligi talablarini buzilishi bilan xavfli ishlab chiqarish obyektlarida amalga oshirilayotgan ishlarni, yoki avariyalarga olib kelishi mumkin bo‘lgan, yoki atrof tabiat muhitiga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan ishlarni to‘xtatilishi to‘g‘risida;
g) tegishli malakaga ega bo‘lmagan, sanoat xavfsizligi bo‘yicha vaqtida tayyorgarlikdan va attestatsiyadan o‘tmagan shaxslarni xavfli ishlab chiqarish obyektlaridagi ishlardan chetlashtirish to‘g‘risida;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarda qurilishini yoki qayta ta’mirlashini, shuningdek sanoat xavfsizligi talablariga rioya qilish qismi bo‘yicha xavfli ishlab chiqarish obyektlarida foydalanilayotgan texnik qurilmalarni ta’mirlanishini;
tegishli xizmatlar tomonidan xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan texnik qurilmalarning zarur sinovlarini va texnik tekshiruvini, nazorat o‘lchov vositalari ta’mirini va tekshiruvini o‘z vaqtida o‘tkazilishini;
“Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi, uning mintaqaviy organlari va sanoat xavfsizligi masalalari bo‘yicha bo‘ysunuvchi tashkilotlarining ko‘rsatmalarini bajarilishini.
13. Ishlab chiqarish nazoratini amalga oshirish uchun javobgar xodim quyidagilarni amalga oshirishi mumkin:
foydalanuvchi tashkilotda sanoat xavfsizligi holatini baholash uchun zarur bo‘lgan hujjatlar bilan tanishishi;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarida avariyalarni, noxush hodisalarni va baxtsiz holatlarning sabablarini tekshirish bo‘yicha komissiya faoliyatida qatnashishi;
sanoat xavfsizligini oshirish bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqishda va amalga oshirishda qatnashgan xodimlarni rag‘batlantirishi to‘g‘risida takliflarni tashkilot rahbariga kiritishi.
14. Foydalanuvchi tashkilot sanoat xavfsizligi talablariga rioyasi bo‘yicha ishlab chiqarish nazoratni tashkil qilish to‘g‘risida ma’lumotlarni maxsus vakolatga ega davlat organi “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasiga yoki qonunchilikka muvofiq sanoat xavfsizligi sohasida alohida vakolatga ega bo‘lgan boshqa davlat organlariga taqdim etadi. Joriy yil rejalari bo‘yicha va o‘tgan yil natijalari bo‘yicha ma’lumotlar belgilangan muddatlarda taqdim etiladi.
ishlab chiqarish nazoratini amalga oshirish uchun javobgar xodimning ismi, sharifi, uning lavozimi, ma’lumoti, mutaxassisligi bo‘yicha ish staji, sanoat xavfsizligi bo‘yicha oxirgi attestatsiyadan o‘tgan sanasi;
asosiy potensial xavflar manbaini va mumkin bo‘lgan avariya asoratlarini yoritgan xolda xavfli ishlab chiqarish obyektlarning soni;
sanoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha tadbirlar rejasini bajarilishi, tekshirishlarning natijalari, buzilishlarni bartaraf etilishi, “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi va tegishli maxsus vakolatga ega davlat organining ko‘rsatmalarini bajarilishi;
avariyalar va noxush hodisalarni (mojaro) to‘xtatish va ularning asoratlarini bartaraf etish bo‘yicha tadbirlar rejasi;
xavfli ishlab chiqarish obyektini ishlatishda keltiriladigan zarar uchun javobgarlik xavfini sug‘urtalash shartnomasining nusxasi;
xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan va majburiy sertifikatsiyadan o‘tkaziladigan asbob-uskunalarning holati;
xavfli ishlab chiqarish obyektlarda sodir bo‘lgan avariya va baxtsiz hodisalar tavsifi, ularning kelib chiqish sabablarining tahlili va qabul qilingan chora-tadbirlar;
sanoat xavfsizligi sohasidagi xavfli ishlab chiqarish obyektlarida ishlarni xavfsiz olib borilishini ta’minlash masalalari bo‘yicha band bo‘layotgan rahbarlarni, mutaxassislarni va boshqa xodimlarni bilimlarini tekshirishga tayyorlash va bilimlarini tekshirilishini o‘tkazilishi.
16. Sanoat xavfsizligi to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlari va ushbu Qoidalarning talablarini buzilishida aybdor shaxslar, belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladi.