LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekistan Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 6-iyuldagi 363-sonli “Bolalar masalalari bo‘yicha milliy komissiya to‘g‘risidagi nizomni va Bolalar masalalari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar hamda tuman (shahar) komissiyalari to‘g‘risidagi namunaviy nizomni tasdiqlash haqida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
“Voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq va ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalarining faoliyatini yanada takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Alohida sharoitlarda ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berishga muhtoj bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktab to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
Alohida sharoitlarda ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berishga muhtoj bolalar uchun ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalari faoliyati yuzasidan tizimli nazoratni ta’minlasinlar, ularga yuklangan vazifalarni amalga oshirishda har tomonlama ko‘maklashsinlar;
O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi bilan birgalikda, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishgan holda bir oy muddatda ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalari tarbiyalanuvchilarini oziq-ovqat, kiyim-kechak, poyabzal, boshqa ashyoviy ta’minot buyumlari va yumshoq anjomlar bilan ta’minlash me’yorlarini ishlab chiqsinlar va belgilangan tartibda tasdiqlasinlar;
ikki oy muddatda faoliyat ko‘rsatayotgan ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalari faoliyatini ushbu qaror bilan tasdiqlangan nizomlar talablariga muvofiqlashtirsinlar;
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A.N. Aripov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom “Ta’lim to‘g‘risida”, “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”, “Voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq alohida sharoitlarda ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berishga muhtoj bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktab (keyingi o‘rinlarda ixtisoslashtirilgan maktab deb ataladi) faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi.
2. Ixtisoslashtirilgan maktab o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga, boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga, shuningdek o‘z ustaviga amal qiladi.
3. Ixtisoslashtirilgan maktab alohida sharoitlarda ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berishga muhtoj bolalarga ta’lim berishni, ularning kasb-hunar tayyorgarligi va ijtimoiy-pedagogik reabilitatsiyasini amalga oshiruvchi ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasasi hisoblanadi.
barkamol, jismoniy va ruhiy sog‘lom shaxsni tarbiyalash, bolalarda mehnatsevarlik, vatanparvarlik, mas’uliyatlilik, mustaqillik va komil inson bo‘lishga intilish tuyg‘usini shakllantirish;
bolalarning yoshiga xos bo‘lgan psixofiziologik moyilliklari, qobiliyatlari, qiziqishlariga, bolalar hayoti va sog‘lig‘ini saqlash talablariga muvofiq tarzda ularning aqliy, emotsional va jismoniy rivojlanishiga ko‘maklashuvchi psixologik, tibbiy va ijtimoiy reabilitatsiyasini ta’minlovchi chora-tadbirlarni amalga oshirish;
bolalarning davlat ta’lim standartlari asosida umumiy o‘rta ta’lim olishi uchun shart-sharoitlar yaratish;
tarbiyalanuvchilarda qonunga itoatkorlikni shakllantirishga, ularni ijtimoiy himoya qilish va har tomonlama rivojlantirishga yordam berishga yo‘naltirilgan dastur va metodik qo‘llanmalarni ro‘yobga chiqarish chora-tadbirlarini amalga oshirish.
5. Ixtisoslashtirilgan maktabda tarbiyalanuvchilarni ta’minlash bo‘yicha quyidagilarni nazarda tutadigan maxsus shart-sharoitlar ta’minlanadi:
tarbiyalanuvchilarni shaxsiy tekshiruvdan o‘tkazish, ularning buyumlarini, shuningdek ular olayotgan va yuborayotgan posilka va boshqa pochta jo‘natmalarini tekshiruvdan o‘tkazish.
6. Ixtisoslashtirilgan maktab O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tashkil etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
7. Ixtisoslashtirilgan maktab o‘g‘il bolalar uchun alohida, qiz bolalar uchun alohida tashkil etiladi.
8. Ixtisoslashtirilgan maktab davlat muassasasi shaklidagi yuridik shaxs hisoblanadi, o‘z ustaviga, bank muassasalarida hisob raqamiga, O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi yozilgan muhrga, shtampga, blankalarga, shuningdek belgilangan namunadagi peshlavhasiga ega bo‘ladi.
9. Ixtisoslashtirilgan maktabning davlat akkreditatsiyasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda attestatsiyadan o‘tkazish asosida vakolatli davlat organi tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
10. Ixtisoslashtirilgan maktabga o‘n bir yoshdan o‘n olti yoshgacha (umumiy o‘rta ma’lumot olishni tugallamagan) bo‘lgan, ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berish uchun alohida sharoitlarga muhtoj voyaga yetmaganlar quyidagi hollarda joylashtirilishi mumkin, agar ular:
(10-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
ijtimoiy xavfli qilmishlar sodir etgan, lekin jinoiy javobgarlikka tortish mumkin bo‘lgan yoshga to‘lmagan yoxud ruhiy kasallik bilan bog‘liq bo‘lmagan holda rivojlanishda o‘z yoshiga nisbatan ancha orqada qolishi oqibatida sodir etgan qilmishining mohiyatini to‘liq anglab yetishga qodir bo‘lmagan bo‘lsa;
yakka tartibdagi profilaktika ishi olib borilayotganligiga qaramay huquqbuzarliklar yoki boshqa g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlar sodir qilishni davom ettirayotgan bo‘lsa.
11. Sud ajrimi voyaga yetmaganlarni ixtisoslashtirilgan maktabga joylashtirish uchun asos hisoblanadi.
Voyaga yetmaganlarni ixtisoslashtirilgan maktabga qabul qilish sud ajrimi asosida, O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan taqdim etiladigan yo‘llanmalar bo‘yicha amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
12. Ixtisoslashtirilgan maktabga yo‘llanadigan har bir voyaga yetmagan bola uchun ichki ishlar organlarining mansabdor shaxslari (Qoraqalpog‘iston Respublikasi va viloyatlarda — profilaktika inspektorlari, Toshkent shahrida esa — voyaga yetmaganlar va yoshlar o‘rtasida huquqbuzarlikning profilaktikasi inspektorlari) tomonidan ichki ishlar organlarining voyaga yetmaganlarga ijtimoiy-huquqiy yordam ko‘rsatish markazi xodimi ko‘magida shaxsiy hujjatlar yig‘majildi rasmiylashtiriladi.
(12-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 21-dekabrdagi 1008-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 23.12.2017-y., 10/17/1008/0454-son)
jinoiy ishlar bo‘yicha tuman (shahar) sudining voyaga yetmaganni ixtisoslashtirilgan maktabga joylashtirish haqidagi ajrimi;
Keyingi tahrirga qarang.
sog‘liqni saqlash muassasasining voyaga yetmagan shaxsning sog‘lig‘i va uni ixtisoslashtirilgan maktabga joylashtirish mumkinligi to‘g‘risidagi xulosasi.
13. Ixtisoslashtirilgan maktabga yo‘llanayotgan yetim bolalar va ota-ona qarovisiz qolgan bolalar uchun shaxsiy hujjatlar yig‘majildlarida yuqorida ko‘rsatilgan hujjatlardan tashqari quyidagi hujjatlar ham bo‘lishi lozim:
yetim bolalar hamda ota-ona qarovisiz qolgan bolalarga nisbatan vasiylik belgilash yoki ta’lim muassasasiga joylashtirish haqidagi tuman (shahar) hokimi qarorining nusxasi;
ota-onasi yoki ota-ona o‘rnini bosuvchi shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar (pasportlar yoki ota-onasi o‘lganligi haqidagi guvohnoma nusxasi, sud hukmlari yoki qarorlari, ota-onaning uzoq vaqtdan buyon kasalligi to‘g‘risidagi ma’lumotnoma va ota-onasi yo‘qligini yoki ularning o‘z bolalarini tarbiyalashga imkoni yo‘qligini tasdiqlovchi boshqa hujjatlar);
Keyingi tahrirga qarang.
voyaga yetmaganning ota-onasidan qolgan mol-mulki (agar mol-mulk mavjud bo‘lsa) ro‘yxati, mol-mulkning joylashgan joyi, uning saqlanishini ta’minlash uchun qanday chora-tadbirlar ko‘rilgani, uning saqlanishi uchun javobgar shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
Oldingi tahrirga qarang.
turar joyning voyaga yetmaganga birkitib qo‘yilganligi to‘g‘risidagi hujjatlar (order, uy daftari, turar joy tarxi, tuman (shahar) Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasining tegishli tuman (shahar)dagi filialidan turar joyning egasi va turar joyni xususiylashtirish fakti to‘g‘risidagi ma’lumotnoma);
(13-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 29-avgustdagi 679-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 35-son, 931-modda)
pensiya olayotgan voyaga yetmaganning pensiya daftarchasi, sudning bola foydasiga aliment undirish to‘g‘risidagi qarori nusxasi, jamg‘arma daftarchasi.
Oldingi tahrirga qarang.
14. Ixtisoslashtirilgan maktabda tarbiyalanuvchilar o‘n olti yoshga to‘lgunlariga qadar saqlanishi mumkin.
Istisno hollarda tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan maktabda bo‘lishi ular 17 yoshga to‘lgunlariga qadar uzaytirilishi mumkin.
Voyaga yetmaganlar ixtisoslashtirilgan maktabda xulqi tuzalguniga qadar bo‘ladilar, biroq uch yildan ortiq emas.
Ixtisoslashtirilgan maktab joylashgan joy bo‘yicha voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyasi tarbiyalanuvchiga joriy o‘quv yilida tegishli sinfni tamomlaguniga qadar uch yillik muddat tamom bo‘lgungacha ko‘rsatib o‘tilgan muassasada qolishga ruxsat berishi mumkin.
Ixtisoslashtirilgan maktabning o‘n besh yoshga to‘lgan (umumiy o‘rta ma’lumot olishni tugallagan), biroq o‘z xulqini tuzatmagan tarbiyalanuvchilari bunday maktablar joylashgan joy bo‘yicha voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) komissiyasi tomonidan ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejlariga yuborilishi mumkin.
(14-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
15. Tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan maktabda bundan keyin bo‘lishlarining maqsadga muvofiq-nomuvofiqligi masalasi vaqti-vaqti bilan, lekin yiliga kamida bir marta ushbu muassasalar joylashgan joydagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyalari tomonidan mazkur komissiyalarning o‘z tashabbusi bilan, ixtisoslashtirilgan maktab ma’muriyatining taqdimnomasi yoki voyaga yetmaganlarning ota-onalari yoki ular o‘rnini bosuvchi shaxslar iltimosiga binoan ko‘rib chiqiladi.
(15-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
16. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan ro‘yxatda nazarda tutilgan, voyaga yetmaganlarning ixtisoslashgan o‘quv-tarbiya muassasalarida saqlanishi, tarbiyalanishi va ta’lim olishiga to‘sqinlik qiladigan jismoniy nuqsonlari va kasalliklari bor voyaga yetmaganlar ixtisoslashgan maktabga joylashtirilishi mumkin emas.
Oldingi tahrirga qarang.
17. Tarbiyalanuvchining ixtisoslashtirilgan maktabda bo‘lishi rahbar tomonidan tasdiqlangan pedagogik kengashning qarori asosida ushbu muassasa joylashgan joy bo‘yicha voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyasining qaroriga ko‘ra to‘xtatiladi, bu haqda tarbiyalanuvchi bitirishidan kamida bir oy oldin u yashaydigan joy bo‘yicha voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiya tomonidan xabardor qilinadi, voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiya voyaga yetmaganni ishga joylashtirish yoki ta’lim muassasasiga yo‘llash va unga zarur moddiy-maishiy sharoitlar yaratish choralarini ko‘rishi shart.
(17-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
18. Tarbiyalanuvchi ixtisoslashtirilgan maktabdan chiqarilgan taqdirda u tarbiyalanishi va ta’lim olishi davrida foydalangan kiyim-bosh va poyabzal komplekti bepul beriladi.
Ixtisoslashtirilgan maktabdan chiqarilayotgan vaqtda, yakuniy davlat attestatsiyasidan o‘tgan tarbiyalanuvchilarga belgilangan namunadagi ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlar beriladi.
19. O‘n olti yoshgacha bo‘lgan tarbiyalanuvchilar, ixtisoslashtirilgan maktabdan chiqarilayotgan vaqtda doimiy yashash joylariga ixtisoslashtirilgan maktab xodimlari, ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar kuzatuvida yuboriladilar.
20. Tarbiyalanuvchilarni ixtisoslashtirilgan maktabda ta’minlash, tarbiyalash va o‘qitish tartibi ularning individual jihatlari, yoshi, jinsi, ruhiy va jismoniy holatlarini hisobga olgan holda belgilanadi.
Ixtisoslashtirilgan maktabdagi maishiy shart-sharoitlar tarbiyalanuvchilarni reabilitatsiya jarayoniga ko‘maklashishi, ulardagi hissiy zo‘riqishni yo‘qotishga sharoitlar yaratishi kerak.
21. Ixtisoslashtirilgan maktabda ta’lim berish O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilangan tartibda, umumiy o‘rta ta’lim o‘quv rejalari va ta’lim dasturlari asosida olib boriladi.
O‘quv yilining boshlanishi, o‘quv mashg‘ulotlari va ta’tillarning muddatlari, shuningdek yakuniy davlat attestatsiyasi va ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni berish tartibi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Ixtisoslashtirilgan maktabda o‘quv mashg‘ulotlarining quyidagi asosiy shakllari belgilanadi: o‘quv darslari, amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari, fakultativ va konsultatsiyalar. O‘quv rejalari va ta’lim dasturlarida belgilanadigan majburiy o‘quv mashg‘ulotlari tarbiyalanuvchilarning mustaqil ishlari bilan to‘ldiriladi.
23. Ta’lim jarayonini tashkil etishda ixtisoslashtirilgan maktab sog‘liqni saqlash, madaniyat, sport muassasalari va boshqa tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlik qiladi.
24. Tarbiya, ta’lim, mehnat va dam olishning asoslangan holda uyg‘unlashtirilishini ta’minlovchi kun tartibi tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan maktabda bo‘lish muddatlari davomiyligini hisobga olgan holda tuziladi.
25. Bolalarning mehnat tarbiyasi tibbiy ko‘rsatmalar va pedagogik tavsiyalarni hisobga olgan holda, o‘qitishni mehnat malakalariga ega bo‘lish bilan uyg‘unlashtirish asosida amalga oshiriladi.
26. Ixtisoslashtirilgan maktabda tarbiyalanuvchilarning intellektual, jismoniy va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga mo‘ljallangan turli to‘garaklar, qiziqishlar bo‘yicha klublar, seksiyalar (shu jumladan sport seksiyalari), studiyalar tashkil etiladi.
27. Yozgi ta’til davrida ixtisoslashtirilgan maktab tarbiyalanuvchilar uchun oromgohlar tashkil qilishi, shuningdek ommaviy dam olishning boshqa turlaridan foydalanishi mumkin.
28. Ixtisoslashtirilgan maktabda psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya tashkil etiladi, komissiyaning faoliyat ko‘rsatish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadi.
Psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya har olti oyda reabilitatsiya jarayonidagi o‘zgarishlarni ko‘rib chiqadi va tarbiyalanuvchi bilan yakka tartibda ishlash rejasiga tuzatishlar kiritadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya xulosasi asosida qabul qilingan pedagogik kengash qaroriga ko‘ra ixtisoslashtirilgan maktab ma’muriyati ushbu maktab joylashgan joydagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyalariga quyidagi masalalar bo‘yicha taqdimotlar kiritadi:
(28-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
agar tarbiyalanuvchining xulq-atvori tuzalgani sababli mazkur ta’sir ko‘rsatish chorasi qo‘llanilishini davom ettirish zarur bo‘lmasa yoki sog‘lig‘ining holati tufayli mazkur muassasada bo‘lishi mumkin bo‘lmasa uning bu erda bo‘lishning sud belgilagan muddat tugashidan avval to‘xtatish;
tarbiyalanuvchining ta’lim olishini tugallash zarurati bo‘lgan taqdirda uning mazkur muassasada bo‘lish muddatini uzaytirish.
29. Tarbiyalanuvchilar va pedagog xodimlar ixtisoslashtirilgan maktabda ta’lim jarayonining qatnashchilari hisoblanadilar.
30. Tarbiyalanuvchilar davlat ta’lim standartlariga muvofiq bepul umumiy o‘rta ta’lim olish, malakali tibbiy xizmat ko‘rsatilishi, intellektual, jismoniy va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga mo‘ljallangan to‘garaklar, klublar, seksiyalar va studiyalarda qatnashish huquqiga ega.
31. Ixtisoslashtirilgan maktab tarbiyalanuvchilari belgilangan tartibda quyidagi huquqlar bilan ta’minlanadi:
ota-onasini yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslarni o‘zining ko‘rsatib o‘tilgan muassasaga olib kelinganligi yoki joylashtirilganligi to‘g‘risida xabardor qilish;
Oldingi tahrirga qarang.
voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasini amalga oshiruvchi organlar hamda muassasalarning qarorlari va mansabdor shaxslarning harakatlari (harakatsizligi) yuzasidan yuqori organlarga, voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiyalarga, prokuratura organlariga yoki sudga shikoyat qilish;
(31-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
cheklanmagan miqdorda telefonda so‘zlashuvlar, boshqa aloqa vositalari orqali muloqotlar hamda uchrashuvlar vositasida oilasi bilan aloqada bo‘lish, posilkalar, banderollar, yo‘qlovlar olish, xat va telegrammalar olish hamda jo‘natish;
tasdiqlangan normalar bo‘yicha bepul ovqat, kiyim-kechak, poyabzal va boshqa ashyoviy ta’minot buyumlarini olish.
32. Tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan maktabda ta’minlanishi va ularga ta’lim berilishi davlat ta’minoti asosida, qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan maktab tarbiyalanuvchilarini oziq-ovqat, kiyim-kechak, poyabzal, boshqa ashyoviy ta’minot buyumlari va yumshoq anjomlar bilan ta’minlash me’yorlari O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi hamda Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
33. Tarbiyalanuvchilarga tibbiy yordam ko‘rsatish ixtisoslashtirilgan maktab va mazkur maktab joylashgan joydagi sog‘liqni saqlash muassasasi shtatli tibbiyot xodimlari tomonidan, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ta’minlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
34. Tarbiyalanuvchining sog‘lig‘i yomonlashganda yoki u vafot etgan taqdirda ixtisoslashtirilgan maktab ma’muriyati bu haqda uning ota-onasini yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslarni, ular bo‘lmagan holatlarda esa — tarbiyalanuvchining doimiy yashash joyidagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiyaga darhol xabar beradi.
(34-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
35. Ota-ona yoki ota-ona o‘rnini bosuvchi shaxslar vafot etgan holatlarda tarbiyalanuvchi ularni dafn qilishda ishtirok etish, ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar og‘ir kasal bo‘lib qolgan holatlarda esa — ulardan xabar olish huquqiga ega. Yo‘lkira xarajatlari ixtisoslashtirilgan maktab mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi.
36. Tarbiyalanuvchi ixtisoslashtirilgan maktabda bo‘lgan davrda ixtisoslashtirilgan maktab ma’muriyatining qaroriga ko‘ra unga ta’til berilishi mumkin.
37. Tarbiyalanuvchilar ixtisoslashtirilgan maktab ustaviga, shuningdek maktabning ichki tartib-qoidalariga rioya qilishi shart.
38. Tarbiyalanuvchining ixtisoslashtirilgan maktab hududidan tashqariga chiqishi ixtisoslashtirilgan maktab rahbariyatining yozma ruxsatnomasiga ko‘ra faqat ixtisoslashtirilgan maktab xodimlari yoxud ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar kuzatuvida amalga oshirilishi mumkin (35 va 36-bandlarda ko‘rsatilgan holatlar bundan mustasno).
39. Tarbiyalanuvchi ixtisoslashtirilgan maktabni o‘zboshimchalik bilan tark etgan taqdirda ma’muriyat bu haqda ota-onasi yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarni, mazkur maktab joylashgan joydagi va tarbiyalanuvchining yashash joyidagi yoki turgan joyidagi ichki ishlar organlarini xabardor qiladi hamda ichki ishlar organlari bilan birgalikda uni topish va ixtisoslashtirilgan maktabga qaytarish chora-tadbirlarini ko‘radi.
40. G‘ayrihuquqiy xatti-harakatlar sodir etgan, ustav yoki ichki tartib qoidalarini qo‘pol ravishda yoki bir necha marotaba buzgan tarbiyalanuvchilarga nisbatan quyidagi intizomiy jazo choralari qo‘llanilishi mumkin:
dam olish va bayram kunlarida, ta’til vaqtida ixtisoslashtirilgan maktab hududidan tashqariga chiqish huquqidan mahrum etish;
jismoniy va ruhiy ta’sir ko‘rsatish usullarini, odamning sha’ni va qadr-qimmatini kamsitadigan ta’sir choralarini qo‘llashga;
tarbiyalanuvchilarni ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar bilan aloqalarini cheklash yoki taqiqlashga;
ovqatlanish me’yorlarini kamaytirishga, tarbiyalanuvchilarni sayr qilishdan mahrum etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
41. Ta’lim olishdagi yutuqlari, jamoat ishlaridagi faol ishtiroki uchun ixtisoslashtirilgan maktab tarbiyalanuvchilari uchun quyidagi rag‘batlantirish choralari belgilanadi:
ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslarga namunali xulq-atvori va ta’lim olishdagi yutuqlari haqida xabar berish;
ixtisoslashtirilgan maktab xodimlari yoxud ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar kuzatuvida ixtisoslashtirilgan maktab hududidan tashqariga chiqish huquqini berish.
42. Rag‘batlantirish va intizomiy jazo choralari ixtisoslashtirilgan maktab direktori tomonidan tegishli buyruq chiqarish yo‘li bilan qo‘llaniladi.
43. Ixtisoslashtirilgan maktabni pedagog xodimlar bilan ta’minlash mazkur maktabning ustavi bilan tartibga solinadi.
Pedagoglik ishiga lavozimi va mutaxassisligi bo‘yicha malakaviy tavsifnoma talablariga mos keladigan zarur kasbiy va pedagogik malakaga ega bo‘lgan va tegishli hujjatlar bilan ma’lumoti tasdiqlangan shaxslar qabul qilinadi.
44. Ixtisoslashtirilgan maktabning pedagog xodimlari, muassasani boshqarishda uning ustavida belgilanadigan tartibda qatnashish, o‘z kasbiy sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish huquqiga ega.
Ixtisoslashtirilgan maktabning pedagog xodimlari qonun hujjatlarida belgilangan ijtimoiy imtiyozlar va kafolatlardan foydalanish huquqiga ega.
Keyingi tahrirga qarang.
bolalarni yuqori professional darajada o‘qitish va tarbiyalash, o‘z kasbiy ko‘nikmalarini va pedagoglik mahoratini doimiy ravishda takomillashtirib borish;
pedagog axloq-odobiga rioya etish, bolaning qadr-qimmatini hurmat qilish, bolalarni tazyiqdan himoya qilish, ularni mehnatga, ota-onaga hurmat, atrof muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish ruhida tarbiyalash.
Keyingi tahrirga qarang.
46. Ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar hech bir cheklovsiz tarbiyalanuvchilardan xabar olish, ixtisoslashtirilgan maktabning o‘quv-tarbiyaviy faoliyati, bolalarining ijtimoiy-pedagogik reabilitatsiyasi jarayoni bilan tanishish huquqiga ega.
47. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan lavozimga tayinlanadigan direktor ixtisoslashtirilgan maktabga bevosita rahbarlikni amalga oshiradi.
48. Direktor ixtisoslashtirilgan maktab nomidan faoliyat ko‘rsatadi, uning manfaatlarini ifodalaydi, mol-mulkini tasarruf etadi, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda shartnomalar tuzadi.
Keyingi tahrirga qarang.
ixtisoslashtirilgan maktab vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qiladi va ixtisoslashtirilgan maktabga yuklangan vazifalarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi;
o‘z vakolatlari doirasida ixtisoslashtirilgan maktab tarbiyalanuvchilari va barcha xodimlari uchun majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi;
Keyingi tahrirga qarang.
50. Ixtisoslashtirilgan maktabda faoliyat ko‘rsatish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadigan pedagogik, metodik hamda vasiylik kengashlari tuziladi va faoliyat ko‘rsatadi.
Keyingi tahrirga qarang.
51. Ixtisoslashtirilgan maktab faoliyatini moliyalashtirish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda quyidagi manbalar hisobiga amalga oshiriladi:
Keyingi tahrirga qarang.
52. Ixtisoslashtirilgan maktab tegishli moliya organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tasdiqlangan xarajatlar smetasi asosida moliyalashtiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
53. Shtatlar jadvali muassasaning o‘ziga xos xususiyatlari va spetsifikasini hisobga olgan holda,o‘quv-tarbiya muassasalarining amaldagi shtatlariga tatbiqan tasdiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
55. Ixtisoslashtirilgan maktab vakolatli davlat organlari tomonidan belgilangan moliyaviy va statistik hisobotlarni yuritadi.
56. Ixtisoslashtirilgan maktabning moliya-xo‘jalik faoliyatini nazorat qilish tegishli moliya organlari tomonidan amalga oshiriladi.
57. Ixtisoslashtirilgan maktab o‘quv-tarbiya faoliyatini takomillashtirish masalalari bo‘yicha xalqaro hamkorlikni qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshirish huquqiga ega.
Keyingi tahrirga qarang.
58. Ixtisoslashtirilgan maktabni qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
59. Ixtisoslashtirilgan maktab tugatilgan taqdirda uning pul mablag‘lari va mol-mulkidan, uning majburiyatlarini qoplash bo‘yicha to‘lovlar chegirilgan holda, qonun hujjatlariga va uning ustaviga muvofiq foydalaniladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan maktab tugatilgan taqdirda tarbiyalanuvchilarni boshqa ta’lim muassasalariga o‘tkazish ta’minlanadi.
1. Ushbu Nizom “Ta’lim to‘g‘risida”, “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”, “Voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq alohida sharoitlarda ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berishga muhtoj bolalar uchun ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji (keyingi o‘rinlarda ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji deb ataladi) faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi.
2. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga, boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga, shuningdek o‘z ustaviga amal qiladi.
3. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji alohida sharoitlarda ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berishga muhtoj bolalarga ta’lim berishni, ularning kasb-hunar tayyorgarligi va ijtimoiy-pedagogik reabilitatsiyasini amalga oshiruvchi ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasasi hisoblanadi.
barkamol, jismoniy va ruhiy sog‘lom shaxsni tarbiyalash, bolalarda mehnatsevarlik, vatanparvarlik, mas’uliyatlilik, mustaqillik va komil inson bo‘lishga intilish tuyg‘usini shakllantirish;
bolalarning yoshiga xos bo‘lgan psixofiziologik moyilliklari, qobiliyatlari, qiziqishlariga, bolalar hayoti va sog‘lig‘ini saqlash talablariga muvofiq tarzda ularning aqliy, emotsional va jismoniy rivojlanishiga ko‘maklashuvchi psixologik, tibbiy va ijtimoiy reabilitatsiyasini ta’minlovchi chora-tadbirlarni amalga oshirish;
bolalarning davlat ta’lim standartlari asosida o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi olishi uchun shart-sharoitlar yaratish;
tarbiyalanuvchilarda qonunga itoatkorlikni shakllantirishga, ularni ijtimoiy himoya qilish va har tomonlama rivojlantirishga yordam berishga yo‘naltirilgan dastur va metodik qo‘llanmalarni ro‘yobga chiqarish chora-tadbirlarini amalga oshirish.
5. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida tarbiyalanuvchilarni ta’minlash bo‘yicha quyidagilarni nazarda tutadigan maxsus shart-sharoitlar ta’minlanadi:
ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida tarbiyalanayotganlarning uning hududidan erkin chiqishini cheklash;
tarbiyalanuvchilarni shaxsiy tekshiruvdan o‘tkazish, ularning buyumlarini, shuningdek ular olayotgan va yuborayotgan posilka va boshqa pochta jo‘natmalarini tekshiruvdan o‘tkazish.
6. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tashkil etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
7. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji o‘g‘il bolalar uchun alohida, qiz bolalar uchun alohida tashkil etiladi.
8. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji davlat muassasasi shaklidagi yuridik shaxs hisoblanadi, o‘z ustaviga, bank muassasalarida hisob raqamiga, O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi yozilgan muhrga, shtampga, blankalarga, shuningdek belgilangan namunadagi peshlavhasiga ega bo‘ladi.
9. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining davlat akkreditatsiyasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda attestatsiyadan o‘tkazish asosida vakolatli davlat organi tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
10. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga o‘n besh yoshdan (umumiy o‘rta ma’lumot olishni tugallaganlar) o‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan, ta’minlash, tarbiyalash va ta’lim berish uchun alohida sharoitlarga muhtoj voyaga yetmaganlar quyidagi hollarda joylashtirilishi mumkin, agar ular:
(10-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
ijtimoiy xavfli qilmishlar sodir etgan, lekin jinoiy javobgarlikka tortish mumkin bo‘lgan yoshga to‘lmagan yoxud ruhiy kasallik bilan bog‘liq bo‘lmagan holda rivojlanishda o‘z yoshiga nisbatan ancha orqada qolishi oqibatida sodir etgan qilmishining mohiyatini to‘liq anglab yetishga qodir bo‘lmagan bo‘lsa;
Oldingi tahrirga qarang.
ko‘rib chiqish uchun materiallarni voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiyaga ergan holda ularning aybdorligi masalasini hal qilmasdan jinoiy javobgarlikdan ozod etilgan bo‘lsa;
(10-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
ularni ixtisoslashgan o‘quv-tarbiya muassasalariga joylashtirish tarzidagi majburiy choralar qo‘llangan holda jinoiy javobgarlikdan ozod etilgan bo‘lsa;
yakka tartibdagi profilaktika ishi olib borilayotganligiga qaramay huquqbuzarliklar yoki boshqa g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlar sodir qilishni davom ettirayotgan bo‘lsa.
11. Sud ajrimi voyaga yetmaganlarni ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga joylashtirish uchun asos hisoblanadi.
Voyaga yetmaganlarni ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga qabul qilish sud ajrimi asosida, O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan taqdim etiladigan yo‘llanmalar bo‘yicha amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
12. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga yo‘llanadigan har bir voyaga yetmagan bola uchun ichki ishlar organlarining mansabdor shaxslari (Qoraqalpog‘iston Respublikasi va viloyatlarda — profilaktika inspektorlari, Toshkent shahrida esa — voyaga yetmaganlar va yoshlar o‘rtasida huquqbuzarlikning profilaktikasi inspektorlari) tomonidan ichki ishlar organlarining voyaga yetmaganlarga ijtimoiy-huquqiy yordam ko‘rsatish markazi xodimi ko‘magida shaxsiy hujjatlar yig‘majildi rasmiylashtiriladi.
(12-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 21-dekabrdagi 1008-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 23.12.2017-y., 10/17/1008/0454-son)
jinoiy ishlar bo‘yicha tuman (shahar) sudining voyaga yetmaganni ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga joylashtirish haqidagi ajrimi;
Keyingi tahrirga qarang.
sog‘liqni saqlash muassasasining voyaga yetmagan shaxsning sog‘lig‘i va uni ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga joylashtirish mumkinligi to‘g‘risidagi xulosasi.
13. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga yo‘llanayotgan yetim bolalar va ota-ona qarovisiz qolgan bolalar uchun shaxsiy hujjatlar yig‘majildlarida yuqorida ko‘rsatilgan hujjatlardan tashqari quyidagi hujjatlar ham bo‘lishi lozim:
yetim bolalar hamda ota-ona qarovisiz qolgan bolalarga nisbatan vasiylik belgilash yoki ta’lim muassasasiga joylashtirish haqidagi tuman (shahar) hokimi qarorining nusxasi;
ota-onasi yoki ota-ona o‘rnini bosuvchi shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar (pasportlar yoki ota-onasi o‘lganligi haqidagi guvohnoma nusxasi, sud hukmlari yoki qarorlari, ota-onaning uzoq vaqtdan buyon kasalligi to‘g‘risidagi ma’lumotnoma va ota-onasi yo‘qligini yoki ularning o‘z bolalarini tarbiyalashga imkoni yo‘qligini tasdiqlovchi boshqa hujjatlar);
Keyingi tahrirga qarang.
voyaga yetmaganning ota-onasidan qolgan mol-mulki (agar mol-mulk mavjud bo‘lsa) ro‘yxati, mol-mulkning joylashgan joyi, uning saqlanishini ta’minlash uchun qanday chora-tadbirlar ko‘rilgani, uning saqlanishi uchun javobgar shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
Oldingi tahrirga qarang.
turar joyning voyaga yetmaganga birkitib qo‘yilganligi to‘g‘risidagi hujjatlar (order, uy daftari, turar joy tarxi, tuman (shahar) Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasining tegishli tuman (shahar)dagi filialidan turar joyning egasi va turar joyni xususiylashtirish fakti to‘g‘risidagi ma’lumotnoma);
(13-bandning oltinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 29-avgustdagi 679-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 35-son, 931-modda)
pensiya olayotgan voyaga yetmaganning pensiya daftarchasi, sudning bola foydasiga aliment undirish to‘g‘risidagi qarori nusxasi, jamg‘arma daftarchasi.
14. Tarbiyalanuvchilar ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida o‘n sakkiz yoshga to‘lgunlariga qadar bo‘lishlari mumkin.
Voyaga yetmaganlar ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida to axloqan tuzalgunlariga qadar bo‘ladilar, lekin bu muddat uch yildan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji joylashgan joydagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiyalari tarbiyalanuvchiga ko‘rsatib o‘tilgan muassasada uch yillik muddat o‘tgach joriy o‘quv yilida tegishli darajasini tugallagunigacha qolishga ham ruxsat berishi mumkin.
(14-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
15. Tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida bundan keyin bo‘lishlarining maqsadga muvofiq-nomuvofiqligi masalasi vaqti-vaqti bilan, lekin yiliga kamida bir marta ushbu muassasalar joylashgan joydagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyalari tomonidan mazkur komissiyalarning o‘z tashabbusi bilan, ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji ma’muriyatining taqdimnomasi yoki voyaga yetmaganlarning ota-onalari yoki ular o‘rnini bosuvchi shaxslar iltimosiga binoan ko‘rib chiqiladi.
(15-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
16. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan ro‘yxatda nazarda tutilgan, voyaga yetmaganlarning ixtisoslashgan o‘quv-tarbiya muassasalarida saqlanishi, tarbiyalanishi va ta’lim olishiga to‘sqinlik qiladigan jismoniy nuqsonlari va kasalliklari bor voyaga yetmaganlar ixtisoslashgan kasb-hunar kollejiga joylashtirilishi mumkin emas.
Oldingi tahrirga qarang.
17. Tarbiyalanuvchining ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida bo‘lishi rahbar tomonidan tasdiqlangan pedagogik kengashning qarori asosida ushbu muassasa joylashgan joy bo‘yicha voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyasining qaroriga ko‘ra to‘xtatiladi, bu haqda tarbiyalanuvchi bitirishidan kamida bir oy oldin u yashaydigan joy bo‘yicha voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiya tomonidan xabardor qilinadi, voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiya voyaga yetmaganni ishga joylashtirish yoki ta’lim muassasasiga yo‘llash va unga zarur moddiy-maishiy sharoitlar yaratish choralarini ko‘rishi shart.
(17-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
18. Tarbiyalanuvchi ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejidan chiqarilgan taqdirda u tarbiyalanishi va ta’lim olishi davrida foydalangan kiyim-bosh va poyabzal komplekti unga bepul beriladi.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejini tugatayotganda, yakuniy davlat attestatsiyasidan o‘tgan tarbiyalanuvchilarga belgilangan namunadagi ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlar beriladi.
19. O‘n olti yoshgacha bo‘lgan tarbiyalanuvchilar, ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejini tugatayotgan vaqtda doimiy yashash joylariga ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji xodimlari, ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar kuzatuvida yuboriladilar.
20. Tarbiyalanuvchilarni ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida ta’minlash, tarbiyalash va o‘qitish tartibi ularning individual jihatlari, yoshi, jinsi, ruhiy va jismoniy holatlarini hisobga olgan holda belgilanadi.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejidagi maishiy shart-sharoitlar tarbiyalanuvchilarni reabilitatsiya qilish jarayoniga ko‘maklashishi, ulardagi hissiy zo‘riqishni yo‘qotishga sharoitlar yaratishi kerak.
21. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida ta’lim berish O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan belgilangan tartibda, o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi o‘quv rejalari va ta’lim dasturlari asosida olib boriladi.
O‘quv yilining boshlanishi, o‘quv mashg‘ulotlari va ta’tillarning muddatlari, shuningdek yakuniy davlat attestatsiyasi va ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni berish tartibi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida o‘quv mashg‘ulotlarining quyidagi asosiy shakllari belgilanadi: o‘quv darslari, amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari, fakultativ va konsultatsiyalar, nazariy va ishlab chiqarish ta’limi, ishlab chiqarish amaliyoti.
O‘quv rejalari va ta’lim dasturlarida belgilanadigan majburiy o‘quv mashg‘ulotlari tarbiyalanuvchilarning mustaqil ishlari bilan to‘ldiriladi.
Tarbiyalanuvchilarga ixtisoslashtirilgan kasb-hunar ta’limi kollejida ular bo‘yicha o‘qitish tashkil etilgan mutaxassisliklar orasidan mutaxassislik tanlash huquqi beriladi.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining guruhlaridagi bolalar 25 nafarni tashkil qiladi. Barcha kasb-hunarlar bo‘yicha ishlab chiqarish ta’limi 10 — 15 kishidan iborat bo‘lgan guruhlarda amalga oshiriladi.
Ishlab chiqarish amaliyoti, qoidaga ko‘ra, ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining o‘quv-ishlab chiqarish ustaxonalarida o‘tkaziladi.
23. Ta’lim jarayonini tashkil etishda ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji sog‘liqni saqlash, madaniyat, sport muassasalari va boshqa tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlik qiladi.
24. Tarbiya, ta’lim, mehnat va dam olishning asoslangan holda uyg‘unlashtirilishini ta’minlovchi kun tartibi tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida bo‘lish muddatlari davomiyligini hisobga olgan holda tuziladi.
25. Bolalarning mehnat tarbiyasi tibbiy ko‘rsatmalar va pedagogik tavsiyalarni hisobga olgan holda, o‘qitishni mehnat malakalariga ega bo‘lish bilan uyg‘unlashtirish asosida amalga oshiriladi.
26. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida tarbiyalanuvchilarning intellektual, jismoniy va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga mo‘ljallangan turli to‘garaklar, qiziqishlar bo‘yicha klublar, seksiyalar (shu jumladan sport seksiyalari), studiyalar tashkil etiladi.
27. Yozgi ta’til davrida ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tarbiyalanuvchilar uchun oromgohlar tashkil qilishi, shuningdek ommaviy dam olishning boshqa turlaridan foydalanishi mumkin.
28. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya tashkil etiladi, komissiyaning faoliyat ko‘rsatish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan belgilanadi.
Psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya har olti oyda reabilitatsiya jarayonidagi o‘zgarishlarni ko‘rib chiqadi va tarbiyalanuvchi bilan yakka tartibda ishlash rejasiga tuzatishlar kiritadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya xulosasi asosida qabul qilingan pedagogik kengash qaroriga ko‘ra ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji ma’muriyati ushbu kollej joylashgan joydagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha tuman (shahar) idoralararo komissiyalariga quyidagi masalalar bo‘yicha taqdimotlar kiritadi:
(28-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
agar tarbiyalanuvchining xulq-atvori tuzalgani sababli mazkur ta’sir ko‘rsatish chorasi qo‘llanilishini davom ettirish zarur bo‘lmasa yoki sog‘lig‘ining holati tufayli mazkur muassasada bo‘lishi mumkin bo‘lmasa uning bu erda bo‘lishning sud belgilagan muddat tugashidan avval to‘xtatish;
tarbiyalanuvchining ta’lim olishini tugallash zarurati bo‘lgan taqdirda uning mazkur muassasada bo‘lish muddatini uzaytirish.
29. Tarbiyalanuvchilar va pedagog xodimlar ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida ta’lim jarayonining qatnashchilari hisoblanadilar.
30. Tarbiyalanuvchilar davlat ta’lim standartlariga muvofiq bepul o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi olish, malakali tibbiy xizmat ko‘rsatilishi, intellektual, jismoniy va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga mo‘ljallangan to‘garaklar, klublar, seksiyalar va studiyalarda qatnashish huquqiga ega.
31. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tarbiyalanuvchilari belgilangan tartibda quyidagi huquqlar bilan ta’minlanadi:
ota-onasini yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslarni o‘zining ko‘rsatib o‘tilgan muassasaga olib kelinganligi yoki joylashtirilganligi to‘g‘risida xabardor qilish;
Oldingi tahrirga qarang.
voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasini amalga oshiruvchi organlar hamda muassasalarning qarorlari va mansabdor shaxslarning harakatlari (harakatsizligi) yuzasidan yuqori organlarga, voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiyalarga, prokuratura organlariga yoki sudga shikoyat qilish;
(31-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
cheklanmagan miqdorda telefonda so‘zlashuvlar, boshqa aloqa vositalari orqali muloqotlar hamda uchrashuvlar vositasida oilasi bilan aloqada bo‘lish, posilkalar, banderollar, yo‘qlovlar olish, xat va telegrammalar olish hamda jo‘natish;
tasdiqlangan normalar bo‘yicha bepul ovqat, kiyim-kechak, poyabzal va boshqa ashyoviy ta’minot buyumlarini olish.
32. Tarbiyalanuvchilarning ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida ta’minlanishi va ularga ta’lim berilishi davlat ta’minoti asosida, qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tarbiyalanuvchilarini oziq-ovqat, kiyim-kechak, poyabzal, boshqa ashyoviy ta’minot buyumlari va yumshoq anjomlar bilan ta’minlash me’yorlari O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
33. Tarbiyalanuvchilarga tibbiy yordam ko‘rsatish ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji va mazkur kollej joylashgan joydagi sog‘liqni saqlash muassasasi shtatli tibbiyot xodimlari tomonidan, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ta’minlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
34. Tarbiyalanuvchining sog‘lig‘i yomonlashganda yoki u vafot etgan taqdirda ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji ma’muriyati bu haqda uning ota-onasini yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslarni, ular bo‘lmagan holatlarda esa — tarbiyalanuvchining doimiy yashash joyidagi voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha idoralararo komissiyaga darhol xabar beradi.
(34-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 16-iyundagi 385-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 25-son, 539-modda)
35. Ota-ona yoki ota-ona o‘rnini bosuvchi shaxslar vafot etgan holatlarda tarbiyalanuvchi ularni dafn qilishda ishtirok etish, ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar og‘ir kasal bo‘lib qolgan holatlarda esa – ulardan xabar olish huquqiga ega. Yo‘lkira xarajatlari ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi.
36. Tarbiyalanuvchi ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida bo‘lgan davrda ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji ma’muriyatining qaroriga ko‘ra unga ta’til berilishi mumkin.
37. Tarbiyalanuvchilar ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji ustaviga, shuningdek kollejning ichki tartib-qoidalariga rioya qilishi shart.
38. Tarbiyalanuvchining ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji hududidan tashqariga chiqishi ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji rahbariyatining yozma ruxsatnomasiga ko‘ra faqat ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji xodimlari yoxud ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar kuzatuvida amalga oshirilishi mumkin (35 va 36-bandlarda ko‘rsatilgan holatlar bundan mustasno).
39. Tarbiyalanuvchi ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejini o‘zboshimchalik bilan tark etgan taqdirda ma’muriyat bu haqda ota-onasi yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarni, mazkur kollej joylashgan joydagi va tarbiyalanuvchining yashash joyidagi yoki turgan joyidagi ichki ishlar organlarini xabardor qiladi hamda ichki ishlar organlari bilan birgalikda uni topish va ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga qaytarish chora-tadbirlarini ko‘radi.
40. G‘ayrihuquqiy xatti-harakatlar sodir etgan, kasb-hunar kollejining ustavini yoki ichki tartib-qoidalarini qo‘pol ravishda yoki bir necha marotaba buzgan tarbiyalanuvchilarga nisbatan quyidagi intizomiy jazo choralari qo‘llanilishi mumkin:
tarbiyalanuvchilar majlisida, ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji pedagogik kengashida muhokama qilish;
dam olish va bayram kunlarida, ta’til vaqtida ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji hududidan tashqariga chiqish huquqidan mahrum etish;
jismoniy va ruhiy ta’sir ko‘rsatish usullarini, odamning sha’ni va qadr-qimmatini kamsitadigan ta’sir choralarini qo‘llashga;
tarbiyalanuvchilarni ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar bilan aloqalarini cheklash yoki taqiqlashga;
ovqatlanish me’yorlarini kamaytirishga, tarbiyalanuvchilarni sayr qilishdan mahrum etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
41. Ta’lim olishdagi yutuqlari, jamoat ishlaridagi faol ishtiroki uchun ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tarbiyalanuvchilari uchun quyidagi rag‘batlantirish choralari belgilanadi:
ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslarga namunali xulq-atvori va ta’lim olishdagi yutuqlari haqida xabar berish;
ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji xodimlari yoxud ota-onasi yoki ota-onasi o‘rnini bosuvchi shaxslar kuzatuvida ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji hududidan tashqariga chiqish huquqini berish.
42. Rag‘batlantirish va intizomiy jazo choralari ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji direktori tomonidan tegishli buyruq chiqarish yo‘li bilan qo‘llaniladi.
43. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejini pedagog xodimlar bilan ta’minlash mazkur kollejning ustavi bilan tartibga solinadi.
Pedagoglik ishiga lavozimi va mutaxassisligi bo‘yicha malakaviy tavsifnoma talablariga mos keladigan zarur kasbiy va pedagogik malakaga ega bo‘lgan va tegishli hujjatlar bilan ma’lumoti tasdiqlangan shaxslar qabul qilinadi.
44. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining pedagog xodimlari muassasani boshqarishda uning ustavida belgilanadigan tartibda qatnashish, o‘z kasbiy sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish huquqiga ega.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining pedagog xodimlari qonun hujjatlarida belgilangan ijtimoiy imtiyozlar va kafolatlardan foydalanish huquqiga ega.
Keyingi tahrirga qarang.
bolalarni yuqori professional darajada o‘qitish va tarbiyalash, o‘z kasbiy ko‘nikmalarini va pedagoglik mahoratini doimiy ravishda takomillashtirib borish;
pedagog axloq-odobiga rioya etish, bolaning qadr-qimmatini hurmat qilish, bolalarni tazyiqdan himoya qilish, ularni mehnatga, ota-onaga hurmat, atrof muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish ruhida tarbiyalash.
46. Ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar hech bir cheklovsiz tarbiyalanuvchilardan xabar olish, ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining o‘quv-tarbiyaviy faoliyati, bolalarining ijtimoiy-pedagogik reabilitatsiyasi jarayoni bilan tanishish huquqiga ega.
47. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi tomonidan lavozimga tayinlanadigan direktor ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga bevosita rahbarlikni amalga oshiradi.
48. Direktor ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji nomidan faoliyat ko‘rsatadi, uning manfaatlarini ifodalaydi, mol-mulkini tasarruf etadi, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda shartnomalar tuzadi.
Keyingi tahrirga qarang.
ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qiladi va ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejiga yuklangan vazifalarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi;
o‘z vakolatlari doirasida ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tarbiyalanuvchilari va barcha xodimlari uchun majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi;
Keyingi tahrirga qarang.
50. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejida faoliyat ko‘rsatish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan belgilanadigan pedagogik, metodik hamda vasiylik kengashlari tuziladi va faoliyat ko‘rsatadi.
51. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji faoliyatini moliyalashtirish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda quyidagi manbalar hisobiga amalga oshiriladi:
Keyingi tahrirga qarang.
52. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tegishli moliya organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tasdiqlangan xarajatlar smetasi asosida moliyalashtiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
53. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining shtatlar jadvali muassasaning o‘ziga xos xususiyatlari va spetsifikasini hisobga olgan holda, kasb-hunar kollejlarining amaldagi namunaviy shtatlariga muvofiq shakllantiriladi.
54. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji xodimlariga kasb-hunar kollejlarining tegishli lavozimlari uchun belgilangan mehnatga haq to‘lash shart-sharoitlari tatbiq etiladi.
55. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji vakolatli davlat organlari tomonidan belgilangan moliyaviy va statistik hisobotlarni yuritadi.
56. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejining moliya-xo‘jalik faoliyatini nazorat qilish tegishli moliya organlari tomonidan amalga oshiriladi.
57. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji o‘quv-tarbiya faoliyatini takomillashtirish masalalari bo‘yicha xalqaro hamkorlikni qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshirish huquqiga ega.
Keyingi tahrirga qarang.
58. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kollejini qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
59. Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tugatilgan taqdirda uning pul mablag‘lari va mol-mulkidan, uning majburiyatlarini qoplash bo‘yicha to‘lovlar chegirilgan holda, qonun hujjatlariga va uning ustaviga muvofiq foydalaniladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan kasb-hunar kolleji tugatilgan taqdirda tarbiyalanuvchilarni boshqa ta’lim muassasalariga o‘tkazish ta’minlanadi.