Мамлакатда таркибий ўзгартиришларни чуқурлаштириш, иқтисодиётнинг базавий тармоқларини модернизациялаш ва диверсификациялаш ҳамда ҳудудларни бир маромда ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришга қаратилган комплекс чора-тадбирлар амалга оширилмоқда.
Жорий йилнинг 8-9 июль кунлари Тошкент шаҳрида «яшил» иқтисодиёт бўйича норматив-ҳуқуқий базани ва сиёсатни такомиллаштириш, давлат ва хусусий сектор ўртасидаги шериклик муносабатлари орқали инновацион «яшил» инвестицияларни қўллаб-қувватлашга қаратилган Европа ва МДҲ давлатларининг «яшил» иқтисодиёт бўйича минтақавий вазирликлар конференцияси ўтказилди.
Шу билан бирга, ўтказилган таҳлил иқлимнинг ўзгариши шароитида самарали, ресурс тежамкор ва экологик хавфсиз иқтисодиётни таъминлашда ўзаро боғлиқ муаммолар ва эҳтиёжлар мавжудлигини кўрсатди.
Хусусан, жадаллашаётган саноатлаштириш ва аҳоли сонининг ортиши иқтисодиётнинг ресурсларга бўлган эҳтиёжини сезиларли даражада оширмоқда, шунингдек, атроф муҳитга салбий антропоген таъсирни кучайтирмоқда ва иссиқхона газлари ажратмаларининг ортишига олиб келмоқда.
Иқтисодиёт энергия самарадорлигининг паст даражаси, табиий ресурслардан нооқилона фойдаланиш, технологиялар янгиланишининг сустлиги, «яшил иқтисодиёт»ни ривожлантириш учун инновацион ечимларни жорий этишда кичик бизнес иштирокининг етарли эмаслиги мамлакатни барқарор ривожлантириш соҳасидаги устувор миллий мақсадлар ва вазифаларга эришишга тўсқинлик қилмоқда.
Узоқ муддатли стратегиянинг мавжуд эмаслиги «яшил» технологияларни жорий этиш ва «яшил» иқтисодиётга ўтиш бўйича тизимли чоралар кўришни таъминлашга имкон бермаяпти.
2017 — 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида белгиланган вазифаларни изчил амалга ошириш, шунингдек, Париж битими (Париж, 2015 йил 12 декабрь) мажбуриятлари бажарилишини ва Ўзбекистон Республикасининг «яшил» иқтисодиётга ўтишини таъминлаш мақсадида:
1. Қуйидагилар Ўзбекистон Республикасининг «яшил» иқтисодиётга ўтишининг асосий вазифалари этиб белгилансин:
технологик модернизациялаш ва молиявий механизмларни ривожлантириш орқали иқтисодиётнинг энергия самарадорлигини ошириш ва табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш;
давлат инвестициялари ва харажатларининг устувор йўналишларига илғор халқаро стандартларга асосланган «яшил» мезонларни киритиш;
давлат томонидан рағбатлантириш механизмларини, давлат-хусусий шерикчиликни ривожлантириш ҳамда халқаро молиявий институтлар билан ҳамкорликни фаоллаштириш орқали «яшил» иқтисодиётга ўтиш йўналишлари бўйича тажриба-синов лойиҳаларини амалга оширишга кўмаклашиш;
таълимга инвестициялар киритишни рағбатлантириш, етакчи хорижий таълим муассасалари ва илмий-тадқиқот марказлари билан ҳамкорликни ривожлантириш ҳисобига «яшил» иқтисодиётдаги меҳнат бозори билан боғлиқ кадрларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш тизимини ривожлантириш;
«яшил» иқтисодиёт соҳасида, шу жумладан икки томонлама ва кўп томонлама шартномалар тузиш орқали халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш.
а) 2019 — 2030 йиллар даврида Ўзбекистон Республикасининг «яшил» иқтисодиётга ўтиш стратегияси (кейинги ўринларда — Стратегия) 1-иловага мувофиқ тасдиқлансин ва қуйидагилар уни амалга оширишнинг устувор йўналишлари этиб белгилансин:
энергия ресурслари истеъмолини диверсификациялаш ва қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланишни ривожлантириш;
иқлим ўзгариши оқибатларига мослашиш ва уларни юмшатиш, табиий ресурслардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш ва табиий экотизимларни асраш;
Олдинги таҳрирга қаранг.
(2-банднинг «б» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарорига асосан чиқарилган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(3-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарорига асосан ўз кучини йўқотган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)
Олдинги таҳрирга қаранг.
4. Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги Ўзбекистон Республикасида «яшил» иқтисодиётни илгари суриш ва жорий этиш бўйича ваколатли орган этиб белгилансин ва унга қуйидаги вазифалар юклансин:
(4-банднинг биринчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)
Стратегияда назарда тутилган тадбирларни амалга ошириш бўйича масъул вазирликлар ва идоралар фаолиятини мувофиқлаштириш;
Идоралараро кенгашга, шу жумладан унинг ишчи органи фаолиятини ташкил этиш орқали ҳар томонлама кўмаклашиш;
«яшил» иқтисодиётни босқичма-босқич жорий этиш бўйича ҳисоботлар юритишнинг ўз вақтида ташкил этилишини таъминлаш.
Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосарлари ва маслаҳатчиларига — Стратегияда назарда тутилган тадбирларни амалга ошириш бўйича вазирлик ва идоралар фаолиятини самарали ташкил этиш;
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикаси иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирига — ялпи ички маҳсулотнинг углерод сарфи ҳажмини камайтириш, соф ва экологик хавфсиз технологиялар ва саноат жараёнларини қўллаган ҳолда саноат корхоналари инфратузилмасини модернизациялаш;
Ўзбекистон Республикаси энергетика вазирига — энергия самарадорлик кўрсаткичларини ошириш, қайта тикланувчи энергия манбаларини ривожлантириш, экологик жиҳатдан яхшиланган тавсифларга эга мотор ёқилғисини ишлаб чиқаришни ва ундан фойдаланишни кенгайтириш, замонавий, арзон ва ишончли энергиядан фойдаланиш имконияти билан таъминлаш;
Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирига — асосий турдаги қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришнинг ўртача маҳсулдорлиги ва ҳосилдорлигини ошириш, томчилатиб суғориш технологияларини самарали жорий этиш, шунингдек, ерларнинг таназзулга учраши бўйича нейтрал балансга эришиш;
Ўзбекистон Республикаси сув хўжалиги вазири ҳамда уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазирига — сувдан фойдаланиш самарадорлигини ошириш;
Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси раисига — «яшил» иқтисодиётни жорий этиш бўйича тадбирлар амалга оширилишини экологик қўллаб-қувватлашни ташкил этиш ва таъминлаш ҳамда атроф табиий муҳит ҳолати мониторинги натижаларини умумлаштириш;
(5-банднинг учинчи — еттинчи хатбошилари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)
вазирлик, идора ва бошқа ташкилотлар раҳбарларига — Стратегияда назарда тутилган тадбирларни ўз вақтида ва сифатли бажариш юзасидан шахсий жавобгарлик юклансин.
6. Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги Стратегияда назарда тутилган тадбирларни амалга ошириш учун хорижий инвестицияларни, шунингдек, халқаро молия институтлари, хорижий ҳукумат молия ташкилотлари ва бошқа хорижий донорларнинг кредитлари ва грантларини жалб қилишни таъминласин.
7. Мазкур қарорнинг ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири А.Н. Арипов ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг маслаҳатчиси Р.А. Гулямов зиммасига юклансин.
2018 йилда Ўзбекистон Республикаси Париж битимини (Париж, 2015 йил 12 декабрь) ратификация қилди ва уни амалга ошириш юзасидан миллий миқёсда белгиланадиган ҳисса бўйича — 2030 йилга қадар иссиқхона газларининг ялпи ички маҳсулот бирлигига нисбатан солиштирма ажратмаларини 2010 йилдаги даражадан 10 фоизга қисқартириш миқдорий мажбуриятини қабул қилди.
Париж битими мажбуриятларини бажариш доирасида иссиқхона газлари ажратмаларини қисқартириш бўйича ўрта муддатли устувор вазифалар мамлакатда иқтисодиётнинг энергия ва ресурс сарфи ҳажмини камайтириш, ишлаб чиқаришда энергия тежамкор технологияларни кенг жорий қилиш, қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланишни кенгайтириш, Оролбўйида экологик танглик оқибатларини бартараф этишни назарда тутадиган қатор стратегик ва тармоқ режалари, дастурлари, шунингдек, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар орқали амалга оширилмоқда.
Шу билан бирга, иқтисодиётнинг энергия самарадорлиги етарли даражада эмаслиги, табиий ресурслардан оқилона фойдаланмаслик, технологиялар янгиланишининг сустлиги, «яшил» иқтисодиётни ривожлантириш учун инновацион ечимларни жорий этишда кичик бизнеснинг фаол иштирок этмаётгани миллий иқтисодиётни барқарор ривожлантиришнинг устувор мақсадларига эришишга тўсқинлик қилмоқда.
Мавжуд муаммоларни ҳал этиш учун иқтисодий ривожланиш жараёнларига иқтисодиётнинг барча тармоқларида кам углерод сарфлаган ҳолда ривожланиш ва ресурсларни тежаш, самарали ва экологик тоза технологияларни жорий этиш, шунингдек, барқарор қишлоқ хўжалигига йўналтирилган «яшил» иқтисодиёт тамойилларини интеграция қилиш орқали табиий ва энергия ресурсларидан фойдаланиш усулларини тубдан ўзгартириш талаб этилади.
Бунда узоқ муддатли истиқболда «яшил» иқтисодиётга ўтиш қуйидаги асосий тамойилларга асосланиши керак:
ижтимоий-иқтисодий ривожланиш мақсадларига эришиш учун «яшил» воситалар ва ёндашувларни қўллаш устуворлиги;
энг муҳим тармоқларда рақобатбардошликни ошириш ва кўрсаткичларни яхшилаш, «яшил» иш ўринларини яратиш, аҳолининг фаровонлигини ошириш орқали мавжуд макроиқтисодий мақсадларга эришиш;
Шу муносабат билан иқлим ўзгариши масалаларини миллий иқтисодиётнинг барқарор ривожланишига интеграция қилишга йўналтирилган 2019 — 2030 йиллар даврида Ўзбекистон Республикасининг «яшил» иқтисодиётга ўтиш стратегиясини (кейинги ўринларда — Стратегия) ишлаб чиқиш алоҳида аҳамият касб этади.
1. Стратегиянинг асосий мақсади мамлакатда амалга оширилаётган тузилмавий ислоҳотларга «яшил» иқтисодиёт тамойилларини интеграция қилиш орқали ижтимоий ривожланишга, иссиқхона газларининг ажратмалари даражасини пасайтиришга, иқлим ва экология барқарорлигига имкон берувчи мустаҳкам иқтисодий тараққиётга эришишдан иборат.
технологик модернизациялаш ва молиявий механизмларни ривожлантириш орқали иқтисодиётнинг энергия самарадорлигини ошириш ва табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш;
давлат инвестициялари ва харажатларининг устувор йўналишларига илғор халқаро стандартларга асосланган «яшил» мезонларни киритиш;
давлат томонидан рағбатлантириш механизмларини, давлат-хусусий шериклигини ривожлантириш ҳамда халқаро молиявий институтлар билан ҳамкорликни фаоллаштириш орқали «яшил» иқтисодиётга ўтиш йўналишлари бўйича тажриба-синов лойиҳаларини амалга оширишга кўмаклашиш;
таълимга инвестициялар киритишни рағбатлантириш, етакчи хорижий таълим муассасалари ва илмий-тадқиқот марказлари билан ҳамкорликни ривожлантириш ҳисобига «яшил» иқтисодиётдаги меҳнат бозори билан боғлиқ кадрларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш тизимини ривожлантириш;
«яшил» иқтисодиёт соҳасида, шу жумладан икки томонлама ва кўп томонлама шартномалар тузиш орқали халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш.
буғ-газли ва газ турбинали қурилмалар негизида юқори самарали технологияларни жорий қилиш орқали ишлаб турган электр станцияларининг энергия ишлаб чиқариш қувватларини реконструкция қилиш ва модернизациялаш;
энергия тизими барқарорлигини ошириш учун магистрал электр тармоқлари конфигурациясини такомиллаштириш ва модернизациялаш;
ташкилий-техник тадбирларни амалга ошириш, шу жумладан электр тармоқлари режимларини мақбуллаштириш, реактив қувват ва тармоқ схемаларини компенсация қилиш;
технологик жараёнларнинг автоматлашганлик даражасини ошириш, ташиш ва тақсимлашга сарфланадиган электр энергияси ҳажмини қисқартириш;
электр энергияси истеъмоли тизимларини автоматик назорат ва ҳисобга олиш асбоблари билан тўлиқ жиҳозлаш.
иссиқлик энергиясини ишлаб чиқишнинг янги технологиялари, шу жумладан марказий қозонхоналарда когенерация технологиялари, буғнинг ўта суперкритик кўрсаткичларига эга кўмир буғ-турбинали энергия блоклари технологияларини жорий этиш;
иссиқлик тармоқларини реконструкция қилиш ва модернизациялашда замонавий, иссиқликни ўтказмайдиган материаллардан фойдаланиш;
иссиқлик энергиясини ишлаб чиқариш ва ташиш тизимини истеъмолчилар сонини ҳисобга олган ҳолда автоматлаштириш, диспетчерлаш ва мақбуллаштириш;
углеводород ресурслари йўқотилиши назоратининг самарали технологиялари (SCADA)ни жорий қилган ҳолда компрессор станциялар, паст ва ўрта босимли газ тақсимловчи тармоқлар, шунингдек, газ-транспорт тизимини модернизациялаш ҳисобига табиий газ қазиб олиш, уни қайта ишлаш, ташиш ва тақсимлашдаги йўқотишларни камайтириш;
нефть ва нефть маҳсулотларини қайта ишлаш ва сақлашда иссиқхона газларининг ажратмаларини қисқартириш;
нефтга қўшилиб чиқадиган газларни утилизация қилиш ва чуқур қайта ишлаш жараёнларини жорий этиш натижасида уларни ёндиришдан ҳосил бўладиган иссиқхона газлари ажратмаларини қисқартириш;
аммиак, азот кислотаси ва минерал ўғитлар ишлаб чиқариш қувватларини модернизациялаш ва энергия самарадорлиги юқори янги қувватларни яратиш;
электр энергияси ишлаб чиқариш учун энергия сарфи ҳажми катта бўлган кимёвий жараёнларнинг иссиқлигини утилизация қилиш технологияларидан фойдаланиш;
қайта тикланувчи энергия манбалари соҳасини ривожлантиришнинг узоқ муддатли мақсадли кўрсаткичларини тасдиқлаш, шунингдек, ҳар йили қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланувчи янги қувват ишлаб чиқариш объектларини Ўзбекистоннинг Ягона электр энергетика тизимига хавфсиз интеграция қилиш техник жиҳатларини эътиборга олган ҳолда уларнинг жойлашувини белгилаш;
тариф сиёсатини такомиллаштириш ва мазкур соҳада қулай рақобат муҳитини рағбатлантириш мақсадида янгидан ишга тушириладиган қайта тикланувчи энергия манбалари объектлари, хусусан қуёш, шамол ва биогаз станцияларида ишлаб чиқариладиган электр энергиясини харид қилишнинг чегараланган (максимал даражада йўл қўйиладиган) тарифларини тасдиқлаш;
қайта тикланувчи энергия манбалари лойиҳаларини амалга ошириш доирасида электр энергетикаси бозорига тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ва мустақил электр энергиясини ишлаб чиқарувчилар киришини рағбатлантирувчи аукцион савдоларини жорий этиш орқали салоҳиятли инвесторларни рақобат асосида танлашнинг замонавий ва шаффоф услубларини шакллантириш;
қайта тикланувчи энергия манбалари соҳасида амалдаги стандартларни таҳлил қилиш ва миллий стандартларни ушбу соҳадаги халқаро меъёрлар билан уйғунлаштириш;
энергетика баланси тузилмасида қайта тикланувчи энергия манбалари улушини ошириш учун йирик, ўрта, кичик ва микроГЭСлар, шамол генераторлари ва гелиостанцияларни лойиҳалаштириш ва қуришда замонавий асосланган илмий-техник ечимларни жорий этиш;
электр тармоқларининг энергия самарадорлиги ва ишончлилигини ошириш, авария ҳолатларининг олдини олиш ва электр қувватига талаб кучайганда захира қувватларни ўз вақтида ишга тушириш мақсадида қайта тикланувчи энергия манбалари асосида электр энергия ишлаб чиқаришнинг номарказлаштирилган тизимларини жорий этиш орқали электр таъминоти тизимларини модернизациялаш ва қайта қуриш;
электр энергиясини ишлаб чиқиш ва тақсимлаш балансини қайта тикланувчи энергия манбаларини алоҳида ажратган ҳолда мониторинг қилиш;
республиканинг қишлоқ жойлари ва узоқ ҳудудларида электр ва иссиқлик энергиясини ишлаб чиқариш учун қуёш батареяларини жорий этиш бўйича давлат дастурларини ишлаб чиқиш;
қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиш бўйича намойиш марказларини яратиш ва қўллаб-қувватлаш;
қайта тикланувчи энергия манбалари ва энергия самарадорлиги масалалари бўйича аҳолини кенг хабардор қилиш.
биноларнинг энергия самарадорлигини ошириш бўйича давлат дастурларини амалга ошириш, шу жумладан кўп қаватли уй-жой ва шахсий уй-жой фондини реконструкция қилиш;
Олдинги таҳрирга қаранг.
қурилиш меъёрлари ва қоидаларини қурилиш ва реконструкцияни амалга оширишда энергия самарадорлиги талабларини кучайтириш юзасидан ҳар 3 йилда камида бир марта қайта кўриб чиқиш;
(8-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)
биноларни қуриш ва улардан фойдаланишда қурилиш меъёрларига риоя қилишни назорат/мониторинг қилиш тизимини яратиш;
биноларни қуриш ва реконструкция қилишда энергия самарадорлигини оширишни ҳисобга олган ҳолда архитектура-режалаштириш ечимларига бўлган ёндашувларни такомиллаштириш;
иссиқни сақловчи қурилиш материаллари учун амалдаги меъёр ва стандартларни қайта кўриб чиқиш ва янгиларини қабул қилиш;
энергия самарадор шаклда таъмирлаш учун ипотека кредитлари тизимини ривожлантириш, хусусан «яшил» ипотека кредитларидан фойдаланиш;
хусусий уй-жой мулкдорлари ширкатларида кўп қаватли биноларни энергия самарадор шаклда таъмирлаш учун мақсадли фондлар яратиш;
биноларни замонавий иссиқ сақловчи материаллар, стеклопакетлардан фойдаланган ҳолда қуриш, реконструкция қилиш ва капитал таъмирлаш технологияларини такомиллаштириш;
муҳандислик ускуналари, иссиқ сақловчи материаллар, иситиш ва совитиш тизимларини ишлаб чиқиш технологияларини «яшил» стандартлар асосида ривожлантириш ва модернизациялаш;
шаҳарлар ва қишлоқлардаги жамоат бинолари, кўп қаватли турар жойлар ва шахсий уй-жой фондини иситиш ва иссиқ сув билан таъминлаш учун юқори самарали автоматлаштирилган тизимли маҳаллий қозонхоналардан фойдаланиш;
параллел ишлайдиган истеъмолчилар тизимига иссиқликни бир текис етказиш мақсадида иссиқлик бўғинлари тартиботини бошқариш учун smart-тизимлар ишлаб чиқиш ва жорий этиш;
алоҳида бинолар эҳтиёжларини ҳисобга олувчи юқори технологияли совитиш ва вентиляция тизимларидан, масалан, иссиқлик насоси функцияси бўлган split-кондиционерлардан фойдаланиш;
биноларни ёритиш учун smart-тизимларни ишлаб чиқиш ва замонавий энергия самарали лампалардан кенг фойдаланиш;
аҳоли ўртасида, шу жумладан оммавий ахборот воситалари орқали биноларнинг энергия самарадорлигини ошириш масалалари бўйича кенг ахборот кампанияларини ўтказиш.
транспорт харажатларини қисқартириш ва транспорт соҳасининг самарали фаолиятини таъминлашга қаратилган ягона комплекс ривожланиш сиёсатини шакллантириш, шаҳарни узоқ муддатли ривожлантириш режалари ва экологик хавфсизлик чораларига мувофиқ «яшил» транспортни ривожлантириш;
Евро-4 ва ундан юқори стандартларга мос келувчи энергия самарадорлиги ва экологик тавсифлари яхшиланган автотранспорт воситалари, электромобиллар, гибрид двигателли автомобиллар ва газ ёқилғисида ишлайдиган автомобиллар ишлаб чиқариш ва улардан фойдаланишни кенгайтириш;
автотранспорт паркини янгилашда давом этиш, эски автомобилларни утилизация қилиш ва янги, янада экологик автомобилларни сотиб олишни рағбатлантирувчи дастурларни ишлаб чиқиш;
жамоат транспортининг самарали тизимларини яратиш ва такомиллаштириш (яхшиланган тавсифга эга жамоат транспорти улушини ошириш);
қурилиш материаллари ишлаб чиқаришда иккиламчи ресурслар ва саноат тармоқлари (энергетика, металлургия, кимё саноати)нинг йирик тоннажли техноген чиқиндиларидан фойдаланиш ҳажмларини ошириш;
қуйидаги қурилиш материаллари: цемент, ғишт, оҳак, автоклав усулидан фойдаланган ҳолда газобетондан тайёрланган буюмлар ишлаб чиқариш, иссиқ сақловчи материаллар, том ёпиш материаллари, ёғоч-қириндили плиталарни ишлаб чиқариш бўйича инновацион энергия самарадор технологияларни жорий этиш;
иссиқликни утилизация қилиш технологиялари ҳамда электр энергиясини ишлаб чиқарувчи технологик жараёнларни қўллаган ҳолда цемент ишлаб чиқаришнинг ривожланган технологияларини (қуруқ усул) жорий этиш.
сув ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш, ерлар шўрланиши ва сифат жиҳатидан ёмонлашуви давом этишининг олдини олиш;
гидротехник иншоотлар, насос станциялари ва сув омборлари қуриш ва мавжудларини реконструкция қилиш;
қишлоқ хўжалиги экинларини суғоришнинг энергия самарадор ва сувни тежайдиган технологияларини кенг қўллаш, сувни тежашни рағбатлантириш механизмларини такомиллаштириш;
ҳайдаладиган ер майдонлари юзасининг доимий қопланиб туришини таъминлаш мақсадида экинларни такрор экиш;
ишлаб чиқариш ва қайта ишлашга инвестицияларни жалб этиш, шунингдек, қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат маҳсулотларининг қўшилган қиймат занжирини яратиш;
шўрланиш, қурғоқчилик ва бошқа хавфли ҳодисалар ва хатарларга бардошли юқори маҳсулдор чорва мол ва ўсимлик турлари (навлари)ни етиштириш, маҳаллий чорва турлари ва ўсимлик навлари генофондини, шунингдек, маданий ўсимликларнинг ёввойи аждодлари генофондини сақлаш.
мамлакатнинг тоғли, тоғолди ва чўл зоналарида ўрмон майдонларини кенгайтириш, шунингдек, уларни сақлаш, муҳофаза қилиш ва барқарор ривожланишини таъминлаш;
тупроқни ҳимояловчи ихота дарахтзорларини яратиш, таназзулга учраган ерларда ўрмонлар барпо қилиш (агроўрмон мелиорацияси);
ўрмонларни кўпайтириш ва кўкаламзорлаштириш жараёнида шўрланиш, қурғоқчилик ва бошқа хавфли ҳодиса ва хатарларга бардошли маҳаллий ўсимлик турлари ва навларидан фойдаланиш;
аҳоли ўртасида, шу жумладан оммавий ахборот воситалари орқали ўрмонларни муҳофаза қилиш ва тиклаш масалалари бўйича кенг ахборот кампанияларини ташкил қилиш.
аҳолининг ҚМЧларни тўплаш ва олиб чиқиб кетиш бўйича хизматлар билан тўлиқ қамраб олинишини таъминлашга йўналтирилган санитария жиҳатидан тозалаш инфратузилмасини ривожлантириш;
полигонларга кўмиш учун йўналтириладиган ҚМЧ ҳажмини камайтириш, санитария ва экологик меъёрлар талабларига мувофиқ келадиган замонавий ҚМЧ полигонларини яратиш, шунингдек, мавжуд полигонларни ёпиш ва рекультивация қилиш чора-тадбирларини кўриш;
санитария жиҳатидан тозалаш соҳасида нархлар шаклланишини такомиллаштириш ва тарифларни оптималлаштириш;
қаттиқ маиший чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш объектларидан муқобил энергия манбалари сифатида фойдаланиш.
Орол денгизининг қуриган тубида дарахтзорлар барпо қилиш ва минтақада чўлланишнинг олдини олиш бўйича кенг кўламли тадбирларни амалга ошириш;
Оролни қутқариш Халқаро жамғармаси доирасида минтақа мамлакатларининг ҳамкорлигини мустаҳкамлаш ва унинг институционал асосларини янада такомиллаштириш, шунингдек, Орол фалокати билан боғлиқ муаммоларни ҳал этишга жаҳон ҳамжамияти эътиборини жалб қилишга қаратилган ҳаракатларни фаоллаштириш.
технологик эҳтиёжларни баҳолаш, устувор вазифаларни белгилаш ва энг муҳим технологияларни танлаш, уларни ишлаб чиқиш/трансферга кўмак бериш;
«яшил» технологияларни тижоратлаштириш механизмларини ривожлантириш, инновацион фаолиятни қўллаб-қувватлаш учун ташкилий тузилмалар — технологияларни етказиб бериш агентликлари, технологик бизнес-инкубаторлар, технопарклар, кластерлар яратиш.
Стратегиянинг устувор йўналишларини қамраб олувчи норматив-ҳуқуқий базани инвентаризация қилиш, уни такомиллаштириш бўйича таклифлар тайёрлаш;
иқтисодий чоралар ва воситалар ишлаб чиқиш, хусусан, иссиқхона газларининг ажратмаларини қисқартирганлик учун ҳақ тўлашни жорий этиш;
энергия тежаш ва энергия самарадорлиги бўйича мақсадли кўрсаткичларни ишлаб чиқиш ҳамда уларнинг бажарилишини мониторинг қилиш, верификациялаш ва ҳисоботини юритиш тизимини жорий этиш;
барча тоифадаги истеъмолчилар, шу жумладан саноат ва энергетика объектлари учун электр энергияси истеъмолини ҳисобга олишнинг автоматлаштирилган давлат тизимини ривожлантириш.
«яшил» иқтисодиёт асослари, қайта тикланувчи энергия манбаларини жорий этиш, «соф» транспортни ривожлантириш, энергия тежаш ва бошқа масалаларни эътиборга олган ҳолда олий ва ўрта махсус таълимнинг тегишли йўналишлари ўқув дастурларини такомиллаштириш, шунингдек, умумий ўрта таълимнинг тегишли дастурларига «яшил» иқтисодиёт асослари бўйича мавзулар киритиш;
олий, ўрта махсус, касб-ҳунар, умумий ўрта таълим учун тегишли ўқув адабиётларини (йўналишлар бўйича) тайёрлаш ёки қайта нашр этиш жараёнида уларга «яшил» иқтисодиёт асослари бўйича мавзулар киритиш;
педагог ва илмий ходимларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш дастурларига «яшил» иқтисодиёт асослари, хусусан, «Яшил технологиялар», «Яшил мезонларни ҳисобга олган ҳолда экологик меъёрлаштириш асослари», «Қайта тикланувчи энергия манбалари технологиялари», «Энергия тежамкорлиги ва энергия самарадорлиги муаммолари» мавзуларини жорий этиш;
мамлакатимизнинг Париж битими бўйича миқдорий мажбуриятлари бажарилишини узлуксиз кузатиш учун иссиқхона газлари ажратмаларини миллий шароитларни эътиборга олган ҳолда мониторинг қилиш, ҳисобини юритиш ва верификациялаш тизимини (MRV) яратиш ҳамда иссиқхона газлари ажратмалари бўйича ҳисобот беришни таъминлаш;
товар (иш, хизмат)лар энергия-ресурс самарадорлигининг турли ҳисоблагичлари, спецификациялар каталогларини яратиш, шунингдек, товар (иш, хизмат)лар энергия-ресурс самарадорлигини сертификатлаштириш тизимини жорий этиш орқали давлат «яшил» харидларини рағбатлантириш механизмларини ишлаб чиқиш;
кадрлар малакасини ошириш, энергия ва ресурсларга эҳтиёткорона муносабатда бўлиш маданиятини шакллантириш;
касбий кўникмаларга «яшил» иқтисодиётнинг ривожланиши билан қўйиладиган янги талабларни ҳисобга олган ҳолда тармоқлар ходимлари, шу жумладан раҳбар ва муҳандислар таркиби хабардорлиги ва малакасини ошириш;
кадрлар тайёрлаш ва қайта тайёрлаш давлат таълим дастурларини ишлаб чиқишда «яшил» иқтисодиёт асосларини ҳисобга олиш;
экоинновацион технологияларни янада самарали жорий этиш учун илмий-тадқиқот муассасаларининг кадрлар ва техник салоҳиятини ошириш;
иқлим ўзгариши оқибатларини юмшатиш ва унга мослашиш масалалари билан боғлиқ соҳаларда тадқиқотларни ривожлантириш;
миллий ва хорижий илмий ташкилотларнинг «яшил» технологияларни илгари суриш соҳасидаги ҳамкорлигини мустаҳкамлаш.
«яшил» иқтисодиётга ўтиш бўйича лойиҳаларни молиялаштиришда хусусий секторни фаоллаштириш, шунингдек, «яшил» инвестицияларга нисбатан банк тизимини рағбатлантириш;
фискал (хазинага оид) сиёсат орқали давлат томонидан «яшил» иқтисодиётнинг барқарор ўсишини қўллаб-қувватлаш.
22. Стратегиянинг асосий вазифалари ва устувор йўналишлари миллий, тармоқ, соҳа режалари ва ривожланиш стратегияларида белгиланган тадбирлар воситасида амалга оширилади.
23. Стратегияни амалга оширишга барча манфаатдор томонлар, шу жумладан давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий ижро ҳокимияти органлари, фуқароларнинг ўз-ўзини бошқариш органлари ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтлари, халқаро ташкилотлар, хусусий сектор, шунингдек, аҳоли жалб қилинади.
24. «Яшил» иқтисодиётга ўтиш чора-тадбирларини амалга ошириш учун Яшил иқлим жамғармаси, Мослашиш жамғармаси ва иқлим билан боғлиқ бошқа ресурслар маблағлари, шунингдек, хорижий инвестициялар, халқаро молия институтлари, хорижий ҳукумат молия ташкилотлари ҳамда бошқа чет эллик донорларнинг кредит ва грантлари жалб қилиниши мумкин.
Олдинги таҳрирга қаранг.
иссиқхона газларининг ялпи ички маҳсулот бирлигига нисбатан солиштирма ажратмаларини 2010 йилдаги даражадан 35 фоизга қисқартириш;
қайта тикланувчи энергия манбаларининг ишлаб чиқариш қувватини 15 ГВтга ошириш ва уларнинг улушини электр энергиясини ишлаб чиқариш умумий ҳажмининг 30 фоизидан кўпроғига етказиш;
ялпи ички маҳсулот бирлигига тўғри келадиган энергия сарфи ҳажмини, шу жумладан қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланишни кенгайтириш ҳисобига 30 фоизга камайтириш;
иқтисодиётнинг барча тармоқларида сувдан фойдаланиш самарадорлигини сезиларли даражада ошириш, 1 миллион гектаргача майдонда сув тежовчи суғориш технологиясини жорий этиш;
йилига 200 миллион кўчат экиш ва кўчатларнинг умумий сонини 1 миллиарддан ошириш орқали шаҳарлардаги яшил майдонларни 30 фоиздан ортиқроққа кенгайтириш;
(25-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)
26. Стратегияни амалга ошириш иқтисодиётнинг энергия самарадорлигини ошириш соҳасида бошқарувни яхшилашга, табиий ресурсларни сақлаш ва улардан оқилона фойдаланишга, иссиқхона газларининг ажратмаларини камайтиришга, «яшил» энергиядан фойдаланишни таъминлашга, «яшил» иш ўринлари яратишга ва иқлим барқарорлигига эришишга хизмат қилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(2-илова Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 2 декабрдаги ПҚ-436-сон қарорига асосан ўз кучини йўқотган — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 03.12.2022 й., 07/22/436/1061-сон)