Qayd etib o‘tilsinki, ko‘rilayotgan choralarga qaramay, joylarda nazorat-kassa mashinalari va hisob-kitob terminallari ishlatilmayotganligi sababli chakana savdodan va xizmatlar ko‘rsatish sohasidan tijorat banklarining kassalariga naqd pul mablag‘lari tushishi darajasi hamon pastligicha qolmoqda. Natijada naqd pul tushumining kattagina qismi bankdan tashqari aylanmaga chiqib ketmoqda.
Chakana savdo va aholiga pullik xizmatlar ko‘rsatish sohasida naqdsiz hisob-kitoblar tizimini yanada takomillashtirish, naqd pul mablag‘lari to‘liq hisobga olinishi va bank aylanmasiga jalb etilishini, iste’molchilarning huquq va manfaatlariga so‘zsiz rioya etilishini ta’minlash maqsadida:
1. Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq 2017-yilning 1-martidan boshlab chakana savdo va aholiga pullik xizmatlar ko‘rsatish sohasidagi tadbirkorlik subyektlari, shu jumladan yakka tartibdagi tadbirkorlar aholidan to‘lovlar plastik kartochkalar yordamida qabul qilinishini ta’minlaydigan, o‘rnatish majburiy bo‘lgan hisob-kitob terminallarini o‘rnatmagan taqdirda o‘z faoliyatlarini amalga oshirish huquqiga ega bo‘lmaydilar.
Oldingi tahrirga qarang.
Tovar va xizmatlarni elektron tijorat, shu jumladan internet-do‘kon va elektron savdo maydonchalari orqali realizatsiya qiluvchi elektron tijorat subyektlari o‘z faoliyatlarini elektron chek yoki haq olinganligini tasdiqlovchi boshqa hujjat yuborishni ta’minlaydigan virtual terminallarni (E-POS) ko‘llagan holda amalga oshirish huquqiga egadirlar;
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 12-iyuldagi PF-5476-sonli Farmoniga asosan ikkinchi xatboshi bilan to‘ldirilgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 14.07.2018-y., 06/18/5476/1504-son)
O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi tijorat banklari, O‘zbekiston Banklar uyushmasi va Yagona umumrespublika protsessing markazi bilan birgalikda:
o‘n kun muddatda chakana savdo va pullik xizmatlar ko‘rsatish obyektlarini hisob-kitob terminallari mavjudligi bo‘yicha inventarizatsiyadan o‘tkazsin;
inventarizatsiya yakunlariga ko‘ra, juda qisqa muddatlarda zarur miqdordagi hisob-kitob terminallari o‘rnatilishini, zarur hollarda, ular uzluksiz elektr ta’minotining texnik vositalari bilan jihozlanishini ta’minlasin;
tadbirkorlik subyektidan buyurtmanoma tushgan kundan boshlab uzog‘i bilan uch kun ichida yangi o‘rnatilayotgan hisob-kitob terminallari ro‘yxatga olinishini ta’minlasin.
Shu bilan birga, doimiy savdo joylariga ega bo‘lmagan va vaqtinchalik joylarda savdo qiluvchi hunarmandlar tomonidan kassa apparatlari va savdo terminallaridan foydalanish, shuningdek savdodan tushgan naqd pul tushumini tijorat banklariga inkassatsiya qilish ixtiyoriy tartibda amalga oshiriladi.
LexUZ sharhi
Oldingi tahrirga qarang.
chakana savdo va xizmatlar ko‘rsatish sohasidagi tadbirkorlik subyektlari sotilayotgan tovarlar narxini hamda ko‘rsatilayotgan xizmatlar haqini naqd pul mablag‘lari yoki plastik kartochkalar bo‘yicha to‘lash shakliga qarab ularni sun’iy ravishda oshirgan yoki pasaytirgan taqdirda, bunday xatti-harakatlar plastik kartochkalar bo‘yicha to‘lovlarni qabul qilishda hisob-kitob terminallaridan foydalanish borasida o‘rnatilgan tartibni buzish hisoblanadi va ularga nisbatan bazaviy hisoblash miqdorining 30 baravari miqdorida jarima solinadi;
(2-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 13-dekabrdagi PF-5894-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 14.12.2019-y., 06/19/5894/4161-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(2-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 27-iyuldagi PF-5490-sonli Farmoniga asosan chiqarilgan 2018-yil 1-sentabrdan kuchga kiradi — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 30.07.2018-y., 06/18/5490/1584-son)
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi tadbirkorlik subyektlarini naqd pul mablag‘lari yoki plastik kartochkalar bo‘yicha to‘lov shakliga qarab narxlarni sun’iy ravishda oshirish yoki pasaytirish, nazorat-kassa mashinalarini, hisob-kitob terminallarini ishlatish, shuningdek o‘rnatilgan tartibda talon va cheklar berish, naqd tushumni inkassatsiya qilish (banklarga topshirish) masalalari yuzasidan, belgilangan tartibga muvofiq, birinchi navbatda savdo komplekslarida, chakana savdo va xizmatlar ko‘rsatish tashkilotlarida doimiy asosda tekshiruvlarni o‘tkazib tursin.
(2-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 6-martdagi PF-5684-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 06.03.2019-y., 06/19/5684/2708-son)
hisob-kitob terminallari bilan jihozlash va ulardan amalda foydalanishni kengaytirish uchun yanada qulay shart-sharoitlar yaratishni nazarda tutgan holda hisob-kitob terminallarini tadbirkorlik subyektlariga ijaraga berish va ularga mulk sifatida sotish mexanizmini qayta ko‘rib chiqsin;
tadbirkorlik subyektlarining iste’mol ehtiyoji va ishlab chiqarish faoliyatini rag‘batlantirish, shuningdek naqdsiz hisob-kitoblar tizimini yanada rivojlantirish maqsadida plastik kartochkalardan foydalangan holda aholini iste’mol sohasida qisqa muddatli kreditlashning xalqaro amaliyotda qo‘llaniladigan zamonaviy mexanizmlarini kengaytirish yuzasidan kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
4. Tijorat banklariga, istisno tariqasida, 2017-2018-yillar mobaynida Protsessing markazlarining texnik tavsifnomalariga muvofiq, hisob-kitob to‘lov terminallari, infokiosklar, bankomatlar va boshqa tegishli uskunalarga tender-tanlov savdolarini o‘tkazmasdan shartnomalar tuzish huquqi berilsin.
5. O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi “O‘zbekenergo” AJ bilan birgalikda respublikaning tog‘li va olis hududlariga alohida e’tibor bergan holda, to‘lovlarni plastik kartochkalar yordamida qabul qilish bo‘yicha hisob-kitob terminallari bilan jihozlangan chakana savdo va xizmatlar ko‘rsatish obyektlarini sifatli va uzluksiz aloqa bilan ta’minlasin.
Oldingi tahrirga qarang.
6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining fuqarolar huquqlarini himoya qilish, murojaatlar bilan ishlashni nazorat qilish va muvofiqlashtirish masalalari bo‘yicha maslahatchisi bo‘linmalari:
(6-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 1-fevraldagi PF-5650-sonli Farmoni tahririda)
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Xalq qabulxonalari va Virtual qabulxonasiga yuridik va jismoniy shaxslardan banklardagi hisobvaraqlardan naqd mablag‘larni berishda va plastik kartochkalardan foydalanib, to‘lovlarni amalga oshirishda qoidabuzarlik faktlari bo‘yicha kelib tushgan murojaatlarni ko‘rib chiqish ustidan tizimli monitoring va nazoratni amalga oshirsin;
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki va Davlat soliq qo‘mitasi bilan birgalikda, murojaatlarda ko‘rsatilgan faktlar tasdiqlangan hollarda, uch kun muddatda ularni bartaraf etish va aybdor shaxslarni qonun hujjatlarida o‘rnatilgan tartibda javobgarlikka tortish yuzasidan aniq choralar ko‘rsin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi muntazam asosda tadbirkorlik subyektlari orasida nazorat-kassa mashinalarisiz hamda to‘lovlarni plastik kartochkalar orqali qabul qilish bo‘yicha hisob-kitob terminallarisiz faoliyatni amalga oshirganlik uchun javobgarlik choralari to‘g‘risida, shu jumladan ommaviy axborot vositalari orqali tushuntirish ishlarini olib borsin.
8. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahri hokimliklari O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi, O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, Davlat soliq qo‘mitasi, Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi, Savdo-sanoat palatasi bilan birgalikda bir hafta muddatda tovarlarni sotish va xizmatlar haqini to‘lashning ushbu qarordan kelib chiqadigan normalari va qoidalarini ommaviy axborot vositalarida yoritish hamda bevosita aholiga tushuntirish jadvallarini ishlab chiqsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki, Moliya vazirligi, Adliya vazirligi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda ikki hafta muddatda qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan o‘zgartish va qo‘shimchalar to‘g‘risida Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
10. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov va O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki raisi F.M. Mullajonov zimmasiga yuklansin.