LexUZ шарҳи
Мазкур қарор Ўзбекистан Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 22 февралдаги 87-сонли «Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг ўз аҳамиятини йўқотган айрим қарорларини ўз кучини йўқотган деб ҳисоблаш тўғрисида (Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўз аҳамиятини йўқотган қонунчилик ҳужжатларини қайта кўриб чиқиш тизимини жорий этиш орқали мамлакатда ишбилармонлик муҳитини яхшилаш чора-тадбирлари тўғрисида» 2020 йил 27 сентябрдаги ПФ-6075-сон Фармони)»ги қарорига асосан ўз кучини йўқотган.
«Давлат уй-жой фондини хусусийлаштириш тўғрисида» Ўзбекистон Республикаси Қонуни қабул қилинганлиги, давлат уй-жой фондининг асосий қисми фуқароларнинг мулкига айланганлиги, уни сақлаш ва ундан фойдаланиш шарт-шароитларининг ўзгарганлиги муносабати билан ҳамда бозор муносабатларига ўтишда аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш қоидаларини амалга ошириш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
Ўзбекистон Республикаси коммунал уй-жой фонди тўғрисидаги ва турар жойни ижарага олиш ҳақидаги низомлар 1 ва 2-иловаларга мувофиқ;
Кейинги таҳрирга қаранг.
1. Хусусийлаштириш ҳуқуқисиз ижара шартларида фойдаланиладиган мақсадли коммунал уй-жой фонди меҳнатга лаёқатсиз, ёлғиз, кекса шахслар, пенсионерлар ва уларнинг оила аъзолари, уй-жойга эҳтиёжи бўлган биринчи марта қурилган ёш оилалар, фуқароларнинг бошқа кам таъминланган тоифалари учун, агар уларнинг жон бошига оладиган ойлик даромади энг кам иш ҳақидан паст бўлса, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган рўйхат бўйича (1-илова), давлат ҳокимиятининг жойлардаги органлари ҳузурида ташкил этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
2. Коммунал уй-жой фондидан фойдаланиш ва унга хизмат кўрсатиш тегишли ҳокимликка бевосита бўйсунадиган уй-жой фондидан фойдаланиш ва унга коммунал хизмат кўрсатиш корхоналари томонидан амалга оширилади.
3. Уй-жой фондидан фойдаланиш ва унга коммунал хизмат кўрсатиш корхонаси унинг сақланишини ва ундан тегишлича фойдаланилишини таъминлайди, шунингдек, фуқаролар томонидан турар жойлардан ва уй атрофидаги ерлардан фойдаланиш қоидаларига риоя қилинишини назорат қилади, белгиланган тартибда олинган ордер асосида ижарага олувчилар билан мулкдор номидан турар жойни ижарага олиш шартномаларини тузади ва шартнома мажбуриятларининг бажарилишини назорат қилади.
4. Коммунал уй-жой фонди уйларидаги турар жойни ижарага олувчилар учун турар жой майдонининг нормаси Ўзбекистон Республикасининг Уй-жой кодексида белгиланган турар жой майдони нормасига мувофиқ белгиланади, лекин у бир кишига 9 квадрат метрдан кам бўлмаслиги керак.
Фуқароларнинг айрим тоифаларига нормадан ортиқча турар жой майдони бир хона сифатидаги ёки 10 квадрат метр ҳажмидаги қўшимча турар жой майдони берилади. Қўшимча турар жой майдони бериш тартиби ва шартлари, шунингдек, уни олиш ҳуқуқига эга бўлган фуқаролар тоифаларининг рўйхати Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгаши томонидан белгиланади.
5. Ортиқча турар жой майдони учун ҳақ, ижарага олувчи томонидан амалдаги тарифнинг уч баравари миқдорида тўланади.
6. Турар жойга, шунингдек, турар жой шароитларини яхшилашга муҳтож бўлган фуқароларни ҳисобга олиш 2-иловада баён қилинган шарт-шароитлар мавжуд бўлган тақдирда тегишли ҳокимлик томонидан амалга оширилади.
7. Коммунал уй-жой фондидан турар жой билан таъминлаш учун фуқаролар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган рўйхатга мувофиқ ҳисобга олиш учун қабул қилинадилар.
9. Фуқароларнинг тегишли ҳокимлик томонидан қабул қилинган аризалари дастлаб турар жой майдонини ҳисобга олиш ва тақсимлаш комиссияси томонидан кўриб чиқилади, комиссия ариза берувчининг турар жой шароитларини текшириб чиққандан кейин тегишли далолатнома тузади, ҳисобга қўйиш ёки рад этиш ҳақида таклиф киритади, у ҳокимлик қарори билан тасдиқланади.
10. Ҳокимликнинг коммунал уй-жой фондидан турар жой бериш ҳақидаги қарори асосида тегишли ҳокимлик фуқарога тақдим этилган турар жойга кўчиб кириш учун бирдан-бир асос бўладиган ягона намунадаги ордерни беради.
11. Биринчи навбатда турар жой бузилиш ҳолатидаги уйларда, ертўлаларда, баракларда, турар жой майдони бир кишига 5 квадрат метрдан кам бўлган квартираларда яшаётган фуқароларга берилади.
турар жой шароитларини яхшилашга муҳтожлиги ҳақида ҳақиқатга тўғри келмайдиган маълумотлар берилганда.
13. Турар жойни ижарага олиш шартномаси бўйича биринчи томон (ижарага берувчи) иккинчи томон (ижарага олувчи)га турар жойни ҳақ эвазига яшаш учун бериш мажбуриятини олади.
14. Коммунал уй-жой фондининг уйларидаги турар жойдан фойдаланиш уй-жой эгасидан ваколат олган уй-жой фондига хизмат кўрсатиш ва уни тузатиш бўйича тегишли корхона билан турар жойни эгаллаш ҳуқуқини берувчи ордер берилган фуқаро ўртасида турар жойни ижарага олиш шартномасини тузиш орқали расмийлаштирилади.
15. Турар жойни ижарага олиш шартномаси бўйича квартира, бир ёки бир неча хонадан иборат бўлган алоҳида турар жойгина ижарага берилиши мумкин.
16. Хонанинг бир қисми ёки умумий кириш жойи бошқа хона билан боғланган хона (туташ хоналар) турар жойни ижарага олиш шартномасининг мустақил предмети бўлиши мумкин эмас.
17. Агар турар жойни ижарага олиш шартномаси муайян муддатга тузилган бўлса, ижарага олувчи шартнома муддати тамом бўлгандан кейин коммунал уй-жой фондида яшаш ҳуқуқини берадиган ҳужжатларни тақдим этганда шартномани янгилаш ҳуқуқига эга бўлади. Ижарага берувчи томонидан бу ҳуқуққа ижарага олувчи шартнома бўйича ўз мажбуриятларини бажармаган тақдирда суд орқали эътироз билдирилиши мумкин.
18. Турар жойни ижарага олувчи ва у билан бирга яшовчи бошқа шахслар турар жойдан шартномага мувофиқ фойдаланишга, уни яроқли ҳолда тутишга, турар жойнинг сақланиши тўғрисида ғамхўрлик қилишга, уйдаги барча яшовчиларга турар жой ва ёрдамчи бинолардан бемалол фойдаланиш имконияти берилиши учун биргаликда яшаш қоидаларига риоя этишга мажбурдир.
19. Турар жойни ижарага олувчи билан бир қаторда у билан бирга яшовчи оила аъзолари ижара шартномасидан келиб чиқувчи ҳуқуқ ва мажбуриятларга эга бўладилар.
20. Оиланинг ижарага олувчи билан бирга яшовчи балоғатга етган аъзолари ушбу шартномадан келиб чиқувчи мажбуриятлар бўйича ижарага олувчи билан баравар жавобгар бўладилар.
21. Ижарага олувчининг оила аъзолари деб, у билан бирга яшовчи хотини, уларнинг болалари ва ота-оналари, амалдаги қонунчиликка мувофиқ бошқа шахслар тан олинади.
22. Агар ушбу Низомнинг 21-бандида қайд этилган фуқаролар ижарага олувчининг оила аъзоси бўлмай қолсалар, бироқ ижарага олинган турар жойда яшашни давом эттирсалар, улар шартномалар бўйича ижарага олувчи ва унинг оила аъзолари каби бирдай ҳуқуқ ва мажбуриятларга эга бўладилар.
23. Ижарага олувчи ўзи ижарага олган турар жойга ушбу турар жойда яшовчи ва турар жойдан фойдаланиш ҳуқуқига эга бўлган барча балоғатга етган фуқароларнинг ёзма розилигини олиб ўз хотини, ўз болаларини ва хотинининг болаларини, ота-онасини, меҳнатга лаёқатсиз боқимандаларни, бошқа шахсларни белгиланган тартибда кўчириб киритишга ҳақлидир. Балоғат ёшига етмаган болаларни ота-оналариникига кўчириб келиш учун ушбу турар жойда яшовчи ва турар жойдан фойдаланиш ҳуқуқига эга бўлган қолган фуқароларнинг розилиги талаб қилинмайди.
24. Ушбу уйга кўчиб кирган шахслар, агар уйга кўчиб кириш пайтида улар ўртасида ёзма ҳолдаги бошқача битишув бўлмаса, оиланинг бошқа қолган барча аъзолари билан тенг ҳуқуқлардан фойдаланадилар.
25. Коммунал уй-жой фондидаги турар жойдан фойдаланганлик, унга хизмат кўрсатганлик ва уни тузатганлик учун ҳақ тўлаш ижарага олувчи томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган ставкалар бўйича амалга оширилади.
26. Ижарага олувчи турар жойни сақлаганлик, уни тузатганлик ва ундан фойдаланганлик учун ҳақни коммунал уй-жой фонди уйларидаги турар жойни ижарага олиш шартномасида назарда тутилган муддатларда ўз вақтида тўлашга мажбурдир.
27. Ижарага олиш шартномаси бўйича ижарага олувчи ёки унинг оила аъзолари, шунингдек, улар билан бирга яшовчи ва турар жойдан улар билан тенг асосларда фойдаланувчи фуқаролар томонидан эгалланган турар жойлар:
28. Бу фуқароларга тегишли ҳокимлик томонидан ижарага берувчига кўрсатиш учун турар жойни сақлаш гувоҳномаси (бронь) берилади.
29. Ижарага олувчи коммунал уй-жой фондига қарашли уйдаги бронлаштириб қўйилган турар жойга бронь амал қиладиган муддат мобайнида ижарага қўйиш шартномаси бўйича вақтинча яшовчиларни кўчириб киритишга ҳақлидир.
30. Ижарага олувчи ёки унинг оила аъзолари қайтиб келгач, улар бронлаштириб қўйилган турар жойни дарҳол бўшатиб беришни талаб қилишга ҳақлидирлар.
31. Ижарага қўйилувчи ёки вақтинча яшовчилар бу турар жойни бўшатиб беришдан бош тортганлари тақдирда, улар ижарага олувчининг талаби билан бошқа турар жой бермасдан туриб суд йўли билан кўчириб юбориладилар.
32. Агар ижарага олувчи ва унинг оила аъзолари бронь муддати тамом бўлгандан кейин олти ой мобайнида турар жойни уларга қайтариб беришни талаб қилмасалар, турар жойни ижарага олиш шартномаси бекор қилинган ҳисобланади.
33. Коммунал уй-жой фондидаги турар жойни ижарага олувчи ўзи эгаллаб турган турар жойни ижарага олиш шартномаси бўйича ҳуқуқлар ва мажбуриятларни ўзаро берган ҳолда коммунал уй-жой фондидаги бошқа ижарага олувчи эгаллаб турган турар жойга алмаштириш ҳуқуқига эгадир.
34. Коммунал уй-жой фондига қарашли уйлардаги ижарага олувчилар ўртасида турар жойларни алмаштиришнинг рад этилишига суд йўли билан эътироз билдирилиши мумкин.
35. Турар жойни алмаштириш учун ижарага олувчи билан бирга яшовчи унинг балоғатга етган оила аъзоларининг, шу жумладан, турар жой майдонига эгалик қилиш ҳуқуқига эга вақтинча бўлмаган оила аъзоларининг ёзма равишдаги розилиги талаб қилинади.
агар ижарага олувчига у эгаллаб турган турар жойни ижарага олиш ҳақидаги шартномани бекор қилиш ёки ўзгартириш тўғрисида даъво қўзғатилган бўлса;
агар алмаштирилаётган турар жойлардан бири коммунал уй-жой фондига қарашли уйда эмас, балки бошқа ҳар қандай уй-жой фонди (кооператив, идораларга қарашли, шахсий ва бошқалар)га қарашли бўлса;
агар уй қулаб тушай деб турган ёки бузиб ташланиши лозим бўлса, яъни авария ҳолатида, унда бундан кейин нормал яшаш учун яроқсиз бўлса.
37. Шартномага боғлиқ ҳолда Ўзбекистон Республикасидаги бир киши бошқа-бошқа аҳоли яшайдиган жойлардаги бир уйда ёки бошқа-бошқа уйларда яшовчи икки, уч ва ундан ортиқ ижарага олувчилар ўртасида алмаштиришга йўл қўйилади.
38. Ижарага олувчиларнинг фойдаланишида бўлган муайян турар жойлар хона, квартирагина алмаштиришга йўл қўйилади.
39. Ижарага қўйиш шартномаси бўйича уларга берилган турар жойда яшовчи ижарага қўйилувчилар ва вақтинча яшовчилар турар жойларни алмаштириш ҳуқуқига эга бўлмайдилар.
40. Турар жойни алмаштириш учун рухсатнома тегишли ҳокимликнинг уй-жой органи томонидан бериладиган алмаштириш ордери билан расмийлаштирилади.
41. Турар жойни алмаштириш алмашадиган томонлар алмашиш ордерларини олган пайтдан бошлаб содир этилган деб ҳисобланади.
43. Турар жойни ва ёрдамчи хоналарни бузиб бошқатдан қуриш ва қайта режалаштириш квартирани янада обод қилиш мақсадини кўзлабгина амалга оширилиши мумкин ва бу ишга ижарага олувчи, унинг оила аъзолари, коммунал уй-жой фонди эгаси вакилининг розилиги ва тегишли ҳокимликнинг рухсатномаси билан йўл қўйилади.
44. Ижарага олувчи эгаллаб турган турар жойни мукаммал тузатиш зарур бўлган тақдирда, ижарага берувчи ижарага олувчини тузатиш даврида ижарага берувчи томонидан бериладиган бошқа турар жойга кўчишини талаб қилишга ҳақлидир. Бунда турар жойни ижарага олиш шартномаси бекор қилинмайди, лекин ижарага олувчи унга тузатиш даврига берилган турар жой учунгина сақлаш, тузатиш ва фойдаланиш учун ҳақини тўлайди.
Тузатиш тугаллангандан кейин ижарага берувчи ижарага олувчига у илгари эгаллаб келган турар жойни беришни рад этган тақдирда ижарага олувчи ушбу масала бўйича судга мурожаат қилишга ҳақлидир.
45. Турар жойни ижарага қўйган фуқаролар турар жой ва коммунал хизматлар ҳақи бўйича товон олиш ҳуқуқидан маҳрум бўладилар.
46. Ижарага олувчи вақтинчалик жўнаб кетган ҳолда ижарага берувчи ҳамда ўзи билан бирга яшовчи балоғат ёшига етган оила аъзоларининг розилиги билан ўзи эгаллаб турган турар жойни шартнома бўйича ижарага берувчининг олдида жавобгарликни сақлаб қолган ҳолда ижарага қўйиши мумкин.
47. Агар ижарага қўйилувчининг кўчиб кириши натижасида ҳар бир яшовчига тўғри келадиган турар жой майдони белгиланган санитария нормасидан кам бўлса, ижарага қўйиш шартномаси тузилиши мумкин эмас.
48. Ижарага қўйиш шартномаси бўйича турар жойдан фойдаланилганлик учун ҳақ тўлаш томонларнинг келишувига кўра белгиланади.
49. Ижарага қўйиш шартномасининг муддати тугаганидан кейин ижарага қўйилувчи шахс бу шартномани янгилашни талаб қилишга ҳаққи йўқ ва ижарага олувчининг талаби билан турар жойни бўшатиб беришга мажбурдир, турар жойни бўшатиб беришни рад этган тақдирда бошқа турар жой бермасдан туриб суд йўли билан кўчириб юборилади.
50. Коммунал уй-жой фондига қарашли хизмат юзасидан бериладиган турар жойлар ўз меҳнат мажбуриятларининг турига кўра иш жойида ёки хизмат биносида яшашлари керак бўлган фуқароларга берилади. Хизмат юзасидан турар жойлар берилиши мумкин бўлган ходимлар тоифалари рўйхати уй-жой фондининг эгаси томонидан белгиланади.
51. Коммунал уй-жой фондида бўлган турар жой ушбу турар жой бириктирилган ташкилотнинг тақдимномаси бўйича тегишли ҳокимликнинг қарори билан хизмат юзасидан бериладиган турар жойлар сирасига киритилади ҳамда ҳокимлик томонидан бериладиган махсус ордер бўйича берилади.
52. Ходимга иш шароитлари муносабати билан меҳнат шартномаси бўйича хизмат юзасидан бериладиган турар жойдан фойдаланиш ҳуқуқи меҳнат шартномаси бекор қилиниши билан бир вақтда тўхтатилади.
53. Ходим ўзи эгаллаб турган турар жойни бўшатишни рад этган тақдирда ўзи билан бирга яшовчи барча шахслар билан биргаликда бошқа турар жой берилмасдан суд йўли билан кўчириб юборилади.
54. Қуйидаги шахслар бошқа турар жой бермасдан туриб хизмат юзасидан берилган турар жойлардан кўчирилиши мумкин эмас:
корхона, муассаса, ташкилот тугатилиши муносабати билан ёки ходимлар сони ёхуд штати қисқарганлиги учун ишдан бўшаган шахслар;
56. Турар жойни ижарага олувчи ва унинг оила аъзолари доимий яшаш учун бошқа жойга жўнаб кетганда турар жойни ижарага олиш шартномаси у эгаллаб келган турар жой далолатнома бўйича ижарага берувчига топширилган кундан бошлаб бекор қилинган ҳисобланади.
57. Турар жойни ижарага олиш шартномаси ижарага берувчи томонидан бекор қилиниши ва ижарага олувчи ўзи эгаллаб турган турар жойдан суд йўли билан ва амалдаги қонун ҳужжатларида белгиланган асослардан бошқача тарзда кўчириб юборилиши мумкин эмас.
58. Шартнома шартлари бажарилмаган тақдирда ижарага берувчи ижарага олувчини эгаллаб турган турар жой майдонидан бошқа турар жой бермасдан суд йўли билан мажбурий равишда кўчириб юбориш ҳуқуқига эгадир.
2. Офицерлар ва муддатдан ташқари хизматдан захирага бўшатилган ёки истеъфога чиққан ҳарбий хизматчилар.
3. Касалликнинг оғир шаклларига чалинган фуқаролар, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги тасдиқлаган рўйхат бўйича.
Кейинги таҳрирга қаранг.
10. Болаликдан ногирон бўлиб қолган 16 ёшгача ёки болаликдан I ва II гуруҳ ногирон бўлиб қолган болалари бўлган оилалар.
11. Биринчи марта қурилган ёш оилалар, агар улар яшаб турган жойда икки томонлама турар жой шароитларини яхшилашга муҳтож деб топилсалар.
1. Турар жой майдонига эга бўлмаган, хусусий квартирада ёки яшаш учун яроқсиз уй-жойлар (бараклар, вақтинчалик уйлар, авария ҳолатидаги уйлар, ертўлаларда яшовчи фуқаролар).
3. Ётоқхоналарда, ишлаб чиқариш ва ёрдамчи хоналарда яшовчилар, мавсумий ва вақтинчалик ходимлар, шунингдек, ўқишлари сабабли ётоқхоналарга кўчиб ўтган фуқаролар бундан мустасно.
4. Алоҳида шахсий счётга эга бўлган, қариндошлик алоқалари бўлмаган икки ва ундан кўп оила бўлиб бир квартирада яшовчилар.
5. Алоҳида квартирада яшашга муҳтож бўлган, республика Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган айрим сурункали касалликларнинг оғир шаклларига чалинганлар.
Турар жойни ижарага олиш ўзида турар жойлардан, квартиралардан, алоҳида уйлардан ижара шартномаси асосида пул эвазига фойдаланишни ифодалайди.
Ижара муносабатлари «Ижара тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни, мазкур Низом ҳамда Ўзбекистон Республикаси ва Қорақалпоғистон Республикасининг уларга мувофиқ чиқариладиган норматив ҳужжатлари билан тартибга солинади.
Турар жойни ижарага олишга мулкчиликнинг барча турларидаги турар жойлар — хусусий, коммунал, жамоат, давлат ва кооператив уй-жойлар бўйича йўл қўйилади.
Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари, бошқа давлатларнинг фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар ижарага олувчилар бўлишлари мумкин.
Бошқа давлатлар жисмоний ва юридик шахсларининг турар жойни ижарага олишда қатнашишлари Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатлари билан тартибга солинади.
Ихтиёрийлик, томонларнинг шартнома тузилган муддатга тенглиги асосида тузиладиган ижара шартномаси ижара муносабатларининг асоси ҳисобланади.
ижарага олинган турар жойни сақлаш, тузатиш, унга хизмат кўрсатиш бўйича томонларнинг мажбуриятлари;
кейинчалик сотиб олиш шарти билан ижарага олинган уй-жойни сотиб олишнинг шартлари, тартиби ва муддатлари;
Кейинчалик хусусийлаштириш шарти билан ижарага бериладиган давлат турар жойининг қиймати Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланади.
Ижарага бериладиган хусусий ёки бошқа турдаги турар жой қиймати турар жойнинг эгаси томонидан белгиланади.
Ижарадор ижарага олувчига турар жойни унда яшаш мумкин бўлган ҳолатда ва санитария нормаларига мувофиқ аҳволда ижарага топшириши керак.
Ижарадор ижарага бериладиган турар жойнинг муҳандислик ускуналари ва қурилмаларининг шартномани тузиш вақтида аниқланган ёки аниқланмаган барча нуқсонлари ва носозликлари учун жавоб беради.
Ижарадор ижарага олувчига турар жойни фойдаланиш учун ўз вақтида бермаган тақдирда ижарадор ундан турар жойни талаб қилиб олиш ва шартнома ижроси кечиктирилганлиги учун товон тўлашни талаб қилиш ёки шартномадан воз кечиш ва ижарага олувчига шартнома ижро этилмаганлиги оқибатида етказилган зарарни ундириб олиш ҳуқуқига эга бўлади.
ижарага олинган уй-жойни, хонани ижарадорнинг рухсати билан ижарага қўйиш. Бунда шартнома бўйича ижарага олувчи ижарадор олдида жавобгар бўлиб қолаверади;
ижара шартномасида белгиланган муддат тугагандан кейин ижарага олувчи ижарадор билан келишган ҳолда шу турар жойни, хонани шахсий мулк қилиб сотиб олиши мумкин;
ижарадор ўз шартнома мажбуриятларини бажармаган тақдирда ижара ҳақини қайта ҳисоблаб чиқишни талаб қилиш;
шартнома мажбуриятлари бажарилмаганлиги учун ижарадор устидан суд органларига даъво қўзғаб мурожаат қилиш ҳуқуқига эгадир.
Ижарадорнинг рухсати билан ижарага олинган турар жойга қўшимча қурилган иморатлар, турар жой режасига киритилган ўзгартиришларнинг барчаси, агар шартномада бошқача хол назарда тутилмаган бўлса, ижарадорга тегишли бўлади. Шартнома муддати тугаганда ёки у бекор қилинганда, ижарага олувчи ижарадордан уларнинг қийматини ундириб олиш ҳуқуқига эга бўлади.
Ижарага олувчи ижарадорнинг рухсати билан (ўзининг хусусий маблағлари ҳисобидан), агар шартномада бошқача ҳол назарда тутилмаган бўлса, турар жой сифатини яхшилайдиган турар жой хоналарини ўзгартириш, қайта қуриш, кенгайтириш, техника билан қайта жиҳозлаш ишларини олиб бориш ҳуқуқига эгадир.
Агар ижарага олинган турар жойнинг сифати ижарадорнинг рухсати билан яхшиланган бўлса шартнома муддати тугаганда ёки у бекор қилинганда, агар ижара шартномасида бошқача ҳол назарда тутилмаган бўлса, ижарачи шу мақсадда сарфланган харажатларнинг ҳаммасини тўлашни талаб қилиш ҳуқуқига эгадир.
Ижарадорнинг рухсатисиз амалга оширилган такомиллаштиришлар шартнома муддати тугагандан кейин ёки у бекор қилинганда ижарадорга текинга ўтади.
Ижара ҳақи ижарага берилган турар жойнинг эгасига тўланади, агар ижарага давлат турар жойи берилган бўлса, ижара ҳақи тегишли бюджетга келиб тушади.
Ижара ҳақининг миқдори томонларнинг келишувига кўри шартномада назарда тутилган муддатларда ўзгартирилиши мумкин. У томонлардан бирининг талаби билан ҳамда Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолларда ҳам муддатидан илгари қайта кўриб чиқилиши мумкин.
Агар ижара шартномаси бўйича турар жой ва коммунал хизматлар учун тўловлар олти ой давомида амалга оширилмаса, унда ижара шартномаси суд йўли билан бекор қилинади ва ижарага олувчи бошқа уй-жой берилмасдан кўчириб чиқарилади.
Ижара шартномасининг шартларини ўзгартириш, уни бекор қилиш ва тўхтатишга томонларнинг келишувига кўра йўл қўйилади.
Ижара шартномаси томонлардан бири шартнома шартларини бузганда иккинчи томоннинг талабига биноан тегишли суд қарори билан бекор қилиниши мумкин.
Ижарага олувчи ногирон бўлиб қолганда ёки у лаёқатсиз деб топилганда шартноманинг амал қилиши Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ва шартларда тўхтатилади.
Ижара шартномаси, шунингдек, ижарага олувчи шартномани бундан кейин бажариш имкониятини бермайдиган жиноят содир қилганлиги учун жазога тортилган тақдирда ҳам тўхтатилади.
Бундай ҳолларда унинг оила аъзоларидан бири ижара шартномасини тузиш учун устунлик ҳуқуқига эга бўлади.
Агар ижара шартномасининг муддати тугагандан кейин ҳам ижарага олувчи ижарага олинган уй-жойдан фойдаланишда давом этса ва ижарага берувчи шартнома муддати тугашигача бунга эътироз билдирмаса, шартномада бошқача ҳол назарда тутилмаган бўлса, шартнома яна шунча муддатга янгидан тузилган ҳисобланади.
Шартнома бўйича ўз зиммасига олган мажбуриятларни сўзсиз бажариб келган ижарага олувчи шартнома муддати тугагандан сўнг шартномани янгидан тузиш учун бошқа шахслар олдида имтиёзли ҳуқуққа эга бўлади.
Ижарага олувчи вафот этган тақдирда у билан бирга яшовчи оила аъзоларидан бири бошқа бирга яшовчиларнинг розилиги билан амалдаги ижара шартномаси асосида ва унинг шартларига кўра ўзининг ижарага олувчи деб тан олинишини талаб қилиш ҳуқуқига эга бўлади.
Ижарага олувчи ижарага берувчининг розилиги билан ижарага олинган турар жойни тўла ёки қисман сотиб олиши мумкин. Давлатга қарашли турар жойни сотиб олиш Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
Ижарага олинган турар жойни сотиб олиш ижарага олувчининг ўз маблағлари, шунингдек, кредитлар ва амалдаги қонунларга зид бўлмаган усуллар билан олинган бошқа молиявий маблағлар ҳисобига амалга оширилади.
Томонларнинг ижарага олинган турар жойни сотиб олиш бўйича муносабатлари қонун ҳужжатлари ва шартнома билан тартибга солинади, Сотиб олиш шартномасида қуйидагилар белгиланади:
Сотиб олиш шартномаси бўйича мажбуриятларни бажармаслик ёки лозим даражада бажармаслик, шу жумладан, шартномани бир томонлама тартибда ўзгартирганлик ёки бекор қилганлик учун томонлар Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларида ва сотиб олиш шартномасида белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
Сотиб олиш шартномасини тузиш ва уни бажариш пайтида юзага келадиган низолар суд томонидан кўриб чиқилади.
Ижара шартномасини тузиш, бажариш ва тўхтатиш масалалари бўйича ижарага олувчилар ва ижарага берувчилар ўртасидаги низолар Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатлари билан белгиланган тартибда тегишли суд йўли билан ҳал этилади.
Ижара муносабатларининг субъектлари қуйидаги ҳолларда қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавобгар бўладилар:
Ижарага олувчи турар жой ижарага олинганлиги учун қарзлар бўйича ўзининг хусусий мулки, оила аъзоларининг шахсий мулки билан, агар улар етарли бўлмаса, Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари билан белгиланган тартиб ва миқдорларда жавоб беради.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
1. Мазкур қоидалар мулкчилик шаклларидан қатъи назар, турар жойлардан ва уй атрофидаги ерлардан фойдаланиш ва уларни сақлаш тартибини белгилайди.
2. Турар жойларнинг эгалари, коммунал турур-жойларни ижарага олувчилар, ижарадорлар коммунал-фойдаланиш (хусусий, давлат, ширкат) корхонаси билан турар жойларга техника хизмати кўрсатиш ва уларни тузатиш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тасдиқлаган Намунавий шартнома (контракт)га мувофиқ шартнома (контракт) тузадилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
3. Алоҳида квартира ёки бошқа ажратиб қўйилган жой, умумий фойдаланиладиган жой ва уй атрофидаги ҳудуд турар жойга техникавий хизмат кўрсатиш тўғрисида тузилган контракт (шартнома)нинг мавзуи ҳисобланади.
4. Ижарага олувчилар, ижарадорлар, турар жойларнинг эгалари ва улар билан бирга яшовчи шахслар турар жойлар ва асбоб-ускуналардан уларнинг вазифасига, ушбу қоидалар шартларига ва техника хизмати кўрсатиш тўғрисидаги контракт (шартнома)га мувофиқ фойдаланишлари шарт.
5. Ижарага олувчи, ижарадор ёки турар жой эгасининг у билан бирга яшовчи оила аъзолари барча ҳуқуқлардан фойдаланадилар ва турар жойларга техника хизмати кўрсатиш ва уларни сақлаш тўғрисида тузилган шартнома (контракт)лардан келиб чиқувчи мажбуриятлар учун жавоб берадилар. Оиланинг вояга етган аъзолари ижарага олувчи, ижарадор, турар жой эгаси билан биргаликда кўрсатиб ўтилган шартномадан келиб чиқувчи мажбуриятлар бўйича мулкий жавобгар бўладилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўзи билан бирга турадиган вояга етган оила аъзоларининг розилиги билан ўзи эгаллаб турган турар жойга ўзининг рафиқасини, болалари ва ота-онасини белгиланган тартибда кўчириб киритиш. Ота-онаси олдига уларнинг вояга етмаган болаларини, болалар олдига эса уларнинг меҳнатга лаёқатсиз ёлғиз ота-онасини кўчириб киритиш учун оила аъзоларининг розилиги талаб қилинмайди;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўзи билан бирга яшаётган оила аъзоларининг (бунга вақтинча уйда бўлмаганлар ҳам киради) ёзма розилигини олиб, эгаллаб турган ўз турар жойини бошқа ижарага олувчи билан, шу жумладан, Ўзбекистон Республикасидаги бошқа аҳоли яшайдиган жойда яшовчи билан белгиланган тартибда алмаштириш;
белгиланган нормадан ортиқча турар жой майдонига эга бўлган тақдирда ўз оила аъзоларининг розилиги билан тегишли ҳокимлик, муассаса, корхона, ташкилотдан ўзи эгаллаб турган турар жойнинг ўрнига кичикроқ турар жой беришни талаб қилиш;
оила аъзоларининг розилиги билан истаган вақтда турар жойларни ижарага олиш тўғрисидаги шартномани бекор қилиш.
7. Ижарага олувчи ёки унинг оила аъзолари вақтинча уйда бўлмаганларида турар жой олти ой мобайнида уларнинг ихтиёрида сақланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
8. Бир квартирада яшовчи ва ундаги турар жойлардан алоҳида-алоҳида тузилган ижара шартномалари бўйича фойдаланувчи фуқаролар бир оилага бирлашганлари тақдирда ўзлари эгаллаб турган турар жойлар учун улардан бири билан ижара шартномаси тузишни талаб қилишга ҳақлидирлар.
9. Бир неча хоналардан иборат квартира белгиланган тартибда турар жойларга бўлинган тақдирда ҳар бир ижарага олувчи билан мустақил ижара шартномаси тузилади ва уларнинг ҳар қайсисига уй жойларидан фойдаланиш ташкилоти шахсий счёт очади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
10. Уй-жой эгалари, Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига мувофиқ жисмоний ва юридик шахсларнинг, давлатнинг ҳуқуқларини бузмаган ва қонун билан ҳимоя қилинадиган манфаатларига зиён етказмаган ҳолда, мана шу уй-жойга эгалик қилиш, ундан фойдаланиш, уни тасарруф этиш ҳуқуқига эгадирлар.
Кейинги таҳрирга қаранг.
хусусийлаштирилган квартиралардан самарали фойдаланишни, уларни бошқаришни таъминлаш ва ширкат (бирлашма) низомида кўзда тутилган бошқа масалаларни ҳал этиш, уй-жой эгаларининг манфаатларини ҳимоя қилиш учун квартира эгалари ширкати (бирлашмаси)ни ташкил этиш;
вояга етган оила аъзоларининг розилиги билан ўз квартирасини ёки унинг бир қисмини, ёзма равишда ижара шартномаси тузган ҳолда, ижарага бериш.
турар жойларнинг сақланишини таъминлаш, ўзлари бевосита фойдаланадиган турар жойга, шунингдек, санитария-техника ва бошқа асбоб-ускуналар (водопровод, канализация марказий иситиш, исиш; сув таъминоти, газ жиҳозлари, ванна, чаноқ, идиш-товоқ; ювгич ва бошқаларга эҳтиётлик билан муносабатда бўлиш;
электр ва иссиқлик энергиясини, сув ва газни тежаб сарфлаш, уларнинг беҳуда ва хўжасизларча сарфланишига йўл қўймаслик;
ўзлари эгаллаб турган турар жойларни, умумий фойдаланиладиган жойларни, шунингдек, йўлак, лифт кабиналари ва зина майдончаларини озода ва тартибли сақлаш;
турар жойлар, санитария-техника ва бошқа асбобускуналарда носозликлар аниқланган ҳолларда зудлик билан уларни бартараф қилиш чораларини кўриш ва зарур ҳолларда бу ҳақда уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотига ёки тегишли авария хизматига хабар қилиш.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Турар жойларнинг шикастланган жойларини бартараф қилиш ҳамда шикастланган санитария-техника ёки бошқа асбоб-ускуналарни тузатиш ёки алмаштириш айбдор ҳисобига амалга оширилади;
электр, газ асбобларидан ва бошқа асбоблардан фойдаланганда, печларга ва ошхона ўчоқларига ўт ёққанда ёнғин хавфсизлиги қоидаларига риоя қилиш;
уйда ахлат ўтказгич бўлмаган тақдирда ахлат ва озиқ-овқат чиқиндиларини қопқоқ билан зич ёпилган челакларга тўплаб, квартирадан белгиланган жойларга мунтазам чиқариш.
Озиқ-овқат чиқиндиларини йиғиш ташкил этилган уйларда уларни махсус идишларга йиғиш ва шу мақсад учун ҳовлиларда ўрнатилган контейнер ва бочокларга чиқариб тўкиш ва бошқалар;
қиш мавсумида (агар уй марказий иситиш тармоғидан иситилмаса) печларни мунтазам ёқиб туриш, турар жойларда ва умумий фойдаланиладиган жойлар (ошхоналар, йўлакларда нормал ҳароратни сақлаб туриш. Ижарага олувчи ижарадор ва турар жой эгаси ва уларнинг оила аъзолари вақтинча уйда бўлмаганларида улар уй-жойни сақлашни таъминлаш мақсадида унда нормал ҳароратни сақлаб туриш мажбуриятидан озод қилинмайдилар;
бир ва икки қаватли уйларда истиқомат қилувчиларнинг сонига мувофиқ жадвал бўйича зина майдончаларини, йўлакларни ва умумий фойдаланиш жойларини мунтазам тозалаб туриш;
ижарадор ёки ижарага олувчи турар жойдан бутун оиласи билан бошқа доимий яшаш жойига чиқиб кетганда турар жойни бўшатиш ва уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти, ижарага берувчи (корхона, муассаса, ташкилотга турар жой ва унинг жиҳозларини соз ҳолатда далолатнома бўйича топшириш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ижарага олувчини кўчириб чиқармасдан тузатиш имконияти бўлмаганда мукаммал тузатишни амалга ошириш муддатидан ўзлари яшаётган жойдан ижарага берувчи тақдим қилган санитария ва техника талабларига жавоб берадиган турар жойга тузатилаётган турар жойга тузилган шартномани (ижара шартномасини) бекор қилмасдан оила аъзолари билан бирга кўчиб ўтиш;
кўрсатилган хизмат ва турар жойни сақлаш учун тўловларни ва коммунал хизматлар учун тўловларни кейинги ойнинг 10-кунидан кечиктирмай ўз вақтида тўлаш.
Кўрсатилган хизмат ва турар жойни сақлаш ҳамда коммунал хизматлар учун белгиланган муддатга тўланмаган тўловлар давлат нотариал идораларининг ижроия ёзувлари бўйича ундириб олинади.
12. Бир нечта ижарага олувчилар, ижарадорлар ва уй эгалари эгаллаган турар жойда коммунал хизматлар, телефон, умумий фойдаланиладиган жойларни тузатиш учун сарфланган умумий харажатларни тақсимлаш улар ўртасидаги келишувга қўра амалга оширилади.
турар жой хоналарида электр энергияси сарфи учун ҳақ, тўлаш, ҳисоблагич умумий бўлган тақдирда, ҳар бир ижарага олувчидаги ёритиш нуқталари ва маиший электр асбобларининг қувватига мутаносиб равишда;
турар жой хоналари умумий печ билан иситилганда иситиладиган хоналарнинг майдонига мувофиқ ҳақ тўланади;
умумий фойдаланиладиган жойларни тузатиш ва ёритиш, сув, канализация, табиий газ ва газгольдер қурилмаларидан олинадиган суюлтирилган газ учун тўлов белгиланган тариф бўйича;
умумий телефон учун ҳақ — телефондан фойдаланадиган турар жойда яшовчиларнинг сонига қараб, гаплашувларнинг сонидан (қатъи назар, тўланади. Шаҳарлараро телефон сўзлашувлари учун ҳақ гаплашган шахс томонидан тўланади.
Коммунал хизматлар, жорий тузатиш ўтказилиши, умумий фойдаланиладиган жойларни тозалаш ҳақи бўйича умумий харажатларни тақсимлаш ҳамда турар жойлардан фойдаланишга оид бошқа масалалар бўйича турар жойда яшовчилар ўртасидаги низолар жойлардаги тегишли ҳокимият ва ўзини ўзи бошқариш органлари томонидан, томонлар рози бўлмаган ҳолларда эса — суд томонидан кўриб чиқилади.
13. Турар жойдаги айрим яшовчилар бир ойдан ортиқ вақт мобайнида турар жойда бўлмаганлари тақдирда улар бўлмаган давр учун коммунал хизматлар ҳақи тўланмайди. Турар жойда маълум муддат бўлмаган яшовчилар телефон ва хоналарни иситиш учун тўланадиган ҳақидан озод қилинмайдилар.
14. Турар жой эгалари, ижарага олувчилар, ижарадорлар ва улар билан бирга яшовчи барча шахсларга қуйидагилар тақиқланади:
балкон, лоджия, даҳлиз, йўлак, зина майдончалари ва эҳтиёт чиқиш жойларини нарсалар билан уйиб ташлаш, уларда ҳайвонлар, қушлар, асалари сақлаш, экранларидан юқорида кир ёйиш, гиламлар осиш;
радиаторларнинг монтаж бошқарувларини бузиш ва марказлаштирилган иситиш тизимидан иссиқ сув олиш, радиаторлар, газ жиҳозлари, электр ўтказгичларнинг ўрнини уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотининг рухсатисиз ўзгартириш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
квартира, йўлак, чердак ва ертўлаларда хонага шикаст етказувчи ва истиқомат қилувчиларнинг тинчлиги ва нормал турмуш шароитларини бузувчи ишларни қилиш;
уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотининг рухсатисиз уйларнинг томларида радиоприемник ва телевизорларнинг антенналарини ўрнатиш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ёнғин назорати органларининг рухсатисиз вақтинчалик печларни ўрнатиш ҳамда носоз печлардан фойдаланиш.
15. Бир нечта оила эгаллаб турган турар жойларда яшовчилар томонидан квартира бўйича масъул шахс сайланади. Унинг мазкур қоидаларни бажариш билан боғлик, кўрсатмалари квартирада яшовчиларнинг барчаси учун мажбурий ҳисобланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
16. Ижарага олувчилар, турар жой эгалари ва ижарадорлар ўзлари эгаллаб турган хоналарнинг техникавий ва санитария ҳолатини кузатиш ҳамда зарур тузатиш ишларини ўтказиш учун уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотининг ходимларини белгиланган намунадаги шахсий гувоҳномаларини кўрсатганларидан кейин қўйишга мажбурдирлар.
17. Квартираларда осойишталик сақланиши керак. Проигривателлар, магнитофонлар ва телевизорлар ва ҳар хил баланд товуш чиқарувчилардан фойдаланишга соат 23.00 дан бошлаб эрталаб соат 7.00 гача қўшниларнинг осойишталигини бузмайдиган даражада паст товушда қўйиш шарти билан йўл қўйилади.
18. Турар жойда яшовчилар турар жойдан чиқиб кетаётиб радиоприемниклар, товушни баландлатгичлар, телевизорлар, электр ва газ асбоблари (совутгичлардан ташқари)ни ўчиришлари ҳамда сув ва газ келадиган жўмракларни беркитишлари керак.
19. Бир нечта оила эгаллаб турган турар жойда умумий фойдаланиладиган жойлардан фойдаланиш тартиби ва тозалаш бўйича навбатчилик турар жойдаги барча ижарага олувчиларнинг ўзаро келишувига кўра белгиланади.
20. Турар жойни ижарага олувчилар, ижарадорлар квартирадаги ўзлари эгаллаб турган жойларни ва қўшимча хоналарни мунтазам равишда (ҳар 4-5 йилда) ўз ҳисобларидан жорий тузатишлари керак. Квартирадаги турар жойлар ва қўшимча хоналарни ўз ҳисобидан жорий тузатишга қуйидагилар киради:
радиаторлар, марказий иситиш, сув таъминоти қувурларини ва квартира ичидаги бошқа қувурларни ҳамда печларнинг металл ғилофларини бўяш;
электр ўтказгичларни, шу жумладан, ўрнатиш арматуралари, (включателлар, штепсель розеткалари, патронлар ва ҳоказоларни тузатиш ҳамда, агар сувоқларга шикаст етказилмаса, квартирага кирадиган симларни алмаштириш;
санитария-техника жиҳозлари ва асбоблари (сув тақсимлаш кранлари, аралаштиргичлар, унитазлар, сув тўкиш бочоклари, ошхона ювувчиси, бет-қўл ювгич, газ плиталари, сув иситиш колонийлари ва ҳоказоларни алмаштириш;
агар тузатиш эҳтиёжи норматив эскириш оқибатида пайдо бўлмаган бўлса айрим тахталарни ва линолеум қопламаларнинг бир қисмини алмаштирган ҳолда эшик ва деразаларни, полларни тузатиш;
ҳар йили иситиш мавсуми бошлангунча ўзи яшаб турган жойнинг деразалари, кириш ва балкон эшикларини совуқ ўтмайдиган қилиш.
қайд этиб ўтилган тузатиш ижарага олувчи, ижарадор, турар жой эгасининг хоҳишига кўра белгиланган тартибда тасдиқланган нархлар бўйича ҳақ тўланган ҳолда уй-жойлардан фойдаланиш ёки тузатиш- қурилиш ташкилотлари томонидан амалга оширилиши мумкин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
21. Турар жой эгасининг маблағлари ҳисобига уй-жойни мукаммал тузатиш бўйича ишлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда бажарилади.
22. Коммунал уй-жой фондига қарашли турар жойларнинг квартира ички жорий тузатиш, бундай тузатиш турар жойнинг айрим конструктив қисмлари (пойдевори, девори, томи ва бошқалар) ёки ундаги муҳандислик жиҳозлари (иситиш печлари, ошхона плиталари, марказий иситиш, водопровод, канализация, иссиқ сув таъминоти, шамоллатиш, лифт хўжалиги, асосий электр ўтказиш (агар уни алмаштириш сувоқнинг бузилишини талаб қилса) носозлиги муносабати билан пайдо бўлган ҳоллардагина ижарага берувчи ҳисобидан амалга оширилади, конструктив қисмлар ва муҳандислик асбоб-ускуналарининг ижарага олувчи ва у билан бирга яшовчи шахсларнинг айби билан ишдан чиқиши ҳоллари бундан мустаснодир.
23. Газ асбоб-ускуналари ва тармоқларини жорий тузатиш газ таъминоти ташкилоти ҳисобидан амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
24. Ҳар бир квартира бўйича зарур квартира ички жорий тузатиш уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти (ижарага берувчи) томонидан турар жойларни ижара олувчилар билан биргаликда уни бажариш муддати албатта кўрсатилган ҳолда тузилган рўйхат бўйича белгиланади.
Уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотининг вакили ва ижарага олувчи томонидан имзоланган талаб қилинадиган жорий тузатишнинг рўйхати ҳам уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти, ҳам турар жойларни ижарага олувчи томонидан бажарилиши зарур бўлган мажбурият ҳисобланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
25. Агар уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти квартира ички тузатиш ва уй жиҳозларини тузатиш бўйича ўз мажбуриятларини бажармаса, ижарага олувчи бу тузатишни ўзи бажаришга, агар тузатишни ўтказиш талаби мазкур қоидаларнинг 26-моддасида кўзда тутилган тартибда белгиланган бўлса, смета қиймати бўйича барча харажатларни уй-жойдан фойдаланиш ташкилотининг зиммасига юклашга ҳақлидир.
Ижарага олувчи квартирани ички тузатиш бўйича ўз мажбуриятларини бажармаса, уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти бу тузатишни ўзи бажариши ва харажатларни смета қиймати бўйича амалдаги нархларда ундан ундириб олиши мумкин.
26. Ижарага олувчи томонидан ўз ҳисобига бажарилган квартира ички тузатиш ишлари тамом бўлганидан кейин ўн кун муддатдан кечиктирмасдан уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти томонидан текширилади ва қабул қилиш вақтида аниқланган чала ишлар келишилган муддатларда, лекин икки ойдан кечикмай тўла бажарилиши керак. Ишлар бажарилганда квартиранинг ободончилиги ва унинг пардози бузилмаслиги шарт.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Уй-жой фондидан техникавий фойдаланиш қоидалари ва нормаларига мувофиқ уйлар ва турар жойларни текшириш, натижаларини тегишли далолатномаларда қайд қилиш ва улар асосида турар жойларни ижарага олувчилар, ижарадорлар ва уй-жой эгаларидан уларнинг зиммаларига юкланган турар жойларни жорий тузатиш вазифаларининг бажарилишини талаб қилиш ва қайд этилган қоидалар билан уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотларининг зиммаларига юклатилган тузатишни амалга ошириш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ҳар йили уй-жойлар ва уларнинг асбоб-ускуналарини қиш мавсумида ишлашга ўз вақтида тайёрлаш ишларини амалга ошириш;
уй-жойлар ва турар жойларнинг муҳандислик асбоб-ускуналари узлуксиз ишлашини, уйларнинг кириш ва бошқа умумий фойдаланиладиган жойлари тегишлича сақланишини таъминлаш;
уйларни мукаммал тузатишни қоидаларда назарда тутилган муддатларда ёки уй-жойларни ижарага олувчилар, ижарадорлар, уй-жой эгалари билан келишилган муддатларда, шунингдек, кечиктириб бўлмайдиган зарур ҳолларда амалга ошириш;
санитария-техника асбоб-ускуналари, эшиклар, деразалар, полларни уларнинг норматив эскириши сабабли алмаштириш ва уй ташқарисидаги ободончилик объектларини соз ва тартибли сақлаш;
барча турар жой хоналари амалда умумий фойдаланиладиган жойлар, ташқи ва ҳовли ободончилиги объектлари ва уй хўжалиги бошқа объектларининг шикастланиши ва бошқа камчиликларини ўз вақтида бартараф этиш мақсадида мунтазам текшириш ўтказиб туриш.
агар тегишли ҳокимликнинг рухсати бўлмаса, уй атрофидаги ерларнинг йўлкаларида палаткалар, дўкончалар ўрнатиш;
уйларнинг олд томонида, деворлар ва бунинг учун мўлжалланмаган бошқа жойларда афишалар, плакатлар, ҳар хил эълонларни осиб қўйиш;
кирлар, кийим-кечак ва бошқа уй буюмларини бўш ер майдонлари ёки ҳовлининг кўчага чиқадиган очиқ жойларида осиб қўйиш;
ўзбошимчалик билан, тегишли рухсатсиз ҳовлида ҳар хил қурилмалар (гараж, сарой, деворлар ва ҳоказолар)ни қуриш;
ҳовли ичини металл чиқиндилари, қурилиш ахлати, бошқа чиқиндилар билан уйиб ташлаш, ўт ўчириш йўлакларини сақлаб қолиш ва турар жой деразаларини қоронғилаштирмаслик шарти билан бинокорлик материаллари ва ўтин тахлаб қўйиш бунга кирмайди;
уйлар ва бошқа иморатларнинг деворларига тегишли рухсатсиз ҳар хил чўзгичлар, кўрсатиш белгилари, лавҳалар, байроқ ўрнатгичлар, меъморчилик қисмлари ва бошқа мосламаларни ўрнатиш;
кўкаламзорлаштириш ишларига мутасадди бўлган коммунал хизмат кўрсатиш органларининг рухсатисиз дарахт ва кўчатларни ўтқазиш, жойдан жойга кўчириш ёки кесиб ташлаш;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
29. Уй атрофидаги ерларда қазиш ишларини амалга оширувчи ташкилотлар ёки шахслар ишлар тамом бўлгандан кейин уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотидан ободончилик бўйича бажарилган ишларга унинг даъвоси йўқлигини ёзма равишда тасдиқлатиб олишлари керак.
Кейинги таҳрирга қаранг.
30. Уй атрофидаги ерларни ҳар хил ғовлар билан ўраб олиш, полиз экинлари экиш, боғ, автомашиналар ва бошқа транспорт воситаларини ювиш жойини барпо этиш, бензин ва мой тўкиш, сигналлар, тормозлар ва двигателларни созлаш тақиқланади.
31. Ижарага берувчи, ижарага қўювчи ва уй-жойнинг эгаси уй атрофидаги ерларни тегишли санитария тартибида сақлашлари шарт.
32. Уй атрофидаги ерларни супириб-сидириш ва тозалаш ҳокимлик белгилаган соатларда амалга оширилиши керак.
34. Ташқи ободонлаштириш қисмларидан фойдаланиш ва уларни тузатиш техника хизмати кўрсатиш ва уй-жойларни сақлаш тўғрисида шартнома тузилган уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотлари томонидан амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
кир қуритиш учун хўжалик майдончаси, кийимлар ва бошқа уй буюмларини тозалаш ҳамда уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотининг эҳтиёжи учун майдонча;
Кейинги таҳрирга қаранг.
футбол, баскетбол, волейбол, теннис ўйнаш ҳамда гимнастика билан шуғулланиш учун спорт майдончалари;
қум солинган қутилар билан таъминланган, арғимчоқлар, тебранадиган тахталар, айвончалар ва бошқа мосламалар ўрнатилган кичик ёшдаги болалар учун ўйин майдончалари;
қиш даврида спорт ва болалар майдончаларида зарур асбоб-ускуналар билан жиҳозланган сирпанадиган ва яхмалак отадиган тепаликлар;
36. Турар жойларни ижарага олувчилар ижарадорлар ва турар жой эгалари ва улар билан бирга яшовчи шахслар кўчат қилинган дарахтлар, хўжалик, спорт, болалар майдончалари ва уларнинг жиҳозларини асрашлари, уй атрофидаги ерларни сақлаш қоидаларига риоя қилишлари ва уларни ифлос қилишга йўл қўймасликлари керак.
Олдинги таҳрирга қаранг.
37. Уй-жойлардан фойдаланиш ташкилотлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари турар жойда яшовчиларнинг уй атрофидаги ерларда кўкаламзор майдонларни кўпайтиришга оид ташаббусларини ҳар томонлама қўллаб-қувватлашлари, бунда дарахтлар кўп бўлишига эътибор беришлари керак.
Кейинги таҳрирга қаранг.
(37-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 25 июндаги 315-сонли қарори таҳририда)
38. Коммунал фойдаланиш ташкилотларининг жавобгарлиги ташкилот билан уй-жой эгаси ўртасида турар жойларга хизмат кўрсатиш ва уларни сақлаш бўйича тузилган шартнома (контракт) билан белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
39. Турар жойлардан фойдаланиш, умумий фойдаланиладиган жойлар, зина майдонлари, лифтлар, кириш жойлари, уй атрофидаги ерларни санитария ҳолатида сақлаш қоидаларини бузишда, уй-жойни ва турар жойларни ўзбошимчалик билан қайта жиҳозлаш ва қайта режалашда ва улардан мақсадга мувофиқ бўлмаган тарзда фойдаланишда, уй-жойлардан фойдаланиш қоидалари ва нормаларига зид равишда хўжасизларча сақлашда, уй-жойлар, турар жойлар, уларнинг асбоб-ускуналарини, ободончилик объектларини, дарахтзорларни бузишда айбдор бўлган шахслар Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланган жавобгарликка тортиладилар.
40. Уй-жойлар, турар жойлар, муҳандислик асбоб-ускуналари, ободончилик объектлари, уйларга туташиб кетган ер участкаларидаги дарахтларга зиён етказган корхоналар, муассасалар, ташкилотлар ҳамда жисмоний шахслар турар жой эгасига етказилган зарарнинг ўрнини қоплашлари шарт.
Уларнинг айби билан корхона, муассаса ва ташкилот зарарнинг ўрнини қоплаш билан боғлиқ харажат қилганлиги учун мансабдор шахслар ва бошқа ходимлар белгиланган тартибда моддий жавобгарликка тортиладилар.
Етказилган зарарни қоплаш миқдори ва тартиби Ўзбекистон Республикаси фуқаролик қонунчилигига мувофиқ белгиланади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
41. Турар жойлардан фойдаланиш, уй-жой ва уй атрофидаги ерларни сақлаш қоидаларини бузган, зиммаларига юкланган квартира ички жорий тузатишини ўз вақтида амалга оширмайдиган, хизмат кўрсатиш, турар жойларни сақлаш ва коммунал хизматлар учун тўловларни ўз вақтида тўламайдиган, маиший ахлатлар ва чиқиндиларни белгиланмаган жойларга мунтазам чиқариб ташлайдиган турар жойларни ижарага олувчилар, уй эгалари, ижарадорлар ва улар билан бирга яшайдиган шахслар фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари орқали таъсир остига ҳам олинадилар.
(41-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 25 июндаги 315-сонли қарори таҳририда)
42. Агар ижарага олувчи, ижарадор, уй-жой эгаси ва улар билан бирга яшовчи шахслар турар жойларни мунтазам равишда бузсалар ёки улардан белгиланган мақсадда фойдаланмасалар, ўзлари билан бир квартирада ёки бир уйда яшовчиларнинг яшашига имконият бермасалар, огоҳлантириш ва таъсир кўрсатиш чоралари натижасиз қолса, ижарага берувчи, ижарага олувчи ва бошқа манфаатдор шахсларнинг талаблари бўйича айбдорларни кўчириб чиқариш бошқа турар жой хонаси берилмасдан суд қарори билан амалга оширилади.
43. Уй-жой фондини сақлаш ва ундан тўғри фойдаланиш вазифаси томонлар ўз зиммаларига олган шартнома мажбуриятларини бажаришларини ва уларнинг ҳақиқатда бажарилишини мунтазам текширишни талаб этади.
Шу мақсадда уй-жойлардан фойдаланиш ташкилоти бир йилда камида бир марта шартнома (контрактлар)нинг бажарилишини текширишни ташкил қилиши ва бу текширишни уй-жой фондини баҳорги навбатдаги кўрик вақтига тўғрилаши керак.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
44. Турар жойлардан фойдаланиш ва уларни сақлаш қоидаларига риоя қилинишини текшириш албатта фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, хусусийлаштирилган квартиралар эгалари ширкати, ижарага олувчилар, уй жой эгалари иштирокида ўтказилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
(44-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 25июндаги 315-сонли қарори таҳририда)
45. Текшириш натижалари шартнома (контракт)ларга илова қилинадиган турар жой паспортида белгиланган тартибда қайд қилинади.
46. Турар жой хоналарига хизмат кўрсатиш ва уларни сақлаш бўйича шартнома (контракт) шартларини бажармаган томонларга мазкур қоидаларнинг 8-бўлимида кўрсатилган чоралар қўлланилади.
Турар жой (уй, квартира)нинг паспорти уй-жой эгасининг аризаси бўйича жойлардаги техник рўйхатга олиш органлари томонидан берилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.