LexUZ шарҳи
Мазкур қарор Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 18 мартдаги 170-сонли «Товар хом ашё биржалари фаолиятига илғор ахборот технологияларини кенг жорий этиш ва электрон тижорат фаолиятини изчил ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорига асосан ўз кучини йўқотган.
Маҳсулотларни сотишнинг бозор принциплари ва механизмларини кенг жорий этиш, марказлаштирилган тақсимлаш тизимини тугатиш, мулкчилик шаклларидан қатъий назар, барча хўжалик юритувчи субъектларнинг моддий-техника ресурслари олиши учун тенг шарт-шароитлар яратиш, бозор нархлари шакллантирилиши механизмини такомиллаштириш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
республика истеъмолчилари ўртасида лимитларни тақсимлаш тугатиладиган маҳсулотлар турлари рўйхати 1-иловага мувофиқ;
махсус белгиланадиган тартиб бўйича сотиладиган моддий-техника ресурсларининг стратегик турлари рўйхати 2-иловага мувофиқ;
Моддий-техника ресурсларининг стратегик турларини сотишнинг махсус тартиби тўғрисидаги низом 3-иловага мувофиқ;
Маҳсулотларни сотишнинг бозор механизмларини жорий этиш чора-тадбирлари 4-иловага* мувофиқ тасдиқлансин.
Пахта толасини бозор талабларидан келиб чиқиб сотиш тартиби Вазирлар Маҳкамасининг «Ишлаб чиқарилган ва сотиладиган пахта толаси учун ҳисоб-китоб қилиш механизмини такомиллаштириш тўғрисида» 2003 йил 3 июндаги 240-сон қарори билан белгиланганлиги маълумот учун қабул қилинсин.
Олдинги таҳрирга қаранг.
1 ва 2-иловаларга мувофиқ рўйхат бўйича маҳсулотларни биржа ва кимошди савдоларига қўйиш белгиланган тартибда тасдиқланадиган корхоналар томонидан Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт вазирлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Монополиядан чиқариш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитаси билан келишган ҳолда тасдиқланадиган жадвалларга мувофиқ тегишли моддий балансларда ушбу мақсадлар учун назарда тутилган ҳажмларга мувофиқ йил давомида тенг равишда амалга оширилади;
(2-банднинг иккинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 28 апрелдаги ПФ-4215-сонли Фармони таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 17-сон, 130-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
биржалар 1 ва 2-иловаларга мувофиқ сотилган маҳсулотларнинг ўртача биржа нархи котировкаларини, кимошди савдоларида шаклланган нархларни эса — савдо якунларига кўра ҳар ҳафтада очиқ матбуотда ва Интернет тармоқларидаги ўз саҳифаларида эълон қилишлари шарт;
Олдинги таҳрирга қаранг.
монополист корхоналарнинг 1 ва 2-иловага киритилган маҳсулотлари ички бозорда тўғридан-тўғри шартномалар бўйича, шунингдек биржа (кимошди) савдоларида сотилиши мумкин. Бунда маҳсулотлар (давлат эҳтиёжлари, давлат стратегик захираларини тўлдириш ва янгилаш, давлат буюртмаси бўйича маҳсулот ишлаб чиқариш, ишлаб чиқарувчиларнинг ички тармоқ эҳтиёжлари учун, лимитлар бўйича истеъмолчиларнинг алоҳида тоифаларига сотиладиган маҳсулотлар, электр энергияси, табиий газ ва авиакеросин бундан мустасно) тўғридан-тўғри шартномалар бўйича охирги санада эълон қилинган биржа (кимошди) савдолари котировкаларининг ўртача нархлари бўйича сотилади;
моддий балансларга мувофиқ биржа (кимошди) савдоларида сотишга мўлжалланган маҳсулотлар тўғридан-тўғри шартномалар бўйича фақат биржа (кимошди) савдоларига қўйилган вақтдан бошлаб бир ой мобайнида сотилмаган ҳажмларда олдинги ҳафтадаги биржа савдоларида вужудга келган биржа савдолари ўртача нархлари бўйича сотилиши мумкин;
(2-банднинг тўртинчи ва бешинчи хатбошилари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 25 ноябрдаги 244-сон қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 48-50-сон, 481-модда)
монополист корхоналар томонидан монопол маҳсулотлар биржа савдолари ва кимошди савдолари орқали, шунингдек биржа (кимошди савдолари) котировкаларининг ўртача нархлари бўйича тўғридан-тўғри шартномалар бўйича сотилган тақдирда эълон қилинган чекланган нархни ошириб юборганликлари учун уларга монополияга қарши қонун ҳужжатларида назарда тутилган жазолар қўлланилмайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Биржа савдоларида (кимошди савдоларида) ва тўғридан-тўғри шартномалар бўйича сотиб олинган 1 ва 2-иловаларга мувофиқ маҳсулотларга (электр энергияси ва табиий газ бундан мустасно) шартномалар ҳақини олдиндан тўлиқ тўлаш ёки товарларнинг етказиб бериладиган ҳар бир туркуми учун чақириб олинмайдиган аккредитив қўйиш шартларида тузилади. Бунда биржа битишувлари сотувчи ва харидор томонидан тегишли равишда биржа савдосига қўйилган товар умумий қийматининг ва мўлжалланаётган битишув ҳажмининг10 фоизигача миқдорда гаров таъминоти тўланган ҳолда, ҳисоб-китобларни ҳисоб-китоб-клиринг палатаси орқали ўтказиб амалга оширилади.
(2-бандининг еттинчи хатбоши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2007 йил 23 октябрдаги 222-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2007 й., 43-сон, 429-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
табиий газ истеъмолчилари (аҳоли, бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотлар, ва 5-иловага мувофиқ корхоналардан ташқари) тузилган шартномаларга мувофиқ берилган табиий газ ҳақини тўлиқ тўлаган ҳолда, навбатдаги календарь ой бошлангунга қадар шартномаларда назарда тутилган ресурслар ҳажмининг камида 30 фоизи учун аванс тариқасида ҳақ тўлайдилар;
бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотлар, ва 5-иловага мувофиқ корхоналар тузилган шартномаларга мувофиқ олинган ресурслар ҳақини тўлиқ тўлаган ҳолда, навбатдаги календарь ой бошлангунга қадар шартномаларда назарда тутилган ресурслар ҳажмининг камида 15 фоизи учун аванс тариқасида ҳақ тўлайдилар;
( 3-банднинг иккинчи ва учинчи хатбошилари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 9 октябрдаги 213-сонли қарори таҳририда— Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон, 414-модда)
аҳоли истеъмол қилинган табиий газ учун ой тугагандан кейин 10 кун мобайнида, ҳисобга олиш приборлари кўрсаткичлари бўйича ёки белгиланган нормативлар бўйича ҳақ тўлайди.
Белгилаб қўйилсинки, 5-иловага мувофиқ корхоналарга ҳақи тўланмаганлиги учун табиий газ беришни қисқартириш белгиланган тартибда энергия билан таъминлашнинг технологик ва авария брони даражасигача, табиий газ беришни тўлиқ узиб қўйиш эса — фақат суд қарорига биноан амалга оширилиши мумкин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
4. Белгилаб қўйилсинки, истеъмолчилар томонидан 2-иловага киритилган, белгиланадиган нархлар бўйича сотиб олинган маҳсулотдан фақат ишлаб чиқариш мақсадларида фойдаланилади ва улар қайта сотилмайди.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Белгиланадиган нархлар бўйича сотиб олинган ресурслар истеъмолчилар томонидан қайта сотилиши ҳоллари аниқланган тақдирда қайта сотишдан олинган даромад бюджетга олиб қўйилади ва олинган даромад суммасининг 50 фоизи миқдорида жарима солинади, жарималар суммаси бюджетга ўтказилади.
(4-банднинг иккинчи хат боши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 10 ноябрдаги 235-сонли қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 46-47-сон, 458-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ресурсларни қайта сотиш ҳолларига йўл қўйган корхоналар раҳбарлари қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жиноий жавобгарликкача бўлган жавобгарликка тортиладилар.
5. Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт вазирлиги, Давлат мулки қўмитаси «Ўздавэнергоназорат» инспекцияси, «Ўздавнефтгазинспекция», «Ўзбекнефтгаз» миллий холдинг компанияси, «Кўмир» акциядорлик бирлашмаси, Олмалиқ кон-металлургия комбинати, «Ўзметкомбинат» акциядорлик ишлаб чиқариш бирлашмаси, «Ўзиккиламчиранглиметалл» очиқ акциядорлик жамияти, «Ўзкимёсаноат» давлат-акциядорлик компанияси, «Ўзэлтехсаноат» ва «Ўзпахтасаноат» уюшмалари, ишлаб чиқарувчи корхоналар билан биргаликда бир ой муддатда 1 ва 2-иловаларга киритилган маҳсулотларнинг ҳар қайси тури бўйича маҳсулотни биржа ва кимошди савдоларига қўйиш ва сотишнинг пухталаштирилган тартибини ишлаб чиқсинлар ва тасдиқласинлар. Бунда тартибда шартнома мажбуриятлари бажарилиши, ўз вақтида ҳақ тўланиши ва шартнома интизомини бузганлик учун жарима белгиланиши устидан қатъий назорат қилиш механизми назарда тутилсин.
6. Ўзбекистон Республикаси Давлат мулки қўмитаси лицензия битимларига мувофиқ биржа котировкалари ва кимошди савдолари нархлари ҳар ҳафтада оммавий ахборот воситаларида ўз вақтида эълон қилиниши ва уларнинг ишончлилиги устидан қатъий назоратни таъминласин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
7. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Иқтисодиёт вазирлиги, Молия вазирлиги, Монополиядан чиқариш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитаси манфаатдор вазирликлар, идоралар ва хўжалик бирлашмалари билан биргаликда бир ой муддатда қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчалар тўғрисида Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсинлар.
8. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари Р.С. Азимов зиммасига юклансин.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
(11—14-бандлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 25 ноябрдаги 244-сон қарори билан тўлдирилган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 48—50-сон, 481-модда)
LexUZ шарҳи
Мазкур низом Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 14 ноябрдаги ПҚ-3386-сонли «Ёқилғи-энергетика ресурслари ҳамда бошқа юқори ликвидли маҳсулотлар билан таъминлаш борасида рақобат муҳитини такомиллаштириш, суиистеъмолчиликлар ва талон-тарожликлар шароитини тугатиш, тўлов интизомини мустаҳкамлаш, дебиторлик ва кредиторлик қарзларини камайтириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорига саосан 2018 йил 1 январдан бекор қилинган.
1. Ушбу Низом рўйхати қарорга 2-иловада келтирилган моддий-техника ресурслари стратегик турларини сотишнинг махсус тартибини назарда тутади.
2. Моддий-техника ресурсларининг стратегик турларидан фойдаланишнинг асосий йўналишлари белгиланган тартибга мувофиқ тасдиқланадиган моддий балансларда белгиланади ва улар қуйидагиларни ўз ичига олади:
белгиланган тартибда тасдиқланган давлат буюртмаси ҳажмларига мувофиқ маҳсулотлар ишлаб чиқариш учун етказиб бериш;
3. Давлат эҳтиёжлари таркибида, моддий-техника ресурслари спецификасига кўра, бюджет ташкилотларининг уларга ажратилган бюджет маблағлари доирасидаги эҳтиёжлари, белгиланган нормативлар ва ажратилган бюджет маблағлари доирасида давлат стратегик захирасини тўлдириш ва янгилаш, белгиланган тартибда тасдиқланган давлат буюртмаси ҳажмларига мувофиқ маҳсулотлар ишлаб чиқариш ҳисобга олинади.
4. Маҳсулотлар давлат эҳтиёжлари, давлат стратегик захираси ресурсларини тўлдириш ва янгилаш, давлат буюртмасига мувофиқ маҳсулотлар ишлаб чиқариш, ишлаб чиқарувчиларнинг тармоқ ичидаги эҳтиёжлари учун, истеъмолчиларнинг айрим тоифаларига лимитлар бўйича, электр энергияси, табиий газ ва авиакеросин эса – шунингдек истеъмолчилар билан тузиладиган тўғридан-тўғри шартномалар бўйича сотиш қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланган (эълон қилинган ёки белгиланадиган) нархлар бўйича сотилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
5. Амалдаги қонун ҳужжатларида монопол маҳсулот сифатида белгиланган маҳсулотларни биржа (кимошди) савдоларига қўйиш қонун ҳужжатларига мувофиқ аниқланадиган белгиланган нарх даражасидаги бошланғич нарх билан амалга оширилади.
Маҳсулотлар биржа ва кимошди савдоларида талаб ва таклифнинг бозор нархлари бўйича сотилади. Биржалар ҳар ҳафтада очиқ матбуотда ва Интернет тармоқларидаги ўз саҳифаларида сотилган маҳсулотнинг ўртача биржа нархи котировкаларини (кимошди савдоси нархларини) эълон қилишлари шарт.
Маҳсулотларни биржа ва кимошди савдолари орқали сотишда бошланғич нархдан ортиқча олинган пул маблағлари ишлаб чиқарувчи корхоналар тасарруфига ўтади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
6. Монополист корхоналарнинг маҳсулотлари тўғридан-тўғри шартномалар бўйича, шунингдек биржа (кимошди) савдоларида сотилади. Бунда маҳсулотлар тўғридан-тўғри шартномалар бўйича охирги санада эълон қилинган биржа (кимошди) савдолари котировкаларининг ўртача нархлари бўйича сотилади, мазкур Низомнинг 4-бандига мувофиқ сотиладиган маҳсулотлар бундан мустасно.
Моддий балансларга мувофиқ биржа (кимошди) савдоларида сотишга мўлжалланган маҳсулотлар тўғридан-тўғри шартномалар бўйича фақат биржа (кимошди) савдоларига қўйилган вақтдан бошлаб бир ой мобайнида сотилмаган ҳажмларда олдинги ҳафтадаги биржа савдоларида вужудга келган биржа савдолари ўртача нархлари бўйича сотилиши мумкин.
(6-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 25 ноябрдаги 244-сон қарори билан тўлдирилган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 48—50-сон, 481-модда)
7. Монопол маҳсулотни биржа ва кимошди савдолари орқали, шунингдек биржа (кимошди савдолари) котировкаларининг ўртача нархлари бўйича тўғридан-тўғри шартномалар бўйича сотадиган монополист корхоналарга монополияга қарши қонун ҳужжатларида назарда тутилган эълон қилинган ёки белгиланган чекланган нархларни ошириб юборганликлари учун жазолар қўлланмайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
8. Биржа савдоларида (ким ошди савдоларида) ва тўғридан-тўғри шартномалар бўйича сотиб олинган маҳсулотлар (электр энергияси ва табиий газ бундан мустасно) юзасидан шартномалар ҳақини олдиндан тўлиқ тўлаш ёки етказиб бериладиган товарларнинг ҳар бир туркуми учун чақириб олинмайдиган аккредитив қўйиш шартлари билан тузилади.
9. Қарорда белгиланган шартларда ҳақини тўлашни ёки аккредитив қўйишни рад этиш «Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятининг шартномавий-ҳуқуқий базаси тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ харидор томонидан сотувчи фойдасига тўланадиган жарима жазолари қўлланишига олиб келади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
10. Электр энергияси (қуввати)ни истеъмолчиларга етказиб бериш тузилган электр таъминоти шартномалари асосида, электр энергияси учун тегишли тарифлар бўйича, бюджетдан молиялаштириладиган истеъмолчилар учун эса — ажратилган бюджет маблағларига мувофиқ амалга оширилади.
(10-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
11. Электр энергиясини истеъмолчиларнинг барча тоифаларига етказиб бериш белгиланган тарифларга мувофиқ амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
12. Электр энергиясини истеъмолчиларнинг барча тоифаларига (аҳолидан ташқари) навбатдаги ой учун етказиб бериш тегишли ой учун шартномада назарда тутилган ресурслар ҳажмининг камида 30 фоизи учун ҳақ аванс тариқасида тўлангандан кейин амалга оширилади.
(12-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 27 январдаги 32-сон қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 3-4-сон, 26-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Истеъмолчининг электр энергияси учун қарзи мавжуд бўлган тақдирда унинг аванс тўловлари ҳисобига ўтказган маблағлари қарзни тўлашга йўналтирилади ва аванс тўлови сифатида ҳисобга олинмайди.
(12-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарорига асосан хатбоши билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
13. Электр энергияси учун тўлов маиший истеъмолчи томонидан ҳар ойнинг 10 санасигача, аҳолидан тўловларни қабул қилувчи пунктлар ва ташкилотлар орқали амалга оширилади.
Электр энергияси учун олдиндан ҳақ тўлаш қурилмалари мавжуд бўлган, ҳисобга олиш ҳисоб-китоб приборлари ўрнатилган маиший истеъмолчилар электр энергияси учун тўловни олдиндан ҳақ тўлаш тартиби бўйича амалга оширадилар.
Электр энергияси истеъмолини ҳисобга олиш ва назорат қилишнинг автоматлаштирилган тизимига уланган истеъмолчиларга электр энергияси етказиб бериш олдиндан тўланган ҳақ доирасида амалга оширилади.
(13-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
14. Истеъмолчининг айби билан электр энергияси электр таъминоти шартномасида кўрсатилган ҳажмдан кам истеъмол қилинган тақдирда аванс сифатида тўланган маблағлар қайтариб берилмайди ва электр энергияси учун кейинги ҳисоб-китобларда ҳисобга олинади.
(14-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
15. Электр таъминоти шартномаларида (маиший истеъмолчилардан ташқари) ҳисоб-китоб даврида электр таъминоти шартномасида кўрсатилганидан 5 фоиздан ортиқ миқдорда истеъмол қилинган электр энергияси учун ҳудудий электр тармоқлари корхоналари фойдасига ҳисоб-китоб даври учун электр таъминоти шартномасида кўрсатилган миқдордан ортиқча жами ҳажм учун электр энергияси учун белгиланган тарифнинг 50 фоизи миқдорида жарима санкциялари тўлаш назарда тутилади.
Агар истеъмолчининг амалдаги юкламаси ягона электр энергетикаси тизимининг энг юқори юкламали соатларида электр таъминоти шартномасида назарда тутилганидан 5 фоиздан ортиқ ошиб кетса ҳисоб-китоб даври охирида амалдаги юкламанинг ортиб кетган жами қисми учун қайта ҳисоб-китоб қилинади ва белгиланган тарифнинг 50 фоизи миқдорида қўшимча тўлов ундирилади.
(15-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(16-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарорига асосан чиқарилган — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
17. Электр таъминоти шартномасида кўрсатилган электр энергиясининг тегишли ҳажми учун олдиндан ҳақ тўланган тақдирда назарда тутилаётган ўзгаришларгача (жорий ой тугагунгача) 10 кундан кеч бўлмаган муддатда истеъмолчининг таклифига кўра электр энергиясининг шартномадаги ҳажмларига ўзгартиришлар киритилган тақдирда электр энергияси кам ёки ортиқча олинган деб ҳисобланмайди.
Электр энергиясининг шартномадаги ҳажмларини камайиш томонга ўзгартиришлар, олдиндан ҳақ тўланишидан қатъи назар, амалга оширилади.
(17-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
(18-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 17 февралдаги 23-сон қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 6-7-сон, 53-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
19. Алоҳида хавфли ҳамда электр энергиясининг узиб қўйилиши техноген ва аварияли оқибатларга олиб келиши мумкин бўлган узлуксиз технологик жараёнга эга бўлган саноат корхоналарида қарздорлик вужудга келган тақдирда ҳақ тўланмаганлиги учун электр энергияси етказиб берилишини чеклаш белгиланган тартибда электр таъминотининг авария бронигача, тўлиқ узиб қўйиш эса — фақат суд қарорига кўра амалга оширилиши мумкин
(19-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 7 апрелдаги 66-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2010 й., 14-15-сон, 108-модда)
20. Истеъмолчиларнинг барча тоифаларига табиий газ етказиб бериш газ билан таъминловчи ташкилотлар билан тузилган тўғридан-тўғри шартномалар бўйича истеъмол қилиш лимитларини белгиламасдан истеъмолчиларнинг буюртманомалари асосида, бюджетдан молиялаштириладиган истеъмолчилар учун эса — ажратиладиган бюджет маблағларига мувофиқ амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
21. Табиий газни истеъмолчиларнинг барча тоифаларига етказиб бериш белгиланган нархларга мувофиқ амалга оширилади.
22. Истеъмол қилинган табиий газ ҳажми ҳақини ўз вақтида тўлайдиган аҳолига табиий газ етказиб бериш чеклашларсиз амалга оширилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
23. Табиий газ истеъмолчилари (аҳоли, бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотлар, ва қарорга 5-иловада кўрсатилган корхоналардан ташқари) берилган табиий газ ҳақини тузилган шартномаларга мувофиқ тўлиқ тўлаган ҳолда шартномаларда назарда тутилган ресурслар ҳажмининг камида 30 фоизининг ҳақини навбатдаги календарь ой бошлангунгача аванс тариқасида тўлайдилар.
(23-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 9 октябрдаги 213-сонли қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон, 414-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
24. Бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотлар, ва қарорга 5-иловада кўрсатилган корхоналар олинган ресурслар ҳақини тузилган шартномаларга мувофиқ тўлиқ тўлаган ҳолда шартномаларда назарда тутилган ресурслар, аҳолига сотиладиган газ ҳажмидан ташқари, ҳажмининг камида 15 фоизининг ҳақини навбатдаги календарь ой бошлангунгача аванс тариқасида тўлайдилар.
(24-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 9 октябрдаги 213-сонли қарори таҳририда — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 й., 41-сон, 414-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
25. Аҳоли истеъмол қилинган табиий газ ҳажми ҳақини ой тугагандан кейин 10 кун мобайнида ҳисобга олиш приборлари кўрсаткичлари ва белгиланган нормативлар бўйича тўлайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
26. Табиий газ истеъмолчи айби билан шартномада кўрсатилган миқдордан кам истеъмол қилинган тақдирда аванс тариқасида тўланган маблағлар қайтариб берилмайди, улар кейинги истеъмол қилишда ҳисобга олинади.
27. Газ истеъмолчилар томонидан етказиб берувчи билан келишиб олмасдан шартномадаги ҳажмлардан ортиқча олиниши етказиб берувчига ортиқча олинган газ учун қонун ҳужжатларида белгиланган ва шартномаларда кўрсатиб ўтилган миқдорларда оширилган ҳақ тўланишига олиб келади.
28. Истеъмолчининг таклифига кўра мўлжалланаётган ўзгартиришларгача 10 кундан кеч бўлмаган муддатда киритилган табиий газнинг навбатдаги ой (чорак) учун ҳажмлари ўзгартирилиши табиий газнинг кўрсатилган ҳажмлари бўйича ортиқча олиш деб ҳисобланмайди.
29. Табиий газ шартномадаги миқдордан кам берилган тақдирда истеъмолчилар ва газ билан таъминловчи ташкилотлар ўртасида шартномаларда «Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятининг шартномавий-ҳуқуқий базаси тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ жарима жазолари назарда тутилади.
30. Истеъмол қилишнинг ҳисобланган даври бошлангунгача олдиндан ҳақ тўлашни таъминламаган ёки якуний ҳисоб-китоб қилишни шартномаларда белгиланган муддатларда ўз вақтида амалга оширмаган улгуржи истеъмолчиларга табиий газ бериш тўхтатилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
31. Истеъмолчилар билан нефть базалари ўртасидаги шартномаларга биноан тартибга солинадиган белгиланган нархлар бўйича:
Кейинги таҳрирга қаранг.
давлат бюджетидан молиялаштириладиган ташкилотларга автомобиль бензини ва дизель ёнилғиси ажратилган лимитларга мувофиқ, шунингдек давлат стратегик захирасини тўлдириш ва янгилаш учун ҳақи олдиндан 100 фоиз тўланган ҳолда;
Кейинги таҳрирга қаранг.
давлат эҳтиёжлари учун қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштириш ҳажми учун қишлоқ хўжалиги истеъмолчиларига дизель ёнилғиси, етказиб берилган ресурслар ҳақи 60 кун мобайнида тўлиқ тўланган ҳолда, 60 фоизининг ҳақини олдиндан тўлаш шарти билан сотилади.
(31-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2008 йил 13мартдаги 42-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2008 й., 10-11-сон, 63-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
32. Автомобиль бензини ва дизель ёнилғисини Олмалиқ кон-металлургия комбинати, Навоий кон-металлургия комбинати, «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компанияси, «Ўзбекистон ҳаво йўллари» миллий авиакомпанияси, шаҳар йўловчи ташиш корхоналарига (автобусларда йўловчи ташиш учун) «Ўзбекнефтгаз» миллий-холдинг компанияси томонидан сотиш ҳақини 100 фоиз олдиндан тўлаган ҳолда ёки чақириб олинмайдиган аккредетив остида белгиланган нархлар бўйича буюртма берилган эҳтиёжга мувофиқ нефть базалари билан тўғридан-тўғри шартномалар бўйича амалга оширилади.
(32-банд Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2009 йил 22 декабрдаги ПҚ-1245-сонли қарори таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2009 й., 52-сон, 560-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
33. Нефть маҳсулотлари экспортга, қоидага кўра, ишлаб чиқарувчи корхоналар томонидан балансларда тасдиқланган ҳажмлар доирасида сотилади.
34. Автомобиль бензини ва дизель ёнилғиси, мазкур Низомнинг 31—33-бандларида назарда тутилган ҳажмлардан ташқари, ёпиқ (бозор фонди) ва очиқ биржа савдолари орқали сотилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
35. Автомобиль бензини ва дизель ёнилғисига ёпиқ биржа савдолари Ўзбекистон республика товар-хом ашё биржасида ташкил этилади. Бозор фонди ресурслари «Ўзнефтмаҳсулот» акциядорлик компаниясининг нефть базалари томонидан уларнинг ўзларининг брокерлик ўринлари орқали савдога қўйилади. Тегишли лицензияларга эга бўлган автомобиль ёнилғиси қуйиш шохобчалари харидорлар ҳисобланади.
Ёпиқ биржа савдоларида бошланғич нарх нефть базаларининг эълон қилинадиган чекланган устамалари қўшилган ҳолда нефтни қайта ишлаш заводларининг эълон қилинган чекланган нархлари даражасида белгиланади. Савдо натижалари бўйича шартномалар нефть базалари ва автомобиль ёнилғиси қуйиш шохобчалари ўртасида ҳақи 100% олдиндан тўланиши шартлари билан тузилади.
Автомобиль ёнилғиси қуйиш шохобчалари автомобиль бензини ва дизель ёнилғисини аҳолига белгиланган нархлар бўйича нақд пулга сотади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
36. Автомобиль бензини ва дизель ёнилғиси ресурслари товар-хом ашё биржаларининг очиқ биржа савдоларига «Ўзнефтмаҳсулот» акциядорлик компаниясининг нефть базалари томонидан уларнинг ўзларининг брокерлик ўринлари орқали қўйилади. Очиқ биржа савдоларида автомобиль бензини ва дизель ёнилғисини харид қилиш республика истеъмолчиларининг барча тоифалари томонидан тегишли брокерлар орқали амалга оширилади.
Очиқ биржа савдоларидаги бошланғич нарх нефть базаларининг чекланган устамалари ҳисобга олинган ҳолда нефтни қайта ишлаш заводларининг эълон қилинадиган чекланган нархлари даражасида белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Очиқ биржа савдолари натижалари бўйича шартномалар нефть базалари ва бевосита истеъмолчилар ўртасида ҳақи 100% олдиндан тўланиши шартлари билан тузилади ҳамда етказиб бериш ва истеъмолчиларга хизмат кўрсатиш шартларини ўз ичига олади.
Очиқ биржа савдоларида сотиб олинган автомобиль бензини ва дизель ёнилғиси қайта сотилиши мумкин эмас.
37. Ёқилғи мазути давлат бюджетидан молиялаштириладиган ташкилотларга, «Ўзбекэнерго» давлат-акциядорлик компанияси корхоналари, Навоий кон-металлургия комбинати, «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компаниясига, «Иссиқлик манбаи» минтақавий ишлаб чиқариш бирлашмаларига, «Тошиссиқликмарказ» бирлашмасига тўғридан-тўғри шартномалар бўйича етказиб берилган ресурслар учун 60 кун мобайнида тўлиқ ҳақ тўланган ҳолда 30 фоизи олдиндан тўланадиган белгиланадиган нархлар бўйича сотилади.
38. Республика истеъмолчилари учун балансда назарда тутилган ҳажмларда ёқилғи мазути, мазкур Низомнинг 37-бандида назарда тутилган ҳажмлардан ташқари, истеъмолчиларга биржа савдолари орқали сотилади. «Ўзнефтмаҳсулот» акциядорлик компаниясининг нефть базалари савдолардаги сотувчилар ҳисобланади. Биржа савдоларида ёқиладиган мазут республика истеъмолчиларининг барча тоифалари томонидан тегишли брокерлар орқали сотиб олинади.
Биржа савдоларига қўйиладиган ёқилғи мазутининг бошланғич нархи эълон қилинадиган нарх даражасида белгиланади.
39. Балансдаги тасдиқланган ҳажмларга мувофиқ кўмир сотиш бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотларга, «Ўзбекэнерго» давлат-акциядорлик компаниясига етказиб берилган кўмир учун 60 кун мобайнида тўлиқ ҳақ тўланган ҳолда ҳақи 30% олдиндан тўланиши шарти билан бошқариладиган нархлар бўйича кўмир сотадиган ташкилотлар билан тузиладиган тўғридан-тўғри шартномаларга кўра амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
40. Кўмир, мазкур Низомнинг 39-бандида назарда тутилган ҳажмлардан ташқари, тузилган шартномага мувофиқ ҳақи 100% олдиндан тўланган ҳолда биржа савдолари орқали сотилади. Биржа савдоларида кўмир қазиб олувчи корхоналар сотувчилар, вилоят кўмир сотиш ташкилотлари (аҳолига сотиш учун) ва республиканинг бошқа истеъмолчилари харидорлар ҳисобланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
41. Пахта линти экспортга ташқи савдо компаниялари томонидан балансларда назарда тутилган ҳажмларда сотилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
(42-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 2 мартдаги 79-сон қарори билан ўз кучини йўқотган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 8-9-сон, 69-модда)
43. Пахта линти Кўрлар жамияти корхоналарига, Ички ишлар вазирлигининг жазони ижро этиш бош бошқармасига, Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг «Давлат белгиси» давлат-ишлаб чиқариш бирлашмасига балансларда назарда тутилган ҳажмларга мувофиқ, ҳақи камида 30% миқдорида олдиндан тўланган ва етказиб берилгандан кейин 60 кун мобайнида тўлиқ тўланган ҳолда прейскурант нархлардан 5% ортиқ бўлган нархлар бўйича сотилади.
44. Пахта линти республика истеъмолчиларига Ўзбекистон республика товар-хом ашё биржаси орқали кимошди савдолари орқали миллий валютага сотилади. Кимошди савдоларида пахта линтининг бошланғич нархи прейскурант нархдан паст бўлмаган даражада белгиланади.
45. Пахта линти республика корхоналарига ҳам тўғридан-тўғри шартномалар, ҳам кимошди савдоси натижалари бўйича камида 30 фоизи миқдорида олдиндан ҳақини тўлаш ва етказиб берилгандан кейин 60 кун мобайнида тўлиқ ҳақ тўлаш шарти билан сотилади.
қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқарувчиларнинг балансларда назарда тутилган ҳажмларда давлат эҳтиёжлари учун шартнома мажбуриятларини бажариши учун — «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари орқали:
Кейинги таҳрирга қаранг.
давлат эҳтиёжлари учун шартнома мажбуриятлари билан қамраб олинмаган маҳсулотлар етиштириш учун қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчиларига — «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари орқали бевосита биржа савдоларида биржа нархлари бўйича ва минерал ўғитларни биржа савдоларида сотиб олувчи ихтисослаштирилган улгуржи корхоналарга ҳақи 100% олдиндан тўланган ҳолда сотилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Минерал ўғитларни сотишнинг мазкур тартиби давлат эҳтиёжлари учун маҳсулот етказиб бериш бўйича шартнома мажбуриятлари билан қамраб олинмаган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирувчиларига аммиакли селитра сотишга татбиқ этилмайди.
(46-бандга Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 30 апрелдаги 204-сон қарори билан тўртинчи хатбоши киритилган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2004 й., 17-сон, 200-модда)
47. Давлат эҳтиёжлари учун шартнома мажбуриятларини бажариш учун қишлоқ хўжалиги корхоналарига минерал ўғитлар сотиш қуйидаги тартибда амалга оширилади:
а) «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари ўзларининг туманлараро ва туман филиаллари орқали ҳудуд бўйича реал талабни ўрганадилар, буюртманомалар тўплайдилар ва минерал ўғитларнинг аниқ турларини етказиб бериш учун пировард истеъмолчилар — қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари билан шартномалар тузадилар;
Кейинги таҳрирга қаранг.
б) «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчиларининг буюртманомаларини умумлаштириш асосида ҳар йили, 1 октябрдан кечикмай республика вилоятлари бўйича минерал ўғитларга бўлган эҳтиёж прогнозини тузадилар ва уни мамлакатимизнинг ишлаб чиқарувчи корхоналарида минерал ўғитлар ишлаб чиқариш бўйича келгуси йилга дастурни ўз вақтида тайёрлаш учун «Ўзкимёсаноат» давлат-акциядорлик компаниясига тақдим этадилар;
Кейинги таҳрирга қаранг.
в) ишлаб чиқарувчи корхоналардан минерал ўғитларни харид қилиш «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари томонидан ҳар йили ўтказиладиган ярмарка савдоларида ишлаб чиқарувчи корхоналарнинг эълон қилинган нархлари бўйича амалга оширилади;
Кейинги таҳрирга қаранг.
г) минерал ўғитлар етказиб бериш тўғрисидаги шартномага маҳсулот учун етказиб берилгандан кейин 60 кун мобайнида узил-кесил ҳисоб-китоб қилган ҳолда маҳсулотнинг етказиб бериладиган ҳар бир туркуми учун олдиндан 30% ҳақ тўлаш шартларида етказиб беришнинг ойма-ой жадвали илова қилинади;
д) «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари минерал ўғитларни пировард истеъмолчиларга — қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқарувчиларига етказиб беришни шартномаларнинг ажралмас қисми ҳисобланган етказиб беришнинг ойлик жадваллари асосида амалга оширадилар. Етказиб бериш маҳсулот учун етказиб берилгандан кейин 60 кун мобайнида узил-кесил ҳисоб-китоб қилган ҳолда етказиб бериладиган маҳсулотнинг ҳар бир туркуми учун олдиндан 30 фоиз ҳақини тўлаш шартларида амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Аванс тўлови ва (ёки) етказиб берилган минерал ўғитлар учун узил-кесил ҳисоб-китоб қилиш кечикишининг барча ҳолларида минерал ўғитларни кейинги етказиб бериш қарз тўлиқ тўлангунгача тўхтатилади.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Давлат эҳтиёжлари учун маҳсулот етказиб бериш бўйича шартнома мажбуриятлари билан қамраб олинган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирувчиларига аммиакли селитра сотиш «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари томонидан, ярмарка савдолари ўтказилмасдан амалга оширилади.
(47-бандга Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 30 апрелдаги 204-сон қарори билан хатбоши киритилган — Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2004 й., 17-сон, 200-модда)
Кейинги таҳрирга қаранг.
48. Минерал ўғитлар экспортга, қоидага кўра, ишлаб чиқарувчи корхоналар томонидан тасдиқланган баланслардаги ҳажмлар доирасида сотилади.
49. Технология эҳтиёжларига мўлжалланган минерал ўғитлар балансларда назарда тутилган ҳажмларда ишлаб чиқарувчи корхоналар билан тузилган тўғридан-тўғри шартномалар бўйича, 100% миқдорида олдиндан ҳақ тўланган ҳолда қонун ҳужжатларига мувофиқ аниқланадиган белгиланган нархлар бўйича сотилади.
50. Мазкур Низомнинг 47, 48, 49-бандларида санаб ўтилганлардан ташқари минерал ўғитлар ҳажми биржа савдоларида 100% олдиндан ҳақ тўланган ҳолда сотилади.
Минерал ўғитларни ишлаб чиқарувчи заводлар биржа савдоларида сотувчилар сифатида иш кўради. «Қишлоқхўжаликкимё» ҳудудий акциядорлик жамиятлари хўжаликларнинг барча тоифаларига кирувчи қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари ва мамлакатимиз қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари учун минерал ўғитлар сотувчи ихтисослаштирилган улгуржи корхоналар биржа савдоларида харидорлар сифатида иш кўради. Минерал ўғитларни биржа савдоларига қўйишдаги бошланғич нарх белгиланган (эълон қилинадиган) нарх даражасида белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
51. Белгиланган нархлар бўйича тўғридан-тўғри шартномаларга кўра харид қилинган минерал ўғитлар ресурслари қайта сотилиши мумкин эмас.
Биржа савдоларида сотиб олинган минерал ўғитлар ресурсларидан фақат республика ҳудудида фойдаланилади ва улар экспортга етказиб берилиши мумкин эмас.
52. Балансда ажратилган лимитлар бўйича қора металлар прокатини сотиш тасдиқланган бюджетдан ажратиладиган маблағлар доирасида бюджетдан молиялаштириладиган ташкилотлар учун, шу жумладан касб-ҳунар коллежлари ва академик лицейлар қуриш учун сақлаб қолинади.
Истеъмолчиларнинг ушбу тоифаларига қора металлар прокати 100% олдиндан ҳақ тўлаган ҳолда қонун ҳужжатларига мувофиқ аниқланадиган белгиланган нархлар бўйича тўғридан-тўғри шартномаларга кўра сотилади.
Белгиланган нархлар бўйича тўғридан-тўғри шартномаларга кўра харид қилинган қора металлар прокати қайта сотилиши мумкин эмас.
53. Қора металлар прокати республиканинг бошқа истеъмолчиларига биржа савдолари (кимошди савдолари) орқали балансларда назарда тутилган ҳажмларда, шунингдек 100% ҳақи олдиндан тўланган ҳолда биржа котировкалари (кимошди савдолари)нинг ўртача нархлари бўйича тўғридан-тўғри шартномаларга кўра сотилади. Қора металлар прокатини биржа ва кимошди савдоларига қўйишда бошланғич нарх белгиланган (эълон қилинган ёки қайд этилган) нарх даражасида белгиланади.
Биржа савдоларида сотиб олинган қора металлар прокатидан фақат республика ҳудудида фойдаланилади ва улар экспортга етказиб берилиши мумкин эмас.
54. Қора металлар прокати экспортга, қоидага кўра, ишлаб чиқарувчи корхоналар томонидан балансларда тасдиқланадиган ҳажмларда сотилади.
I. «Ўзбекэнерго» давлат-акциядорлик компанияси бўйича | |
1. | Навоий ГРЭСи |
2. | Сирдарё ГРЭСи |
3. | Тошкент ГРЭСи |
4. | Янги Ангрен ГРЭСи |
5. | Тошкент ИЭМи |
6. | «Тошиссиқликмарказ» ишлаб чиқариш бирлашмаси |
7. | Фарғона ИЭМи |
8. | Талимаржон ГРЭСи |
9. | Муборак ИЭМи |
10. | Тахиатош ГРЭСи |
II. «Ўзкимёсаноат» давлат-акциядорлик компанияси бўйича | |
1. | «Навоийазот» ишлаб чиқариш бирлашмаси |
2. | Чирчиқ «Электркимёсаноат» ишлаб чиқариш бирлашмаси |
3. | Фарғона «Азот» ишлаб чиқариш бирлашмаси |
Кейинги таҳрирга қаранг.