Ўзбекистон Республикасининг «Маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланиш тўғрисида»ги Қонунига ўзгартишлар киритиш ҳақида»ги 2009 йил 9 октябрдаги ЎРҚ-228-сон Қонунини амалга татбиқ этиш ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг «2010 — 2020 йилларда номоддий маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш, асраш, тарғиб қилиш ва улардан фойдаланиш Давлат дастурини тасдиқлаш тўғрисида»ги 2010 йил 7 октябрдаги 222-сон қарори ижросини таъминлаш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
Номоддий маданий мерос объектларини тарихий-маданий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисидаги низом 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Вазирлар Маҳкамасининг «Маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2002 йил 29 июлдаги 269-сон қарорига 3-иловага мувофиқ ўзгартириш ва қўшимчалар киритилсин.
3. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари А. Арипов зиммасига юклансин.
2. Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхати номоддий маданий мерос объектлари тўғрисидаги янгиланиб туриладиган маълумотлар кўрсатилган ҳисобга олиш ҳужжатидан иборат бўлади.
тегишли номоддий маданий мерос объектларининг тармоқлари, йўналишлари, жанрлари ва услубларини таснифлаш;
номоддий маданий мерос объектларининг сифат ҳолатини аниқлаш ва унинг натижалари бўйича ҳисоботлар тузиш.
4. Тарихий-маданий қимматга эга бўлган объектларни Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритиш Ўзбекистон Республикаси Маданият ва спорт ишлари вазирлиги томонидан маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, шунингдек юридик ва жисмоний шахсларнинг таклифлари асосида амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўзликни намоён қилишнинг оғзаки шакл ва анъаналари (шу жумладан, тил — номоддий маданий меросни ифодалаш фактори сифатида);
номоддий маданий меросни намоён этиш билан боғлиқ жиҳозлар, предметлар, артефактлар ва маданий маконлар.
6. Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхати Ўзбекистон Республикаси Маданият ва спорт ишлари вазирлигининг Республика халқ ижодиёти ва маданий-маърифий ишлар илмий-методик маркази (кейинги ўринларда «Марказ» деб юритилади) томонидан юритилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
7. Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхати номоддий маданий мерос объектларини давлат томонидан муҳофаза қилиш мақсадида юритилади.
11. Номоддий маданий мерос объектларининг маҳаллий рўйхати Номоддий маданий мерос объектларининг миллий рўйхатини, Номоддий маданий мерос объектларининг миллий рўйхати ўз навбатида, Инсоният номоддий маданий меросининг Репрезентатив рўйхатига тавсия этилаётган объектлар рўйхатининг тўлдирилиб, янгиланиб бориши учун хизмат қилади.
13. Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритиладиган номоддий маданий мерос объектини ўрганиш ва ҳужжатлаштириш ишлари, аксарият ҳолларда, объект жойлашган жойда ташкил этилади. Бу ишга давлат органлари, илмий институт ва муассасалар ҳамда нодавлат нотижорат ташкилотларининг вакиллари, номоддий маданий меросни асраш ва улардан фойдаланиш йўналишида фаолият юритаётган ва тадқиқот ишларини олиб бораётган алоҳида тадқиқотчилар ва мутахассислар мустақил экспертлар сифатида жалб этилиши мумкин. Бунда, Марказ белгиланган тартибда мустақил экспертлар билан шартномалар тузади.
14. Номоддий маданий мерос объектларини Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритилишини асословчи материаллар ушбу Низомнинг 1, 2 ва 3-иловаларида келтирилган намуналарга мувофиқ расмийлаштирилади.
15. Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритилган объектга тегишли барча ҳужжатлар Марказ ва унинг ҳудудий бўлинмаларида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда сақланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
16. Ўзбекистон Республикаси Маданият ва спорт ишлари вазирлиги, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритилган номоддий маданий мерос объектлари ҳолатини назорат қилиб туради.
Кейинги таҳрирга қаранг.
17. Муҳофаза остига олиниши лозим бўлган номоддий маданий мерос объектларни ўрганиш, уларнинг тарихий-маданий экспертизасини ташкил этиш ҳамда Номоддий маданий мерос объектлари рўйхатига киритиш билан боғлиқ харажатлар Маданият ва спорт ишлари вазирлигига молия йилида давлат бюджетидан ажратилган маблағлар доирасида амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
18. Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритилган объектлар ва улар тўғрисидаги маълумотлар махсус ташкил этилган интернет веб-сайтида эълон қилиб борилади.
А. | Объектнинг номи (200 та ҳарфдан ошмаслиги керак) |
Б. | Тегишли жамоа, гуруҳ ёки шахслар (100 та сўздан ошмаслиги керак) |
В. | Объект ҳақида қисқача маълумот (200 та сўздан ошмаслиги керак) |
1. | Объект ҳақида маълумотнома |
1.а. | Объектнинг номи |
1.б. | Объектнинг бошқа номлари (агар мавжуд бўлса) |
1.в. | Тегишли жамоа, гуруҳ ёки шахслар, уларнинг манзили |
1.г. | Объектнинг ҳудудий жойлашиши ва бошқа жойларга тарқалганлиги |
1.д. | Объект билан боғлиқ қўшимча намуналар |
2. | Объект бўйича маълумотнома (1-мезонга мувофиқ) (1000 та сўздан ошмаслиги керак). |
3. | Маданиятлараро мулоқотни тарғиб этиш ва кенг оммага намойиш этишдаги ҳиссаси (1000 та сўздан ошмаслиги керак). |
4. | Муҳофаза қилиш бўйича чора-тадбирлар |
4.а. | Муҳофаза қилиш бўйича ҳозирги кунда амалга оширилаётган чора-тадбирлар (500 та сўздан ошмаслиги керак). |
4.б. | Келажакда режалаштирилаётган муҳофаза қилиш чора-тадбирлари (1000 та сўздан ошмаслиги керак). |
4.в. | Давлат ва тегишли жамоа, гуруҳ ёки шахслар томонидан қўллаб-қувватланиши тўғрисида маълумот (500 та сўздан ошмаслиги керак). |
5. | Жамоанинг жалб этилиши |
5.а. | Тегишли жамоа, гуруҳ ёки шахсларнинг иштироки |
5.б. | Жамоанинг расмий розилиги |
5.в. | Объект билан боғлиқ амалиётни бошқариш (меъёрлари, оммавий ахборот воситалари орқали қўллаб-қувватловчи далиллар) |
6. | Ҳужжатлаштириш |
6.а. | Қўшимча маълумотлар (фотосуратлар, видео ва аудио ҳужжатлар) |
6.б. | Муаллифлик ҳуқуқи билан боғлиқ масалалар |
6.в. | Манбалар рўйхати (бир бетдан ошмаслиги керак) |
7. | Ҳамкорлик ва алоқа учун мутасадди ташкилот тўғрисида маълумот |
7.а. | Ҳамкорлик ва алоқага масъул шахс бўйича маълумотнома (манзил, телефон, факс, электрон манзил) |
7.б. | Масъул ташкилот |
7.в. | Ҳамкор ташкилотлар |
7.г. | Мутасадди жамоа ёки жамоа вакили |
8. | Масъул ташкилот ёки муассаса вакилининг имзоси |
1. Объект Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатини юритиш тўғрисидаги низомнинг 5-бандида аниқланган номоддий маданий мерос тушунчасига мувофиқ бўлиши лозим.
2. Объектни муҳофаза қилиш тадбирлари жамоа, гуруҳ ёки шахслар иштироки ва уларнинг розилиги билан амалга оширилиши лозим.
илмий тадқиқотлар асосида тасдиқланган маълумотномалар (илмий рисолалар, музей ва кутубхоналарда мавжуд бўлган маълумотлар, анжуманлар ва экспедициялар натижалари);
давлатнинг маданий сиёсатида (шу жумладан марказий ва маҳаллий ҳокимликлар томонидан) қабул қилинган ҳужжатлар (қарор нусхалари, фестиваллар ва танловлар натижалари бўйича маълумотлар);
давлат нодавлат ташкилотлари ва муассасалари томонидан амалга оширилаётган тадбирлар тўғрисида маълумотлар;
оммавий ахборот воситаларида махсус дастурлар орқали кенг намойиш этилган намуналар (аудио-видео ҳужжатлар) илова этилиши лозим.
Титул варағи | |
А. | Объектнинг номи (200 та белги ёки ҳарфдан ошмаслиги керак) |
Б. | Тегишли жамоа, гуруҳ ва алоҳида шахслар (200 та сўздан ошмаслиги керак) |
В. | Объект ҳақида қисқача маълумот (200 та сўздан ошмаслиги керак) |
Г. | Объектни зудлик билан муҳофаза остига олиниши (йўқолиб кетиш хавфи борлиги) зарурлиги, унинг ҳаётийлигини асословчи қисқача маълумот, уни сақлаб қолиш борасида амалга оширилиши зарур бўлган тадбирлар. |
Объект ҳақида маълумот | |
1. | Объектни идентификация қилиш |
1.a. | Объектнинг номи |
1.б. | Объектнинг бошқа номлари (агар мавжуд бўлса) |
1.в. | Тегишли жамоа, гуруҳ ёки шахслар, уларнинг манзили |
1.г. | Объектнинг ҳудудий жойлашуви ва бошқа жойларга тарқалганлиги |
1.д. | Объект томонидан тақдим этилаётган соҳа |
2. | Объект бўйича маълумотнома (1000 та сўздан ошмаслиги керак). |
3. | Сақлаб қолиш мақсадида зудлик билан чора-тадбирлар кўрилишини асослаш |
3.а. | Объектнинг ҳаётийлигини баҳолаш (объектнинг ҳозирги кундаги аҳволи тўғрисида маълумот) (500 та сўздан ошмаслиги керак) |
3.б. | Хавф солаётган таҳдид (500 та сўздан ошмаслиги керак) |
4. | Муҳофаза қилиш чора-тадбирлари |
4.a. | Сақлаш борасида олиб борилаётган ва охирги марта ўтказилган чора-тадбирлар (500 та сўздан ошмаслиги керак) |
4.б. | Сақлаб қолиш бўйича тавсия этилаётган чора-тадбирлар (2000 та сўздан ошмаслиги керак) |
4.в. | Мамлакат, жамоалар, гуруҳлар ва алоҳида шахсларнинг мажбуриятлари (500 та сўздан ошмаслиги керак) |
5. | Жамоаларнинг иштироки ва розилиги |
5.a. | Жамоалар, гуруҳлар ва алоҳида шахсларнинг иштироки |
5.б. | Жамоалар, гуруҳлар ва алоҳида шахсларнинг расмий розилиги |
5.в. | Ҳуқуқий нормаларга риоя этилиши |
6. | Рўйхатга киритиш |
7. | Ҳужжатлаштириш |
7.a. | Мажбурий ва қўшимча маълумотлар (Конвенциядан фойдаланиш бўйича йўриқноманинг III Бўлимида келтирилган намуна асосида) |
7.б. | Фойдаланиш ҳуқуқининг берилиши |
7.в. | Қўшимча материаллар рўйхати (Бир саҳифадан ортиқ бўлмаслиги керак) |
8. | Боғланиш учун маълумотлар |
8.а. | Мутасадди шахс ва у билан боғланиш маълумотлари |
8.б. | Объектни тавсия этаётган ташкилот ёки муассаса |
8.в. | Манфаатдор жамоат ташкилотлари ва (ёки) уларнинг вакили |
9. | Объектни тавсия этаётган ташкилот ёки муассаса вакилининг имзоси |
1. | Объект ҳақида маълумотнома |
1.a. | Объектнинг номи |
1.б. | Объектнинг бошқа номлари (агар мавжуд бўлса) |
1.в. | Объектни рўйхатга киритишдан манфаатдор жамоа, гуруҳ ёки шахслар, уларнинг манзили |
1.г. | Объектнинг ҳудудий жойлашиши ва бошқа жойларга тарқалганлиги |
1.д. | Объект намоён этаётган соҳа |
2. | Рўйхатга киритишни асослаш |
2.а. | Рўйхатга киритиш учун тавсия этаётган жамоа, гуруҳ ёки шахс |
2.б. | Тавсия этилишини асослаш |
2.в. | Ҳозирги кунда объект мавжуд бўлган ҳудуд ёки ҳудудлар |
2.г. | Сақлаш борасида амалга оширилган тадбирлар |
2.д. | Амалга оширилиши режалаштирилаётган ишлар |
2.е. | Вазифалар |
3. | Батафсил маълумот |
3.а. | Тарихий маълумотлар |
3.б. | Ҳозирги кундаги аҳволи |
3.в. | Маданий хилма-хилликни намоён этишдаги ўрни |
3.г. | Ёшлар тарбиясида фойдаланиш истиқболлари |
4. | Меросни ўзида сақловчи ва бошқаларга етказувчи шахслар ҳақида маълумотлар |
4.а. | Тарихий шахслар |
4.б. | Ҳозирги кундаги мавжуд шахслар, шу жумладан ёшлар ва ўсмирлар |
5. | Объектнинг илмий жиҳатдан ўрганилганлиги |
5.а. | Илмий тадқиқотлар |
5.б. | Илмий мақолалар |
5.в. | Илмий экспедициялар |
6. | Объектнинг тарғиботи билан боғлиқ материаллар |
6.а. | Босма материаллар |
6.б. | Аудио материаллар |
6.в. | Видео материаллар |
7. | Сақлаш ва ривожлантириш учун масъул идора/ташкилот ёки муассаса |
8. | Маълумотни тайёрлаган шахс |
1. Мазкур Низом номоддий маданий мерос объектларининг тарихий-маданий экспертизасини ташкил этиш ва ўтказиш тартибини белгилайди.
2. Тарихий-маданий экспертиза номоддий маданий мерос объектини Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритилишини асослаш мақсадида ўтказилади.
3. Номоддий маданий мерос объектларининг тарихий-маданий экспертизаси Ўзбекистон Республикаси Маданият ва спорт ишлари вазирлиги томонидан ташкил этилади ва амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
4. Тарихий, илмий, бадиий ёки ўзгача маданий қимматга эга бўлган урф-одатлар, халқ ижодиёти (сўз, рақс, мусиқа, томоша санъати), шунингдек улар ҳамда халқ бадиий ҳунармандчилиги ва амалий санъати билан боғлиқ билимлар, кўникмалар, асбоб-анжомлар, артефактлар, маданий маконлар ва бошқа Номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига киритилишини асословчи материаллар тарихий-маданий экспертиза объектлари ҳисобланади.
5. Тарихий-маданий экспертизани ташкил этиш Ўзбекистон Республикаси Маданият ва спорт ишлари вазирлигининг Республика халқ ижодиёти ва маданий-маърифий ишлар илмий-методик маркази (кейинги ўринларда «Марказ» деб юритилади) зиммасига, уни ўтказиш Марказ қошида ташкил этиладиган Илмий-услубий кенгаш (кейинги ўринларда «Кенгаш» деб юритилади) зиммасига юкланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
6. Кенгаш таркибига давлат органлари, илмий институт ва муассасалар, нодавлат, нотижорат ташкилотларнинг вакиллари, номоддий маданий меросни асраш ва улардан фойдаланиш йўналишида фаолият юритаётган ва тадқиқот ишларини олиб бораётган алоҳида тадқиқотчилар ва мутахассислар киритилади.
7. Кенгаш — унинг раиси, аъзолари ва котибдан ташкил топади. Кенгашнинг таркиби Ўзбекистон Республикаси Маданият ва спорт ишлари вазирлиги томонидан тасдиқланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
10. Тарихий-маданий экспертиза Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган ҳужжатлар асосида амалга оширилади.
11. Ҳужжатларни котиб қабул қилиб олади ва Кенгаш раисига тақдим этади. Кенгаш раиси бу ҳужжатларни тегишли шуъбага юборади.
13. Тарихий-маданий экспертиза, заруратдан келиб чиқиб, номоддий маданий мерос объекти жойлашган жойда ҳам ташкил этилиши мумкин.
14. Кенгаш шуъбалари тарихий-маданий экспертиза хулосасининг лойиҳасини тайёрлайди ва барча ҳужжатларни илова этган ҳолда Кенгаш раисига тақдим этади.
15. Кенгаш йиғилиши унинг аъзоларидан учдан икки қисми қатнашганда ваколатли ҳисобланади. Кенгаш қарори оддий кўпчилик овоз бериши орқали қабул қилинади. Овозлар тенг бўлганда, раиснинг овози ҳал қилувчи кучга эга.
18. Кенгаш қарори йиғилиш баёни билан расмийлаштирилади ва раислик қилувчи ҳамда котиб томонидан имзоланади.
19. Кенгаш баёни қарорга қўшилмаган Кенгаш аъзоларининг ёзма фикрлари жамланиб, котиб томонидан Марказга йўлланади.
20. Кенгаш қарори асосида тегишли номоддий маданий мерос объекти Инсоният номоддий маданий меросининг Репрезентатив рўйхатига тавсия этилаётган объектлар рўйхатига, Зудлик билан муҳофаза остига олиниши лозим бўлган номоддий маданий мерос объектларининг рўйхатига, Номоддий маданий мерос объектларининг миллий рўйхатига ёки Номоддий маданий мерос объектларининг маҳаллий рўйхатига Марказ томонидан киритилади.
1. Ўзбекистон Республикаси маданий мерос объектлари давлат кадастрини юритиш тартиби тўғрисидаги низомда (3-илова):
«1. Моддий маданий мерос объектлари давлат кадастри «Маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланиш тўғрисида», «Давлат кадастрлари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунларига ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга, шунингдек мазкур Низомга мувофиқ моддий маданий мерос (кейинги ўринларда «маданий мерос» деб юритилади) объектларининг давлат муҳофазасини ҳамда улардан оқилона фойдаланишни таъминлаш мақсадида юритилади».
«1. Мазкур Низом моддий маданий мерос (кейинги ўринларда «маданий мерос» деб юритилади) объектларининг тарихий-маданий экспертизасини ташкил этиш тартибини белгилайди».