“Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni ijrosini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Axborot mahsulotining yoshga oid tasniflarini aniqlash mezonlari hamda uni ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida nizom 1-ilovaga muvofiq;
Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi tomonidan ekspertlarni akkreditatsiya qilish tartibi to‘g‘risida nizom 2-ilovaga muvofiq;
Keyingi tahrirga qarang.
Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishni ta’minlashga doir ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar, dasturiy-apparat va texnika vositalariga doir talablarni belgilash to‘g‘risida nizom 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazish va axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini aniqlash bo‘yicha maxsus vakolatli davlat organi etib belgilansin.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan birga bir oy muddatda axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazish bilan bog‘liq xarajatlarni qoplash tartibini tasdiqlasin;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish bo‘yicha respublika kengashi, O‘zbekiston Xotin-qizlar qo‘mitasi, O‘zbekiston yoshlar ittifoqi bilan birgalikda “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunida belgilangan vazifalarni sifatli amalga oshirish bo‘yicha kadrlarni, tashkilotchilarni tayyorlash, ta’lim jarayoniga tegishli fanlar (mashg‘ulotlar)ni joriy etish, pedagoglar va ota-onalarda bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish ko‘nikmalarini hosil qilishga doir kompleks dasturni ikki hafta muddatda ishlab chiqsin;
O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi, O‘zbekiston Milliy axborot agentligi va O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi bilan birgalikda aholining keng qatlamlari, eng avvalo, yoshlar, ota-onalar, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari va boshqa tashkilotlar, tadbirkorlik faoliyati subyektlarini ushbu qarorning maqsadi, mazmuni va qo‘llanishi to‘g‘risida xabardor qilinishini ta’minlasin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligining Bosh direktori L.X. Tangriyev zimmasiga hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Madaniyat, san’at va yoshlar siyosati masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
Keyingi tahrirga qarang.
1. Ushbu Nizom “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq (keyingi o‘rinlarda Qonun deb ataladi) bolalarning axborot xavfsizligini ta’minlash, bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish uchun axborot mahsulotini yoshga oid tasniflashda yoshga oid tasniflash mezonlari va axborot mahsuloti ekspertizasini amalga oshirish tartibini belgilaydi.
2. Ushbu Nizomning amal qilishi ilmiy, ilmiy-texnikaviy, statistik axborotni o‘z ichiga olgan yoki jamiyat uchun tarixiy, badiiy yoxud o‘zgacha madaniy qimmatga ega bo‘lgan axborot mahsulotining aylanishi sohasidagi munosabatlarga tatbiq etilmaydi. Shuningdek, o‘quv jarayonida foydalanishga tavsiya qilingan o‘quv nashrlari, tarkibida normativ-huquqiy hujjatlar bo‘lgan nashrlar, atrof-muhit holati yoki davlat organlarining faoliyati to‘g‘risidagi axborot, uyali aloqa xizmatlari ko‘rsatuvchi kompaniyalardan keladigan sms-xabarlar ham ushbu Nizomning qo‘llanish sohasiga kirmaydi.
axborot mahsuloti — O‘zbekiston Respublikasi hududida aylanish uchun mo‘ljallangan ommaviy axborot vositalari mahsuloti, bosma mahsulot, har qanday turdagi tashuvchilardagi audiovizual mahsulot, dasturiy ta’minotdan foydalangan holda tarqatiladigan, telekommunikatsiya tarmoqlariga, shu jumladan Internet jahon axborot tarmog‘iga joylashtiriladigan axborot, kompyuter o‘yinlari, shuningdek, tomoshabop tadbirlar vositasida tarqatiladigan axborot;
taqiqlangan axborot mahsuloti — O‘zbekiston Respublikasi hududida aylanish uchun mo‘ljallanmagan ommaviy axborot vositalari mahsuloti, bosma mahsulot, har qanday turdagi tashuvchilardagi audiovizual mahsulot, dasturiy ta’minotdan foydalangan holda tarqatiladigan, telekommunikatsiya tarmoqlariga, shu jumladan Internet jahon axborot tarmog‘iga joylashtiriladigan axborot, kompyuter o‘yinlari, shuningdek, tomoshabop tadbirlar vositasida tarqatiladigan axborot;
axborot mahsulotining aylanishi — axborot mahsulotini taqdim etish va (yoki) tarqatish, shu jumladan uni sotish (shu jumladan obuna bo‘yicha tarqatish), ijaraga, prokatga berish, axborot-kutubxona muassasalari fondlaridan tarqatish, berish, ommaviy namoyish qilish, ommaviy ijro etish (shu jumladan, efir yoki kabel uzatuvi, tomoshabop tadbirlar vositasida), telekommunikatsiya tarmoqlariga, shuningdek, Internet jahon axborot tarmog‘iga joylashtirish;
axborot mahsulotining yoshga oid tasnifi — axborot mahsulotini uning mavzusini, janrini, mazmunini va badiiy bezagini, muayyan yosh toifasidagi bolalar tomonidan undagi axborotni qabul qilish xususiyatlarini, uning tarkibidagi axborotning bolalar sog‘lig‘iga zarar yetkazish ehtimolini inobatga olgan holda, bolalarning yosh toifalari bo‘yicha taqsimlash;
axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi — axborot mahsulotining yoshga oid toifasining grafik va (yoki) matnli belgisi;
tomosha tadbiri — bolalarning kirishi uchun ochiq bo‘lgan hamda oilaning odatdagi davrasiga mansub bo‘lmagan shaxslar ko‘plab hozir bo‘lgan joyda axborot mahsulotini namoyish etish, jumladan, teatr-sahnalashtirish, madaniy-ma’rifiy va tomosha-ko‘ngilochar tadbirlarni o‘tkazish;
bolalarning axborot xavfsizligi — bolalarning jismoniy, ruhiy, ma’naviy hamda axloqiy rivojlanishiga axborot orqali zarar yetkazilish xavfidan xoli, himoyalanganlik holati;
bolalar sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot — bolalar o‘rtasida tarqatilishi Qonunga muvofiq ravishda taqiqlangan yoki cheklangan axborot mahsuloti;
pornografiya xususiyatiga ega bo‘lgan axborot — badiiy qimmatga ega bo‘lmagan va ilmiy, tibbiy yoki o‘quv maqsadlari uchun mo‘ljallanmagan, odam jinsiy a’zolarining yoxud odam tomonidan haqiqatda, xususan, g‘ayritabiiy usulda sodir etilayotgan yoki shunga o‘xshatilgan jinsiy aloqaning tavsifini yoxud foto, video yoki boshqa tasvirini o‘z ichiga olgan materiallar va buyumlar;
bolalarning kirishi uchun ochiq bo‘lgan joylar — bolalarning kirishi va (yoki) bo‘lishi taqiqlanmagan jamoat joylari, shu jumladan, bolalarning ommaviy axborot vositalari mahsulotlari va (yoki) axborot-telekommunikatsiya tarmoqlarida joylashtiriladigan axborot mahsulotlaridan foydalanish imkoniyati bo‘lgan jamoat joylari;
naturalistik tasvirlar yoki tavsiflar — inson, hayvon, inson va (yoki) hayvon tanasining alohida qismlari, harakatlar (harakatsizlik), shuningdek, hodisalar va ularning oqibatlarini e’tiborni mayda jihatlar, anatomik tafsilotlar va (yoki) fiziologik jarayonlarga qaratgan holda har qanday shaklda va har qanday vositalardan foydalangan holda tasvirlash yoki tavsiflash;
ekspert — axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazish va ekspert xulosasini berish yoki axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini amalga oshirish uchun O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligida (keyingi o‘rinlarda O‘zMAA deb ataladi) akkreditatsiyadan o‘tgan shaxs.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifi uni bolalarning quyidagi yosh toifalaridan biriga kiritish yo‘li bilan amalga oshiriladi:
yetti yoshga to‘lmagan bolalar uchun axborot mahsuloti (ushbu axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi “0+” yozuvini aks ettirishi kerak);
yetti yoshga to‘lgan bolalar uchun axborot mahsuloti (ushbu axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi “7+” yozuvini aks ettirishi kerak);
o‘n ikki yoshga to‘lgan bolalar uchun axborot mahsuloti (ushbu axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi “12+” yozuvini aks ettirishi kerak);
o‘n olti yoshga to‘lgan bolalar uchun axborot mahsuloti (ushbu axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi “16+” yozuvini aks ettirishi kerak);
bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsuloti (ushbu axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi “18+” yozuvini aks ettirishi kerak).
shafqatsizlik, jismoniy va (yoki) ruhiy zo‘ravonlik, jinoyat yoki jamiyatga qarshi boshqa xatti-harakatlar tasviri yoki bayoni tarzida taqdim etiladigan;
bolalarda qo‘rquv, vahima yoki sarosima uyg‘otadigan, jumladan, kuch ishlatilmagan o‘limni, kasallikni, o‘z joniga qasd qilishni, baxtsiz hodisani, avariyani yoki falokatni va (yoki) ularning oqibatlarini inson qadr-qimmatini kamsitadigan shaklda tasvirlash yoki bayon etish tarzida taqdim etiladigan;
uyatli so‘zlar jumlasiga kirmaydigan haqoratli so‘zlar va iboralarni o‘z ichiga olgan axborot mahsulotlari kiradi.
7. Etti yoshga to‘lmagan bolalar uchun axborot mahsulotiga (“0+”) bolalarning sog‘lig‘i va rivojlanishiga zarar yetkazmaydigan axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti (shu jumladan, janri va (yoki) sujetiga muvofiq asosli ravishda, ezgulik yovuzlik ustidan g‘alaba qozonishi hamda zo‘ravonlik qurboniga nisbatan rahm-shafqat ifoda etilishi va (yoki) zo‘ravonlik qoralanishi sharti bilan jismoniy va (yoki) ruhiy zo‘ravonlikning (jinsiy zo‘ravonlik bundan mustasno) epizodik, naturalistik bo‘lmagan tasviri yoki bayonini o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti, boshqa yoshga oid toifaga kirmaydigan axborot mahsuloti kiradi.
8. Etti yoshga to‘lgan bolalar uchun axborot mahsulotiga (“7+”) yetti yoshga to‘lmagan bolalar uchun axborot mahsuloti (“0+”), shuningdek, janri va (yoki) sujetiga muvofiq asosli ravishda:
odam kasalliklari (og‘ir kasalliklar bundan mustasno) va (yoki) ular oqibatlarining inson qadr-qimmatini kamsitmaydigan shakldagi qisqa muddatli va naturalistik bo‘lmagan tasvirlari yoki bayonini;
baxtsiz hodisa, avariya, falokat yoxud kuch ishlatilmagan o‘limning ularning bolalarda qo‘rquv, vahima yoki sarosima uyg‘otishi mumkin bo‘lgan oqibatlari namoyish etilmagan, naturalistik bo‘lmagan tasviri yoki bayonini;
jamiyatga qarshi xatti-harakatlar va (yoki) jinoyat sodir etishga undamaydigan, ularni sodir etishga yo‘l qo‘yish mumkinligi asoslanmasligi va oqlanmasligi hamda ularni sodir etayotgan shaxslarga nisbatan salbiy, qoralovchi munosabat ifoda etilishi sharti bilan shunday xatti-harakatlar va (yoki) jinoyatlarning epizodik tasviri yoki bayonini o‘z ichiga olgan axborot mahsulotlari kiradi.
9. O‘n ikki yoshga to‘lgan (“12+”) bolalar uchun axborot mahsulotiga “0+” va “7+” axborot mahsuloti, shuningdek, janri va (yoki) sujetiga muvofiq asosli ravishda:
shafqatsizlik va (yoki) zo‘ravonlikning (jinsiy zo‘ravonlik bundan mustasno) qurboniga nisbatan rahm-shafqat va (yoki) shafqatsizlik, zo‘ravonlikka nisbatan salbiy, qoralovchi munosabat ifoda etilishi sharti bilan (fuqarolarning huquqlarini himoya qilish hamda jamiyat yoki davlatning qonun bilan muhofaza qilinadigan manfaatlarini himoya qilish maqsadida qo‘llanadigan zo‘ravonlik bundan mustasno) hayotdan mahrum etish yoki jarohat yetkazish jarayoni natural ko‘rsatilmagan epizodik tasviri yoki bayonini;
jamiyatga qarshi xatti-harakatlar sodir etishga (jumladan, alkogol va tarkibida spirt bo‘lgan mahsulotlar, pivo va uning asosida tayyorlanadigan ichimliklarni iste’mol qilishga, qimor o‘yinlarida ishtirok etishga, daydilik va tilanchilik bilan shug‘ullanishga) undamaydigan tasvirni yoki bayonni, narkotik vositalar, psixotrop va (yoki) gangituvchi moddalar, tamaki mahsulotlari jamiyatga qarshi xatti-harakatlarni sodir etishga yo‘l qo‘yishi mumkinligi va ular qo‘llab-quvvatlanmasligi va oqlanmasligi, ularga nisbatan salbiy, qoralovchi munosabat ifoda etilishi hamda yuqoridagi mahsulotlar, vositalar, moddalar va buyumlarni iste’mol qilish xavfli ekaniga ko‘rsatma berilishi sharti bilan epizodik ravishda tilga olingan (namoyish qilinmagan) axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsuloti kiradi.
10. O‘n olti yoshga to‘lgan bolalar (“16+”) uchun axborot mahsulotiga “0+”, “7+”, “12+” axborot mahsuloti, shuningdek, janri va (yoki) sujetiga muvofiq asosli ravishda:
baxtsiz hodisa, avariya, falokat, kasallik, o‘limning bolalarda qo‘rquv, vahima yoki sarosima uyg‘otishi mumkin bo‘lgan oqibatlari naturalistik ravishda namoyish etilmagan tasviri yoki bayonini;
shafqatsizlik va (yoki) zo‘ravonlikning (jinsiy zo‘ravonlik bundan mustasno) qurboniga nisbatan rahm-shafqat va (yoki) shafqatsizlik, zo‘ravonlikka nisbatan salbiy, qoralovchi munosabat ifoda etilishi sharti bilan (fuqarolarning huquqlarini himoya qilish hamda jamiyat yoki davlatning qonun bilan muhofaza qilinadigan manfaatlarini himoya qilish maqsadida qo‘llanadigan zo‘ravonlik bundan mustasno) hayotdan mahrum etish yoki jarohat yetkazish jarayoni naturalistik ravishda ko‘rsatilmagan tasviri yoki bayonini;
narkotik vositalar yoki psixotrop va (yoki) gangituvchi moddalar to‘g‘risidagi (ularni ko‘rsatmasdan), ularni iste’mol qilishning xavfli oqibatlari to‘g‘risidagi bunday vositalar yoki moddalarni iste’mol qilishga salbiy yoki qoralovchi munosabat ifoda etilishi yoki ularni iste’mol qilish xavfli ekani to‘g‘risida ogohlantirish mavjud bo‘lishi sharti bilan shunday holatlarni namoyish etuvchi axborotni;
jinsiy munosabatlarning jinsiy aloqaga nisbatan bo‘lgan qiziqishdan foydalanmaydigan hamda qo‘zg‘atuvchi yoki haqoratlovchi tusga ega bo‘lmagan epizodik naturalistik bo‘lmagan tasvir yoki bayonini (jinsiy tusdagi xatti-harakatlarning tasviri yoki bayoni bundan mustasno) o‘z ichiga oluvchi axborot mahsulotlari kiradi.
bolalarni ularning hayotiga va (yoki) sog‘lig‘iga xavf soladigan xatti-harakatlarni sodir etishga, jumladan, o‘z sog‘lig‘iga zarar yetkazishga, o‘z joniga qasd qilishga va shunday harakatlarni targ‘ib qilishga undaydigan;
bolalarda alkogol va tamaki mahsulotlari, giyohvandlik vositalari, psixotrop moddalar yoki aql-iroda faoliyatiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol qilish, qimor o‘yinlari, ommaviy tartibsizliklarda ishtirok etish, fohishabozlik, daydilik, tilanchilik yoki g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlarning boshqa shakllari bilan shug‘ullanish istagini paydo qiladigan;
odamlarga yoki hayvonlarga nisbatan zo‘ravonlik va shafqatsizlik qilish mumkinligini asoslaydigan yoki oqlaydigan yoxud zo‘ravonlik xatti-harakatlarini amalga oshirishga undaydigan;
oilaviy qadriyatlarni inkor etadigan, axloqsizlikni targ‘ib qiladigan, shuningdek, ota-onasiga va oilaning boshqa a’zolariga, tevarak-atrofdagilarga nisbatan hurmatsiz munosabatni shakllantiradigan;
g‘ayriqonuniy harakatlar natijasida jabrlangan bolalar to‘g‘risidagi, jumladan, bunday bolaning familiyasi, ismi, otasining ismi, ota-onasi va boshqa qonuniy vakillarining foto va videotasvirlari, bunday bolaning tug‘ilgan sanasi, uning ovozi yozilgan audiotasma, yashash joyi yoki vaqtincha turgan joyi, o‘qish yoki ish joyi to‘g‘risidagi, bunday bolaning shaxsini bevosita yoxud bilvosita aniqlashga imkon beradigan boshqa axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsulotlari kiradi.
Yoshga oid toifa belgisi noto‘g‘ri tayinlangan axborot mahsuloti yoshga oid toifa belgisi bo‘lmagan axborot mahsulotiga tenglashtiriladi.
13. Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini belgilash axborot mahsulotini ishlab chiqaruvchilar va (yoki) tarqatuvchilar tomonidan, shu jumladan, ekspertlarni jalb etgan holda, O‘zbekiston Respublikasi hududida tarqatish boshlanguniga qadar ushbu Nizomda ko‘rsatilgan mezonlarga muvofiq amalga oshiriladi.
14. Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini belgilash ekspert yoki ekspertlarni jalb etgan holda bajarilganda, axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini belgilash bilan bog‘liq xizmatlar uchun haq to‘lash va xarajatlar ushbu xizmatlarga buyurtma bergan axborot mahsulotini ishlab chiqaruvchilar yoki tarqatuvchilar tomonidan amalga oshiriladi.
15. Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ushbu mahsulotga axborot mahsuloti yoshga oid toifasining tegishli belgisini joylashtirish (markalash) uchun asos bo‘ladi.
16. Axborot mahsulotini markalash uning ishlab chiqaruvchisi va (yoki) tarqatuvchisi tomonidan unga axborot mahsulotining tegishli yoshga oid toifasi belgisini joylashtirish orqali amalga oshiriladi:
17. Axborot mahsulotining toifasi Qonun va ushbu Nizom talablariga muvofiq belgilanadi hamda axborot mahsulotining ishlab chiqaruvchilari yoki tarqatuvchilari tomonidan texnik reglamentlarga rioya etgan holda joylashtiriladigan yoshga oid toifa belgisi bilan ifodalanadi.
18. Yoshga oid toifasi turli bo‘lgan bir necha qismdan iborat axborot mahsuloti tarqatilayotganda u eng katta yoshga oid toifaga mos toifa belgisi bilan markalanadi.
19. Axborot mahsulotining yoshga oid toifa belgisi o‘z o‘lchamiga ko‘ra quyidagilar maydonining kamida besh foizini egallashi lozim:
teatr-tomosha, madaniy-ma’rifiy, ko‘ngilochar tomosha, kino va videonamoyish yoki boshqa tomosha tadbiri afishasi yoki repertuar e’loni, shuningdek, kirish chiptasi, taklifnoma va tadbirga kirish huquqini beruvchi boshqa hujjat;
audiovizual asar, kompyuter yoki boshqa elektron o‘yin, kompyuter dasturi yoki ma’lumotlar bazasining har bir nusxa manbai (jumladan, kompakt disk yoki boshqa elektron manbai)ning korpusi va (yoki) qadog‘i (boks, quti). Kompyuter va boshqa elektron o‘yinlardagi belgi yoshga oid toifa to‘g‘risidagi ma’lumotlardan tashqari uyat so‘zlar mavjudligi, o‘yinga qaramlik vujudga kelishi mumkinligi haqida ogohlantirishni o‘z ichiga olishi lozim.
Internet tarmog‘idagi axborot resurslarida axborot mahsulotining yoshga oid toifa belgisi axborot resursining barcha sahifalarida joylashtiriladi. Yoshga oid toifa belgisi umumiy manzaradan ajralib turishi va o‘qish uchun qulay bo‘lishi lozim.
20. Tomosha tadbirining namoyish qilinishi boshlanguniga qadar axborot mahsuloti tegishli belgi bilan belgilanadi. Yoshi turlicha bo‘lgan bolalarga mo‘ljallangan bir necha turdagi axborot mahsuloti namoyish qilinayotganda u eng katta yoshga oid toifa belgisi bilan markalanadi.
Ushbu belgi afishalarda hamda tomosha tadbiri o‘tkazilishi to‘g‘risidagi boshqa e’lonlarda, shuningdek, kirish chiptalari, taklifnomalar va ushbu tadbirga kirish huquqini beruvchi boshqa hujjatlarda joylashtiriladi.
21. Davriy va nodavriy bosma nashrlarda axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisi nashrning birinchi sahifasi va (yoki) titul varag‘iga joylashtiriladi, u ko‘z ilg‘ashi uchun qulay bo‘lishi hamda uning o‘lchami mahsulotning nomida ishlatilgan shrift o‘lchamiga mos bo‘lgan shriftda ishlangan bo‘lishi lozim.
22. Televideniye va radioda uzatishga, shuningdek, chakana savdo, ijara yoki prokat uchun mo‘ljallangan audio va audiovizual mahsulotning yoshga oid toifasi belgisi tegishli ravishda ommaviy axborot vositalari va bosma nashrlarda e’lon qilinadigan, shuningdek, umumiy foydalanishdagi axborot-telekommunikatsiya tarmoqlarida joylashtiriladigan teleko‘rsatuvlar va radio eshittirishlar dasturlarida, shuningdek, axborot mahsulotining assortiment ro‘yxatlari va kataloglarida joylashtiriladi.
Axborot mahsulotini tarqatuvchilar uning televideniye va radio orqali, kino va videoxizmat ko‘rsatish davomida har bir namoyishi boshlanishidan avval, shuningdek, kompyuter yoki axborot-kommunikatsiya tarmoqlaridagi elektron o‘yinlar har safar ishga tushirilganda (yuklanganda) maxsus kadr (sahifada) uning yoshga oid toifa belgisi hamda yoshga oid cheklovlar to‘g‘risida ovoz (tovush signali) hamrohligida matnli ogohlantirish joylashtirilishini ta’minlashlari shart.
Audiovizual asar uchun yoshga oid toifa belgisi uning namoyishi boshlanganidan so‘ng hamda har bir reklama tanaffusidan so‘ng ekranning burchagida kamida 8 soniya davomida namoyish qilinadi, filmning kinozalda ochiq namoyishi bundan mustasno. Ushbu belgining o‘lchami ekran (kadr) maydonining kamida besh foizini tashkil etishi lozim.
Agar audiovizual asarning davomiyligi 8 soniya yoki undan kam bo‘lsa, yoshga oid toifa belgisi butun namoyish davomida ko‘rsatiladi.
23. Bolalar uchun taqiqlangan bosma asar(nashr)larda axborot mahsulotining belgisi nashr muqovasining old tarafida joylashtirilishi shart. O‘lchamiga ko‘ra belgi muqovada ishlatilgan shrift o‘lchamiga mos bo‘lishi lozim.
Bosma nashrning elektron versiyalari, elektron va audio kitoblar nashrning bosma versiyasida ko‘rsatilgan belgining ayni o‘zi bilan markalanadi.
24. Axborot mahsulotining unda bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mavjudligini yoki mavjud emasligini, bolalarning muayyan yosh toifasiga mosligini yoki mos emasligini aniqlash bo‘yicha ekspertiza O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi qaroriga ko‘ra ekspert yoki ekspertlar tomonidan ushbu Nizomga ilova qilingan sxemaga muvofiq o‘tkaziladi.
25. Ekspertiza uchun ekspert yoki ekspertlar O‘zMAA tomonidan ekspertizadan o‘tkazilishi lozim bo‘lgan axborot mahsulotining turidan kelib chiqib, tasodifiy tanlab olish usuli asosida belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
26. Axborot mahsulotining ekspertizasi bir xil mutaxassislikka (komissiyaviy ekspertiza) yoki turli mutaxassislikka (kompleks ekspertiza) ega ikki va undan ortiq ekspert tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
27. Axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazish bilan bog‘liq xarajatlar O‘zMAA tomonidan belgilangan tartibda axborot mahsulotining ishlab chiqaruvchilari yoki tarqatuvchilari tomonidan qoplanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
28. Manfaatdor shaxslarning akkreditatsiya qilingan ekspertlar reyestridagi ma’lumotlardan foydalanishi O‘zMAAning Internet jahon axborot tarmog‘idagi rasmiy veb-sayti orqali ta’minlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
29. Ekspertlarni akkreditatsiyadan o‘tkazish tartibi, shuningdek, axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini amalga oshirishga va axborot mahsulotining unda bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mavjudligini yoki mavjud emasligini, bolalarning muayyan yosh toifasiga mosligini yoki mos emasligini aniqlash uchun ekspertizasini o‘tkazishga jalb etiladigan ekspertlar reyestrini yuritish qoidalari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan tegishli nizomga asosan belgilanadi.
30. Axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazish to‘g‘risidagi qaror O‘zMAA tomonidan jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari asosida murojaat kelib tushganidan keyin ko‘pi bilan besh kundan ko‘p bo‘lmagan muddatda qabul qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
31. Axborot mahsulotining ekspertizasini o‘tkazish muddati axborotning hajmiga bog‘liq bo‘ladi, biroq murojaat kelib tushgan paytdan e’tiboran o‘ttiz kundan oshmasligi kerak.
32. Axborot mahsulotining ekspertizasi tugagach, ekspertlar axborot mahsulotida bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotning mavjudligi yoki mavjud emasligi, uning muayyan yosh toifasiga mosligi yoki mos emasligi to‘g‘risida O‘zMAAga uch kun ichida ekspert xulosalarini yuboradi.
Keyingi tahrirga qarang.
ekspertlik tashkiloti va ekspert to‘g‘risidagi ma’lumotlar (familiyasi, ismi, otasining ismi, ma’lumoti, mutaxassisligi, mutaxassislik bo‘yicha ish staji, ilmiy darajasi, ilmiy unvoni, egallab turgan lavozimi, ish joyi);
axborot mahsulotida bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mavjudligi yoki mavjud emasligi, uning bolalarning muayyan yosh toifasiga mosligi yoki mos emasligi, axborot mahsuloti belgisiga mosligi yoki mos emasligi to‘g‘risida xulosa.
34. Komissiyaviy ekspertizada ekspertlar qo‘yilgan masalalar bo‘yicha yakdil fikr bildirsalar, ekspert xulosasi shu ekspertizaning o‘tkazilishida ishtirok etgan barcha ekspertlar tomonidan imzolanadi. Ziddiyatlar vujudga kelganda har bir ekspert ziddiyat kelib chiqishiga sabab bo‘lgan masalalar bo‘yicha alohida ekspert xulosasini beradi. Kompleks ekspertizaning o‘tkazilishida ishtirok etgan har bir ekspert ekspert xulosasining u o‘tkazgan tadqiqotlar bayon etilgan qismini imzolaydi va shu qism uchun javobgar bo‘ladi.
Keyingi tahrirga qarang.
36. Ekspert xulosasi mavjud bo‘lgan axborot mahsulotining aylanish sohasi o‘zgargan taqdirda ushbu axborot mahsuloti uchun boshqa ekspert xulosasini olish talab etilmaydi.
O‘zbekiston Respublikasining mavjud konstitutsiyaviy tuzumini, hududiy yaxlitligini zo‘rlik bilan o‘zgartirishga da’vat qilish;
urush, zo‘ravonlik va terrorizmni, shuningdek, diniy ekstremizm, separatizm va aqidaparastlik g‘oyalarini targ‘ib qilish;
milliy, irqiy, etnik yoki diniy adovatni qo‘zg‘atuvchi ma’lumotlar, shuningdek, fuqarolarning sha’ni, qadr-qimmatini tahqirlovchi, ularning shaxsiy hayotlariga aralashuvchi axborotlarni tarqatish;
Keyingi tahrirga qarang.
qonun hujjatlariga muvofiq jinoiy va o‘zga javobgarlikka sabab bo‘ladigan boshqa harakatlarni keltirib chiqaruvchi materiallar aniqlanganda, ekspert (ekspertlar) zudlik bilan O‘zMAAni, Internet tarmog‘idagi mazkur axborot resurs(lari)ining identifikatsion ma’lumotlarini taqdim etgan holda xabardor qiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zMAA ekspert(lar)dan ushbu Nizomning 37-bandida ko‘zda tutilgan ma’lumotlarni olgandan so‘ng, Internet tarmog‘ining identifakatsiya qilingan axborot resursi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni belgilangan tartibda ekspertizadan o‘tkazish va mazkur resurslarga kirishni cheklash uchun vakolatli organga yuboradi.
Keyingi tahrirga qarang.
38. Axborot mahsulotining muayyan yosh toifasi belgisiga mosligi uchun javobgarlik axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini amalga oshirgan, shuningdek, yosh toifalariga muvofiqligi yuzasidan ekspertiza o‘tkazgan ekspertlar zimmasiga yuklanadi.
39. Ekspert xulosasiga muvofiq O‘zMAA tomonidan axborot mahsulotini ishlab chiqaruvchilar va tarqatuvchilarga bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotlardan himoya qilishga oid qonun hujjatlari talablari buzilganligi hollarini, shuningdek, ularga imkon beruvchi sabablar va shart-sharoitlarni bartaraf etish hamda ularning oldini olish uchun ko‘rsatma yuboriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
40. O‘zbekiston Respublikasining bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchiligiga rioya etilishi yuzasidan davlat nazorati O‘zMAA, Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi hamda boshqa vakolatli davlat organlari tomonidan ularning vakolatlari doirasida amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
41. Qonunda va ushbu Nizomda belgilangan talablarga javob bermaydigan axborot bilan bolalarning hayoti va sog‘ligiga yetkazilgan zarar qonunchilikka muvofiq qoplanishi lozim.
42. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilik talablari buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar belgilangan tartibda javob beradilar.
Axborot mahsulotining yoshga oid tasniflarini aniqlash mezonlari hamda uni ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida Nizomga
ILOVA
ILOVA
Keyingi tahrirga qarang.
1. Ushbu Nizom “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq (keyingi o‘rinlarda Qonun deb ataladi) bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi (keyingi o‘rinlarda maxsus vakolatli davlat organi deb ataladi) tomonidan ekspertlarni akkreditatsiya qilishning yagona tartibini, shuningdek, bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mahsulotlarini yoshga oid tasniflash uchun jalb etiladigan ekspertlar Reyestrini yuritish qoidalarini belgilaydi.
akkreditatsiya — bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mahsulotlarini yoshga oid tasniflash maqsadida jalb etiladigan ekspert maqomini olish uchun ariza beruvchi yuridik va jismoniy shaxslarning qo‘yiladigan talablarga mosligini maxsus vakolatli davlat organi tomonidan rasman tasdiqlash tartibi;
bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mahsulotlarini yoshga oid tasniflash maqsadida jalb etiladigan ekspertlar reyestri (keyingi o‘rinlarda ekspertlar reyestri deb ataladi) — bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mahsulotlarini yoshga oid tasniflash maqsadida jalb etiladigan ekspertlar to‘g‘risidagi himoyalangan ma’lumotlar bazasi.
3. O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi (keyingi o‘rinlarda O‘zMAA deb ataladi) maxsus vakolatli davlat organi hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Akkreditatsiyadan o‘tish maqsadida murojaat qiluvchi jismoniy shaxslar oliy ma’lumotga, maxsus bilimlarga, jumladan, pedagogika, yosh psixologiyasi, yosh fiziologiyasi, bolalar psixiatriyasi sohalariga oid bilimlarga ega bo‘lishi lozim.
5. Akkreditatsiyadan o‘tish maqsadida murojaat qiluvchi yuridik shaxslar o‘z shtatlarida jismoniy shaxslarga nisbatan qo‘yiladigan talablarga javob beradigan kamida uch nafar mutaxassisga yoki ular bilan shartnomaviy munosabatlarga ega bo‘lishi lozim.
Akkreditatsiyadan o‘tish maqsadida murojaat qilgan yuridik shaxslar ushbu Nizom talablariga mos kelganda O‘zMAA ularga bolalar sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mahsulotlarini ekspert tashkiloti sifatida (keyingi o‘rinlarda ekspert tashkiloti deb ataladi) yoshga oid tasniflash va ekspertizadan o‘tkazish huquqini beruvchi akkreditatsiya attestatini beradi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ariza beruvchilarni akkreditatsiya qilish tartibi ushbu Nizomning 1-ilovasidagi sxemaga muvofiq amalga oshiriladi.
6. Akkreditatsiya uchun arizachilar ushbu Nizomning 2 va 2a ilovalaridagi shakllar bo‘yicha O‘zMAAga akkreditatsiya attestatini taqdim etish to‘g‘risida ariza beradi. Ushbu ariza arizachi tomonidan (jismoniy shaxs) yoki yuridik shaxs nomidan ish yuritish huquqiga ega bo‘lgan shaxs tomonidan imzolanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
8. Arizada ekspertiza qilinishi rejalashtirilayotgan axborot mahsulotining turlari hamda arizachining ekspertlik faoliyati sohalari (pedagogika, yoshga oid psixologiya, yoshga oid fiziologiya, bolalar psixiatriyasi, din, madaniyat va h.k.) ko‘rsatiladi.
9. Arizaga arizachining ekspertlarga va ekspert tashkilotlariga qo‘yiladigan talablarga mosligini tasdiqlovchi quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:
10. O‘zMAA ariza bergan arizachilar bo‘yicha vakolatli davlat hokimiyati organlaridan Yuridik shaxslarning yagona davlat reyestri va Yakka tartibdagi tadbirkorlarning yagona davlat reyestridan ko‘chirmalarni so‘rab olish huquqiga ega.
Keyingi tahrirga qarang.
11. Ariza va unga ilova qilinadigan hujjatlar O‘zMAAga arizachi tomonidan bevosita, pochta orqali jo‘natish yo‘li bilan yoki Internet tarmog‘idagi “Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali” davlat axborot tizimi (keyingi o‘rinlarda YIDXP deb ataladi) yoki O‘zMAAning rasmiy veb-sayti orqali elektron shaklda taqdim etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
12. Ariza va unga ilova qilinadigan hujjatlar ro‘yxat bo‘yicha qabul qilinadi va uning qabul qilib olingan sanasi ko‘rsatilgan nusxasi arizachiga qaytariladi.
13. Ariza va unga ilova qilinadigan hujjatlar pochta orqali yoki YIDXP yoki O‘zMAAning rasmiy veb-sayti orqali taqdim etilganda arizachi hujjatlar qabul qilingani haqida elektron shaklda tegishli xabarnomani oladi.
Keyingi tahrirga qarang.
14. Ariza ushbu Nizomda belgilangan talablarni buzgan holda rasmiylashtirilgan va (yoki) arizaga ilova qilingan hujjatlar to‘liq hajmda taqdim etilmagan bo‘lsa, O‘zMAA ariza va unga ilova qilingan hujjatlar ro‘yxatga olingan kundan e’tiboran 5 ish kuni mobaynida akkreditatsiya qilish mumkin emasligi va hujjatlarni qaytarish to‘g‘risida arizachiga xabarnoma jo‘natadi (keyingi o‘rinlarda xabarnoma deb ataladi).
Keyingi tahrirga qarang.
Ariza va hujjatlar elektron shaklda taqdim etilganda arizachiga 5 ish kuni mobaynida xabarnoma elektron shaklda jo‘natiladi.
16. Akkreditatsiya to‘g‘risidagi arizalarni ko‘rib chiqish, akkreditatsiya qilish, akkreditatsiya qilishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qilish, akkreditatsiyani to‘xtatib turish yoki bekor qilish to‘g‘risidagi masalalarni hal etish maqsadida O‘zMAA huzurida Ekspert komissiyasi (keyingi o‘rinlarda Komissiya deb ataladi) tashkil etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
17. Komissiya tarkibi O‘zMAA mansabdor shaxslaridan hamda boshqa ijro etuvchi hokimiyat organlari, ilmiy va boshqa tashkilotlarning jalb etiladigan mutaxassislaridan shakllantiriladi. Komissiya tarkibi O‘zMAA Bosh direktori tomonidan tasdiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
18. Komissiya ariza va unga ilova qilinadigan hujjatlar qabul qilingan kundan e’tiboran 30 ish kunidan oshmagan muddatda taqdim etilgan hujjatlar asosida arizachining belgilangan talablarga muvofiqligini tekshiradi hamda taqdim etilgan hujjatlar va suhbat natijalari asosida akkreditatsiya qilish yoki akkreditatsiya qilishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
19. Akkreditatsiya qilish to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan e’tiboran 5 ish kunidan oshmagan muddatda arizachiga akkreditatsiya to‘g‘risida xabarnoma bevosita topshiriladi yoki buyurtma pochta bilan yuboriladi yoki ushbu Nizomning 3-ilovasiga muvofiq shakl bo‘yicha akkreditatsiya to‘g‘risidagi attestat elektron ko‘rinishda yuboriladi.
20. Akkreditatsiya attestati O‘zMAA Bosh direktori yoki uning birinchi o‘rinbosari tomonidan imzolanadi va bu haqda ekspertlar reyestriga tegishli qayd kiritiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
21. Komissiya tomonidan akkreditatsiya qilishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qilinganda, O‘zMAA bunday qaror qabul qilingan kundan e’tiboran 5 ish kuni mobaynida arizachiga rad etishning sabablarini ko‘rsatgan holda xabarnomani topshiradi yoxud uni pochta orqali yuboradi.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Akkreditatsiya qilishni rad etish to‘g‘risidagi qaror Komissiya tomonidan o‘tkaziladigan suhbat natijalariga ko‘ra, shuningdek, ariza va (yoki) unga ilova qilingan hujjatlarda qasddan yolg‘on axborot ko‘rsatilgan hollarda qabul qilinadi.
23. Arizachi akkreditatsiya qilishni rad etish to‘g‘risidagi qaror yuzasidan qonunchilikda belgilangan tartibda shikoyat qilish huquqiga ega.
24. Akkreditatsiyaning amal qilish muddati besh yilni tashkil etadi. Yangi muddatga akkreditatsiya qilish ekspertning arizasi asosida ushbu Nizomga muvofiq amalga oshiriladi.
25. Akkreditatsiya to‘g‘risidagi hujjat yuridik shaxsning nomi, joylashgan manzili, shuningdek, jismoniy shaxs, shu jumladan, yakka tartibdagi tadbirkorning ismi, familiyasi, otasining ismi (agar bo‘lsa), yashash joyi, shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarning rekvizitlari o‘zgargan taqdirda qayta rasmiylashtirilishi lozim.
26. Akkreditatsiyani qayta rasmiylashtirish uchun akkreditatsiyadan o‘tgan ekspert va (yoki) uning huquqiy vorislari akkreditatsiyani qayta rasmiylashtirish to‘g‘risidagi arizani, amaldagi akkreditatsiya attestatining aslini yoki shaxsni tasdiqlovchi hujjatning nusxasini O‘zMAAga taqdim etadi yoki topshirilganlik to‘g‘risidagi xabarnoma bilan birgalikda buyurtma pochta orqali yuboradi.
Keyingi tahrirga qarang.
27. O‘zMAA quyidagi hollarda akkreditatsiyaning amal qilishini to‘xtatib turish to‘g‘risida qaror qabul qiladi:
Keyingi tahrirga qarang.
akkreditatsiya qilingan ekspertlar va ekspert tashkiloti tomonidan akkreditatsiyani to‘xtatib turish to‘g‘risida ariza berilganda;
akkreditatsiya qilingan ekspert yoki ekspert tashkiloti faoliyatida axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazishda qoidabuzarliklar aniqlanganda, shu jumladan, axborot mahsulotining yosh tasnifini belgilashda xatoliklarga yo‘l qo‘yilganda, axborot mahsulotini ekspertizadan o‘tkazishning belgilangan muddatiga rioya etilmaganda;
ekspert tashkilotining ekspertlari soni ushbu Nizomning 5-bandi talablariga javob bermaydigan darajada qisqartirilganda.
28. Ushbu Nizomning 27-bandida nazarda tutilgan asoslarga ko‘ra akkreditatsiya attestatining amal qilishi olti oy muddatga to‘xtatib turiladi.
29. Qoidabuzarliklar aniqlangani munosabati bilan akkreditatsiyasining amal qilishini to‘xtatib turish to‘g‘risida qaror qabul qilingan ekspert yoki ekspert tashkiloti ushbu Nizomning 28-bandida ko‘rsatilgan davr mobaynida O‘zMAAga qoidabuzarliklarning sabablari haqida ma’lumot, shuningdek, bundan buyon qoidabuzarliklarga yo‘l qo‘ymaslik yuzasidan ko‘rilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida hisobot taqdim etishlari lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
30. Ushbu ma’lumot belgilangan muddatda taqdim etilmaganda O‘zMAA akkreditatsiyani bekor qilish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
31. Ushbu Nizomning 27-bandi ikkinchi xatboshiga muvofiq to‘xtatib turilgan akkreditatsiya attestatining amal qilishini qayta tiklash akkreditatsiya qilingan ekspert yoki ekspert tashkilotining arizasi asosida amalga oshiriladi.
32. Akkreditatsiya attestatining amal qilish muddati uning amal qilishi to‘xtatib turilgan vaqtga uzaytirilmaydi.
ekspertlik faoliyatini amalga oshirayotganda olingan hamda davlat, tijorat va qonun bilan himoya qilinadigan boshqa sirni tashkil etuvchi ma’lumotlarning maxfiyligi ta’minlanmaganda yoxud bunday ma’lumotlardan ular taqdim etilgan maqsaddan boshqa maqsadda foydalanilganda;
ariza va (yoki) unga ilova qilingan hujjatlarda soxta yoki buzib ko‘rsatilgan axborot taqdim etilgani aniqlanganda;
akkreditatsiya qilingan ekspert va ekspert tashkiloti ushbu Nizomga muvofiq qo‘yilgan talablarga mos emasligi aniqlanganda, shuningdek, ular tomonidan ishlab chiqaruvchilar bilan tuzilgan shartnomalarning shartlari surunkali buzilganda;
34. Akkreditatsiya attestatining amal qilishini to‘xtatib turish, tugatish, shuningdek, uni qayta kuchga kiritish to‘g‘risidagi ma’lumotlar Ekspertlar reyestriga kiritiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
akkreditatsiya qilingan ekspert yoki ekspert tashkiloti ekspertizadan o‘tkazishga haqli axborot mahsulotining turi to‘g‘risida;
akkreditatsiya attestatining amal qilishini to‘xtatib turish va qayta tiklash to‘g‘risidagi qarorlar qabul qilinishi uchun asoslar va ular qabul qilingan sanalar;
akkreditatsiya qilingan ekspertlar va ekspert tashkilotlari tomonidan o‘tkazilgan ekspertizalar to‘g‘risida ma’lumot.
36. Ekspertlar reyestri begona odamlar kirishi taqiqlangan joylarda saqlanadigan va ishlatiladigan elektron manbalarda, axborotni yo‘q qilish, bloklash, o‘g‘irlash yoki o‘zgartirishning oldini oladigan shart-sharoitlarda yuritiladi.
37. Ekspertlar reyestriga tegishli qaydni kiritish uchun O‘zMAA tomonidan belgilangan tartibda qabul qilingan qaror asos bo‘ladi.
Keyingi tahrirga qarang.
38. Ekspertlar reyestriga akkreditatsiyadan o‘tkazish, akkreditatsiyaning amal qilishini to‘xtatib turish, qayta tiklash va bekor qilish to‘g‘risida qaydlarni kiritish qaror qabul qilingan kundan e’tiboran besh ish kuni ichida amalga oshiriladi.
39. Manfaatdor tomonlarning Ekspertlar reyestridagi ma’lumotlardan (ekspertlar tarkibi, ularning ism-shariflari, lavozimlari, unvonlari, elektron pochta manzillari) foydalanish imkoniyati O‘zMAAning rasmiy veb-sayti orqali ta’minlanadi. Komissiya faoliyati va komissiya a’zolari to‘g‘risida batafsil ma’lumotlardan foydalanish O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq cheklangan.
Keyingi tahrirga qarang.
40. Akkreditatsiya qilingan ekspertlar va ekspert tashkilotlari o‘z faoliyatini amalga oshirishda O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga va ushbu Nizom talablariga rioya etishlari shart.
41. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi yuzasidan davlat nazorati O‘zMAA, O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi va boshqa vakolatli davlat organlari tomonidan ularning vakolatlari doirasida amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
42. Ushbu Nizom talablari buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilikda belgilangan tartibda javobgar bo‘ladilar.
Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasida maxsus vakolatli davlat organi tomonidan ekspertlarni akkreditatsiya qilish tartibi to‘g‘risida Nizomga
1-ILOVA
1-ILOVA
Keyingi tahrirga qarang.
Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasida maxsus vakolatli davlat organi tomonidan ekspertlarni akkreditatsiya qilish tartibi to‘g‘risida Nizomga
2-ILOVA
2-ILOVA
Akkreditatsiya qilish to‘g‘risida | |||||||||
ARIZA | |||||||||
(jismoniy shaxslar uchun) | |||||||||
1. Familiyasi, ismi va otasining ismi (agar mavjud bo‘lsa) ______________________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
2. Yashash joyi manzili __________________________________________________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
3. Shaxsini tasdiqlovchi hujjat ma’lumotlari _______________________________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
4. Telefon raqami______________________________________________________________________ | |||||||||
5. Elektron pochta manzili _______________________________________________________________ | |||||||||
6. Ekspertizadan o‘tkazilishi rejalashtiriladigan axborot mahsulotining turi ______________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
7. Oliy ma’lumotga egaligini tasdiqlovchi hujjatlarning rekvizitlari ___________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
8. Ish joyi ___________________________________________________________________________ | |||||||||
9. Ish staji ___________________________________________________________________________ | |||||||||
10. Qo‘shimcha ta’limga egalik to‘g‘risida ma’lumotlar __________________________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
11. Ilova qilingan hujjatlar ro‘yxati: _____________________________________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
_________ |
Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasida maxsus vakolatli davlat organi tomonidan ekspertlarni akkreditatsiya qilish tartibi to‘g‘risida Nizomga
2a-ILOVA
2a-ILOVA
Akkreditatsiya qilish to‘g‘risida | |||||||||
ARIZA | |||||||||
(yuridik shaxslar uchun) | |||||||||
1. To‘liq nomi__________________________________________________________________________ | |||||||||
2. Qisqartirilgan nomi (agar mavjud bo‘lsa) _________________________________________________ | |||||||||
3. Tashkiliy-huquqiy shakli ______________________________________________________________ | |||||||||
4. Joylashgan manzili __________________________________________________________________ | |||||||||
5. Telefon raqami ______________________________________________________________________ | |||||||||
6. Elektron pochta manzili _______________________________________________________________ | |||||||||
7. Oliy ma’lumot va maxsus bilimlarga ega ekspertizadan o‘tkazuvchi mutaxassislarining soni__________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
8. Mutaxassislarning oliy ma’lumotga egaligini tasdiqlovchi hujjatlar rekvizitlari _______________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
9. Mutaxassislarning ish staji ___________________________________________________________ | |||||||||
10. Mutaxassislarning qo‘shimcha ta’lim olganliklari to‘g‘risida ma’lumotlar _______________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
11. Ekspertizadan o‘tkazilishi rejalashtirilgan axb�rot mahsulotining turi________________________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
Ilova qilingan hujjatlar ro‘yxati: ________________________________________________________ | |||||||||
_____________ | |||||||||
Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasida maxsus vakolatli davlat organi tomonidan ekspertlarni akkreditatsiya qilish tartibi to‘g‘risida Nizomga
3-ILOVA
3-ILOVA
O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbining tasviri | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
(akkreditatsiya qiluvchi organning nomi) | |||||||||
Ekspertning bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish sohasidagi maxsus davlat organi — O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligida akkreditatsiya qilinganligi to‘g‘risida | |||||||||
ATTESTAT | |||||||||
№ ____________ | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
(akkreditatsiya qilingan ekspert yoki ekspert tashkilotining F.I.O.) | |||||||||
_____________________________________________________________________ | |||||||||
(akkreditatsiya qilingan ekspert (ekspert tashkiloti) axborot mahsulotining turi) | |||||||||
Berilgan sanasi ____________________ | |||||||||
Amal qilish muddati ____________ | |||||||||
Akkreditatsiya qilgan organning rahbari _____________________________________________________ | |||||||||
MO‘ | |||||||||
Keyingi tahrirga qarang.
1. Ushbu Nizom “Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq (keyingi o‘rinlarda Qonun deb ataladi) bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan yoki bolalarning yoshga oid toifalari bo‘yicha tasniflangan axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsulotining aylanishida ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar, dasturiy-apparat va texnika vositalariga doir talablarni o‘rnatish tartibini belgilaydi.
2. Ushbu Nizomda markalanmagan axborot mahsuloti — axborot mahsulotining yoshga oid toifa belgisi bo‘lmagan axborot mahsuloti atamasi qo‘llanadi.
3. Aloqa xizmatlari ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomalar asosida Internet tarmog‘i orqali tarqatiladigan axborotdan foydalanish imkoniyatini taqdim etishni nazarda tutadigan aloqa xizmatlari ko‘rsatuvchi aloqa operatorlari bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilik qoidalarining ijro etilishi uchun tegishli shartnomalarda mustahkamlab qo‘yilgan darajada javobgardir.
4. Jamoat joylarida bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotning bolalarni bunday axborotdan himoya qilishni ta’minlashga doir ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar, dasturiy-apparat va texnika vositalarini qo‘llamasdan aylanishiga ruxsat etilmaydi.
5. Tomosha tadbiri orqali bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsulotining namoyishidan avval bevosita tomosha tadbiri boshlanishidan avval tegishli yoshga oid toifalardagi bolalarning unda bo‘lishiga ruxsat etilmasligi yoki cheklangani haqida tovushli ogohlantirish eshittiriladi.
6. Bolalarning ularning yoshga oid toifasiga mos kelmaydigan axborot mahsuloti namoyish etiladigan tomosha tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazishda ishtirok etishiga ruxsat etilmaydi.
7. Quyidagilardan tashqari holatlarda markalanmagan axborot mahsulotining aylanishiga ruxsat etilmaydi:
O‘zbekiston Respublikasining ta’lim to‘g‘risidagi qonunchiligiga muvofiqta’lim jarayonida foydalanishga tavsiya qilingan yoki ruxsat etilgan darsliklar va o‘quv qo‘llanmalari;
ijtimoiy-siyosiy yoki ishlab chiqarish-amaliy tusdagi axborotni tarqatishga ixtisoslashgan davriy bosma nashrlar.
8. Bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotni o‘z ichiga olgan reklama mahsulotlarini bukletlar, bilbordlar, bannerlar, LED va LCD ekranlarda va bolalar ommaviy axborot vositalari yoki Internet tarmog‘i resurslaridan foydalanmasdan olishi mumkin bo‘lgan boshqa joylarda tarqatish taqiqlanadi.
9. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishni ta’minlash maqsadida Internet jahon tarmog‘idan foydalanishda axborot quyidagicha tarqatiladi:
ta’lim muassasalarida — himoya dasturlarining to‘plamidan foydalangan, shuningdek, “ZiyoNET” ta’lim tarmog‘iga ulangan holda;
Internet tarmog‘idan jamoaviy foydalanish joylarida Internet tarmog‘idan, shuningdek, audiovizual mahsulot, shu jumladan, o‘yinlardan foydalanishning har bir texnik vositasida (shaxsiy kompyuter, o‘yin qurilmasi, 3D ko‘zoynak va boshqalar) axborot mahsulotining yoshga oid toifasi belgisini ko‘rsatgan holda. Internet tarmog‘idan jamoaviy foydalanish punktlarining egalari o‘z foydalanuvchilariga yoshga oid toifaga mos kelmaydigan axborotdan va taqiqlangan axborot mahsulotidan foydalanishga imkoniyat bergani uchun javobgar bo‘ladi.
Ta’lim muassasalarida, shuningdek, Internet jahon axborot tarmog‘idan foydalanish imkoniyati ta’minlanadigan va (yoki) boshqa axborot-kommunikatsiya tarmoqlari orqali xizmat ko‘rsatiladigan joylarda ko‘rsatuvlarni translatsiya qilishda bolalarning axborot xavfsizligini ta’minlashning axborot-dasturiy va texnik vositalarini qo‘llash hamda O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi (keyingi o‘rinlarda O‘zMAA deb ataladi) tomonidan belgilanadigan boshqa talablarga rioya qilish lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Internet tarmog‘i axborot resurslarining egalari axborot mahsulotining uni tarqatish shaklidan qat’i nazar, yoshga oid tasnifi to‘g‘risida xabardor qilishlari shart.
Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifi belgisi Internet tarmog‘i axborot resursining u yoki bu axborot materialini ko‘rish mumkin bo‘lgan sahifasida joylashtirilishi lozim.
Axborot-kommunikatsiya tarmoqlari, shu jumladan, Internet tarmog‘i orqali tarqatiladigan axborotdan foydalanish imkoniyati bolalarning bo‘lishi ruxsat etilgan joylarda Internet tarmog‘idan foydalanish imkoniyatini ta’minlayotgan shaxs tomonidan bolalarni himoya qilishning ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlari, dasturiy-apparat vositalaridan qo‘llanish sharti bilan taqdim etiladi.
10. Teleradiouzatuvchilar bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot mahsulotining tarqatilishiga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha zarur chora-tadbirlarni ko‘radilar. Agar bunday teleradiodasturlar efirga kodlanmagan shaklda (analog formatda) uzatilayotgan bo‘lsa, ulardan avval tovushli ogohlantirish eshittirilishi hamda ko‘rsatuv avvalida kamida 8 soniya davomida vizual (tovushli) belgi ko‘rsatilishi lozim.
Bolalarning bo‘lishiga ruxsat etilgan joylarda faoliyat yuritayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning rahbarlari avvaldan o‘rnatilgan himoya dasturlari to‘plamiga ega teleradiouzatish tizimlariga ulanish bo‘yicha chora ko‘rishlari lozim.
Bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan axborot mahsuloti tele va radiouzatish orqali soat 6 dan 22 gacha tarqatilishi taqiqlanadi, foydalanish yoki tinglash uchun faqat pulli asosda, dekodlash texnik vositalarini qo‘llagan holda taqdim etiladigan tele va radiodasturlar, ko‘rsatuvlar bundan mustasno.
11. Gazetalar, shaxslarning keng doirasi uchun, shu jumladan, bolalarning bo‘lishiga ruxsat etilgan joylarda tarqatiladigan bosma va boshqa matbaa mahsulotining birinchi va oxirgi sahifasida bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborot bo‘lmasligi lozim.
Bolalar uchun taqiqlangan axborotni o‘z ichiga olgan axborot mahsulotining bosma mahsulot ko‘rinishida bolalar bo‘lishiga ruxsat etilgan joylarda mahkam berkitilgan o‘ramda tarqatilishiga ruxsat etiladi.
Bolalar uchun taqiqlangan axborotni ular uchun mo‘ljallangan ta’lim muassasalarida, tibbiyot, sanatoriy-kurort, jismoniy tarbiya va sport tashkilotlarida, madaniyat, bolalarni dam oldirish va sog‘lomlashtirish joylarida yoki ushbu tashkilotlar chegarasidan kamida 500 metr masofada tarqatilishiga ruxsat etilmaydi.
12. Kutubxonalar, axborot-resurs markazlari foydalanuvchisi bolalar bo‘lgan axborotni tarqatishda axborot tarqatuvchilari:
axborot mahsulotining Qonun talablariga muvofiqberilishi hamda axborot mahsuloti belgisining katalogda aks ettirilishi bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rishi;
bolalar foydalanishiga ruxsat etilgan kompyuterlarda himoya dasturlarini o‘rnatish bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rishi;
o‘zlari o‘tkazayotgan tomosha, madaniy-ommaviy tadbirlar to‘g‘risida e’lonlar, afishalar, axborot materiallarining markalanishini ta’minlashi;
bolalarning axborot xavfsizligini ta’minlashga doir, shu jumladan, kutubxonadan foydalanuvchilarga internet-resurslardan foydalanish imkoniyatini yaratishda ma’muriy, tashkiliy, texnik va dasturiy-apparat vositalarining qo‘llanishini ta’minlashi;
kutubxonalar, axborot-kutubxona markazlari va axborot-resurs markazlarining xodimlari va foydalanuvchilarini Qonun bilan keng tanishtirish bo‘yicha seminarlar, yig‘ilishlar va boshqa tadbirlar o‘tkazishi shart.
13. Internet tarmog‘i va uyali radiotelefon aloqasi tarmoqlari xizmatlari provayderlari, Internet tarmog‘idan jamoaviy foydalanish joylarining egalari va ma’murlari bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar ko‘rishlari, texnik, dasturiy-apparat vositalaridan foydalanishlari lozim.
14. Reklama mahsulotlarini bukletlar, bilbordlar, bannerlar, LED va LCD ekranlarda va bolalar ommaviy axborot vositalari yoki Internet tarmog‘i resurslaridan foydalanmasdan olishi mumkin bo‘lgan boshqa joylarda tarqatuvchilar bolalarning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotning tarqatilishiga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar ko‘rishlari shart.
15. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir ma’muriy chora-tadbirlarga quyidagilar kiradi:
Qonunning 16-17-moddalari hamda Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini aniqlash mezonlari hamda uni ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq axborot mahsulotiga belgi berish va uni joylashtirish va (yoki) axborot mahsuloti to‘g‘risida matnli ogohlantirishni joylashtirishning tartib-tamoyillari;
bolalarning ommaviy namoyishda, ommaviy ijroda, tomosha tadbiri orqali bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsulotini namoyish qilishda, agar ular tashkil etilsa va (yoki) o‘tkazilsa, hozir bo‘lishining shart-sharoitlari;
Qonunning 19-moddasiga va Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini aniqlash mezonlari hamda uni ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq ravishda efir va kabel, tele va radiouzatish, Internet tarmog‘i va harakatchan radiotelefon aloqa tarmoqlari orqali, bolalar bo‘lishiga ruxsat etilgan joylarda tarqatiladigan bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsuloti va uning qismlarining aylanishiga doir qo‘shimcha talablar;
bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsuloti aylanayotgan joylarda bo‘lgan shaxslarning bolalarning axborot xavfsizligini ta’minlash va bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish zarurligi to‘g‘risida xabardorligini oshirishga qaratilgan bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish chora-tadbirlari;
bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilikni buzishning oldini olish, aniqlash va bartaraf etishga qaratilgan tartib-taomillar;
b) xizmat majburiyatlariga bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsulotining aylanishini tashkil etish va amalga oshirish kiradigan xodimlarni bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish talablari bilan, ushbu sohaga aloqador qonunchilik hujjatlari bilan tanishtirish;
v) bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsuloti aylanishining o‘ziga xos jihatlarini hisobga olgan holda bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlarni qo‘llash uchun hamda ularni qo‘llash tartibini tekshirish uchun mas’ul xodimni tayinlash;
g) bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi, bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir qo‘llanilayotgan ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar 15-bandining “a” kichik bandiga asosan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarga muvofiqligi bo‘yicha quyidagilarni nazarda tutuvchi ichki nazoratni amalga oshirish:
O‘zbekiston Respublikasining bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchiligi buzilgani, shu jumladan, bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir qo‘llanilayotgan ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlar Axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini aniqlash mezonlari hamda uni ekspertizadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq emasligi, shuningdek, bolalar ular o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan axborotdan foydalanish imkoniyatiga egaligi to‘g‘risida ariza va shikoyatlarni ko‘rib chiqish va bunday ariza va shikoyatlarni O‘zbekiston Respublikasining “Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq ko‘rib chiqish natijalari to‘g‘risida asoslangan javob yo‘llash;
bolalarning ular o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan axborotdan foydalanish imkoniyatiga egaligi to‘g‘risida kelib tushgan ariza va shikoyatlarning sabablari va shart-sharoitlarini aniqlash va ularni bartaraf etishga doir chora-tadbirlar ko‘rish.
16. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir tashkiliy chora-tadbirlarga quyidagilar kiradi:
hamma kirishi uchun ochiq binolar va joylarda ushbu Nizom 15-bandining “a” kichik bandiga muvofiq qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni joylashtirish hamda ular haqidagi ma’lumotlarni turli vositalar orqali aholiga yetkazish;
bolalar uchun taqiqlangan axborot mahsulotining aylanishini amalga oshiruvchi ishlab chiqaruvchi va (yoki) tarqatuvchining Internet tarmog‘idagi rasmiy saytida ushbu Nizom 15-bandining “a” kichik bandiga muvofiq qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni, shuningdek, ma’muriy va tashkiliy chora-tadbirlarni qo‘llash to‘g‘risidagi ma’lumotlarni joylashtirish va ko‘rsatib o‘tilgan hujjatlardan erkin foydalanish imkoniyatini ta’minlash;
telekommunikatsiyalar operatorlari va provayderlari, ommaviy axborot vositalarining (keyingi o‘rinlarda OAV deb ataladi) majburiyatlarini belgilash bilan bog‘liqtadbirlar, targ‘ibot va ta’lim (mediata’lim) tadbirlarini o‘tkazish, OAV uchun etika standartlarini joriy qilish va ularga rioya etish, OAVni bolalarning ijtimoiy, intellektual va madaniy jihatdan har tomonlama va barkamol rivojlanishiga xizmat qiladigan axborot va materiallarni tarqatishga rag‘batlantirish va hokazo.
17. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishni ta’minlashning Internet tarmog‘i, tele va radiouzatish, mobil aloqa tarmoqlari orqali tarqatiladigan axborotdan foydalanish imkoniyatini taqdim etishda qo‘llanadigan dasturiy-apparat va texnik vositalariga quyidagilar kiradi:
Internet tarmog‘idagi saytlarda joylashtirilgan bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan axborotdan foydalanishni cheklash vositalari;
bolalar o‘rtasida tarqatilishi taqiqlangan hamda tele va radiouzatish, mobil aloqa vositalari orqali tarqatiladigan axborot mahsulotidan foydalanishni cheklovchi dekodlaydigan texnik vositalar;
foydalanishni bloklash vositalari, foydalanishni cheklash vositalari, kontentni filtrlash vositalari, foydalanishni nazorat qilish vositalari, shuningdek, axborotdan foydalanish imkoniyatini taqdim etishda bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishni ta’minlaydigan boshqa dasturiy va texnik vositalar.
Internet, televideniye va radioeshittirishlar, uyali aloqa tarmoqlari orqali tarqatiladigan axborotdan foydalanishni cheklash shartlari litsenziya shartnomalarida va telekommunikatsiya xizmatlari ko‘rsatish shartlarida nazarda tutiladi.
18. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishni ta’minlashning tomosha tadbirlari orqali tarqatiladigan axborotdan foydalanish imkoniyatini taqdim etishda qo‘llanadigan dasturiy-apparat va texnik vositalariga tovushli yoki matnli tarzda yoshga oid cheklovlar to‘g‘risida xabardor qilish vositalari kiradi.
19. Qonunni, shuningdek, ushbu Nizom talablarini amalga oshirish axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini, axborot mahsulotining aylanishini yoxud uning aholi, shu jumladan, bolalar kirishi uchun ochiqbo‘lgan joylarda namoyishini amalga oshirgan subyektlar zimmasiga yuklanadi.
20. Oilalarda qonunchilik talablarini amalga oshirish, shuningdek, bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilishga doir dasturiy-apparat va texnik vositalarni qo‘llash ota-onalar yoki boshqa qonuniy vakillar zimmasiga yuklanadi.
21. Ekspert xulosasiga muvofiq O‘zMAA tomonidan axborot mahsulotini ishlab chiqaruvchilar va tarqatuvchilarga bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari talablari buzilsa, shuningdek, ularga imkon beruvchi sabablar va shart-sharoitlarni bartaraf etish hamda ularning oldini olish uchun ko‘rsatma yuboriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi yuzasidan davlat nazorati O‘zMAA, boshqa vakolatli davlat organlari tomonidan ularning vakolatlari doirasida amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
23. Bolalarni ularning sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilik, shuningdek, ushbu Nizom talablari buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilikda belgilangan tartibda javobgar bo‘ladilar.