LexUZ sharhi
Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2019-yil 4-yanvardagi 2-mh-sonli “Notariuslar tomonidan notarial harakatlarni amalga oshirish tartibi to‘g‘risida yo‘riqnomani tasdiqlash haqida”gi buyrug‘iga (ro‘yxat raqami 3113, 04.01.2019-y.) asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011-yil 23-avgustdagi PQ-1602-son “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 31-dekabrdagi 377-son “Tadbirkorlik subyektlariga davlat xizmatlari ko‘rsatish tartibini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq buyuraman:
1. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2010-yil 30-martdagi 64-mh-son buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2090, 2010-yil 30-mart) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2010-y., 13-son, 99-modda) bilan tasdiqlangan Notariuslar tomonidan notarial harakatlarni amalga oshirish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomaga ilovaga muvofiq o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin.
2. Mazkur buyruq davlat ro‘yxatidan o‘tkazilsin va bu haqda Idoraviy me’yoriy hujjatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish boshqarmasi (B. Boliyev) Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarning davlat reyestriga tegishli yozuv kiritsin.
3. Notariat, advokatura va FHDY organlari boshqarmasi (D. Yakubova) hamda Qonun hujjatlarini turkumlash va huquqiy axborot boshqarmasi (D. Ibragimova) ushbu idoraviy normativ-huquqiy hujjatni barcha manfaatdor shaxslarga yetkazilishi va “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” — “Sobraniye zakonodatelstva Respubliki Uzbekistan”da nashr etilishini ta’minlasin.
“Notarius davlat organlari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlardan notarial harakatlarni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlar va hujjatlarni so‘rab olishga haqli.”.
“151. Notarial harakatlarni amalga oshirishda tadbirkorlik subyektlaridan davlat organlarida va boshqa tashkilotlarda mavjud bo‘lgan hujjatlarni va axborotlarni, shu jumladan soliq qarzdorligi yoki kommunal to‘lovlar bo‘yicha qarzlarning mavjud emasligi to‘g‘risidagi ma’lumotnomalarning, tadbirkorlik subyekti ta’sis hujjatlarining, litsenziyalar va ruxsat beruvchi tusdagi hujjatlarning nusxalari talab qilinmaydi.
Tadbirkorlik subyektlarining notarial harakatlarni amalga oshirish yuzasidan murojaatlari mavjud bo‘lganda notariuslar davlat organlarida va boshqa tashkilotlarda mavjud bo‘lgan zarur hujjatlarni va axborotlarni o‘zaro axborot hamkorligi yo‘li bilan, shu jumladan elektron tarzda mustaqil ravishda oladilar.
Tadbirkorlik subyektlariga davlat xizmatlari ko‘rsatish uchun zarur bo‘lgan hujjatlar va axborotlar mavjud bo‘lgan davlat organlari va boshqa tashkilotlar, shu jumladan davlat notarial idoralari ushbu hujjatlar va axborotlarni (arxiv ma’lumotnomalari bundan mustasno) idoralararo so‘rov olingan vaqtdan boshlab bir ish kuni mobaynida taqdim etishlari shart.
Davlat xizmatlari ko‘rsatish uchun zarur bo‘lgan hujjatlar va axborotlarning ushbu hujjatlar va axborotlar mavjud bo‘lgan davlat organlari va boshqa tashkilotlar tomonidan idoralararo so‘rov bo‘yicha taqdim etilmasligi yoki o‘z vaqtida taqdim etilmasligi tadbirkorlik subyektiga davlat xizmati ko‘rsatishni, xususan, notarial harakatni amalga oshirishni rad etish uchun asos hisoblanmaydi.
Notarius notarial harakatlarni amalga oshirishda ishtirok etayotgan shaxslarni idoralararo so‘rov orqali olingan hujjatlar va axborotlarning mazmuni haqida xabardor qilishi va bu haqda tasdiqlovchi yozuvda ko‘rsatishi zarur.”.
3. 39-banddagi “Oila kodeksining (bundan keyingi o‘rinlarda Oila kodeksi deb yuritiladi) 184-moddasi” degan so‘zlar “Vasiylik va homiylik to‘g‘risida”gi Qonunining 37-moddasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
“uy-joyning texnik holati va qiymati” degan so‘zlar “bino va inshootlarning tarkibi va tegishliligi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, tegishli ma’lumotnomalar notarius tomonidan idoralararo so‘rov orqali “Yergeodezkadastr” davlat qo‘mitasi hududiy bo‘linmasidan va tegishli davlat notarial idorasidan olinadi.”.
“53. Uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismi boshqa shaxsga o‘tkazilayotganda, mulk huquqini tasdiqlovchi hujjat bo‘lib quyidagilardan biri bo‘lishi mumkin:
umrbod ta’minlash sharti bilan uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismini boshqa shaxsga berish, oldi-sotdi, ayirboshlash, hadya to‘g‘risidagi notarial tasdiqlangan shartnoma;
uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismini boshqa shaxsga renta to‘lovi sharti bilan o‘tkazilishi nazarda tutilgan notarial tasdiqlangan renta shartnomasi;
sud qarori (hal qiluv qarori, ajrim va boshqalar) yoki sud ijrochisining qarori yoxud sud ijrochisi tomonidan tasdiqlangan undiruvchi va qarzdor o‘rtasida tuzilgan bino va inshootni berish dalolatnomasi;
uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismi auksionda sotib olinganganligini tasdiqlovchi auksion natijalari to‘g‘risidagi bayonnoma;
mahalliy davlat hokimiyati organining qurilishi tugallangan binoni, inshootni, uyni foydalanishga qabul qilish to‘g‘risidagi komissiya dalolatnomasini tasdiqlash haqidagi qarori;
tugatilayotgan yuridik shaxsga tegishli bo‘lgan mol-mulkni uning muassislari (ishtirokchilari) o‘rtasida taqsimlash (bo‘lish) to‘g‘risidagi notarial tasdiqlangan kelishuv;
uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismini ochiq savdoda sotib olinganligi to‘g‘risida guvohnoma;
“531. O‘zbekiston SSRning qonun hujjatlari amal qilgan davrda bunyod etilgan binolar va inshootlarga bo‘lgan mulk huquqini tasdiqlovchi hujjatlar quyidagilardan iborat:
davlat hokimiyati organlarining kapital qurilish va keyinchalik foydalanish uchun yer uchastkalarini muddatsiz foydalanishga berish to‘g‘risidagi qarorlari;
vakolatli organlarning binolar va inshootlarni boshqa shaxsga o‘tkazish to‘g‘risidagi hujjatlari, qarorlari, farmoyishlari;
notarial tasdiqlangan: oldi-sotdi, ayirboshlash, hadya, mulkni bo‘lish, ko‘chmas mulkni umrbod ta’minlash sharti bilan boshqaga o‘tkazish shartnomalari; imorat solish to‘g‘risidagi, shaxsiy mulk huquqida uylarni qurish uchun yer uchastkalari berish to‘g‘risidagi, yakka tartibdagi imorat soluvchilar uy-joy qurilishi jamoalariga uylarni qurish uchun yer uchastkalari berish to‘g‘risidagi, er-xotin o‘rtasida uylarni bo‘lish to‘g‘risidagi shartnomalar;
shahar va tuman Xalq deputatlari kengashlari ijroiya qo‘mitalarining imoratlarga bo‘lgan mulk huquqini tan olish (mavjud hujjatlar asosida) to‘g‘risidagi qarorlari;
umumiy mulk bo‘lgan imoratning tegishli ulushiga bo‘lgan meros qilib olish huquqi to‘g‘risidagi va mulk huquqi to‘g‘risidagi guvohnomalar hamda uy kimoshdi savdosida xarid qilinganligi to‘g‘risidagi guvohnomalar;
binolar va inshootlarga bo‘lgan mulk huquqini tasdiqlovchi qonuniy kuchga kirgan sud qarorlari va ajrimlari yoki hakamlik sudining qarorlari;
inventarizatsiya-texnik materiallar, agar ularning matnida to‘g‘ri rasmiylashtirilgan, uyga mulk huquqini belgilovchi hujjatga aniq ishora bo‘lsa;
shartnomalarning dublikatlari, nusxalari yoki oldi-sotdi, ayirboshlash, hadya, renta, umrbod ta’minlash sharti bilan boshqaga o‘tkazish bitimlari amalga oshirilganligi to‘g‘risida, shuningdek meros qilib olish to‘g‘risida guvohnoma hamda binolar va inshootlarga bo‘lgan mulk huquqining boshqaga o‘tganligini belgilovchi boshqa notarial hujjatlar berilganligi haqidagi notarial idoralarning reyestrlaridan ko‘chirmalar.
532. Uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismi boshqa shaxsga o‘tkazilayotganda, mazkur Yo‘riqnomaning 53 va 531-bandlarida ko‘rsatib o‘tilgan mulk huquqini tasdiqlovchi hujjatlar bilan birga quyidagi hujjatlar ham taqdim etiladi:
xususiy uy-joy mulkdorlari shirkati a’zolari tomonidan umumiy xarajatlarni qoplash uchun to‘lanadigan majburiy badallar, telefon aloqasi xizmati uchun to‘lovlar bo‘yicha qarzi mavjud emasligi to‘g‘risidagi ma’lumotnomalar;
kommunal xizmatlar uchun to‘lanadigan majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzi mavjud emasligi to‘g‘risidagi ma’lumotnomalar (jismoniy shaxslarga tegishli uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismi uchun);
uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismi o‘zgartirilganda, qayta qurilganda yoki buzilganda mahalliy davlat hokimiyati organining bu haqdagi qarori;
Binolar, inshootlar va ko‘p yillik daraxtlarga bo‘lgan huquqning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnoma;
soliqlar bo‘yicha budjet oldida qarzi mavjud emasligi to‘g‘risidagi davlat soliq xizmati organining ma’lumotnomasi (bundan keyingi o‘rinlarda davlat soliq xizmati organining ma’lumotnomasi deb yuritiladi);
fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari yoki xususiy uy-joy mulkdorlari shirkati tomonidan berilgan ma’lumotnoma;
uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismi garovga qo‘yilgan bo‘lsa, garovga oluvchining roziligi.
Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi — to‘rtinchi va oltinchi — sakkizinchi xatboshilarida nazarda tutilgan ma’lumotnomalar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“borligi va mulkka bo‘lgan huquqni tan olganligi” degan so‘zlar “va uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismini foydalanishga qabul qilish to‘g‘risidagi komissiya dalolatnomasini tasdiqlash haqidagi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, tuman (shahar) hokimining qarori notarius tomonidan tegishli tuman (shahar) hokimligidan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
8. 57-banddagi “53-bandida” degan so‘zlar “53, 531 va 532-bandlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
9. 66-banddagi “Oila kodeksining 184-moddasidagi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi “Vasiylik va homiylik to‘g‘risida”gi Qonunining 37-moddasidagi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
10. 67-banddagi “Binolar va inshootlarga” degan so‘zlar “Binolar, inshootlar va ko‘p yillik daraxtlarga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, ushbu ma’lumotnoma notarius tomonidan “Yergeodezkadastr” davlat qo‘mitasi hududiy bo‘linmasidan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“qo‘shimcha qurilishga ruxsat berganligi yoki uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismini buzish to‘g‘risida va mulkka bo‘lgan huquqni tan olish to‘g‘risidagi” degan so‘zlar “bu o‘zgarishlar to‘g‘risida qarori va uy, kvartira, uyning yoki kvartiraning bir qismini foydalanishga qabul qilish to‘g‘risidagi komissiya dalolatnomasini tasdiqlash haqidagi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur qaror va ma’lumotnoma notarius tomonidan tegishli tuman (shahar) hokimligi va “Yergeodezkadastr” davlat qo‘mitasi hududiy bo‘linmasidan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”
“qurilishi tugallangan, ammo davlat komissiyasi tomonidan foydalanishga qabul qilinmagan obyektlar ro‘yxati;”;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi, uchinchi, beshinchi va oltinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning uchinchi, to‘rtinchi va oltinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning uchinchi, to‘rtinchi, oltinchi, yettinchi va o‘n ikkinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“korxona tarkibidagi bino va inshootlar uchun “Yergeodezkadastr” davlat qo‘mitasi hududiy bo‘linmasining ma’lumotnomasi;”
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning uchinchi, o‘ninchi, o‘n beshinchi va o‘n yettinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
oltinchi xatboshidagi “yer uchastkasiga bo‘lgan huquqni davlat ro‘yxatiga olish” degan so‘zlar “Yer uchastkasiga bo‘lgan huquqning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi va uchinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli yuridik shaxsni davlat ro‘yxatidan o‘tkazgan tashkilotdan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
beshinchi — yigirmanchi xatboshilar tegishlicha to‘rtinchi — o‘n to‘qqizinchi xatboshilar deb hisoblansin;
o‘n sakkizinchi xatboshi “, idoralararo so‘rov orqali olingan hujjatlar bundan mustasno” degan so‘zlar bilan to‘ldirilsin;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning uchinchi, to‘rtinchi va o‘n birinchi xatboshilarida nazarda tutilgan ma’lumotnomalar va yuridik shaxslarning ta’sis hujjatlari notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
20. 133-banddagi “ma’lumot” degan so‘z “ma’lumotnoma (tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, notarius tomonidan tegishli davlat notarial idorasidan olinadi)” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
uchinchi xatboshidagi “Binolar va inshootlarga” degan so‘zlar “Binolar, inshootlar va ko‘p yillik daraxtlarga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning uchinchi, to‘rtinchi va yettinchi xatboshilarida nazarda tutilgan ma’lumotnomalar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi va uchinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli yuridik shaxsni davlat ro‘yxatidan o‘tkazgan tashkilotdan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi, uchinchi va o‘ninchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi va uchinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli yuridik shaxsni davlat ro‘yxatidan o‘tkazgan tashkilotdan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning ikkinchi, oltinchi, o‘n birinchi, o‘n oltinchi va o‘n yettinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
26. 194-banddagi “Oila kodeksining” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Oila kodeksining (bundan buyon matnda Oila kodeksi deb yuritiladi)” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, tegishli ma’lumotnomalar notarius tomonidan idoralararo so‘rov orqali “Yergeodezkadastr” davlat qo‘mitasi hududiy bo‘linmasidan va tegishli davlat notarial idorasidan olinadi.”.
28. 258-bandning uchinchi xatboshisi uchinchi jumladan so‘ng quyidagi mazmundagi jumla bilan to‘ldirilsin:
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, yuridik shaxsning ta’sis hujjatlari notarius tomonidan tegishli yuridik shaxsni davlat ro‘yxatidan o‘tkazgan tashkilotdan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, ushbu ma’lumotnoma tegishli depozitariydan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“ta’sis hujjati” degan so‘zlar “ustav fondiga (kapitaliga) hissa qo‘shgan yuridik shaxsning ta’sis hujjati” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, rezident yuridik shaxsning ta’sis hujjati tegishli yuridik shaxsni davlat ro‘yxatidan o‘tkazgan tashkilotdan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.
“Tadbirkorlik subyektlari notarial harakatni amalga oshirish yuzasidan murojaat etsa, mazkur bandning uchinchi, to‘rtinchi va oltinchi xatboshilarida nazarda tutilgan hujjatlar notarius tomonidan tegishli davlat organlari va boshqa tashkilotlardan idoralararo so‘rov orqali olinadi.”.