Keyingi tahrirga qarang.
Vazirlar Mahkamasining “2008—2012-yillarda O‘zbekiston Respublikasida atrof muhitni muhofaza qilish ishlari dasturi to‘g‘risida” 2008-yil 19-sentabrdagi 212-son hamda “BMTning O‘zbekistonda Mingyillik rivojlanish maqsadlarini amalga oshirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2011-yil 26-yanvardagi 21-son qarorlarida nazarda tutilgan kompleks tadbirlardan kelib chiqadigan vazifalarni bajarish, shuningdek, Amudaryo deltasida tabiiy to‘qay resurslarini muhofaza qilish, qayta tiklash va ulardan barqaror foydalanishni ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi hamda O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining Qoraqalpog‘iston Respublikasining Beruniy va Amudaryo tumanlari hududida umumiy maydoni 68717,8 gektar bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi tarkibida Quyi Amudaryo davlat biosfera rezervatini (keyingi o‘rinlarda davlat biosfera rezervati deb ataladi) quyidagi asosda tashkil etish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin:
Baday-to‘qay davlat qo‘riqxonasini tugatish va unga tegishli bo‘lgan 6462,1 gektar yer maydonlarini davlat biosfera rezervati tarkibiga kiritish;
yer uchastkalarini, qo‘shimcha ravishda berilayotgan 5106,2 gektar yerni hisobga olgan holda, 1-ilovaga muvofiq davlat biosfera rezervati qo‘riqxona zonasiga doimiy foydalanishga berish;
davlat biosfera rezervatining bufer va o‘tish zonalari hududiga umumiy maydoni 57149,5 gektar bo‘lgan yer uchastkalarini 2-ilovaga muvofiq qo‘shish.
bufer va o‘tish zonalaridagi yerlar ushbu zonalarda joylashgan yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va ijarachilar ixtiyorida qoladi;
davlat biosfera rezervati tugatilayotgan Baday-to‘qay davlat qo‘riqxonasining huquqlari va majburiyatlari bo‘yicha voris hisoblanadi.
Quyi Amudaryo biosfera rezervatining xodimlarining cheklangan umumiy soni 32 nafar, shu jumladan boshqaruv xodimlari 8 nafardan iborat bo‘lgan ijro etuvchi apparati tuzilmasi 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
davlat biosfera rezervati shtatlar jadvalini, shu jumladan Baday-to‘qay davlat qo‘riqxonasi va o‘rmon xo‘jaliklaridan berilayotgan shtat birliklari hisobiga, 5-ilovaga muvofiq shakllantirsin va tasdiqlasin;
tugatilayotgan Baday-to‘qay davlat qo‘riqxonasining binolari, inshootlari va boshqa mulkini, shuningdek, davlat biosfera rezervatiga berilayotgan hududlarda joylashgan o‘rmon xo‘jaliklarining binolari va inshootlarini davlat biosfera rezervati balansiga belgilangan tartibda o‘tkazsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasiga ijro etuvchi apparati xodimlarining tasdiqlangan umumiy soni doirasida davlat biosfera rezervati shtatlar jadvaliga o‘zgartirishlar kiritish, shuningdek, rekreatsion va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa faoliyat turlaridan olingan mablag‘lar hisobidan qo‘shimcha shtat birliklarini kiritish huquqi berilsin.
Keyingi tahrirga qarang.
5. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi bilan birgalikda belgilangan tartibda Quyi Amudaryo davlat biosfera rezervatini biosfera rezervatlarining xalqaro tarmog‘iga kiritish bo‘yicha zarur chora-tadbirlarni ko‘rsin.
Keyingi tahrirga qarang.
tanazzulga uchragan ekotizimlarni qayta tiklash, tuproq va suvni ehtiyotlash, tabiat resurslaridan barqaror foydalanishni ta’minlashga yo‘naltirilgan fundamental, amaliy va fanlararo tadqiqotlarni amalga oshirish;
o‘simlik va hayvonot dunyosi obyektlarini hisobga olish, meteorologik va gidrologik kuzatuvlar olib borish, ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy tusdagi ma’lumotlarni yig‘ish, ifloslanishlar ta’sirini o‘rganish;
biologik xilma-xillikni baholash va monitoringini yuritish sohasida uslublar va yondashuvlarni ishlab chiqish va sinovdan o‘tkazish bo‘yicha zarur chora-tadbirlar ko‘rilishini ta’minlasin.
7. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi O‘zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo‘mitasi bilan birgalikda bir oy muddatda belgilangan tartibda:
davlat biosfera rezervati uchun yer uchastkalarini olib qo‘yish va ajratish materiallarini rasmiylashtirishni;
yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va ijarachilar bo‘yicha qo‘riqxona, bufer va o‘tish zonalari chegaralarini belgilashni;
Quyi Amudaryo davlat biosfera rezervati ta’minoti uchun O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasini ta’minlash bo‘yicha 2011-yil uchun tasdiqlangan budjet mablag‘larining umumiy miqdori doirasida budjet mablag‘lari ajratilishini ta’minlasin;
2012-yildan boshlab O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetini shakllantirishda O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi ta’minoti uchun budjet mablag‘larining umumiy miqdori doirasida davlat biosfera rezervati ta’minoti uchun mablag‘lar ajratishni nazarda tutsin.
Keyingi tahrirga qarang.
9. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining Raisi, O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vaziri, Vazirlar Mahkamasining Qishloq va suv xo‘jaligi, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlash hamda iste’mol tovarlari masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
Tumanlar nomi | Ilgarigi yerdan foydalanganlar | Beriladigan yer uchastkalari maydonlari (ga) | Berilayotgan yerlarning toifalari |
Amudaryo | Qipchoq o‘rmon xo‘jaligi | 3536,5 | O‘rmon fondi yerlari |
“Mangli-dombik” fermer xo‘jaligi | 71,4 | Qishloq xo‘jaligi yerlari | |
— | 279,4 | Zaxiradagi yerlar | |
Tuman bo‘yicha jami: | 3887,3 | ||
Beruniy | Baday-to‘qay davlat qo‘riqxonasi | 6462,1 | Tabiatni muhofaza qilish maqsadidagi yerlar |
Beruniy o‘rmon xo‘jaligi | 1201,4 | O‘rmon fondi yerlari | |
Beruniy qirg‘oqni mustahkamlash dambalari va o‘zanlarni tartibga soluvchi inshootlar boshqarmasi | 17,5 | Suv fondi yerlari | |
Tuman bo‘yicha jami: | 7681,0 | ||
Qo‘riqxona zonasi bo‘yicha jami: | 11568,3 |
Tumanlar nomi | Bufer zonasi, ga | Oraliq zona, ga |
Amudaryo | 3919,9 | 31402,1 |
Beruniy | 2811,5 | 19016,0 |
Jami | 6731,4 | 50418,1 |
Hammasi | 57149,5 |
1. Quyi Amudaryo biosfera rezervati (keyingi o‘rinlarda biosfera rezervati deb ataladi) Amudaryo deltasidagi to‘qaylarning biologik xilma-xilligini saqlashni, tabiatdan barqaror foydalanishni va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishni, madaniy boyliklarni muhofaza qilishni ta’minlashga mo‘ljallangan yer usti va suv ekologik tizimlarini o‘z ichiga oladigan, muhofaza qilinadigan tabiiy hudud hisoblanadi.
2. Biosfera rezervatining davlat tilidagi nomi — “Quyi Amudaryo davlat biosfera rezervati”, rus tilida – “Nijne-Amudarinskiy gosudarstvenniy biosferniy rezervat”, ingliz tilida— “Lower Amudarya State Biosphere Reserve”.
3. Biosfera rezervatining hududi doimiy foydalanish uchun biosfera rezervatiga ajratilgan yer uchastkalarida, shuningdek, boshqa yuridik va jismoniy shaxslarning biosfera rezervati yer uchastkalari chegaralari doirasidagi yer uchastkalarida joylashgan.
4. Biosfera rezervati hududida zonalarga ajratishga muvofiq tabiat obyektlaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishning har xil rejimlari belgilanadi.
Qo‘riqxona zonasiga yonma-yon joylashgan yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va ijarachilarning suvdan foydalanishini tashkil qilish uchun biosfera rezervati yer uchastkalarida sug‘orish kanallarining ishlashini ta’minlash uchun belgilangan tartibda servitutlar belgilanadi.
5. Biosfera rezervati hududi yer tuzish rejalari, dasturlari, va chizmalarini ishlab chiqishda hamda tumanlarni rejalashtirishda, tabiat resurslarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish bo‘yicha boshqa rejalarni ishlab chiqishda hisobga olinadi.
6. Biosfera rezervati o‘z faoliyatini hududidagi boshqa yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va ijarachilar bilan birgalikda O‘zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog‘iston Respublikasining yer to‘g‘risidagi, muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar to‘g‘risidagi, tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi, o‘rmon to‘g‘risidagi, o‘simlik dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risidagi, hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari va boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarga, shuningdek, mazkur Nizomga muvofiq amalga oshiradi.
7. Biosfera rezervati belgilangan tartibda xalqaro biosfera rezervatlari tarmog‘iga kiritilishi va atrof muhitning global monitoringida ishtirok etishi mumkin.
8. Biosfera rezervatining pochta manzili: 230206, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Beruniy tumani, Oltinsoy QFY.
9. Biosfera rezervati landshaftlarni, to‘qaylardagi o‘simlik va hayvonot dunyosi turlarini, shu jumladan, kam uchraydigan va yo‘q bo‘lib ketish xavfi ostidagi turlarni, biosfera rezervati hududiga xos boshqa tabiat obyektlarini saqlab qolish, qayta tiklash, ekologik holatni yaxshilash, tabiat resurslaridan barqaror foydalanishni va aholining ijtimoiy farovonligini ta’minlash, tabiat jarayonlarini o‘rganish, ekologik ta’lim, ma’rifat va tarbiyaning rivojlanishiga yordam berish maqsadida tashkil etilgan.
tabiat resurslaridan ekologik jihatdan barqaror foydalanishga yo‘naltirilgan mexanizmlarni yaratish;
atrof muhit, biosfera rezervati hududini iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirish monitoringini yuritish;
11. Biosfera rezervati yuridik shaxs sifatida tabiatni muhofaza qilish davlat ilmiy-tadqiqot muassasasi shaklida tashkil qilinadi va bevosita O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasiga bo‘ysunadi.
Keyingi tahrirga qarang.
12. Ko‘rsatib o‘tilgan vazifalarga muvofiq quyidagilar biosfera rezervatining asosiy funksiyalari hisoblanadi:
to‘qaylardagi biologik xilma-xillikni, shu jumladan, noyob va yo‘qolib ketish xavfi ostidagi o‘simlik va hayvonot turlarini saqlab qolish va qayta tiklash ishlarini tashkil qilish;
xo‘jalik yurituvchi subyektlarga to‘qaylarning tabiiy resurslaridan foydalanish, ularni ko‘paytirish va qayta tiklash rejimini ta’minlashda yordam berish;
tabiiy landshaftlar tuzilmasini va ekotizimlar yaxlitligini, to‘qaylarning biologik turlarini va genetik xilma-xilligini muhofaza qilish, saqlab qolish sohasida ilmiy faoliyatni amalga oshirish;
tabiatdan foydalanuvchilar, nodavlat notijorat va ilmiy tashkilotlarni jalb qilgan holda atrof tabiiy muhit, biosfera rezervati hududini iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirish monitoringini olib borish;
tabiatdan foydalanish va hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish masalalari bo‘yicha ekologik jihatdan muhim yechimlarni qabul qilish mexanizmlarini ishlab chiqish va unga mahalliy aholini jalb etish;
ekologik bilimlar targ‘ibotini amalga oshirish, aholining ekologik ta’limi va ekologik tarbiyasiga yordam berish;
biosfera rezervati faoliyati to‘g‘risidagi axborotlarni va uning biologik xilma-xilligini saqlab qolish va barqaror ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish tajribasini ommalashtirish;
13. Biosfera rezervatining O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan muhri, o‘z nomi yozilgan shtampi, shuningdek banklarda hisob raqami, shu jumladan xorijiy valyutadagi hisob raqami bo‘ladi.
14. Biosfera rezervatining o‘z ramziy belgilari — bayroqlari, vimpellari, emblemalari va shu kabilari bo‘lishi mumkin.
Boshqa tashkilotlarning biosfera rezervati hududida joylashgan tabiiy va tarixiy-madaniy komplekslar tasviridan, shuningdek, ularning nomlaridan va ramzlaridan foydalangan holda matbaa mahsulotlari va boshqa mahsulotlarni, xalq iste’mol tovarlarini ishlab chiqarishi faqat biosfera rezervati bilan tuzilgan shartnoma asosida amalga oshiriladi.
15. Biosfera rezervatini boshqarish O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi (keyingi o‘rinlarda O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi deb ataladi) tomonidan amalga oshiradi, Boshqarma:
Keyingi tahrirga qarang.
biosfera rezervatining daromad va xarajatlar smetasini, shuningdek, moliyaviy-xo‘jalik faoliyati to‘g‘risidagi hisobotlarini tasdiqlaydi;
biosfera rezervatining budjetdan tashqari jamg‘armasi daromadlari va xarajatlari smetasini tasdiqlaydi;
zarur hollarda shtatlar jadvaliga xodimlarning belgilangan umumiy soni doirasida belgilangan tartibda o‘zgartirishlar kiritadi;
biosfera rezervatining ilmiy-tadqiqot va boshqa faoliyati rejalarini va ular bo‘yicha hisobotlarni tasdiqlaydi;
16. Biosfera rezervatini bevosita boshqarishni direktor va uning o‘rinbosarlari amalga oshiradi, ular biosfera rezervati faoliyatining tashkil qilinishi uchun javob beradi.
17. Biosfera rezervatining direktori Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining taqdimnomasiga binoan O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi tomonidan tayinlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Direktorning o‘rinbosarlari va bosh hisobchi O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi bilan kelishilgan holda biosfera rezervati direktorining buyruqlari bilan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
18. Biosfera rezervatininig direktori, qonunchilikka va mazkur Nizomga rioya qilgan holda, biosfera rezervati faoliyatiga rahbarlik ishlarini yuritadi. Biosfera rezervati direktori:
davlat organlarida va boshqa tashkilotlarda ishonch qog‘ozisiz biosfera rezervati manfaatlarini ifodalaydi.
Biosfera rezervati direktori biosfera rezervatining qo‘riqxona zonasi rejimini ta’minlash, mulkini saqlash, davlat statistika va boshqa hisobotlarini o‘z vaqtida taqdim qilish, moliyaviy, shartnomaviy va mehnat intizomiga rioya etilishi uchun javob beradi.
19. Biosfera rezervati direktorining ilmiy ishlar va ekologik ta’lim bo‘yicha o‘rinbosari quyidagilar uchun javob beradi:
biosfera rezervatining qo‘riqxona zonasini muhofaza qilishni, shu jumladan, yong‘in xavfsizligini ta’minlash;
qurol-yarog‘, o‘q-dorilarning saqlanishini va ularning to‘g‘ri olib yurilishini, maxsus kiyim-kechak, aloqa vositalari, maxsus aslahalar va boshqa texnikadan foydalanish va ularning saqlanishini ta’minlash;
amaldagi talablarning buzilishi holatlari bo‘yicha materiallarni belgilangan tartibda tekshirish, rasmiylashtirish va aybdorlarni javobgarlikka tortish uchun tegishli idoralarga yuborish;
biosfera rezervatini muhofaza qilish xodimlari tomonidan ma’muriy javobgarlik choralarining to‘g‘ri qo‘llanilishini ta’minlash.
21. Muvofiqlashtiruvchi kengash quyidagi masalalarni ko‘rib chiqish va tavsiyalar ishlab chiqish uchun tuziladi:
biosfera rezervatining bufer va o‘tish zonalarida tabiatdan foydalanish va boshqa faoliyat turlari bo‘yicha cheklovlarni belgilash yoki bekor qilish;
biosfera rezervati hududiga taalluqli tabiat resurslaridan foydalanish hamda ularni muhofaza qilish bo‘yicha yer tuzish va tuman bo‘yicha loyihalashtirish rejalari va dasturlari, chizmalari, boshqa rejalar loyihalarini ko‘rib chiqish;
biosfera rezervatidagi tabiat obyektlari va komplekslarini muhofaza qilish, ko‘paytirish bo‘yicha loyihalarni moliyalashtirish;
Yuqorida qayd etilgan masalalar bo‘yicha yechimlar Muvofiqlashtiruvchi kengashda ko‘rib chiqilgandan so‘ng qabul qilinadi.
Muvofiqlashtiruvchi kengash tarkibiga Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, Vazirlar Kengashi, Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi, O‘rmon xo‘jaligi boshqarmasi, Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Yer resurslari va davlat kadastri boshqarmasi, hududida biosfera rezervati joylashgan mahalliy davlat hokimiyati organlari, shuningdek ilmiy va boshqa tashkilotlar, muassasalar vakillari kiradi.
Keyingi tahrirga qarang.
Muvofiqlashtiruvchi kengashning shaxsiy tarkibi, shuningdek, uning to‘g‘risidagi Nizom Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining taqdimiga binoan O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi tomonidan tasdiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Biosfera rezervati to‘g‘risidagi asosiy ma’lumotlar biosfera rezervatining pasportida aks ettiriladi. Pasportga kiritiladigan ma’lumotlar ro‘yxati va uni yuritish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
23. Biosfera rezervatining faoliyati boshqaruv rejalari asosida ta’minlanadi. Boshqaruv rejalarining mazmuni, ularni ishlab chiqish va tasdiqlash tartibi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
24. Biosfera rezervati tabiatni muhofaza qilish organlariga atrof tabiiy muhit monitoringini yuritish va muhofaza qilinadigan tabiiy hududlarning davlat kadastri uchun zarur ma’lumotlarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda, bepul taqdim etadi.
Keyingi tahrirga qarang.
25. Biosfera rezervatida Ilmiy kengash, shuningdek bamaslahat yechimlar qabul qilish uchun jamoatchilik asosida boshqa maslahat organlari tuziladi.
26. Biosfera rezervati zonalari rejimiga rioya etilishi yuzasidan davlat nazorati O‘zbekiston Respublikasi Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
27. Biosfera rezervati hududi 68717,8 gektardan iborat bo‘lib, u biosfera rezervatiga doimiy foydalanishga berilgan yer uchastkalarida, shuningdek, boshqa yuridik va jismoniy shaxslarning davlat biosfera rezervati chegaralaridagi yer uchastkalarida joylashgan.
Maqsadi va vazifalarini amalga oshirish uchun biosfera rezervati hududida qo‘riqxona, bufer va o‘tish zonalari ajratiladi.
28. Qo‘riqxona zonasi 11568,3 gektardan iborat bo‘lib, u qat’iy rejimdagi muhofazalanadigan zona hisoblanadi. Ushbu zona tabiat obyektlari va komplekslarini to‘liq saqlab qolish, ilmiy tadqiqotlar va monitoring olib borish uchun mo‘ljallangan. Qo‘riqxona zonasi yerlari biosfera rezervatiga doimiy foydalanish uchun beriladi.
Biosfera rezervatining qo‘riqxona zonasi hududida, qonun hujjatlariga muvofiq, davlat qo‘riqxonalari rejimi o‘rnatiladi.
29. Bufer zonasi 6731,4 gektardan iborat bo‘lib, tabiat obyektlari va komplekslarini saqlash, ko‘paytirish va qayta tiklash uchun mo‘ljallangan. Bufer zonasidagi rejim qonun hujjatlariga muvofiq o‘rnatiladi. Bufer zonasi yerlari yerdan foydalanuvchilar, yer egalari yoki ijarachilar tasarrufida yoki foydalanishida bo‘ladi.
30. O‘tish zonasi 50418,1 gektarni tashkil qiladi va u biosfera rezervatidagi tabiat obyektlari hamda komplekslariga zarar keltirmaydigan xo‘jalik yoki boshqa faoliyatni amalga oshirishga mo‘ljallangan. O‘tish zonasi yerlari boshqa yerdan foydalanuvchilar, yer egalari va ijarachilar tasarrufida yoki foydalanishida bo‘ladi.
31. Biosfera rezervati hududi yoki zonalari ko‘lamini va chegaralarini o‘zgartirish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori bilan, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshirilishi mumkin.
32. Qo‘riqxona zonasida har qanday xo‘jalik faoliyati yoki boshqa turdagi faoliyat bilan shug‘ullanish taqiqlanadi, ilmiy tadqiqotlar va atrof tabiiy muhit monitoringi bundan mustasno. Biosfera rezervati xodimlari hisoblanmaydigan shaxslarning ushbu hududda bo‘lishiga faqat biosfera rezervati yoki O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi rahbarining ruxsatnomasi bilan yo‘l qo‘yiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
qo‘riqxona zonasida biologik xilma-xillikni saqlashga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydigan an’anaviy tabiatdan foydalanish;
qishloq xo‘jaligi uchun ekstensiv va mavsumli foydalanish — qishloq xo‘jaligi ekinlarini belgilangan tartibda ekish, mol boqish va pichan o‘rish;
biosfera rezervati xodimlari uchun, mutaxassislarni tayyorlash va qayta tayyorlash uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda turar joylar va xizmat xonalari qurish;
biologik xilma-xillik obyektlarini ko‘paytirish va muhofaza qilish, shu jumladan, pitomniklar, namoyish volyerlari barpo etish va boshqalar;
ekologik bilimlar targ‘iboti, namoyish uchastkalari, yangi texnologiyalar markazlari tashkil qilish va tabiatdan foydalanishni boshqarish bo‘yicha o‘quv dasturlarini amalga oshirishi;
35. O‘tish zonasida muhofaza qilinadigan obyektlar va komplekslarga zarar keltirmaydigan turli xil ishlab chiqarish faoliyatiga yo‘l qo‘yiladi. O‘tish zonasida qishloq xo‘jaligi va boshqa ishlab chiqarish obyektlari, shuningdek, ekologik yo‘nalishdagi texnologiyalarni o‘rganish uchun eksperimental uchastkalar joylashadi.
36. O‘simlik va hayvonot dunyosi obyektlarini saqlash, qayta tiklash va muhofaza qilish maqsadida bufer va o‘tish zonalarida tabiat pitomniklari tashkil etilishi mumkin.
37. Biosfera rezervatining ilmiy-tadqiqot faoliyati tabiat jarayonlarini va hodisalarini fundamental tarzda o‘rganishga, shuningdek, hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga yo‘naltirilgan.
38. Biosfera rezervati hududida atrof tabiiy muhitning doimiy monitoringi, shuningdek, iqtisodiy va ijtimoiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha monitoring amalga oshiriladi. Monitoring natijalaridan biosfera rezervatini boshqarish rejalarini tuzish, hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish istiqbollarini tuzish, biosfera rezervatlarining xalqaro tarmog‘ida global monitoring yuritish uchun foydalaniladi.
fundamental va amaliy, shu jumladan, mahalliy muammolarni hal qilishga qaratilgan tadqiqotlar, ijtimoiy va tabiiy fanlarni birlashtiruvchi fanlararo tadqiqotlar, shuningdek, tanazzulga uchragan ekotizimlarni qayta tiklashga, tuproq va suvni saqlashga, tabiat resurslaridan barqaror foydalanishga yo‘naltirilgan tadqiqotlarni olib borish;
o‘simlik va hayvonot dunyosi obyektlarini hisobga olish, meteorologik va gidrologik kuzatuvlar olib borish, ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy tusdagi ma’lumotlarni yig‘ish, ifloslanishlarning ta’sirini o‘rganish;
biologik xilma-xillikni baholash va monitoringini yuritish sohasida usullar va yondashuvlarni ishlab chiqish va sinab ko‘rish;
ilmiy tadqiqotlar va monitoring natijalaridan oqilona foydalanish maqsadida ma’lumotlarni boshqarishning funksional tizimini yaratish.
40. Ilmiy faoliyat va monitoring o‘tkazishga ilmiy muassasalar, shu jumladan xorijiy davlatlarning ilmiy muassasalari, shuningdek, alohida olimlar jalb etiladi. Ilmiy muassasalar va alohida mutaxassislar biosfera rezervati bilan kelishilgan holda o‘z dasturlari bo‘yicha ilmiy faoliyatni amalga oshirishi mumkin.
41. Biosfera rezervati ilmiy-tadqiqot faoliyatining O‘zbekiston Respublikasi davlat budjeti mablag‘lari va tabiatni muhofaza qilish jamg‘armalari hisobiga olingan natijalari davlat mulki hisoblanadi. Yuridik va jismoniy shaxslar hisobiga olingan ilmiy-tadqiqot faoliyati natijalariga egalik huquqi biosfera rezervati va qayd qilingan shaxslar o‘rtasida tuzilgan shartnomalarda belgilanadi. Biosfera rezervati ilmiy tadqiqot natijalaridan bepul foydalanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
42. Ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish uchun biosfera rezervatida ilmiy fondlar saqlanadigan joy, dala bazalari va biosfera rezervati hududida kordonlar bo‘lishi lozim. Biosfera rezervati ilmiy fondlari muddati belgilanmasdan saqlanishi shart.
43. Biosfera rezervatida uslubiy rahbarlik va ilmiy tadqiqotlarni muvofiqlashtirish O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Qoraqalpog‘iston bo‘limi tomonidan amalga oshiriladi.
44. Biosfera rezervatida Ilmiy kengash tuziladi. Ilmiy kengash to‘g‘risidagi Nizom va uning shaxsiy tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limining taqdimnomasiga binoan O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi tomonidan tasdiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
45. Biosfera rezervati o‘z ilmiy asarlarining chop etilishini ta’minlaydi va shaxsiy bosma nashrlariga ega bo‘lishi mumkin.
46. Biosfera rezervati jamoatchilikning xabardorligini va ularning biosfera rezervati bo‘yicha qarorlar qabul qilishda ishtirokini ta’minlaydi.
Biosfera rezervatini boshqarishga aholini jalb qilish maqsadida fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari vakillari, shuningdek fuqarolar orasidan joylardagi davlat hokimiyati organlarining qarori bilan maslahat komissiyasi tuziladi. Biosfera rezervati bo‘yicha mazkur hududlarda yashaydigan aholining manfaatlariga daxldor qarorlar maslahat komissiyasining xulosalarini hisobga olgan holda qabul qilinadi.
47. Jamoatchilikni xabardor qilish uchun biosfera rezervatida axborot (tashrif) markazlari tashkil qilinadi, ularda aholiga ekologik bilimlarni targ‘ib qilish va o‘qitish tadbirlari o‘tkaziladi. Mazkur markazlarda biosfera rezervati, uning tabiiy tavsifnomasi, zonalarga ajratilishi to‘g‘risidagi umumiy ma’lumotlar saqlanadi.
Axborot (tashrif) markazlaridagi ishlar biosfera rezervati xodimlari, shuningdek, nodavlat notijorat tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladi.
48. Biosfera rezervatining qo‘riqxona zonasini muhofaza qilish biosfera rezervati muhofaza xodimlari tomonidan amalga oshiriladi.
ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risida bayonnomalar tuzish, huquqbuzarlik holatlari aniqlanganda ma’muriy ushlab turishni amalga oshirish, ashyolar va hujjatlarni, shuningdek, tabiatdan noqonuniy foydalanishdan olingan mahsulotlarni olib qo‘yish, ma’muriy jazo choralarini qo‘llash;
biosfera rezervati rejimini buzgan holda amalga oshirilgan tabiatdan foydalanish, xo‘jalik yoki boshqa faoliyat to‘g‘risida tegishli idoralarga xabar berish;
50. Biosfera rezervati muhofaza xodimlariga xizmat vazifalarini bajarish paytida belgilangan tartibda o‘q otar qurol olib yurishga ruxsat etiladi. Biosfera rezervati muhofaza xodimlari o‘z xizmat vazifalarini bajarish paytida o‘q otar quroldan va maxsus vositalarni (qo‘lkishan, rezina tayoq, ko‘zdan yosh oqizadigan gaz, transport vositalarini majburiy to‘xtatuvchi vositalarni) qo‘llash, shuningdek, xizmat itlaridan foydalanish huquqiga ega.
O‘q otar qurol va maxsus vositalar olib yurish, shuningdek, ularni berish, olib yurish, saqlash, qo‘llanish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
51. Biosfera rezervati muhofaza xodimlari tabiatni muhofaza qilish bo‘yicha davlat inspektorlariga tegishli hamma huquqlar va imtiyozlardan foydalanadilar.
Direktor va direktorning muhofaza bo‘yicha o‘rinbosari tabiatni muhofaza qilish bo‘yicha katta davlat inspektorlariga, muhofaza xodimlari esa — davlat inspektorlariga tenglashtiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
52. Biosfera rezervati muhofaza xodimlari belgilangan namunadagi formali kiyim-kechak va belgilangan normativlar bo‘yicha daraja belgilari bilan ta’minlanadi.
Muhofaza xodimlari huquqbuzarliklarning oldini olish va ularga qarshi kurashish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda huquq-tartibot organlari bilan hamkorlikda tadbirlar o‘tkazadi.
53. Muhofaza xodimlari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tabiatni muhofaza qilish jamg‘armalari hisobidan majburiy sug‘urta qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
54. Biosfera rezervati hududini muhofaza qilishga tabiatni muhofaza qilish bo‘yicha jamoat inspektorlari jalb etilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
55. Biosfera rezervati mulkiga imoratlar, inshootlar, O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi tomonidan tezkor boshqarish huquqi bilan unga berilgan pul mablag‘lari kiradi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
biosfera rezervati tabiiy resurslariga yetkazilgan zararni qoplash tartibida yuridik va jismoniy shaxslardan undiriladigan mablag‘lar;
biosfera rezervati qo‘riqxona hududida sodir etilgan ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha qarorlar ijrosi tartibida lavozimli shaxslar va fuqarolardan undiriladigan jarimalar;
ilmiy-tadqiqot, rekreatsion, turizm-ekskursiya, tabiatni muhofaza qilish, reklama-nashriyot va targ‘ibot faoliyatidan olingan daromadlar;
Biosfera rezervati o‘z mablag‘larini O‘rmon xo‘jaligi bosh boshqarmasi tomonidan tasdiqlangan daromadlar va xarajatlar smetasiga muvofiq mustaqil ravishda tasarruf qiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
57. Biosfera rezervatida qonun hujjatlariga muvofiq biosfera rezervatini rivojlantirish jamg‘armasi tashkil qilinadi.
58. Biosfera rezervati o‘zi amalga oshiradigan faoliyat bo‘yicha qonun hujjatlariga muvofiq hisob-kitob va hisobot yuritadi.
59. Biosfera rezervati xodimlarini ishga qabul qilish va ishdan ozod qilish shtatlar jadvali va qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
60. Biosfera rezervati faoliyati yuzasidan nazoratni vakolatli davlat organlari qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiradi.
61. Biosfera rezervati rejimi buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonun hujjatlariga muvofiq, belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladi.
62. Aybdor shaxslardan biosfera rezervatining muhofaza qilinadigan tabiat obyektlari va komplekslariga yetkazgan zararini qoplash uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda va miqdorlarda mablag‘ undiriladi.