“Radiatsiyaviy xavfsizlik to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 22-moddasini, “Chiqindilar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 10-moddasini amalga oshirish maqsadida hamda Vazirlar Mahkamasining “Ionlashtiruvchi nurlanish manbalari aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimini tashkil etish qoidalarini tasdiqlash haqida” 2009-yil 3-apreldagi 98-son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Radioaktiv moddalar va radioaktiv chiqindilar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
Yadroviy materiallar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari uch oy muddatda o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari E.R. Shaismatov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasida ionlashtiruvchi nurlanish manbalarini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimida (keyingi o‘rinlarda — davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimi deb ataladi) radioaktiv moddalar (keyingi o‘rinlarda RM deb ataladi) va radioaktiv chiqindilarni (keyingi o‘rinlarda RCh deb ataladi) davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimini yuritishni tashkil etish tartibini belgilaydi.
radioaktiv moddalar va radioaktiv chiqindilar aylanishini respublika darajasida davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish — O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan RM va RCh aylanishi subyektlarida RM va RChni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish;
radioaktiv moddalar va radioaktiv chiqindilar aylanishini idoraviy darajada davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish — O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlariga hamda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasiga idoraviy mansub RM va RCh aylanishi subyektlarida RM va RChni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish;
RM va RCh aylanishini mintaqaviy darajada davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish — O‘zbekiston Respublikasining tegishli ma’muriy-hududiy birligi hududida joylashgan RM va RCh aylanishi subyektlarida RM va RChni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlariga hamda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasiga idoraviy mansub tashkilotlar bundan mustasno;
radioaktiv moddalar — tarkibida belgilangan radiatsiyaviy xavfsizlik normalari va qoidalarining eng kam qiymatidan ortiq aktivlikdagi radionuklidlar bo‘lgan har qanday agregat holatidagi yadroviy materiallarga tegishli bo‘lmagan moddalar;
radioaktiv chiqindilar — keyinchalik ulardan foydalanish nazarda tutilmaydigan yadroviy materiallar va (yoki) radioaktiv moddalar;
Keyingi tahrirga qarang.
RM va RCh aylanishi subyektlari — O‘zbekiston Respublikasi hududida qonun hujjatlarida belgilangan tartibda RM va RChni qazib olish, ishlab chiqarish, hosil qilish, qayta ishlash, ulardan foydalanish, ularni saqlash, ularga xizmat ko‘rsatish, ularni tashish, shu jumladan ularning O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasi orqali olib o‘tilishi, zararsizlantirilishi va ko‘mib tashlanishi bo‘yicha RM va RCh aylanishi sohasidagi faoliyatni amalga oshiradigan yuridik shaxslar;
Keyingi tahrirga qarang.
ionlashtiruvchi nurlanish manbai (INM) — o‘zidan ionlashtiruvchi nurlanish chiqaruvchi yoki chiqarishga qodir bo‘lgan qurilma va (yoki) radioaktiv modda, yadroviy materiallar;
ionlashtiruvchi nurlanish — radioaktiv parchalanishda, yadroviy evrilishlarda, moddadagi zaryadlangan zarralar harakatining sekinlashuvida hosil bo‘ladigan hamda muhit bilan o‘zaro ta’sir etish chog‘ida har xil qutbli ionlarni hosil qiladigan nurlanish;
yopiq radionuklid manbai — qo‘llanilishi va eskirishi davrida, o‘zidan chiqayotgan mo‘ljallangan radionuklidlarning atrof muhitga tarqalishini istisno qiluvchi qurilma, ionlashtiruvchi nurlanish manbai;
ochiq radionuklid manbai — qo‘llanilishi davrida o‘zidan chiqayotgan radionuklidlarni atrof muhitga tarqatuvchi ionlashtiruvchi nurlanish manbai;
radiatsiyaviy xavfsizlik — fuqarolar va atrof muhitning ionlashtiruvchi nurlanishning zararli ta’siridan himoyalanganligi holati;
sanitariya-himoya zonasi — mazkur manbani normal holatlarda ishlatganda fuqarolarning nurlanish olish darajasi aholi uchun belgilangan asosiy me’yordan ortishi mumkin bo‘lgan ionlashtiruvchi nurlanish manbai atrofidagi hudud;
kuzatish zonasi — radiatsiyaviy monitoring o‘tkaziladigan sanitariya-himoya zonasidan tashqaridagi hudud;
yadroviy xavfsizlik — yadroviy materiallardan xavfsiz foydalanishni ta’minlaydigan tadbirlar kompleksi;
radionuklidlar bilan zararlangan hudud — normalar va qoidalarda belgilangan minimal qiymatidan oshadigan va nurlanishga olib keladigan radioaktiv moddalar ma’lum miqdorda bor bo‘lgan atom energiyasi ishlatilgan obyektlar (sanoat, sanitariya-himoya zonasi va kuzatish zonasidagi yer va hovuzlar) hududi;
yillik ta’sir darajasi (ekvivalenti) — bir yil ichida olingan tashqi nurlanish ta’siri (ekvivalent) darajasi yig‘indisi hamda shu yil davomida organizm qabul qilgan shartli radionuklidlarning ichki nurlanishi kutilgan ta’sir (ekvivalent) darajasi. Yillik ta’sir darajasi birligi — zivert (Zv).
jamoaviy ta’sir darajasi — individual ta’sir darajalari yig‘indisiga teng bo‘lgan nurlanishning stoxastik ta’siri vujudga kelishining jamoaviy xavfi chorasi. Jamoaviy ta’sir darajasi birligi — inson-zivert (chel. — Zv).
nuklid — berilgan massa sondagi (yadrodagi proton va neytronlar massasi) va atom raqamli (yadrodagi proton va neytronlar soni) xilma-xil atomlar.
ular bilan ishlash uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining litsenziyasi (ruxsatnoma) kerak bo‘ladigan, minimal qiymatli solishtirma aktivligi (MQSA), xonada yoki ish joyidagi aktivligi (MAA) va alohida nuklidlar radiatsiyaviy xavflilik guruhi ushbu Nizomga 1-ilovada ko‘rsatilgan qiymatdan oshmaydigan RM. Yangi tayyorlangan RM omborga kelib tushgan vaqtida davlat tomonidan hisobga olinadi;
Keyingi tahrirga qarang.
ushbu Nizomga 2-ilovada ko‘rsatilgan tasniflash bo‘yicha qattiq va suyuq RCh, ushbu Nizomga 3-ilovada ko‘rsatilgan tasniflash bo‘yicha gaz holatidagi RCh.
Yong‘indan xabar beruvchi signalizatsiyalardagi radionuklid manbalar, radiatsiyaviy nazorat asboblarida ishlatiladigan etalonli manbalar, radiofarmatsevt preparatlar, immunologik analiz uchun to‘plamlar, tibbiyot uchun belgilangan radioizotop generatorlar, radionuklidlar bilan belgilangan birikmalar, shuningdek asosida yemirilish davri 60 (oltmish) sutkagacha bo‘lgan eritmalar va radioizotop preparatlar, yod-125 ni qo‘shgan holda, faqat ularni ishlatadigan RM va RCh aylanishi subyektlarida hisobga olinadi.
4. RM va RCh aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash va yetkazish, uni ruxsat berilmagan foydalanishdan himoya qilish, qonun hujjatlari talablariga muvofiq boshqa axborot tizimlari bilan elektron ko‘rinishda ma’lumot almashishni ta’minlaydigan axborot texnologiyalaridan foydalangan holda amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
5. RM va RChni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish RM va RCh aylanishi subyektlarida dastlabki hisobga olish natijalari va RCh ning barcha aylanishi hamda ularning bojxona chegarasi orqali olib o‘tilishi ma’lumotlariga asoslanadi.
RM va RChni dastlabki hisobga olish ular turgan, saqlanadigan va ko‘miladigan punktlar (joylar) bo‘yicha hamda radionuklid tarkibi, aktivligi, ularning hajmi va soniga qarab olib boriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Dastlabki hisobga olishni yuritish tartibi “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan tasdiqlangan qo‘llanmaga asosan belgilanadi.
(5-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
(6-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
RM va RCh aylanishi subyektlari tomonidan RM va RCh olinishi va berilishi vaqtidagi hisobga olish va nazorat qilish to‘g‘risida 10 kun ichida axborot;
RM va RCh aylanishi subyektlari tomonidan RM va RChni hisobga olish va nazorat qilish to‘g‘risida joriy yilning 1-fevraligacha yillik yangilanadigan axborot;
tayyorlovchi tashkilotlar, RM radionuklid manbalar, tarkibida radionuklid manbai bo‘lgan asboblar (apparatlar, qurilmalar) bilan ta’minlovchi tashkilotlar hamda ularni qayta ishlovchi, saqlovchi va ko‘mib yuboruvchi tashkilotlar tomonidan har chorakda bir marta RM berilishi (olinishi) to‘g‘risidagi axborot taqdim etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
7. Hisobga olish va nazorat qilish shakllari Atom energiyasi xalqaro agentligi tavsiyalari asosida “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.
(7-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
RM va ular joylashgan joyni — “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiya tomonidan tasdiqlangan INMni inventarizatsiyadan o‘tkazish yo‘riqnomasiga asosan har yili;
(8-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
RCh va ular saqlanadigan va ko‘miladigan punktlarni hamda RM va RCh aylanishi subyektlari kuzatuv chegarasida joylashgan radionuklidlar bilan zararlangan hududlarni “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan tasdiqlangan INMni inventarizatsiyani o‘tkazish yo‘riqnomasiga asosan besh yilda bir marta inventarizatsiyadan o‘tkazadilar.
(8-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
9. RM va RCh aylanishi subyektlarining tashkiliy-huquqiy shakli o‘zgargan, u tugatilgan yoki qayta tashkil qilingan, RM va RCh bilan ishlash butunlay to‘xtatilgan, o‘g‘irlik, RM va RCh turgan yoki saqlanadigan punktlarga (joylarga) ruxsat berilmagan ta’sir o‘tkazish aniqlangan taqdirda, favqulodda holatlar oqibatlari bartaraf qilingandan keyin RM va RCh navbatdan tashqari inventarizatsiyadan o‘tkaziladi.
Oldingi tahrirga qarang.
10. RM va RCh aylanishi subyektlarida RM va RChni yo‘qotishlar, shuningdek topilgan yoki hisobga olinmagan RM aniqlanganda tashkilot tezda o‘zidan yuqori turuvchi tashkilotga (mavjud bo‘lsa), O‘zbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik xizmatiga va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga ma’lum qiladi. Hisobga olinmagan va topilgan RM va RCh davlat hisobiga olinadi.
(10-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
11. RM va RCh aylanishi subyektlari rahbarlari ma’lumotlar “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga o‘z vaqtida, ishonchli va to‘liq taqdim etilishi hamda qonun hujjatlariga muvofiq maxfiylik rejimi ta’minlanishi uchun javob beradilar.
(11-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
12. Respublika, idora va mintaqa darajalarida RM va RCh aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishni amalga oshiruvchi xodimlarni o‘qitish, tayyorlash va qayta tayyorlash belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti bazasida o‘tkaziladi.
Oldingi tahrirga qarang.
13. RV va RCh aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish bo‘yicha rahbar xodimlarni va mutaxassislarni o‘qitish dasturlari “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlanadi.
(13-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
14. “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi bazasida davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish bilan bog‘liq masalalar bo‘yicha doimiy ishlaydigan maslahat punkti tashkil qilinadi.
(14-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Radioaktiv moddalar va radioaktiv chiqindilar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
1-ILOVA
1-ILOVA
Nuklid | MASA, Bk/g | MAA, Bk | Xavflilik guruhi |
1 | 2 | 3 | 4 |
C-14 | 1 E+04 | 1 E+07 | V |
P-32 | 1 E+03 | 1 E+05 | B |
P-33 | 1 E+05 | 1 E+08 | G |
Fe-55 | 1 E+04 | 1 E+06 | V |
Fe-59 | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
Co-57 | 1 E+02 | 1 E+06 | V |
Co-60 | 1 E+01 | 1 E+05 | B |
Zn-65 | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
Sr-90 | 1 E+02 | 1 E+04 | B |
Y-90 | 1 E+03 | 1 E+05 | B |
Tc-96 | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
Tc-96m | 1 E+03 | 1 E+07 | V |
Tc-97 | 1 E+03 | 1 E+08 | G |
Tc-97m | 1 E+03 | 1 E+07 | V |
Tc-99 | 1 E+04 | 1 E+07 | V |
Tc-99m | 1 E+02 | 1 E+07 | V |
Ag-110m | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
Sb-124 | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
I-123 | 1 E+02 | 1 E+07 | V |
I-125 | 1 E+03 | 1 E+06 | V |
I-126 | 1 E+02 | 1 E+06 | V |
Cs-137 | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
Eu-152 | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
Gd-153 | 1 E+02 | 1 E+07 | V |
Tm-170 | 1 E+03 | 1 E+06 | V |
W-181 | 1 E+03 | 1 E+07 | V |
W-185 | 1 E+04 | 1 E+07 | V |
Tl-204 | 1 E+04 | 1 E+04 | B |
Pb-210* | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
Bi-210 | 1 E+03 | 1 E+06 | V |
Po-210 | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
Rn-220* | 1 E+04 | 1 E+07 | V |
Rn-222* | 1 E+01 | 1 E+08 | G |
Ra-226* | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
Ra-228* | 1 E+01 | 1 E+05 | B |
Ac-228 | 1 E+01 | 1 E+06 | V |
Th-228* | 1 E+00 | 1 E+04 | B |
Th-230 | 1 E+00 | 1 E+04 | B |
tabiiy — Th (Th-232 qo‘shilgan holda) | 1 E+00 | 1 E+03 | A |
Cd-109 | 1 E+04 | 1 E+06 | V |
Th-234* | 1 E+03 | 1 E+05 | B |
U-234 | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
U-235* | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
U-238*? | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
tabiiy — U | 1 E+00 | 1 E+03 | A |
Pu-238 | 1 E+00 | 1 E+04 | B |
Pu-239 | 1 E+00 | 1 E+04 | B |
Am-241 | 1 E+00 | 1 E+04 | B |
Cf-252 | 1 E+01 | 1 E+04 | B |
Pm-147 | 1 E+04 | 1E+07 | V |
Pb-210 | Bi-210, Po-210 |
Rn-220 | Po-216 |
Rn-222 | Po-218, Pb-214, Bi-214, Po-214 |
Ra-226 | Rn-222, Po-218, Pb-214, Bi-214, Po-214, Pb-210, Bi-210, Po-210 |
Ra-228 | Ac-228 |
Th-228 | Ra-224, Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208 (0.36), Po-212 (0.64) |
tabiiy — Th | Ra-228, Ac-228, Th-228, Ra-224, Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208 (0.36), Po-212 (0.64) |
Th-234 | Pa-234m |
U-235 | Th-231 |
U-238 | Th-234, Pa-234m |
tabiiy — U | Th-234, Pa-234m, U-234, Th-230, Ra-226, Rn-222, Po-218, Pb-214, Bi-214, Po-214, Pb-210, Bi-210, Po-210 |
Radioaktiv moddalar va radioaktiv chiqindilar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
2-ILOVA
2-ILOVA
Chiqindilar kategoriyasi | Solishtirma aktivlik, kBk/kg | ||
beta-nur chiqaruvchi radionuklidlar | alfa-nur chiqaruvchi radionuklidlar (transuranlilardan tashqari) | transuranli radionuklidlar | |
Past aktivlikdagilar | 103 dan kam | 102 dan kam | 101 dan kam |
O‘rtacha aktivlikdagilar | 103 dan 107 gacha | 102 dan 106 gacha | 101 dan 105 gacha |
Yuqori aktivlikdagilar | 107 dan ortiq | 106 dan ortiq | 105 dan ortiq |
Radioaktiv moddalar va radioaktiv chiqindilar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
3-ILOVA
3-ILOVA
Chiqindilar kategoriyasi | Hajmli aktivlik, Ki/mq |
Past aktivlikdagilar | 10-10 dan past |
O‘rta aktivlikdagilar | 10-10 dan 10-6 gacha |
Yuqori aktivlikdagilar | 10-6 dan yuqori |
1. Ushbu Nizom yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibini belgilaydi.
yadroviy materiallar aylanishi subyektlari — O‘zbekiston Respublikasi hududida qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ionlashtiruvchi nurlanish manbalarini qazib olish, ishlab chiqarish, hosil qilish, qayta ishlash, ulardan foydalanish, ularni saqlash, ularga xizmat ko‘rsatish, ularni tashish, shu jumladan ularning O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasi orqali olib o‘tilishi, zararsizlantirilishi va ko‘mib tashlanishi bo‘yicha yadroviy materiallar aylanishi sohasidagi faoliyatni amalga oshiradigan yuridik shaxslar;
Keyingi tahrirga qarang.
yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilishdagi anomaliyalar — yadroviy materiallarning yetishmasligi (ortiqchaligi), hisobga olish va hisobot hujjatlaridagi xatolar, yadroviy materiallarni nazorat qilish vositalarining buzilishi, ishlamasligi, yadroviy materiallarni ishlatish va berish tartibining buzilishi;
atributlar — ko‘rib yoki ish vositalari bilan tekshirishni amalga oshirish mumkin bo‘lgan predmetning tavsifi (masalan, predmetning identifikatori, predmetning joylashishi, predmetdagi aralashishni indikatsiya qilish vositasining ahvoli, predmetning geometrik o‘lchamlari, netto va brutto og‘irligi va hokazolar);
atributiv belgilar — predmetning u yoki bu atributlarining borligi yoki yo‘qligini bir xil ma’noda tasdiqlovchi belgilar;
yadroviy materiallar balansi — balanslararo davrda balans material zonasida hujjatlarda belgilangan va mavjud yadroviy materiallar miqdorining qiyosiy yakuni;
Oldingi tahrirga qarang.
yadroviy materiallar turlari — izotop tarkibi ma’lum bir chegaradagi yadroviy materiallar. Yadroviy materiallarning turlari respublika miqyosida yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilishni amalga oshiruvchi “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining tartibga soluvchi hujjatlari asosida belgilanadi;
(2-bandning yettinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
materiallar balansi zonasi (MBZ) — yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish uchun yadroviy qurilma yoki yadroviy materiallarni saqlash punkti doirasida hududiy va ma’muriy belgilangan zona. Zonada o‘lchashlar asosida yadroviy materiallarning zona ichida yoki uning tashqarisida har bir joyi o‘zgartirilishida miqdori belgilanadi va belgilangan vaqt davridagi yadroviy materiallar balansi chiqariladi;
inventarizatsiya farqi — yadroviy materiallarning amalda mavjud va hujjatlarda belgilangan miqdori o‘rtasidagi farq;
yadroviy materiallarning kategoriyalari — yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish nuqtai nazaridan yadroviy materiallarning miqdoriy tavsifi;
asosiy o‘lchash nuqtasi — yadroviy materiallarning oqimi va mavjud miqdori o‘lchanishi mumkin bo‘lgan joy;
yadroviy materiallarni nazorat qilish — yadroviy materiallarning mavjud miqdori va olib o‘tilishini ma’muriy nazorat qilish. Bu yadroviy materiallar, uskunalar va ma’lumotlardan foydalanishni nazorat qilishni, yadroviy materiallarni kuzatishni, yadroviy materiallarning ruxsat berilgan joylashishi va joyi o‘zgartirilishini tekshirishni o‘z ichiga oladi;
yadroviy materiallarni nazorat tekshiruvidan o‘tkazish — yadroviy materiallar mavjudligini atributiv belgilar bo‘yicha hisobga olish birliklari shaklida tekshirish;
material-balansli hisobot — balanslararo davrda yadroviy materiallarning mavjud miqdori va balansi to‘g‘risidagi belgilangan shaklda tuzilgan hisobot;
yadroviy materiallar (YaM) — tarkibida yadro moddalari mavjud bo‘lgan yoki bo‘linadigan (parchalanadigan) yadro moddalari ishlab chiqarishga qodir bo‘lgan, shuningdek tarkibida yadro materiallari bo‘lmagan yoki yadro materiallari ishlab chiqarishga qodir bo‘lmagan, biroq yadro ichidagi energiyasi portlab ajralib chiqilishiga (yadro portlashi) mo‘ljallangan qurilmalarda foydalanilishi mumkin bo‘lgan materiallar.
3. Yadroviy materiallar ushbu Nizomga 1-ilovada ko‘rsatilgan eng kam miqdordan boshlab davlat tomonidan hisobga olinadi va nazorat qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Yadroviy materiallar davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishning tartib-qoidalarini, metodlarini aniqlashga tabaqalashtirilgan yondashishni ta’minlash maqsadida kategoriyalar bo‘yicha tasniflanadi.
5. Yadroviy materiallar aylanishi subyektlari MBZni yadroviy qurilma yoki yadroviy materiallarni saqlash punkti chegarasida belgilaydilar.
7. Yadroviy materiallarga nisbatan oldingi miqdoriy tavsiflarni o‘lchash va yadroviy materiallar atributiv belgilari ishonchliligini tasdiqlaydigan foydalanishni nazorat qilish vositalari qo‘llaniladi.
8. Yadroviy materiallarni hisobga olish ularning miqdoriy tavsifini o‘lchash natijalariga asoslanadi.
agar yadroviy materiallar miqdoriy tavsifining oldingi o‘lchanishi natijalari ishonchliligi qo‘llanilgan foydalanishni nazorat qilish vositalarining zarur holati, tegishli tasdiqlovchi o‘lchashlar bilan tasdiqlansa, ushbu natijalardan foydalanishga;
oldindan o‘lchash, eksperimental tadqiqotlar natijalariga asoslangan hisob-kitob usuli (metodikalar)ni qo‘llashga yo‘l qo‘yiladi.
9. Yadro reaktorida joylashgan mahsulotlardagi yadroviy materiallar massasi hisobga olish maqsadida reaktorga joylanishidan to reaktordan nurlangan mahsulotlar chiqarib tashlanishiga qadar o‘zgarmaydi deb qabul qilinadi.
10. Yadroviy materiallarning amaldagi mavjud miqdorini aniqlash maqsadida MBZda fizik inventarizatsiya o‘tkaziladi. Yadroviy materiallarning fizik inventarizatsiyasi jarayonida hisobga olish ma’lumotlari, atributiv belgilar, yadroviy materiallarning miqdoriy tavsifini o‘lchash tekshiriladi. Fizik inventarizatsiya tugallangandan keyin yadroviy materiallar balansi chiqariladi, inventarizatsiya farqi va har bir yadroviy material uchun MBZda uning nuqsoni aniqlanadi.
FM — yadroviy materiallarning MBZdagi amaldagi mavjud miqdori, bu ushbu fizik inventarizatsiya natijasida aniqlanadi;
HM — inventarizatsiyani o‘tkazish boshida MZBdagi hujjatlar bilan ro‘yxatga olingan yadroviy materiallar miqdori;
Ko‘M — muayyan balanslararo davrda barcha tushumlar, ishlatishlar va hokazolar natijasida MBZdagi yadroviy materiallar miqdorining aniqlangan va hujjatlarda qayd etilgan ko‘payishi;
KaM — muayyan balanslararo davrda MBZdan barcha jo‘natilishlar, yadroviy aylanish, nobudgarchilik va hokazolar natijasida MBZdagi yadroviy materiallar miqdorining aniqlangan va hujjatlarda qayd etilgan kamayishi;
NM — ushbu balanslararo davr boshida MBZdagi yadroviy materiallarning aniqlangan va hujjatlarda ro‘yxatga olingan mavjud miqdori.
11. Yadroviy materiallarning amaldagi mavjud miqdorini aniqlash natijalari asosida, shuningdek inventarizatsiya farqining olingan miqdorini uning yo‘l qo‘yiladigan miqdori bilan taqqoslash yo‘li bilan har bir MBZ uchun yadroviy materiallarning kamomadi (ortiqchaligi) yoki yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishda anomaliyalar yo‘qligi to‘g‘risida xulosalar chiqariladi.
12. Yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishning barcha darajalari uchun hisobotning yagona tizimi belgilanadi.
13. Hisobga olish ma’lumotlarini tuzatishga faqat xato yozuvni saqlab qolgan holda hisobga olish hujjatlariga yangi yozuvlarni kiritish yo‘li bilan yo‘l qo‘yiladi.
14. Hisobot ma’lumotlarini tuzatishga faqat yangi hisobot hujjatlarini taqdim etish yo‘li bilan yo‘l qo‘yiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
15. Respublika darajasida yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishni amalga oshiruvchi “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi, yadroviy materiallar aylanishi subyektlari yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimida, shu jumladan MBZda ma’lumotlarning himoya qilinishi va saqlanishini ta’minlaydi.
(15-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
16. O‘zbekiston Respublikasida quyidagilar davlat tomonidan hisobga olinishi va nazorat qilinishi kerak:
Keyingi tahrirga qarang.
17. Barcha mahsulotlar tarkibidagi yadroviy materiallar davlat tomonidan hisobga olinadi va nazorat qilinadi, quyidagilar bundan mustasno:
rudadagi, shuningdek kon-metallurgiya korxonalarida qayta ishlanadigan oraliq mahsulotlardagi toriy;
radioaktiv moddalarni tashish va saqlashda radiatsiyaviy himoya uchun ishlatiladigan transport o‘rash komplektlaridagi himoya konteynerlarida, gamma-defektoskoplar radiatsiya kallaklarida, gamma-terapevtik apparatlarning nurlantiruvchi kallaklarida, transport-qayta zaryadlash konteynerlaridagi va boshqa shunga o‘xshash mahsulotlardagi kuchsizlantirilgan uran;
Keyingi tahrirga qarang.
MBZdan yadroviy materiallar aylanishining iste’mol qiluvchi subyektiga tayyor buyumlar shaklida yuborilayotgan vaqtdan boshlab tashish va saqlashda radiatsiyaviy xavfsizlik uchun ishlatiladigan transport o‘rash komplektlaridagi himoya konteynerlari, gamma-defektoskoplar radiatsiya kallaklari, gamma-terapevtik apparatlarning nurlantiruvchi kallaklari, transport-qayta zaryadlash konteynerlari va shunga o‘xshash boshqa maxsus buyumlarni tayyorlash uchun foydalanilgan kuchsizlantirilgan uran;
radioaktiv chiqindilar omborlarida saqlanayotgan radioaktiv chiqindilar tarkibidagi yadroviy materiallar.
Keyingi tahrirga qarang.
19. Yadroviy materiallar ishlab chiqarilgandan keyin yoki shu yadroviy materiallar aylanishi subyektining boshqa MBZdan, yoki yadroviy materiallar aylanishi boshqa subyektining MBZdan kelib tushganda MBZda hisobga qo‘yilishi kerak.
20. Yadroviy materiallar yadroviy materiallar aylanishi ayni bir subyektining boshqa MBZga, yoki yadroviy materiallar aylanishi boshqa subyektining MBZga jo‘natilgandan keyin MBZda hisobdan chiqariladi.
Oldingi tahrirga qarang.
21. Yadroviy materiallarni yadroviy materiallar, radioaktiv moddalar, ionlashtiruvchi nurlanish manbalari va radioaktiv chiqindilar milliy reyestriga kiritish (keyingi o‘rinlarda — milliy reyestr deb yuritiladi) va milliy reyestrdan chiqarish “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining ruxsati bilan yadroviy materiallar aylanishi subyekti taqdim etgan hisobot hujjatlari asosida amalga oshiriladi.
(21-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
22. Yadroviy materiallar aylanishi subyektining yadroviy uskunasida, yadroviy materiallarni saqlash punktida joylashgan yadroviy materiallar, shuningdek yadroviy materiallar aylanishi subyekti qabul qilayotgan yoki jo‘natayotgan yadroviy materiallar, agar ular massasi qiymati har qanday 12 oylik davr mobaynida ushbu Nizomga 1-ilovada ko‘rsatilgan eng kam miqdorga teng bo‘lsa yoki undan ortiq bo‘lsa davlat tomonidan hisobga olinadi va nazorat qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
23. Agar yadroviy materiallar aylanishi subyektida yadroviy materiallar majmui yoki aralashmasida yadroviy materiallar mavjud bo‘lgan mahsulotlar bo‘lsa, ushbu Nizomga 1-ilovada ko‘rsatilgan yadroviy materiallarning hech bo‘lmaganda bir minimal miqdoridan oshgan taqdirda ushbu Nizomning amal qilishi ular uchun tatbiq etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
24. Hisobot hujjatlarida yadroviy materiallarning massasi qiymati har bir yadroviy material uchun ushbu Nizomga 1-ilovada ko‘rsatilgan oxirgi ko‘rsatgich raqamlarga muvofiq ko‘rsatiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
26. Agar ushbu MBZda tarkibida yadroviy materiallar bo‘lgan har xil mahsulotlar bo‘lsa, yadroviy materialning kategoriyasini aniqlashda barcha mahsulotlar tarkibida mavjud bo‘lgan yadroviy materiallarning birgalikdagi massasidan va ushbu Nizomga 2-ilovada ko‘rsatilgan kamroq raqamli kategoriyaga tushadigan mahsulotlar yadroviy materiallar massasi miqdoriy chegaralaridan kelib chiqiladi.
27. MBZ soni va chegarasi yadroviy materiallar aylanishi subyekti tomonidan har bir MBZda va yadroviy materiallarning MBZlar o‘rtasida joyi o‘zgartirilishida yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishni ta’minlash talablaridan kelib chiqib belgilanadi.
MBZga kelib tushadigan yoki MBZ dan jo‘natiladigan yadroviy material massasi yadroviy materiallarning o‘lchangan tavsiflari (hisob-kitob metodikalari qo‘llanilishiga yo‘l qo‘yiladigan hollar bundan mustasno) hisobga olish birliklarini, ichida yadroviy material bo‘lgan idishlarni to‘liq qayta hisoblab chiqish va identifikatsiyalash asosida, ilova qilingan hujjatlar ma’lumotlari, yadroviy materiallarning pasportiga oid ma’lumotlar bo‘yicha belgilanadi;
zavod laboratoriyalari, to‘xtash zonalari va omborlar, shuningdek axborotning maxsus himoya qilinishini talab qiladigan yadroviy materiallar uchastkalari singari yadroviy materiallar aylanishi subyektining tarkibiy bo‘linmalari alohida MBZga ajratiladi.
29. MBZda o‘lchashning asosiy nuqtalari belgilanadi. Ularda attestatsiyadan o‘tkazilgan qo‘llanish metodikalari va vositalar yordamida yadroviy materiallarning miqdori, massasi, izotop tarkibi, boshqa miqdoriy tavsiflari o‘lchanadi yoki ularning atributiv belgilari tekshiriladi.
MBZda o‘lchashning asosiy nuqtasini tanlash MBZdagi yadroviy materiallar oqimi va amalda mavjud miqdorini o‘lchashni ta’minlaydigan tarzda amalga oshiriladi.
30. Har bir MBZ uchun asosiy o‘lchash nuqtalari, o‘lchashlarni bajarish metodikalari, texnik vositalar, namuna uchun tanlab olish tartib-qoidalari ro‘yxatini, o‘lchashning aniqligini talab qiladigan o‘lchashlarni davriy o‘tkazish ma’lumotlarini, o‘lchash natijalarini taqdim etish muddatlari va shakllarini o‘z ichiga oladigan o‘lchash dasturi ishlab chiqiladi. Dastur yadroviy materiallar aylanishi subyektlari rahbarlari tomonidan tasdiqlanadi va besh yilda kamida bir marta qayta ko‘rib chiqiladi.
31. O‘lchashlarni bajarish metodikasi amaldagi davlat standartlari talablariga muvofiq tuziladigan alohida normativ hujjatlar shaklida rasmiylashtiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
32. O‘lchashlarni bajarish metodikasi amaldagi davlat yoki tarmoq dasturlari talablariga muvofiq metrologik attestatsiyadan o‘tishi kerak. Yadroviy materiallarni o‘lchash tizimida o‘lchashlarni bajarish metodikasining aniqligi ko‘rsatgichlari tavsiya etilgan xalqaro maqsadli qiymatlarga eng ko‘p darajada yaqinlashtirilgan bo‘lishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
33. O‘lchash vositalarini rostlash namunalari va o‘lchash natijalari to‘g‘riligini tekshirish amaldagi davlat standartlari talablariga muvofiq metrologik attestatsiyadan o‘tishi va nomi, tipi va attestatsiyadan o‘tkaziladigan miqdor va uning nuqsonlari ko‘rsatilgan holda attestatsiya to‘g‘risidagi guvohnomaga ega bo‘lishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
34. Yadroviy materiallarni o‘lchash tizimida foydalaniladigan o‘lchash vositalari ro‘yxatida vositaning nomi, uning tipi, markasi, zavod tartib raqami bo‘lishi kerak.
36. Yadroviy materiallar aylanishining har bir subyektida yadroviy materiallarni o‘lchash tizimi doirasida o‘lchashlar sifatini nazorat qilish dasturi ishlab chiqiladi va joriy etiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
37. Yadroviy materiallar aylanishi subyektlari tomonidan yadroviy materiallarni olish va berishga yadroviy materiallar aylanishi bilan bog‘liq yadroviy materiallar aylanishi subyektining obyektlari sanitariya-gigiyena holati to‘g‘risida sanitariya-epidemiologiya stansiyasi tegishli hududiy organining xulosasi mavjud bo‘lgan taqdirda belgilangan tartibda “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan ruxsat beriladi.
(37-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
yadroviy materiallar aylanishi subyektlari rahbarlari tomonidan imzolangan dastlabki bildirishnomalarni;
39. Ilova qilinadigan hujjatlarda yadroviy materiallar joylashtirilgan konteynerlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatiladi (muhrlar (tamg‘alar)ning tiplari va indentifikatorlari, konteynerlarning brutto-massasi va boshqa zarur ma’lumotlar). Joyi o‘zgartirilayotgan yadroviy materiallarning tavsiflari to‘g‘risidagi ma’lumotlar (pasportga oid ma’lumotlar) maxsus pochta bilan yoki yuk bilan birga jo‘natiladigan hujjatlarda keltiriladi.
tashqi ko‘zdan kechirish va hisobga olinadigan birliklar (konteynerlar) sonini tekshirish, transport vositasiga va (yoki) yadroviy materiallar bor bo‘lgan konteynerga nisbatan qo‘llaniladigan aralashishni indikatsiya qilish qurilmasi tekshiriladi (konteynerlar, muhrlar (tamg‘alar)ni tekshirishni, konteynerlarning identifikatorlari, muhrlar (tamg‘alar) va joylashtirish joylari ilova qilinadigan hujjatlarning muvofiqligini tekshirishni o‘z ichiga oladi);
yadroviy materiallar bor bo‘lgan konteynerlarning brutto-massasi, ularning parametrlari o‘lchanishini tasdiqlaydigan tartib-qoidalar bajariladi.
41. Tasdiqlovchi o‘lchashlar turi va hajmi ushbu o‘lchashlarni bajaradigan yadroviy materiallar aylanishi subyektining hujjatlari bilan quyidagilardan kelib chiqib belgilanadi:
berish turi (yadroviy materiallar aylanishi bir subyektining MBZ o‘rtasida, yadroviy materiallar aylanishi subyektlari o‘rtasida, eksport-import);
42. Kirish (chiqish) nazorati jarayonida o‘lchashlar natijasida olingan ma’lumotlar hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi. Bunda o‘lchashlar vositalari va metodlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, o‘lchashlar natijalari, o‘lchashlarning nuqsonlari, o‘lchash bajarilgan asosiy o‘lchash nuqtalari, aralashishni indikatsiya qilish qurilmalari tiplari va identifikatorlari, o‘lchashlar o‘tkazilgan sana va o‘lchashni bajargan shaxslarning familiyasi keltirilishi kerak.
43. Yadroviy materiallarni olishda yadroviy materiallar aylanishi subyekti tomonidan uch ish kuni mobaynida yadroviy materiallar mavjud bo‘lgan idishlarning atributiv belgilari tekshiriladi va tasdiqlovchi o‘lchashlar bajariladi. Mulohazalar mavjud bo‘lmagan taqdirda yadroviy materiallarni dastlabki qabul qilish va hisobga qo‘yish amalga oshiriladi.
Yadroviy materiallarni uzil-kesil qabul qilish va hisobga qo‘yish, agar xalqaro yoki hukumatlararo bitimda yoki shartnomada o‘zgacha hol qayd etilmagan bo‘lsa, yadroviy materiallar va ularga pasportlar (formulyatorlar, sertifikatlar) olingandan keyin 10 sutkadan kechikmay amalga oshiriladi.
44. Yadroviy materiallarni jo‘natishda yadroviy materiallar aylanishi subyekti yadroviy materiallarni bir ish kuni mobaynida hisobdan chiqaradi va ularning pasportlari (formulyarlari, sertifikatlari)ni, agar xalqaro va hukumatlararo bitim yoki shartnomalarda o‘zgacha hol qayd etilmagan bo‘lsa, uch ish kuni mobaynida yadroviy materiallar aylanishining oluvchi subyektiga jo‘natadi.
45. Olingan yadroviy materiallar to‘g‘risidagi ma’lumotlar uni olgan yadroviy materiallar aylanishi subyekti tomonidan hisobga olish hujjatlariga kiritiladi. Jo‘natilgan yadroviy materiallar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ularni jo‘natgan yadroviy materiallar aylanishi subyektining hisobga olish hujjatlariga kiritiladi.
46. Yadroviy materiallar aylanishining jo‘natuvchi subyekti va yadroviy materiallar aylanishining oluvchi subyekti ma’lumotlari o‘rtasida 0,99 ishonchli ehtimolidan kelib chiqib, statistik ahamiyatli farqlar aniqlangan taqdirda, farqning sabablarini aniqlash choralari ko‘riladi.
Oldingi tahrirga qarang.
47. Agar yadroviy materiallar aylanishining jo‘natuvchi subyekti va yadroviy materiallar aylanishining oluvchi subyekti ma’lumotlarining statistik ahamiyatli farqlari mavjudligi tasdiqlansa, u holda yadroviy materiallar aylanishining oluvchi subyekti maxsus hisobot tuzishi va uni “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga yuborishi shart.
(47-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
hisobga olish birliklari haqiqiy parametrlarining tegishli hisobga olish ma’lumotlariga muvofiqligini aniqlash;
yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilishdagi kamchiliklar va qoida buzilishlarini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi.
49. Fizik inventarizatsiya tartib-qoidasi yadroviy materiallar aylanishi subyektlarida amal qiladigan metodikalar va yo‘riqnomalarga muvofiq amalga oshiriladi.
yadroviy materiallarning mavjud miqdori ro‘yxatini hamda yadroviy materiallarning amalda mavjud ro‘yxatini tuzishga va hisobga olish hujjatlarini tekshirishga;
yadroviy materiallarning mavjud miqdori ro‘yxati hisobga olish ma’lumotlariga muvofiqligini tekshirishga;
yadroviy materiallarning amalda mavjud miqdorini o‘lchashdagi nuqsonlar hisobga olingan holda hisobga oluvchi va tasdiqlovchi o‘lchashlarga;
51. Har bir MBZdagi yadroviy materiallar soni ularning sonini va o‘lchashlarning asosiy nuqtasida tarkibini o‘lchash yo‘li bilan aniqlanadi, tezkor-texnik hisobga olish va nazorat tekshirishlari, hisobga olish va hisobot hujjatlarini davriy solishtirish yo‘li bilan nazorat qilinadi hamda fizik inventarizatsiya o‘tkazish yo‘li bilan tekshiriladi. Fizik inventarizatsiya balanslararo davrda MBZda har bir yadroviy material uchun balans chiqarish bilan tugallanadi.
52. Fizik inventarizatsiyani o‘tkazishda har bir yadroviy materialning massasi aniqlanadi. Yadroviy material massasining qiymati, shuningdek 0,95 ga teng bo‘lgan ishonchli ehtimollik uchun o‘lchashning nuqsonlari qiymati hujjatlar bilan ro‘yxatga olinadi.
53. Yadroviy materiallar massasining ilgari aniqlangan qiymatlaridan faqat ularning ishonchliligi ularni aniqlash paytidan ulardan foydalanish paytigacha foydalanishni nazorat qilishning qo‘llanilgan vositalari zarur holatda ekanligi tasdiqlanishi mumkin bo‘lgan va (yoki) yadroviy materiallar miqdor parametrlarini va (yoki) ularning atributiv belgilarini o‘lchashning hisobga olish tartib-qoidasi bajarilishi jarayonida tasdiqlangan hollarda hisobga olish tartib-qoidalarini bajarishda (fizik inventarizatsiyalar, yadroviy materiallarni berish va hokazo) foydalanilishi mumkin.
54. Tasdiqlovchi o‘lchashlarni qo‘llash hajmi har bir yadroviy material uchun chegaraviy miqdorining kamomadi (ortiqchaligi)ni aniqlash ehtimolidan kelib chiqib qo‘llash hajmiga va foydalanishni nazorat qilish vositalarini tekshirish natijalariga bog‘liq holda aniqlanadi.
55. Hisobga olish va tasdiqlovchi o‘lchashlarning natijalari o‘rtasida statistik ahamiyatli farq aniqlangan taqdirda bu haqda yadroviy materiallar aylanishi subyekti rahbariyatiga ma’lum qilinadi, shuningdek farq kelib chiqishining sabablari aniqlashtiriladi. Zaruriyat bo‘lganda yangi hisobga olish o‘lchashlari bajariladi va hisobga olish hujjatlariga o‘zgartirishlar kiritiladi.
56. Fizik inventarizatsiyalar har bir MBZ uchun davriy bajariladi, balanslararo davr esa MBZda yadroviy materiallar kategoriyasiga, yadroviy materiallar aylanishi subyektining texnologik va boshqa xususiyatlariga bog‘liq holda belgilanadi.
MBZda fizik inventarizatsiyalar quyidagi vaqt chegaralaridan kam bo‘lmagan vaqtda rejalashtiriladi, tashkil etiladi va o‘tkaziladi:
Oldingi tahrirga qarang.
57. MBZda fizik inventarizatsiyalar takroriyligi yadroviy materiallar aylanishi subyekti tomonidan taqdim etilgan asoslash asosida yadroviy materiallarga foydalanishni nazorat qilishning qo‘shimcha chora-tadbirlarini ko‘rishning majburiyligi sharti bilan “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan o‘zgartirilishi mumkin.
(57-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
58. Hisobga olish hujjatlari har bir MBZ uchun yuritilishi va ularda yadroviy materialning har bir turi, shu jumladan MBZda ularning soni va MBZda miqdorning o‘zgarishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar bo‘lishi kerak.
59. Hisobga olish hujjatlarida har bir turkum uchun yadroviy materiallar miqdorining barcha o‘zgarishlari, turkumning tavsifi va turkumni shakllantirish uchun birlamchi ma’lumotlar aks ettiriladi, yadroviy materiallar miqdori o‘zgarishi sanasi, yadroviy materiallar aylanishining jo‘natuvchi subyekti MBZ va yadroviy materiallar aylanishining oluvchi subyekti MBZ ko‘rsatiladi.
60. MBZda yadroviy materiallarning miqdor va sifat o‘zgarishlarini, shu jumladan kalibrlash natijalarini aniqlash, o‘lchashlarning barcha vositalarini tekshirish va yo‘qlama qilish uchun foydalaniladigan ma’lumotlar, namuna olish va ularning analizi natijalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, o‘zgarishlar sifatini tekshirish, o‘lchashlarning tasodifiy va tizimli nuqsonlari natijalari tegishli hujjatlarda aks ettiriladi.
61. Yadroviy materiallar aylanishining har bir subyektida, hisobot berish shakllarining yagona tizimi doirasida hisobga olish hujjatlariga asoslangan quyidagi hisobot hujjatlari tuziladi va amal qiladi:
Oldingi tahrirga qarang.
62. Yadroviy materiallar aylanishi subyektining hisobot hujjatlari muntazamlilik asosida “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga yuboriladi.
(62-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
63. Inventar miqdorning o‘zgarishi to‘g‘risidagi hisobot, yadroviy materiallarning mavjud miqdori ro‘yxatlari, yadroviy materiallarning amalda mavjud miqdori MBZ va yadroviy materiallar aylanishi subyekti bo‘yicha tuziladi. Ushbu hisobotlarda yadroviy materiallarning mavjud miqdori va ularning MBZ o‘rtasida yoki yadroviy materiallar aylanishi subyektlari o‘rtasida joyi o‘zgartirilishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar mavjud bo‘ladi.
64. Inventar miqdorning o‘zgarishi to‘g‘risidagi hisobot, MBZ bo‘yicha yadroviy materiallarning mavjud miqdori ro‘yxati bevosita yadroviy materiallar miqdorining har bir o‘zgarishi bilan bog‘liq voqeadan keyin yoki ushbu davrda yuz bergan yadroviy materiallar miqdori o‘zgarishi bo‘yicha har oyda, biroq ko‘rsatib o‘tilgan o‘zgarishlar yuz bergan oyning oxirgi kunidan 15 kundan kechikmay yadroviy materiallar aylanishi subyektida yadroviy materiallarning hisobini muntazamlilik asosida amalga oshiradigan xizmatga yuboriladi.
65. Yadroviy materiallar aylanishi subyektining inventar miqdori o‘zgarishi to‘g‘risidagi hisobot yilning har choragida yuboriladi va unda ushbu davrda yuz bergan yadroviy materiallar inventar miqdori o‘zgarishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar mavjud bo‘ladi.
66. Yadroviy materiallarning inventar miqdorida o‘zgarishlar yuz bermagan hisobot davrlari uchun yadroviy materiallar aylanishi subyekti va MBZ hisobot davrida yadroviy materiallarning inventar miqdori o‘zgarmaganligini ko‘rsatgan holda belgilangan tartibda to‘ldirilgan hisobot shaklini yuboradilar.
68. MBZning material-balansli hisobotida har bir yadroviy materiallar bo‘yicha quyidagilar alohida yozuvlar shaklida aks ettiriladi:
hisobot beriladigan balanslararo davrda yadroviy materiallar miqdorining ko‘payishi va (yoki) kamayishi;
fizik inventarizatsiya natijalari bo‘yicha aniqlangan yadroviy materiallarning eng so‘nggi amalda mavjud miqdori;
69. Yadroviy materiallar aylanishi subyektining material-balansli hisobotida fizik inventarizatsiya davomida aniqlangan yadroviy materiallarning amalda mavjud miqdoriga asoslangan yadroviy materiallar balansi aks ettiriladi.
70. Yadroviy materiallar aylanishi subyektining material-balansli hisobotida yadroviy materiallarning har bir turi bo‘yicha quyidagilar alohida yozuvlar shaklida aks ettiriladi:
fizik inventarizatsiya natijalari bo‘yicha aniqlangan yadroviy materiallarning eng so‘nggi ro‘yxatdan o‘tkazilgan va amalda mavjud miqdori;
71. Agar yadroviy materiallarning amalda mavjud miqdorini yadroviy materiallarning mavjud miqdori ro‘yxatida eng so‘nggi ro‘yxatdan o‘tkazilgan taqqoslashda anomaliyalar aniqlangan bo‘lsa, u holda material-balansli hisobotga yadroviy materiallarning mavjud miqdorini navbatdagi balanslararo davr uchun boshlang‘ich miqdor sifatida qabul qilishning asoslanganligini tasdiqlaydigan zarur hujjatlar ilova qilinadi.
72. Material-balansli hisobot bilan bir vaqtda balanslararo davr oxirida yadroviy materiallarning amalda mavjud ro‘yxati tuziladi.
73. MBZda yadroviy materiallarning amalda mavjud miqdori ro‘yxati yadroviy materiallarning har bir turkumi va turi uchun indentifikatsiya tavsiflari va boshqa tavsiflar alohida ko‘rsatilgan holda materialning har bir turi va turkumi uchun fizik inventarizatsiya sanasiga izchil yozuvlar shaklida tuziladi.
74. Material-balansli hisobot va MBZ yadroviy materiallarning amalda mavjud miqdori ro‘yxati MBZda hisobiga olish va nazorat uchun mas’ul bo‘lgan shaxs tomonidan yadroviy materiallarning mavjud miqdori aniqlangandan keyin 15 kundan kech bo‘lmagan muddatda yadroviy materiallar aylanishi subyektining yadroviy materiallarini hisobga olish xizmatiga yuboriladi.
75. Yadroviy materiallar yo‘qotilganligi, o‘g‘irlanganligi, ulardan ruxsatsiz foydalanilganligi aniqlangan taqdirda, shuningdek jo‘natuvchi va oluvchi yadroviy materiallar aylanishi subyektlarining ma’lumotlari inventarizatsiya farqi yoki statistik ahamiyatli tafovuti qiymati uchun belgilangan chegaradan chiqilgan taqdirda maxsus hisobot yadroviy materiallar aylanishi subyekti tomonidan tuziladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Maxsus hisobot yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan holatlar aniqlangan paytdan boshlab 24 soat mobaynida “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga taqdim etiladi.
(75-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
ularga nisbatan ruxsat berilmagan xatti-harakatlar yuz bergan yadroviy materiallar bilan bog‘liq holatlar, voqealar va (yoki) voqealar turkumining tavsifi;
yuzaga kelgan muammolarni hal etish uchun ko‘rilgan chora-tadbirlar va keyingi xatti-harakatlar dasturi.
Oldingi tahrirga qarang.
77. MBZ bo‘yicha yadroviy materiallar aylanishi subyektining hisobot hujjatlari so‘rov bo‘yicha “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga taqdim etiladi.
(77-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Oldingi tahrirga qarang.
78. Yadroviy materiallarni yadroviy materiallar aylanishining boshqa subyektiga berishda, ular jo‘natilishidan kamida yetti kun oldin, yadroviy materiallar aylanishining jo‘natuvchi subyekti “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga bu haqda dastlabki bildirishnomani yuboradi.
(78-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Oldingi tahrirga qarang.
79. Eksport-import operatsiyalarini amalga oshirishda, shuningdek yadroviy materiallar har xil idoralarning yadroviy materiallar aylanishi boshqa subyekti tomonidan berilganda yadroviy materiallar aylanishining jo‘natuvchi va oluvchi subyektlari mo‘ljallanayotgan jo‘natish (olish) sanasidan kamida 15 kun oldin “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga dastlabki bildirishnomalarni yuboradilar.
(79-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Rejadan tashqari jo‘natishlar yuz bergan taqdirda, respublika, idoraviy va mintaqaviy darajalardagi INBni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimining vakolatli davlat organlarining maxsus farmoyishi bo‘yicha dastlabki bildirishnomalar jo‘natish muddatlari aniqlangandan keyin uch kundan kechikmay yuboriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
80. Ushbu Nizomning 78 va 79-bandlarida ko‘rsatilgan hollarda, yadroviy materiallar olinganda va hisobga qo‘yilgandan keyin, yadroviy materiallar aylanishining oluvchi subyekti “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga tegishli pozitsiyalar to‘ldiriladigan dastlabki bildirishnomalar shaklidan foydalangan holda uning olinganligining tasdig‘ini yuboradi.
(80-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
81. Yadroviy materiallar aylanishi subyektlarida yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish normativ va texnik hujjatlarni, yadroviy materiallarni o‘lchash tizimini, hisobga olish va hisobot hujjatlarini o‘z ichiga oladi.
82. Yadroviy materiallar aylanishi subyektining rahbari tomonidan yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish to‘g‘risidagi Nizom (yo‘riqnoma) ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi. Nizom (yo‘riqnoma)da quyidagilar belgilanadi:
yadroviy materiallar aylanishi subyektida va MBZda yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish ishlarini tashkil etish, yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish bilan shug‘ullanadigan xodimlar (personal) tuzilmasi va tarkibi. Ushbu xodimlar (personal)ning huquq va majburiyatlari bo‘linma to‘g‘risidagi nizomlar, lavozim va ish yo‘riqnomalari bilan belgilanadi;
yadroviy materiallar aylanishi subyektlarida qo‘llaniladigan yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish uchun metodika va o‘lchash vositalari;
xodimlar (personal)ni yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish ishlariga tayyorlash va qo‘yish tartibi;
MBZda va umuman yadroviy materiallar aylanishi subyektida yadroviy materiallarning mavjud miqdori ro‘yxatini tuzish muddatlari;
83. MBZda yadroviy materiallarni davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tizimida hisobga olish birliklari identifikatorlari, aralashish indikatsiyasi qurilmasi identifikatorlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni taqdim etish ishonchliligi va hisobga olish birliklari joylashgan joy ishonchliligi kamida 99% bo‘lishi kerak.
84. Har bir MBZ uchun yadroviy materiallar aylanishi subyekti rahbari tomonidan yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish bo‘yicha yo‘riqnoma ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi. Yo‘riqnomada quyidagilar belgilanadi:
Oldingi tahrirga qarang.
85. Yadroviy materiallarning har qanday texnologik nobudgarchiligi o‘lchashlar yoki dastlabki o‘lchashlar yoki eksperimental tadqiqotlar natijalariga asoslangan hisoblab chiqilgan metodikalar yordamida aniqlanadi. Yadroviy materiallarning eng ko‘p yo‘l qo‘yiladigan texnologik nobudgarchiligi miqdori “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi bilan kelishiladi.
(85-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 17-dekabrdagi 301-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2010-y., 51-son, 486 -modda)
86. Yadroviy materiallar aylanishi subyekti rahbarining buyrug‘i bilan har bir MBZ uchun ushbu MBZdagi yadroviy materiallar uchun moddiy javobgar shaxslar (omborchilar, mas’ul saqlovchilar va hokazolar) tayinlanadi. Ular bilan moddiy javobgarlik to‘g‘risida shartnomalar tuziladi.
87. Yadroviy materiallarni moddiy javobgar shaxsdan boshqa shaxslarga, bir texnologik operatsiyadan boshqasiga yoki smenalar o‘rtasida berish hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi.
88. Yadroviy materiallarni hisobga oladigan va nazorat qiladigan xodimlar (personal) tegishli tartib-qoidalarni bajarish bo‘yicha o‘qitiladi, shuningdek yadroviy materiallar aylanishi subyektlarida belgilangan tartibga muvofiq ularning bilimlari vaqti-vaqti bilan tekshiriladi.
89. Yadroviy materiallarni hisobga olish va nazorat qilish tartib-qoidalari bilan bog‘liq bilimlarni tekshirishning davriyligi xodimlar (personal)ning har xil kategoriyalari uchun yadroviy materiallar aylanishi subyekti rahbari tomonidan belgilanadi. Tekshirish uch yilda kamida bir marta o‘tkaziladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Yadroviy materiallar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
1-ILOVA
1-ILOVA
T/r | Yadroviy material | Yadroviy materialning eng kam miqdori | Hisobot hujjatlarida yadroviy material massasining oxirgi qiymatli raqami |
1. | Plutoniy | 15 g | 1 g |
2. | Uran-233 | 15 g | 1 g |
3. | U-235 izotopi bo‘yicha 10% yuqori boyitilgan uran | 15 g U-235 izotopi bo‘yicha | 1 g |
4. | U-235 izotopi bo‘yicha 10 foizdan past boyitilgan uran, biroq tabiiydan yuqori | 15 g U-235 izotopi bo‘yicha | 0,1 kg |
5. | Ushbu Nizomning 1 — 5-bandlarida sanab o‘tilgan yadroviy materiallarning yig‘indisi | 15 g Pu, U-233, U-235 va Np-237 jami og‘irligi bo‘yicha | 1 g |
6. | Tarkibida U-235 izotopi 0,72 foizdan oshmagan uran | 500 kg | 1 kg |
7. | Toriy | 500 kg | 1 kg |
8. | Og‘ir suv | 200 kg | 1 kg |
Keyingi tahrirga qarang.
Yadroviy materiallar aylanishini davlat tomonidan hisobga olish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
2-ILOVA
2-ILOVA
Mahsulotlar | Yadroviy material | Yadroviy material massasi, kg, kamida |
1-kategoriyali yadroviy materiallar | ||
Metall mahsulotlar: metall buyumlar, birikmalar; quymalar, zarrachalar, ularning qotishmasi va qorishmasi; yoqilg‘i elementlari va yig‘ilmalari, metall va intermetall yoqilg‘i; aralashmasiz qayta eritish yo‘li bilan qayta ishlanadigan brak qilingan buyumlar va chiqindilar | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi 2 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha 5 | |
Qorishma, Pu, U-233, YuBU va boshqa yadroviy materiallar birikmasi | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi 2 | |
Tarkibida yadroviy materiallar yuqori miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: karbidlar, oksidlar, xloridlar, nitridlar, ftoridlar, ularning qotishmasi va qorishmasi; yoqilg‘i elementlari va yuqorida eslatib o‘tilgan birikmalardan, shuningdek yadroviy materiallar konsentratsiyasi kamida 25 g/l (25 g/kg) bo‘lgan boshqa mahsulotlar | Pu, U-233 | Pu i U-233 bo‘yicha jami massasi 6 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha 20 | |
Qorishma, Pu, U-233, YuBU va boshqa yadroviy materiallar birikmasi | Pu,U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi 6 | |
2-kategoriyali yadroviy materiallar | ||
Metall mahsulotlar: metall buyumlar, birikmalar; quymalar, zarrachalar, ularning qotishmasi va qorishmasi; yoqilg‘i elementlari va yig‘ilmalari, metall va intermetall yoqilg‘i; aralashmasiz qayta eritish yo‘li bilan qayta ishlanadigan brak qilingan buyumlar va chiqindilar | Pu, U-233 | Pu i U-233 bo‘yicha jami massasi> 0,5, biroq< 2 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha ³ 1, biroq < 5 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi ³ 0,5, biroq < 2 | |
Tarkibida yadroviy materiallar yuqori miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: karbidlar, oksidlar, xloridlar, nitridlar, ftoridlar, ularning qotishmasi va qorishmasi; yoqilg‘i elementlari va yuqorida eslatib o‘tilgan birikmalardan, shuningdek yadroviy materiallar konsentratsiyasi kamida 25 g/l (25 g/kg) bo‘lgan boshqa mahsulotlar xloridlar, nitridlar, ftoridlar, ularning qotishmalari va qorishmalari; tarkibida yuqoridagi birikmalar va boshqa yadroviy materiali 25 g/l (25 g/kg) dan kam bo‘lmagan mahsulotlar yoqilg‘i elementlari va yig‘ilmalari. | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi> 2, biroq< 6 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha> 6, biroq< 20 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi> 2, biroq< 6 | |
Tarkibida yadroviy materiallar past miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: murakkab qayta ishlashni talab qiladigan mahsulotlar; konsentratsiyali mahsulotlar; 1 dan 25 g/l (25 g/kg) gacha yadroviy materiallar | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi> 16 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha> 50 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi> 16 | |
3-kategoriyali yadroviy materiallar | ||
Metall mahsulotlar: metall buyumlar, birikmalar; quymalar, zarrachalar, ularning qotishmasi va qorishmasi; yoqilg‘i elementlari va yig‘ilmalari, metall va intermetall yoqilg‘i; aralashmasiz qayta eritish yo‘li bilan qayta ishlanadigan brak qilingan buyumlar va chiqindilar | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi> 0,2 , biroq< 0,5 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha> 0,5, biroq< 1 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi> 0,2, biroq< 0,5 | |
Tarkibida yadroviy materiallar yuqori miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: karbidlar, oksidlar, xloridlar, nitridlar, ftoridlar, ularning qotishmasi va qorishmasi; yoqilg‘i elementlari va yuqorida eslatib o‘tilgan birikmalardan, shuningdek yadroviy materiallar konsentratsiyasi kamida 25 g/l (25 g/kg) bo‘lgan boshqa mahsulotlar | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi> 0,5, biroq< 2 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha> 2, biroq< 6 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi> 0,5, biroq <2 | |
Tarkibida yadroviy materiallar past miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: murakkab qayta ishlashni talab qiladigan mahsulotlar; konsentratsiyali mahsulotlar; 1 dan 25 g/l (25 g/kg) gacha yadroviy materiallar qayta ishlashni talab qiladigan mahsulotlar; tarkibida yadroviy materiali 1 dan 25 g/l (25 g/kg) gacha bo‘lgan mahsulotlar | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi> 3, biroq< 16 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha> 8, biroq< 50 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi> 3, biroq< 16 | |
4-kategoriyali yadroviy materiallar* | ||
Metall mahsulotlar: metall buyumlar, birikmalar; quymalar, zarrachalar, ularning qotishmalari va qorishmalari; yoqilg‘i elementlari va yig‘ilmalari, metall va intermetal yoqilg‘i; brak buyumlar va chiqindilar, eritish yo‘li bilan aralashtirmasdan qayta ishlash | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi 0,2 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha 0,5 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi 0,2 | |
Tarkibida yadroviy materiallar yuqori miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: karbidlar, oksidlar, xloridlar, nitridlar, ftoridlar, ularning qotishmalari va qorishmalari; tarkibida yuqoridagi birikmalar va boshqa yadroviy materiali 25 g/l (25 g/kg) dan kam bo‘lmagan mahsulotlar yoqilg‘i elementlari va yig‘ilmalari | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi 0,5 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha 2 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu,U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi 0,5 | |
Tarkibida yadroviy materiallar past miqdorda bo‘lgan mahsulotlar: murakkab qayta ishlashni talab qiladigan mahsulotlar; tarkibida yadroviy materiali 1 dan 25 g/l (25 g/kg) gacha bo‘lgan mahsulotlar | Pu, U-233 | Pu va U-233 bo‘yicha jami massasi 3 |
YuBU | U-235 izotopi bo‘yicha 8 | |
qorishmalar, Pu, U-233 birikmasi, YuBU va boshqa yadroviy materiallar | Pu, U-233, U-235, Np-237, Am, Cf bo‘yicha jami massasi 3 |
v) himoyasiz kamida 1 Gr/s = 100 rad/s, 1 m masofada yutilgan daraja quvvatli har qanday mahsulotlar;
g) har qanday birikmalar: plutoniy-238 izotopi miqdori 80 %li plutoniy; toriy; neptuniy-237; ameritsiy-241; ameritsiy-243 va kaliforniy-252;