15.09.2000 yildagi 22-son
Hujjat kuchini yo‘qotgan 30.11.2018
Hujjat 14.06.2002 sanasi holatiga
Amaldagi versiyaga o‘tish
 LexUZ sharhi
 LexUZ sharhi
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 20-moddasida fuqarolar o‘z huquq va erkinliklarini amalga oshirishda boshqa shaxslarning, davlat va jamiyatning qonuniy manfaatlari, huquqlari va erkinliklariga putur yetkazmasliklari shartligi alohida uqtirilgan.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Ma’muriy ish shu sudning sudlovligiga taalluqli bo‘lmaganda yoki MJtKning 282 va 304-moddalari talablariga rioya qilinmagan holda yuborilgan ma’muriy huquqbuzarlik haqidagi hujjatlar sudyaning asoslantirilgan xati bilan bayonnomani tuzgan yoki ma’muriy ish qo‘zg‘atish to‘g‘risida qaror chiqargan organ (mansabdor shaxs)ga qaratiladi. Ma’muriy hujjatlarda mavjud bo‘lgan kamchiliklarni tuzatish uchun qaytarilgan vaqt ma’muriy ishni ko‘rish va ma’muriy jazo tayinlash uchun MJtKning 36 va 305-moddalarida belgilangan muddat o‘tishini to‘xtatmaydi.
5. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlar yuzasidan yuritilayotgan bayonnomalarni va ma’muriy ish qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi qarorlarning mazmuni MJtKning 281-moddasi talabiga javob berishi lozim. Agarda bayonnoma yoki ma’muriy ish qo‘zg‘atish haqida qaror tegishli vakolati bo‘lmagan shaxs tomonidan tuzilgan yoki qabul qilingan bo‘lsa, ma’muriy huquqbuzarlik sodir qilingan vaqt va huquqbuzarlikning mazmuni, huquqbuzarlik uchun javobgarlikni nazarda tutuvchi me’yoriy hujjatlar ko‘rsatilmagan yoki javobgarlikka tortilayotgan shaxs hujjatlar bilan tanishtirilmagan, MJtKda nazarda tutilgan hollarda bayonnoma yoki qaror nusxasi topshirilmagan, shu kodeksning 294-moddasida nazarda tutilgan huquqlari tushuntirilmagan holatlarda, sudya qayd qilingan kamchiliklarni bartaraf etish uchun bayonnoma va qarorni tegishli organ yoki mansabdor shaxsga qaytaradi.
6. Sudya ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqishda MJtKning 294-moddasida nazarda tutilgan ma’muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxslarning himoyaga bo‘lgan huquqlarini ta’minlash choralarini ko‘rishi lozim. Ma’muriy huquqlarini ta’minlash choralarini ko‘rish lozim. Ma’muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs ish hujjatlari bilan tanishib chiqish, izohlar berish, dalillar keltirish, iltimoslarini bayon etish, ishni ko‘rib chiqishda advokatning huquqiy yordamidan va tarjimonning xizmatidan foydalanish, o‘z ona tilida so‘zlashish, unga nisbatan chiqarilgan qarorlar ustidan shikoyatlar qilish huquqiga egadir.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi kodeksining 294-moddasi 3-bandida ko‘rsatilgan holatlarda ma’muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning qatnashishi shart. Bu qoidaga rioya qilmaslik qarorning bekor bo‘lishiga asos bo‘ladi.
Sudya sodir etilgan ma’muriy huquqbuzarlik kam ahamiyatli degan xulosaga kelgan taqdirda, O‘zbekiston Respublikasi MJtKning 21-moddasi va 310-moddasi ikkinchi qismi talablari asosida huquqbuzarni ma’muriy javobgarlikdan ozod etib ishni yuritishdan tugatadi va uni ogohlantirish bilan chegaralanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ogohlantirish MJtKning 23-moddasida nazarda tutilgan ma’muriy jazo choralari sirasiga kirmaydi. Shuning uchun ogohlantirish bilan ish tugatilganda Kodeksning 33-moddasini qo‘llash talab qilinmaydi.
9. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi kodeksning 36-moddasida belgilanganidek ma’muriy jazo qo‘llanish muddatlari huquqbuzarlik sodir etilgan kunidan boshlanib, davom etayotgan huquqbuzarliklar uchun esa, huquqbuzarlik aniqlangan kundan boshlab, ikki oydan kechiktirmay qo‘llanilishini mumkin. Jinoyat ishini qo‘zg‘atish rad etilgan yoki jinoyat ishi tugatilgan bo‘lsa-yu, lekin huquqbuzarning harakatlarida ma’muriy huquqbuzarlik alomatlari mavjud bo‘lsa, ma’muriy jazo chorasi jinoyat ishi qo‘zg‘atishni rad etish yoki jinoyat ishini tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan boshlab bir oydan kechiktirmay qo‘llanilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
10. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni yuritishda mansabdor shaxs surishtiruv organi va sudyalar MJtKning 307-moddasida sanab o‘tilgan holatlar bilan birga huquqbuzarning shaxsi va ishni to‘g‘ri hal etishida ahamiyatga molik boshqa holatlarni har tomonlama va sinchkovlik bilan aniqlashlari shart.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Ekspertning huquq va burchlari MJtKning 299-moddasida belgilangan. Ekspertiza tayinlash haqidagi qarorda ekspertiza tayinlash asoslari, ekspertiza o‘tkazishi lozim bo‘lgan muassasaning nomi, ekspert oldiga qo‘yilgan savollar, ekspertiza ixtiyoriga yuborilgan hujjatlar ko‘rsatiladi.
14. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 31, 32-moddasida ma’muriy javobgarlikni yengillashtiruvchi va og‘irlashtiruvchi holatlar ko‘rsatilgan. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishni ko‘rib chiquvchi organ (mansabdor shaxs) Kodeksning 31-moddasida nazarda tutilgan holatlardan tashqari boshqa holatlarni ham javobgarlikni yengillashtiruvchi holat deb baholashi mumkin. Ammo MJtKning 32-moddasida sanab o‘tilgan javobgarlikni og‘irlashtiruvchi holatlar doirasi chegaralangan bo‘lib, keng talqin qilinmaydi. Sudya sodir etilgan ma’muriy huquqbuzarlikning mohiyatiga qarab mazkur holatlarni ham aybni og‘irlashtiruvchi holat deb topmasligi mumkin.
15. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 37-moddasiga muvofiq ma’muriy jazoga tortilgan shaxs shu jazoni o‘tash muddati tugagan kundan boshlab bir yil mobaynida yangi ma’muriy huquqbuzarlik sodir etmagan bo‘lsa, mazkur shaxs ma’muriy jazoga tortilmagan deb hisoblanadi. Shuningdek, shaxs MJtKning 21-moddasiga ko‘ra ma’muriy javobgarlikdan ozod etilib, ogohlantirilganda, shu Kodeksning 271-moddasi 5-6-bandiga asosan ish yuritish tugatilganda ham u ma’muriy jazoga tortilmagan deb hisoblanadi.
Ma’muriy hujjatlarni voyaga yetmaganlar ishlari bilan shug‘ullanuvchi komissiyalarga o‘tkazish masalasini hal qilishda sudyalar shuni nazarda tutishlari lozimki, MJtK 194-moddasida nazarda tutilgan huquqbuzarlik haqidagi ma’muriy ishlarni voyaga yetmaganlar ishlari bilan shug‘ullanuvchi komissiyalarga o‘tkazilishiga yo‘l qo‘yilmaydi, qolgan hollarda ishlarni voyaga yetmaganlar ishi bilan shug‘ullanuvchi komissiyalarga o‘tkazilishi mumkin.
20. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha qaror MJtKning 309-moddasi talablariga muvofiq tuziladi. Qarorning kirish qismida ma’muriy ishni ko‘radigan sudning nomi, ish ko‘riladigan sana, sudyaning familiyasi, ismi, otasining ismi, ish ko‘rilayotgan shaxs haqidagi ma’lumotlar batafsil ko‘rsatiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
22. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror MJtKning 311-moddasi talabi asosida darhol e’lon qilinadi. Qarorning nusxasi uzog‘i bilan uch kun ichida ma’muriy chora ko‘rilgan shaxsga tilxat orqali topshiriladi. Jabrlanuvchilarning qaror nusxasini olish haqidagi iltimoslari bo‘lganda, ularga ham topshiriladi yoki jo‘natiladi va bu haqda ishga tegishli yozuv yozib qo‘yiladi. Sudya ma’muriy javobgarlikka tortilgan shaxsga, shikoyat qilish muddatlari, tartibi va qaror ijrosidan bo‘yin tovlagan taqdirda unga kelib chiqadigan huquqiy oqibatlar haqida tushuntirishi lozim. Ishda ashyoviy dalil sifatida o‘qotar qurollar va o‘q-dorilar olingan bo‘lsa, ularning ijrosi MJtKning 185, 220-moddasi talablari asosida hal qilinishi shart.
MJtKning 311-moddasi talabiga ko‘ra, o‘qotar qurollar, shuningdek, o‘q-dorilar xizmat vazifalarini bajarishi munosabati bilan ishonib topshirilgan yoki korxona, muassasa, tashkilot tomonidan vaqtincha foydalanish uchun berilgan shaxslarga nisbatan ushbu Kodeksning 185-moddasida, 220-moddasi birinchi va ikkinchi qismlarida nazarda tutilgan ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlar yuzasidan chiqarilgan qarorning nusxasi ma’lumot uchun tegishli korxona, muassasa yoki tashkilotga, mazkur shaxsning o‘qotar quroldan foydalanishini taqiqlash masalasini ko‘rib chiqish uchun esa ichki ishlar organiga yuborilishi lozim.
24. MJtKning 320-moddasida belgilanganidek ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida berilgan shikoyat yoki bildirilgan protest kassatsion bosqich sudyasi tomonidan yakka tartibda sud raisi topshirig‘iga binoan ko‘rib chiqiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish yuzasidan qabul qilinib qonuniy kuchga kirgan qarorga “Sudlar to‘g‘risida”gi va “Prokuratura to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlaridagi umumiy qoidalarga muvofiq tegishli sud raislari va prokurorlar tomonidan nazorat tartibida protest kiritiladi.
Shuningdek, MJtKning 271-moddasida qayd etilgan ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni yuritishni istisno etuvchi holatlarga asosan tugatilgan ishlar bo‘yicha chiqarilgan qarorlarga nisbatan MJtKning 36-moddasida belgilangan ma’muriy jazo qo‘llash muddatlari o‘tib ketganidan so‘ng nazorat tartibida protest kiritilishi mumkin emas.
26. Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rayotgan sudya asoslar mavjud bo‘lganda MJtKninng 313-moddasi talabi asosida huquqbuzarliklar sodir etish sabablari va ularni sodir qilishga imkon tug‘diruvchi shart-sharoitlar aniqlanganda, bu haqda huquqbuzarning tegishli o‘qish, ish va turar joylariga chora va jamoat ta’sirini ko‘rsatish uchun taqdimnoma kiritadi.