LexUZ шарҳи
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати ва Россия Федерацияси Ҳукумати, кейинги ўринларда Томонлар деб аталувчилар,
Ўзбекистон Республикаси ва Россия Федерацияси 1968 йил 1 июлдаги Ядровий қуролни тарқатмаслик тўғрисидаги Шартнома, 1979 йил 26 октябрдаги (2005 йил 8 июлдаги ўзгартиришлар билан) Ядровий қурилмаларни ва ядровий материални жисман ҳимоя қилиш тўғрисида Конвенция, 1997 йил 5 сентябрдаги Ишлатиб бўлинган ёқилғи билан муомалада бўлиш хавфсизлиги тўғрисидаги ва радиоактив чиқиндилар билан муомалада бўлиш хавфсизлиги ҳақидаги бирлашган Конвенция иштирокчилари эканлигини ҳисобга олган ҳолда,
2017 йил 29 декабрда имзоланган Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати билан Россия Федерацияси Ҳукумати ўртасида атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланиш соҳасида ҳамкорлик тўғрисидаги Битимга амал қилиб,
1. Томонлар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Россия лойиҳаси бўйича сув-сувли энергетик реактор асосида, атом электр станцияси ҳар бир энергоблокининг белгиланган қуввати 1,2 ГВт гача бўлган 2 та энергоблок таркибида атом электростанциясини лойиҳалаш, қуриш, фойдаланишга топшириш, ундан фойдаланиш ва фойдаланишдан чиқариш борасида ҳамкорликни амалга оширадилар.
Атом электр станциясини қуриш, башарти мазкур Битимга мувофиқ тузиладиган контрактларда бошқа шартлар назарда тутилмаган бўлса, Россия Федерациясидаги референт атом электр станциясининг Томонлар ваколатли органлари тарафидан келишилган лойиҳаси асосида, худди шундай ёки шунга ўхшаш референт ускуна, тузилма ва тизимлардан фойдаланган ҳолда бажарилади.
атом электр станцияси қурилиш майдонида атом электр станциясининг техник лойиҳасини ишлаб чиқиш учун изланишлар ўтказиш;
атом электр станциясининг бутун фойдаланиш даврига бошланғич юклаш ва кейинги қайта юклашлар учун ҳимоя ва бошқарув тизимининг тайёр тўпламли иссиқлик ажратувчи йиғмалари ҳамда ютувчи стерженларини лойиҳалаш ва етказиб бериш, шунингдек, ушбу етказиб беришларни техник жиҳатдан қўллаб-қувватлаш билан боғлиқ хизматларни кўрсатиш;
атом электр станциясининг бутун фойдаланиш даврида ишлатиб бўлинган ядровий ёқилғи ва радиоактив чиқиндилар билан муомалада бўлиш;
атом электр станциясини қуриш, ундан фойдаланиш ва унга техник хизмат кўрсатиш учун кадрларни тайёрлаш;
атом электр станциясининг бутун фойдаланиш даврида ундан фойдаланиш, унга техник хизмат кўрсатиш, таъмирлаш, модернизация ва реконструкция қилишда кўмаклашиш;
атом электр станциясининг энергоблокларини қуриш ва улардан фойдаланиш учун зарур бўлган атом электр станцияси инфраструктурасини яратиш;
Ўзбекистон Республикасининг атом энергетикаси бўйича миллий дастурини бажариш учун зарур бўлган, атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланишда хавфсизликни давлат томонидан тартибга солиш тизимини ривожлантириш.
2. Атом электр станциясининг ҳар бир энергоблоки таркибига ҳар бир энергоблокнинг нормал ва хавфсиз ишлашини таъминлаш учун бош пудратчи ва буюртмачи томонидан келишилган, лойиҳада талаб этиладиган барча тизим, бино ва иншоотлар кирадиган реактор қурилмаси, турбогенератор ва ёрдамчи ускуналар киради.
3. Ядровий хавфсизликнинг устуворлигини ҳисобга олган ҳолда Томонлар атом энергиясидан фойдаланишда хавфсизликни давлат тарафидан тартибга солиш бўйича ҳар иккала давлат органлари томонидан улар давлатларининг қонунчилигига мувофиқ мазкур Битимни амалга ошириш учун зарур бўлган рухсатнома (лицензиялар)ни, шу жумладан, лойиҳалаш, қуриш, ускуна, материал ва ядровий ёқилғининг экспорти ва импорти, шунингдек, атом электр станциясини фойдаланишга топшириш, ундан кафолатли ва кафолатдан кейинги фойдаланишга рухсатномалар ўз вақтида берилишига кўмаклашадилар.
4. Атом электр станциясини қуриш бўйича лойиҳани самарали ва хавфсиз амалга ошириш мақсадида Томонлар атом электр станциясининг энергоблокларини қуриш ва ундан фойдаланиш учун зарур бўлган Ўзбекистон Республикаси атом энергетикаси инфраструктурасини такомиллаштиришда ҳамкорлик қиладилар.
Россия томонидан — «Росатом» атом энергияси бўйича давлат корпорацияси ва Экология, технология ва атом назорати бўйича федерал хизмат (ядровий ва радиациявий хавфсизликни тартибга солиш, ядровий материаллар, ядровий қурилмалар, радиоактив манбалар, ядровий материаллар ва радиоактив моддаларни сақлаш пунктларини жисмоний ҳимоялаш устидан назорат, ядровий материаллар, радиоактив моддалар ва радиоактив чиқиндиларни ҳисобга олиш ва текшириш устидан назорат, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг атом энергиясидан фойдаланишда хавфсизликни давлат томонидан тартибга солиш органи ходимларини тайёрлаш қисми бўйича);
Ўзбекистон томонидан — Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Атом энергетикасини ривожлантириш агентлиги ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ер қаърини геологик ўрганиш, саноатда, кончиликда ва коммунал-маиший секторда ишларнинг бехатар олиб борилишини назорат қилиш давлат инспекцияси (ядровий ва радиациявий хавфсизликни тартибга солиш, ядровий материаллар ва радиоактив моддаларни ҳисобга олиш ва текшириш, ядровий материаллар, радиоактив манбаларни сақлаш ва радиоактив чиқиндиларни кўмиш пунктлари фаолияти устидан назорат, ядровий энергетик ва тадқиқот реакторларидан хавфсиз фойдаланиш, уран конларини ишлатишни лицензиялаш ва назорат қилиш бўйича).
Томонлар ваколатли органлари, уларнинг номи ёки вазифалари ўзгарган тақдирда, бир-бирларини зудлик билан дипломатик каналлар орқали ёзма равишда хабардор қиладилар.
2. Томонларнинг ваколатли органлари ваколатли ташкилотларни, шу жумладан, бош пудратчи ва буюртмачини тайинлайдилар хамда бундай тайинлов тўғрисида бир-бирларини ёзма равишда хабардор қиладилар. Томонларнинг ваколатли органлари ваколатли ташкилотлар, шу жумладан, бош пудратчи ва буюртмачи ўзгарганлиги тўғрисида бир-бирларини ёзма равишда хабардор қиладилар.
3. Мазкур Битимни амалга ошириш доирасида Ўзбекистоннинг ваколатли ташкилотлари ва Россиянинг ваколатли ташкилотлари мазкур Битим доирасидаги ҳамкорликни амалга ошириш учун ўзаро келишувга кўра белгиланган Ўзбекистон ташкилотлари (кейинги ўринларда — Ўзбекистоннинг жалб қилинадиган ташкилотлари), Россия ташкилотлари (кейинги ўринларда — Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари) ва учинчи мамлакатларнинг ташкилотларини жалб қилишга ҳақлидирлар.
4. 2017 йил 29 декабрда имзоланган Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати билан Россия Федерацияси Ҳукумати ўртасида атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланиш соҳасида ҳамкорлик тўғрисидаги Битимнинг 6-моддасига мувофиқ таъсис этилган Қўшма мувофиқлаштирувчи қўмита Томонларнинг ваколатли органлари ва ваколатли ташкилотларининг фаолиятини мувофиқлаштиради ҳамда мазкур Битимни амалга ошириш бўйича зарур чораларни кўради.
1. Мазкур Битимнинг 1-моддасида назарда тутилган ҳамкорликни амалга ошириш мақсадида Томонларнинг ваколатли органлари ваколатли ташкилотлар тарафидан улар ўртасида тузилган шартнома (контракт)лар доирасида атом электр станцияси лойиҳавий қувватга чиққунига қадар барча лойиҳаолди, лойиҳавий, қурилиш, монтаж ва созлаш-ишга тушириш ишларининг бажарилиши, фойдаланишнинг кафолатли муддати (бош пудратчи ва буюртмачи тарафидан блокни буюртмачига кафолатли фойдаланишга топшириш тўғрисида далолатнома имзоланган санадан кейин 2 йил мобайнида) техник кўмакни таъминлаш, ускуналар, материаллар ва ядровий ёқилғини тайёрлаш ва етказиб бериш, шунингдек, атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланишда хавфсизликни давлат томонидан тартибга солиш тизимини ривожлантиришга кўмаклашиш борасидаги иш ва хизматларнинг бажарилиши устидан назоратни амалга оширадилар.
2. Атом электр станциясининг жисмоний ҳимоясини таъминлаш учун жавобгарлик Ўзбекистон томонига юклатилади.
1. Мазкур Битимда назарда тутилган ҳамкорлик Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари билан Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида тузилган шартнома (контракт)лар, шу жумладан, атом электр станцияси қурилиши бўйича бош контракт, шунингдек, иш, етказиб бериш, хизматларнинг аниқ мазмунини, нархларни, тўлов шартларини, мажбуриятларни бажариш муддатларини, Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотларининг, шу жумладан, бош пудратчи ва буюртмачининг мажбуриятлари ва жавобгарлигини белгилаб берадиган тайёргарлик даври контрактлари асосида амалга оширилади.
2. Ваколатли ташкилотлар, шартнома (контракт)ларга ваколатли ташкилотлар, Ўзбекистоннинг жалб қилинадиган ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва учинчи мамлакатларнинг ташкилотлари тарафидан мазкур Битим қоидаларига риоя этилишини таъминловчи зарур шартларнинг киритилишини таъминлайдилар.
3. Ўзбекистон томони Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Ўзбекистоннинг жалб қилинадиган ташкилотларининг Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари тарафидан жалб қилинадиган учинчи мамлакатларнинг ташкилотлари олдидаги мазкур Битимда назарда тутилган бажариладиган ишларнинг тўлови бўйича мажбуриятларини бажариш бўйича зарур чора-тадбирларни кўради.
4. Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари билан Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида тузиладиган шартнома (контракт)лар фақат шундай шартнома (контракт)ларнинг шартларига мувофиқ ўзгартирилиши, тўхтатилиши ёки бекор қилиниши мумкин.
5. Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари билан Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида мазкур Битим доирасида шартнома (контракт)лар Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари билан Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида тўғридан-тўғри ўтказиладиган музокаралар натижаси бўйича тузилади. Бундай шартнома (контракт)ларнинг Ўзбекистон иқтисодиёти ва энергетика сектори учун стратегик муҳимлигини ҳисобга олган ҳолда, бундай шартнома (контракт)ларни тузишда танлов процедуралари ўтказилмайди ҳамда Ўзбекистон Республикаси қонунчилигида белгиланган давлат харидлари ва савдоларининг қоида ва шартлари қўлланилмайди. Зарурат бўлганда, Ўзбекистон томонининг ваколатли органи Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ ваколатли ташкилотлар ўртасида тўғридан-тўғри шартнома (контракт)ларни тузиш учун тегишли рухсатномалар олинишини таъминлайди, шунингдек, мазкур Битимнинг амалга оширилиши учун зарур бўлган чораларни кўради.
6. Мазкур Битимга мувофиқ ишларни бажариш, товарлар етказиб бериш ва хизматлар кўрсатиш мақсадида, Томонлар атом электр станцияси майдонини танлаш, лойиҳалаш, қуриш ва ундан кафолатли фойдаланишда тегишли шартнома (контракт)ларни имзолаш санасида амал қилган Россия Федерациясининг атом энергиясидан фойдаланиш соҳасидаги федерал нормалар ва қоидаларини қўллашга келишиб олдилар.
Атроф-муҳит муҳофазаси ва ёнғин хавфсизлиги борасида Ўзбекистон Республикасининг нормалари ва қоидалари қўлланилади, улар мавжуд бўлмаса ёки атом электр станцияси лойиҳасига нисбатан қўллашнинг имкони бўлмаса, кейинчалик шартнома (контракт)ларда белгиланадиган тегишли соҳадаги Россия Федерациясининг федерал нормалари ва қоидалари қўлланилади.
Атом электр станцияси асосий ва ёрдамчи объектларининг жисмоний ҳимоя тизимини лойиҳалаш АТОМ энергияси бўйича халқаро агентликнинг «Ядровий материаллар ва ядровий қурилмаларнинг жисмоний муҳофазасига доир жисмоний ядровий хавфсизлик бўйича тавсиялар» ҳужжатида (INFCIRC/225/Rev.5) келтирилган тавсияларга мувофиқ амалга оширилади.
7. Россия ваколатли ташкилоти атом электр станциясини қуриш учун майдон танланишини асослаш мақсадида атроф-муҳитга таъсирни баҳолаш тўғрисида ҳисоботни тайёрлашда буюртмачига ёрдам кўрсатади.
Мазкур Битимда назарда тутилган ҳамкорликни амалга ошириш мақсадида Россия томонининг ваколатли органи бош пудратчи тарафидан шартнома (контракт)ларга мувофиқ қуйидаги мажбуриятлар бажарилишини таъминлайди:
1) атом электр станциясининг (жисмоний ҳимоя тизимисиз) техник лойиҳасини ишлаб чиқиш, Россия Федерацияси ва Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигида назарда тутилган хавфсизлик бўйича талабларни ҳисобга олган ҳолда хавфсизликни асослаш бўйича ҳисоботни ишлаб чиқиш;
2) атом электр станциясининг лойиҳавий ҳужжатларини ишлаб чиқиш ва уни атом электр станциясини лойиҳалаш, қуриш, фойдаланишга топшириш ва ундан фойдаланиш учун зарур бўлган махсус рухсатнома (лицензиялар)ни олиш учун буюртмачига топшириш;
3) атом электр станциясини лойиҳалаш, қуриш, фойдаланишга топшириш ва ундан фойдаланиш учун зарур бўлган махсус рухсатнома (лицензиялар)ни олиш масаласи юзасидан буюртмачига кўмак бериш;
4) буюртмачига унинг талабига кўра Россия Федерациясида атом электр станцияларини лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланиш бўйича норматив ҳужжатларни топшириш;
5) атом электр станциясини қуришнинг ва атом электр станциясини фойдаланишга топширишнинг барча босқичларида лойиҳа талаблари бажарилиши устидан муаллифлик кузатуви ва назоратини амалга ошириш;
6) атом электр станциясини фойдаланишга топшириш учун зарур бўлган ҳажмларда, номенклатура ва муддатлар бўйича технологик ускуналар, қурилмалар, асбоб ва материалларни келишилган ҳажм ва спецификацияларга мувофиқ Ўзбекистон Республикасига етказиб бериш;
7) атом электр станциясининг қуриладиган объектлари бўйича келишилган ҳажмдаги қурилиш-монтаж ишларини бажариш;
9) ишга тушириш-созлаш ишларини бажариш, атом электр станциясини фойдаланишга топшириш ва кафолатли фойдаланиш даврида ишлаб чиқарувчи заводларнинг талабларига кўра зарур бўлган эҳтиёт қисмларини етказиб бериш;
10) атом электр станциясини қуришнинг барча босқичларида сифатни таъминлаш дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
12) жисмоний ҳимояни таъминлаш бўйича дастур ва ташкилий тадбирларни ишлаб чиқишда буюртмачига маслаҳат хизматларини кўрсатиш;
13) атом электр станциясидан фойдаланиш ва техник хизмат кўрсатиш учун буюртмачининг фойдаланувчи ходимларини ўқитиш;
14) тайёрлов даври контрактлари ва бош контракт доирасида қурилиш, монтаж, ишга тушириш-созлаш ишларини амалга ошириш, атом электр станциясининг ускуна ва тизимларини фойдаланишга топшириш, ишга тушириш-созлаш ишларида ва атом электр станциясини фойдаланишга топширишда, шунингдек, атом электр станциясидан кафолатли фойдаланиш даврида техник кўмак бериш учун эксперт ва мутахассисларни Ўзбекистон Республикасига хизмат сафарига юбориш;
15) атом электр станциясининг асосий ва ёрдамчи объектлари жисмоний ҳимояси тизимини яратишда зарур бўлган қурилиш-монтаж ва ишга тушириш-созлаш ишларини Атом энергияси бўйича халқаро агентликнинг «Ядровий материаллар ва ядровий қурилмаларнинг жисмоний муҳофазасига доир жисмоний ядровий хавфсизлик бўйича тавсиялар» ҳужжатида (lNFCIRC/225/Rev.5) белгиланган ҳажмда лойиҳалаш, тайёрлаш ва бажариш.
Мазкур Битимда назарда тутилган ҳамкорликни амалга ошириш мақсадида Ўзбекистон томонининг ваколатли органи буюртмачи томонидан шартнома (контракт)ларга мувофиқ қуйидаги мажбуриятлар бажарилишини таъминлайди:
1) бош пудратчи билан келишилган ҳажм ва муддатларда атом электр станцияси майдонида изланишларни олиб бориш, атом электр станциясининг техник лойиҳасини ишлаб чиқиш ва лойиҳалаш учун зарур бўлган ва ишончлилиги учун буюртмачи жавобгар бўлган дастлабки маълумотларни топшириш;
2) учинчи шахслар ҳуқуқларидан ҳоли атом электр станцияси майдонини бош пудратчига бепул асосда тақдим этиш ҳамда атом электр станциясини қуриш, фойдаланишга топшириш ва ундан кафолатли фойдаланиш даврида бош пудратчи, Ўзбекистон ва Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва учинчи давлат ташкилотлари ходимларининг майдонга киришини таъминлаш;
3) Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ атом электр станциясини лойиҳалаш, қуриш ва фойдаланишга топшириш учун рухсатнома (лицензия)ларни олиш;
4) Россиянинг ваколатли ташкилотларига, шу жумладан, бош пудратчига, шунингдек, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотларига шартнома (контракт)лар бўйича иш ва хизматларни бажариш учун талаб этиладиган, шу жумладан, қўшни давлатлар ҳудуди орқали товарларни транзит ташиш учун зарур бўлган рухсатнома (лицензиялар)ни олишга кўмаклашиш;
5) бош пудратчи билан келишилган ҳажм ва муддатларда лойиҳавий ҳужжатларнинг ўзига тааллуқли қисмини, шу жумладан, атом электр станциясининг ҳудуди ва майдонининг тавсифига оид бобни ҳамда хавфсизликни асослаш бўйича ҳисоботни ишлаб чиқиш ва Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари томонидан бажарилган техник лойиҳани келишиш;
6) келишилган мажбуриятлар тақсимотига мувофиқ бош пудратчи билан келишилган ҳажмда, номенклатурада ва муддатларда Ўзбекистоннинг жалб қилинадиган ташкилотлари томонидан техник ҳужжатларни ишлаб чиқиш ва ускуналар тайёрлаш;
7) бош пудратчи билан буюртмачи ўртасидаги мажбуриятларнинг келишилган тақсимотига мувофиқ ва бош пудратчи билан келишилган муддатларда Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари техник спецификациялари асосида ускуналар қисмлари ва материалларни Ўзбекистон Республикасидан етказиб бериш;
8) бош пудратчи билан келишув бўйича ва ясаш муддатларига, атом электр станциясини қуриш жадвалига мувофиқ ҳамда бош пудратчи билан келишилган ҳажмларда ускуна, асбоб, анжом ва материалларнинг назорати ва қабул қилинишини амалга ошириш;
9) бош пудратчи билан келишув бўйича атом электр станциясининг инфратузилма объектлари, шу жумладан, сув таъминоти, электр таъминоти, кириш йўллари, шунингдек, атом электр станциясининг қурилиш майдонидаги ёрдамчи иншоотларни лойиҳалаш ва қуриш;
10) атом электр станцияси қурилишининг барча босқичларида Ўзбекистоннинг жалб қилинадиган ташкилотлари томонидан бажариладиган ишлар сифатини таъминлаш дастурини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
11) бош пудратчи ва Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотларининг хизмат сафарига келган ходимларига истеъмол сифатидаги намунали турар-жой ва офисларни тақдим этиш, тиббий таъминот бўйича (шу жумладан, бир йилдан кўп муддатга хизмат сафарига келганда уларнинг оила аъзоларига ҳам) хизматлар кўрсатиш, шунингдек, бош пудратчи ва Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотларига халқаро телефон алоқаси ва «Интернет» ахборот-телекоммуникация тизими хизматларидан фойдаланиш имконини бериш;
12) атом электр станцияси қурилиши учун етказиб бериладиган ускуна ва материаллар импортига, иш ва хизматларга рухсат берувчи ҳужжатларни олиш, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси қонунчилигида белгиланган тартибда товарларни божхона расмийлаштирувига тақдим этиш, божхона расмийлаштируви амалга оширилмайдиган ҳолатлар бундан мустасно;
13) Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ ваколатхоналар (филиаллар) очиш ҳамда Ўзбекистон Республикасининг солиқ органларида ҳисобга туришда бош пудратчига ва Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотларига кўмаклашиш;
14) бош пудратчининг назорати остида ўтказиладиган созлаш-ишга тушириш ишлари ҳамда атом электр станциясини фойдаланишга топшириш даврида малакали ходимларни тақдим этиш;
16) бош пудратчи билан келишув бўйича ва Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотларининг муаллифлик назорати остида атом электр станцияси қурилиши бўйича ишларда, жумладан, созлаш-ишга тушириш ва атом электр станцияси энергоблокларини фойдаланишга топшириш ишларида иштирок этиш;
17) рўйхати, тайёрлаш ва етказиб бериш шартлари Томонларнинг ваколатли органлари томонидан келишиладиган Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ишлаб чиқариладиган ускуналар, материалларни етказиб бериш ва хизматлар кўрсатиш, ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш бўйича ишларни мувофиқлаштириш;
18) атом электр станцияси қурилиш майдонида жисмоний ҳимояга тегишли зарур хавфсизлик чораларини, шунингдек, атом электр станцияси қурилиш майдонидаги Россия мутахассислари ва учинчи давлатлардан келган мутахассисларнинг хавфсизлик чораларини бош пудратчи билан келишилган ҳолда ишлаб чиқиш ва жорий этиш;
19) Ўзбекистон Республикасининг қонунчилиги ва Халқаро атом энергияси агентлигининг «Ядровий материаллар ва ядровий қурилмаларнинг жисмоний муҳофазасига доир жисмоний ядровий хавфсизлик бўйича тавсиялар» ҳужжатидаги (INFCIRC/225/Rev.5) тавсияларга мувофиқ атом электр станциясининг жисмоний ҳимоя тизимини фойдаланишга топшириш ва ундан фойдаланиш;
20) атом электр станцияси қурилиш майдонида Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ходимлари, шу жумладан, бош пудратчи хавфсизлигини таъминлаш, шунингдек, атом электр станцияси ҳузуридаги ходимлар ва уларнинг оила аъзолари учун турар-жой мажмуи ҳудудида жамоат тартибини ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш бўйича чоралар кўриш;
21) атом электр станцияси қурилиш майдонида атом электр станциясини қуриш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар ва материалларни қўриқлаш;
22) буюртмачининг барча тўлов мажбуриятларини, шу жумладан, атом электр станциясини лойиҳалаш, қуриш ва фойдаланишга топшириш, шартномалар (контрактлар) шартларига мувофиқ барча зарур товарларни етказиб бериш бўйича барча ишлар ва хизматлар учун маблағ ажратилишини мунтазам равишда ва тегишлича бажариш;
23) бош пудратчини атом электр станцияси қурилиш майдони чегарасида керакли ресурслар, шу жумладан, (келишилган ҳажмларда ва тегишли техник кўрсаткичларда) электр энергияси, (келишилган ҳажмларда ва тегишли сифатда) техник ва ичимлик суви, канализация, шунингдек, тайёрлаш узоқ вақт талаб этадиган ускуналарни (келишилган муддатларда) ташиш учун кириш йўллари билан ўз вақтида таъминлаш;
24) атом электр станциясини фойдаланишга топшириш босқичида ва кафолат даври мобайнида ундан фойдаланиш;
25) бош пудратчига атом электр станцияси асосий ва ёрдамчи объектларининг жисмоний ҳимоясини таъминлашга оид маслаҳат хизматларини кўрсатиш учун керакли маълумотларни ўз вақтида тақдим этиш.
Мазкур Битимнинг 5 ва 6-моддаларида назарда тутилган бош пудратчи ва буюртмачи мажбуриятларининг батафсил тақсимланиши бош пудратчи ва буюртмачи ўртасида тузиладиган шартномалар (контрактлар)да белгиланади.
1. Ўзбекистон томони атом электр станциясини қуриш, фойдаланишга топшириш ва ундан фойдаланиш учун керакли бўлган атом энергетикаси инфратузилмасининг ўз вақтида мавжудлигини таъминлайди.
2. Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари алоҳида шартномалар (контрактлар) доирасида Ўзбекистон Республикасининг атом энергетикаси инфратузилмасини баҳолайдилар ва ривожлантирадилар.
Атом электр станциясидан бутун фойдаланиш даври мобайнида тегишли шартномалар (контрактлар)га мувофиқ ваколатли ташкилотлар томонидан белгиланадиган келишилган нархлар бўйича узоқ муддатли шартнома (контракт) асосида Россия томонининг ваколатли органи бош пудратчи томонидан етказиб берилган асбоб-ускуналарга техник хизмат кўрсатиш, шу жумладан, маслаҳатлашувлар ўтказиш, эҳтиёт қисмларни етказиб бериш, асбоб-ускуналарни консервациялаш ва сақлаш технологияларини тақдим қилиш, таъмирлаш юзасидан хизмат кўрсатиш ва кафолатли даврдан кейинги таъмирлаш ишларини ташкиллаштиришда кўмаклашиш бўйича Россия ваколатли ташкилотлари томонидан хизматлар тақдим этилишини, Ўзбекистон томонининг ваколатли органи эса Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари томонидан ушбу хизматларга ҳақ тўланишини таъминлайди.
Мазкур Битимга мувофиқ қурилган атом электр станциясининг энергоблокларидан бутун фойдаланиш даври мобайнида келишилган нархлар бўйича (жаҳон нархлари ҳисобга олинган ҳолда) узоқ муддатли ёқилғи контракти шартларида Россия томонинг ваколатли органи қуйидагиларни Россия ваколатли ташкилоти томонидан етказиб берилишини кафолатлайди ва таъминлайди, Ўзбекистон томонининг ваколатли органи эса Ўзбекистон ваколатли ташкилоти томонидан сотиб олинишини кафолатлайди ва таъминлайди:
тайёр тўпламли иссиқлик ажратувчи йиғмалар шаклида, ёқилғининг дастлабки юкланиши ва атом электр станциясидан бутун фойдаланиш даврида барча келгусида қайта юкланиш учун керакли ҳажмлардаги ядро ёқилғиси;
атом электр станциясидан фойдаланиш учун керакли ҳажмларда ҳимоя ва бошқарув тизимининг ютувчи стерженлари;
Томонлар ишлатилган ядро ёқилғиси ва радиоактив чиқиндилар билан ишлаш, шунингдек, мазкур Битим доирасида қурилган атом электр станциясини фойдаланишдан чиқариш соҳасида Томонлар алоҳида битимларда белгилайдиган шартлар асосида ҳамкорлик қиладилар.
Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотлари учун танланган атом электр станцияси қурилиш майдони, инфратузилма, сув узатиш ёки бошқа коммунал хизматлар ва тармоқлар, шу жумладан, электр энергияси, техник сув, ичимлик суви, коммуникация, йўллар ва транспортировка қилишга тегишли барча нархлар, тарифлар, йиғимлар ва тўловларни дискриминация қилмаслик асосида ва бошқа фаолият, бошқа ташкилотлар ёки ходимларга солиниши мумкин бўлган тўловлар миқдоридан юқори бўлмаган миқдорда белгилаш;
Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотлари мулк эгалигидаги ёки улар томонидан бевосита ёки билвосита фойдаланилаётган капитал, мулк ва активларни экспроприация, национализация, мусодара, тугатиш ёки реквизиция қилинишини тақиқлаш, ижтимоий эҳтиёжлар ёки манфаатлар билан боғлиқ ҳолатлар бундан мустасно, бироқ дискриминация қилинмаслиги асосида лозим ҳуқуқий тартиб-тамойилларга мувофиқ ҳамда етказилган ҳақиқий зарарлар ва харажатлар Ўзбекистон томонидан тез, монанд ва самарали компенсацияланиши шарти билан таъминлайди.
2. Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотлари қуйидаги ҳуқуқларга эга:
Ўзбекистон Республикаси банкларида ўз ихтиёрига кўра ҳисоб рақами очиш ва валюталарда, шу жумладан, чет эл валюталарида пул маблағларини сақлаш ҳамда маблағлардан Ўзбекистон Республикасидан ташқарида эркин фойдаланиш;
зарур ҳолларда, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки томонидан белгиланган ҳужжатларни расмийлаштириш қоидаларига мувофиқ ва дискриминация қилмаган ҳолда қўлланадиган чет эл валютаси курси бўйича чет эл валюталарини Ўзбекистон сўмига конвертациялаш;
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки томонидан белгиланган ҳужжатларни расмийлаштириш қоидаларига мувофиқ чет эл валюталарини хорижга ҳеч қандай чекловларсиз эркин қайтариш;
Ўзбекистон Республикасидаги ҳар қандай хусусий мулкни тасарруф қилиш, шу жумладан, мазкур Битим доирасида фойдаланиш учун бошқа талаб қилинмайдиган мулкларни реэкспорт қилиш ҳуқуқидан фойдаланиш.
Мазкур Битимни амалга ошириш мақсадларида Ўзбекистон Республикаси атом энергетикаси бўйича миллий дастурни бажариш учун лозим бўлган Ўзбекистон Республикасида атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланишда хавфсизликни тартибга солиш тизимини яратиш учун хавфсизликни давлат томонидан тартибга солиш органлари Томонлар давлатлари атом энергиясидан фойдаланишда, улар томонидан ваколатли ташкилотлар жалб қилинган ҳолда, ядро ва радиация хавфсизлигини тартибга солиш, ядро қурилмалари, радиация манбалари, ядро материаллари ва радиоактив моддаларни сақлаш пунктларининг жисмоний ҳимояланиши устидан, шунингдек, ядро материаллари, радиоактив моддалар ва радиоактив чиқиндиларни ҳисобга олиш ва текшириш тизимлари устидан назорат қилиш, шу жумладан, ушбу ваколатли ташкилотлар ўртасида тузиладиган шартномалар (контрактлар)да белгиланадиган шартларда Ўзбекистон Республикаси мутахассисларини ўқитиш ва тайёрлаш масалалари бўйича ҳамкорликни амалга оширади.
1. Ўзбекистон Республикасининг мазкур Битим бажарилишига оид қонунчилиги Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари, Россия ваколатли ташкилотлари, Ўзбекистоннинг жалб қилинадиган ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ҳамда Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотларига мазкур Битимга мувофиқ ушбу модда қоидалари инобатга олинган ҳолда қўлланилади. Бунда Ўзбекистон Республикасида мазкур Битим қонуний кучга кирган санадан сўнг қонуний кучга кирган қонунлар, нормалар, ҳар қандай ўзгартиришлар ёки талқин қилишлар, башарти улар мазкур Битим қоидаларига зид келмаса, қўлланилади.
2. Башарти Ўзбекистон Республикасида мазкур Битим имзоланган санадан сўнг кучга кирадиган ва мазкур Битимни амалга оширишга салбий таъсир кўрсатадиган, шартномалар (контрактлар) қийматига, ҳар қандай ҳуқуқларга, бадалларга ёки мазкур Битимга мувофиқ тақдим қилинган ёки унга асосланган ҳимояга ёхуд мазкур Битимга мувофиқ тузилган шартномалар (контрактлар) қийматига салбий таъсир кўрсатадиган, зарар етказадиган, чеклайдиган, камситадиган, қисқартирадиган, Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотлари ҳақ-ҳуқуқларини бевосита ёки билвосита чеклайдиган ёки жиддий молиявий мажбурият юклайдиган янги қонунчилик қўлланилса (Ўзбекистон Республикаси томонидан тақдим қилинган коммунал хизматлар учун нархлар, тарифлар, бадаллар ва тўловларни белгилайдиган қонунчиликдан ташқари), бундай қонунчилик ушбу ташкилотларга атом электр станциясидан кафолатли фойдаланиш муддати тугагунга қадар қўлланилмайди.
3. Мазкур модданинг 2-банди қоидаларидан қатъи назар, Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотларининг жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотлари мазкур Битим имзоланган санадан сўнг атом энергиясидан фойдаланишда Ўзбекистон хавфсизликни давлат томонидан тартибга солиш органи томонидан қабул қилинган ҳар қандай янги қонунчиликка риоя қилади. Бундай қонунчиликка риоя қилиниши муносабати билан Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари Россия ваколатли ташкилотлари ва Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ўртасида тузилган тегишли шартномалар (контрактлар)да белгиланган шартларда Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотларининг жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотларига тез, монанд ва самарали компенсацияни таъминлайди.
Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари мазкур банд билан назарда тутилган қоидаларга адолатли риоя қилиш ва шартномалар (контрактлар)да тартибга солиш йўлларини топиш учун инсофлилик принциплари асосида ташкил қилинган музокаралар ўтказадилар.
4. Ўзбекистон томони мазкур Битим доирасида амалга ошириладиган фаолият миллий оммавий тартибга ва жамият манфаатларига тўлиқ мувофиқлигини ҳамда уларга ҳеч қандай тарзда зид эмаслигини тасдиқлайди.
1. Мазкур Битимни амалга ошириш юзасидан келиб чиқадиган солиққа тортишга оид масалаларнинг ушбу модда билан тартибга солинмаган қисми ҳар бир Томон давлати қонунчилиги асосида тартибга солинади.
Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлатлар ташкилотлари, уларнинг фаолияти, капитали, активлари, пул маблағлари, фойда ва даромадлари, шунингдек, уларнинг ходимлари Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси ҳудудида улардан ундириладиган ҳар қандай турдаги солиқлар, йиғимлар ва божлар, хусусан, юридик шахслардан олинадиган фойда солиғи, жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи, мол-мулк солиғи, қўшимча қиймат солиғи, давлат божлари, акцизлар, давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий тўловларни ҳисоблаш, ушлаб қолиш ва тўлаш мажбуриятларидан озод қилинади.
2. Мазкур Битимни амалга ошириш мақсадида Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлат ташкилотлари томонидан олиб келинадиган ускуналар, материаллар, эҳтиёт қисмлар, қурилмалар, асбоблар, атом электр станциясини фойдаланишга топшириш ва ундан фойдаланиш учун керакли ҳажмларда ҳимоя ва бошқарув тизимининг тайёр тўпламли иссиқлик ажратувчи йиғмалари ва ютувчи стерженлари шаклидаги ядро ёқилғиси, бутловчи буюмлар, ҳужжатлар, электрон ҳисоблаш машиналари учун дастурлар (дастурий таъминот), шунингдек, Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида келишилган номенклатура ва ҳажмларда, шу жумладан, Россия ваколатли ташкилотларининг Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги ваколатхоналари фаолият юритиши учун керакли бўлган бошқа товарлар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ундириладиган божхона тўловларидан озод қилинади.
3. Мазкур Битимни амалга ошириш мақсадида Россия ваколатли ташкилотлари, Россиянинг жалб қилинадиган ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан жалб қилинадиган учинчи давлат ташкилотларига Ўзбекистон ташкилотларига тақдим қилинадиган режимга қараганда ноқулайроқ бўлмаган режим тақдим қилинади.
4. Ўзбекистон Томони Ўзбекистон Республикасининг солиқ, божхона ва бошқа давлат органлари томонидан мазкур Битим қоидаларининг қўлланилиши учун барча зарур чора-тадбирлар бажарилишини таъминлайди.
Мазкур Битим доирасида Россия Федерациясининг давлат сирларини ва (ёки) Ўзбекистон Республикасининг давлат сирларини ташкил этувчи маълумотларни тақдим қилиш зарурати юзага келган тақдирда, уларни тақдим этиш 2003 йил 31 октябрда имзоланган Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати билан Россия Федерацияси Ҳукумати ўртасида махфий ахборотни ўзаро ҳимоя қилиш тўғрисидаги Битим қоидаларига мувофиқ амалга оширилади.
Мазкур Битим доирасида ҳамкорликни амалга оширишда юзага келиши мумкин бўлган ядровий зарар учун фуқаролик жавобгарлиги Томонлар ўртасида 1963 йил 21 майдаги Ядровий зарар учун фуқаролик жавобгарлиги тўғрисидаги Вена конвенциясига мувофиқ тартибга солинади. Бунда, қайд этилган Конвенция, гўёки Ўзбекистон Республикаси ушбу Конвенция иштирокчиси бўлганидек, мазкур Битим доирасидаги ҳамкорликка нисбатан қўлланилади.
1. Мазкур Битим ва Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари билан Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида мазкур Битимни амалга ошириш мақсадларида тузилган шартномалар (контрактлар) ўртасида ҳар қандай тафовутлар мавжуд бўлган тақдирда, мазкур Битим қоидалари устувор кучга эга бўлади.
2. Мазкур Битимга мувофиқ тузиладиган шартномалар (контрактлар) мазкур Битим асосида ишлаб чиқилади ва бундай шартномалар (контрактлар) тарафлари учун мажбурий ҳисобланади.
3. Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари билан Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида мазкур Битимга мувофиқ тузиладиган шартномалар (контрактлар), уларнинг бузилиши ёки амал қилишининг тугатилиши билан боғлиқ ҳар қандай низо, келишмовчилик ёки талабномалар мазкур Битимга мувофиқ тузиладиган шартномалар (контрактлар) тарафлари ҳисобланадиган Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари томонидан ўзаро келишув бўйича белгиланадиган нуфузли халқаро арбитраж томонидан якуний ҳал қилинади. Арбитраж судининг қарори мазкур Битимга мувофиқ тузиладиган шартномалар (контрактлар) тарафлари учун чиқарилган ва улар томонидан олинган санадан эътиборан якуний ва мажбурий ҳисобланади.
4. Ўзбекистон ваколатли ташкилотлари ва Россия ваколатли ташкилотлари ўртасида тузилган шартномалар (контрактлар), шунингдек, уларнинг тарафлари ўртасида бундай шартномалар (контрактлар) туфайли юзага келадиган муносабатлар мазкур шартномалар (контрактлар) тарафлари ўзаро келишув бўйича белгилайдиган мамлакат ҳуқуқига мувофиқ тартибга солинади ва талқин қилинади.
1. Мазкур Битимнинг қўлланилиши ва (ёки) талқин қилиниши билан боғлиқ Томонлар ўртасидаги ҳар қандай келишмовчиликлар, башарти Томонлар ўзгача келишиб олмаган бўлсалар, Томонларнинг ваколатли органлари ўртасида маслаҳатлашув ва музокаралар орқали ҳал этилади.
2. Мазкур Битимда назарда тутилмаган масалалар, шу жумладан, тақдим этувчи Томон махфийликка риоя қилиш зарурлиги шарти билан берган ахборотни ҳимоя қилиш, интеллектуал фаолият натижалари муҳофазасини таъминлаш, мазкур Битимни амалга ошириш учун фойдаланиш зарур бўлган, биргаликда олинган интеллектуал мулк ва олдинги интеллектуал мулкни ҳимоялаш ҳамда экспорт назорати масалаларига нисбатан 2017 йил 29 декабрда имзоланган Россия Федерацияси Ҳукумати билан Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати ўртасида атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланиш соҳасида ҳамкорлик тўғрисидаги Битимнинг тегишли қоидалари қўлланилади.
Томонларнинг ўзаро келишувига биноан мазкур Битимга алоҳида баённомалар билан расмийлаштириладиган ҳамда унинг ажралмас қисми ҳисобланадиган ўзгартириш ва қўшимчалар киритилиши мумкин.
1. Мазкур Битим Томонлар унинг кучга кириши учун зарур бўлган давлат ички процедураларини бажарганликлари тўғрисидаги сўнгги ёзма хабарнома дипломатик каналлар орқали олинган санадан эътиборан кучга киради.
3. Томонларнинг ҳар бири бошқа Томонга дипломатик каналлар орқали мазкур Битим амал қилишини тугатиш нияти тўғрисида ёзма хабарномасини юбориш орқали мазкур Битимнинг амал қилишини тугатиши мумкин. Мазкур Битимнинг амал қилиши Томонлардан бири бундай ёзма хабарномани олгандан бошлаб бир йилдан сўнг тугатилади.
4. Томонлардан бири бошқа Томоннинг мазкур Битим амал қилишини тугатиш тўғрисидаги ёзма хабарномасини олганидан сўнг, Томонлар зудлик билан атом электр станциясини қуриш ва фойдаланишга топшириш, шунингдек, ундан кафолатли фойдаланиш муддати даврида ёрдам кўрсатиш учун барча мажбуриятларни бажариш имкониятлари тўғрисида маслаҳатлашувлар ўтказадилар.
5. Мазкур Битимнинг амал қилиши тугатилган тақдирда, мазкур Битимнинг 8 — 13 ва 15 — 19-моддаларида назарда тутилган мажбуриятлар ўз кучида қолади.