LexUZ шарҳи
Мазкур Шартнома Ўзбекистон Республикасининг 2007 йил 13 декабрдаги ЎРҚ-126-сонли «Ўзбекистон Республикаси билан Туркманистон ўртасида дўстона муносабатларни ва ҳар томонлама ҳамкорликни янада мустаҳкамлаш тўғрисида шартномани (Ашхобод, 2007 йил 18 октябрь) ратификация қилиш ҳақида»ги Қонуни билан ратификация қилинган.
Ўзбекистон Республикаси ва Туркманистон — бундан кейин Томонлар деб аталувчи,
Ўзбекистон Республикаси билан Туркманистон ўртасида дўстлик, ҳамкорлик ва ўзаро ёрдам тўғрисида 1996 йил 16 январдаги (Туркменбаши) Шартномада, Ўзбекистон Республикаси билан Туркманистон ўртасида дўстлик, ишончни мустаҳкамлаш ва ҳамкорликни ривожлантириш тўғрисида 2004 йил 19 ноябрда (Санджар) Шартномада назарда тутилган ўзбек-туркман муносабатларининг фундаментал принциплар ва Томонлар ўртасида эришилган бошқа келишувлардаги ҳуқуқ ва мажбуриятларидан келиб чиқиб,
Ўзбекистон билан Туркманистон ўртасидаги муносабатларни сифатли янги даражага кўтаришга бўлган ўзаро интилишлари улар халқларининг туб манфаатларига тўла жавоб беришини, миллий, минтақавий ва халқаро хавфсизлик ва барқарорликни таъминлаш ва мустаҳкамлаш ишига хизмат қилишини ҳисобга олиб,
ўзларининг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Уставининг мақсадлари ва принципларига содиқлигини тасдиқлаб,
анъанавий дўстона муносабатларини янада мустаҳкамлаш, барча йўналишларда ҳар томонлама ҳамкорликни кенгайтириш ва чуқурлаштириш ва икки томонлама ҳамкорликка янги сифат бериш ҳамда унинг халқаро-ҳуқуқий негизини мустаҳкамлаш заруратидан келиб чиқиб,
Томонлар икки томонлама ва минтақавий муносабатларнинг асосий масалалари, шунингдек бир-бирини қизиқтирадиган халқаро муаммолар бўйича мунтазам равишда фикр алмашиб, халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган принциплари ва нормаларига асосланган тенг ҳуқуқли ҳамкорликни мустаҳкамлайдилар.
Томонлар Бирлашган Миллатлар Ташкилотида, унинг ихтисослашган ташкилотларида ва бошқа кўп томонлама давлатлараро тизимларида биргаликда фаол ҳаракат қиладилар. Улар халқаро ташкилотлар доирасида уларнинг миллий манфаатларига дахлдор масалалар кўрилаётганда бир-бирини қўллаб-қувватлайдилар ва ўзаро тушунишларини намоён қиладилар.
Томонлар Ўзбекистон Республикаси ва Туркманистоннинг ҳудудий яхлитлигини ва ҳозирги мавжуд чегараларининг бузилмаслигини тан оладилар ва ҳурмат қиладилар.
Томонлар бошқа Томоннинг суверенитетига, хавфсизлигига, ҳудудий яхлитлигига зарар етказадиган, шу жумладан учинчи давлатлар билан шунга қаратилган халқаро шартномалар тузиш бўйича бирон-бир ҳаракат қилмайдилар.
Томонлар ўз ҳудудларида ҳар бир давлатнинг мустақиллиги ва ҳудудий яхлитлигига қарши қаратилган ташкилотлар, гуруҳлар ва айрим шахсларнинг қонунга зид фаолиятини ман қиладилар ва уларнинг пайдо бўлишига барҳам берадилар.
Терроризм ва трансмиллий уюшган жиноятчиликнинг бошқа турларига, тинчликка ва халқаро хавфсизликка солинадиган янги таҳдидларга, хавфларга қарши туришда, наркотик воситалар, психотроп моддалар ва уларнинг прекурсорларининг ноқонуний айланишларига қарши курашда ҳамкорлик қилиш мақсадида, Томонлар давлатларининг тегишли ваколатли органлар билан алоҳида халқаро шартномалар тузиш ва халқаро-ҳуқуқий воситалардан фойдаланиш йўли билан бевосита алоқаларини қўллаб-қувватлайдилар.
Томонлар икки давлат ўртасида иқтисодиёт ва савдо соҳасидаги ҳамкорлик ўзаро манфаатли эканлигини таъкидлаб, ўзаро савдони, инвестицияларни ва иқтисодий ҳамкорликни кенгайтириш учун ҳаракат қиладилар.
Томонлар Ўзбекистон Республикаси ва Туркманистоннинг барқарор иқтисодий ривожланишини таъминлаш, Томонларнинг хўжалик юритувчи субъектлари ўртасида савдо-иқтисодий, инвестицион, илмий-техникавий ҳамкорликлигини ривожлантириш ва мустаҳкамлаш учун мустаҳкам шартномавий-ҳуқуқий негиз ва қулай шароит яратиш мақсадида иккала давлат манфаатлари учун, икки томонлама ҳамкорликни ривожлантирадилар, кенгайтирадилар ва мустаҳкамлайдилар.
Томонлар жаҳон бозорида рақобатлаша оладиган замонавий технологияларни жорий қилиб, қўшма ишлаб чиқаришларни яратиш ва ривожлантириш жараёнларини фаоллаштириш бўйича зарур чора-тадбирлар кўриб ҳамкорликнинг юқорида кўрсатилган соҳаларида лойиҳалар таклиф қиладилар ва амалга оширадилар, шунингдек икки томонлама ҳамкорликнинг истиқболли лойиҳаларини молиялашда иккала давлатнинг молиявий институтларини рағбатлантирадилар ва халқаро молиявий институтларнинг маблағларини ва ресурсларини биргаликда жалб қиладилар.
Томонлар икки давлат кичик ва хусусий корхоналарининг ўзаро фаол ҳаракатлари ва бевосита алоқа қилишларига ёрдам берадилар, рақобатбардош тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга мўлжалланган қўшма корхоналар тузиш ва фаолиятини йўлга қўйишга, ва шунингдек ҳамкорликнинг бошқа истиқболли шаклларини ривожлантиришга кўмаклашадилар.
Томонлар ижодий уюшмалар ва жамғармалар, жамоат бирлашмалари, маданият, адабиёт ва санъат арбоблари ўртасида тарихий шаклланиб қолган алоқалар ва амалий мулоқотлар асосида маданий ҳамкорликни ривожлантириш, халқларнинг этник ва тилдаги ўзига хослигини сақлаш, мазкур йўналишларида қўшма дастурлар ва тадбирларни амалга ошириш йўли билан гуманитар соҳаларда ҳамкорликни ривожлантирадилар.
Томонлар ўқув юртлари, илмий ва илмий-тадқиқот муассасалари ўртасида бевосита алоқа ўрнатишга, биргаликдаги илмий конференциялар, симпозиумлар ва бошқа илмий форумларни амалга оширишга, тарихий қўлёзмаларни ва бошқа бирламчи манбаларни ўрганиш мақсадида илмий сафарлар ташкиллаштиришга ёрдамлашадилар.
Томонлар профессионал кадрлар тайёрлаш соҳасида ҳамкорлик қилиш учун қулай шароитлар яратадилар. Улар мунтазам равишда олимлар ва мутахассислар, олий ва ўрта махсус ўқув юртлари профессор-ўқитувчилар таркиби, аспирантлар, стажерлар ва талабалар билан алмашадилар.
Томонлар транспорт инфратузилмаси, экспорт-импорт юкларини, товарларни ташиш ва транзит қилиш соҳасида ҳамкорликни фаоллик билан ривожлантирадилар, шу жумладан алоҳида битимларда кўзда тутилган шартлар асосида минтақавий ва минтақалараро транспорт йўлакларини яратадилар ва такомиллаштирадилар.
Томонлардан алоҳида битимларда назарда тутилган шартлар асосида ўзларининг денгиз, дарё, ҳаво портлари ва темир йўл ва автомобиль тармоқлари, шу билан бирга қувурлари орқали бошқа Томоннинг транспорт операцияларни таъминлайдилар.
Томонлар ўзларининг ҳудудлари орқали транзит билан юк ва товарларни ташиш учун энг қулай шароитларни яратиб берадилар.
Мазкур Шартнома учинчи давлатларга қарши қаратилган эмас ва Томонларнинг ўзлари иштирокчиси бўлган бошқа халқаро шартномалардан келиб чиқадиган ҳуқуқ ва мажбуриятларига дахл қилмайди.
Мазкур Шартнома ратификация қилиниши лозим ва ратификация ёрлиқлари алмашилган санадан бошлаб кучга киради.
Мазкур Шартнома номуайян муддатга тузилди ва Томонлардан бири бошқа Томонни уни бекор қилиш нияти борлиги тўғрисида ёзма равишда хабар бергунча ўз кучида қолади. Бу ҳолда Шартнома бошқа Томоннинг шундай хабар олган санасидан бошлаб ўн икки ой ўтгандан сўнг ўз кучини йўқотади.